1. T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
MEGEP
(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)
GRAFİK VE FOTOĞRAF ALANI
AMBALAJ TASARIMI
ANKARA 2008

2. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
 Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak
yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim
materyalleridir (Ders Notlarıdır).
 Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.
 Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması
önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
 Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.
 Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
 Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.

3. İÇİNDEKİLER
AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ..................................................................................................... 3
1. AMBALAJ TASARIMI VE ÖZELLİKLERİ...................................................................... 3
1.1. Başarılı Bir Ambalaj Tasarımı Nasıl Olmalı................................................................. 4
1.2. Ambalaj Özellikleri....................................................................................................... 5
1.3. Ambalajın Çeşitleri ....................................................................................................... 5
UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 7
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 10
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ................................................................................................... 12
2. AMBALAJ ESKİZLERİ VE ÖN ÇALIŞMALARI........................................................... 12
2.1. Örnek Ambalaj Çalışmaları ........................................................................................ 12
2.2. Ambalaj Eskizi Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar .............................................. 15
2.2.1. Ambalajın Görsel Tasarımı.................................................................................. 15
2.2.2. Ambalajın Yapısal Tasarımı ................................................................................ 17
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 24
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 30
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ................................................................................................... 33
3. BİLGİSAYARDA RESİM İŞLEME PROGRAMIYLA AMBALAJ TASARIMI ........... 33
3.1. Doku Taşıma ............................................................................................................... 33
3.2. Dekupe ........................................................................................................................ 40
3.3. İki Resmi Birleştirme .................................................................................................. 42
3.4. Bıçak İzi ...................................................................................................................... 44
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 46
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 58
ÖĞRENME FAALİYETİ-4 ................................................................................................... 60
4. AMBALAJ TASARIMINI BASKIYA HAZIRLAMA ..................................................... 60
4.1. Bıçak İzi ile Ambalajı Baskıya Hazırlama.................................................................. 60
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 61
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 64
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 65
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 68
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 71
i

4. AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD 213GIM032
ALAN Grafik ve Fotoğraf
DAL/MESLEK Grafikerlik
MODÜLÜN ADI Ambalaj Tasarlamak
MODÜLÜN TANIMI Gerekli ortam sağlandığında, ambalajı elle ve bilgisayarla
tasarlayabilme becerisinin kazandırıldığı öğrenme
materyalidir.
SÜRE 40/8
ÖN KOŞUL Afiş, kitap kapağı, takvim, etiket tasarımı modüllerini almış
olmak
YETERLİK Ambalaj tasarlamak
Genel Amaç
Uygun ortam sağlandığında; ambalajı elle ve bilgisayarla
tasarlayabileceksiniz.
Amaçlar
1. Müşteri amaç ve isteklerine uygun konuyu
seçebileceksiniz.
MODÜLÜN AMACI 2. Konuya uygun renk seçip kara kalem ve boyama
teknikleriyle kompozisyon kurallarına uygun birden
fazla eskizi istenilen sürede çizebileceksiniz.
3. Karar verilen eskizi uygun bilgisayarda, istenilen sürede
geliştirerek orijinal haline getirebileceksiniz.
4. Orijinal ve eskizin özelliklerini yazarak düzenli sunum
dosyası hazırlayabileceksiniz.
Bilgisayar, tarayıcı, yazıcı, çizim masası, ışıklı masa,
EĞİTİM ÖĞRETİM
amblem arşivi CD’leri, internet, dergi ve mecmualar,
ORTAMLARI VE
projeksiyon, aydınlık ve pencereleri sola bakan geniş
DONANIMLARI
sanatsal mimariye sahip sınıflar
Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme
soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz.
ÖLÇME VE
Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama,
DEĞERLENDİRME
soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile
kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.
ii

5. GİRİŞ
GİRİŞ
Sevgili Öğrenci
“Grafik tasarımın bir alt kategorisi olan ambalaj tasarımı, üç boyutlu endüstriyel tasarımın
iki boyutlu yüzeyleriyle ilgilidir temelde. Ancak, endüstriyel tasarım ve grafik tasarımın
birbirinden teknik anlamda ayrılması mümkünse de aslında her ikisinin tek bir organik bütün
oluşturduğunu kabul etmek gerekir.
Yine de ambalaj tasarımı denildiğinde akla gelen ilk şey, işin grafik tasarım boyutudur. Bu
durum, birçok kategorideki endüstriyel formların, otomasyon teknolojileri nedeniyle
standartlaşmış olmasından kaynaklanır yani, hazır endüstriyel formlar için özgün grafik
tasarım talebi ağırlıktadır. Mesela makarna, pirinç, bakliyat ve kimi kuru gıda ürünleri için
kullanılan ambalaj form ve fonksiyonlarının birkaç santimetrelik ebat farklılıklarıyla
birbirinin aynı olması gibi... Coca Cola gibi, Fahrenheit gibi birtakım özgün endüstriyel
tasarımların dışında, markalar tarafından kullanılan o kadar çok benzer ambalaj formu vardır
ki, gerçekten de işin önemli bir kısmı grafik tasarıma kalmaktadır.”
MART 2007’DE GRAFİK TASARIM DERGİSİ’NDE YAYIMLANMIŞTIR.
A. Selim Tuncer
Bu modülle uygun ortam sağlandığında; ambalaj tasarımını elle ve bilgisayarla
tasarlayabilme becerisi kazanacaksınız.
1

6. 2

7. ÖĞRENME FAALİYETİ–1
AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-1
Uygun ortam sağlandığında; ambalaj tasarımının konusunu seçebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Günümüzde ilginizi çeken birkaç çeşit ambalaj örneği inceleyiniz.
 Ambalajda bulunan resimsel ve simgesel ögeleri inceleyiniz.
 Metinler ve sloganlara dikkat ediniz.
 Ambalajın tanıtım ve reklam sektöründeki önemini anlatan bir kompozisyon
yazınız.
Araştırma işlemleri için internet ortamı, kütüphane, üniversitelerin güzel sanatlar,
tasarım ve grafik bölümlerinden faydalanınız.
1. AMBALAJ TASARIMI VE ÖZELLİKLERİ
Ambalaj; bir ürünün üreticiden tüketiciye kadar uzanan dağıtım zincirinde, güvenli
ulaşımının sağlanabilmesi için kullanılan koruyucu araçların tümü olarak tanımlanabilir.
Ambalaj, ürünü depolama, nakliye, teşhir ve kullanım içeren tüm yaşam süresi boyunca,
ekonomik ve çevreye duyarlı olarak korur, barındırır, sunar, ürüne uygunluk ve kolaylık
sağlar. Ambalaj sektörü, ülkemizin başta gıda maddeleri, boya, yapı kimyasalları, madeni
yağlar ve tekstil gibi birçok ürünün yurt içi ve yurt dışı satışlarında temel bir rol
oynamaktadır.
Ambalaj, özellikle dayanıksız tüketim mallarının üretimi, satışı ve dağıtımındaki
gelişmelerin her aşamasında devreye girmektedir. 2000’li yıllardan sonra süper marketlerin
artışı, şehirleşme hareketleri, turistik tesislerin yaygınlaşması, ambalajlı gıda tüketim
kültürünün tüm dünyaya yayılması, genel ekonomik canlılık ve büyüme hızı gibi faktörlerin
bileşkesi olarak ambalaj sektörü gelişmiştir.
3

8. 1.1. Başarılı Bir Ambalaj Tasarımı Nasıl Olmalı
Resim 1.1:Ambalaj örneği (estetik)
Hiçbir ortamda reklamı ya da tanıtımı yapılmadığı halde tüketici tarafından rahatlıkla
algılanabilen, 2-3 sn içinde özellikleri ve türü bakımından fark edilip 3-10 sn içinde satın
alınan bir ürünün ambalajı çok iyi demektir. Dolayısıyla, reklam ve tanıtım olanakları
olmayan markaların rekabet anlamında zayıf oldukları düşünülürse, rafta duran görsel
kimliklerine daha fazla özen göstermelidir.
Reyonlarda satışa sunulan benzer ürünlerin arasından fark edilmesi, tercihlerde
öncelikli olması, fiziksel yapısı ile iyi bir ambalaj;
 Bu ürün çok lezzetli imajını vermeli,
 Kullanılan ambalaj, ürünü sağlıklı olarak koruyor,
 Güvenilir ve özenli bir firma tarafından üretiliyor mesajlarını vermeli; böylece
tüketici ürünün içeriği ile ilgili genel bilgi sahibi olabilmelidir..
İyi bir ambalaj; ürünün kalitesini, sağladığı katma değeri ve kimliğini destekleyip
artırırken ürünün farklılıklarını da ortaya koyar. Fiziksel görünüşünden dolayı tüketiciler
tarafından rahat algılanma, devamında alışkanlıkları teşvik etme, satışta devamlılık
işlevlerini yerine getirir. Tüm bu özelliklerin stratejik olarak ayrı ayrı hesaplanması
4

9. gerekirken, ürünün üzerinde bir bütün olarak durması gerekir; aksi takdirde satış oranlarında
beklenen rakama ulaşılamayabilir.
1.2. Ambalaj Özellikleri
 Her ürün ve üreticisi için ayrı ayrı tasarlanabilen,
 Çevreyi kirletmeden, ürünün doğal yapısını bozmadan, hasara uğratmadan
taşıyan, dağıtan ve depolayan,
 Hijyenik koşullarda üretildiği için insan sağlığına zararlı bir madde içermeyen,
yıkama, temizleme ve iade işlemi olmayan,
 Çok temiz olduğu için iş yerini kirletmeyen, kokmayan, koku yapmayan ve
ürünü kokutmayan,
 Doldurmada, boşaltmada ve depolamada zaman ve emek tasarrufu sağlayan,
 Albenisi olan ve çok renkli mükemmel baskısı ile ürünü ve üreticisini tanıtan bir
satış elemanı gibi hizmet veren,
 İstenildiği zaman, istenildiği kadar ve istenilen yere teslim edilebildiği için stok
maliyeti olmayan,
 Hafif olduğu için aynı nakliye ücreti karşılığında daha çok ürünün taşınmasına
imkan tanıyan, tahta ve plastik kasa gibi ağırlıkları kadar nakliye ücreti
ödetmeyen,
 Depozit ve iadeden dolayı ambalajlanan ürüne ek maliyet getirmeyen,
 Ambalaj kullanıcılarını, kabzımallara ve komisyonculara bağımlı kılmayan,
 Tüketici ambalajını da ambalajlayan bir sanayi ürünü olan,
 Kullanıldıktan sonra, geri kazanılarak %100 ham maddeye dönüşebilen
 özelliklere sahip olmalıdır.
1.3. Ambalajın Çeşitleri
Ticari olarak ambalajın üç tipi vardır: Herhangi bir gıda ürünü nihai kullanıcıya veya
tüketiciye ulaştıran satış noktasında kullanılan ambalaj satış ambalajıdır. Satış ambalajı bir
satış birimidir ve ürünle birlikte satın alınır. Birden fazla satış ambalajını bir arada tutan,
üründen ayrıldığında ürünün özelliğini değiştirmeyen ambalaj ise dış ambalaj olarak
tanımlanır. Satış ve dış ambalajın depolanması ve taşınması işlemleri sırasında zarar
görmesini engelleyen, bu işleri kolaylaştıran ambalaja ise nakliye ambalajı denir. Her üç
ambalajın da gıda sektöründe önemli bir yeri olmasına karşın satış ambalajının niteliği son
derece önemlidir.
Gıda ambalajlarının; içindeki malı koruma, depolamayı kolaylaştırma, taşıma,
pazarlama ile ilgili özellikleri büyük önem taşır. Ambalajın; ürünü mikrobiyolojik etkilerden,
nem ve atmosfer koşullarından, mekanik deformasyonlardan, böcek ve kemirici gibi
zararlılardan koruması amaçlanır. Gıda ürünlerinde ambalajın sağladığı bu fonksiyonlar
ürünün raf ömrü ile doğrudan ilişkilidir. Özellikle raf ömrü kısa olan taze ürünlerde,
mikrobiyal hassaslığı fazla olan günlük ürünlerde gıdanın tüketiciye sağlıklı ulaşmasında
önemli bir rolü vardır.
5

10. Günümüz koşullarında bir firmanın sektörde uzun süreli yaşaması için stratejik
planlarını çok iyi belirlemesi gerekir. Gıda ürünlerinin satış sırasında göze çarpması ve
tüketici tarafından beğenilmesi gerekir. Bu da ürünün rakip ürünler arasında sıyrılması ile
mümkün olur. Ambalaj, tüketici tarafından tanınmayı sağlayacak marka ve ürün kimliklerini
oluşturur, böylece deneme ve tekrar satın almayı teşvik eder. Pazarlamacılar tüketici için
ürünün, ambalaj olduğunu savunmaktadırlar. Üreticiler, pazar payından yüksek dilimi
alabilmek için ambalajı güçlü bir satış silahına dönüştürmek ve rekabette bir avantaj
sağlamak zorundadır. Özellikle gıda sektöründe ürün çeşitliliğinin çok olması hatta aynı
ürünün birçok firma tarafından üretiliyor olması firmaları bu serbest piyasada rekabette üstün
duruma gelmelerini zorlaştırmaktadır.
İşlevine Göre Ambalaj Çeşitleri
 Satış ambalajı
 Dış ambalaj
 Nakliye ambalajı
Niteliğine göre ambalaj çeşitleri
 Cam ambalaj
 Kağıt ambalaj
 Plastik ambalaj
 Metal ambalaj
 Ahşap ambalaj
 Fleksi ambalaj
6

11. UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda müşteri amaç ve isteklerine uygun konuyu
seçmiş olabileceksiniz.
Tasarıma Başlamadan Önce
Brief dosyası : Kurum tarafından hazırlanan, ambalaj tasarımı için ajansa gönderilen yazılı
kural ve görev listesidir.
Tasarımcı, kurum tarafından gönderilen kurumsal bilgilerin yer aldığı dosyayı (Brief) çok iyi
analiz edebilmelidir.
Kurum yetkilileri ile sık sık bir araya gelmeli tasarımın her aşamasında fikir alış verişinde
bulunmalıdır.
Tasarımcı, gizliliğe çok büyük önem vermelidir. Kendi grafik ajansının güvenirliği açısından
bu çok önemlidir.
İşlem Basamağı Tavır Önemli
Üretim alanı
Rakipleri
İç hedef kitlesi
Dış hedef kitlesi
Hayatınızın her alanında Faaliyetler
Firma ile ilgili bilgileri
insanlar ile ilişkileri çok Hedefler
alınız.
iyi Vizyon
Misyon
Resimler, sembol ve işaretlerler
İlgili bilgileri firmadan isteyiniz.
Brief dosyasını alınız.
Toplanan bilgileri okuyunuz ve
önemli olan bilgileri not ediniz.
Konuya yönelik Anahtar sözcükleri oluşturunuz.
araştırma yapınız. Araştırmacı Anahtar sözcükler ile ilgili
semboller bulunuz.
Anahtar sözcüklere uygun yazı
fontuna karar veriniz.
Verileri dosyada Düzenli Bütün bilgi, resim, sembol, bir
7

12. toplayınız. dosyada toplayınız.
Ambalaj tasarımında amaçlananı en
Kararlı ve kendine
Konuya karar veriniz. iyi anlatan anahtar sözcüklere karar
güvenen
veriniz.
Örnek Uygulama
Gıda firmasının draje şeker ürününe kutu ambalajının görsel tasarımı yapılacaktır. Bunun
için konu seçimi yapacağız.
İthalat ve ihracat yapan bu yerli firmamızın gıda sektöründe olduğunu unutmayalım. Hijyen,
gıda koruması, taşınabilirlik gibi kutunun fiziksel durumu grafik tasarımcısını direkt olarak
ilgilendirmez; daha çok ambalajın görsel tasarımı grafikerin çalışma alanıdır. Bu sebeple
müşteri portföyüne uygun grafik tasarımın nasıl olacağı konusunda firma yetkilisi ile konu
seçimi yapılacaktır.
1. Ağırlıkla Kullanılan Renkler
Çocukların en çok beğendiği sıcak ve canlı renkler (sarı, kırmızı, yeşil, turuncu…)
2. Anahtar Sözcükler
Ürünün konseptine göre değişir (Örneğin; draje şeker için, boncuk şeker, tombik şeker).
3. Hedef Kitlesi
Çocuklar
Aileleri
4. Biçim:
Ürün resimleri ve illüstrasyon ,Kolâj tekniği kullanılabilir.
5. Amblem-Logo
Ambalajda, kurum, işletmenin amblemi-logosu da kullanılabilir.
6. Künye
Firmanın künye bilgileri ve ürün barkodu kullanılmalıdır.
8

13. 7. Kompozisyon
Ambalajda amblem-logo, biçimler(fotoğraf, resim, karikatür, illüstrasyon, clipartlar),
renk blokları, künye bilgileri, metinlerin kompozisyon kuralları içinde düzenlenmesi
gerekmektedir.
Ambalajda biz, daha çok biçim kullanıp sıcak renklerle çocukların ilgisini çekmeliyiz.
Metinler az yer kaplayacaktır. Renk lekeleri yoğunlukta olacaktır.
Örnek uygulama faaliyetindeki tüm bilgilerinizi bir dosyada saklayınız.
9

14. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet ile ilgili hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak
belirleyiniz.
A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Ambalaj Nedir?
2. Bir ambalajın çok iyi oluşunu neye dayanarak söyleyebiliriz?
3. Fiziksel yapısı iyi bir ambalaj hangi mesajları verir?
4. Ambalajın birkaç özelliğini sıralayabilir misiniz?
5. Niteliğine göre ambalaj çeşitleri nelerdir?
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız
sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
10

15. B. UYGULAMALI TEST
Bir deterjan ambalajı tasarımı için konu seçimini yapınız.
Aşağıdaki ölçütlere göre konu seçimini yapınız.
 Ağırlıkla kullanılan renkler
 Anahtar sözcükler
 Hedef kitle
 Biçim
 Amblem-Logo
 Künye
 Kompozisyon
AÇIKLAMA: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız
becerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (x) işareti koyarak kontrol ediniz.
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1.Firma ile ilgili bilgileri aldınız mı?
2.Konuya yönelik araştırma yaptınız mı?
3.Verileri dosyada topladınız mı?
4.Konuya karar verdiniz mi?
Aşağıdaki ölçütlere göre yukarıdaki çalışmanızı değerlendiriniz.
DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz ‘Evet’ ler kazandığız
becerileri ortaya koyuyor. ‘Hayır’ larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Tamamı ‘Evet’
ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz.
11

16. ÖĞRENME FAALİYETİ-2
AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2
Uygun ortam sağlandığında; kara kalem ve boyama teknikleriyle kompozisyon kurallarına
uygun birden fazla eskizi istenilen sürede çizebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Değişik ürünler için hazırlanmış ambalaj örneklerini inceleyiniz.
 Araştırma işlemleri için internet ortamını kullanınız.
2. AMBALAJ ESKİZLERİ VE ÖN
ÇALIŞMALARI
2.1. Örnek Ambalaj Çalışmaları
Resim 2.1: Cam ambalaj
12

17. Şimdi size birkaç çeşit ambalaj örneği gösterelim. Ambalajları fiziksel yapılarına göre
nasıl grafik tasarımla desteklediklerini inceleyiniz.
Resim 2.2: Karton/kağıt ambalaj
13

18. Resim 2.3: Plastik ambalaj
Resim 2.4: Metal ambalaj
14

19. 2.2. Ambalaj Eskizi Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar
Ambalaj eskizi hazırlarken dikkat edilecek noktaları iki basamak altında inceleyebiliriz:
2.2.1. Ambalajın Görsel Tasarımı
2.2.1.1.Ürünün Daha Önce Yapılmış Bir Ambalajı Varsa Onun İncelenmesi
Karton ambalajın taşıdığı ürün halen piyasada bulunan bir ürün olabilir, bu da daha önce
hazırlanmış bir tasarım ve yapı var demektir. Aynı ürün tekrar yapılacak dahi olsa şu
sorulara cevap aranıp öyle tasarıma başlanmalıdır.
 Ürün ambalajın içerisinde nasıl duruyor?
 Kullanılan karton kalınlığı ürünü taşımaya yeterli mi?
 Üreticinin dolum makinelerinde ambalajla ilgili bir sorunu var mı?
 Ambalajın ürünü sergilemedeki başarısı nasıl?
2.2.1.2.Ambalajı Yapılacak Ürün Yeni Bir Ürünse
Yeni bir ürünün ambalajı yapılacaksa ürün mutlaka tasarımcıda olmalı ve tartılıp
ölçülmelidir.
2.2.1.3.Ürünün Karton Ambalaja Dolum Şekli
Ürünün ambalaja dolum şekli çok önemli bir noktadır; çünkü yapısal tasarımın, dolum
makinesinin standart ölçülerine göre yapılması gerekir.
2.2.1.4.Her Siparişteki Üretim (Tiraj) Sayısı
Üretim sayısı montaja şekil vereceğinden bilinmesi gereken bir noktadır.
15

20. 2.2.1.5.Ürünü Kullanacak İnsan Kitlesi
Burada ürünü satın alacak insan kitlesinin niteliği ve niceliği göz önünde
bulundurulur. Örneğin 12 renk içeren bir kuru boya ambalajını ilk ve orta öğrenimdeki
öğrenciler kullanacağından kullanımda pratiklik söz konusudur. Ambalajda buna göre
tasarlanmalıdır.
2.2.1.6.Ürünün Tüketicinin Eline Geçtikten Sonra Ambalajın Kalıcı Olup Olmadığı
Ürün tüketicinin eline geçtikten sonra ambalajı kalıcı ise ambalajın kilit sistemi ona
göre tasarlanmalı ve kullanışlı olmalıdır.
2.2.1.7.Ürünün Ambalajı İçinde Tarifleyici Broşür veya Başka Bir Cismin Olup
Olmadığı
Örneğin bir ilaç kutusunun içerisinde prospektüsü bulunur veya bir telefon kutusu
içerisinde şarj aleti de bulunabilir. Bu gibi durumlarda ölçümler ona göre yapılmalıdır.
2.2.1.8.Ürünün Ulaşabileceği En Son Dağılım Noktası ve Dağıtım Şekli
Ürün dolumdan sonra tüketiciye ulaşıncaya kadar belli bir ulaşım aracıyla, belli bir
mesafe kat eder. Bu durumda karton kalınlığı ve dayanıklılığı üzerinde biraz düşünülmelidir.
Özellikle ihraç ürünlerinde ambalajın ürünü tam koruması gerekmektedir.
2.2.1.9.Ürünün Korunması için Ambalajın İçinde Ek Bir Desteğe (Separatöre)
Gereksinim Olup Olmadığı
Bazı ürünler düzgün bir formda olmayıp bünyesinde delici noktalar bulunabilir. Bu
durumdaki ürünlerin dış karton ambalajı, zedelememesi için ürün çevresi dayanıklı bir
mukavva ile desteklenir. Ambalajın içerisindeki ürün değişik boyutlarda ve biçimde
parçalardan oluşabilir. Bu durumlarda bu parçaların taşıyıcı ve ayırıcı yuvalara konulması
gerekir.
Böyle durumlar, ambalaj işlerinde sıkça görülür. Yapılacak işlem ürüne göre separatör
tasarlamak ve separatör de dikkate alınarak ambalajın ölçülerini belirlemektir.
16

21. 2.2.1.10.Ambalaj Üzerinde Orijinal Bir Tasarım İstenip İstenmediği
Satılacak ürünü kullanacak kitle açısından veya ambalajın dikkat çekiciliğini
artırabilmek için benzerlerinin dışında yeni ve orijinal bir tasarım gerekebilir.
2.2.1.11.Ambalaj Üzerinde Pencere Açılarak Ürünün Gözükmesinin İstenip
İstenmediği
Bazı ürünlerin çakmak, şekerleme, oyuncak vb. ambalajı açılmadan rafta ya da
vitrinde gözükmesi istenebilir. Bu istek, ambalajda açılacak bir boşlukla sağlanabilir. Bu
boşluk da daha sonra jelatin benzeri saydam koruyucularla kapatılır. Bu, ambalajda maliyeti
artıran sebeplerdendir.
2.2.1.12.Ambalajı Yapılacak Ürünün Ölçülmesi
Karton ambalaja giren ürünler çok değişik boyut ve biçimlerde olabilir. Bunların
ölçülerinin ve ağırlıklarının tam olarak tespit edilmesi gerekmektedir. Bu tespitleri yaparken
her türlü araçtan yararlanılmalıdır.
2.2.2. Ambalajın Yapısal Tasarımı
.
Şekil 2.1: Kutu ambalajının yapısal öğeleri
17

22. Tasarımı yapılmış bir kutunun üzerinde bulunan öğeler şunlardır(Şekil 2.1):
 Pilyaj yerleri
 Kesim yerleri
 Perforaj yerleri
 Kapaklar
 Yapıştırma kulakları
 Ön-Arka yüz
 Kilit sistemleri
 Barkod alanları
 Görsel tasarım alanları
 Separatör (Ayırıcı)
 Pencereli Kutu
Pilyaj Yerleri
Kalın kartonların kırım yapılacak yerlerine yapılan işleme pilyaj denir (Şekil 2.2).
Şekil 2.2 : Pilyaj Şeridi
18

23. Şekil 2.3 : Pilyaj Çizgileri
Pilyaj yapılacak yerler kutu açınımı üzerinde kesik noktalı çizgilerle gösterilir. (Şekil 2.3)
Kesim Yerleri
Kesim yapılacak yerler kutu açınımı üzerinde düz çizgilerle gösterilir. (Şekil 2.5)
Şekil 2.4 : Pilyaj Çizgileri
Kesim yapılacak yerler kutu açınımı üzerinde düz çizgilerle gösterilir. (Şekil 2.5)
Şekil 2.5 :Kesim Çizgileri
Perforaj Yerleri
Kalın kartonların köşe meydana getiren kenarlarındaki gerilimi azaltmak için aralıklı
kesim uygulanır. Bu işleme perforaj denir (Şekil 2.6).
Perforaj yapılacak yerler kutu açınımı üzerinde kesik çizgilerle gösterilir (Şekil 2.7).
Şekil 2.6 : Perforaj şeridi Şekil 2.7 : Perforaj çizgileri
19

24.  Kapaklar
Ambalajın rahat açılıp kapanması, içerisindeki ürünün çıkarılıp kullanılabilmesi için
ambalaj üzerinde kapaklar vardır. Bu kapakların yeri ve şekli içerisindeki ürüne göre
değişiklik gösterebilir (Şekil 2.8).
Şekil 2.8 : Kutu kapakları
 Yapıştırma Kulakları
Ambalajın kapatılarak kutu haline gelmesi için yapıştırılması gerekir. Estetik bir
yapıştırmada yapışma yerleri dışarıdan görünmemelidir. Bunun için iç tarafa gelecek şekilde
kutu üzerinde yapıştırma kulakları bırakılmalıdır. Buralara daha sonra otomatik makinelerle
veya elle tutkal sürülerek kutu kapatılır (Şekil 2.9).
Şekil 2.9 :Yapıştırma kulakları
20

25.  Ön-Arka Yüz
Kutunun ön ve arka bölümlerini oluşturur. Ürünün sergilenmesi için gerekli tasarım
alanları buralarıdır (Şekil 2.10).
Şekil 2.10 : Ön-Arka yüz
 Kilit Sistemleri
Ambalaja hazırlanan kutunun ürün dolumu yapıldıktan sonra rahat açılıp
kapatılabilmesi için kilit sistemine ihtiyaç vardır. Kilitleme şekli kutumuzun özelliğine,
ürünün özelliğine göre çeşitlilik gösterebilir (Şekil 2.11).
Şekil 2.11 : Kilit sistemleri
21

26.  Barkod Alanları
Barkod, ürünün sayısal ismidir. Bir ürünün kodu kendine hastır ve başka üründe
kullanılamaz. Barkodlar ürünün barkod okuyucuda okutulup tanımlanması için kullanılır.
Genellikle ambalajın sol yan yüz veya sağ yan yüzünde bulunur (Şekil 2.12).
Şekil 2.12 : Barkod alanları
 Görsel Tasarım Alanları
Kutu ambalajının üzerinde; kesilmeyecek, kırım yapılmayacak, perforaj olmayacak,
tutkal sürülmeyecek, pencere bırakılmayacak yerlerdir. Tasarıma elverişli alanlar üzerinde,
ürün tanıtılır ve sergilenir (Şekil 2.13).
Şekil 2.13: Görsel tasarım alanları
22

27.  Separatör (Ayırıcı)
Ambalaj ile ürün arasına yerleştirilen karton, oluklu mukavva, strafor ya da hava
yastığına verilen addır. Ambalaja konulacak ürünlerin sert ve sivri noktalarının ambalaja
dokunan kısımları delici olabilir ya da çarpmalara, düşmelere karşı ürünün daha fazla
korumaya ihtiyacı olabilir. Bu ve benzeri durumlarda ürün ile ambalaj arasına separatör
(ayırıcı) yerleştirilir.
 Pencereli Kutu
Bazı ürünlerin (oyuncak, kalem, çakmak, parfüm vb.) ambalaj açılmadan rafta veya
vitrinde gözükmesi istenebilir. Bu istek ambalaja açılacak bir oyuntudan yararlanılarak
sağlanabilir. Ancak ürünün düşmemesi içinde bu pencere jelatin vb. bir saydam malzeme ile
kapatılmalıdır (Şekil 2.14).
Şekil 2.14 :Kutu penceresi
23

28. UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda kara kalem ve boyama teknikleriyle ve
kompozisyon kurallarına uygun birden fazla eskizi istenilen sürede çizebileceksiniz.
İŞLEM BASAMAKLARI
1- Çizim araçlarını hazırlayınız.
Kuru boya, cetvel, kurşun kalem, guaj boya, fırça, su kabı, silgi, bant, makas
2- Eskiz uygulanacak yüzeyleri seçiniz.
A4 ve A3 ebadında resim kâğıdı
3- Eskiz uygulanacak yüzeyleri çizim masasına sabitleyiniz.
Temiz ve düzenli çalışınız.
4- Kara kalem tekniği ile eskizleri hazırlayınız.
Ölçülü çalışınız. A4 ebadında resim kâğıdına kenarlarından boşluk olamadan, iki
adet kara kalem ile ambalaj eskizi hazırlayınız.
24

29. Şekil 2.15: Ambalaj eskizleri
5- Kutu dış formunu çiziniz.
Üretici firma ya da matbaa tarafından hazırı var ise gönderilmiş olan bıçak izine
bakarak taslak olarak dış formu çiziniz (Bıçak İzi konusuna bakınız.).
25

30. Şekil 2.16:Bıçak izine bakılarak çizilen katlanmış kutu taslakları
6- Ambalajı oluşturan öğeleri çiziniz.
Ambalajın görsel tasarımında gerekli olan amblem, slogan, firma ismi, biçim ve
renksel öğeleri çizerek sıralayınız.
26

31. Şekil 2.17: Ambalajda kullanılacak Biçim, amblem, firma ismi, ürün ismi ve sloganı
7- Bıçak izini çiziniz.
Hazır gelen ya da sizden üretilmesini beklediğiniz bıçak izini çiziniz.
27

32. Şekil 2.18: Bıçak izini çizip yapacaklarınızı planlayınız.
8- Kara kalem eskizini
kutuya taşıyınız.
Kara kalemle çizdiğiniz
eskizleri katlanmış kutuya geçiriniz.
Şekil 2.19: Kara kalem eskizi kutuya
taşımak
9- Renkli eskizi kutuya taşıyınız.
Guaj boya tekniği ile çalışmanızı renklendiriniz. Renkli eskizinizi kutuya taşıyınız.
28

33. Şekil 2.20: Renkli eskizi kutuya taşımak
29

34. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet ile ilgili hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz.
A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Ambalajın Görsel Tasarımı Yapılırken nelere dikkat edilmelidir?
2. Ambalajın yapısal öğeleri nelerdir?
3. Pilyaj Nedir?
4. Perforaj Nedir?
5. Separatör Nedir?
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız
sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
30

35. B. UYGULAMALI TEST
Bir deterjan firmasına kutu ambalaj eskizi hazırlayınız.
1- Çizim araçlarını hazırlayınız.
2- Eskiz uygulanacak yüzeyleri seçiniz.
3- Eskiz uygulanacak yüzeyleri çizim masasına sabitleyiniz.
4- Kara kalem tekniği ile eskizleri hazırlayınız.
5- Kutu dış formunu çiziniz.
6- Ambalajı oluşturan öğeleri çiziniz.
7- Bıçak izini çiziniz.
8- Kara kalem eskizini kutuya taşıyınız.
9- Renkli eskizi kutuya taşıyınız.
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1.Çizim araçlarını hazırladınız mı?
2.Eskiz uygulanacak yüzeyleri seçtiniz mi?
3.Eskiz uygulanacak yüzeyleri çizim masasına sabitlediniz mi?
4.Kara kalem tekniği ile eskizleri hazırladınız mı?
5.Kutu dış formunu çizdiniz mi?
6.Ambalajı oluşturan öğeleri çizdiniz mi?
7.Bıçak izini çizdiniz mi?
8.Kara kalem eskizini kutuya taşıdınız mı?
9.Renkli eskizi kutuya taşıdınız mı?
Aşağıdaki ölçütlere göre yukarıdaki çalışmanızı değerlendiriniz.
Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri Evet ve
Hayır kutucuklarına (x) işareti koyarak kontrol ediniz.
31

36. Değerlendirme: Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz ‘Evet’ ler
kazandığız becerileri ortaya koyuyor. ‘Hayır’ larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız.
Tamamı ‘Evet’ ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz.
32

37. ÖĞRENME FAALİYETİ-3
ÖĞRENME FAALİYETİ-3
AMAÇ
Uygun ortam sağlandığında; bilgisayarda resim işleme programı ile eskizi orijinal
çalışmaya dönüştürebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Değişik firmalara hazırlanmış ambalaj örneklerini inceleyiniz.
 Araştırma işlemleri için internet ortamını kullanınız.
3. BİLGİSAYARDA RESİM İŞLEME
PROGRAMIYLA AMBALAJ TASARIMI
3.1. Doku Taşıma
Vanishing Point filtresi
Nerelerde uygulayabileceğimizi görelim.
UYGULAMA 1
Clone aracı, doku taşımaya yaradığını biliyorsunuz. İstediğimizde opacity değerinde
değişiklik yaparak, seçtiğimiz fırça büyüklüğünde doku taşıma yapabileceğimizi biliyoruz.
Taşıdığımız doku, diğer tarafta da aynı büyüklükte oluşur.
33

38. Oysa perspektif kuralları gereği, daha uzaktaki, daha küçük görünür. Daha uzaktaki
bir bölüme, yakındaki dokuyu taşımak, görünüşün bozulmasına neden olur.
Bu filtre, soruna çözüm getirmiştir.
Alttaki fotoğrafta, yolun bir kısmına taşmış olan toprağın yerine taş dokusunu
taşıyacağız.
Vanishing Point filtresine geçiniz. Soldaki ikonlardan grid aracını seçiniz ve
perspektife uygun olarak 4 köşe için dört kez tıklayınız. Buradaki perspektif en iyi yolda
belli olduğu için yolun kenarlarını kılavuz olarak kullanıyoruz.
34

39. Çizdiğiniz şeklin, orta noktalarından tutarak yanlara ve üste-aşağıya doğru
genişletiniz. Amacımız; çalışacağımız alanı, fotoğraftaki perspektife uygun olarak
genişletmek; daha rahat çalışmak.
Şimdi clone aracına geçiniz, daha önce de yaptığımız gibi alt tuşu basılıyken, taşıma
yapacağınız yere tıklayınız. Burası doku taşıma için seçtiğiniz alandır.
İlerideki toprak olan kısma farenizi getirdiğiniz zaman, taşıdığınız dokunun oranın
büyüklüğüne uygun hale geldiğini göreceksiniz. Opacity, fırça büyüklüğü, hizalama gibi
özellikleri üst kısımdan ayarlayabilirsiniz.
35

40. UYGULAMA 2
Karolarla döşenmiş bir alan yapmamız gerektiğini düşünelim.
Shape aracını kullanarak çalışmaya başlayabiliriz. Maskı seçili hale getiriniz, yeni biri layer
(katman) oluşturunuz ve içini bir renkle doldurunuz. Bu layerdaki şekli kopyalayınız.
Yeni bir katman daha oluşturunuz ve alttakilerin gözlerini kapatıp görünmez yapınız.
Yapmak istediğimiz perspektife uygun karo alan görüntüsünü bu boş katman üzerinde
oluşturacağız.
36

41. Layer 2'deki şekli kopyalamıştık biliyorsunuz. Vanishing Point filtresine geçelim.
Amacınıza uygun perspektif alanı oluşturunuz.
ctrl+V ile kopyalamış olduğumuz şablonu yapıştırınız. Sol üst köşede yerini alacaktır.
37

42. Fare ile tutup çizdiğiniz perspektif alana sürükleyiniz. Şablon karolarımızın
perspektife uygun biçimlendiğini göreceksiniz. ctrl+T ile büyüklüğünü değiştirebilirsiniz.
Alanın alt tarafında istediğiniz biçimde konumlandırınız.
Seçililiği devam ederken, alt tuşunu basılı tutup sürüklerseniz, karoları çoğaltmış
olacaksınız. Üst kısma sürükleyin ve alttakinin bitiş noktalarına uygun biçimde yerleştiriniz.
Alanınızın büyüklüğü kadar, yukarı doğru çoğaltmaya devam ediniz.
38

43. Ok. deyip çıktığınızda, istediğiniz çizim hazır. Bunu perspektife uygun çiçekler, kuşlar
gibi uygulamalarda kullanabilirsiniz. Tabii aklınıza gelen diğer şeylerde de.
39

44. 3.2. Dekupe
Dekupe işlemci için en uygun yöntem extract komutudur. Extract ile dekupe yapmayı
Kitap Kapağı Tasarımı modülünde görmüştünüz.. Bu sebeple bu başlık altında sizinle
dekupeyi anlatan bir uygulama yapacağız.
Güçlü ve pratik photoshop araçlarından biri olan extract, dekupe işlemlerini
kolaylaştırır.
Aşağıdaki kartal kafasını, özellikle tüyleri vektörel olarak dekupe etmek oldukça
zordur; extract içinse, bu işlem tam manasıyla çocuk oyuncağıdır!
1. Yandaki imajı (Eagle.psd), Photoshop’un Samples klasöründe bulabilirsiniz.
Çalışmaya başlamadan önce Layer > Duplicate Layer komutuyla çalışacağınız katmanı
çoğaltın ve görünmez yapınız.
40

45. 2. Photoshop 7’de Filter, Photoshop 6’da Image menüsünün altında bulabileceğiniz,
Extract’i açtığınızda karşınıza yeni bir ara yüz çıkacak. Soldaki araç çubuğundan Edge
Highlighter Tool’u (B) seçin ve kartalın kafasının kenarlarını şekildeki gibi boyayınız.
Fırçanın mümkün olduğunca küçük olmasına özen gösteriniz. Fazla kaçırdığız yerleri Eraser
Tool (E) ile silebilirsiniz.
3. Dekupe edilecek alanı ince bir çizgi halinde çizerek kapalı bir alan yaratınız.
4. Daha sonra, Fill Tool (G) ile oluşturduğunuz kapalı alanı doldurunuz. Sol üstte
bulunan Preview tuşuna basarak nasıl bir dekupenin oluşacağını görebilirsiniz.
41

46. 5. Sağ altta bulunan Preview bölümünde Extracted kısmını Original yaparsanız,
orijinal imaja geri dönersiniz. Bunun altında yer alan Display ile ön izlemenizde yardımcı
olacak artalan rengi belirleyebilirsiniz (örneğin Black Matte). Dekupe işlemini
tamamladıktan sonra bir değişiklik yoksa alttaki yedek layer halâ görünür durumda demektir.
İki layer arasına siyah bir layer ekleyip gerekli düzeltmeleri yapabilirsiniz.
3.3. İki Resmi Birleştirme
Önce ne yapmak istediğinize karar veriniz. Sonra onlara
uygun fotoğraflar bulun ya da scanner’da tarayınız.
Layerların hepsini tek bir fotoğrafta toplayınız.
Büyüklüklerini, açılarını birlerine göre ayarlayınız.
Ne olur ne olmaz diye başka bir adla kaydediniz.
42

47. Bayanı üst layer’a taşıyınız. Backgraund Layer’ındaysa
önce adını değiştiriniz ki üste taşıyabilesiniz. Path aracıyla
kenarlarını dikkatlice dolaşınız. Ctrl (Elma) tuşu
basılıyken path'e tıklarsanız seçili hale gelir. Dışını seçip
(Ctrl+Shift+I) siliniz.
Bayan layer’ındayken “Layer/Add Layer Mask/Reveal
All” seçeneğini işaretleyiniz.
Layerin yanına bir bölüm daha eklendi. Burası,
görünmesini istemediğimiz bölümleri, kapatmaya yarıyor.
Air Brush’ı alıp uygun bir fırça seçiniz (5-10 piksel).
Layer Mask’ında iken kapanmasını istediğiniz bölümleri
doldurmaya başlayınız. Üst renk siyah olmalı, tekrar açığa
çıkarmak için üst rengi beyaz yapmanız gerek.
Eriyen silmeler için opacity 5-30 arasında olabilir.
43

48. Bayanın bacakları yeterince
görünmüyor. O zaman biz muzu
ona uyduralım.
Muz layer’ını çoğaltıp, sağdaki
kabuk dışındaki kısmını siliniz ve
en üste onu taşıyınız.
Ek yerlerini kapatmak için
stampayı kullanacağız. Hassas
çalışmak için 2-3, diğer kısımlar
için 5-10 piksellik bir fırça işimizi
görür. Opacity 80 ve yukarısı
olabilir.
Alttaki muzun yana açılmış kabuğu işimize yaramadığı
için kementle o bölümü silip atınız.
En alta gölge vermek isterseniz, muza ait iki Layer’a da
tıklayarak (tabii shift’le) seçiniz ve siyah doldurunuz.
Gaussian Blur filtresinden 3 değer uygulayınız, opacity
20-30 olabilir.
3.4. Bıçak İzi
Ambalaj ve kutuların kesim, katlama kısımlarında matbaa alanında bazı işlemler
yapılmaktadır. Tasarımcı ambalaj yüzeyinde görsel tasarımını hazırlarken kesim ve kırım
kısımlarında görsel öğeler kullanmamalıdır. Ambalaj açılımının kendisinde olmasını temin
etmelidir. Aksi takdirde ambalajın hangi yönüne ve hangi ölçülerde çalışacağını bilemez.
Ambalaj açımlında bıçakla kesilecek ve kırılacak yerler ile tüm yönlerdeki ölçüler
mevcuttur.
44

49. Şekil 3.1: Bıçak izi
Bıçak izleri tasarımcıya bir dosya formatında gelir. (EPS, TİFF,..). Tasarımcı
çalışmasını buradaki ölçülerin katları oranında herhangi bir sayfada çalışır. Çalışması
tamamlanınca bıçak izinin içine yerleştirir. Genelde ambalajda ön, arka, yan ve üst kısımlara
bu çalışma ve kısmen değişmiş halleri kopyalanarak yerleştirilir. Ambalajın alt kısmında
barkod, firma bilgileri, kullanma tarihleri, saklanma koşulları ve benzeri bilgiler bulunur.
45

50. UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda, bilgisayarda resim işleme programıyla eskizini
hazırladığınız afişe bakarak orijinal reklâm afişini yapabileceksiniz.
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Görsel ögeleri bilgisayara aktarınız.
Kullanacağınız hazır resim, fotoğraf ve benzeri biçimleri elektronik ortamdan
(internet, cd, bellek) ya da bilgisayar dışı dokümanları bilgisayara bir tarayıcı vasıtasıyla
taratarak (Scan etmek) bir klasörde toplayınız.
Resim 3. 2: Klasörde görsel öğeleri bir araya toplamak
2. Resim işleme programında yeni dosya açınız.
Resim işleme programında file menüsünden new komutunu kullanarak belge açınız ve
yeni belgede ambalajınızın ebat ve niceliksel değerlerini giriniz.
46

51. Resim 3 .3: Ambalajın bıçak izinin en dış sınırları ölçüsüne göre yeni dosya açınız.
3. Ambalajınızda kullanacağınız öğeleri bir araya getiriniz.
Fotoğraf, amblem, ürün gibi öğeleri open komutunu kullanarak sayfanıza taşıyınız.
Resim 3 .4: Ürün adı, firma amblemi, fotoğrafı sayfaya taşımak
4. Resimleri işleyiniz.
* Fotoğraftaki çocuğu dekupe ile tüm fotoğraftan çıkarınız.
Bunun için önce pen aracını kullanınız.
Çocuğun kafa kısmını dolanınız ve birleştiğiniz yerde de path panelinden
save path yapınız.
Path layerine sağ mouse ile klikleyip make selection kullanınız (Değer
0.2Olsun).
47

52. Seçim alanı içini edit/cut komutu ile kesiniz ve çocuğun olduğu layeri ve
path’i siliniz.
Yeni bir layer’e paste ile resmi yapıştırınız.
* Draje şeker illüstrasyonu yapınız:
Bunun için önce birkaç adet layer açınız.
Sırasıyla daire seçim alanını degrade aracıyla doldurunuz.
Birkaç adet parlama için de beyaz boyalı daire alanı doldurunuz.
* Ürün ve firma logolarını ise büyüklü küçüklü kullanınız.
Resim 3.5: Pen aracı ile kesilecek alanı dönmek
48

53. Resim 3.6: Path panelinde çizdiğiniz alanı kaydetmek
Resim 3.7: Path panelinde çizdiğiniz alanı seçim alanına çevirmek
49

54. Resim 3.8: Seçili alandaki resmi kesip başka bir layer’e yapıştırmak
Resim 3.9: Daire ile alan seçmek
50

55. Resim 3.10: Alanı degrade aracı ile kırmızıdan beyaza boyamak
Resim 3.11: Birkaç beyaz daire ile parlatma efekti vermek
51

56. 5. Ambalajda çalışılacak yüzeyin ölçüsünde yeni bir sayfa açınız.
Size hazır olarak gelen eps ya da tiff uzantılı bıçak izi dosyasını resim işleme
programında açınız.
Çalışılacak yüzeyin ölçüsünü alınız.
Bu ölçülerde yeni bir sayfa açınız.
Bir araya getirdiğiniz öğelerden kompozisyon oluşturunuz.
Resim 3.12: Eps ya da tiff uzantılı bıçak izi dosyasını resim işleme programında açmak
52

57. Resim 3.13: Çalışılacak yüzeyin ölçüsünü almak
Resim 3.14: Bu ölçülerde yeni bir sayfa açmak
Bir araya getirilen öğelerden kompozisyon oluşturmak
53

58. 6. Slogan oluşturunuz.
Konu seçimi ve eskiz aşamasında ambalaj için düşündüğünüz sloganınızı farklı yazı
karakteriyle ambalajınıza yerleştiriniz; “Güzel şeker, tombik şeker”gibi.
Resim 3.15: Slagonu ambalaj tasarımına yerleştirmek
7. Her bir yüzey için yapılan çalışmaları ambalaja yerleştiriniz.
Ön arka ile yanların ve üstün tasarımlarını bıçak izinin içine yerleştiriniz.
54

59. Resim 3.16: Yüzey tasarımlarını ambalajda bıçak izine yerleştirmek
8. Firma, ambalaj, son kullanma tarihi ve barkod bilgilerini yerleştiriniz.
Firma adresi ve iletişim bilgileri, ambalaj muhteviyatı, ürün muhteviyatı, son
kullanma tarihi, barkod gibi diğer bilgiler ambalajda daha görsel olmayan bölgelere
yerleştirilir.
55

60. Resim 3.17: Diğer bilgileri ambalajın daha görsel olmayan yerlerine yerleştirmek
9. Ambalajın maketini hazırlayınız.
Ambalajın yazıcıdan özel kalınca bir fotoğraf kâğıdına çıktısını alınız ve maket haline
çevirerek sunuma hazırlayınız.
56

61. Resim 3.18 Ambalajın maketini yapmak
10. Belgeyi kaydediniz.
Ambalaj tasarımınızı müşterinize sunmak ve daha sonra işlem yapacağınızı düşünerek
kaydediniz. File Menüsünden Save komutu ile belgenizi bilgisayarınızda istediğiniz konuma
kaydediniz.
57

62. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet ile ilgili hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak
belirleyiniz.
A. OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Vanishing Point filtresi ne aracıdır?
2. En güçlü dekupe aracı nedir?
3. Maske aracı ile ne yapılır?
4. Bıçak izi nedir?
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız
sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
58

63. B. UYGULAMALI TEST
Bilgisayarda resim işleme programıyla eskizini hazırladığınız deterjan kutusunun
tasarımını tamamlayınız.
Aşağıdaki işlem basamaklarına dikkat ediniz.
1. Görsel öğeleri bilgisayara aktarınız.
2. Resim işleme programında yeni dosya açınız.
3. Ambalajınızda kullanacağınız öğeleri bir araya getiriniz.
4. Resimleri işleyiniz.
5. Ambalajda çalışılacak yüzeyin ölçüsünde yeni bir sayfa açınız.
6. Slogan oluşturunuz.
7. Her bir yüzey için yapılan çalışmaları ambalaja yerleştiriniz.
8. Firma, ambalaj, son kullanma tarihi ve barkod bilgilerini yerleştiriniz.
9. Ambalajın maketini hazırlayınız.
10. Belgeyi kaydediniz.
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Aşağıdaki ölçütlere göre yukarıdaki çalışmanızı değerlendiriniz
AÇIKLAMA: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan
kazandığınız becerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (x) işareti koyarak kontrol ediniz.
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1.Görsel öğeleri bilgisayara aktardınız mı?
2.Resim işleme programında yeni dosya açtınız mı?
3.Ambalajınızda kullanacağınız öğeleri bir araya getirdiniz mi?
4.Resimleri işlediniz mi?
5.Ambalajda çalışılacak yüzeyin ölçüsünde yeni bir sayfa açtınız
mı?
6.Slogan oluşturdunuz mu?
7.Her bir yüzey için yapılan çalışmaları ambalaja yerleştirdiniz mi?
8.Firma, ambalaj, son kullanma tarihi ve barkod bilgilerini
yerleştirdiniz mi?
9.Ambalajın maketini hazırladınız mı?
10.Belgeyi kaydettiniz mi?
DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz‘Evet’ ler kazandığız
becerileri ortaya koyuyor. ‘Hayır’ larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Tamamı ‘Evet’
ise diğer öğrenme faaliyetine geçiniz.
59

64. ÖĞRENME FAALİYETİ-4
ÖĞRENME FAALİYETİ-4
AMAÇ
Uygun ortam sağlandığında; orijinal ve eskize ait düzenli sunum dosyası
hazırlayabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Değişik firmalara hazırlanmış ambalaj örnekleri inceleyiniz.
 Araştırma işlemlerinizde; ınternet ortamını, kütüphaneleri, üniversitelerin grafik
bölümlerini kullanabilirsiniz.
4. AMBALAJ TASARIMINI BASKIYA
HAZIRLAMA
4.1. Bıçak İzi ile Ambalajı Baskıya Hazırlama
Ambalaj tasarımı bittikten sonra hazır gelen bıçak izlerin tasarım yerleştirilerek
çalışma sonlandırılır. Bıçak izi üstündeki tasarımlar, matbaa ve baskı bölümlerinde önce
kalıplara pozlanır sonra da baskısı yapılır.
Ambalajı baskıya hazırlarken dikkat edilmesi gereken birkaç husus vardır:
 Tasarım tamamlandı mı?
 Firma bilgileri mevcut mu?
 Ürün muhteviyatı mevcut mu?
 Ambalaj nicelik bilgileri mevcut mu?
 Üretim ve son kullanma tarihleri mevcut mu?
 Barkod mevcut mu?
 Adres ve iletişim bilgileri mevcut mu?
 Sağlık ve denetlemeci örgüt bilgileri mevcut mu?
60

65. UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda, eskiz ve orijinal ambalaj tasarımı sunumu
yapabileceksiniz.
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Orijinalin renkli yazcıdan çıktısını alınız.
Renkli yazıcınıza A4 ya da A3 ebadında kaliteli fotoğraf kağıdı koyunuz.
Resim işleme programında file menüsünden print komutunu seçiniz.
Resim 4.1: File menüsünden print komutunu kullanınız.
61

66. Yazıcı ayarlarında kullandığınız sayfa ebadını (A4/A3) doğru giriniz.
Baskı rezolasyonunu yüksek tutunuz.
Yazıcının kâğıdın kenarlarından belli ölçülerde içeride baskı yapacağını unutmayınız.
Unutmayınız bu bir sunum çıktısı olacaktır.
Çalışmanızı kâğıda fitleyerek çıkış alabilirsiniz.
Resim 4.2: Yazıcı ayarlarını yapınız.
1-Yazıcı özelliklerine gidiniz.
2-Kâğıt yönünü ve sayfa kopya sayısını belirtiniz.
3-Gelişmiş özellikleri kullanınız.
4-Kâğıt ebadını, baskı kalitesini (rezolasyon), yazıcı fontlarını
(true Type Font), kopya adedini doğru seçiniz.
2. Boyadığınız eskizin paspartusunu kontrol ediniz.
Eskiz çalışmasında neticelendirip guaj boya ile boyadığınız eskizi paspartularken
gözden kaçırdığınız şeyler olabilir:
Taşmış boyalar
Fırça izleri
62

67. Yapıştırıcı artıkları
Kesim hataları
Asetat ile kaplama
Eskizin adı
UNUTMAYIN! PASPARTULU VE SONLANDIRILMIŞ AMBALAJ
TASARIMINIZI HEM MÜŞTERİNİZE SUNACAKSINIZ. HEM DE SERGİ, FUAR
VE BENZERİ SANATSAL ETKİNLİKLERDE DE KULLANABİLECEKSİNİZ.
3. Orijinal çalışmayı CD’ye kaydediniz.
Orijinal çalışmanızı JPEG, EPS, TİFF, PSD biçimlerinde kaydediniz.
JPEG : Bütün bilgisayarlarda çalışmanızın görüntülenmesini sağlamak için JPEG
formatında kayıt yapınız.
EPS : Baskı öncesi birimlerde çalışmanızın baskıya hazırlanmasını sağlamak için
EPS formatında kayıt yapınız.
TİFF : Diğer vektörel ve resim işleme programlarında da çalışmanızı devam
ettirme ihtiyacını düşünerek yüksek kalitedeki TİFF formatında kayıt yapınız.
PSD : Çalışmanızda her türlü değişikliği yapmak için tekrar resim işleme
programında çalışabileceğiniz PSD formatında kayıt yapınız.
Dört farklı formatta kaydettiğiniz dosyaları boş CD’nize kopyalayınız.
4. Sunum dosyasını hazırlayınız.
Müşterinize bir föyün içinde;
1. Ambalaj için aldığınız ve oluşturduğunuz brif (Bilgilendirme) dosyasını bulundurunuz.
2.Ambalaj eskizlerini bulundurunuz.
3.Guaj boya tekniği ile boyanmış ve paspartulanmış ambalaj tasarımını bulundurunuz.
4.Yazıcıdan fotoğraf kâğıdına aldığınız çıktıyı bulundurunuz.
5.Üç boyutlu ambalaj maketini bulundurunuz.
6.Jpeg formatında kayıtlı CD’yi bulundurunuz.
7.Baskı İşlemini müşteriniz üstlenmiş ise EPS, TİFF ve PSD formatında kayıtlı CD’yi de
bulundurunuz.
5. Orijinali onaylatınız.
Müşterinize sunduğunuz ambalaj tasarımı sunum dosyasından sonra;
1.Fikir alış verişinde bulununuz.
2.Ortak noktaya varınız.
3.Orijinal çalışmanın onaylanmasını bekleyiniz.
4.Onaylanan çalışmayı bir sonraki adım olan baskı öncesi birime ulaştırınız.
5.Onaylanmamış çalışmadaki eksik ya da fazla yönleri not ediniz.
6.Tekrar çalışmaya başladıysanız daha önce takip ettiğiniz işlem basamaklarına
eksik ya da fazla görülen kısımdan tekrar başlayınız.
63

68. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bir firmanın deterjan ürününe yönelik hazırladığınız (eskiz ve orijinal) ambalaj
tasarımlarının sunumu yapınız.
Aşağıdaki işlem basamaklarına dikkat ediniz.
1. Orijinalin renkli yazcıdan çıktısını alınız.
2. Boyadığınız eskizin paspartusunu kontrol ediniz.
3. Orijinal çalışmayı CD’ye kaydediniz.
4. Sunum dosyasını hazırlayınız.
5. Orijinali onaylatınız.
DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Aşağıdaki ölçütlere göre yukarıdaki çalışmanızı değerlendiriniz.
AÇIKLAMA: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız
becerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (x) işareti koyarak kontrol ediniz.
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1.Orijinalin renkli yazcıdan çıktısını aldınız mı?
2.Boyadığınız eskizin paspartusunu kontrol ettiniz mi?
3.Orijinal çalışmayı cd’ye kaydettiniz mi?
4.Sunum dosyasını hazırladınız mı?
5.Orijinali onaylattınız mı?
DEĞERLENDİRME
Uygulama faaliyetinde kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz ‘Evet’ ler kazandığız
becerileri ortaya koyuyor. ‘Hayır’ larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Tamamı ‘Evet’
ise diğer modül değerlendirmeye geçiniz.
64

69. MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDİRME
Bu modül ile ilgili hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak
belirleyiniz.
A. OBJEKTİF TESTLER (ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR)
Aşağıdakilerden doğru olan şıkkı işaretleyiniz.
1. İşlevine göre ambalaj çeşitleri nelerdir?
2. Kilit sistemleri nelerdir?
3. Barkod alanları nelerdir?
4. Görsel tasarım alanları nedir?
5. Yapıştırma kulakları nedir?
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız
sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz bir sonraki modüle geçiniz.
65

70. B. UYGULAMALI TEST
Eğitim, bilişim, sağlık, çevre veya insan konularından herhangi birini çarpıcı bir
şekilde vurgulayan, A3 ebadında bilgilendirici afiş hazırlayınız.
A- Konuyu seçiniz.
 Ağırlıkla kullanılan renkler
 Anahtar sözcükler
 Hedef kitle
 Biçim
 Amblem-logo
 Künye
 Kompozisyon
B- Eskiz hazırlayınız.
 Çizim araçlarını hazırlayınız.
 Eskiz uygulanacak yüzeyleri seçiniz.
 Eskiz uygulanacak yüzeyleri çizim masasına sabitleyiniz.
 Karakalem tekniği ile eskizleri hazırlayınız.
 Kutu dış formunu çiziniz.
 Ambalajı oluşturan öğeleri çiziniz.
 Bıçak izini çiziniz.
 Kara kalem eskizini kutuya taşıyınız.
 Renkli eskizi kutuya taşıyınız.
C- Resim işleme programında orijinal ambalajı hazırlayınız.
 Görsel öğeleri bilgisayara aktarınız.
 Resim işleme programında yeni dosya açınız.
 Ambalajınızda kullanacağınız öğeleri bir araya getiriniz.
 Resimleri İşleyiniz.
 Ambalajda çalışılacak yüzeyin ölçüsünde yeni bir sayfa açınız.
 Slogan oluşturunuz.
 Her bir yüzey için yapılan çalışmaları ambalaja yerleştiriniz.
 Firma, ambalaj, son kullanma tarihi ve barkod bilgilerini yerleştiriniz.
 Ambalajın maketini hazırlayınız.
 Belgeyi kaydediniz.
D- Afişin sunumunu yapınız.
 Orijinalin renkli yazcıdan çıktısını alınız.
 Boyadığınız eskizin paspartusunu kontrol ediniz.
 Orijinal çalışmayı CD’ye kaydediniz.
 Sunum dosyasını hazırlayınız.
 Orijinali onaylatınız.
66

71. DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ
Yukarıda yaptığınız örnek uygulama ile modül ile kazandığınız yeterliği ölçeceksiniz.
Bu uygulamayı aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.
AÇIKLAMA: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız
becerileri Evet ve Hayır kutucuklarına (x) işareti koyarak kontrol ediniz.
Gözlenecek Davranışlar Evet Hayır
1.Firma ile ilgili bilgileri aldınız mı?
2.Konuya yönelik araştırma yaptınız mı?
3.Verileri dosyada topladınız mı?
4.Konuya karar verdiniz mi?
5.Çizim araçlarını hazırladınız mı?
6.Eskiz uygulanacak yüzeyleri seçtiniz mi?
7.Eskiz uygulanacak yüzeyleri çizim masasına sabitlediniz mi?
8.Kara kalem tekniği ile eskizleri hazırladınız mı?
9.Kutu dış formunu çizdiniz mi?
10.Ambalajı oluşturan öğeleri çizdiniz mi?
11.Bıçak izini çizdiniz mi?
12.Kara kalem eskizini kutuya taşıdınız mı?
13.Renkli eskizi kutuya taşıdınız mı?
14.Görsel öğeleri bilgisayara aktardınız mı?
15.Resim işleme programında yeni dosya açtınız mı?
16.Ambalajınızda kullanacağınız öğeleri bir araya getirdiniz mi?
17.Resimleri işlediniz mi?
18.Ambalajda çalışılacak yüzeyin ölçüsünde yeni bir sayfa açtınız mı?
19.Slogan oluşturdunuz mu?
20.Her bir yüzey için yapılan çalışmaları ambalaja yerleştirdiniz mi?
21.Firma, ambalaj, son kullanma tarihi ve barkod bilgilerini yerleştirdiniz mi?
22.Ambalajın maketini hazırladınız mı?
23.Belgeyi kaydettiniz mi?
24.Orijinalin renkli yazcıdan çıktısını aldınız mı?
25.Boyadığınız eskizin paspartusunu kontrol ettiniz mi?
26.Orijinal çalışmayı CD’ye kaydettiniz mi?
27.Sunum dosyasını hazırladınız mı?
28.Orijinali onaylattınız mı?
DEĞERLENDİRME
Bu uygulama ile kazandığınız davranışlarda işaretlediğiniz ‘Evet’ ler kazandığınız
becerileri ortaya koyuyor. ‘Hayır’ larınız için ilgili faaliyetleri tekrarlayınız. Tamamı ‘Evet’
ise bir sonraki modüle geçiniz.
67

72. CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI
1. Ambalaj nedir?
Ambalaj, bir ürünün üreticiden tüketiciye kadar uzanan dağıtım zincirinde güvenli
ulaşımının sağlanabilmesi için kullanılan koruyucu araçların tümüdür.
2. Bir ambalajın çok iyi oluşunu neye dayanarak söyleyebiliriz?
Hiçbir mecrada reklamı ya da tanıtımı yapılmadığı halde tüketici tarafından
rahatlıkla algılanabilen, 2-3 sn. içinde özellikleri ve türü bakımından fark edilip 3-10
sn. içinde satın alınan bir ürünün ambalajı çok iyi demektir.
3. Fiziksel yapısı iyi bir ambalaj hangi mesajları verir?
Bu ürün çok lezzetli imajını vermeli,
Kullanılan ambalaj ürünü sağlıklı olarak korunuyor,
Güvenilir ve özenli bir firma tarafından üretiliyor,
Ürünün içeriği ile ilgili genel bilgi sahibi olabiliyoruz.
4. Ambalajın birkaç özelliğini sıralayabilir misiniz?
*Her ürün ve üreticisi için ayrı ayrı tasarlanabilen,
*Çevreyi kirletmeden, ürünün doğal yapısını bozmadan, hasara uğratmadan taşıyan,
dağıtan ve depolayan,
*Hijyenik koşullarda üretildiği için, insan sağlığına zararlı bir madde içermeyen,
yıkama, temizleme ve iade işlemi olmayan,
*Çok temiz olduğu için, iş yerini kirletmeyen, kokmayan, koku yapmayan ve ürünü
kokutmayan,
*Doldurmada, boşaltmada ve depolamada zaman ve emek tasarrufu sağlayan,
*Albenisi olan ve çok renkli mükemmel baskısı ile ürünü ve üreticisini tanıtan bir
satış elemanı gibi hizmet veren,
*İstenildiği zaman, istenildiği kadar ve istenilen yere teslim edilebildiği için, stok
maliyeti olmayan,
*Hafif olduğu için, aynı nakliye ücreti karşılığında daha çok ürünün taşınmasına
imkân tanıyan, tahta ve plastik kasa gibi ağırlıkları kadar nakliye ücreti ödetmeyen,
*Depozit ve iadeden dolayı ambalajlanan ürüne ek maliyet getirmeyen,
*Ambalaj kullanıcılarını kabzımallara ve komisyonculara bağımlı kılmayan,
*Tüketici ambalajını da ambalajlayan bir sanayi ürünü olan,
*Kullanıldıktan sonra, geri kazanılarak %100 ham maddeye dönüşebilen
imkânlarda olmasıdır.
5. Niteliğine göre ambalaj çeşitleri nelerdir?
Cam ambalaj
Kâğıt ambalaj
Plastik ambalaj
Metal ambalaj
Ahşap ambalaj
Fleksi ambalaj
68

73. ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI
1. Ambalajın görsel tasarımı yapılırken nelere dikkat edilmelidir?
* Ürünün daha önce yapılmış bir ambalajı varsa onun incelenmesine,
* Ambalajı yapılacak ürünün yeni bir ürün olup olmadığına,
* Ürünün karton ambalaja dolum şekline,
* Her siparişteki üretim (tiraj) sayısına,
* Ürünü kullanacak insan kitlesine,
* Ürünün tüketicinin eline geçtikten sonra ambalajın kalıcı olup olmadığına,
* Ürünün ambalajı içinde tarifleyici broşür veya başka bir cismin olup olmadığına,
* Ürünün ulaşabileceği en son dağılım noktası ve dağıtım şekline,
* Ürünün korunması için ambalajın içinde ek bir desteğe (separatöre) gereksinim
olup olmadığına,
* Ambalaj üzerinde orijinal bir tasarım istenip istenmediğine,
* Ambalaj üzerinde pencere açılarak ürünün gözükmesinin istenip istenmediğine,
* Ambalajı yapılacak ürünün ölçülmesine dikkat edilmelidir.
2. Ambalajın yapısal öğeleri nelerdir?
* Pilyaj yerleri
* Kesim yerleri
* Perforaj yerleri
* Kapaklar
* Yapıştırma kulakları
* Ön-Arka yüz
* Kilit sistemleri
* Barkod alanları
* Görsel tasarım alanları
* Separatör (ayırıcı)
* Pencereli kutu
3. Pilyaj Nedir?
Kalın kartonların kırım yapılacak yerlerine yapılan işleme pilyaj denir.
Pilyaj yapılacak yerler kutu açınımı üzerinde kesik noktalı çizgilerle gösterilir.
4. Perforaj Nedir?
Kalın kartonların köşe meydana getiren kenarlarındaki gerilimi azaltmak için aralıklı
kesim uygulanır; bu işleme perforaj denir.
5. Separatör Nedir?
Ambalaj ile ürün arasına yerleştirilen karton, oluklu mukavva, strafor ya da hava
yastığına verilen addır.
ÖĞRENME FAALİYETİ 3 CEVAP ANAHTARI
1. Vanishing Point filtresi ne aracıdır?
Doku taşıma aracıdır.
2. En güçlü dekupe aracı nedir?
Extract komutudur.
3. Maske aracı ile ne yapılır?
69

74. Üst layer’deki biçim alt layer’deki biçime silikleşeceği yerden geçiş sağlar.
4. Bıçak izi nedir?
Ambalaj ve kutuların kesim, katlama kısımlarında matbaa alanında bazı işlemler
yapılmaktadır. Tasarımcı, ambalaj yüzeyinde görsel tasarımını hazırlarken kesim ve
kırım kısımlarında görsel öğeler kullanmamalıdır. Ambalaj açılımının kendisinde
olmasını temin etmelidir. Aksi takdirde ambalajın hangi yönüne ve hangi ölçülerde
çalışacağını bilemez. Ambalaj açılımında bıçakla kesilecek ve kırılacak yerler ile
tüm yönlerdeki ölçüler mevcuttur.
MODÜL ÖĞRENME FAALİYETLERİ CEVAP ANAHTARI
1. İşlevine göre ambalaj çeşitleri nelerdir?
Satış ambalajı
Dış ambalaj
Nakliye ambalajı
2. Kilit sistemleri nelerdir?
Ambalaja hazırlanan kutunun ürün dolumu yapıldıktan sonra rahat açılıp
kapatılabilmesi için kilit sistemine ihtiyaç vardır. Kilitleme şekli kutumuzun
özelliğine, ürünün özelliğine göre çeşitlilik gösterebilir.
3. Barkod alanları nelerdir?
Barkod ürünün sayısal ismidir. Bir ürünün kodu kendine hastır ve başka üründe
kullanılamaz. Barkodlar ürünün barkod okuyucuda okutulup tanımlanması için
kullanılır. Genellikle ambalajın sol yan yüz veya sağ yan yüzünde bulunur.
4. Görsel tasarım alanları nedir?
Kutu ambalajının üzerinde kesilmeyecek, kırım yapılmayacak, perforaj
olmayacak, tutkal sürülmeyecek, pencere bırakılmayacak yerlerdir. Tasarıma
elverişli alanlar üzerinde, ürün tanıtılır ve sergilenir.
5. Yapıştırma kulakları nedir?
Ambalajın kapatılarak kutu haline gelmesi için yapıştırılması gerekir. Estetik bir
yapıştırma dışarıdan görünmemelidir. Bunun için iç tarafa gelecek şekilde kutu
üzerinde yapıştırma kulakları bırakılmalıdır. Buralara daha sonra otomatik
makinelerle veya elle tutkal sürülerek kutu kapatılır.
70

75. KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
 AKYÜZ A.Kerim, Grafik Tasarım, Yayımlanmamış Ders Notları, Ankara,
1995.
 AKGÜN Ceyhun, Ürünün Raftaki Kimliği,
http://www.faydalinotlar.com/pdf/ambalaj.pdf, sayfa 36, Mayıs 2004.
 İŞLER Serkan, Masaüstü Yayıncılık, Yayımlanmamış Ders Notları, İstanbul,
1996.
 MANKAN Erkan, http://www.makineteknik.com.
 TUNCER A.Selim, Grafik Tasarım Dergisi, Mart 2007.
 http://www.webdersleri.com.
71