2. ~ 2 ~
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Περίληψη σελ.2
1.Γενικές πληροφορίες και γεγονότα σελ.2
2.Ρύπανση στους ωκεανούς σελ.3
2.1 Από πού προέρχονται τα πλαστικά; σελ.3
2.2 Μικροπλαστικά σελ.4
3.Πως θα αλλάξει αυτή την κατάσταση; σελ.4
4.Ευχαριστιες σελ.5
5.Βιβλιογραφια σελ.5
Περίληψη
Η εκπόνηση της συγκεκριμένης εργασίας πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2021 στα
πλαίσια του μαθήματος της Χημείας κατά την σχολική χρονιά 2020-2021. Στο αρχικό στάδιο
έγινε προσεκτική μελέτη του υλικού του μαθήματος που είναι αναρτημένο στην εφαρμογή
“Edmodo”, που χρησιμοποιεί η τάξη. Έπειτα ακολούθησε η επιλογή του θέματος από τον
υπεύθυνο καθηγητή και η ανάρτηση αυτού στην εφαρμογή. Η επιλογή του θέματος πιστεύω
είναι αρκετά ενδιαφέρουσα και άμεσα συνδεδεμένη με το μάθημα της Χημείας, καθώς η
χρήση πλαστικών, που αποτελούν βασικό προϊόν της βιομηχανίας της οργανικής χημείας ,
έχει αυξηθεί γεγονός που έχει αρνητικές επιδράσεις για το περιβάλλον. Πηγή για την
συγγραφή της εργασίας αποτέλεσαν επιστημονικά άρθρα και μελέτες που είναι αναρτημένες
στο διαδίκτυο.
Λέξεις κλειδιά: χρήση πλαστικών, περιβάλλον
1. Γενικές Πληροφορίες και Γεγονότα
Η ρύπανση του περιβάλλοντος από τα πλαστικά έχει γίνει ένα από τα πιο κρίσιμα
περιβαλλοντικά ζητήματα, καθώς η αυξανόμενη παραγωγή πλαστικών προϊόντων και
κυρίως μίας χρήσης, εμποδίζει τον κόσμο να τα αντιμετωπίσει. Η ρύπανση είναι πιο
έντονη στις αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας και Αφρικής, όπου τα συστήματα
συλλογής απορριμμάτων είναι ανοργάνωτα ή και ανύπαρκτα. Στις αναπτυγμένες
χώρες όμως παρά την οργάνωση υπάρχει εξίσου σοβαρό πρόβλημα το οποίο
οφείλεται κυρίως στην συμπεριφορά των πολιτών και στα χαμηλά ποσοστά
ανακύκλωσης.
Η ταχύτατη παράγωγη πλαστικών ξεκίνησε λίγο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο
πόλεμο (1950) όπου τα πλαστικά έσωσαν τις ζωές των ανθρώπων. Με το υλικό αυτό
κατασκευάστηκαν από ελαφριά αυτοκίνητα και εξοπλισμοί μέχρι και τα πιο
σύγχρονα ιατρικά μηχανήματα. Παρά την επανάσταση αυτή και όλα τα οφέλη του
πλαστικού η κατάσταση ξέφυγε με τα πλαστικά μίας χρήσης όπως σακούλες,
διάφορες συσκευασίες και αμέτρητα άλλα όπως παιχνίδια, διακοσμητικά, μικρά
σκεύη κ.ο.κ και φτάσαμε σε σημείο να μη μπορούμε να φανταστούμε την ζωή μας
χωρίς το πλαστικό. Το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας με μία έρευνα (όπως φαίνεται
3. ~ 3 ~
στο Διάγραμμα 1.) παρατήρησε πως από το 1950 που η παραγωγή ήταν περίπου 2.3
εκατομμύρια τόνοι φτάνουμε στο 2015 που η παραγωγή έφτασε στους 448
εκατομμύρια τόνους. Με βάση τα σημερινά δεδομένα το 2050 η παραγωγή
υπολογίζετε να είναι διπλάσια από αυτή του 2015 .
Διάγραμμα 1: Η διάρκεια ζωής ενός πλαστικού, Roland Geyer, Πανεπιστήμιο
Καλιφόρνιας, Santa Barbara
2. Ρύπανση στους ωκεανούς
Κάθε χρόνο 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού καταλήγουν στην θάλασσα από
παραθαλάσσιες χώρες. Τα τεράστια αυτά ποσά πλαστικού που συσσωρεύονται στους
ωκεανούς και στις παραλίες έχουν δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στην ζωή των
θαλάσσιων οργανισμών. Χιλιάδες χελώνες, ψάρια, φώκιες και άλλα ζώα του βυθού
σκοτώνονται κάθε χρόνο επειδή εμπλέκονται στα πλαστικά ή νομίζοντας ότι είναι
τροφή τα καταπίνουν. Σύμφωνα με διάφορες μελέτες τα ψάρια στον Βόρειο Ειρηνικό
καταναλώνουν 12.000 με 24.000 τόνους πλαστικού και οι μισές θαλάσσιες χελώνες
σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν καταπιεί πλαστικό. Αυτό συμβαίνει γιατί κάθε χρόνο
δισεκατομμύρια λίβρες πλαστικών καταλήγουν στου ωκεανούς.
2.1. Από πού προέρχονται τα πλαστικά αυτά;
Τα περισσότερα πλαστικά μεταφέρονται στην θάλασσα μέσω των ποταμών οι οποίοι
καθώς κινούνται προς τα κάτω συλλέγουν όλο και περισσότερα σκουπίδια. Και με
μια βροχή ή έναν άνεμο μπορούν να καταλήξουν από την στεριά σε κοντινές
θάλασσες. Πολλές φορές τα πλαστικά απορρίμματα παραμένουν στην ακτή της
4. ~ 4 ~
θάλασσας όμως αν ένα ρεύμα τα μεταφέρει προς τα μέσα μπορούν να κάνουν τον
γύρω του κόσμου. Κατά την διάρκεια αυτού του ταξιδιού μπορούν να σπάσουν και σε
ακόμη μικρότερα κομμάτια (Μικροπλαστικά).Σε ένα ακατοίκητο νησί, το νησί
Χέντερσον (Henderson) που βρίσκεται ανάμεσα στην Νέα Ζηλανδία και την Χιλή
βρέθηκαν σκουπίδια και κυρίως πλαστικά, από την Ρωσία, τις Ηνωμένες πολιτείες,
την Ευρώπη, την Ιαπωνία, την Νότια Αμερική και την Κίνα. Στο νησί φτάνουν
περίπου 3.500 τεμάχια την ημέρα.
2.2. Μικροπλαστικά
Με τον όρο μικροπλαστικά εννοούμε τα μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια μεγέθους
λιγότερου από 5 χιλιοστά. Αυτά τα σωματίδια που είναι ουσιαστικά θραύσματα
σπασμένων και διεφθαρμένων πλαστικών έχουν βρεθεί σε στεριά και θάλασσα, από
το ψηλότερο σημείο της γης μέχρι και το χαμηλότερο. Τα μικροπλαστικά μπορούν να
σπάσουν σε ακόμη μικρότερα κομμάτια τα οποία έχουν βρεθεί στον αέρα αλλά και
στο πόσιμο νερό, σε τρόφιμα και στο αλάτι. Με άλλα λόγια το πλαστικό υπάρχει
παντού! Ενώ όμως η υγεία των ανθρώπων δεν έχει , έως τώρα, επηρεαστεί αρνητικά
από αυτό, η υγεία των οργανισμών σε γλυκά και αλμυρά νερά βλάπτεται καθώς
μπορεί να τους διαταράξει το αναπαραγωγικό σύστημα, να προκαλέσει φλεγμονή,
ηπατική βλάβη κ.λ.π. Άρα πέρα από τα μεγάλα πλαστικά απορρίμματα, η άγρια φύση
πρέπει να αντιμετωπίσει και πλαστικά που δεν μπορεί καν να διακρίνει .
Εικόνα 1: Δείγματα Μικροπλαστικών
3. Πως θα αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Αρχικά, θα πρέπει να γίνει ενημέρωση όλων των πολιτών για την πλαστική ρύπανση
για να βοηθήσουν όλο και περισσότεροι σε αυτόν τον δύσκολο αγώνα. Η κάθε χώρα
οφείλει να βελτιώσει τα συστήματα διαχείρισης των απορριμμάτων και της
ανακύκλωσης. Πρέπει να μειωθεί επίσης η παραγωγή ανούσιων προϊόντων από
πλαστικό και να αυξηθεί η παραγωγή χάρτινων και άλλων υλικών προϊόντα που είναι
φιλικά προς το περιβάλλον. Ως έφηβοι μπορούμε να συμμετέχουμε εθελοντικά σε
σχετικές οργανώσεις κατά του πλαστικού και πρωτίστως να αλλάξουμε τον τρόπο
ζωής μας. Ακόμα και τα πιο απλά όπως π.χ. να αντικαταστήσουμε τις πλαστικές με
υφασμάτινες ή χάρτινες σακούλες και να αποφεύγουμε την χρήση πλαστικών
προϊόντων που γρήγορα θα ξεφορτωθούμε. Συνοψίζοντας, το πιεστικό αυτό
πρόβλημα χρήζει άμεσης αντιμετώπισης από αυτόν που το προκάλεσε εξαρχής, που
δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον άνθρωπο.
5. ~ 5 ~
4. Ευχαριστίες
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον καθηγητή χημείας του τμήματός μου γιατί δεδομένων
των δυσχερών συνθηκών που δημιουργήθηκαν με την πανδημία, δεν παρέλειψε να
κινητοποιήσει το ενδιαφέρον μας για το αντικείμενο διδασκαλίας του, βάζοντας μας
στη διαδικασία έρευνας πάνω σε ένα τόσο επίμαχο θέμα που απασχολεί τη διεθνή
κοινότητα. Παράλληλα, με αυτή την πρωτοβουλία του με βοήθησε να έρθω σε επαφή,
σε πρώιμο ακόμη στάδιο, με τον τρόπο συγγραφής μιας βιβλιογραφικής εργασίας,
που θα αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι και των μελλοντικών σπουδών μου στο
πανεπιστήμιο.
5. Βιβλιογραφία
Laura Parker, 2019, ‘The world’s plastic pollution crisis explained’, National
Geographic, https://www.nationalgeographic.com/environment/habitats/plastic-pollution/
Laura Parker, 2020, ‘Microplastics have moved into virtually every crevice on earth’,
National Geographic,
https://www.nationalgeographic.com/science/2020/08/microplastics-in-virtually-
every-crevice-on-earth/
ΝΟΑΑ (National Oceanic and Atmospheric Administration), Ένας οδηγός για το
πλαστικό στον ωκεανό, Ο ιστότοπος της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανού, 2020,
https://oceanservice.noaa.gov/hazards/marinedebris/plastics-in-the-
ocean.html#transcript
Κέντρο βιολογικής ποικιλομορφίας, "Ρύπανση πλαστικών ωκεανών.",
2019, https://www.biologdiversity.org/campaigns/ocean_plastics/index.html.
