Гаспадарчае жыццё

1. Гаспадарчае жыццё

2. Гаспадарка ў ХІІІ – ХIV стст.
ХIII – XIV стст. – амаль усё
неабходнае людзі выраблялі ў
сваёй гаспадарцы –
натуральная гаспадарка.

3. Змены ў гаспадарцы
Павелічэнне колькасці
насельніцтва
Трэба больш прадуктаў
харчавання
Пашыраюцца пасяўныя плошчы
і распаўсюджваецца трохполле

4. Трохполле
1 частка – азімыя;
2 частка – яравыя;
3 частка – пад
папарам
(незасеяная).

5. С/г культуры
1-ае месца – азімае жыта.
Іншыя культуры:
• Проса;
• Пшаніца;
• Лён;
• Боб;
• Гарох і г.д.

6. Жывёлагадоўля
oБРЖ (каровы, валы);
oДРЖ (авечкі, козы);
oСвінні;
oКоні;
oКаты;
oСабакі.

7. Дапаможныя заняткі
Паляванне;
Рыбалоўства;
Бортніцтва.

8. Хатнія промыслы
Выраб прылад працы;
Выраб посуду;
Выраб палатна і г.д.
Паступова – вылучаліся
асобныя рамеснікі.

9. Прылады працы
З дрэва, асобныя элементы –
жалезныя;
Прыклады:
• Драўляная саха з 2 металічнымі
сашнікамі:
Добра рыхліла зямлю і
падразала карэнне пустазелля;
• Жалезныя сярпы – жалі;
• Драўляныя цапы – малацілі;
• Каменныя жорны (d≤35 см) –
малолі зерне на муку;

10. Прылады працы
• Ручныя і нажныя
драўляныя ступы –
выраблялі крупы.
• Ільнамялкі – мялі
лён;
• Драўляныя грабяні –
часалі лён.

11. Сёлы (вёскі)
На берагах рэк і азёр
Зручна для с/г
Складаліся з дымоў – сялянскіх двароў;
Двары групамі па 2-8 ці асобна;
Бессістэмная планіроўка.

12. Дым
Хата;
Клець-свіран;
Гумно;
Хлеў.

13. Гарады XIV ст. – растуць гарады:
Віцебск, Слуцк, Мінск і інш.
Асабліва хутка – Полацк (3
новыя пасады).
Гарады-крэпасці робяцца
цэнтрамі рамяства: Орша, Ліда,
Бабруйск і г.д.
Але!
Натуральная гаспадарка –
перашкода гандлю
Рамеснікі працуюць на заказ ці
на феадалаў

14. Змены ў рамястве
Больш рамеснікаў;
Больш спецыяльнасцяў;
Вышэй якасць, асартымент і
колькасць прадукцыі і г.д.

15. Апрацоўка метала
Кавалі;
Слесары – стваралі
складаныя вырабы
(напрыклад, замкі і
ключы).

16. Ювелірная справа
Упрыгожванні;
Афармленне царкоўных
кніг (абклад
Лаўрышаўскага
евангелля ХІV ст).

17. Гарбарства і шавецтва
Гарбарства –
апрацоўка скур;
Шавецтва –
шыццё скуранога
абутку.
Змены:
• Цвёрды заднік у
ботах;
• Абцас.

18. Рымарства
У асноўным – шыццё хамутоў
• Больш працаздольнасць
каня,
• Больш магчымасцяў гужавага
транспарта.

19. Будаўніцтва
З канца ХІІІ ст. –
вялікапамерная цэгла
Паскарала тэмпы будаўніцтва.
Прыклады ўжывання:
Камянецкая вежа, Лідскі і
Гродзенскі замкі і г.д.
Пачатак ХІV ст. –
гаршкападобная кафля для
печаў (каб зберагчы цяпло).