2. AZIA
Azia jugperëdimore përfshinë pjesën jugperëndimore të Azisë,
gjegjësisht “Lindjen e Afërme” dhe “Lindjen e Mesme”. Zë një
sipërfaqe afro 6.7 milion kilometra katror ose 28 % të sipërfaqës
së Azisë.Azia Jugperëndimore ose e Përparme është regjion
gjeografik, i cili shtrihet midis Detit Mesdhe, në perëndim, dhe
Afganistanit në lindje, Detit të Zi, në veri, dhe gjirit të Adenit, në
jug. Kjo hapsirë në literaturen gjeografike njihet edhe si Lindje e
Afërt dhe ajo e Mesme, të cilat, varësisht nga nocioni, përfshijnë
një teritor më të vogël apo më të gjerë. Azia Jugperëndimore
është hapsirë gjeografike , e cila përfshinë shtetet: Turqinë,
Qipron, Iranin, Irakun, Sirinë, Izraelin , Libanin, Jordaninë, Arabinë
Saudite, Kuvajtin, Bahrejn, Katarin, Emiratet e Bashkuara Arabe,
Omanin, Jemenin dhe Republiken Demokratike ë Jemenit. Me
nocionin Lindje e Afërt kuptojmë të gjitha shtetet e përmendura,
pa Afganistanin, por në kuadër të saj bëjnë pjesë edhe Egjypti e
Libia në kontinentin e Afrikës.
3. POZITA GJEOGRAFKE
Azia Jugëperendimore ka pozitë shumë të
favorshme gjeografike, përshkak se gjendet
ne qendër te Botës dhe lidhet me të gjitha
rrugët e Botës.Rruget trans detare me anije
eksporti dhe importi jane rruget me te
shpejta te transportit te te mirave materiale
me gjithe boten mbare sidomos naften
4. VECORIT FIZIE-GJEOGRAFIKE
Veçoritë fizike-gjeografike - relievi i llojllojshem i perbere
prej maleve, rrafshlartave,shkretëtirave dhe ultësirave.
Në pjesën veriore të këtij rajoni shtrihen malet e reja të
rrudhosura, Taurus dhe Pontike. Malet Taurus në jug të
Turqisë, ndërsa malet Pontike shtrihen përgjat brigjeve
të Detit të Zi dhe liqenit Kaspik shtrihen malet Kaukaz
dhe në Afganistan shtrihen malet Hindokush.Mes
maleve Taurus dhe Pontike shtrihet rrafshanalta e
Anadollisë, e Armenisë, e Iranit, ndërsa në jug
rrafshnalta e Arabisë. Ndërmjet tyre shtrihet fusha e
Mesapotamisë, e cila në drejtim të jugut vazhdon drejt
Gjirit Persik. Ajo është e përbërë prej shtresave aluviale
dhe mjaft pjellore. Shkretetirat me te njohura janë Nefudi
i madhë dhe i vogël Rubel-Hali etj.
5. DEMOGRAFIA
Popullsia e Azisë Jugperëndimore është shumë e llojllojshme dhe
e larmishme si për nga racat dhe kombësitë ashtu edhe për nga
gjuhët dhe përkatësia fetare. Një llojllojshmëëri e tillë është
rezultat i shumë proceseve dhe lëvizjeve të ndryshme , përzirjeve
të popullsisë dhe të kulturave në periudhaë të gjatë historike.Në
aspektin regjional veriu i regjionit dallohet si hapsirë më e
larmishme gjuhësore, ndaj asaj jugore, e cila është më
homogjene. Në pjesën veriore të Azisë Jugperëndimore flitet
turke, armene, kurde dhe shum grupe tjera etnike dhe gjuhësore.,
posaçërisht në Iran dhe në Afganistan. Përkundrazi në pjesën
jugore të regjionit të Azisë jugperëndimore dominon gjuha dhe
kultura arabe. Lindja e mesme është gjithashtu origjina
gjeografike e tri feve kryesore —Judaizmit, Krishterimit, dhe
Islamit. Pjesa më e madhe e këtyre shteteve është e besimit
islam, e ato u takojnë sekteve të shumta.
6. ZHVILLIMI EKONOMIK
Në rajonin e Azisë Jugpërendimore , degë kryesore e ekonomisë ka qenë
bujqësia. Megjithëse një pjesë e madhe e populllsisë aktive ka qenë e
inkuadruar në bujqësi, përshkak të kushteve natyrore jo të volitshme rendimntet
kanë qenë të vogla dhe nuk kanë plotësuar nëvojat e populsisë. Mirpo, kohëve
të fundit me zbatimin e masave agroteknike në bujqësi, kjo degë e ekonomisë
cilësohet me prodhim të shtuar të grurit, të orizit, te duhanit, të pambukut, të
ullirit, të kallamit të sheqerit dhe të agrmeve.Blegtoria është nomade dhe
gjysëmnomade në gadishullne Arabisë. Ky rajon kryesisht njihet me rritjen e
deleve, të dhve, të deveve e më pak të gjedheve.Me zbulimin e naftës filloi të
ndërroj edhe struktura ekonomike e këtij rajoni. Nafta shteteve të këtij rajoni u
mundësoi të fillojnë procesin e industrializimit dhe ndërrimin e strukturës
ekonomike ne përgjithësi. Viteve të fundit risi në zhvillimin ekonomik, sidomos
industrial, kanë bërë disa shtet si : Arabia Saudite, Iraku, Irani, Izraeli, Siria,
Turqia etj. Me zhvillimin e ndustrisë u bë i mundshëm ndërtimi i naftësjellësëve,
i rrugëve bashkohor, i aeroporteve , i qendrave të përpunimit të naftës, i
zhvillimit të qendrave urbane etj.Në këtë rajon janë të zhvillura edhe industria
ushqimore, industria kimike, industria e tekstilit dhe metalurgjia. Gjithashtu Azia
Jugperendimore ka reth 213 miljard euro.
