7. Mezopotamya, Dicle ve Fırat
Nehirlerinin arasındadır...
Tarih boyunca istilaya uğramış
bir bölgedir.
• Taş az
• Verimli toprak
• Güçlü ordular
• Nehirler nedeniyle su
setleri
• Bulutsuz gökyüzü
• Dünyanın ilkleri!!!
11. İstanbul Eski Şark Eserleri
Müzesi Çiviyazılı Belgeler
Arşivine uzman olarak atandı.
Aynı yıl Kemal Çığ ile
evlenmişti. Müzede çalıştığı 31
yıl boyunca meslektaşı Hatice
Kızılay ve Dr. F. R. Kraus ile
birlikte müzenin deposunda
bulunan Sümer, Akad ve Hitit
dillerinde yazılmış on binlerce
tableti temizleyip,
sınıflandırıp numaralandırdı,
74.000 tabletten oluşan çivi
yazılı belgeler arşivini
oluşturdu, 3.000 tabletin
kopyasını yapıp katalog
halinde yayımladı.
12.
13.
14.
15.
Birbirinden bağımsız SİTE denilen
şehir devletleri halinde yaşadılar. En
önemli şehirleri; Ur, Uruk, Lagaş'tır.
Bu şehir devletleri ENSİ veya PATESİ
denilen Rahip-krallar tarafından
yönetiliyordu.
18. Günümüz Uygarlığının temeli olan yazıyı (ÇİVİ YAZISI) ilk kez Sümerler
bulmuştur.(MÖ. 3500)
Tarihte İlk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bu
özellikleri ile Sümerlere dünyadaki ilk Hukuk devleti diyebiliriz.
NOT: Lagaş Kralı URUKAGİNA tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar "fidye
ve bedel" sistemine dayanıyordu.
19.
20.
21.
22. Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gılgamış
Destanı, Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi'dir.
Gılgamış Destanı, tarihin en eski yazılı destanının adı olup, 12 kil tablete Akad çivi yazısı ile kaydedilmiştir. Uruk kralı Gılgamış'ın ölümsüzlüğü arayışının öyküsünün anlatıldığı
destan aynı zamanda Nuh Tufanı'nın daha eski sürümünü de barındırmaktadır. Gılgamış, en yakın dostu Enkidu'nun ölümünün ardından giriştiği ölümsüzlüğe ulaşma
çabasının nâfile olduğunu ve Tanrı Enlil’in öğütleriyle, insanın ancak büyük bir ad bırakmakla ölümsüzlüğe erişebileceğini kabul etmiştir.
23. Zigguratlar yedi katlı olup toplam üç
ana bölümden oluşur. İlk katlar erzak
deposu,orta katlar okul ve tapınak,son
katlar ise rasathane olarak
kullanılmıştır. Yazının icadı serüveni
bu tapınaklara dayanır.
Mezopotamya'da evler ve
tapınaklar,taş az olduğundan kerpiç ve
tuğladan yapılmıştır. Hem bu
özelliğinden hem de sık sık istilalara
uğradığından bu yapılar günümüze
kadar ulaşmamıştır.
24. Sümer dini, çoktanrılı bir
dindi. Dünyada, evrende,
doğada görülen, hissedilen
her nesnenin bir Tanrısı
vardı.
Yer, Gök, Hava, Su Tanrıları
yaratıcı, diğerleri yönetici ve
koruyucu Tanrılardı.
25. Sümerler Matematik ve Geometrinin temellerini atmışlardır.
(Dört işlemi bulmuşlar, dairenin alanını hesaplamışlar, çarpma ve bölme
cetvelleri hazırlamışlardır.)
Sümerliler astronomide de gelişmişlerdir. Burçları ilk Sümerler bulmuştur ve
günümüze değin gelmiştir.
Doğru bir takvim kullanmışlar, bir ayı 30, bir yılı 360 gün olarak
hesaplamışlardır. Ayrıca güneş saatini icat etmişlerdir.
Dünyada ilk kez ay yılı hesabına dayanan takvimi Sümerliler bulmuşlardır.
26.
27.
28.
29.
30. Kısacası;
Orta Asya kökenlidirler.
M.Ö. 4000 yılında güney Mezopotamya’ya gelmişlerdir.
Şehir devletleri halinde yaşamışlardır. (Ur, Uruk, Kiş, Lagaş,
Nippur)
Rahip – Kral özelliği görülür.
Çok tanrılı inanç vardır, ahiret inançları zayıftır.
Ziggurat denilen çok katlı, çok amaçlı tapınakları vardır.
M.Ö. 3000 yılında çivi yazısını bulmuş ve tarihi çağları
başlatmışlardır.
Urgakina kanunları tarihte bilinen ilk yazılı kanunlardır.
(Bilinen ilk hukuk devleti Sümerler).
Kanunlar hafiftir ve fidye esası vardır.
Gılgamış, Yaratılış, Tufan gibi dini nitelikli destanları vardır.
Herkes askerdir.
Kalıcı mimari eserleri yoktur.
Astronomi, takvim ve matematikte gelişmiştir.
36. Babiller
İlk "Mutlak Krallık" anlayışı Babil'de ortaya çıkmıştır.
Ünlü kralları HAMMURABİ, ilk ANAYASA olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarını"
oluşturdu. (Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagina kanunlarından
yararlanılarak hazırlanmıştır.)
Hammurabi ve Tanrı Şamaş...
37. Arkeolog Jean Vincent Scheil’in 1901′de Susa, Elam’da
bulduğu (bugünkü Huzistan, İran) ve Fransa’ya taşıdığı
Hammurabi Kanunları’nın yazılı olduğu stel, Louvre
Müzesi’nde sergilenmektedir. Yaklaşık iki metrelik
silindirik bir taşın üstüne çivi yazısı ile yazılmış olan
kanunlar tam 282 maddedir, ancak bu maddelerin 30′u
(madde 66-99) şu anda okunamayacak durumdadır. 13
sayısı uğursuz sayıldığı için 13. madde yazılmamıştır.
38. HAMMURABİ KANUNLARI...
Bir kimse bir eve girecek delik açarsa, o deliğin önünde ölümle cezalandırılır ve gömülür.
Bir evde yangın çıkar ve oraya yangını söndürmeye gelen bir kimse evin sahibinin malında
göz gezdirip evin sahibinin malını alırsa, kendisi de aynı ateşe atılır.
adam kendisine bir çocuk veren karısından ya da kendisine bir çocuk veren kadından
ayrılmak isterse, o zaman karısına çeyizini geri verir ve çocuklarına baksın diye tarlanın,
bahçenin ve malların bir kısmının kullanım hakkını verir. Çocuklarını büyüttüğü zaman
çocuklara verilenlerden bir parça, oğlanınkine eşit olan bir parça da ona verilir. Ondan sonra
kalbinin erkeği ile evlenebilir.
Bir adam bir kadın alır da bu kadın ona bir kadın hizmetçi verirse ve çocuklarına bakarsa;
ancak, buna rağmen adam başka bir kadın almak isterse ona izin verilmez; bu adam ikinci bir
kadın alamaz.
Bir adam bir çocuğu evlatlık alır ve oğlu olarak ona ismini verirse ve onu besleyip büyütürse,
büyümüş bu çocuk bir daha geri istenemez.
39. Dönemin en zengin ve güzel şehri
olarak bilinen Babil, Fırat nehrinin
kıyısında kurulmuştu. Ayrıca su
Resimde de görüldüğü gibi fırat
kaynaklarını en yüksek seviyede
Nehri kıyısında kurulmuş olan
kullanabilmek için açtıkları
Babil’de, su kaynaklarından en
kanallardan tarım arazilerine su
yüksek seviyede yararlanabilmek
taşımaktaydılar.
için nehirden şehre ve tarım
arazilerine su taşıyan kanallar
yapılmıştı.
40.
41.
42. Babil’in Asma Bahçeleri Nebuchadnezzar'ın sıla hasreti çeken karısı Amyitis'i
neşelendirmek için yapılmıştı. Amytis, Medes kralının kızıydı ve iki ülkenin
müttefik olması amacıyla Nebuchadnezzar ile evlendirilmişti. Onun geldiği ülke
yeşil, engebeli ve dağlıktı. Mezopotamya'nın bu dümdüz ve sıcak ortamı onu
depresyona itmişti. Kral, karısının sıla hasretini gidermek için onun
memleketinin bir benzerini yapmaya karar verdi. Yapay dağlar ve suların
akacağı büyük teraslar yaptırdı. Babil'in asma bahçelerinin günümüze gelen
kesin izleri yoktur. Fakat, bölgede araştırma yapan arkeologlar, Babil'deki
sarayın kuzeydoğusunda görünüşü garip olan temel ve tonozlar buldular.
Bunların Babil'in Asma Bahçelerine ait olup olmadığını düşünülmektedir.
Babil'in Asma Bahçeleri, klasik yazarlar tarafından ayrıntılı bir şekilde
tanımlanmıştır. Günümüzde bu tanımlara göre çizilen resimler bulunmaktadır.
Küçükken sandığımız gibi bu efsanevi bahçeler bir yerlere asılı fidan değildir,
sadece sütunlarla desteklenen taraçalar üzerinde kurulmuştur.
43.
44. En eski gözlem kayıtları Venüs gezegenine aittir ve Eski
Babil Çağı’na kadar gider. Eski Babilliler daha pek çok
gözlemler yapmışlardır. Örneğin Ay ve çıplak gözle
görülen 5 gezegenin, Güneş’in yörüngesinden çok
uzaklaşmadıklarını saptamışlardır.
Eski dönem Babil’de, gökyüzü olaylarını gizemli bir
biçimde okuma ve yorumlama da önemliydi. Bu nedenle
Babilli din adamları, gök cisimlerinin devinimlerini
okumada, kralların yazgılarını, hava durumunu
öngörmede büyük beceri kazanmışlardı. Ay ve Güneş
tutulmaları, kuyruklu yıldızlar gibi işaretleri yorumlayarak
görevlerini yerine getiriyorlardı. Ayrıca Babillilerin,Güneş
tutulmasını önceden bilebilme olanağını veren birtakım
hesaplamalar yapabildikleri bilinmektedir.
47. Akad
*Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli
bir kavimdir.
*İlk sürekli ve düzenli orduları kurmuşlardır. (Bu sayede
kısa zamanda Mezopotamya'nın tamamına sahip
olmuşlardır.)
*Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluğu kurdular.
*Kurucuları SARGON, başkentleri AGADE'dir.
(Tapınaklarına da AGADE denilirdi.)
49. Anadolu'da ticaret kolonileri kurdular.
KÜLTEPE'de
Çivi yazısını Anadolu'ya öğreterek,
Anadolu'da tarih devirlerini başlattılar.
Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri
NİNOVA'da toplayarak, ilk
KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK
faaliyetini başlattılar.
57. HAYDİ KENDİNİ DENE…
Anadolu’yu İlkçağ’a geçiren devlet kim?
Kral yolu hangi körfezle deniz arasında bir ticaret
yoludur?
Karum nedir?
Akadlar’ın çok tipik özelliği nedir?
Kaneş Karumu neden çok önemli?
Babilller’in en tipik özellikleri neler?
Site, patesi,ziggurat nedir?
58. DÜNYANIN YENİ 7 HARİKASI
Dünyanın Yeni Yedi Harikası, İsviçre'de bir
organizasyon tarafından cep telefonu ve internet
aracılığıyla yapılan bir oylama sonucunda, Dünyanın
Yedi Harikası'na alternatif olarak seçilmiş ve 7
Temmuz 2007 tarihinde açıklanmıştır. UNESCO ise
bu seçimi, oy kullananların şahsi görüşlerini yansıttığı
gerekçesiyle desteklemediğini ve klâsik Dünyanın Yedi
Harikası listesinin korunmaya ve benimsenmeye
devam edileceğini açıklamıştır.
59. YENİ 7 HARİKA...
Dünyanın Yeni 7 Harikası;
Ürdün'deki Petra Antik Kenti,
Çin Seddi,
Brezilya'daki Kurtarıcı İsa Heykeli,
Peru'daki Machu Picchu Antik Kenti,
Meksika'daki Chichen Itza Piramidi,
İtalya'nın Roma kentindeki Kolezyum
Hindistan'daki Tac Mahal anıtmezarı şeklinde sıralandı.
