2. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١-

3. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢-
‫و‬‫ن‬
‫م‬
‫ر‬‫دە‬ !‫و‬"‫او‬‫ر‬‫وەر&%$د‬
'(‫ژ‬
* ،‫م‬ , -.‫ەر‬‫ی‬٢٠١٤

4. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣-
Anton Chekhov
‫ڤ‬‫و‬ÇêxovûŞano
‫ن‬ !"Namekan
%& ،()‫,+*و‬%) ("%- ./ ‫"1د‬ ‫ش‬ 3 ‫زم‬ 6 !,‫و‬ ‫رود:987,*وم‬%<+ <, ‫روا‬‫وﻩ‬
bnûsin,ke minserudlligîrbûmûbenyazmpaş mirdnîş herwa bmênmewe
LMN1, O: P7Q,BêrtolldBrêşt
!+69T‫ڕ‬ ‫!ك‬P!W ! <X‫د‬YZ*WDîmane letek Regine Lutiz
‫ڵ‬ ‫رد‬ _!` a ‫!ك‬P!W ! <X‫د‬Dîmane letek Ekkehard Schall
‫وەك‬ LMN1, O: P7Q,'‫+!ر‬ _‫دەر‬'BêrtolldBrêşt wekDerhêner
‫و‬ LMN1,‫8ن‬W g)Brêşt ûStalîn
‫داو‬‫ە‬‫ر‬hiDawerîy
‫ڵ‬*j‫و‬ ‫ن‬Nanûgull
‫م‬k8lm‫ر‬ "‫!رو‬ *_ ،‫"!ز_!ب‬Mezheb,HunerûMarkisîzm
%a‫دﻩ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬r‫ژ‬ W tOt a‫و‬ ‫ت‬ ‫ـ‬‫ـ‬v,Edebîat ûAaydyolojîa
%yX‫ا‬‫ڕ‬ li‫ر‬z‫ر‬LarissaReisner
! {6) |‫ز‬ +96aIgnazioSilone

5. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٤-
‫!ر‬X <•7Q, ‫&•وس‬Klaus Bergmayr
‫9!ر‬X j1ƒ‫د‬ ‫&•وس‬Klaus derGeiger
‫ار‬y‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬PTzar
†‡Mˆ‫و‬ - ‫)1وودی‬Srûdî Hawpiştî
‫"1دی؟‬ , ‫زم‬Nazm bomirdît
?%Œ‫*ر‬‫ن‬ -Nurcehan
•Ž‫*ا‬Œ ‫وا‬ •: "Mallawa Cwanê
%-% g)‫وﻩ‬Hestanewe
%+ ‘,‫و‬ ’“”3Bihêne pêşçaw
‫_!ردەڕۆم‬ ("herderrom
‫ی‬O6—g)!, ‫˜ە‬T‫ڕ‬Rêjenabestim
™ !Œ ‫)1وودی‬Srûdî Ceng
‫!ی‬š :‫د‬‫ش‬ _Dllopey Hoş
—` ›‫_!ر"1ۆ‬ h"yœ ("minXizmî herMrovêkim
‫ا,*ون‬‫ڕ‬Rabûn
‫ادی‬‫ز‬ aAzadî
†‡)!•:!_"†‡Ty ›‫و‬ Ÿ )Vanzetti û Sacco
(X‫دە‬ +¡)‫!دە‬W ¢6_Hîçledestnadeyn
‫ر‬ 7Q£ ‫وەك‬ (")g) " "(‫!و‬ ‫ا‬O+|‫ز‬ ‫ش‬ P‫و‬ ‫+<!وە‬ "‫دە‬ ¦ƒ¦ ‫ا‬
minwekFêrkarêkdemênmeweûtoş wekZîndanewan

6. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٥-
‫از‬ > ‫زاد‬ !،?‫و‬ @،?‫و‬@
"!g)‫دە‬ †ªgM/X!9 P ‫!ی‬ ‫«!وا‬ 3!,! ‫ا‬‫ر‬!•‫)!روەر|6!وە‬ ‫ی‬،“‫6•*ون‬œ X"hŽ‫اد,*و‬‫ز‬ a ‫!ی‬ M/
‫و‬ ‫ش‬ _Ž‫دەروو‬, hZ!6/ - P ‫و‬ ‫ك‬ P h®‫ر‬ j‫ڕز‬‫)!روەر‬ hi!g)‫1دە‬T‫ژ‬ !W ‫*ون‬!`X‫د‬ hŽ )!& ‫ی‬.
‫ە‬O ! ‫_!ر‬"‫6•*ون‬œ X"،‫ا‬O ‫ا‬‫ر‬‫)!روە‬ †ª6 ‫°وا‬QP ‫و‬ ‫!وە‬ ‫,87&1د‬ hŽ‫!,*و‬P‫`!و‬ Œ ‫و‬ †±:‫ا‬‫ز‬ ‫!ی‬X ) !W
h !X P‫وا‬²6P!96‫*از‬ X‫اد‬‫ز‬ a X ‫ا‬O !"‫)!ردە‬ ‫_!"*و‬ !W ‫,!³م‬ ،‫اوە‬1Mœ!•”3 h‫ا‬‫ن‬ 6 ‫,*و‬ ‫ن‬
X ‫!,*وە‬‫ر®*ون‬،!X!_ ‫!وەی‬W6œ X ‫)!روەرە‬‫و‬‫•´ن‬،‫,`!ن‬ ‫اد‬‫ز‬ a h !X!9:!" ,‫9!واز‬ ,‫و‬
‫د‬P ,!œ ‫ن‬ !"!g) ‫رە‬ Œ ‫_!"*و‬ ‫ی‬‫ژ‬‫•`!ن‬µ¶‫_!و‬‫و‬”P‫ن‬ ‫ە‬O !,‫و‬ ‫ت‬ hŽO -M‫ەن‬O,.
Q•‫وەر‬ !W !6/g|1, ،L¡)‫,!ردە‬ ‫!ی‬P!, , !:!" ‫!م‬a ،‫ا‬·Q_ ‫ی‬‫+!ر‬T*œ‫و‬ ‫را‬ Œ h- P!, , !:!" hŽ‫ا‬°
،‫ر‬ Œ‫ا,*ردوودا‬‫ڕ‬ µ¶ ) ‫زدە‬ 3 ‫وەی‬ " !W !&!, ،‫!و‬ ‫3¸&1د‬ ‫_6*ای‬‫!ی‬ &‫*و‬P‫3!ر‬ !W ¦ ¹ W!& ‫ەی‬
X‫*رد‬،‫ا‬O‫ن‬‫او‬7Q9"‫وەر‬ ‫*ردی‬ hŽ "‫ز‬‫)!ر‬ ,.‫و‬ º‫)!ر‬ hN‫وەڕ‬ ‫و‬‫)»*زار‬ š*) !g)!,!" ‫!م‬a ,
‫+!ی‬œ‫ڕە‬‫و‬ ‫!وە‬ ‫`1د‬g)‫ا‬‫ڕ‬‫دە&!م‬ Lli‫!و‬ œ‫و‬ ‫ز‬ l:‫د‬ ‫*ەی‬ a.
Azadîxwaz, yaxîye takatêkke bûnîheye,bûnîheye ta katîkke yaxîye
Bepêçewaney têgeyîştinî destemogeraney serwerîyewe, “yaxîbûn" nîşaney azadbûnî
hoş û derûnî tak û têkoşanîyetî bo rizgarbûn le jêrdesteyî serwerî kesanî dîke .
Herçende "yaxîbûn" le sayey zallîy û cêkewtebûnî bîrkirdnewe û têrrwanînî
serweranda, watayekî nîgetîvî pêbexişrawe, bellam le hemû serdemekanda ya
azadîxwazan bûnyan nebuwe ya naçarbûn, lewey heye û serwere yaxîbbin û
bangewaz bo komellgeyekî azad bken, djî hemû core stemekan xebatbken û hewllî
têşkandinî kot ûbendekanbden.
Xwênerî hêja, em komelle babetey berdestit, brîtîye le wergêrranî komelle babetêkî
cora û cor, ke le mawey pazde sallî raburdûda, behîway pirrkirdnewey kelênêk le
pertûkxaney kurdîda, bo ser zmanî kurdî wermigêrawn. Bo em mebeste supasguzar û
çawerrêy sernic ûrastkirdnewe ûrexney êwey dillsozûxoşewîst dekem.

7. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٦-

8. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٧-
‫و‬ ‫ڤ‬ > -
« ‫دا‬ ¢6›‫<8°و‬-+*
¦ P'‫ڤ‬'%- ،†¿À ‫م‬%Á P ‫ن‬ <&‫ردوو‬%" h- |‫ژ‬ µ¶%X³%W‫!و‬a ‫,*و®*و|(؛‬ hZa%‫دﻩ‬‫ت‬ 6,
%W ./+" ،‫ا‬O+/)‫*و‬ ‫و‬‫دا‬ ‫ی‬‫,*ار‬.%-%) ‫ن‬ <&‫ردوو‬%, ‫ن‬ "‫ر‬ ‫رو‬‫رﻩ‬ Œ%*-%ÁT‫ر‬‫وﻩ‬!-،‫,*و‬
%m%Á 3‫وﻩ‬‫ﻩ‬O6T1•(X‫دا‬.%a‫وﻩ‬%m ‫ی‬!W`|y h !X‫ﻩ‬O%+X‫&1د‬‫وﻩ‬%6|‫دژوار‬ ،%m ،‫,*و‬ ‫ك‬%WµÃ‫رودۆ‬ ,
%a ‫ی‬ hi‫ڕ)*ا‬‫و‬،‫ا‬OP Ÿ%®‫ڕوو‬ ‫ا‬O6&!P!W(|‫ڕوو®*و‬…6|‫دژوار‬%%m ‫ك‬%W%- ‫ی‬z‫ن‬ "‫ردوو‬
%-‫ﻩ‬O|‫ر‬ ،‫,*و‬%m (X‫&1د‬%,%9T‫ڕ‬ ‫دوای‬‫رﻩ‬%9, ‫دا‬‫8ن‬T‫ڕ‬.%W P%a%a ‫ا‬O" Å%- ‫م‬!W ‫و‬ ‫ڵ‬‫و‬‫دووی‬
‫رﻩ‬%)%•‫ر‬% ‫ا‬‫ڕ‬'%*- ‫ی‬-) " ‫ی‬‫ر‬'‫وﻩ‬ ‫ی‬‫دﻩ‬ ‫ك‬‫»*ت‬ X‫ڤ‬ ‫ی‬'ÆÇ ‫ی‬%,‫ت‬ ‘X‫د‬.
%W‫*ان‬%m%X )%6/P%6/ g)‫دا‬3 ‫و‬ ‫ڤ‬ hŽ%)‫*و‬ hŽ ‫:!وا‬%a ‫`!ی‬X‫د‬ hŽ‫ا‬‫ر‬‫و‬‫ا‬OP Ÿ،
%6|‫واز‬ 6Œ%, h%W ‫و‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ا‬‫ڕ‬‫دﻩ‬%,‫دﻩ‬%- ‫ر‬‫,*و‬.%a‫وﻩ‬‫ی‬% ‫:!وا‬ 3 , !`X‫د‬ hŽ )‫*و‬‫ن‬ 6
%,‫دﻩ‬ ‫ن‬ 6¡li* 3%, ‫و‬ hŽ‫ا‬‫ز‬‫رﻩ‬ Œ ‫و‬‫دﻩ‬%+¡l X!, ،‫ڕوو‬_‫*ﻩ‬ ¢6%X%W ‫ك‬%,%-‫ر‬%"hŽ
‫ڤ‬'%, ‫دا‬%‫و‬ ‫ر‬‫دﻩ‬%m(P‫و‬.hŽ ‫:!وا‬ 3%m ‫ڤ‬‫دﻩ‬ ) hŽ )%W ‫و‬ ‫,*ون‬ hi ) a ‫و‬‫رﻩ‬ ,‫ی‬
%g%66¹6P‫ڕۆ‬% ‫ا‬‫ژ‬‫ڕۆ‬ hŽ |‫ژ‬ hŽ‫وﻩ‬‫دﻩ‬‫دوان‬.%9+|‫ژ‬‫وﻩ‬ ‫ن‬ X‫دﻩ‬ ) ‫ن‬ | œ ‫ك‬•È ‫و‬‫,*و‬ É|1, ‫و‬ ‫ق‬‫زەر‬.
%X ¢6-%W ‫ك‬%m%X )%6/P%6/ g)‫دا‬%W ‫!و‬a hŽ‫*ﻩ‬%) h- ‫:!وا‬ 3 ‫ی‬%m‫ر‬%, ‫و‬ ‫*و‬P‫و‬%W1P ‫*ا‬P
%m‫دﻩ‬ hi ) a hŽ )%‫ر‬‫دﻩ‬%m_‫_!روە‬ ،‫وت‬%W%Xz!`X‫د‬ h‫وﻩ‬%W ‫ن‬ X78,µ¶ X!œ ‫و‬ ‫ن‬‫!و‬œ
%,% ‫ا‬¸£‫رزە‬%‫دﻩ‬‫&1دﻩ‬‫وﻩ‬.%,% ‫«!وا‬ 3‫وﻩ‬%m%m ،‫,*ون‬ ‫ڵ‬ Œ‫*ڕە‬P‫ڕوو‬ hŽ )%)‫*و‬%- ‫ر‬‫ا,*و‬O6:‫و‬
%P%%g ‫ڕەو‬ ‫ت‬%3‫ا‬1œ%š œ ‫ات؛‬O• M/ ‫ن‬ 6‫ن‬ 6/g)‫ر‬% 6XO6" _‫وە‬ a%m ،‫ا,*و‬‫ر‬O M/
1"‫ڕووﻩ‬ ¦ƒO !_ !W ‫ۆڤ‬‫وﻩ‬%W j a‫وﻩ‬ œ%W%,%•"‫ا‬‫ر‬%- ‫ن‬ |‫ر‬%, †‡)‫ز‬ )‫ی‬‫دار‬‫دﻩ‬‫&1د‬.%,‫م‬
‫دادﻩ‬ ‫ی‬7Ë , h- |‫ژ‬ ‫ی‬‫ر‬ 6¹M”3 ‫ڤ‬ ‫*ازﻩ‬‫ا‬˜T‫ڕ‬.
%9Å ,%W%"%9g%<X‫د‬ µÇ%%%W ‫ن‬%,%-‫ر‬%"‫ڤ‬ hŽ'%- ‫دا‬‫روﻩ‬%m ‫ك‬%X )%6/PhŽ
‫دﻩ‬ )‫و‬ .Ì‫ا‬‫ر‬ •”,‫,*ون؛‬'%‫و‬%9 " ‫ی‬%‫و‬'،'%mz‫و‬‫و‬ ‫ا‬‫ژ‬ µÃ ,%P‫و‬'،'‫ﻩ‬O ,h»'،'‫دﻩ‬†ª{|‫و‬ h»
%W‫دوور‬'،'‫6*ﻩ‬‫ﻩ‬O ‫*و‬ hŽ%3%W ‫3*و‬%‫ودا‬'‫و‬…OP.%a‫وﻩ‬%gli* 3 ‫ی‬T1P*»,%a ،L‫وﻩ‬%X%m
%W ‫م‬ -«6-% "%W ‫ر‬ |¸,%)%W ‫و‬ ‫او‬‫ر‬‫رد‬%,%a P ،‫68ن‬ ‫او‬78•‫و‬ ‫ر‬‫و‬‫ادە‬‫ڕ‬—®‫دار‬ j a (" ‫ی‬،‫ڤ‬
!,_‫*ﻩ‬ ¢6%X%W ‫ی‬ j a ‫ك‬% 6/ ‫*ا‬Œ ‫م‬%%m ،‫,*و‬‫ن‬!X! ‫!وا‬W%Í:‫د‬%)%, ‫ی‬O%-‫ر‬%"hŽ

9. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٨-
‫دﻩ‬ 1P789:‫د‬ ‫و‬ 7Ë ‫*ا‬Œ%- ،‫ت‬‫ﻩ‬O ! ‫ر‬‫دﻩ‬ h» ‫دڕدۆ‬ •È!,LT1 ‫*ا‬PT1P*»,hŽ !" hŽ‫*ا‬Œ L
P ‫ڤ‬‫ادﻩ‬‫ڕ‬%X%3 ‫زۆر‬ h‫*ﻩ‬X%, ‫ی‬O‫دﻩ‬ ) ‫و‬%6|‫ر‬ ) ‫و‬‫وﻩ‬%-%X.¦ƒO+ -%X‫*ا‬ 6”3%m
%W ‫ڤ‬%,%-‫ر‬%"‫وﻩ‬ - P ‫ا‬O6،‫*ﻩ‬ P%X,‫دا‬ ‫ێ‬* h‘،LT˜T¸,‫دا‬ ‫ی‬‫ر‬ -T* ‫ن‬ X L”+
%Í”,‫ردﻩ‬‫دﻩ‬%m ،— ÐX%a% "‫*ون‬ ‫,!_!:!دا‬.‫وﻩ‬ .i‫!و‬a%- ‫ك‬‫ﻩ‬O P !`X‫د‬ h- )‫*و‬ ‫ر‬
%P‫ا‬O, ¦:!œ ‫و‬ hi œ ‫ی‬‫*از‬ÑÒ‫د‬ ‫و‬ ‫ك‬ hŽ ‫:!وا‬ 3‫دﻩ‬‫رﻩ‬‫وﻩ‬‫وﻩ‬ P ،, *%%-‫ر‬%"%m‫و‬ ‫ش‬ , ‫ی‬
%Í:‫د‬%)‫*ﻩ‬ ¢6_!, ‫و‬ L”,O%X%W ‫ك‬‫وﻩ‬ , ‫و‬% ‫ڕەدا‬,%m ،‫*و‬%W ¦ ‫ڕ‬%, ‫دا‬T‫ڕ‬‫و‬ ‫ت‬ •
%,%-‫ر‬%P‫ا‬O, ¦ "‫دﻩ‬‫رﻩ‬‫وﻩ‬%m ،%m †ª6)‫*و‬ ‫!ك‬P!W%- ‫ن‬ 6/gM• ‫ی‬‫واز‬ 6Œ !`X‫د‬ hŽ )،L”,
%,%X P‫وا‬‫رﻩ‬ ‫و‬ - †¿Ó”3 !`X‫د‬ h%P‫ا‬O, ‫`!ی‬X‫د‬ hŽ‫وﻩ‬…
‫رﻩ‬ a‫زو‬%a ‫ڤ‬ ‫ی‬‫و‬‫وﻩ‬%m ،‫,*و‬%a‫وﻩ‬%) ‫ی‬ ‫ی‬‫ردﻩ‬%"%m‫دﻩ‬ ‫ی‬%, ،LT‫*از‬ X‫دﻩ‬‫و‬ L”+ ‘•/g)
%W%,%-‫ر‬%"‫وﻩ‬ ‫ا‬O6‫ﻩ‬O"³‫رﻩ‬‫وﻩ‬%a ‫ی‬%6|‫*از‬œ‫دا‬‫و‬L”,.%W‫ڕووﻩ‬ ‫م‬‫وﻩ‬%, h-:!œ‫رﻩ‬ Œ‫و‬%m%W ‫ی‬ œ
% ‫ا‬‫ژ‬‫ڕۆ‬ hŽ |‫ژ‬‫دﻩ‬ ‫دا‬‫ات‬O• M/ ،LXOX.!,_%) ، š‫زۆ‬ ،‫ا‬1 hŽ +‫وﻩ‬ "‫دﻩ‬ ،‫ر‬،‫ر‬ »6) ، 63 h»
% ،‫واز‬ a ،‫م‬yœ ،‫و‬ 6) ،‫ا‬1, ،¦ *œ% ‫*ارد‬ ,‫ا‬‫ر‬‫وﻩ‬%- ‫و‬‫وردﻩ‬ ‫ان‬‫ر‬‫ا‬‫ز‬%W !`X‫د‬ hi‫ر‬
%,%-‫ر‬%"‫ە‬O` 3 ‫ن‬ 6|‫*ار‬P!& hŽ |‫ژ‬ ،‫ا‬O6_%•‫و‬ +‫دﻩ‬ hŽ ‫رە‬ !, ‫ن‬ |‫*ڕ‬j*"‫ر‬‫دا‬.
%W ‫ڤ‬%9 ‫ڕوا‬%•X P ‫ی‬%| œ hZ‫وﻩ‬%m ,%X )%6/P‫دﻩ‬ hŽ‫ت‬ ¢6- ‫و‬ hŽ‫ڕوا‬%‫دﻩ‬%m%P‫و‬1T‫ژ‬
%m hi‫ا‬‫ر‬!`X‫د‬ hŽ ):%, ،‫ران‬ g&‫د‬ ,%•X P%a ‫ت‬% ‫وا‬%m ‫ی‬%£%• "‫ر‬‫دﻩ‬ ‫ی‬‫ر‬‫,*ون‬ hZ!:‫و‬
% ‫ا‬78•yT‫ڕ‬ h- ¹6 ‫°وا‬QP%- ‫ی‬‫,*و‬.%Á *%m ‫3”6*ا,*و‬%"yœ ‫ر‬ g&‫د‬%9P%Á:!œ ‫ی‬‫ر‬.%,‫ر‬ Œ ‫³م‬
.i‫ر‬ Œ‫دﻩ‬%m ‫,/+8ن‬‫اوﻩ‬‫ر‬ ‫ی‬*X‫د‬!)13 ‫ی‬%m‫ﻩ‬O M/ †¿Õ%P‫وا‬ ،‫دا‬%-%a ‫ر‬‫رﻩ‬ g&‫د‬ ‫و‬%,%P‫وا‬ ‫ﻩ‬yT‫ڕ‬
'‫ڤ‬ ²6a'%, ‫ی‬‫دﻩ‬ ¦ P yTٍ‫ر‬%®‫ورو‬‫دﻩ‬ ‫ڵ‬ ‫ی‬ œ ‫ی‬‫ر‬‫دﻩ‬ ،L ¹6,L :"%, —& œ%)‫رﻩ‬ 3 ،‫ر‬‫ی‬
%gƒk8›%m% †¿Ói œ ‫ی‬%P ،‫دا‬%) 6%M”a‫ر‬%X!"
%, ‫ڤ‬% ‫و‬ ‫م‬%X"‫دە‬"%W ¦%m ‫ی‬‫ر‬ lœ‫ڕو‬%X )%6/P%, h%m ،yT‫ڕ‬‫,*وی‬O Ø:*œ ‫ی‬ œ
‫ادﻩ‬‫ڕ‬"%W ‫و‬ L :%6/| hi P%m%3 ‫,/+!ر‬ ‫دا‬%, ‫ی‬‫وﻩ‬‫دﻩ‬%m ،‫ت‬ ,%a%, !6/P!X )!& ‫م‬‫و‬ yT‫ڕ‬
%"yœ%9P‫رﻩ‬%" ‫ی‬%9:،%W ،‫7خ‬Ú , ¦ƒO !%š œ ‫و‬ ‫ر‬ ,%ÛÜ, ‫و‬ L)‫ر‬‫,*وﻩ‬ L).%,‫!ك‬P!W ‫³م‬
%a‫وﻩ‬%a ‫ا‬O%ÁMiy3 ‫م‬%, h- ›‫"1ۆ‬‫ە‬yT‫ڕ‬%, ،‫رﻩ‬ Œ ‫و‬%m ‫ی‬%X%W ¦ &%m%X )/P%6hŽ
%,%)‫ر‬_%P%m%W%<X‫د‬‫ﻩ‬O6”3 ‫ا‬O`L :"‫*ﻩ‬ a hj‫ور‬ ،‫ڤ‬ ²6a hÈ !Œ%W ‫3¸ﻩ‬%m ‫و‬yT‫ڕ‬!"

10. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٩-
%-%m ¦ P _‫روە‬%X‫واردﻩ‬ - !`X‫د‬ h- &‫ت‬"%W ،‫ف‬ ²6a hÈ !Œ%,%- ‫ی‬‫و‬ ‫ر‬‫"*وان‬
‫ﻩ‬Og”3%m — :L|yƒ°Q,‫و‬ ‫ڕ)*ا‬!."%P%%+/, ‫ت‬%m ،‫ن‬Ú6, ¦T‫ر‬!a ‫!ك‬P!WL”,78®‫و‬ - ‫ودا‬.
%W%6/|‫ا‬O6X ) a hj!,%W ‫ن‬ "*‫رﻩ‬ Œ ‫م‬%<X‫د‬%‫دا‬،%m%a%g&%, ‫ر‬!W ‫ی‬O *P
_%X‫ا‬O ‫’*و‬Ò!‫دﻩ‬ ،%, ‫ان‬O W!Ð3! h»‫رزدﻩ‬%g”,‫وﻩ‬.%,%W ‫³م‬%, hŽO ‫*ا‬%-‫ر‬‫ڤ‬ h"'¦T‫ڕ‬ ‫دا‬
%,% ‫«!وا‬ 3%a ‫ی‬‫و‬‫ﻩ‬،‫وﻩ‬%a%g&!,‫ر‬_‫*ﻩ‬ ¢6%X‫)*ود‬ L” ‫*ا‬P ‫ك‬%W‫رﻩ‬ Œ ‫م‬% ‫ووا‬y,‫وﻩ‬‫و‬ LT19®‫ر‬
%)%+/, µß‫ر‬‫ر‬,L”M”`,‫ا‬‫ڕ‬ ‫ی‬ œ.
…%W ‫ڕۆ:•/+8ن‬ ,%6/|‫ڤ‬ hŽ'‫دا‬%gli* 3%a%g&‫رﻩ‬%-‫ا‬O P ‫ن‬ X!`X‫د‬ h- ¡ ‫ن‬،L”,
%a‫وﻩ‬%m ‫ی‬%a%g&‫ردﻩ‬%m L”,%-‫و‬ L”, hi ) a ¦ "%*- †‡)!`X‫د‬ h- ¡ †¿Ó/|‫ر‬L”,.
%W‫دﻩ‬ ‫و‬%"%m ‫دا‬%X ,%m%6/| ‫ر‬ Œ ‫م‬‫دە‬ ‫ڤ‬ hŽ_%+P%)%a ، ‫ر‬%g&‫رﻩ‬‫£1ﻩ‬ ‫ن‬
%, ‫و‬ 78•¹ ‫ڕۆ‬%)%- ،‫,*ون‬ %Ø6W%a ‫ر‬%a ‫م‬%g&‫رﻩ‬% z%X ,%mhi ‫ر‬ Œ ‫م‬'‫ڤ‬ ²6a'‫ن‬ X
‫,1دﻩ‬%)%)‫و‬ ‫ر‬%m‫ر‬%, †ªP‫و‬‫دﻩ‬+ Ûà)….%,%• ‫³م‬%a ،LT*, L/g)‫ا‬‫ڕ‬‫ر‬%) ‫م‬%m‫ر‬%+P‫و‬%Mi‫ڕ‬‫دار‬
%%W hi‫ا‬‫ر‬ ‫و‬ ‫,*و‬%)%+/,‫ر‬% ‫دا‬‫ر‬%W ،%,%a‫ر‬‫وﻩ‬%a ‫ی‬‫وﻩ‬‫دﻩ‬ ‫!وان‬a !& ‫ی‬%X‫ا‬O X%+/,‫ڤ‬ ،‫ر‬'‫ی‬
%% ‫وا‬ ،‫,*و‬‫دﻩ‬%W ‫ن‬ 6&‫ر‬%,%-‫ر‬%"‫ڤ‬ hŽ،%m‫ادﻩ‬‫ڕ‬ P%X%W ‫زۆر‬ h%P‫ن‬ | œ µ¶ X!œ ‫ك‬
%g " a‫دﻩ‬ ¦:!œ hŽ M/ ،‫,*و‬‫دا‬.%W% 6/| ‫م‬+/, ‫دا‬%%- ‫ر‬%a ‫ر‬‫و‬% g%m ‫ی‬%W
6/X ) a%%a hŽ‫دﻩ‬ ‫ا‬OP ‫و‬%, ،LX‫د‬X‫د‬‫ﻩ‬O%) †¿Õ "*á ،hi ) a ‫ری‬ -X‫د‬ ‫&1د؛‬%m ،™ ‫ڕە‬ ‫وز‬
% M/‫دارودرﻩ‬ ‫ی‬%9 " h ‫ڕوو‬ ،‫,*و‬ Lœ%‫دﻩ‬ ‫ی‬‫و‬‫ژوورﻩ‬ ،‫`1د‬g)‫ن‬ z‫*ار‬….%+/,âªT‫دو‬ ‫ر‬
%-%a ‫"*و‬% ‫وا‬%•) ‫و‬ ‫¡•*و‬X‫د‬ ‫ی‬%W .”+X%6/|‫دﻩ‬ ‫`!دا‬X‫د‬ hXg ¹6,%‫وﻩ‬….%+/,†¿Õ œ ‫ر‬
‫ە‬O 6 W_%, ،‫ت‬‫رﻩ‬ Œ ‫و‬%m ‫ی‬%+/)‫*و‬%a ‫ڤ‬ hŽh- ‫رز‬%•X P%- ‫ن‬ 6P‫ی‬·Q ‫و‬ ‫,*و‬
‫*ﻩ‬ W‫ردﻩ‬%, ،‫•1ت‬%a ‫³م‬‫وﻩ‬%P‫وا‬ ،‫,*و‬ ‫ڤ‬ ‫ی‬ ‫,*و‬ ™1• ‫ی‬%+/, hŽ + -‫ا‬‫ڕ‬‫ن‬ "!_ !W ‫ر‬
%9 ‫ڕوا‬‫وﻩ‬%m‫وﻩ‬ ‫و‬ 6 ‫دو‬ , ‫ڤ‬‫د‬ hŽ œ‫!ر‬ ‫ر‬‫ﻩ‬6Œ , ،L” ‫ڕوا‬‘%<X‫د‬ ‫و‬ L” ‫,¸وا‬ ‫ن‬! ‫و‬ ‫و‬ ‫ن‬
%P%a hŽO ‫*ا‬ ‫ی‬‫از‬1" a 6%"‫و‬%,%g)‫ن‬.
hi †ª6)‫*و‬ ‫ش‬ 3 ‫ڵ‬ ) ‫دوو‬'‫ف‬ ²6a'‫ڤ‬ ،hŽO ‫*ا‬ ‫و‬'%9 !Œ‫:*ان‬'%X‫دا‬‫و‬ †¿À‫*و‬ ‫ی‬
%P% œ "%X‫ك‬)‫|!ك‬(%m%W ‫,*و‬ ‫ر‬ |¸,gT1`, -) "%‫وﻩ‬.%W ‫ش‬ ,،%6/ ‫,87م‬%m¦:!œ
‫!و‬W ‫ن‬ 6|‫*از‬M”3 ‫ن‬%6/|%P ،‫&1د‬‫دﻩ‬ 6%a — ‫*ا‬P‫وﻩ‬‫ﻩ‬O%m ،— Ð,%)%m‫ر‬‫وە‬ h- ¹P‫و‬_‫ی‬

11. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٠-
%,‫دﻩ‬!+¡)_%W ، +%"78,%6/X‫ا‬‫ر‬%m ‫ك‬%W%)%6|‫واز‬ 6Œ hŽ‫,*و‬ ، +X‫دا‬ (" ‫ر‬‫*ان‬ hŽ‫اوا‬1£ h
%m ‫*دی‬œ% O ‫*ا‬ ‫و‬%m%m ،‫,*و‬ ‫ی‬%-‫`1د‬ Í<g).%a%g&‫رﻩ‬‫ﻩ‬O 6:‫ڕۆ‬ ‫ش‬ , ‫ن‬%, ،‫ا‬°Q•‫³م‬
%lá%- ،‫ن‬ 6‫دە‬ _‫وە‬ ‫ن‬ |‫&1دار‬‫و‬ L)_%+P%,%m ،‫و‬ ‫ر‬%W‫*ار|6!وە‬P!& hŽ |‫ژ‬‫,*ون‬ ‫دوو‬.
…%m ‫زۆر‬%3 ‫و‬ ‫ك‬z †¿À‫دﻩ‬ —+T* &‫*و‬P‫ر‬%m ،‫)8ن‬%a ‫!ك‬P!W‫وﻩ‬%3 ‫ی‬‫*ﻩ‬X%, ‫ن‬ 6XO‫ی‬ 6‫دو‬
%a ‫و‬ ¦|‫"*ز‬‫دﻩ‬%,‫وﻩ‬،‫_!,*و‬‫,!³م‬%W% ‫*و‬%P"‫ار‬kQ, % œ‫,*ون‬.%, ‫و‬ ‫ان‬1• -‫*ﻩ‬T‫ڕ‬%,hŽ‫ا‬‫ر‬
%a ‫ن‬% ‫وا‬%, ‫ن‬ X%m%ÛÜ, hŽ )‫ﻩ‬O‫دڕ‬ ‫و‬ L)+ _‫ودە‬ ‫ق‬‫ەو‬kQ, ‫و‬.%W% ‫!وا‬a ‫ا‬O6¡)‫ا‬‫ڕ‬¢6-
% ‫ن‬ 6` ‫وا‬ P‫و‬ ‫,*و‬j!,%ÛÜ, ‫ن‬ "*% ./á‫ەو‬kQ, ‫و‬ L)%, ،‫,*ون‬‫وﻩ‬ ‫و‬ , ‫ی‬ ‫³م‬‫ﻩ‬O"³‫رﻩ‬‫وﻩ‬‫ی‬
g)‫*ا‬œ%% ‫ن‬ 6%" †ä3 ‫و‬ ‫,*و‬%+¡)‫دﻩ‬‫,*ون‬.% ‫ن‬ 6 P!œ‫,*و‬.%•%X P!œ ‫ر‬%- ./&،L”®‫,*و‬
%W ‫!وا‬a%a‫,*وﻩ‬ ‫ی‬ g).%,‫دﻩ‬ ‫م‬% ‫`1د‬ M/+¡)%P‫*ر‬%"%)%W%X%gƒ‫د‬ ‫ك‬%M”3‫وﻩ‬:
‫دﻩ‬ X a%*- LT1 ‫*ا‬P‫وە‬ ‫ر‬_%gT1 ,%m ،‫ڕوو‬%+/,%g”+/•, 6P ‫ی‬ œ ‫ر‬‫وﻩ‬*- hŽ ‫1ۆ‬œ ‫و‬%%W ‫ی‬‫ر‬
%, ‫ا‬O6|‫*ار‬P!& hŽ |‫ژ‬%, ‫؟‬ ‫ت‬ -•X‫د‬%X P‫وا‬%, !`X‫د‬ h‫ادﻩ‬‫ڕ‬%X%- a‫و‬ - ‫و‬ ¦|y ‫ك‬%, ™hŽ |‫ژ‬
%m ،L”+/•, ‫ی‬ œ%W%, ‫!وە‬a ‫ت‬ -,78,%)‫ر‬_%P%W%)‫ر‬.
%, ,‫دﻩ‬‘g)%) hŽ +%m‫ر‬hi‫*و‬P‫و‬%W‫,*ارﻩ‬ ‫و‬‫دﻩ‬ ‫دا‬%X‫ا‬1`, µå ‫,*و‬T‫ڕ‬ µå ‫؟‬19‫ن‬ X ، †ªT* ،‫®*و‬
‫*ﻩ‬%a ‫ن؟‬O ‫*ا‬ ‫ی‬!)13 ‫م‬%91•،‫وﻩ‬ "%X‫,*و‬ ‫ك‬%W ¦T‫زۆر‬ †ª6 ‫°وا‬QP%m ‫و‬% )%m ،‫ی‬%W
%P% œ "‫ﻩ‬O |‫ر‬ ‫ا‬O%, ‫&1د‬‫وﻩ‬ œ`|‫!ر‬œ‫رﻩ‬ ‫!وەی‬a ‫ڤ‬ ،‫`1د,*و‬%)‫&1د‬ ‫ی‬‫ر‬…

12. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١١-
ÇêxovûŞano
Nemirovich-Danchenko*
Katêk 'çêxov'mi nasî, herdûkman têkellî jyanêkî komellayetî bûbûyn; ew le edebyat û
nûsînda, mnîş le bwarî şanoda. Herdûkman serukarman be core hunerêkewe hebû,
ke pêkewe grêydedayn. Ewey ke le yekî nzîkdekridînewe, dijwarîyek bû, ke le
barudoxî riswayî şanoy ew katda, letekîda rûberrûbûyn … dijwarîyek ke lelay
herdûman hebû, naçarîdekridîn ke bedway rêgeçareda bgerrêyn. Ta le encamda em
hewll û ledûy çaresergerrane ' şanoy hunerî mosko 'î wek deyangut 'şanoy çêxov 'î lê
bedîhat.
Lenêwan kesayetîye dastanîyekanî çêxov û pallewananî nûseranî dîkey ew katda,
cyawazîyekî berçaw û lerradebeder hebû. Ewey şanonûsanî dîke bo
pallewanekanyan bepêwîstyan dezanî û bew core deyanxistnerrû, behîç şêweyek le
berhemekanî 'çêxov'da berçawnedekewtin. Pallewananî çêxov kesanî sade û asayî
bûn û le barey şte rotînîyekanî jyanî rojanewe dedwan. Jîngeyan wek xoyan sade û
bê zerq û brîq bû. Hîç yek le kesayetîye dastanîyekanî ew le şêwey pallewanêkî
serkewtû û betwanatir le kesanî asayî dernedekewt, herweha lelayekî dîkewe bîryan
le xewn û xeyallî berzefrrane nedekirdewe. Bepêçewanewe kesanî rûturrecall bûn, ke
nûser hewllîdabû tenanet rewişte xrapekanyan nîşanbdat; xopersitîyan aweha
komîdîyane nîşandrabû, ke mrov le hendêk ruwewe naaga lexowe le beramberyan
hestî be sozdarî dekrid.Bemşêwaze çêxovpêşnyarîjyanêkî baştirîdaderrêja.
Bêcge leme şitgelî dîmenenekan le berhemekanî 'çêxov'da herwek kesayetîyekanî
bêarayş û sadebûn; ' şewî mangeşew' , ' baxî jakaw û lakewte' , ' bêdengî' , ' dengî
wîlnî le dûr', ' şîwenî kûndepepû le şewda ' û…tid. Ewey pêwîste bgutrêt, eweye ke

13. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٢-
hîçkam lemane birryar leserdraw û leberçawgîraw nîyn, ta ew radey min agadarbim,
çêxov behîç şêweyek agay lem cwanîyane nebû, ke çon lewaneye dillpesendî
berhemekanî cwantir û dillgîrtir dekat, herçende bebê dirrdongî detwanrêt bgutrêt
cwanî şanonamekanî çêxov ta radeyekî zor peywendî bew sade û sakarîyewe heye.
Hêndêk pêyanwaye ke çêxov le berhemekanîda têkoşawe, ta şêweyekî nwê
dabhênêt yan nwêkarî dabrrêjêt,bêperde deyllêm, ke emane behelledaçûn. Ewîş wek
her şanonûsêkî dîke têdekoşa pallewananî çak û dllixwazî xoyî û xellk bdate derewe,
taweku berhemekey baş û dillpesendibêt û behîç şêweyek lew bawerreda nebû, ke
şorrşêk le şanoda berrêbxat û berhemanêk bdatederewe, ke letek nûsînî kesanî dîke
cyawazî giştîyanhebêt,bewatayekî dîke pêşî hawkarekanî dîkey bdatewe…
Arezûy çêxov ewe bû, ke ewey şanoy serdemekey deyixwazêt, bedestîbhênêt û le
berhemekanîda wellamderewey ew daxwazîye bêt. Lem ruwewe xellkî bew core ke
xoy le jyanî rojaneda deydît, nîşanbdat. Behênanî çra, zopa, semawer, dengî pyano,
sîgar, xuşk, bra, nasyaw, xzim, awaz, şerabixwardnewe û hezaran wirdekarîy dîke le
berhemekanîda,jyanî ketwarîyanpêkdehêna ûgermugurryanbe karekanî deda.
Çêxovle rwangey taybetî xoyewebokesayetîyekanî derrwanî û
Hîç kat nedekewte jêr karayî kesanî dîke: bo diktoran, betaybet ewaney ke
fermanberî dewlletî bûn têrrwanînêkî rêzgîraney hebû. Çunke pêywabû ke diktor
xizmetgerî xellke. Bellam car carîş debînîn ke dîwî şarawey pirsekeşî nîşandeda, wate
herewdiktore berrêze wate 'îvanov'î berٍêzkatêkdewruberî xoy çoll debînêt,dellêt "
xakim beser,parey vîzêtekey xoyşî neda,tenya serêşeye" !
Çêxov bem wşeye demamk le ruxsarî kesayetîyekî berrêz, ke xoy xullqandibûy
rademallêt û le kotayî şanoyîyekeda bîner pey bewe debat, ke em kesayetîye berrêz û
xizmetgerey komellge, çendêk bênrix, nalebar û xopersit û bêhest buwe. Bellam letek

14. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٣-
eweşda em pzîşke mrovêkî berrêze, bew corey ke yekêk le kesayetîyekanî
beserhateke le dîmenêkda pêydellêt "cenabîîvanov,wirgî êwe prrele rêzûçake" !
Herweha katêk ke yekêkî dîke hawardekat "cenabî îvanof, leberçawî hemuwan
pêtdellêm ke riswa ûbêrrêzît !".Tenanet bînerêknabînin,ke letekewda hawbîrbêt.
Le şanoyîyekî asayîda bêguman lem core dîmenaneda, ke ekter betundî le
hellçûndaye, dengî çepllelêdan berizdebêtewe. Bellam le nwandinî berhemî
'çêxov'da rêk bepêçewaney ewewe, ekter behîç şêweyek natwanêt sûd lem core
bzuwane werbigrêt ûsernicî bînerboxoy rabkêşêt.
…bo rollbînîn le şanoyîyekanî 'çêxov'da pêwîste ekterekan ştêkî dîkeyan têdahebêt,
ewey ke ekterdebêt kemêknaasayî bêt ûhestî hunerîyşî ştêkî dîke bêt.
Lew demeda ke bo yekem car şanoyîyekanî çêxov dehatne ser şano, ekterekan fre
roşnibîr û beselîqe bûn, her em ektere çalakane bo yekem car şanoyî 'îvanov'yan
birdeser şano û serkewtinî bedestihêna … . Bellam ger rastît bwêt, em serkewtne
rîşedar nebû û karayî leser bîner danena, leberewey ewey ke ewan deyandaye bîner,
'çêxov'î nebû, wane derkyan le berhemekanî çêxov, ke tarradeyekî zor letek xeyallî
xoyan amête bû, nîşanî xellk deda. Lem şanoyîyaneda bîner her ew ştaney ke le şano
asayîyekanî ew katda dedît, bedîdekrid; dîkorî asayî, qumaşî sewz reng, ke nîşaney
darudrext bû, rûnakî mangeşewî destkird, jûre çwarlakan … . Bîner dwênê hemû
ewaney dîtbû û sbeynêş le şanoyîyekî dîkeda deyabînêtewe … . Bîner xoşî
lêyandehat, bew corey ke nûsînekanî çêxov erizşêkî taybetyan hebû û çêjî
lêwerdegrit, bellam ewey gring bû şanoy çêxov bû, wate rahênanî bîner le heman
rwangewe ke çêxov bo dunya û werçerxanî derrwanêt, bo cîhanbirrwanêt û dîmen û
wşe tenya amrazî nwandinî ewmebesten.

15. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٤-
Dû sall paş nûsînî şanoyî ' îvanof ' û nwandinî, çêxov 'cengellwan'î nûsî û daye
temaşaxaneyek (şanoyek) ke birryar bû le mosko bikrêtewe. Baş lebîrm nîye, ke xellk
çon pêşwazîyan lew şanoyîye kird, tenya detwanim ewende bllêm, ke serkewtinêkî
wehay bedestnehêna, lebîrme karayîyek ke leser min dayna, bûnî cyawazîyekî
frawanî nêwan xudî şanoke û nwandnekey bû, ke hestimpêkrid. Ekterekan baş
rollyandegêrra, bellam qsekanyan, hest û kirdaryan weha dehatne berçaw, ke le jyanî
ketwarîyewe dûbûn.
…zor kesî çalak û pertûkxiwênim denasîn, ke letek ewey peywendîyan be dunyay
muzîk û edebewe hebû, bellam le çûne temaşaxane bêzar bûn. Hogran û
berrêweberanî şanokan ewaneyan be kesanî bêhest û drrinde û bêzewq nawdehêna.
Le rastîda ewane hîç tawanêkyan nebû û bêguman bêhest û bêzewqîş nebûn, bellam
şanoy baw wellamderewey xwastekanyan nebû û pêy mestnedebûn. Xetaşyan nebû.
Ger xetayekîş hebûbêt, ewa le estoy şano buwe. Bem destinîşankirdne kurte
meseleyekdête pêşewe:
Aya detwanrêt huner weha bixrête rû, ke bîner xoy tya bbînêtewe û xroşanî hunerî le
jyanî ketwarîyda bedîbkat ? Bewatayekî dîke berradeyek şano nzîk û hawaheng be
jyanî xoy bbînêt,ke lebîrbkat ewebeserhate leserşano.
Bo bedestihênanî serkewtûîy lew bwareda debû çî bikraye? Çî rêgribû, şwênî şano,
yan şêwey nwandin? Em pirse gringe, maweyek bû têrrwanînî zorêk lew kesaney, ke
le temaşaxanekanda karyandekridbexowe xerîkkirdbû,çêxovewey çareserî kird…
**************
*nêmîrruvîç dançinko[berrêweberî şanoy hunerî mosko[
Wergêrranî le rusyewe :şahînsirkîsyan
1P •P íî£.)µ¶‫دووﻩ‬‫م‬.38XkŽ g)‫ز‬‫و‬h٩٨-١٩٩٩ Wergîrawle:

16. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٥-

17. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٦-
١٢‫ی‬‫ر‬ X a١٨٩٨
‫وﻩ‬ -% œ µ¶—gli‫و‬‫ن‬ g a¢6› {› 3،
%W ‫ت‬ ) O !%"%®‫و‬%" ‫ر‬%X‫ر‬ ‫ت‬ , —&gl”a ‫_!ر‬ ‫و‬ ‫د‬"%%, ‫م‬ P ‫ی‬‫دﻩ‬%• L)LMï.‫م‬ ,
‫دﻩ‬%m‫ر‬‫وت‬،%mhŽO ‫*ا‬ hZ!: "'-X'‫دﻩ‬ +”3 ‫ن‬ "%a ‫؟‬ ‫ی‬%6/| ‫م‬%W‫رﻩ‬LM• ‫و‬ ‫ن‬
%6 Œ‫دﻩ‬ ‫ك‬‫اوﻩ‬7Ú _‫ر‬%W µå , ،‫دﻩ‬ ‫:!ت‬ " -) "‫؟‬LX‫دﻩ‬ ‫ك‬ ‫!وەش‬a%m ،— ‫ا‬‫ز‬'-X'
%Xz‫£1ﻩ‬ ‫ی‬19%- ‫ی‬%X.%W%" ‫ژ‬‫ڕۆ‬hŽ'‫ڤ‬ ‫ر‬ œ'‫و‬'alð‫د‬'%W‫رﻩ‬ ,%X‫وﻩ‬‫*و)6*ﻩ‬ ‫ن‬ |‫زۆر‬.%W P
%3 µå%P X a ‫؟‬ hŽ MN‫ر‬%W 6‫دﻩ‬ ‫:!ت‬ " -) "%, ‫؟‬LX%m ¦T‫ر‬ Œ%W%®‫زۆر‬‫رﻩ‬ ‫ی‬‫ن‬
%P%%, ‫ت‬% |‫وو‬O ‫*ا‬ ‫:!ت‬ " •È.%a%•‫دﻩ‬ +”3 h»1• P ‫ر‬‫ی‬،%6/+6ñ P%)‫,+*و‬ , —&†¿À , ‫و‬
،%Á,%m%6/ ‫رت‬%,%)‫*ا‬ ‫ر‬%6/ O‫وﻩ‬.%,‫دﻩ‬ L/g)‫ا‬‫ڕ‬ ‫³م‬%• +”P ،LT‫و‬å , ‫م‬µ%X‫*ا‬g”3%W-) "
‫دﻩ‬ LT1 ‫*ا‬P®‫ر‬‘Lƒ7Ú%, ‫؟‬%, hZ‫*ر‬%9:%m +|‫از‬‫ڕ‬ (" P hŽ‫ن‬.%"%•%W P ‫ر‬*P ‫؟‬ L/ 6+:‫د‬ ("
%W ‫زوو‬ ‫*ا‬œ‫دارم‬ j a ‫ت‬ œ hŽ‫ردا‬ |¸,,%Á%W ‫ت‬ œ hŽ‫از|•*و‬‫ڕ‬ ،— Ð, 7Ë , ‫ن‬ X ،‫وﻩ‬%a h"³‫م‬
%"X%, ‫دا‬"(%)‫,+*و‬.‫دﻩ‬%W78, L”,‫ن‬Ëg ‫داڕ‬‫,`!"!وە‬‫رﻩ‬ -X‫د‬‫و‬%3 hŽ‫ردﻩ‬%X ‫ی‬%m‫م‬‫و‬‫ﻩ‬O,%"
‫`1دن‬g)‫درو‬.‫دﻩ‬ ‫ی‬‫ر‬ ,% L/ ‫روو‬!, ‫وم‬ò) ‫؟‬!9, ‫_!"*وان‬%+”X.
‫وﻩ‬ PQ
R ‫دا‬ S T‫$و‬UVW

18. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٧-
12ayarî1898
Hawellî xoşewîstim AntwanPavlovîç ,
Çend sat lemewber nameyekim bot nard û her êsta namey tom bedest gebşit. Bom
derkewt, ke molletî nwandinî ' çayka 'man pênadey ? Em şanoyîye le şarekan û gişt
cêyek derhênrawe, boçî le mosko mollet nadeyt? Eweş çak dezanim, ke ' çayka '
layengirî frey heye. Le rojnamekanî 'xarkov' û 'odêsa' lebareyewe zoryan nûsîwe. To
le çî perêşanî ? Aya tenya le mosko mollet nadeyt? Becorêk ke le zorbey şarekan
tenanet bebê mollet nwandûyane. Eger to gringî pênadey, têbînîyekim bo bnûse û
basî bke, ke kart nîye beser nwandinîyewe. Bellam rastît dewêt, tênagem boçî
pêtwaye le mosko natwanrêt derbihênrêt ? Bekurtî bellgekanî to min razînaken.
Meger to le min dillnyanît ? Tu xwa zû le birryardanî xot agadarm bke, yan baştir
bllêm, razîbûnî xot le wellamî em nameyeda bo min bnûse. Debêt bîr le darrişttin
bkemewe û dîkorekanî perdey yekem û bdeme drustkirdin. Barî derûnît çone?
Sllawmbe hemuwanbgeyêne.
Hawellt
Nêmîrruvîç Dançênko

19. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٨-
٣١‫ری‬ !١٨٩٨
‫وﻩ‬ -% œ µ¶—gli‫و‬‫ن‬ g a¢6› {› 3،
%" ‫ر‬ Œ‫دوا‬%• P ‫ی‬LMÌ.%9 P ‫وا‬ a%m —gMÌ'-X'‫دﻩ‬‫وﻩ‬ " ‫+8ن‬ _‫ردە‬%X%<ƒ‫د‬ !`X‫د‬ h‫ت‬z.
z*Œ h"!_‫ە‬y 3 ‫,*و‬ +"‫دا‬‫ی‬%,‫رﻩ‬%Á, -) " ‫و‬%"‫و‬‫ێ‬‫ڕ‬) .3%W 1P‫زوو‬ ‫ن‬ !›‫1ۆ‬‫وﻩ‬%m ‫ی‬‫ر‬ |¸,،‫®*و‬
%,‫دﻩ‬ (" •È‫`1دووﻩ‬ ó 6¡)(.%, ،gl”a ‫³م‬%m‫`1دووﻩ‬P‫داوا‬ P‫دﻩ‬ 1P‫زوو‬ ،%m%"‫و‬‫ێ‬‫ڕ‬.‫وﻩ‬ P*
‫ی‬z*Œ h"!_‫دە‬‫دﻩ‬%•%"‫وﻩ‬ ،‫ت‬z%, —T‫ڕ‬.%W%9T‫ڕ‬% ®‫و‬%3‫ا‬1œ%- ،—)1P ‫ن‬‫ر‬‫ن‬‫,*وﻩ‬،
‫دﻩ‬ ‫م‬ œ%•%<+”X%a‫ﻩ‬O+T‫و‬‫ێ‬‫ر‬.%,‫ردﻩ‬‫وام‬'-X'‫دﻩ‬%<+T*œ‫وﻩ‬‫دﻩ‬ ‫ا‬OT* ‫ی‬‫*از‬ ‫,!دوای‬ ‫و‬%•—T‫ڕ‬
%, P%m‫دوور‬%+P‫و‬‫وﻩ‬%WlN‫ڕ‬%6/|%%a — ‫*ا‬g, ،‫ن‬‫وﻩ‬‫ی‬%W%6/|%m‫ڕە‬ ‫دا‬69‫اوﻩ‬O%P‫وﻩ‬،
%9,%<+”X%+/,%, ،‫ان‬‫ر‬%m ¦T‫ر‬ Œ%"‫ا‬‫ز‬‫ڕە‬ †äŒ%,‫و‬ L”, ‫!وان‬a ‫ی‬OL”• 6:‫د‬.
%m gM”- ¦:!œ( ‫ا‬‫ز‬)%W% ‫وا‬%% ‫ت‬ ¢6-( ‫ا‬‫ز‬(،%m%-%M/"‫دﻩ‬%m%gT‫و‬hi‫ا‬‫ر‬ 1T‫ژ‬
¦ œ‫رودۆ‬ ,،%m% O ‫*ا‬%m‫ﻩ‬O6¡)‫درو‬‫ت‬.‫دﻩ‬%a L”,•` 3 %œ‫رودۆ‬ , ‫م‬‘Lƒ7Ú.‫دﻩ‬%W L”,‫م‬
%9T‫ڕ‬%X‫8ن‬ -•”P ‫دا‬.
‫ك‬ h ‫ات‬
R ‫دا‬ S T‫$و‬UVW

20. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -١٩-
31ayarî1898
Hawellî xoşewîstim AntwanPavlovîç,
Dwacar namey to geyişt. Awa têgeyiştim ke ' çayka ' derdehênîn maweyekî dîke
dême lat. Damnabû panzehemî culay berew mosko bkewmerrê. ( Provekan zûtir
lewey ke birryarbû, bebê min destyanpêkirduwe.), bellam êsta ke to dawatkirduwe,
zûtir dekewmerrê. Taweku dehemî culay degeme lat, çawerrêm be. Le rêgewbane
xrapekan natrism, her çon buwe, xom degeyênme ewênderê. Berdewam ' çayka '
dexwênmewe û bedway şêwazî nwêda degerrêm ta bedûrkewtnewe le rêsa şanoyîye
konekan, bitwanim ewey le şanoyîyekeda rengîdawetewe, bgeyênme bîneran,
becorêkke cêy rezamendî ewanbêt ûbedillyanbêt.
Xellk hêştake nazanin ( lewaneşe hîç kat nezanin), ke hemîşe dekewête jêrkarayî
barudoxêk, ke nwandneke drustîdekat. Debêt em barudoxe pêkbihênrêt. Debêt lem
rêgeyeda têbkoşîn.
Xwatletek
Nêmîrruvîç Dançênko

21. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٠-
٥mn T ‫ی‬‫ری‬١٨٩٨
‫ن‬ g a‫وﻩ‬ - ¢6› {› 3% œ µ¶Lli‫و‬،
%" , ‫س‬ š*) ‫زۆر‬%m‫ت‬.‫رﻩ‬%m% , ‫ن‬ "‫ڕ‬ ،‫دﻩ‬ L/g)‫ا‬%, ‫ك‬ LT‫و‬%ÁT‫ڕ‬‫*وﻩ‬P‫و‬%" ‫ژ‬‫ڕۆ‬ ،‫ن‬
%-%, ‫ن‬ X |‫او_*ر‬‫ر‬‫*وﻩ‬gl T‫ڕ‬‫دﻩ‬ ‫7ش‬Q- ‫و‬%m%%)‫ن‬ "‫ر‬.%,‫دﻩ‬ ‫³م‬%Á, µå hŽ‫*ا‬PLX…‫ر‬ Œ‫ر‬ Œ
%W ‫زۆر‬ ¦:!œ‫ا‬‫ڕ‬‫دﻩ‬%,‫دﻩ‬%M”, ‫ر‬‫دﻩ‬ ‫ن‬ 66"‫ر‬% !œ‫وو‬ٍ‫ڕ‬…hi'‫دۆر‬ •6£ ‫ار‬yP'%)%m‫ر‬h- ¹P‫و‬
%)%+ -‫ر)*وڕ‬%, ‫ی‬‫ر‬‫دﻩ‬‫وﻩ‬ + Ûà).%-%, ‫"*وان‬%66"‫ا‬‫ر‬ a‫وﻩ‬‫وﻩ‬hŽ‫ڕوا‬'-X'‫دﻩ‬%m‫ن‬.%a‫م‬
%6|‫*از‬M”3%-‫ﻩ‬O< ÑÒ‫د‬ ‫م‬%- ‫و‬ ‫ت‬‫دﻩ‬ ‫م‬L ¹ )7Ë".%,%6/| P ‫³م‬%m%,%m •È‫*ڕی‬ *"
‫دﻩ‬ " a% ‫ن‬O ‫*ا‬ ‫ی‬%m(X،X‘%+/+%)‫ر‬.‫ڕۆ‬¶µ'(|‫*ر‬j ‫ی‬1P'‫دﻩ‬ h-l›•l/ g)‫و‬ Lƒ°Q9X
%a%g&µ¶‫ڕۆ‬ ‫ی‬‫ر‬'"'‫ڕی‬ j ‫م‬.%m gM”-%m ‫چ‬ — ‫ا‬‫ز‬µ¶‫ڕۆ‬ ¦ )'‫دورن‬'‫و‬'(|‫)*ر‬'‫ن‬°Q9,.%W
%" ‫ژ‬‫ڕۆ‬%"O+T*œ ‫دا‬‫وﻩ‬،%m%%Á œœ ،‫م‬ )1P‫زۆر‬ ،L|‫*و‬P‫و‬%•% gœ%"‫ت‬ - ‫ت‬.hi
'%a(• †‡'%,% ‫ڕەوا‬ ‫ت‬ , hi‫زوو‬‫دﻩ‬%m‫م‬.%)‫,+*و‬ ‫م‬ , ‫,!وردی‬%m ،‫دﻩ‬ µå%mLX‫زت‬ 6 X a ‫و‬
%-%X%-%W‫ر‬'%<T1&'%g/+ <,‫وﻩ‬%, ‫ن‬ X% ‫زووا‬ ‫م‬‫دﻩ‬%•%g/T‫ڕ‬‫وﻩ‬%- ‫؟‬%a ‫"*و‬% "%)‫,+*و‬ , ‫م‬.
R ‫دا‬ S T‫و‬oUVW

22. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢١-
5înovemberî1898
AntwanPavlovîç hawellî xoşewîst ,
Zor supas bo nameket. Karekeman başe,rastît dewêt çak berrêkewtuwe, rojnamekan
herawhuryayan berrêxistuwe û hêrş dekene serman. Bellam detwanî çî bkeyt… car
car xellk zor lerradebeder bêşermîyan dexenerrٍwu … şanoyî ' tzar fîodor '
serkewtinêkî sersûrrhênerî bedestihênawe. Hemuwan be naaramîyewe çawerrwanî '
çayka ' deken. Em pêşwazîye hem dillxoşimdekat û hem demtirsênêt. Bellam ta
şanoyîyeke bebê kemukurrî amadey nwandin nekeyn, nayhênîne serşano. Rolِî ' trî
gurîn ' stanîslavsikî deygêrrêt û ekterî rollî ' maşa 'mi gorrî. Hêştake nazanim çi
kesanêk rollî ' durn ' û ' surîn ' bgêrrn. Le rojnameda xwêndmewe, ke nexoşkewtûyt,
zor tirsam, xoşbextane namet hat. Şanoyî ' entî gin ' bezûîy bot rewanedekem.
Bewridî bom bnûse, ke çî dekeyt û aya nyazt heye her le ' krême ' bmênîtewe yan
bemzuwane degerrêytewe ? Hemûemanembobnûse.
Nêmîruvîç Dançênko

23. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٢-
mm ‫ی‬‫و‬mq?r ‫ا‬'-'mhmtm P ‫ی‬ ‫ر‬‫ر‬t
%- ‫ر‬ Œ‫دوا‬‫ژ‬%lð‫د‬ h"!_‫دە‬%•"‫ی‬‫ر‬١٨٩٨%P -‫,!رۆ‬.!W_%m!:%, ‫وا‬ h- `:!œ ‫دا‬%m ‫و‬ ‫ر‬‫ن‬‫و‬.
6|‫`!ی‬%m!: - ‫ڤ‬¸3 ‫ی‬%‫&1دووﻩ‬.'(lŽ‫ا‬k8"-placing on stage/Mise-en-scène
'%3 ‫ی‬‫ردﻩ‬%X ‫ی‬%m‫,*و‬ ‫ا‬O P ‫ی‬‫ر‬ -T* ‫زۆر‬ ‫م‬.%,%+/)‫*و‬ †ä3%m%)‫*و‬ ‫ی‬%9T‫ڕ‬ ‫ر‬%X%, ‫ك‬‫وﻩ‬†‡)‫ا‬‫ڕ‬
%P‫ﻩ‬O P ‫دا‬ †‡œ%3%) ،‫ی‬‫ڕ‬%|%W ‫ك‬%P hi P%gœ%mhi P ‫دا‬%9T‫ڕ‬ !,%m‫د‬، + _‫ە‬
%W%,%•"‫ا‬‫ر‬%) ‫ر‬*%m%3 ‫دا‬‫ردﻩ‬%X%- ‫ك‬‫ا,*و‬1)‫:*ا‬.%a%"%<X‫د‬%Á%m'‫8ن‬g glŽ'‫ا‬O P ‫ی‬
‫دﻩ‬‫ردﻩ‬%mLT‫و‬.%m ¦ P%a%3 ‫م‬‫ردﻩ‬%X‫دﻩ‬zLT‫در‬،‫دﻩ‬%9 " ‫و‬ ! |‫ر‬%%, ‫و‬‫ودﻩ‬ ‫ر‬%m‫ن‬‫و‬.%W%-‫ر‬
%|‫دﻩ‬ ‫ودا‬ , h‫وﻩ‬ P ،(ƒ7Ú,‫دا‬ †¿À‫*ر‬ ‫,*و‬%a *%g&‫رﻩ‬%W ‫ن‬%)%, ،(M/ ‫دا‬ ‫ن‬ |‫ر‬%< a ‫³م‬
%• h !X!£! !á‫ورﻩ‬%W ‫ن‬ "˜T‫در‬ ‫و‬%M”3‫وﻩ‬‫ی‬‫&!دا‬‫,*و‬ ‫دا‬.%Whˆ! ‫ی‬z‫وﻩ‬%+,¦T‫دار‬
%m‫دﻩ‬‫,*و‬'"'%W%)L”M/ ‫دا‬ ‫ی‬‫ر‬،%m ‫و‬ ‫ا,*و‬1 ‫دا‬%a ¦ "%6/)‫*ر‬ 1Pz‫و‬!`X‫د‬ h.%W%)‫ر‬
%6/)‫*ر‬%m%M”3 ‫ی‬‫وﻩ‬%m ‫ی‬%a ،%a ‫و‬%g&% ‫ا‬‫ر‬‫ی‬،%m‫دﻩ‬‫*ا‬ ‫,*و‬%m hŽO%)%Á®1X،‫ن‬
%W LMø‫وﻩ‬ "!Œ‫ردادﻩ‬‫ن‬ËM/.
%W%,%a‫ر‬‫وﻩ‬%9 " ‫ی‬%%W ‫و‬%3 LMø‫ردﻩ‬%) ‫ی‬%m%X%) ،%Á|‫ر‬ P ‫ر‬.%-%- ‫و‬ h-|‫ر‬ P ‫م‬‫م‬
%m%m ¦ )%W%)%6|‫ار‬kQ, ،‫¡•*ون‬M/ ‫دا‬ ‫ر‬‫£1ﻩ‬ h%, ‫ی‬Ll T‫ڕ‬.%g: j‫ﻩ‬O 3 ‫ن‬ X%,‫و‬ (X‫&1د‬
%" W ‫و‬ º ‫*ا‬P%,%•‫دادﻩ‬ ‫ن‬ X‫"˜ە‬%, ،(X%W ‫³م‬‫وﻩ‬z‫و‬%m%m ¦ )%6/|%m‫وﻩ‬ ‫ن‬ X‫ك‬
%m ¦T‫*ار‬P!&%W‫ڕوودﻩ‬ ‫ا‬O6X ) a hŽ |‫ژ‬‫دﻩ‬ ‫دات‬%W ،†ª6,%6/g)‫ا‬‫ڕ‬ ‫م‬‫وﻩ‬ ‫ن‬ X·Q‫ردﻩ‬%a ،‫•1ت‬‫وﻩ‬%< a ‫ی‬
‫دﻩ‬%, Lli* "‫دﻩ‬+ Ûù 6¡).%a‫دﻩ‬ ) ‫و‬ hi‫ر‬ ) ‫ڕۆ:•/+8ن‬ ‫*ازەی‬ ‫م‬%, hi%-‫ر‬‫ە‬O"_+.%a%"
%-%m ،‫,*و‬ L ‫ن‬ "%< a‫دﻩ‬Lli* ".%9 " ‫ن‬ 3%‫+`1دﻩ‬ ‫ڕۆ‬ ‫ی‬ ‫و‬‫وﻩ‬.%a%"%mh-
%•X P% hZ%+|‫و‬ - h-T‫و‬‫دﻩ‬ ‫ی‬%,%a ،†¿Óœ%g&‫رﻩ‬‫دﻩ‬ ‫*اش‬ - ‫زۆر‬ ‫ن‬% ‫*و‬‫*ﻩ‬T‫ڕ‬%W ‫و‬hZ
%lá!, ‫ا‬OM/ ‫&1د‬_%W ‫ن‬ |‫زۆر‬ ‫رێ‬ Œ ¢6œ‫ن‬ |%‫دﻩ‬‫&1د‬.%W%)‫دﻩ‬ œ‫ر‬،‫دوان‬%W%,%a‫ر‬‫وﻩ‬‫ی‬
‫,*و‬ ‫ام‬‫ر‬ a ‫ا‬O P hŽ |‫ژ‬.‫دﻩ‬%g †ª|¸®‫ر‬‫ﻩ‬O , hZ ‫و‬ - ‫و‬ ‫*اش‬ - ‫ن‬‫,*و‬ h».%a‫ﻩ‬O , ‫م‬% 669
‫دﻩ‬%®‫ورو‬%, ‫ن‬ 6/X ) a h-T‫ر‬‫ە‬OX‫د‬_%g)‫ڕ‬ ‫و‬ +%P‫واوﻩ‬‫ﻩ‬O 3 ‫ن‬ X‫˜ە‬T‫در‬ ‫ن‬%P ‫ا‬O P ‫و‬ ‫ا‬‫ر‬‫د‬‫واودﻩ‬‫ان‬1&.
%,%X P‫وا‬ ‫و‬%- ‫ی‬%m †‡)%X )%6/P%m ‫ن‬%,‫دﻩ‬‫ر‬%P †ª|¸®%+P _‫دە‬ ‫واو‬%)%W ‫ن‬ "‫رز‬‫ﻩ‬O ,‫ا‬O69
‫دە‬ ‫ن‬ 6/X P_%,‫و‬ ‫ت‬‫رﻩ‬ Œ‫و‬%m ‫ی‬%a%g&%-‫ر‬‫ﻩ‬O Í/g)%+/, , ،‫&1د‬‫دﻩ‬ ‫ان‬‫ر‬%X‫را‬yT*j‫وﻩ‬.
%)%, ‫ر‬‫رﻩ‬%,‫رﻩ‬%6|¸%•X P h%, hZ‫وﻩ‬ œ‫دﻩ‬‫•1ت‬.%m ¦ : œ‫دﻩ‬%3 L”,،—M”`,‫ا‬‫ڕ‬ , ‫!ی‬Å

24. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٣-
%a‫وﻩ‬%X%m%g‫وﻩ‬z%66&%W ‫ن‬%6691• ‫دا‬%- ‫ن‬ |‫زۆر‬ h%X.% ‫<*و‬ ,'"'hŽ "‫دەر‬
‫ی‬˜"‫ە‬O:!_)‫ا‬%6ú(‫6*ﻩ‬ 3 †¿Õ‫ڕە‬ h 3 ،! ‫و‬ ،‫رﻩ‬ ®‫دوو‬‫دﻩ‬%P‫وﻩ‬%lá ،‫دﻩ‬ ) hŽ،%,‫³م‬
‫و‬ ‫ن‬ P‫3¸وا‬…%a LM•% "%W ‫وا‬%+/,‫دﻩ‬‫ر‬%m%m ،‫ن‬%,|‫ور‬i%, ‫و‬ LT1ƒ‫اد‬‫ڕ‬ ‫ێ‬*j h‫*ﻩ‬ ‫م‬•È!,
%a‫وﻩ‬%, ‫ی‬‫دﻩ‬ ،L” ‫ا‬y, ‫ی‬ œ%m%gT‫و‬%<X‫د‬ hi‫ا‬‫ر‬ 1T‫ژ‬%%m.‫وردﻩ‬‫وردﻩ‬%a‫وﻩ‬%m ‫ی‬!W_%X‫دا‬ µ¶
%W‫,87دﻩ‬1&LT.‫د‬ ‫وا‬ aƒ%, !g%m‫و‬ ‫ر‬%% h»%lá‫و‬ (|‫و‬ - ‫ی‬‫و‬%P ‫ی‬‫ﻩ‬O ,‫و‬‫واو‬‫ن‬ |‫دوو‬ Œ ،h»
‫`1دووﻩ‬ W.%m ¦ P%W‫دﻩ‬%m †ª|¸®‫ر‬%X )%6/P%- ،‫ا‬OL)%,‫دﻩ‬‫اوﻩ‬‫ر‬ h-ƒ‫رد‬‫دﻩ‬‫و‬ LT1&
%lá%+/, ،LƒO 3 ‫ن‬ 6/X P ‫ن‬‫,¸|*ﻩ‬ ‫ی‬‫و‬ ‫و‬ "‫*وڕ‬á‫روا‬%P%P†‡œ.
%W%)%P‫ر‬%< a ‫ی‬ †‡œ%m ،‫ا‬O|‫ڕوو‬ ¦ ¡‫وﻩ‬ "%X‫رﻩ‬ a hŽ‫ا‬1• - ‫,*و‬ ‫ك‬‫دﻩ‬ ‫ن‬ |‫زوو‬‫&1د‬:
h- |‫ژ‬i‫*ار‬P!&% hhi ‫ك‬.%,%< a hŽ‫*و‬ ,%, (X7Ë& +)1P،‫ش‬hŽ‫ا‬°Q9:‫ڕۆ‬'+/'%W ‫,*و‬
%3‫ردﻩ‬%X ‫ی‬%m‫ا‬O".‫دﻩ‬ ‫!و‬a%W ‫,*و‬%)%) ‫ر‬%mLƒ°Q9•:‫ڕۆ‬:%W%)%) ‫ر‬%m‫*وﻩ‬gM/ ‫دا‬%W ،%,‫ر‬
%9 " hi + ‫ڕۆ‬%‫*وﻩ‬ ‫ڕۆ‬ ‫ودا‬%lá‫و‬%, hŽ‫رﻩ‬ Œ ‫م‬‫ن‬:
-…‫ن‬ !›‫"1ۆ‬…%-‫ن‬ :…%{ 6•%,‫ان‬‫ر‬…%- ‫ن‬ 6/X‫ا‬‫ر‬%X‫؟‬
%m ¦ P%a‫م‬%W !6|‫رگ‬ •)7Ë3‫*وە‬%)%a ، ‫ر‬%, ‫م‬%%+/,%glœ hŽ‫ا‬‫ر‬%Á 3‫8ن‬.
%,% — "*j (" ‫³م‬%W ‫,*و‬‫وﻩ‬%m ‫ی‬%a%, ‫م‬%% ‫ا‬‫ر‬! _% ‫*ا‬Œ ‫و‬،%,%m ¦T‫*از‬%W
%, ‫ا‬O6 ‫ا‬O M/%, ،‫,*و‬ + - ‫ن‬ "‫ر‬‫رﻩ‬ Œ ‫و‬‫دﻩ‬ !& ‫ی‬‫دﻩ‬ ،L”•, L”,%g%M”3%6/X‫ا‬‫ر‬ ¢6- ‫وﻩ؛‬h
%g: j‫وﻩ‬ ‫ن‬ X ‫ی‬‫ڕ‬ Œ%W †±)‫ڕ‬%+/,‫ت‬ +¡)‫درو‬ ‫ردا‬.
‫ن‬ 3j W X‫د‬%m‫*ڕە‬ ‫و‬ ¦X‫دا‬ ‫*ان‬ h%m%W ‫8·ﻩ‬P‫و‬O *P ‫زۆر‬%+/,‫دادﻩ‬ hi‫ا‬‫ر‬ ‫ردا‬‫و‬ L”
‫دﻩ‬%" ،L”+T‫*روژ‬X%a h%, ‫*ازﻩ‬ ‫م‬%"‫ر‬ X‫ﻩ‬O , hZ‫ر‬ Œ h»%,%W‫ر‬ Œ%m hŽ 6• hi³*ᦠ)
%m!W_%m!:% ‫®*و®*و‬ ‫دا‬‫وﻩ‬%+& ،‫دﻩ‬ ‫ی‬%66`|y ‫!وان‬a ‫و‬ ‫&1د‬%W ‫ن‬ |1P‫زۆر‬ h‫و‬ ‫ن‬ | œ ‫*ان‬
%<X‫د‬%%m%- ‫دا‬‫ﻩ‬O óg)‫&1د‬.‫وە‬_%m ،‫,*و‬%+/,%3 ‫ر‬%X‫ا‬‫ز‬‫ڕە‬ ‫و‬ hŽ MN‫ر‬%6/P%W hŽ‫ا‬O| œ
%,‫ﻩ‬OX‫د‬‫&1د‬.
%m ¦ P'"'%Whi P!&‫دا‬%,% ‫ا‬‫ژ‬‫ازو‬‫ڕ‬‫وﻩ‬%,‫ر‬ g&‫د‬'‫دورن‬'‫*ت‬j ‫ی‬:
"%"‫ر‬ X—6P‫ﻩ‬O,،%a‫دﻩ‬ ¦T‫ر‬ +6•%m%m ‫م‬%3LT1«Í, — |‫ژ‬ hZ"%, ‫و‬‫دﻩ‬% |1• ‫م‬‫وﻩ‬¦|y !W
%6/)‫*ر‬،%m%,‫ردﻩ‬%g”,%)‫ر‬% ،‫ی‬‫زەو‬%- ¦ W 3%m!: - ‫’*ون‬Ò‫دا•1ت‬ ‫ی‬.

25. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٤-
%3‫ر‬‫دﻩ‬%X‫ا‬‫ر‬‫داد‬‫وﻩ‬-|‫ڕوو‬ ¦T‫ڕووداو‬%m ،‫ا,*و‬O%-‫دﻩ‬ ‫ر‬%X ‫ڵ‬ )%W ‫ر‬ Œ ‫ك‬‫دا‬ ‫ی‬ 6‫دو‬
‫ڕوودﻩ‬‫دات‬.
3%W ‫ن‬%3‫ردﻩ‬%6”) ‫ی‬%"‫وﻩ‬% _‫وە‬%- ‫و‬ hi‫ا‬OX%, ¦ ‫’*و‬Ò%)%m!: - ‫ر‬%m ،‫ا:•*و‬‫ز‬ ‫دا‬
%a‫ر‬ Œ (XO !%g&‫رﻩ‬%+P - ‫ن‬%)‫ر‬.%3 hi P ‫ش‬ 3‫ردﻩ‬%6”) ‫ی‬%X ¢6- ،‫م‬%W ‫ك‬%+/,‫ان‬‫ر‬
!W_%m!:%% ‫*و‬‫دﻩ‬‫رﻩ‬‫وﻩ‬%- ،‫وﻩ‬ ‫"*و‬‫دﻩ‬ ‫ن‬ X‫-*را‬ ‫و‬ ‫,*ون‬ g)M”&…%P78• ‫واو‬"‫*اردووﻩ‬،
%a%" ‫م‬%X%m%,%- hŽ X‫دﻩ‬ †ªX‫`1دووﻩ‬ Í<g)%m gl”a ،%m% ‫دوو‬%"%X%P —6 ‫*ا‬P%Á, ‫ی‬‫واو‬‫م‬.
‫وﻩ‬ —P!: "‫*ارڕۆژ‬%a , ،‫ر•1ت‬‫وﻩ‬‫!وم‬ , — ‫*ا‬g, ‫ی‬.
%a LM•%g&‫رﻩ‬‫ﻩ‬O 6:‫ڕۆ‬ ‫ش‬ , ‫ن‬%P ،‫ا‬°Q•6'+/'‫رﻩ‬ ,%m%789:‫د‬ ‫ی‬%a ،‫,*و‬‫وﻩ‬‫ی‬ P!œ ‫ش‬
•l/ g)%Á* ،‫,*و‬ h-l›%,‫&1د,*و‬ ‫ی‬·Q• †‡)‫ا‬‫ڕ‬.%)‫رﻩ‬‫وﻩ‬ ‫3”6»*ت‬ PhN‫د‬z h-ƒ·8& ‫ك‬
‫ێ‬°Q9•:‫ڕۆ‬…-‫*ڕ‬P ("% ‫ا‬‫ر‬! _ h-T‫ر‬ , —P*j‫و‬ ‫•*وم‬%,‫ر‬ ) ‫ی‬‫وﻩ‬ œLT19,‫7ﻩ‬Ë ,…%W%,%a‫ر‬‫م‬
%| -‫·,*و®*و‬ّ8•…
'‫دورن‬'%m gM”- .Ì%%P‫*وە‬%m%m µ¶‫و‬%X )%, hZ%)‫ر‬_%P%m.%a‫م‬%m%)%, h- ›‫"1ۆ‬‫و‬ ‫رز‬
‫ﻩ‬O+T*œ‫وارﻩ‬%mz ‫و‬…%W‫ڕووﻩ‬ ‫م‬‫وﻩ‬%m hŽ‫ا‬°Q9:‫ڕۆ‬%X )-T‫ر‬ ‫!و‬a hZ%6/ ‫ن‬ ) a h) .‫ژ‬ 6& "(‫زۆر‬
,‫•*و‬.%6/| hi P%m‫دﻩ‬ ‫ش‬ ,‫زۆر‬‫ر‬_‫•*و‬P.
%+/,%, ‫ان‬‫ر‬‫ادﻩ‬‫ڕ‬%X‫ﻩ‬O , ‫ك‬‫دﻩ‬ ،‫,*ون‬ ™%m ‫»*ت‬P!W ‫س‬_%m!:%6/ ‫دا‬.‫دﻩ‬% ‫ا‬O9‫وﻩ‬%a ‫ی‬‫م‬
%6/|%)‫*وﻩ‬P1•‫دا‬ ‫ی‬ -) " ‫ی‬ 3‫ا‬‫ر‬.‫وﻩ‬ œ%W ،(<+T*œ ‫/+*وی‬P !`X‫د‬ hŽ hŽ‫ا‬O6¡)‫ا‬‫ڕ‬
%,%-‫ر‬%"%m‫وە‬ ‫ت‬_‫دﻩ‬‫ر‬_،‫*وﻩ‬P‫*ڕدﻩ‬gá‫وا‬ †ª6ñ6, ‫ت‬ œ ‫•!ر‬L”+ "…%W ("‫ادﻩ‬‫ڕ‬%,‫دﻩ‬،— ÑÒ‫د‬‫ر‬
%W‫دوورﻩ‬‫وﻩ‬%W‫دﻩ‬ ‫ت‬kQ" a‫•1م‬.
%m‫ی‬'%Wz6 ‫وا‬'‫دﻩ‬LX7Q.
‫دا‬ S T‫و‬oUVRW

26. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٥-
Şewî yekemî nwandinî ' çayka ' leser şanoy hunerîymosko
Dwacar hejdehemî dêsemberî 1898 hate bero. Le hollekeda xellkêkî wa
berçawnakewn. Şanoyîkey çêxov hollekey pirrnekirduwe. ' mîzansin - placing on
stage / Mise-en-sicène 'î perdey yekem zor nwêkarî têda bû. Bepêy nûsînekey nûser
rêgeyek benawerrastî textî şanoda têdeperrî, sekoyek le kotayî textekeda kotayî be
rêgeke dehêna, leberamber sekukeda perdeyek hellwasrabû. Eme dîmenêke ke '
konistantîn 'î têda derdekewêt. Katêk ke em perdeye ladedrêt, deryaçe û mangeşew
berçawdekewn. Le her şanoyekî bawda debû kursî dabnirên, taweku ekterekan
leseryan danîşn, bellam ême qenefeyekî gewre û drêjman le pêşewey şanokeda
danabû. Lelay çepî şanowe bnedarêk ke debû ' maşa ' leserî danîşêt, danrabû û
kemêk ewlatir kursîyekî dîke. Leser kursîyekey pêşewey şanoke, ew ekteraney, ke
debûnwandinî şanoke seyirbken,pişt le cemawerdadenîştin.
Leberewey mangeşew le pişt perdey sekokeye, ser şano tarîke. Hem tarîkî û hem
kesanêk ke leser şano danîştibûn, bêzarîyekî frey berrêxsit. Gallteyan pêdekridîn û be
twanc û lome be gemjeyan dadenayn, bellam lewlawe kesanêk ke şanoyîyekeyan
wek ketwarêk ke lejyanî asayîda rûdedat debînî, lem rastîye çêjyan werdegrit, ewey
ême demanuyist bedestyanhêna. Em şêwazey rollbînîn sakarîy û sadeyî
berhemdehêna. Eme heman şit bû, ke ême demanuyist. Paşan mangeşew şanoy
roşinkirdewe. Eme keşêkî taybetî şewêkî hawîney debexşî, ekterekan zor hêwaş
deçûne rêwe û le katî qsekirdnîşda behîç corê zoryan le xoyan nedekrid. Leserxo
dedwan, leberewey şano jyanî têda aram bû. Derbrrînî ştekan hêwaş û hawkatî
bêdengî bû. Em bêdengîyane dewruberêkî asayîyan bedîdehêna û riste
natewawekan drêjeyan pêdedra û têda tewawdekran. Bew watayey hestî
kesayetîyekanke bederbrrînî natewawdehatne serizmanle bêdengîda kotayîyan
dehat ûbewcorey ke ekterhestîpêdekrid,bobînerandegwêzrayewe.

27. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٦-
Serşano bere bere çrrîyekî taybetî bexowe degrit. Xallêk ke Debêt pencey bo
rabkêşm, eweye ke şte lawekîyekan le şanoda gringîyekî zoryan heye. Bo nmûne '
maşa ' dermanî helldemjî (anifye), poşakî reşî poşîwe, wşe dûbare dekatewe, qsekanî
sade, bellam pirrwatan û … gişt emane wa le bîner deken, ke be wiryayî gwê radêrêt û
bem şêwe bebê ewey bexoy bzanêt, dekewête jêrkarayî dîmeneke.Wirde wirde ewey
ke le hollî şanodaye lebîrdekrêt. Awa dête berçaw ke şengî şewî hawîn û qsey
natewaw û bêdengî, cadûyan lêkirduwe. Katêk ke le derbrrînî kesayetîyekanda, hest
bederdêkî şarawe dekrêt û qsekan kotayîyan pêdêt, bîner waqûrrmaw çawî brrîwete
textîşano.
Leser textî şanoy ême ştêk rûyda, ke maweyek bû hogranî şano arezûyan dekrid:
jyanêkî ketwarîy nek şanoyî. Be boçûnî ême trisnaktirîn beş, rollgêrranî ' nîna ' bû le
perdey yekemda. Ew debû leser sekoke rollbigêrrêt : leser sekoke danîştuwe, leber
roşnayî mangeşewda roçuwe ûqsekanî bemcoren:
- …mrovekan…hellokan…gyanleberan…karayîyanheye ?
Katêk ke em şanoyye le pitrisborg çuwe ser şano, em beşe bîneranî xiste pêkenîn.
Bellam min gumanim nebû lewey ke em beşe honerane û cwane, be şêwazêk ke le
nîşandanîda bekarman hênabû, bew corey ke debêt bbêt, deçête pêşewe; hîç
karayîyekî galltecarrî yanwerrsîyle bînerda drustnakat.
Paşan giftugoy nêwan dayk û kurreke ke zor tundutîje le bînerda karayî dadenêt û
deyurujênêt, komekî em şêwaze beyarmetî bêdengî car be car le qullayî gyanî
kesanêk ke le hollekeda kobûbûnewe, kney dekrid û ewan nzîkîyekî zortiryan
lenêwan xoyan û dîmenekeda hestipêdekrid. Weha bû, ke bîner perêşanî û
narrezayetîyekanî lexoyda bedîdekrid.
Katêkke 'maşa 'le kotayî şanokeda be razûjanewe be diktor'durn'î gut :

28. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٧-
" yarmetîm bde, egîna karêk dekem ke petî jyanim bipçrêt " û bedem giryanewe le
nzîkkursîyeke,berdebêteserzewî,şepolêkhellçûnhollekey dagrit.
Perde dadrayewe - rûdawêk rûydabû, ke her de sall yek car le dunyay şanoda
rûdedat.
Paşan le perdey sêyemewe weha şeydayî û hellçûnêk beser hollekeda zallbû, ke
çendîn car ekterekan hatne serşano. Paş kotayî perdey sêyem, hîç yek le bîneran le
holleke neçûne derewe,hemû westabûn ûhurayan dekêşa … tewaw gîrmixwarduwe,
em nameye ke beyanî heynî destimpêkirduwe, êstake ke dûşemeye twanîm tewawî
bkem.Çwarroj molletimwergirt,boewey bitwanim bxewm.
Gişt ekterekan baş rollyandegêrra, tenya ' nîna ' barekey dillgîrnebû, eweş xetay
stanîslavsikî bû, çunke berrastî gêjî kirdbû. Sereta pêygut wek kîjêkî ladêy rollbigêrrê
… min turrhibûm û gutim barêkî honeraney sakar bexowe bigrêt baştre … leber em
hoye gî ّ◌ji bûbû…
' durn 'îş hêştake neçuwete kewllî kesayetî beserhateke. Em kese mrovêkî berz û
xwêndeware û çalake… lem ruwewe rollgêrranî kesayetî ew karêkî asan nîye.
(Makyaj)zorbaşbû.Kotayî şanoyîyeke zorbaş derhatbû.
Bîneran berradeyek bêdeng bûn, detgut kes le hollekeda nîye. Dengdanewey em
şanoyîye serapay moskoy dagirtuwe.Xawenî şanokanî dîke tînûy xwênmin,le rastîda
berhemeket weha derhatuwe, ger xot bîbînî waqturrdemênêt… min lerradebeder
dillxoşm,le dûrewe le amêzt degrim.
Key 'lale Wanya 'denêrît.
Nêmîruvîç Dançênko

29. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٨-
'x ! y'mhm P ‫ی‬ ‫ر‬ tt ‫ی‬‫ر‬
%m gl”a%-‫ﻩ‬O:‫و‬‫دﻩ‬% + - ‫!ی‬ ‫·وو‬Q" ‫م‬%)‫ی‬ ‫ر‬'*: ®*: a µÃ ,'%W'‫ی‬%*-‫ی‬‫ر‬
-) "'%"°Q9, , ‫ن‬ P‫وﻩ‬.µ¶ )١٩٠٣%< a ‫ی‬%W‫ادﻩ‬‫ڕ‬%,‫دﻩ‬%, †‡li* 3 ‫ر‬‫,*و‬ ‫ێ‬* hi.
!,_‫ر‬%m gM”- ‫,*و‬‫وﻩ‬ ,ŽO ‫*ا‬ ‫رزی‬%, ¢6- ‫*و‬P -‫دا‬ h%" ‫ر‬%X% ‫دا‬ ‫ن‬ <&‫¡•*و‬ ‫ڕ‬.%P¦ ¡ 6
%m%W%"78,%W%a µå‫ر‬ " hi P‫ا‬O "‫ر‬ |1, ‫:!دا‬ ) ‫و‬'‫ار‬y) ‫ژول‬'‫ن‬Q+,‫دا‬.%-%•:%P,
% + -%)‫ر‬‫وە‬ ‫ی‬_%6|‫ك‬,‫وﻩ‬ "%m ‫زۆر‬ %›‫31ۆ‬ ,‫,*و‬ ‫م‬.%a ‫!ك‬P!W‫وﻩ‬‫ا‬O‫ن‬ "!&‫رە‬
‫`1د‬ óg)‫دە‬.
%, ‫ڤ‬%6/| ‫دا,*و‬ †ª :L”)‫,+*و‬ ‫ێ‬* h.‫ی‬ œ , ‫ڤ‬ ‫زەی‬ P †±)‫*و‬
%, ,%) h- P‫,*و‬ .”&‫ا‬¸Å‫ر‬.%W ‫ر&1دن‬%)‫ر‬"‫ار‬y) ‫ژول‬"%‫دﻩ‬‫*وﻩ‬.”3.%- , ‫ێ‬* hi‫ر‬
%6/|%gli* 3 ‫ك‬.%Á*j!,%+/, ‫ن‬ "*‫£1ﻩ‬ h- ‫ا‬‫ر‬‫ﻩ‬OM”&‫ا‬‫ڕ‬‫£1ﻩ‬ ¦:!œ ‫و‬ ‫ت‬1P
L”,‫ە‬O 6”3.%W ‫ر&1دن‬%)%6/| ‫ر‬‫£1ﻩ‬ ¦6)•& h‫دژوارﻩ‬‫دﻩ‬ ‫و‬%, L”,hZ ‫و‬ hi |‫ور‬
%P‫واوﻩ‬‫وﻩ‬%g «,%, ‫و‬ .”3‫ادﻩ‬‫ڕ‬%+/, Lli* 3 ‫ی‬6/ ‫ی‬‫ر‬%.%gli* 3%, ‫ددان‬‫وﻩ‬— ¹,‫دا‬%m ،,
%{3 hi h-:!œ%) â¿À‫و‬ ‫دوو‬‫7ﻩ‬ËM”&‫ا‬¸Å‫ر‬‫وﻩ‬ P%,*%-‫ر‬¦6)•&‫و‬ ‫ن‬ h- ".
%W‫ڕووﻩ‬ ‫م‬‫وﻩ‬%< a%, ‫ن‬ "‫-6*ا‬"‫ار‬y) ‫ژول‬"%%,%, ،‫)¡•*و‬%W ¦ ¡ LM• .”3 *-:‫رﻩ‬ ,‫ی‬
%,%-‫ر‬%Á "‫وﻩ‬%m%, ‫ڤ‬‫دﻩ‬ ‫ن‬ "78, ،‫دا,*و‬ †ª :&‫1دﻩ‬‫وﻩ‬.%W †ª|‫و‬ - ‫ڤ‬%X%W •
% glN*‫دﻩ‬ -) " ¦|y hŽ‫,1دﻩ‬%)%W ‫و‬ ‫ر‬%6/| ‫ی‬78,%m‫,*و‬ ‫ا‬O| œ ‫ی‬.%-µ¶‫وا‬
‫ﻩ‬O 3 ‫ن‬ "‫ر‬ Œ‫راو‬ Œ%•LMÌ.%W ‫ی‬ œ ‫ڤ‬‫رﻩ‬ , ‫م‬‫وﻩ‬% µ 6-‫دﻩ‬‫*وت‬j…‫ر‬ Œ‫رﻩ‬ Œ%W‫و‬ z ‫م‬
%W‫وﻩ‬z‫و‬%, ‫ن‬ <g ¦ƒO+ -‫دﻩ‬ ‫ێ‬*j‫ر‬%m‫وت‬.
‫دﻩ‬%"T‫و‬‫7ﻩ‬QW L%m ‫دا‬%W ¦ "‫رﻩ‬ ,%a µÃ‫رودۆ‬ , ‫ی‬%a ‫ی‬‫ر‬ , ‫و‬ ‫ت‬ ‫و‬‫دﻩ‬%a hi ‫و‬ hÈ%) ‫و‬‫ردﻩ‬%"‫و‬
%6%- hZ—T‫و‬O, ‫ڤ‬ †‡).‫دﻩ‬%"%m ‫/•`!"!وە‬ ‫ڕوو‬ LT‫و‬%W ‫ڤ‬ ‫ن‬%,%•"‫ا‬‫ر‬%a ‫ر‬‫و‬
% ‫ردا‬ ‫!دا‬œ‫رودۆ‬ ,‫وﻩ‬‫ﻩ‬O M/ ‫ی‬%W ‫و‬ ‫دا‬%9 ‫ڕوا‬‫!وە‬a ‫ی‬‫وﻩ‬،‫,*و‬ ‫ن‬ hi hŽ |‫ژ‬%a ،‫ر‬ Œ‫دوا‬‫و‬
‫ا‬‫ر‬ -%% ‫,*و‬ ‫ی‬†ª6)‫*و‬ ‫ی‬ -'*: ®*: a µÃ ,'‫,*ون‬ µå ،.
%-%•:%P%- ‫ی‬ ,%X%, ،—«,‫,!_!:!دا‬%6/ — "*j ‫³م‬%Á* ،‫دﻩ‬ ‫ش‬ , ‫ڤ‬%< a ،—)
%-%M/"%Á 3‫وﻩ‬%,‫و‬‫ادﻩ‬‫ڕ‬%X%W ./&%X‫دﻩ‬ ‫ك‬%®‫ورو‬(|‫,*و‬ ‫ردا‬.

30. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٢٩-
%6/ ‫اپ‬1œ‫7ﻩ‬QW‫وﻩ‬ ‫دا‬%<+”,78,‫وﻩ‬%m ،%Á ‫رۆ‬ hŽ |‫ژ‬ ‫ڤ‬ŽhhŽ |‫ژ‬ %W‫رﻩ‬7Ë •”3 ‫ن‬
%9Å , ،‫,*و‬%W%"%a hŽ M/‫رﻩ‬ Œ ‫م‬% |‫ژ‬%m‫دﻩ‬ )%W ‫ن‬1P%) ‫دا‬‫7ﻩ‬ËM”&‫ا‬¸Å‫ر‬, ‫و‬
%+/,‫£1ﻩ‬ ‫ان‬‫ر‬%"‫ا‬‫ر‬ a1P.%Á*%a%•hŽ |‫ژ‬ ‫!ك‬P!W ‫!وان‬a µå‫ر‬‫*ار‬P!&% ‫ا‬‫ژ‬‫ڕۆ‬ ‫ی‬%®‫ڕوو‬%, ،‫ن‬‫ڕوو‬‫³م‬
‫ڕۆ‬‫و‬ hi ) a% ‫ا‬‫ژ‬%g”X hi%X‫زە‬ P‫و‬‫و‬ ’“”3‫ن‬ | ,.
%W†ª6)‫*و‬ hZ'*: ®*: a µÃ ,'%m ‫ەدا,*و‬‫وەڕ‬ , ‫!و‬W ‫ڤ‬ ،‫دا‬%W%•‫ا‬O+" ‫ی‬
‫دﻩ‬%, ،Lƒ7Ú ‘®‫ر‬%a ‫!ك‬P!W ‫³م‬‫وﻩ‬%a ‫ت‬ ¢6- ‫ا‬O%MðO%+, ‫ی‬œ hZ‫ڕە‬%W ‫ی‬‫رﻩ‬ ,%, , ‫ی‬%P%m‫وﻩ‬
78,!W%‫دﻩ‬% ‫و‬ ‫&1د‬‫ﻩ‬OX‫&1دﻩ‬‫ڕۆ‬ hŽ ®‫*ر‬á%a ‫ی‬°Q9:%g&‫ان‬‫ر‬.%W%6/|‫ڤ‬ hŽ'%lá ‫دا‬
%W%)%"!œ ‫ر‬%, ،‫*ﻩ‬ ‫³م‬%a hŽ‫ا‬O M/ ‫ی‬%"!œ ‫م‬%6/| ‫!ك‬P!W‫£1ﻩ‬ ‫`!دا‬X‫د‬ hŽ‫وازﻩ‬ 6Œ
…
%W%"78,%m%W%X%W •hi ‫ا‬O !` ‫رۆ‬'‫ن‬ - *œ â¿À'‫دﻩ‬, ‫*وم‬ (" ،‫ا‬‫ر‬O+T*
%P‫ی‬ ".%X%m! ‫و‬ ‫"8ن‬%m%a%g&‫رﻩ‬%m%W%)‫دﻩ‬ ‫ر‬‫وە‬ ‫ی‬°´|‫ر‬_‫وﻩ‬ "!œ%m ،‫ر®*و‬%+/,‫ی‬‫ر‬
‫دﻩ‬ ‫ار‬kQ,‫&1د‬…‫وﻩ‬ "%X%a ‫ش‬ 3 ‫ك‬‫وﻩ‬%< a%-%X + - ‫ن‬ <6| ‫ن‬ "%)%*- ‫ی‬ ‫ر‬‫ی‬‫ر‬
%+/, ، -) "%, ‫ان‬‫ر‬‫ردﻩ‬3 ‫وام‬‫ﻩ‬O%m%3 ‫و‬ ‫8ن‬%, ‫ن‬ X‫وﻩ‬ "!œ µ¶‫ڕۆ‬ hŽ‫,*و‬‫ر‬‫اوﻩ‬‫ر‬ ‫ی‬LMø ‫ی‬
%Á 3%+/‫دﻩ‬ ‫ن‬‫,1د‬.%*-‫ی‬‫ر‬%W ‫ڤ‬%"%X‫دا‬‫و‬'%•”)hi + ‫ڕۆ‬ ‫و‬ ‫ر‬'%,%-‫ر‬،‫!و‬a h"
%•X P%<P%| œ ‫ی‬OhZ.%,%<X‫د‬ hŽ ‫دا‬%W ‫!م‬œ¸3 h-%g&* ‫ڵ‬ 3%X‫ﻩ‬O !œ h‫وﻩ‬ a%6XO|‫اژ‬1P ،‫ردا‬h
%, ‫ی‬‫و‬ "!œ%-‫ر‬L”+ _‫ە‬O".%+/,%W ‫ر‬%,%•"‫ا‬‫ر‬%<X‫د‬ ‫ر‬hi h-‫ڤ‬'%m ،‫دا‬%,hŽ‫*ا‬Œ
°Q9:‫ڕۆ‬‫ب‬ hi%W ‫ی‬ œ ،LT1&‫,87دﻩ‬%g‫وﻩ‬%a ‫و‬‫وﻩ‬%<X‫د‬ !W ‫ی‬%%m%|‫,/+*و‬ ‫دا‬‫و‬ ‫ر‬ , ‫!ك‬P!W hZ
‫دﻩ‬‫دﻩ‬ ‫ی‬ œ hŽ‫روو‬L”+ Å *»X…% O ‫*ا‬ hi‫ا‬‫ر‬%m%W%)%+/,‫ر‬‫دﻩ‬‫ر‬%g”+ "‫وﻩ‬.%%, ‫ی‬1"%-‫ر‬%"hŽ
%W ‫ڤ‬%"%X‫دا‬%Á* ،%m‫زۆر‬%+T*œ ‫م‬%+/, ‫ن‬ X ¦T‫ر‬%, ¦T‫ر‬%-‫ر‬‫ڤ‬ h"'‫ی‬‫و‬ L ñgX‫د‬
%W%g”®‫*و‬ ‫ی‬78,‫وﻩ‬.
%,%6/ Æ%m ،— Ð,‫•!ر‬W ‫ڤ‬%†ª6)‫*و‬ hZ'*: ®*: a µÃ ,'‫£1ﻩ‬ ‫دا‬%)%" ‫ژ‬‫ڕۆ‬ µß‫ر‬hŽ
‫دﻩ‬‫*ﻩ‬ ¢6_!, ‫و‬ ‫دا‬%X% ‫ك‬‫ﻩ‬OX%, h- ¹T* *T‫ڕ‬ Lli‫و‬%g)!Œ‫ر‬،%m%,‫دﻩ‬،‫,*و‬ + Û g)
%W‫دﻩ‬‫ات‬O•/g).%W‫ڕووﻩ‬ ‫م‬‫وﻩ‬‫ﻩ‬O P%,%-‫ر‬%"%m%Á«• ‫ی‬%m (|1P% ‫ا‬O6P ‫*ڕی‬ *"L”,.%a‫م‬
%6/X |‫ور‬%W‫ادﻩ‬‫ڕ‬%,‫دﻩ‬‫رﻩ‬‫,*وﻩ‬%a ‫ی‬ -‫وﻩ‬%m ‫ی‬'*: ®*: a µÃ ,'%g”•,%W ‫ڤ‬ ‫ی‬‫ر‬‫ی‬‫*از‬
%•X P †ªg ‫داڕ‬‫ا‬O| œ hZ.

31. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٠-
‫•*و‬P -‫دا‬ ‫ن‬ g)‫ز‬.hi'‫ار‬y) ‫ژول‬'‫,1د,*وﻩ‬ ‫م‬%)%, ‫و‬ ‫ر‬‫وﻩ‬ h"‫ا‬‫ر‬ a%6/| hN‫ڕ‬
‫ز‬ P%m‫ە‬(|‫,*و‬ ‫ڤ‬ ‫ی‬.
%6/| ‫ر‬ Œ‫دوا‬%m‫رد‬ ‫ی‬.¦T‫ڕۆژ‬‫*و‬P œ'%Í/+ &‫ر‬']%)‫و‬ -%a ،‫ڤ‬ ‫ی‬‫ر‬%g&‫ی‬ ‫ی‬‫ر‬
%*--) " ‫ی‬‫ر‬[‫9`1دﻩ‬ , †ª"‫ژوورﻩ‬%m!:%X ‫!ك‬P!W ‫ا‬OT‫!و‬W ‫و‬ hi œ ‫ی‬%, ،‫ك‬%a •È‫وﻩ‬‫ی‬
%m%6/| ،‫ات‬O•` ¡ < W ¦ )%m‫زە‬ P‫ﻩ‬O+T*œ hi P P ‫ن‬ "‫وﻩ‬.
a%‫وﻩ‬‫ﻩ‬O"78,!W ‫ی‬%6/| L”•%m%6/X‫ا‬‫ر‬%W ‫وای‬ a h%)% ‫دا‬ ‫ر‬(X.%W%, ‫م‬%-‫ر‬%"‫ڤ‬ ‫دا‬
%W%• ‫ا‬O| œ ‫ی‬‫*از‬‫¡•*وﻩ‬MÌ،%ÁP‫*و‬W‫*ﻩ‬%m ‫ی‬%X )%6/P%, hŽ%)‫ر‬_%P%m%P%, 6O !
%+T‫و‬ -‫ا,*ون‬1M”&.%,%Á 3 ‫³م‬‫وﻩ‬‫وە‬ h- ¡_%, ‫ن‬ "‫دﻩ‬!+¡)_+…
%m ¦ P%X ,%mhi ‫ر‬ Œ ‫"8ن‬'-X'%Á 3 ‫ن‬ "‫وﻩ‬‫ﻩ‬O+T*œ‫وﻩ‬%W ‫ن‬ "‫ر‬ , ،%"% 7Ë ,،‫,*و‬
%m ‫ڤ‬%W%,%-‫ر‬%"%, ‫ا‬O6%m †¿À‫ڕو‬%X )%6/P‫¡•*وﻩ‬lœ hŽ‫£1ﻩ‬ ،‫و‬ ’“”3‫,*و‬ ‫دژوار‬
% ‫!وا‬a ‫ی‬‫او‬1 P‫دا‬ ‫³ی‬ , ‫و‬ ‫ن‬‫,!ژ‬%,‫دﻩ‬%Á* ،L/+ ‘•¡)%,%X‫و‬ ‫دوو‬ ‫ك‬!%3%ÁX‫رﻩ‬hŽ‫!وا‬a ‫ی‬
‫¡•*وﻩ‬lœ‫ڕوو‬.%a%•%W‫ر‬%X 6)7 , L/Mi œ‫دﻩ‬‫»*ت‬X:-%- ("‫*و)6*ﻩ‬ —` ¡ ‫"*و‬!
‫رﻩ‬ Œ‫ر‬ Œ%-%g)‫ڕ‬ ‫ێ‬O‫دﻩ‬ ‫ی‬P*j،(%m%,%m‫دە‬ ‫ن‬ <`:_%, ،(P‫دﻩ‬ ‫³م‬./ ‫!وا‬a hŽ‫ر&`1د‬•!,L£1
%‫,*ون‬.% ‫<*و‬ ,%m ¦ P‫دﻩ‬Lli* "'%Wz6 ‫وا‬'%,%+|‫ر‬)%‫ر‬'h-l›•l/ g)
%W‫رﻩ‬ ,‫ر‬ g&‫د‬ µ¶‫ڕۆ‬ ‫ی‬'‫7وڤ‬Ël”a'‫وﻩ‬‫`1دﻩ‬‫ڕوو‬ ‫ی‬‫ر‬ |‫*از‬œ‫وﻩ‬%W ‫ڤ‬ ،‫,*و‬‫وﻩ‬‫ا‬O"³jhZ*:-‫!و‬a
%Á6£‫ﻩ‬O W‫دات‬.
% ‫`!ی‬X‫د‬ µ 6-‫*ت‬j.%W ‫و‬ ¦ P ‫چ‬%Á6£ ‫ا‬OT*‫ﻩ‬O W‫وﻩ‬ " ‫ش‬ 3 ‫دات؟‬%Xh-l›•l/ g) ‫ك‬
%9 P%m LMÌ%"%,%66 ‫ڤ‬ †‡)] .P%6/+ñh-l›•l/ g) hŽ[
%m ‫*ا,*و‬ < 3%< a ‫ی‬ † 6P%,‫دﻩ‬ ‫ی‬‫ر‬ , ‫و‬ ‫وەڕۆك‬ h‫دەر‬ †¿Õ ,%a ‫و‬ (|¸®‫ر‬%MðOhŽ
‫ڤ‬'‫&1دووﻩ‬ ‫ن‬ "‫دﻩ‬ ‫و‬%9 P ‫8ن‬ ‫*ا‬P%W ‫ن‬ <g)‫ا‬‫ڕ‬ h- ¹gMÌ%,%-‫ر‬%"%- ‫!و‬a hŽL”,.%,%W ‫³م‬
'*: ®*: a µÃ ,'‫ﻩ‬O " , ‫دا‬%m‫ر‬%m ،‫وت‬•‫•87و‬ ‫!ك‬P!W%®‫ڕوو‬ ‫زﻩ‬ P †‡£1(|‫ڕوو‬.%3‫*ﻩ‬X%6XO‫ێ‬* h
%W% ‫:!وا‬ 3 ‫*ان‬‫دﻩ‬ ‫ا‬O%9+T* ،‫ا‬7Ú6,%, ‫ی‬%-‫ر‬%"%m%P‫دﻩ‬ ،‫واز,*و‬ 6Œ‫واو‬‫ن‬Ú6 ‫ا‬y, ‫!وە‬a ‫,*و‬،%m
%W ‫ڤ‬%, ‫م‬%-‫ر‬%"‫دﻩ‬ ‫چ‬ ‫دا‬:L%"‫و‬%,%66 †‡).

32. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣١-
%W%X%m% O+T*œ ‫"8ن‬‫وﻩ‬‫دا‬'*: ®*: a µÃ ,'%)‫ر‬‫)*و‬_%+ƒ‫د‬ ‫ر‬%g%,‫و‬ ‫ر‬.%W ‫م‬ -«6-%<X‫د‬%‫ن‬
!,_kQ%W ‫ن‬ 6" -«6- ‫و‬ ‫8ن‬%3 hi P‫ردﻩ‬‫دﻩ‬ ¦ ¡ ‫دا‬LT¸, ‫ر‬.%P%%6/| hi P ‫ت‬%m
%)%+ -‫ر)*وڕ‬‫رﻩ‬:%"yœ‫رﻩ‬ -P‫387ﻩ‬%m%m%W‫&1دووﻩ‬ ‫ن‬ X78,%, ،%P%W 6‫:!وﻩ‬ "‫دﻩ‬%g”+ "‫وﻩ‬…
%P - ‫ڤ‬‫رﻩ‬ g&‫د‬ ، -) "‫ن‬%m ،‫ا,*و‬O 3 ‫ن‬ 6P!: "%W ‫ن‬ g)‫ز‬"%, -)%gT‫ر‬%)‫ر‬.‫!و‬a
|‫!ز‬ ‫زۆر‬‫ﻩ‬OL”, ‫ن‬ !›‫31ۆ‬ ‫ی‬1ƒ‫ود‬ ‫ی‬ œ ‫&1د‬.%" ‫9!ی‬T‫ڕ‬ !W ‫!و‬a †ªP - .”3‫وﻩ‬‫ن‬ "˜T‫*و‬P‫و‬
‫دﻩ‬%W ‫و‬ ‫&1د‬‫رﻩ‬ ,%- ‫ی‬%W ¦ƒO% !:‫ڕۆ‬‫وﻩ‬%- ‫ن‬ <|‫واز‬ 6Œ‫,*و‬.,% ‫<*و‬% ‫!و‬a‫ﻩ‬OXµ¶‫ڕۆ‬ Lli‫و‬
'X -l²6 ‫ا‬‫ڕ‬'‫*و‬P œ'&%Í/+‫ر‬'%)‫و‬ - ‫ی‬Lƒ°Q96, ‫ی‬‫ر‬.%W%a ‫ا‬O` P%®¸3 %:‫ڕۆ‬ ‫م‬%a †‡l”3! ‫*و‬P œ‫و‬
‫,*و‬.¡ O !!`X‫د‬ h-%- ‫ش‬%m ،‫,*ون‬% hŽ‫دﻩ‬%X‫دا‬|1T‫ژ‬‫ن‬.
%m •Z%P - ‫ڤ‬%W ‫و‬ -) "‫دﻩ‬ " a ‫ا‬O !›‫31ۆ‬%a ،‫,*و‬% 66& ‫م‬‫£1ﻩ‬!,_‫1®*ون‬PkQ.
%-‫رﻩ‬ "‫ژ‬ ‫ر‬ Œ ¦ƒO%XW ‫ك‬%%a%g&‫رﻩ‬%, hŽ% ‫ش‬ ,‫دﻩ‬‫و‬ ‫+!,*ون‬ 6”3 ‫و‬ hŽ‫ا‬‫ز‬‫رﻩ‬ Œ‫ر‬ Œ%W ‫ش‬
‫رﻩ‬ ,‫ی‬(lŽ‫ا‬k8"'‫ەوﻩ‬%X‫ا‬‫ز‬‫ڕە‬‫دﻩ‬ hZ‫ردﻩ‬‫ی‬¸,.%-‫3”6*ا,*و‬ ./P ‫ێ‬O،%m‫دﻩ‬%6/| µ%m‫ن‬ "
‫ڕ|*ﻩ‬ j…" -P‫ر‬ Œ‫دوا‬%m ،‫`1د‬ {!g”X!% ‫3¸ۆە‬‫وﻩ‬.
%m gl”a%m ،— ‫ا‬‫ز‬‫دە‬ ‫!وە‬a%- ‫ی‬ P!œ‫ردو‬‫,*وﻩ‬ ‫ن‬ "z‫و‬.%Á*%W%Xz%m‫وﻩ‬%, ‫ڤ‬†ä3
%W Lli* 3%*- ‫و‬ ‫ر‬‫رﻩ‬ ‫ی‬‫ر‬% hi‫ا‬‫ز‬‫,*و‬.%+ W ‫ی‬78,‫&1د,*وﻩ‬‫وﻩ‬%W ¦ g£1•‫•87و‬ ‫چ‬%)‫ر‬
%• hN‫ڕ‬%, ‫ن‬ËMÌ%X‫ا‬OÅ " a.‫*ارە‬P!&%m%, ‫ی‬% †ª ‫ڕۆ‬‫دﻩ‬LX‫د‬.
% ‫!و‬a‫ﻩ‬OX%m ،‫ت‬ »•”P Lli‫و‬%a%| ‫م‬%-%,‫ر‬‫م‬%|*6 ‫*ا‬P ‫*ازﻩ‬%6/| hZ‫!و‬a hŽ)-X
%Wz ،‫ن‬ - *œ â¿À ، 6 ‫وا‬(%m _‫وە‬ a%g”+ ‘, hŽ‫¡•*و‬X‫د‬ ‫ی‬ œ%)‫ر‬.‫!وەی‬a ‫!و‬a
%m ،‫دەر&+!دە&1د‬%, ./ ‫!وا‬a%-%Í”P ‫ا‬O« š‫و‬ « 3‫ار‬‫ز‬%)‫و‬ ‫ڕ®*ون‬&!P!W ‫ن‬ <6gœ6‫و‬ M”& ‫ا‬O‫ە‬،
‫وﻩ‬ P%,*‫*ﻩ‬ ‫و‬%X‫دﻩ‬‫ر‬_‫*ون‬P.
%a%MðO%- ‫و‬ ‫ڤ‬ ‫ی‬%m ¦T‫ز‬ ) ‫و‬ L)‫دﻩ‬ ،‫,*وی‬O Ø:*œ ‫!و‬a%a ‫ش‬ 3 ‫,*و‬‫وﻩ‬%m ‫ی‬
%a%g&‫رﻩ‬%, ‫ن‬%- ،‫`1دن‬ 6&‫دەر‬ †¿Õ ,‫ﻩ‬O:‫و‬‫*ﻩ‬ ‫*ار‬ P ‫ن‬%, ,%, ‫ن‬ 6 ‫`1د‬g)!Œ‫ر‬‫دﻩ‬،‫ن‬Ú ‘•¡)
‫وﻩ‬ P%W *%)(®‫وو‬O+|‫ز‬ ‫و‬ hi‫*ار‬P!& µ ‫"1ۆ‬ ‫ر‬] .%,‫رﻩ‬ Œ‫و‬%m ‫ی‬%W ‫ڤ‬ ‫*د‬œ‫ا‬O O ‫*ا‬
‫¡•*وی‬X‫د‬[%,%6/| ‫ی‬‫ر‬ †‡)‫ا‬‫ڕ‬%®‫زۆر‬ ‫!ك‬P!W ‫ڤ‬ hŽ%, ‫ی‬%-‫ر‬%"%6/|!`X‫د‬ hŽ
‫£1ﻩ‬‫وازﻩ‬ 6Œ.

33. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٢-
%W%Xz!`X‫د‬ h‫وﻩ‬%< a%- ‫ش‬‫ﻩ‬O "!:‫&1د‬:%W%,‫دا‬%W ‫ن‬ !:‫ڕۆ‬ hŽ‫`1د‬%a ‫*ان‬%g&‫رﻩ‬‫و‬ ‫ا‬O
%m ¦ ¡%W*, ‫و‬ ‫7,*و‬Ë91• †‡M•‫و®*وﻩ‬‫ی‬‫ر‬ , ‫ڤ‬ hŽ‫•*و‬‫و‬ ‫ی‬ -'8"Ž‫ا‬k(l'‫,*و‬.
'(lŽ‫ا‬k8"'%< a hŽ ‫ە‬%Xz ‫دوو‬%- ‫ن‬ 6%X ،‫,*و‬‫دﻩ‬ •‫رﻩ‬%m ،‫,*و‬ h‫ا‬O P ‫ن‬ 6œ P ‫و‬ 7QP ‫ی‬˜T¸9 ‫ڕە‬
‫دﻩ‬‫دﻩ‬ ‫و‬ ‫ا‬7Ú6,‫,*وﻩ‬%) ‫ی‬ -%+/, hŽ M”&‫ا‬¸Å%a ،‫ر‬‫وﻩ‬ ‫ی‬*X‫د‬ !`XO|‫و‬‫وﻩ‬‫ﻩ‬O:‫_!و‬ !m ،‫,*و‬ ‫ی‬‫ا‬‫ر‬‫د‬
%-%•X P †‡)%m hZ%X )%6/P%gTyT*», ‫ڤ‬ hŽ‫وﻩ‬%+/, ,،‫ر‬%a‫ڕووﻩ‬ ‫م‬‫رﻩ‬ ‫ی‬%m%3‫*ﻩ‬X‫ی‬O
%,‫دﻩ‬%6/) +‫روو‬‫وﻩ‬%-‫,*و‬.‫وﻩ‬ P*%m ¦ P%a%Xz ‫دوو‬ ‫م‬%(lŽ‫ا‬k8" ‫ی‬%W 6Œ%X‫ی‬O&
‫دﻩ‬‫ردﻩ‬%m%, h- ¡ ،(P‫و‬%g)!Œ‫ر‬%, 6P ‫ی‬%+X‫د‬‫دﻩ‬%, ،‫ا‬1&%a ‫³م‬‫وﻩ‬%m ‫ی‬%X ‫!ك‬P!W‫دﻩ‬ ‫ك‬% ‫,*و‬
‫وﻩ‬ a% ‫ووا‬O:*- ‫ی‬ hŽO ‫*ا‬ (X7Ë , ،%‫دﻩ‬ -) " ‫ی‬‫ر‬‫ردە‬_‫ت‬.
%m ¦ P‫دﻩ‬hi Lli* "'%‫£1ﻩ‬‫ت‬'‘,%+/+%)`|‫!ر‬œ ‫ر‬ Œ O ! ، ‫ر‬‫!ك‬P!W ‫•*و‬
%)‫*و‬‫رﻩ‬%m‫ی‬'‫ر‬O a O6 6WT'%m%W‫دﻩ‬ " a ‫ا‬O !›‫31ۆ‬‫دﻩ‬”M”`,‫ر‬ ،‫,*و‬%g‫ادان‬O` 3.‫دﻩ‬‫را‬ P
‫دﻩ‬ ‫و‬‫»*ت‬X"%g”X ‫ی‬O6a%a%| ‫م‬"%, ،‫ی‬‫ڕۆژ‬ , ‫³م‬‫دە‬ 1P‫دوا‬_%P‫وﻩ‬…‫دﻩ‬ L a%+|‫,*و‬‫وﻩ‬‫و‬
(|‫,*و‬ 6+:‫د‬ ‫!وە‬W،%m%W‫وﻩ‬ - ‫ا‬O O ‫*ا‬ ‫ی‬‫ڕۆژ‬%66:‫£1ﻩ‬ h%g3‫دﻩ‬ ‫ن‬ "‫و‬L”,.%a‫ڕووداوﻩ‬ ‫م‬%< a ,
% ‫زﻩ‬ P‫ف‬ -ƒ78 ‫!ك‬P!W ،‫,*و‬'%a .Ì%- ‫ن‬ "‫*"¸ە‬gM" ‫م‬‫ﻩ‬O|‫وار‬ -‫!و‬a ،‫,*و‬‫دﻩ‬‫و‬ ‫&1د‬%•‫ر‬%mO *P ‫ی‬
‫*ﻩ‬ 3‫دﻩ‬‫دﻩ‬ ‫و‬ ‫دا‬%, ،LMi‫ڕۆ‬³‫رﻩ‬ ®‫دوو‬ ‫م‬‫ﻩ‬Og a ‫ن‬ <&!P!W‫,*وﻩ‬‫وﻩ‬%• ‫زی‬ l:‫د‬ h- ¡)‫دۆ‬ ‫و‬‫ی‬
%< a‫,*و‬.
%a% g ‫و‬،%P%a 6% ‫وا‬%) ‫دا‬ ‫!ك‬P!W ‫ی‬%- ‫ن‬ |‫ر‬ ‫رو‬،%X‫ﻩ‬O 6”P%•‫ن‬.
…%lá%W ‫س‬ ®‫و‬%)‫*و‬‫دﻩ‬‫و‬‫ر‬‫ر‬_%+%W‫ر‬% ‫ا‬‫ژ‬‫ڕۆ‬ ‫م‬‫£1ﻩ‬ ‫دا‬%X ,%3 µÃ‫ا&1دووﻩ‬OX.‫دﻩ‬‫دﻩ‬ ‫ن‬Q:L”,
%a‫وﻩ‬%)‫*و‬ ‫ی‬%|*6)‫*و‬ ‫ر‬%, ‫"*و‬ hZ6, ‫"*و‬‘%g”+%)%P‫ر‬%gœ…%,%g)‫ا‬‫ڕ‬ X a ‫³م‬%Á,%+X
‫ەرﻩ‬yT*j‫وﻩ‬%X‫ك‬%+ -‫دا‬ ‫ی‬ œ ‫؟‬‫رﻩ‬.%|%m ‫ك‬%6,‫,87ﻩ‬ LT‫و‬‫وﻩ‬%W ‫ی‬‫ر‬%, ‫ی‬ œL Ð ñ Œ،
%|%m ‫ك‬%- ‫ی‬‫*از‬%X‫ب‬ ‫و‬%X%6/| LT‫و‬%, ‫ن‬‫دﻩ‬ ‫ی‬ œ ‫ی‬‫*از‬®‫ر‬‘”+¢6- L”, ،L
% ‫ا‬1T* ¦ ¡‫وﻩ‬LT19®‫ر‬.
%,%W ‫³م‬‫رﻩ‬ ,‫ی‬‫ڤ‬'‫وﻩ‬%< a ‫ی‬%Á* ،‫,*و‬ ‫ر‬ • ‫وا‬ P‫وە‬_%m¡li* 3hŽ‫*ا‬Œ ،‫•*و‬
%,%-‫ر‬%"‫ڤ‬ hŽ'%, ‫ن‬ "‫دﻩ‬!+¡)_‫,*و‬ +.'‫م‬k8W |‫ڕ‬'%, ‫ڤ‬ ‫ی‬‫ادﻩ‬‫ڕ‬%X!, ‫ك‬_‫ﻩ‬kQ،%m
‫دﻩ‬%, LT1 ‫*ا‬P% ‫<*و‬Lƒ7Ú,‫دا‬ ‫ی‬‫او‬‫ر‬ œ ‫و‬ hŽ‫*ا‬Œ ‫ی‬%< a ،%, ‫و‬ ‫+!&1د,*و‬ <&‫دەر‬‫دﻩ‬%g)
‫ز®1ﻩ‬‫دﻩ‬ ‫ن‬ <‫*ﻩ‬ ¡ <g)‫دا,*و‬‫ر‬.

34. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٣-
,% ‫<*و‬%W%3‫ردﻩ‬%X ‫ی‬%mh"'*: ®*: a µÃ ,'%a ، ‫دا‬‫دﻩ‬ ‫و‬%9‫اوەی‬1)%m‫ﻩ‬O , !W‫ا‬O , 6, h»
‫دﻩ‬%, ،Lƒ7Ël/,‫رﻩ‬ Œ ‫و‬%m ‫ی‬% ،‫¡•*و‬li* 3/ ‫*ا‬g "(X!`•6&‫دەر‬ ‫•*و‬.‫دﻩ‬%, h»%m ¦ƒ‫رد‬
‫دﻩ‬%m%gT‫و‬%ÁT‫³و‬‫وﻩ‬…%a , ‫ی‬ œ ‫ڤ‬%" ‫م‬%,%g)‫*وﻩ‬ ‫ر‬ Œ O !‫وﻩ‬ †‡Mø‫و‬
‫6`1دﻩ‬á P‫وﻩ‬…%- .i‫ر‬ Œ‫دوا‬ ‫و‬ ‫ا•1ت‬°8T*j‫,*و‬ ‫ی‬‫از‬‫ڕ‬ ‫ر‬…%, ‫ڤ‬ ‫ر‬ Œ‫ر‬ Œ%•"‫ا‬‫ر‬hŽ + -‫دا‬ ‫ر‬
%a%g&‫رﻩ‬!, ‫و‬ ‫,*و‬ ‫ی‬‫از‬‫ڕ‬ ‫ن‬‫*ﻩ‬ ¢6_%X‫وڕا‬ - ‫!وان‬a ‫!ك‬P!W ‫ك‬%,‫*و‬.% ‫<*و‬ ,%W‫رﻩ‬ ,‫ی‬
(lŽ‫ا‬k8"'%, ‫ی‬%m h-l›•l/ g) h» ®‫و‬%,‫دﻩ‬‫دﻩ‬ ‫ڵ‬ <g)%W ‫ی‬‫و‬ *"%W‫*و‬M”"‫دﻩ‬،L)‫ا‬‫ر‬ 3
%,‫دژ‬ ‫ی‬O *P‫ی‬‫دﻩ‬‫و‬ ‫,*و‬‫»*ت‬X"%W%6/|%m‫دﻩ‬ ‫ا‬O"‫ڕووداوﻩ‬ —)‫*و‬%m%W،‫اوﻩ‬O|‫ڕوو‬ ¦ ¹T*
%m%W%+,%W‫*و‬M”" ‫ا‬OP‫ڕە‬%6/ ‫ی‬…%gli* 3%m ،— Ð, ‫!وە‬a3 ‫زۆر‬ ‫ڤ‬%‫رﻩ‬ †¿Õ‫رۆ‬†¿À‫*و‬
%a%6/| ‫م‬‫دﻩ‬‫و‬ ‫,*و‬‫دﻩ‬ — Ð, — ‫*ا‬P)1P.
%-%m ‫روا‬%W%M”3‫وﻩ‬%W ‫ڤ‬ ،‫`1د‬ <) ,‫رﻩ‬ ,‫رﻩ‬ ‫ی‬‫وﻩ‬%- ‫و‬ ‫,*و‬ O *P‫زۆر‬%M/"%X‫ڕزا‬hZ
‫دﻩ‬†¿À1P ‫و‬ O ‫*ا‬%W‫وﻩ‬%-%m ،‫,*و‬%,%-‫ر‬%"%m%) ‫ی‬%m‫ر‬‫*و‬P‫و‬%%P ،L”,%%W ‫ت‬†¿Õ œ
% 6+:‫د‬*,%P ،‫و‬‫!و‬a †¿Õ ÑÒ‫د‬ 6،% <g"%, ‫,*و‬ ‫ی‬%-%< a †¿Ó ‫و‬ ‫ڵ‬‫و‬.P%m ¦%W%)‫ر‬
‫دﻩ‬ " a ‫ن‬ !›‫31ۆ‬%‫دﻩ‬%< a ،‫,*و‬%a LM• ‫!ك‬P!W%g&‫رﻩ‬‫د‬ ‫ن‬‫ﻩ‬%+|‫*و‬%Á* ،‫!و‬a µ¶ "
|‫!ز‬‫ﻩ‬O‫دﻩ‬ ‫&1د‬%®‫ورو‬‫!رﻩ‬á ‫ی‬‫ر‬%- ،L”, Ò ,‫ﻩ‬O ! ‫ر‬%,‫_!ر‬‫دﻩ‬ ‫ی‬ œ‫دوا‬.
Œ h"!_‫ە‬O›! ‫ی‬‫ڕۆژ‬ ‫ر‬ Œ‫دوا‬‫¹6*ﻩ‬%P‫وا‬ ،‫ی‬‫ر‬%X%mhi hŽO ‫*ا‬ ‫ی‬‫ڕۆژ‬ ‫م‬'*: ®*: a µÃ ,'
%P -%M”3‫وﻩ‬.‫دﻩ‬ ‫و‬ ‫ر‬ ,% ‫ش‬ , ‫ڤ‬ hŽ‫روو‬%- ‫ی‬ , ،‫,*و‬‫وﻩ‬ " , ‫,*و‬%X-) " ‫زۆر‬ h
%,‫وﻩ‬ " ‫و‬ L Ð ‘• Œ%X% ‫ك‬—+/•X.%,% , ‫م‬‫وﻩ‬%a ‫ا‬O "‫ر‬ |¸,% ‫و‬‫وﻩ‬%•X P h- ‫!ژ‬Œ•`T‫ڕ‬ ‫ت‬(X!.
|‫!ز‬ ‫ی‬ œ ‫ڤ‬%+‫دﻩ‬% ،‫&1د‬%X ‫ی‬‫و‬%m%g”, ‫م‬%, ،%W‫ر‬ Œ‫دوا‬ ‫³م‬%)%< a ‫رداوای‬‫ت‬ -.
%W‫رﻩ‬ ,%a ‫ی‬% ‫و‬‫وﻩ‬%,%9 ®‫و‬‫وﻩ‬‫ان‬1)‫*و‬ L ‫زۆر‬]%g ‫دا‬ Xh-l›•l/ g) hŽ[،‫!ك‬P!W
%a‫وﻩ‬‫دﻩ‬ ‫ا‬O%m ،— Ð, L”,%a% ‫و‬‫وﻩ‬%,% †‡)‫ا‬‫ڕ‬%•X P h-T‫و‬‫,*و‬ ‫ت‬.
%W% ‫و‬‫وﻩ‬‫دارﻩ‬ -‫د‬% *- LM• ‫ا‬%"‫ر‬%, hŽ‫ا‬O%•"‫ا‬‫ر‬% œ ‫و‬ ‫ز‬ ) ‫ڤ‬ ‫ر‬‫ن‬ 6/gli‫و‬
‫دﻩ‬‫ردﻩ‬‫ی‬¸,…%,%) µ¶ œ ‫³م‬%a (" , .َñ&‫ا‬¸Å‫ر‬!X‫وە‬%m ،%W X a‫دﻩ‬%6/| hŽ + _‫ر‬%m‫دا‬
%)%m‫ر‬‫ن‬ X (|‫,*و‬ ‫*و‬P‫و‬.%"‫دﻩ‬ ¦ :%m ‫ن‬Q:%a%6/| ‫م‬%W%%X ‫ی‬‫و‬%m%"‫وﻩ‬‫وﻩ‬ P*
%m gl”a%)%m‫ر‬‫,*وﻩ‬ ‫*و‬P‫و‬%, ،%6/g)‫ا‬‫ڕ‬ ‫³م‬%m%6/ ‫وا‬ a ‫ی‬.%)%m‫ر‬،‫,*و‬ ‫ڤ‬ ‫*دی‬œ ‫*و‬P‫و‬
%6/|%m%,‫رﻩ‬ Œ ‫و‬%m ‫ی‬‫دﻩ‬%) ،L”•, ‫,*و‬% .”&‫ا‬¸Å‫ر‬‫,*و‬.%W%%X ‫ی‬‫و‬%m%"‫وﻩ‬hi P P

35. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٤-
‫ر‬ _!,،%m%a%6/| ‫م‬%W%)%a ‫!ك‬P!W ،‫,*و‬ ‫ر‬‫وﻩ‬%m ‫ی‬(X7Ë ,‫وﻩ‬‫رزی‬،‫و‬
mV ! "z{ ‫{~}ۆ‬mh ‫ادەی‬‫ڕ‬mtm€ ‫دا‬‫وﻩ‬ n P t ! ‫ری‬ ‫ی‬ •‫ارﻩ‬‫وﻩ‬.
%,1P‫دوا‬ ‫ڵ‬ ) O ! ‫³م‬'*: ®*: a µÃ ,',%,* hŽO ‫*ا‬ (X7Ë%" ‫ر‬‫ی‬'%*- ‫ی‬i‫ر‬h-) "'
‫,*و‬.%- ,6 Œ ‫ر‬%‫دﻩ‬ 6‫دو‬ h‫دﻩ‬ ،‫8ن‬gMi‫ڕۆ‬‫,*و‬'*: ®*: a µÃ ,'‫+8ن‬T*+,] .Yi‫ر‬ 3-%66›-‫8ن‬W7Q,-
‫رك‬ | 6[%-‫,*ون‬ ‫ی‬‫ر‬ |‫*از‬œ ‫"*وان‬.
'-X'%9 3%< a ‫ی‬ †ªT* *T‫ڕ‬‫و‬3 ‫ی‬`‫و‬ ‫,*و‬ +'*: ®*: a µÃ ,'%)‫و‬ (X7Ë ,%m‫ر‬(|1P‫*و‬P‫و‬
%< a ‫ی‬‫ر‬‫,*و‬،%m‫*ﻩ‬‫ی‬‫ڤ‬'%W ‫ی‬%< a ‫ی‬%glœ ‫دا‬‫دﻩ‬ µ¶‫دوود‬ •È!, ،‫ڕوو‬— ‫*ا‬P
%m ،— Ð,X7Ë ,%)‫و‬ (%m‫ر‬hŽ‫ا‬°Q9:‫ڕۆ‬ (|1P‫*و‬P‫و‬'*: ®*: a µÃ ,'%W%< a ‫ی‬‫,*و‬ ‫دا‬.
‫دﻩ‬%, ‫ددان‬ L”,‫وەش‬%m ،— ¹, ‫دا‬%W%)‫رﻩ‬%W ‫ر&1دن‬ ‫ی‬ P%)%a ‫ر‬‫رﻩ‬ ‫م‬*-%،%6|‫ر‬¢6_!,
‫*ﻩ‬%X‫دﻩ‬ ‫ك‬&‫ر‬%+‫ا,*و‬1&.%-‫روﻩ‬%W ‫ن‬ ‫ك‬%)‫رﻩ‬LT1 ‫*ا‬P ‫دا‬ ‫ی‬‫ر‬ ‫ی‬ PL ‫زۆر‬
LT1 ‫ا‬y,…
S T‫و‬oUVW R ‫دا‬
****************************************************
*-+« ‫دا‬ ¢6›‫<8°و‬]%,‫*ﻩ‬T‫ڕ‬%,%*- ‫ی‬ ‫ی‬‫ر‬-) " ‫ی‬‫ر‬[
‫وﻩ‬%W hŽ‫ا‬°Q•‫ر‬%6)‫ڕو‬‫وﻩ‬:‫ن‬ 6l/&1) ‫-8ن‬
‫وﻩ‬%W‫او‬78•‫ر‬:1P •P íî£.‫دووﻩ‬ µ¶ )‫م‬.hŽ g)‫ز‬‫و‬k8X 3٩٨-١٩٩٩

36. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٥-
' BaxîAlluballu'leserŞanoy hunerîy Mosko
Êstake hewilldedem mêjûçey hênaneserşanoy 'baxî alluballu' le 'şanoy hunerî
mosko'tan bo bgêrrmewe. Sallî 1903 şanoy ême lerradebeder pêwîstî be şanoyî nwê
bû. Behar bû hêştake bo 'werzî nwandin'î dahatû hîç bernameyekman danerriştbû.
Tenya ştêk ke lebîrme le kotayî marçî ew salleda biryarmanda ' jul szar ' dabnên.
Hellbete bo hênaneserşanoy weha şanoyyek, mawe bo prove zor kem bû. Letek
eweşda karekemandestipêkrid.
Çêxov bellênî dabû şanoyîyekî nwê bnûsêt. Şanonûsîy tazey çêxov boxoy babetêkî
sernicrrakêş bû. Karkirdin leser " jul szar " nedeçuwe pêş. Şanoyî nwê bo her
şanoyîyek pêwîste. Çunke bêguman bîneranêkî fre rakêşdekat û xellk fretir
pêyanxoşdebêt. Karkirdin leser şanoyîyekî klasîk fre dijware û debêt be wiryayî û katî
tewawewe bçête pêş û berradey pêwîst bînerî nîye. Pêwîste ddan bewedabnêm, ke
boxellkî şanoyî pledûûsê sernicrrakêştre tawekuberhemêkî konûklasîk.
Lem ruwewe ême hîwaman be " jul szar " nebestibû, bellku pêş gişt ştêk le barey
berhemêkewe ke çêxov bellênî dabû, bîrman dekirdewe. Çêxov hawînî le yekê le
kwêstanekanî nzîk mosko debirdeser û le bîrî şanoyîyekey xoyda bû. Hewallî
corawcorman pêdegeyişt. Çêxov xoy lem barewe hîçî nedegût … car care lem la û lew
lawe hêndêkşitmanbergiwê dekewt.
Demewêt lêreda kemêk le barey barudoxî ew kat û barî edebî û şanoyî ew serdeme û
çonyetî hestî çêxov bidwêm. Demewêt rûnîbkemewe ke çon çêxov le beramber ew
barudoxeda kardanewey nîşandeda û le rwangey ewewe jyanî şanoyî çon bû,
dwacar,ewhokaraney bûne hoy nûsînî 'baxî alluballu',çî bûn.
Hellbete boy heye behelledabçim,bellamgumanimnîye,çunke çêxovbaş denasm,
ême hemîşe pêkewe ûberradeyekîş leyekdewruberda bûyn.

37. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٦-
Xrap nîye lêreda webîrbênmewe, ke çêxov jyanî şaroçkekanî le jyanî şarekan pêbaştir
bû, bêcge leme nîşanî em core jyanane ke sadetrin le şanoda sernicrrakêştre û bo
bîneran fretir arame. Çunke eger çî ewan letek jyanî ketwarî rojane rûberrûn, bellam
asayî ûrojaneyî nayêtepêşçawûtazeye boyan.
Le katî nûsînî ' baxî alluballu 'da, çêxov lew bawerredabû ke le şanogey minda
derbihênrêt, bellam letek eweşda hîç kat endêşey bnerretî xoy le barey babetekewe
lebîrnedekrid û neydekirde qurbanî rollgêrrî ekteran. Le şanoyîyekanî ' çêxov'da qse
leser xeme, bellam şêwey nîşandanî em xeme letek şanoyîyekanî dîkeda fre cyawaze
…
Le bîrme ke le yekê le şaroçkekanda şanoyî ' sê xuşkan ' denwêndra, min çûm bo
temaşay. Yekemîn wşe ke ektereke leser şano derîbrrî weha xemawerbû, ke bînerî
bêzar dekrid … maweyek paş ewe ême heman şanoyîman hênaye ser şanoy hunerî
mosko, bîneran berdewam pêdekenîn û peyan bebûnî rollî xemawerî şarawey pişt
pêkenînekan debrid. Hunerî çêxov lemedaye û 'sêber û roşnayî' berhemî ew,
taybetmendî xoyetî. Bedananî dîmenêkî pirrxem lepall nukteyekî xendeawerda,
trajîdîyekî xemawî berhemdehênêt. Bîner le beramber dîmenêkî şanoyî 'çêxov'da, ke
becwanî rollgêrrîy bikrêt, xoy lebîrdeçêtewe û ewey le dîmenekeda bînûyetî letek bar
û derûnî xoy deyguncênêt … karayî nwandneke leser bîner demênêtewe. Nemrî
berhemekanî çêxov lemedaye, çunke zorkem xwênerêk yan bînerêk berhemî 'çêxov'î
dîtbêt ûlebîrî çûbêtewe.
Nabecê nîye ger bllêm, ke çêxov le katî nûsînî ' baxî alluballu'da fre sernicî
rojnamekanî deda û behîç şêweyek neydewîst rêwşiwênêkî berceste, ke
bedestîhênabû, ledestîbdat. Lem ruwewe têdekoşa berhemekey giçketrîn kemukurrî
tîda nebêt. Em wiryayîye lerradebedere buwe hoy ewey ke ' baxî alluballu ' bbête
şakarî çêxovleşêwazî darriştnî taybetî xoyda.

38. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٧-
Zistan dahatbû. Şanoyî ' jul szar 'mi birdbuwe serşano û be naaramî çawerrêy
şanoyîye tazekey çêxovbûyn.
Dwacar şanoyîyekey nard. Rojêk xatû ' kênîper ' [ hawserî çêxov, ekterî şanoy hunerî
mosko] mnî bangkirde jûre çollekey xoyî û lewêda letek yek, bebê ewey kesêk
lêmantêkbdat,şanoyîye tazekemanta kotayî xwêndewe.
Ewendey lebîrmibêt şanoyîyeke karayîyekî away leser danenayn. Lem berhemeda
çêxov le şêwazî xoyda geyiştbuwe lûtke, şêwey kesayetîyekanî beserhateke tenya
beçendhêll wêne kêşrabûn.Bellampêkewe ştêkî wehamanbedestnehêna…
Katêk ke bo yekemîn car şanoyî 'çayka 'man pêkewe xwêndewe, barman leme baştir
nebû, çêxov ke le berhemekanîda be rusî kesayetîyekanî xistbuwe pêşçaw, fre dijwar
bû bejn û ballay dataşrawî ewane bedestibhênît, çunke beyek dû wşe peykerey
ewanî xistbuwerrû.Egerlexoyşîtbpirsyaye deygut :- minhemûştêkimnûsîwe !
Carcare hendê ristey degutin, ke bekellkman dehatin, bellam derkkirdnî ewanîş
bêgrift nebûn. Bo nmûne katêk ke demanuyist ' lale wanya ' berîne serşano '
stanîslavsikî lebarey rollî diktor ' êstruv 'we xwazyarî rûnkirdewe bû, çêxov le
wellamda gutî :- ewfîkelêdedat .
Hîçî dîkey negut.Çi katêkûle kwêda fîke lêdedat? Paş maweyekstanîslavsikî
têgeyişt ke mebestî çêxovçîye.[Têbnîyekanî stanîslavsikî ]
Pêmanwabû ke tîpî şanoy ême bebaşî derkî nawerrok û barî derbrrîn û endêşekanî
'çêxov'man kirduwe û detwanîn têgeyiştnêkî rastman le berhemekanî ew hebêt.
Bellam le 'baxî alluballu'da bomanderkewt, ke letek gîrugriftî taze rûberrûyn.
Peywendîyekî nwê lenêwan pallewanekanda debînra, şwêngey berhemeke tewaw
cyawazbû,debûewe bzanînin,ke çêxovlemberhemeda çi dellêtûmebestî çîye.

39. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٨-
Le yekemîn xwêndneweda 'baxî alluballu' sesûrhêner dêteberçaw. Hîçkam le
dîmenekan behêznîn û hîçkamyan le kotayî perdeda ştêk dernabrrêt. Tenanet kotayî
şanoyîyeke sersûrrhênere : xizmetkare pîreke ke lebîryan kirduwe, betenya le
mallewe demênêtewe …
Çêxov hate mosko, diktorekan molletyan pêdabû, ke zistan le mosko berêteser. Ew
zor hezîdekrid xoy çawdêrî provekan bêt. Pêş hatnî ew le rêgey namewe wtuwêjman
dekrid û le barey hendêk le rollekanewe cyawazîman hebû. Bo nmûne ew neydewîst
rollî 'ranîviskaya' xatû 'kênîper'î hawserî bîgêrrêt. Le katêkda em rolle pirrbepêstî ew
xatûne bû.Çendştêkî dîkeş hebûn,ke şanoşanî nededaye jêryan.
Katê ke çêxov hate mosko û le provekanda amadebû, em nakokîyane fre
behêztirbûn. Hendêk car jmareyek le ekterekanî bebaş nedezanî û pêyxoşnebûn û
carcareş le barey ' mîzansin'ewe narrezayetî derdebrrî. Hendê katîş pêywabû, ke deqî
şanoyîyekemangorrîwe …dwacartkamanlêkrid,ke neyête prroekanewe.
Êstake ewe dezanim, ke xetay herdûlaman buwe. Çunke le layekewe çêxov bepêy
pêwîst le kar û hunerî şano şarezayî nebû. Bîrî lênekirdbuwewe çi gîrugriftêkleser rêy
geyiştinbe amancdaye.Ketwarekey berroşnî nededît.
Ew neydewîst têbgat, ke em şanoye her bem şêwaze twanîwyetî şanoyîyekanî ew
(çayka , lale wanya , sê xuşkan) aweha ke xoy dîtbûnî bhênête serşano. Ew ewey
derknedekrid, ke ewanîş be hezar pêçawpêçda têperrbûn û sextîman letekyanda
kêşawe,tawekubewşêweye derhatûn.
Endêşey çêxov û hest û sozêk ke ew xullqandibûy, debû paş ewey ke ekterekan
bebaşî derkyankirdin, hewillden ta çwarçêwe bo bercestkirdinyan bedestibhênin,
taweku leserşano mrovî ketwarîy û zîndûbin. [ Bewcorey ke xud çêxov le nwandinda

40. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٣٩-
dîtbûy] berrastî karî şanoyîyekanî çêxov letek zorbey berheme şanoyîyekanî dîke fre
cyawaze.
Lelayekî dîkewe êmeş hellemandekrid: le dabeşkirdnî rollekan lenêwan ekterekanda
û ştêk ke le giştî gringtirbû û bûbuwe hoy winbûnî çêxov barî 'mîzansin' bû.
'mîzansin'ekanî ême dû layenyan hebû, yekê derekî bû, ke rengrrêjî têr û toxyan têda
debînra û debuwe hoy sencirrakêşanî bîner, ewîdîke dîwî nawewey bû, ke
hewilldedra hestî taybetî kesayetîyekanî çêxov bigwêzêtewe bo bîner, em ruwey
kareke peywendî be derûnnasîyewe hebû. Taweku katêk ke em dû layeney
'mîzansin' cya le yekdî derdekewtin, ştêkî bercestey tya bedînedekra, bellam ewey ke
letekyekdebûne awellduwane,baştirînnwandinî şanoy hunerî moskoderdehat.
Katêk ke demanuyist şanoyî ' nefret ' bhênîne serşano, çend car xerîkbû letek
nûserekey ' lyonîd andirêv ' ke le provekanda amadedebû, kar bkêşête pêkdadan.
Detora û deygut "îdî nayête em şanoye", bellam bo rojî dwatir dehatewe … aşt
debûynewe ûlewe dillnyabûyn,ke le rojî nwandinda hawellîyekî fre ptewman debêt.
Em rûdawe bo ême taze nebû, letek 'çîrêkof'îş em miştumrreman hebû, ew
hawarîdekridûdergekey tundpêwededa ûderroyişt,bellamdûbare letekman
aştdebuwewe ûdostêkî dillsozî şanogey ême bû.
Ewştane,tenyaewaneyletekşanoda serukaryanheye,têyandegen.
… qsewbas le nûser û derhêner lem rojaneda fre bayexî peydakirduwe. Dellên şano
debêt ewey nûser nûsîwyetî mû be mû bîhênêteser texte … bellam aya raste şano
bkeyne gwêzereweyek ? Şano xoy dahênere. Şanoyek ke byewêt bîrewerî lexoy
becêbêllêt, şanoyek ke şêwazî heye û byewêt şanoyîyekan beşêwazî xoy derbihênêt,
nabêt hîç ştêkkwêrane werbigrêt.
Bellam lebarey 'çêxov 'we şanoy ême tawanbar bû, çunke weha ke pêwîstibû, cwanî
berhemekanî 'çêxov'man bedestnehênabû. 'ryalîzm'î çêxov berradeyek behêze, ke

41. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٤٠-
detwanrêt be nmûney cwanî û xarawî dabnirêt, ême derkmannekirdbû û be deste
zibrekanmandestmantêwerdabû.
Bo nmûne le perdey yekemî ' baxî alluballu 'da , ew denge nasrawey ke le bêdengî
byabanda debîstirêt, bew corey ke pêwîstibû, nemantwanîbû derkîbkeyn. Dengî
berdêk ke dekewête çallawêkewe … çêxov xoy bo em mebeste çend car çuwe piştî
şanowe û taqîkirdewe … gwêyrragrit û dwacarîş her narrazî bû… carcar çêxov
beramber dahênanî ekterekan narrazî bû û behîç şêweyek letek ewan hawrranebû.
Bo nmûne lebarey 'mîzansin 'î benawbangî stanîslavsikî ke be destmall demuçawî le
mêşûle deparast, betundî djî bû û deygut " le şanoyîyekemda denûsim rûdaweke le
şwênêk rûydawe, ke lebnerretda mêşûley nîye … pêwîste ewe bllêm, ke çêxov zor
peroşî çarenûsî emşanoyîye bûûdetwanimbllêmdetirsa.
Herwa ke le pêşewe basmankird, çêxov lebarey karewe zor tund bû û hemîşe
narrzayetî denwand û tirsî lewe hebû, ke berhemekey serkewtûnebêt, tenanet le xoşî
dillnyanebû, tenya dillxoşî ew, mitmaney bû be hewll û koşşî ême. Katêk ke leser
provekan amadenedebû, ême letek gişt ekterekan deçûyne mallî ew, çunke
hezîdekriddewruberî qereballxbêt,herçende herbexoy dedwa.
Dwacar rojî hevdehemî cênîwerî, wate yekem rojî nwandinî şanoyî ' baxî alluballu '
hatepêşewe. Bar û derûnî çêxov baş nebû, boy hebû bo maweyekî zor mosko
becêbhêllêt û maweyek neybînim. Bem bonewe birryarmanda ew şewe cejnêkî
taybet rêkbxeyn.Çêxovxoy hezînedekrid,şewî yekembête şano,bellam dwacarleser
daway ême hat.
Lebarey ew şewe benawbangewe zor şit nûsran [ yadaştekanî stanîslavsikî ], letek
eweşda debêt bllêm,ke ewşeweberrastîşewêkîtaybet bû.

42. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٤١-
Lew şewe şkodareda gişt hunermendanî şano beramber çêxov soz û xoşewîstîyan
derdebrrî … bellam xallî sernicrrakbَşi bo min eweye, ke aya le derhênanî
şanoyîyekeda serkewtû bûyn yan na. Komellêk dellên ke em şanoyîye le şewî
yekemewe taweku êstake serkewtû buwe, bellam rastîyekey awanîye. Serkewtû xudî
çêxov bû, şanoyîyeke bew corey ke debû bbêt, sernicrrakêş nebû. Le şewî yekemewe
ta kotayî behar, ke em şanoyîye leser şano bû, letek ewey ke baştirîn werzî şano bû,
tîktifroştinî ême berradey le seda pencay barî asayî hatbuwe xwarewe.
Bellam çend sall dwatir 'baxî alluballu' baştirîn nwandinî nêw bernamey 'şanoy
hunerîy mosko ' bû. Bo her cêyekî dunya derroyiştîn, debû ' baxî alluballu ' binwênîn.
[ Parîs- vîyena- bêrlîn- nyoyork] hemuwanxwazyarî bûn.
' çayka ' pêge û rêwşiwênî şanoy êmey pêkhênabû û ' baxî alluballu ' baştirîn û
serkewtûtrîn karî ême bû, ke şêwey 'çêxov'î le şanoy êmeda xisterrû, bebê dûdllî
detwanim bllêm,ke baştirîn ûserkewtûtrîn rollgêrranî 'baxî alluballu' le şanoy êmeda
bû.
Debêt ddan beweşda bnêm, ke le seretay karkirdin leser em şakare hunerîye, behîç
şêweyekderknekrabû.Herwekçonle seretay karî şanoda natwanrêt zorşit bzanrêt…
Nêmîruvîç dançênko
********************************************************
*Nêmîrruvîç Dançinko[ Berrêweberî şanoy hunerîy Mosko]
Wergêrranî le rusyewe :ŞahînSirkîsyan
Wergîrawle: 1P •P íî£.‫دووﻩ‬ µ¶ )‫م‬.hŽ g)‫ز‬‫و‬k8X 3٩٨-١٩٩٩

43. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٤٢-

44. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٤٣-

45. ‫ن‬ ‫و‬Xewne yaxîyekan -٤٤-
"m ،'t‫و‬ Wmt '‫زم‬ ‫و‬ ‫وم‬ oU… ‫رود‬mP †‡ ‫}د‬ ‫ش‬ €mVW V ‫روا‬‫وﻩ‬"
Q‰Š} rh o%*١٠١mh ‫ڵ‬ tm‫و‬mmh m ‫وا‬ ‫ر‬١٠‫ﻩ‬ •oŽ • ‫ی‬‫رى‬١٨٩٨‫دا‬
mh‫وﻩ‬ n •‫دا‬m ،m ‫م‬m ‫وﻩ‬‫دﻩ‬ ?‫ا‬‘Vm @ . t‫و‬ ’“'‫ـ‬..‫روزدار‬'
‫دﻩ‬ !‫}دووﻩ‬mh ‫و‬‫رى‬ T &'‫آرش‬'‫}اوﻩ‬ ‫–و‬ ‫دا‬mmh ،‫وﻩ‬‫—ۆژى‬ t ‫دى‬ •
mhm! ˜?‫و‬ n •‫دا‬‫م‬‫رە‬ W ‫دا‬m Pm™š‫ر‬‫وﻩ‬ ‫دا‬mt o%…x‫ر‬‫ر‬? ‫ز‬‫ردى‬.
١٠‫*ﻩ‬t7´ £ ‫ى‬‫ى‬‫ر‬١٩٩٨،%)‫دﻩ‬%W ‫ى‬‫:¸ۆژ‬ ) ‫"8ن‬LMN1, O: P7Q, Ž‫`•*و‬t‫دا‬،%t%W ¦ &
%•‫ورﻩ‬%)‫*و‬ (r1PŽ‫ا‬‫ر‬%)‫دﻩ‬%gl , ‫ى‬%".%,% , ‫م‬6 <: a %W gl”a ‫وﻩ‬%a ،‫,*وﻩ‬ ‫و‬%P%t%W •
%, ,%P%91•‫ڕ‬ Ž%, ‫اوﻩ‬1`3 LM• ،‫ۆژ‬‫و‬%9 ,‫ڕۆژ‬ ،‫ن‬%"‫اوﻩ‬1&‫و‬ò, ‫و‬‫ر‬ › j ‫و‬%£%-‫ر‬»
%6|‫ر‬ v"‫ا‬‫ڕ‬ ‫و‬%W ‫زۆر‬ ‫ى‬‫ر‬ P‫و‬ ، 6 <: a Ž‫رﻩ‬ ,%a ‫ى‬%, ‫و‬ ‫و‬%-‫ر‬%"/‫ودﻩ‬ò, ‫6!وە‬%&%‫وﻩ‬.‫وﻩ‬O‫ى‬
% ‫و&1د‬ò,‫وﻩ‬%, ‫ى‬%-‫ر‬%"Ž)‫)*ر‬"–Surkamp(%" ،hN* - :)٣٠(%, ‫ى‬%W j‫ر‬
%,%-‫ر‬%"% ‫`1د‬ ‫ڕوو‬ %& ،‫3`1دووﻩ‬ Ž‫وﻩ‬%W ‫ى‬˜r‫دوورودر‬ ‫ى‬‫*وﻩ‬P1• œ:%P ¶%WŽ ry£
)3sat(%&%,%" ‫ر‬%, Ž‫ی‬‫ر‬ -|‫ر‬ _%P ‫ڕە‬ P%W%6/ ry£% ، 6 <: a Ž‫ا‬1l *) ‫و‬ l"
%,%®‫و‬ -‫دە‬ " a †¿Õ‫دﻩ‬h !X‫87ە‬Å‫ز‬ %W ،LT1&)٦٠(%,±†‫دﻩ‬ ،‫دا‬%) %g‫ر‬O )%a Ž‫و‬ ‫و‬
%"Ž.‫رﻩ‬%& ¦ t‫ا‬‫ز‬LMN1,%, ‫و‬%-‫ر‬%"%, Ž‫دﻩ‬ †¿Õ ,%W ،()‫رﻩ‬ ,‫ن‬ r‫ژ‬ ‫ى‬‫رﻩ‬ ‫و‬
%*-%6r‫ر‬Ž%a ‫ا‬‫ر‬ ‫و‬‫و‬،‫دﻩ‬ ‫ر‬ P‫و‬()‫*و‬‫دﻩ‬ ‫و‬‫رﻩ‬ ®‫ر‬%*- ‫رﻩ‬ ‫ى‬%6|‫ر‬Ž%W ،‫ڕووﻩ‬ ‫زۆر‬‫وﻩ‬
‫دﻩ‬%&%lá %‫و‬‫و‬%- ‫س‬ ,% ‫ر‬‫وﻩ‬ œ ‫ﻩ‬O‫ڕو‬ Ž%9 ‫ا‬‫ن‬‫واز‬ vŒ †ªvñ Û Œ ‫و‬.%,%W ‫³م‬%t%, , ‫ك‬‫ا‬OP
,‫و‬ - Ž‫*و‬%,%- ‫ن‬ v%t.%W LMN1,%a‫دﻩ‬a Z v,<:6‫ا‬O Û Œ ‫و‬»1• ¶‫ڕۆ‬‫اوﻩ‬78•.,
% ‫®*و‬ ‫و‬ ‫ڕ‬ Ž + WyT‫ڕ‬‫ﻩ‬O`T‫ڕ‬ ‫وﻩ‬(T1œ.%P%%) ‫ت‬6 <: a ‫ى‬‫ر‬ " -&‫رۆ‬)‫ك‬ lZ7Q- ‫ن‬ "‫ڕۆ‬(
%,%W ‫ی‬ œ ‫ى‬‫ار‬O%"† v)‫ا‬‫ر‬%)‫دﻩ‬%W ‫ى‬‫:¸ۆژ‬ ) ‫"8ن‬LMN1, Ž‫`•*و‬t‫دا‬'%& ،‫دا‬%a %W† ƒ‫د‬
%*-%, ‫ى‬‫ر‬%, ‫8ن‬W‫ر‬‫دﻩ‬ š‫ر‬‫ادﻩ‬‫ڕ‬ LT1&%•%tL”.%,%W ‫³م‬‫دﻩ‬%-Ž)٥٠‫و‬٦٠(‫دﻩ‬%•‫ا‬‫ڕ‬ hŽ !•‫ز‬‫ن‬O t
â¿À Ž‫ا‬‫ر‬ 6"‫ا‬‫ڕ‬ ‫و‬‫و‬³%a Ž "y <: a Z‫ی‬ 6 <: a ‫؛‬ š‫ورو‬% ،‫راوا‬ œ‫!و‬a ‫!ك‬P!W ‫ا‬1l *) ‫و‬ l"
%,*‫ﻩ‬%t‫ڕﻩ‬ !`X‫د‬r‫ر‬ g£‫ﻩ‬O‫&1د‬.%& LMN1,،‫ى‬‫ز‬ ‫ى‬ v <: a‫ڕﻩ‬%•%" ‫ز‬%l” W ‫ى‬‫,*وﻩ‬O،‫وﻩ‬
Ž‫*ا‬P)٥(%Œ ‫دواى‬ ‫ڵ‬ )‫دووﻩ‬ Ž Û Œ »%P‫وا‬ ،‫م‬١٢%a ‫ى‬r13١٩٥٠‫ڕﻩ‬%•‫ز‬%"% ‫ى‬‫ى‬‫و‬ l"
%, ‫ی‬ œ ,‫دﻩ‬L +vÛ!g).%a Ž‫ا‬‫ر‬ 6"‫ا‬‫ڕ‬%a Z ‫و‬%, % "y <: a %P³‫و‬ â¿À ‫م‬1` a%9 , ‫ا‬‫ن‬ r‫واز‬,
%" Ž‫`1د‬P -t ,%a Ž‫و‬ ‫دەر&1د‬ ‫و‬%a%9 , ‫و‬%, ¦ P ‫وازﻩ‬*, 1PkQ-%& ،‫و‬‫دوا‬LMN1, ‫ر‬ Œ
%WZz!_‫ر‬ œ ‫ی‬ 6 <: a%gMP³‫و‬ ،‫•*و‬ Œ%& ¦%W ‫ى‬‫ر‬ v¹M”3%r Ž‫دا,*و‬ ‫*ا‬P,