Βασικές λέξεις των ενοτήτων 1,2 και 4 της Γλώσσας της Δ Τάξης

1. Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτασ 1, 2 και 4
Αντιγόνθ Λάμπρου 1
ο
.Π.Δ.Σ. Ιωαννίνων
Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτα 1
1. δι (ς) και δυς
 Το δι (ς) το βάηω όταν κάτι ςθμαίνει δφο πράγματα
 διςζλιδο, δίτομο, δίμετροσ, δίκλινο, δίχρωμο,
δίγλωςςοσ, δίμθνο, διώροφοσ, δίτροχο, δίπορτο,
δίποντο, δικζςιο, δικζφαλοσ κ.α.
 Το δυς το βάηω όταν δθλϊνεται κάτι δφςκολο ι άςχθμο
 δυςφορία, δυςάρεςτοσ, δφςχρθςτοσ, δφςβατοσ,
δφςτροποσ, δυςεφρετοσ (δυς+βρίςκω),
δυςκίνθτοσ (δυς+κίνθςθ), δυςτυχώσ κ.α.
2. Τα επίκετα που λιγουν ςε –ινοσ, ινθ, ινο και ινόσ, ινι, ινό
γράφονται με ι
Εξαιροφνται: φωτεινόσ, ςκοτεινόσ, ορεινόσ, υγιεινόσ,
ταπεινόσ, φτθνόσ, υπεφκυνοσ, ανεφκυνοσ, επικίνδυνοσ,
ακίνδυνοσ
3. Λζξεισ τθσ Ενότθτασ 1 που ζμακα και κυμάμαι:
- φφλλο (δζντρου)
- φφλο (αρςενικό-κθλυκό, φυλι)
- ο φίλοσ
ανοίγω-
άνοιγμα-
άνοιξθ
όροφοσ-
διώροφοσ

2. Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτασ 1, 2 και 4
Αντιγόνθ Λάμπρου 1
ο
.Π.Δ.Σ. Ιωαννίνων
τφχθ-ατφχθμα-δυςτφχθμα-
δυςτυχιςμζνοσ
ιςόγειο-υπόγειο ςτοίχθμα-
ςτοιχθματίηω
ςτζλνω-
ζςτειλα-κα ςτείλω
διεφκυνςθ-
διευκυντισ
ηθτϊ-ςυηθτϊ
κοιτάηω-κρυφοκοιτάηω καμαρώνω-καμαρωτόσ πρόκυμοσ
αρικμθτικι αίκουςα δίκτυο-διαδίκτυο
υπολογιςτισ-υπολογίηω καινοφριοσ θλεκτρικόσ-θλεκτρονικόσ
μακθτισ -ςυμμακθτισ εργαλείο ανάγνωςθ
μινυμα πανωφόρι (πάνω+φοράω) υπογραμμίηω
ςχολείο πελϊριοσ ςφννεφα
Δόλωμα ανεβαίνω-κατεβαίνω

3. Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτασ 1, 2 και 4
Αντιγόνθ Λάμπρου 1
ο
.Π.Δ.Σ. Ιωαννίνων
Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτα 2: Ρώτα το νερό τι τρζχει
 Ξεχωρίηω τισ λζξεισ ωφελώ και οφείλω:
- Ωφελώ = ζχω μια καλι επίδραςθ ι προκαλϊ ζνα καλό αποτζλεςμα ςε κάποιον
ι ςε κάτι, κάνω καλό.
- Οφείλω = πρζπει, είμαι υποχρεωμζνοσ να δϊςω κάτι, ιδίωσ χριματα, ςε
κάποιον, χρωςτϊ.
ωφελώ-
ωφελοφμαι
ωφζλιμοσ -
ανϊφελοσ
επωφελοφμαι
επωφελισ
ωφζλθμα
(πλεονεκτιματα)
ωφζλεια
όφελοσ !!!
οφείλω οφειλιοφειλζτθσ

4. Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτασ 1, 2 και 4
Αντιγόνθ Λάμπρου 1
ο
.Π.Δ.Σ. Ιωαννίνων
 Θυμάμαι τθν οικογζνεια λζξεων του φδωρ = νερό:
 υδάτινοσ  υδατάνκρακασ  υδατογραφία
 υδραγωγείο  υδατοςφαίριςθ  αφυδατϊνω, αφυδάτωςθ,
 ενυδρείο  άνυδροσ, -θ, -ο,  ενυδατϊνω, ενυδάτωςθ
 υδράργυροσ
 υδρατμόσ
 υδραυλικόσ
 υδρόβιοσ
 υδρόγειοσ
 υδρογόνο
 υδροδιαλυτόσ
 υδροδότθςθ
 φδρευςθ
 λειψυδρία
΢θμαντικζσ λζξεισ τθσ Ενότθτασ:
ρυάκι ωκεανόσ χείμαρροσ
βρφςθ Παγετϊνασ ςφυρίχτρα
πλφςιμο Κυλάω ςχιμα
ςωλινασ Αμμουδιά πιλινοσ
βυτίο Κοιλάδα ςφννεφο
εμφιαλωμζνοσ πλθμμυρίηω εξάτμιςθ - εξατμίηομαι
αλμυρόσ λίμνθ διψάω-ξεδιψάω
πλθμμυρίηω χείμαρροσ πόςιμοσ
αμμουδιά δίκτυο κοιλάδα

5. Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτασ 1, 2 και 4
Αντιγόνθ Λάμπρου 1
ο
.Π.Δ.Σ. Ιωαννίνων
Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτασ 4: Εμζνα με νοιάηει
πετρελαιοκθλίδα οικολογικόσ οικοςφςτθμα μολφνω-μόλυνςθ
Θάλαςςα - καλάςςιοσ απαραίτθτοσ δραςτθριότθτα δθμιουργϊ
ανακυκλϊνω-ανακφκλωςθ απειλϊ-απειλι βιότοποσ περιβάλλον
απομακρφνω-απομακρυςμζνοσ κίνδυνοσ-κινδυνεφω λειψυδρία αυξάνω-αφξθςθ
ανακοινϊνω-ανακοίνωςθ μείωςθ-μειϊνω πυρκαγιά ατμόςφαιρα
προςταςία-προςτατεφω ρφπανςθ-ρυπαίνω ανυπόφοροσ αντιμετωπίηω
 Ουδζτερα ςε –υ
 Βράδυ: του βραδιοφ, τα βράδια, βραδιάηει, βραδινόσ
 Δάκρυ: δάκρυα, δακρφηω, δακρυγόνο, δακρφβρεχτοσ
 Δίχτυ: δίχτυα, δικτυϊνω, δίκτυο, δικτυωτόσ
 Στάχυ: ςτάχυα, ςταχυολογϊ
 Οξφ: οξυγόνο, οξφτονοσ
 Δόρυ: δορυφόροσ, δορυφορικόσ
 Άςτυ: αςτυνομικόσ, αςτυφφλακασ

6. Βαςικό Λεξιλόγιο Ενότθτασ 1, 2 και 4
Αντιγόνθ Λάμπρου 1
ο
.Π.Δ.Σ. Ιωαννίνων
 Η οικογζνεια του ριματοσ ποιώ
ποιώ: κάνω, φτιάχνω, δθμιουργϊ, καταςκευάηω
Παράγωγεσ ποίθμα, ποιθτισ, ποίθςθ, ποιιτρια, ποιθτικόσ
΢φνκετεσ:
 ριματα
χρθςιμοποιϊ, τροποποιϊ, μορφοποιϊ, ςυνειδθτοποιϊ, υλοποιϊ,
πραγματοποιϊ, γελοιοποιϊ, αξιοποιϊ, μεγαλοποιϊ,
δραματοποιϊ, προςποιοφμαι, προειδοποιϊ, προςωποποιϊ,
διαφοροποιϊ
 ουςιαςτικά ςε -
ποιθςθ
πραγματοποίθςθ, μορφοποίθςθ, προςποίθςθ, κινθτοποίθςθ,
προςωποποίθςθ , Τροποποίθςθ, προειδοποίθςθ, τελειοποίθςθ,
αδελφοποίθςθ, ςυνειδθτοποίθςθ, πολτοποίθςθ, Αξιοποίθςθ,
χρθςιμοποίθςθ, ευαιςκθτοποίθςθ
 ουςιαςτικά ςε -
ποιοσ
ειρθνοποιόσ, κακοποιόσ, επιπλοποιόσ, αρωματοποιόσ,
τραγουδοποιόσ, καυματοποιόσ, θκοποιόσ , αρτοποιόσ,
ωρολογοποιόσ, φαρμακοποιόσ, υποδθματοποιόσ, φανοποιόσ
(λαμαρινάσ)
 ουςιαςτικά ςε -
ποιείο
επιπλοποιείο, αρτοποιείο, υποδθματοποιείο, φανοποιείο
(λαμαρινάδικο)
 ουςιαςτικά ςε -
ποιία
αρτοποιία, ςαπωνοποιία, οδοποιία
 επίκετα ςε -
ποιθτόσ
χειροποίθτοσ, αχρθςιμοποίθτοσ, προςποιθτόσ, χρθςιμοποιιςιμοσ,
αξιοποιιςιμοσ