Download luận án tiến sĩ với đề tài: Các biện pháp vượt rào cản phi thuế quan trọng thương mại quốc tế nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam, cho các bạn tham khảo
Luận án: Các biện pháp vượt rào cản phi thuế quan trọng thương mại quốc tế nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam
1. i
M C L C
M C L C..............................................................................................................i
DANH M C CH VI T T T TRONG LU N ÁN .......................................iii
DANH M C HÌNH, BI U ð , H P.............................................................viii
DANH M C HÌNH, BI U ð , H P.............................................................viii
PH N M ð U..................................................................................................ix
1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI LU N ÁN ..........................................ix
2. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U TRONG VÀ NGOÀI NƯ C......................x
3. M C ðÍCH VÀ NHI M V NGHIÊN C U C A ð TÀI....................x
4. ð I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U...........................................xi
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U.............................................................xii
6. ðÓNG GÓP M I C A LU N ÁN........................................................xiii
7. K T C U C A LU N ÁN ....................................................................xiv
CHƯƠNG 1...........................................................................................................1
NH NG V N ð LÝ LU N V RÀO C N PHI THU QUAN TRONG
THƯƠNG M I QU C T .................................................................................1
1. 1 Khái ni m và n i dung c a h th ng rào c n phi thu quan....................1
1.2 Các quy ñ nh c a T ch c thương m i th gi i (WTO) v rào c n phi
thu quan. ......................................................................................................15
1.3 Tác ñ ng c a các rào c n phi thu quan t i ho t ñ ng xu t kh u ..........23
1.4 Nh ng ngu n l c ch y u ñ m b o cho doanh nghi p vư t rào c n phi
thu quan .......................................................................................................30
1.5 Kinh nghi m c a hàng d t may xu t kh u Trung Qu c trong vi c vư t
qua rào c n phi thu quan c a Hoa Kỳ .........................................................39
CHƯƠNG 2.........................................................................................................48
PHÂN TÍCH TH C TR NG H TH NG RÀO C N PHI THU QUAN
ð I V I XU T KH U HÀNG HOÁ C A VI T NAM..............................48
2.1 Ho t ñ ng xu t kh u Vi t Nam trong b i c nh gia nh p WTO..............48
2.2 T ng quan v th c tr ng vư t rào c n phi thu quan c a các doanh
nghi p Vi t Nam trong b i c nh gia nh p WTO ..........................................56
2.3 Th c tr ng và tác ñ ng c a rào c n phi thu quan c a Hoa kỳ ñ i hàng
d t may Vi t Nam .........................................................................................71
2.4 Th c tr ng và tác ñ ng c a rào c n phi thu quan c a EU ñ i hàng giày
dép Vi t Nam.................................................................................................95
2. ii
2.5 Th c tr ng và tác ñ ng c a rào c n phi thu quan c a Nh t B n ñ i v i
hàng thu s n Vi t Nam..............................................................................116
2.6 M t s bài h c kinh nghi m t th c ti n hàng hoá xu t kh u Vi t Nam
vư t rào c n phi thu quan..........................................................................132
CHƯƠNG 3.......................................................................................................135
M T S KI N NGH VÀ GI I PHÁP VƯ T QUA CÁC RÀO C N PHI
THU QUAN NH M THÚC ð Y XU T KH U HÀNG HOÁ VI T NAM
............................................................................................................................135
3.1 Xu hư ng và m c tiêu phát tri n c a xu t kh u hàng hoá c a Vi t Nam
.....................................................................................................................135
3.2 Kh năng áp d ng các rào c n phi thu quan c a m t s th trư ng ch
y u ñ i v i các m t hàng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam........................147
3.3 M t s ki n ngh ñ i v i các cơ quan qu n lý nhà nư c ......................153
3.4 M t s gi i pháp ñ i v i các doanh nghi p ..........................................167
3.5 M t s ki n ngh v xây d ng và s d ng rào c n Vi t Nam............180
3.6 ði u ki n th c hi n các gi i pháp.........................................................182
K T LU N.......................................................................................................185
DANH M C CÔNG TRÌNH KHOA H C ðà CÔNG B ........................187
TÀI LI U THAM KH O ...............................................................................188
PH L C.............................................................................................................. I
3. iii
DANH M C CH VI T T T TRONG LU N ÁN
Vi t T t Vi t ñ y ñ Ti ng Anh Vi t ñ y ñ Ti ng Vi t
ACV Agreement on Customs Values Hi p ñ nh xác ñ nh tr giá H i
quan
AFTA ASEAN Free Trade Area Hi p ñ nh Thương m i T do
Châu Á
AICO ASEAN Industrial Cooperation
Scheme
Chương trình H p tác Công
nghi p ASEAN
APEC Asia-Pacific Economic
Cooperation (Conference)
Di n ñàn H p tác Kinh t Châu
Á-Thái Bình Dương
ASCM Agreement on Subsidises and
Countervailing Measures
Hi p ñ nh v Tr c p và các Bi n
pháp ð i kháng
ASEAN Association of South-East Asian
Nations
Hi p h i các Qu c gia ðông Nam
Á
ASEM Asia Europe Meeting Di n ñàn h p tác Á - Âu
ATC Agreement on Textiles and
Clothing
Hi p ñ nh v hàng D t May
CAPs Common Action Plan K ho ch Hành ñ ng chung
CE European Conformity Tiêu chu n Châu Âu
CEPT Common Effective Preferential
Tariff (ASEAN)
Chương trình Ưu ñãi Thu quan
có hi u l c chung cho Khu v c
Thương m i t do ASEAN
CITA Committee for the
Implementation of Textile
Agreements
y ban Th c hi n các Hi p ñ nh
D t may
CMT Cutting-Making-Trimming Gia công Xu t kh u U thác
CQXTTMQG Cơ quan xúc ti n thương m i
qu c gia
DOC Department of Commerce B Thương m i Hoa Kỳ
DSB Dispute Settlement Body Cơ quan Gi i quy t Tranh ch p
4. iv
Vi t T t Vi t ñ y ñ Ti ng Anh Vi t ñ y ñ Ti ng Vi t
EC European Commission U ban Châu Âu
EU European Union Liên minh châu Âu
GATT General Agreement on Tariffs
and Trade
Hi p ñ nh chung v Thu quan và
M u d ch
GSP Generalized Systems Preferential Ch ñ Ưu ñãi Thu quan ph
c p
GTGT Giá tr Gia tăng
HACCP Hazard Analysis and Critical
Control Point
Phân tích M i nguy và Ki m soát
các ñi m t i h n
IAP Individual Action Plan K ho ch Hành ñ ng Riêng
LEFASO Vietnam Leather & Footwear
Association
Hi p h i Da Giày Vi t Nam
MFN Most Favored Nation T i hu Qu c
NAFTA North American Free Trade Area Khu v c T do B c M
NTB Non-Tariff Barriers Rào c n Phi Thu quan
NTM Non-Tariff Measures Bi n pháp Phi thu quan
ODA Official Development Assistance H tr Phát tri n Chính th c
OECD Organization for Economic
Cooperation & Development
T ch c H p tác và Phát tri n
kinh t .
PECC Pacific Economic Cooperation
Council (Washington, DC, USA)
H i ñ ng H p tác Kinh t Thái
Bình Dương
PSI Pre Shipping Inspection Giám ñ nh Trư c khi Giao hàng
SCM Subsidies and Countervailing
Measures Agreement
Hi p ñ nh v các kho n Tr c p
và các Bi n pháp ð i kháng
SPS Agreement on Sanitary and
Phytosanitary Mesures
Hi p ñ nh v các Bi n pháp V
sinh d ch t
TB Tariff Barriers Rào c n Thu quan
5. v
Vi t T t Vi t ñ y ñ Ti ng Anh Vi t ñ y ñ Ti ng Vi t
TBT Technical Barriers to Trade Hàng rào K thu t Thương m i
TMQT Thương m i qu c t
TNSP Trách nhi m s n ph m
TRAINS Threat Reaction Analysis
Indicator System
H th ng Phân tích và Thông tin
thương m i
TRIMS Trade Related Investment
Measures
Các bi n pháp ð u tư Liên quan
ñ n Thương m i
UNCTAD United Nations Conference on
Trade & Development
H i ngh Liên h p qu c v
Thương m i và Phát tri n
UNDP United Nations Development
Program
Chương trình Phát tri n Liên
Hi p Qu c
VASEP Vietnam Association of Seafood
Exporters and Producer
Hi p H i Thu s n Vi t Nam
WTO World Trade Organization T ch c Thương m i Th gi i
6. vi
DANH M C B NG
B ng 1.1: Rào c n phi thu quan theo tính ch t c a các bi n pháp ñư c áp d ng 9
B ng 1.2 Phân bi t rào c n pháp lý và rào c n k thu t......................................10
B ng 1.3: Các nư c xu t kh u d t may chính vào Hoa Kỳ.................................40
B ng 2.1: K t qu kim ng ch xu t kh u giai ño n 2001-2006............................48
B ng 2.2: Cơ c u hàng xu t kh u giai ño n 2001-2006......................................49
Bi u ñ 2.1: Kim ng ch xu t kh u hàng hoá các năm 2003-2007 ......................54
Bi u ñ 2.2: Kim ng ch xu t kh u m t s m t hàng ch y u năm 2007 ...........55
Bi u ñ 2.3: M t s th trư ng xu t kh u c a Vi t Nam trong năm 2007 ..........56
B ng 2.3. Các v ki n bán phá giá ñ i v i hàng xu t kh u Vi t Nam................58
B ng 2.4: M c thu ch ng bán phá giá ñ i v i hàng cá da trơn c a Vi t Namvào
th trư ng Hoa Kỳ .........................................................................................59
B ng 2.5: Bi u thu tăng d n c a EU ñánh vào giày da c a Vi t Nam (%) .......61
B ng 2.6 : Kim ng ch xu t kh u hàng da giày theo th trư ng năm 2006 ........104
B ng 2.7: Các nư c nh p kh u giày dép Vi t Nam năm 2006..........................105
B ng 2.8. Các nư c xu t kh u giày dép l n nh t vào EU giai ño n 2000-2004106
B ng 2.9: Năng l c s n xu t theo cơ c u s n ph m và theo thành ph n kinh t
(Tính ñ n h t năm 2006).............................................................................112
B ng 2.10: Quy ñ nh v v sinh an toàn th c ph m ñ i v i t ng nhóm m t hàng
th y s n........................................................................................................118
B ng 2.11: Các m t hàng TS c a VN xu t kh u sang Nh t B n, 1997-2005 ...124
B ng 3.1: ð nh hư ng v kim ng ch và t c ñ tăng trư ng giai ño n 2006-2010
.....................................................................................................................136
B ng 3.2: Kim ng ch và cơ c u c a t ng nhóm hàng ñ n 2010 .......................138
B ng 3.3: Kim ng ch và t tr ng c a nhóm hàng nhiên li u, khoáng s n ñ n 2010
.....................................................................................................................139
7. vii
B ng 3.4: Kim ng ch và t tr ng c a nhóm hàng nông, lâm, thu s n ñ n 2010
.....................................................................................................................140
B ng 3.5: Kim ng ch và t tr ng c a nhóm hàng CN và th công m ngh ñ n
2010.............................................................................................................141
B ng 3.6: Kim ng ch theo t ng khu v c th trư ng ñ n 2010 ..........................142
B ng 3.7: Kim ng ch theo lo i hình doanh nghi p 2006-2010 .........................146
8. viii
DANH M C HÌNH, BI U ð , H P
Hình 1.1 Mô hình tác ñ ng c a các NTB ............................................................29
Hình 1.2 Các ngu n l c ch y u cho doanh nghi p ............................................30
Hình 1.3 Ngu n l c n i t i c a doanh nghi p .....................................................32
Hình 1.4: S ph i h p trong ho t ñ ng marketing gi a QXTTMQG và các
doanh nghi p xu t kh u.................................................................................36
Bi u ñ 2.1: Kim ng ch xu t kh u hàng hoá các năm 2003-2007 ......................54
Bi u ñ 2.2: Kim ng ch xu t kh u m t s m t hàng ch y u năm 2007 ...........55
Bi u ñ 2.3: M t s th trư ng xu t kh u c a Vi t Nam trong năm 2007 ..........56
Bi u ñ 2.4: Kim ng ch xu t kh u d t may Vi t Nam vào Th trư ng Hoa Kỳ giai
ño n 2001 – 2007 (tri u USD)......................................................................81
H p 2.1:M t s yêu c u c a SA 8000 .................................................................91
Hình 2.2: Nhãn CE (Tiêu chu n Châu Âu)..........................................................99
Hình 2.3: M u nh ng b ph n c a giày dép c n ph i ñư c ghi rõ....................101
Hình 2.4: M u ch t li u s d ng ñ s n xu t giày.............................................101
Bi u ñ 2.5: Kim ng ch xu t kh u giày dép theo ch ng lo i s n ph m t 2002-
2006.............................................................................................................104
Bi u ñ 2.6: Giá tr và s n lư ng xu t kh u th y s n Vi t Nam sang Nh t B n
1996-2006....................................................................................................123
H p 2.2 C u th v ch t lư ng...........................................................................128
9. ix
PH N M ð U
1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI LU N ÁN
Cùng v i quá trình h i nh p kinh t qu c t , vi c Vi t Nam gia nh p WTO ñã
m ra nh ng tri n v ng to l n cho ho t ñ ng xu t nh p kh u. Hi n t i, WTO ñang ti p
t c Vòng ñàm phán thiên niên k v i m c tiêu ñ y m nh t do hoá thương m i trên
toàn th gi i. Tuy nhiên, t do hoá thương m i là m t quá trình lâu dài, g n ch t v i
quá trình ñàm phán ñ c t gi m thu quan và rào c n phi thu quan. Các nư c, ñ c bi t
là các nư c công nghi p phát tri n, m t m t luôn ñi ñ u trong vi c ñòi h i ph i ñàm
phán ñ m c a th trư ng và thúc ñ y t do hoá thương m i, m t khác l i luôn tìm
ki m các rào c n tinh vi và ph c t p hơn thông qua các tiêu chu n k thu t và các bi n
pháp hành chính nh m b o h s n xu t trong nư c c a h . Khó khăn ñư c nhân lên do
các tiêu chu n và bi n pháp này ñư c m nh danh nh m b o v quy n l i c a ngư i tiêu
dùng ch không ph i là các rào c n trong thương m i qu c t .
Trong th i gian v a qua, xu t kh u Vi t nam ñã ñ t ñư c thành t u ñáng k v i
kim ng ch năm 2007 là trên 48 t ñô la M . Song song v i nh ng thu n l i, ho t ñ ng
xu t nh p kh u c a các doanh nghi p Vi t Nam cũng g p ph i không ít các rào c n
thương m i, ñ c bi t là các rào c n phi thu quan. Do tính ch t ph c t p c a các rào c n
ta t ng th trư ng ñ i v i t ng m t hàng, r t khó ñ có ñư c m t khuôn m u hành
ñ ng chung cho m i trư ng h p. Làm th nào ñ ñ i phó và vư t qua các rào c n phi
thu quan ñang là v n ñ không m i m nhưng v n h t s c khó khăn ñ i v i các doanh
nghi p vi t nam.
Trư c b i c nh trên, ñ ñ m b o th c hi n m c tiêu chi n lư c xu t kh u, ñòi
h i ph i có s nghiên c u m t cách toàn di n các rào c n phi thu quan trong thương
m i qu c t ñ cung c p lu n c khoa h c cho vi c ñàm phán, yêu c u ñ i tác m c a
th trư ng và tìm ra các bi n pháp thích h p ñ vư t ñư c các rào c n, qua ñó ñ y m nh
xu t kh u. Xu t phát t nh ng yêu c u trên hai phương di n lý lu n và th c ti n, nghiên
c u sinh ch n ñ tài: “Các bi n pháp vư t rào c n phi thu quan trong thương m i qu c
t nh m ñ y m nh xu t kh u hàng hoá c a Vi t nam” làm lu n án ti n s kinh t .
10. x
2. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U TRONG VÀ NGOÀI NƯ C
nư c ngoài, khái ni m rào c n phi thu quan cũng như lý thuy t tính toán và
ño lư ng m c ñ tác ñ ng c a nó ñã ñư c m t s nhà nghiên c u ñ c p và phân tích
như c a Baldwin (1970) trong cu n “S bi n d ng phi thu quan trong Thương m i
qu c t ”, hay c a Philippa Dee (2005) trong “Các phương pháp xác ñ nh nh hư ng c a
các bi n pháp phi thu quan...”. Các khái ni m và n i dung t ng quan v NTB cũng
ñư c trình bày m t cách h t s c khái quát trong các tài ti u c a các T ch c và Di n
ñàn Kinh t Qu c t như WTO, OECD, PECC...Sâu hơn, m t s bài vi t cũng nghiên
c u h th ng NTB riêng có ñ i v i hàng hoá xu t kh u c a qu c gia mình và có nh ng
gi i pháp ñ xu t nh m ñ y m nh xu t kh u, như Rajesh Mehta (2003) v i bài “NTB
nh hư ng ñ n xu t kh u n ð ” hay Veronica (2003) v i “ðo lư ng NTBs: Tình
hu ng v i Ukraine”.
Vi t Nam, nhi u nghiên c u khoa h c c a các B , Ngành, các nhà Khoa h c
ñã nghiên c u nh ng v n ñ l n v Rào c n phi thu quan như c a PGS.TS ðinh Văn
Thành (2005) trong cu n “Nghiên c u các rào c n trong TMQT và ñ xu t các gi i
pháp ñ i v i Vi t Nam”, hay “C nh tranh trong thương m i qu c t ” c a nhà xu t b n
chính tr qu c gia, hay nh ng nghiên c u c th v ch ng bán phá giá như cu n “Ch
ñ ng ng phó v i các v ki n ch ng bán phá giá trong TMQT” c a TS ðinh Th M
Loan (2006), v các m t hàng c th như “Các bi n pháp phi thu quan ñ i v i hàng
nông s n trong TMQT” c a PGS.TS ðinh Văn Thành (2005)...
Tuy nhiên, các nghiên c u trên còn ho c là ñi nghiên c u chung v rào c n ho c
m t lo i rào c n c th ch không ñi sâu nghiên c u cho m t hàng và th trư ng c th ,
vì v y cho ñ n th i ñi m hi n nay v n chưa có m t ñ tài nào nghiên c u m t cách h
th ng và ñ y ñ v các rào c n phi thu quan ñ i v i hàng xu t kh u Vi t Nam.
3. M C ðÍCH VÀ NHI M V NGHIÊN C U C A ð TÀI
Lu n án trư c h t s làm rõ nh ng lu n c khoa h c v rào c n phi thu quan
trong thương m i qu c t t b n ch t t i phương th c tác ñ ng. Hi n nay có nhi u quan
ni m khác nhau v rào c n phi thu quan, Lu n án s ñưa ra m t ñ nh nghĩa và cách
phân lo i phù h p làm cơ s cho vi c nh n th c rõ cơ ch tác ñ ng c a h th ng các rào
c n phi thu quan, t ñó phân tích vai trò c a chính ph trong n l c h tr các doanh
nghi p vư t qua các rào c n t i các th trư ng nh p kh u.
11. xi
Trên cơ s phân tích h th ng rào c n c a m t s th trư ng ch y u ñ i v i m t
s m t hàng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam, Lu n án s phân tích rõ nh ng ñi m h n
ch cơ b n c a các doanh nghi p Vi t Nam khi v p ph i các hàng rào phi thu quan t i
các th trư ng nh p kh u. Qua ñó cũng cho th y nh ng lúng túng c a các cơ quan qu n
lý nhà nư c trong vi c ch ñ ng x lý các tình hu ng nh m t o ñi u ki n thu n l i cho
doanh nghi p vư t qua rào c n.
Sau khi nghiên c u m t s xu hư ng cơ b n c a ho t ñ ng xu t kh u c a Vi t
Nam và nh ng rào c n phi thu quan mà các doanh nghi p và hàng hoá xu t kh u Vi t
Nam s ph i ñ i ñ u, Lu n án s t p trung ñ xu t các gi i pháp ñ ng b ñ i v i các
doanh nghi p cũng như các cơ quan qu n lý nhà nư c nh m tăng cư ng năng l c vư t
rào c a các doanh nghi p ñi ñôi v i vi c h n ch th p nh t m c ñ xu t hi n và tác
ñ ng c a các rào c n này.
4. ð I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
4.1 ð i tư ng nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u ch y u là nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v h th ng
các rào c n phi thu quan ñ i v i hàng hoá xu t kh u c a Vi t Nam và các bi n pháp
vư t rào c n. Trong ñó, t p trung phân tích năng l c vư t qua các rào c n c a các
doanh nghi p xu t kh u cũng như kh năng h tr c a các cơ quan qu n lý nhà nư c.
Trên cơ s ñó, s làm sáng t nh ng ưu th và h n ch , nh ng gi i pháp ñ i v i các t
ch c này nh m chinh ph c nh ng rào c n trong thương m i qu c t .
4.2 Ph m vi nghiên c u
H th ng các rào c n phi thu quan ñ i v i hàng hoá xu t kh u c a Vi t Nam có
n i dung r t phong phú và ña d ng. H th ng các rào c n này khác bi t r t l n gi a các
th trư ng và các m t hàng. Do v y, ñ ñ m b o tính khoa h c và th c ti n, Lu n án s
ch t p trung vào m t ph m vi nghiên c u phù h p v i yêu c u và m c tiêu ñ ra cho
m t ñ tài lu n án ti n s kinh t .
Trư c h t, trong ph m vi c a lu n án s t p trung vào h th ng các rào c n phi
thu quan ñ i v i ba (03) nhóm m t hàng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam vào các th
trư ng hi n ñang và s là các th trư ng có các quy ñ nh cao nh t và tinh vi nh t v rào
12. xii
c n phi thu quan: D t may sang Hoa Kỳ; Da giày sang EU và Th y s n sang Nh t
b n. ðây là nh ng nhóm hàng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam v i t ng s kim ng ch
chi m t i 50% kim ng ch (không k d u thô), các th trư ng này cũng là nh ng th
trư ng ch y u c a Vi t Nam v i hơn 50% kim ng ch xu t kh u. Hơn n a, ñây còn là
các nhóm hàng xu t kh u có s d ng nhi u lao ñ ng, thư ng b ràng bu c b i các quy
ñ nh k thu t, các v n ñ liên quan ñ n quy n s h u trí tu , ñ n môi trư ng và v sinh
an toàn…Nghiên c u ñ i v i các nhóm hàng và th trư ng này s ñáp ng ñư c ñòi h i
c p bách và quan tr ng c a th c ti n.
Th hai, do tính ch t ña d ng và ph c t p c a các rào c n phi thu quan, lu n án
s t p trung vào nh ng rào c n phi thu quan ch y u mà các doanh nghi p xu t kh u
Vi t Nam ñang và s ph i ñ i ñ u t i các th trư ng nh p kh u. Lu n án s ñi sâu vào
phân tích các rào c n ñang là ñi m y u c a các doanh nghi p d t may khi thâm nh p th
trư ng Hoa Kỳ, các doanh nghi p giày dép t i EU và các doanh nghi p thu s n ñ i v i
th trư ng Nh t B n ñ tìm ra ñư c các bi n pháp vư t rào c n m t cách c th và h u
hi u hơn.
Th ba, lu n án s t p trung ch y u vào kho ng th i gian t năm 2000 tr l i ñây
và gi i pháp cho nh ng năm ti p theo. ðây là quãng th i gian mà kinh t Vi t Nam
th c s h i nh p sâu r ng vào n n kinh t th gi i và ph i ñ i m t nhi u hơn ñ i v i
các rào c n phi thu quan.
Nh ng gi i h n ph m vi nói trên s không làm nh hư ng t i k t qu t ng th và
m c ñích nghiên c u c a lu n án. Các th trư ng và các m t hàng ñư c l a ch n ñ u
mang tính tiêu bi u r t cao. M t khác, lu n án cũng s ñưa ra nh ng phân tích và nh n
ñ nh có tính t ng quát cho t ng v n ñ , nh ng nh n ñ nh này s ñư c làm rõ hơn qua
vi c phân tích các m t hàng xu t kh u và các th trư ng c th .
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
Phương pháp lu n. Phương pháp duy v t bi n ch ng và l ch s làm n n t ng
trong quá trình phân tích và k t lu n v n ñ nghiên c u.
13. xiii
Phương pháp nghiên c u lý thuy t và thu th p thông tin. Lu n án s d a trên
h th ng lý lu n v rào c n thương m i c a các t ch c qu c t ñ c bi t là các quy ñ nh
trong khuôn kh WTO.
Lu n án s d ng m t các d li u thông tin th c p trên cơ s s li u th ng kê c a
Vi t Nam cũng như các nư c (th trư ng) nh p kh u v tình hình th trư ng, lư ng
hàng hoá xu t nh p kh u, cũng như các d ki n thông tin th c p ñư c nghiên c u và
công b ñ phân tích, so sánh, khái quát th c hi n các phán ñoán suy lu n. Ngoài ra,
Nghiên c u sinh s t p trung vào 03 phương pháp ch y u ñ thu th p thông tin sơ c p:
Ph ng v n tr c ti p lãnh ñ o và cán b th trư ng c a các doanh nghi p, các hi p
h i ngành hàng, các cơ quan qu n lý nhà nư c
Thông qua ngu n s li u n i b c a các doanh nghi p
Quan sát th trư ng thông qua các di n bi n trên th trư ng và kinh nghi m c a b n
thân.
Phương pháp x lý thông tin. S d ng các phương pháp th ng kê, phân tích ñ nh
lư ng. Lu n án cũng s c g ng tóm ra các m i quan h tương quan gi a các bi n s
ñư c ñ c p. Tuy nhiên, lu n án s t p trung vào phân tích ñ nh tính hơn là phân tích
ñ nh lư ng ñ ph c v m c tiêu nghiên c u.
6. ðÓNG GÓP M I C A LU N ÁN
Lu n án góp ph n hoàn thi n h th ng lý lu n v rào c n phi thu quan trong
thương m i qu c t . M t cách nhìn nh n m i (c tác ñ ng tiêu c c cũng như tích c c)
ñ i v i các rào c n phi thu quan ñư c kh ng ñ nh b i m t ñ nh nghĩa, m t cách phân
lo i m i và mô hình phân tích tác ñ ng c a các rào c n phi thu quan trong thương m i
qu c t .
Lu n án cũng làm rõ nh ng ñi m n i b t trong h th ng các rào c n phi thu quan
ñ i v i các m t hàng ch l c t i các th trư ng ch y u c a doanh nghi p và hàng hoá
xu t kh u Vi t Nam. Phân tích th c tr ng hi n nay và xu hư ng trong tương lai s làm
sáng t nh ng v n ñ c n ñư c c i thi n trong năng l c c a các doanh nghi p và các cơ
quan qu n lý nhà nư c khi ñ i ñ u v i các rào c n phi thu quan. Lu n án cũng ñ nh v
14. xiv
chính xác hơn s ph i h p và h tr c a các cơ quan qu n lý nhà nư c ñ i v i các
doanh nghi p xu t kh u.
Lu n án cũng là tài li u tham kh o cho các ñ i tư ng có liên quan, các cán b
qu n lý nhà nư c, các nhà qu n lý doanh nghi p, các cán b nghiên c u và gi ng d y
v kinh doanh qu c t và các sinh viên thu c chuyên ngành này.
7. K T C U C A LU N ÁN
Ngoài ph n m ñ u và k t lu n, Lu n án ñư c k t c u theo ba (03) chương như
sau:
Chương 1: Nh ng v n ñ lý lu n v rào c n phi thu quan trong thương m i qu c
t
Chương 2: Phân tích th c tr ng h th ng rào c n phi thu quan ñ i v i xu t kh u
hàng hóa c a Vi t Nam
Chương 3: M t s ki n ngh và gi i pháp vư t rào c n phi thu quan nh m thúc
ñ y xu t kh u hàng hóa c a Vi t Nam
15. 1
CHƯƠNG 1
NH NG V N ð LÝ LU N V RÀO C N PHI THU QUAN TRONG
THƯƠNG M I QU C T
1. 1 Khái ni m và n i dung c a h th ng rào c n phi thu quan
1.1.1 Khái ni m
Rào c n phi thu quan (Non-Tariff Barriers, NTB)
Khái ni m rào c n trong ngôn ng thư ng ngày ñư c hi u là t t c nh ng gì
gây tr ng i, khó khăn cho ho t ñ ng ti p c n m t ñ i tư ng nào ñó. Trong lĩnh v c
kinh t , ngư i ta nói ñ n các rào c n thương m i như thu quan, các tiêu chu n k
thu t (còn g i là hàng rào hay rào c n k thu t), rào c n pháp lý (nh ng quy ñ nh
c a lu t pháp h n ch ho t ñ ng thương m i)…ðây là nh ng rào c n do nhà nư c
ñ t ra v i m c ñích b o h kinh t trong nư c và thư ng ñư c nhìn nh n như là các
b ph n hay công c trong chính sách thương m i qu c t c a m t qu c gia.
K t qu các vòng ñàm phán thương m i ña phương và song phương trong
khuôn kh c a WTO và trư c ñây là Hi p ñ nh chung v Thu quan và Thương m i
(GATT) v m c a th trư ng và t do hoá thương m i ñã ch ra r ng: rào c n trong
thương m i qu c t (TMQT) xu t hi n trong h u h t các lĩnh v c, v i các bi n pháp
r t ña d ng và tinh vi. Ch ng h n, có bi n pháp ñư c áp d ng ngay t i biên gi i và
có bi n pháp áp d ng bên trong biên gi i; có bi n pháp thu quan và phi thu quan;
có bi n pháp môi trư ng và bi n pháp v sinh d ch t ; có bi n pháp t v ñ c bi t và
có bi n pháp mang tính t m th i; có bi n pháp chung nhưng cũng có bi n pháp
mang tính chuyên ngành; có nh ng bi n pháp tr c ti p ñ i v i hàng hoá xu t nh p
kh u và cũng có bi n pháp gián ti p như ñ u tư liên quan ñ n thương m i. Chính vì
tính ña d ng và ph c t p c a các rào c n trong TMQT ñã ñ t ra yêu c u ph i nghiên
c u không ch b n ch t và th c ti n áp d ng chúng mà ph i n m rõ ñư c vai trò và
m c tiêu c a các qu c gia khi xây d ng và áp d ng chúng.
Trong TMQT, rào c n nói chung ñư c chia làm hai lo i: rào c n thu quan
(Tariff Barriers - TB) và rào c n phi thu quan (Non-Tariff Barriers -NTB)....Rào
c n thu quan là bi n pháp mà WTO cho phép s d ng ñ b o h th trư ng trong
nư c nhưng ph i cam k t ràng bu c v i m t m c thu tr n nh t ñ nh và có l ch
16. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 52871
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562