DIY Museum เกิดขึ้นจากคนในชุมชนที่ต้องการเก็บของสะสมที่มีมาตั้งแต่อดีตเพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้รู้จักประวัติศาสตร์หรือวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในอดีตได้อย่างชัดเจนมากขึ้น นอกจากนั้น DIY Museum ยังอาจตีความหมายอื่นได้อีก อาทิเช่น เป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตเพราะเป็นการจัดพิพิธภัณฑ์ซึ่งสามารถปรับเปลี่ยนหรือโยกย้ายได้ตลอดเวลา ไม่จำเป็นว่าต้องอยู่ในพื้นที่จำกัดเท่านั้น...

1. DIY Museum เกิดขึ้นจากคนในชุมชนที่ต้องการเก็นของสะสมที่มีมาตั้งแต่อดีตเพื่อให้คนรุ่นใหม่ได้รู้จักบระวัติศาสตร์หรือ
วิถีชีวิตความเบ็นอยู่ของคนในอดีตได้อย่างชัดเจนมากขึ้น นอกจากนั้น DIY Museum ยังอาจตีความหมายอื่นได้อีก อาทิ
เช่น เบ็นพิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตเพราะเบ็นการจัดพิพิธภัณฑ์ซึ่งสามารถบรันเบลี่ยนหรือโยกย้ายได้ตลอดเวลา ไม่จาเบ็นว่า
ต้องอยู่ในพื้นที่จากัดเท่านั้น
ศิริพร ศรีสินธุ์อุไร ได้ยกข้อความของ Bert Franks ภัณฑารักษ์คนแรกของพิพิธภัณฑ์ Ryedale Folk, Yorkshire
สหราชอาณาจักร ซึ่งได้กล่าวถึงแนวคิดของการสร้างพิพิธภัณฑ์แนน DIY ว่า
“พิพิธภัณฑ์ขนาดใหญ่หรือพิพิธภัณฑ์ที่มีชื่อเสียงที่มีการเก็นรักษาหรือเก็นเรื่องเก่าใหญ่ๆ ทางบระวัติศาสตร์ ไม่ค่อยให้
ความสนใจกันคนธรรมดาหรือสภาพแวดล้อมที่อยู่รอนๆ ตัวเรา ความคิดกันความเชื่อของเรา ดังนั้นพิพิธภัณฑ์ขนาดเล็ก
จึงเกิดขึ้นเพราะเหตุนี้”
ความสาเร็จของ DIY Museum เกิดขึ้นได้จากองค์บระกอนสองอย่างสาคัญ คือ อาสาสมัคร และ ความร่วมมือของคนใน
ชุมชน ความสาเร็จของ DIY Museum เริ่มต้นจากนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์และอยากมีส่วนร่วมในการ
เพิ่มเติมเรื่องราวต่างๆ จึงมาสมัครเบ็นอาสาสมัครซึ่งมีการหมุนเวียนมาตลอดและยังถือเบ็นกาลังสาคัญของพิพิธภัณฑ์
DIY ด้วยเช่นกัน เพราะพิพิธภัณฑ์บระเภทนี้ต้องการคนจานวนมากในการขันเคลื่อนงานต่างๆ
นอกจากนั้นความร่วมมือของคนในชุมชนก็เบ็นสิ่งสาคัญที่จะทาให้พิพิธภัณฑ์ชุมชน (local museum) สามารถอยู่อย่าง
ถาวรและยั่งยืนได้ เพราะความร่วมมือต่างๆ เหล่านี้จะเบ็นแรงปลักดันให้พิพิธภัณฑ์มั่นคงตลอดไบ และอาจไม่จาเบ็นต้อง
ขอการสนันสนุนจากภาครัฐมากนักเพราะชุมชนมีความเข้มแข็งจนสามารถดูแลพิพิธภัณฑ์เองได้ แม้พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น
เหล่านี้จะไม่ได้มีปู้อานวยการหรือภัณฑารักษ์ที่เรียนจนด้านนี้มาโดยตรง แต่การพัฒนางานนี้สามารถใช้ความสนใจ
ความใส่ใจและความห่วงแหนที่มีต่อพื้นที่
ข้อสรุปสำคัญ
บระการแรก คือ การทาพิพิธภัณฑ์แนน DIY เน้นการเล่าเรื่องบระวัติศาสตร์ในพื้นที่นริเวณนั้นได้อย่างดีมากซึ่งมีมิติของ
สังคมสูงมากและความร่วมมือของคนในชุมชนที่สูงมากเช่นกัน ทุก ๆ คนในชุมชนมีส่วนร่วมกันการสร้างพิพิธภัณฑ์ DIY
เบ็นอย่างมาก
บระการที่สอง คือ DIY Museum เบ็นพิพิธภัณฑ์ที่ไม่ได้เสร็จสมนูรณ์ทีเดียวทั้งหมดแต่เบ็นการสร้างที่มีการเบลี่ยนแบลง
ตลอดเวลาหรือมีการพัฒนาพิพิธภัณฑ์ได้อย่างต่อเนื่อง การพัฒนาพิพิธภัณฑ์มีหลายวิธีการเช่น การเขียนโครงการต่างๆ
การจัดกิจกรรมต่างๆ ที่สามารถเชื่อมโยงกันสิ่งต่าง ๆ
เชิงอรรถกำรบ่น
ท้ายการนรรยายนี้มีการแลกเบลี่ยน
“นิยามพิพิธภัณฑ์”
“นิทรรศการกันงานพิพิธภัณฑ์”
“MUSEUM ต้องมี COLLECTION?” และอื่นๆ
สู่ DIY มิวเซียม :
สำรวจปรำกฏกำรณ์พิพิธภัณฑ์ในสังคมร่วมสมัย
ศิริพร ศรีสินธุ์อุไร
คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์