SlideShare a Scribd company logo
1 of 335
Download to read offline
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
2
2
2
2
2
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
&cdkifpmt&D;tom;ESi
&cdkifpmt&D;tom;ESi
&cdkifpmt&D;tom;ESi
&cdkifpmt&D;tom;ESi
&cdkifpmt&D;tom;ESifffff
hhhhh jyóemrsm;
jyóemrsm;
jyóemrsm;
jyóemrsm;
jyóemrsm;
rsufESmzHk;cGifhjyKcsuftrSwf - 835^96 (11)
pmrlcGifhjyKcsuf trSwf - 544^95 (9)
apmifa& - 500
wefzdk; - 350 usyf
xkwfa0onfhtBudrf - yxrtBudrf
xkwfa0onfhv - 1996-ck
- xkwfa0ol -
- xkwfa0ol -
- xkwfa0ol -
- xkwfa0ol -
- xkwfa0ol -
OD;&Jjrifh (NrJ-01049)? wufvrf;pmay? 967?
ya'om&yfuGuf? apmfbGm;BuD;ukef;? tif;pdef? &efukefNrdKU/
- yHkESdyfol -
- yHkESdyfol -
- yHkESdyfol -
- yHkESdyfol -
- yHkESdyfol -
a':cifa<u (-14780) &wemrÍÆLyHkESdyfwdkuf? 207?
a0Z,EÅmvrf;?
16^2&yfuGuf? oCFef;uRef;? &efukefNrdKU/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
3
3
3
3
3
xkwf0Dol pum;
xkwf0Dol pum;
xkwf0Dol pum;
xkwf0Dol pum;
xkwf0Dol pum;
usaemfxdk; ---- taoQ
txufwef;ausmif;om;cgu
q&mhbm;rSm ynm&ifEdkYaomuf
BuD;jyif;vmc&a&olyg/
,if;cguyif q&m&D;a&pm
q&m &D;a&aqmif;yg;wdudk
jrwfEdk;cHkrif vmca&olyg/
q&m&D;a& aqmif;yg;wdudk
zwfrdvDwdkif;
]]vdyfOaysmufvdkY vdyfr&Sm}} qdka&
pum;yHkudk ydkvdkY ydkvdkY cHpm;wwfvmyga&/
q&ma& jyóemudk &Smolr[kwfawydkif
pdwful;,OfeDolavh r[kwfyg/
jyóemwdudk ajz&Sif;wwfoljzpfawydkif
obm0usus cHpm;wwfolavh jzpfawvdkY
usaemfem;vnfwwf vmyga&/
q&mudk ½dkaoav;pm;a&ydkif
q&m vHkYvudkavh tm;usrdyga&/
,if;aMumifhavh
q&m &D;om;a& aqmif;yg;wdudk
pkpnf;Asm,f wpfpkwpfaygif;wnf;
xkwf0Dvdkufyga&/
&cdkifpmyD xGef;um;ygpD
&cdkifpmyD xGef;um;ygpD
&cdkifpmyD xGef;um;ygpD
&cdkifpmyD xGef;um;ygpD
&cdkifpmyD xGef;um;ygpD
&cdkifvSjrifh
&cdkifvSjrifh
&cdkifvSjrifh
&cdkifvSjrifh
&cdkifvSjrifh
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
24-4-1996
24-4-1996
24-4-1996
24-4-1996
24-4-1996
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
4
4
4
4
4
&cdkifñGe
&cdkifñGe
&cdkifñGe
&cdkifñGe
&cdkifñGefffffYYYYY zl; ynmoifqk
zl; ynmoifqk
zl; ynmoifqk
zl; ynmoifqk
zl; ynmoifqk
1/ &cdkifom;BuD;pmayrS wuúodkvf? aumvdyfrsm;wGif
ynmoifMum;aeaom ynmxl;cRefolrsm;udk ]&cdkif
ñGefYzl;ynmoifqk} tjzpf 1999-ckrSpí csD;jr§ifhyg
rnf/
2/ 1999-ck ynmoifESpftwGuf &cddkifñGefYzl;ynmoif
qkudk wpfvvQif 3000-usyf csD;jr§ifhrnf/
3/ &cdkifñGefYzl; ynmoifqkudk cHpm;vdkaom ynmxl;
cRefol ausmif;om; ausmif;olrsm;onf-
(u) rdbESpfyg;pvHk;rS rdrdwdkY ynmxl;cRefaom om;?
orD;udk ynmoifqk cHpm;cGifh&vdkaMumif; axmufcH
csuf ay;&rnf/
(c ) ynmxl;cRefoljzpfaMumif;udk ausmif;tkyfq&mBuD;
odkYr[kwf twef;ydkifq&mxHrS axmufcHcsufay;&
rnf/
4/ &cdkifñGefYzl; ynmoifqkavQmufxm;vdkolrsm;onf
owfrSwfyHkpHjzifhom avQmufxm;&rnf/ (avQmuf
vTmyHkpHrsm;udk &cdkifom;BuD;pmayrS tcrJh awmif;,l
yg/)
5/ rnfonfh ynmoifqkrsm;udkrqdk &&Sdxm;olrsm;
vnf; ]&cdkifñGefUzl;ynmoifqk} pdwf0ifpm;ygu
avQmufxm;Edkifonf/
6/ ynmxl;cRefqk avQmufxm;olrsm;onf (1-9-
1999)aeY aemufqHk;xm;í avQmufxm;&rnf/
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/
c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/
c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/
c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/
c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/
zkef;-680672? 681826
zkef;-680672? 681826
zkef;-680672? 681826
zkef;-680672? 681826
zkef;-680672? 681826
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
5
5
5
5
5
rmwdum
rmwdum
rmwdum
rmwdum
rmwdum
(u) udk;uG,frIqdkif&m
(u) udk;uG,frIqdkif&m
(u) udk;uG,frIqdkif&m
(u) udk;uG,frIqdkif&m
(u) udk;uG,frIqdkif&m
1/ pwlygokawoetjznfh
2/ aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf taxmuf
txm;rsm;
(c) pmaya&;&m
(c) pmaya&;&m
(c) pmaya&;&m
(c) pmaya&;&m
(c) pmaya&;&m
1/ rdk;a0odk tdwfzGifhay;pm
2/ avmuom&ysdKUESifh &cdkiftaxmuftxm;rsm;
3/ &cdkifjynfe,fu jynfolUuAsm
4/ pmqdkawmf OuúmysH
5/ aygufawmNrdKUe,f awmif&if;uRef;om; pmqdk
(3)OD;
6/ aygufawmNrdKUe,f jym;uRef;qm;jyifom; pmqdk
(2)OD;
7/ oHcsyfpmqdk OD;y@d
8/ ppfawGom; pmqdknDaemif
9/ pmqdk "nmjr
10/ ppfawGrS vGwfvyfa&;acwfOD; pmaytzGJU
11/ &cdkifjynf okawoe*sme,f
12/ jynfoloHk; ta&GUuAsm tajctae
13/ &cdkiftu©&m? &cdkifoifykef;BuD;
(*) bmompum;a&;&m
(*) bmompum;a&;&m
(*) bmompum;a&;&m
(*) bmompum;a&;&m
(*) bmompum;a&;&m
1/ azmufjyefeDaom &cdkifpum;tcsdKU
2/ &cdkif&oHpDppfcsuf
3/ &cdkifpm t&D;tom;jyóem
4/ &cdkifpm t&D;tom;jyóem wHkYjyefpm
5/ jrefrm- &cdkif bmompum;rsm;udk EIdif;Munfh
jcif; (jrefrm)
6/ jrefrm -&cdkif bmompum;rsm;udk EIdif;Munfh
jcif; (&cdkif)
7/ &cdkif- jrefrm toHuGJyHkwpfck
8/ &cdkif tbd"mefjyKpka&;
(C) ordkif;a&;&m
(C) ordkif;a&;&m
(C) ordkif;a&;&m
(C) ordkif;a&;&m
(C) ordkif;a&;&m
1/ '*Fg;oufao
2/ a0omvD ordkif;opfjyKpka&;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
6
6
6
6
6
3/ rSwfwrf;wifMuorQ a0omvDacwf taxmuf
txm;rsm;
(i ) EdkifiHa&;&m
(i ) EdkifiHa&;&m
(i ) EdkifiHa&;&m
(i ) EdkifiHa&;&m
(i ) EdkifiHa&;&m
1/ OD;xGef;pdef rSwfrdorQ q&mawmfOD;Owår
2/ udkvdkeD0g' qdk;arG
(p ) ½dk;&m"avh
(p ) ½dk;&m"avh
(p ) ½dk;&m"avh
(p ) ½dk;&m"avh
(p ) ½dk;&m"avh
1/ aygufawmNrdKUe,frS yef;rsm;udkpkaqmif;jcif;
2/ rGdefYvDusmvD aZmufxdk;vD
3/ vdyfurÇmr
(q) aemufqufwGJ wifjycsuf
(q) aemufqufwGJ wifjycsuf
(q) aemufqufwGJ wifjycsuf
(q) aemufqufwGJ wifjycsuf
(q) aemufqufwGJ wifjycsuf
1/ avmuom&ysdKUESifh &cdkiftaxmuftxm;rsm;
Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum;
Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum;
Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum;
Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum;
Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum;
rdrdwynfhaoQwdudk ausmif;tyfzdkYtwGuf &efukefodkY
a&mufvm;yga&/ a&mufvdkY aemufwpf&ufrSm tqifoifhvdkY
udkvSjrifh (&cdkifom;BuD;pmyD) bufodkYyg zkef;qufjzpfw,f/
rdrda&mufeDa&vdkY/ a,vJ ZmrSma&mufeDvJqdkpGm vdyfpmudk
rajymjzpfvdkuf/ ,if;ydkifeefY eDvDpG--- eDvDpGm/ &ufaygif;
20-avmuf Mumvm;yga&/
taoQwdudk ausmif;tyfvdkYNyD;a&ed (23-5-98)rSm rdrd
a& wpf&ufvHk;vm;xm;a&twGuf &deDanmif;eDvdkY apmapmpD;
pD; tdyf&m0iftdyfvdkufw,f/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
7
7
7
7
7
tdyfvdkYaumif;wkef;rSm ]]x --- x? {nfhonfvma&}}
EId;vdkY xvdkufw,f/ tolvJvdkY/ udkatmifausmfpdef &mrvm;
a,/ olu ]]oDrem;a,? wpf&ufvHk;vdkuf&SmpGm? t*krSwGda&}}
vdkY ajyma&/ eDcif; 12-em&Davmufwnf;u &SmpGmvwf?
&efukefwpfNrdKUvHk;ukefa&vwf/ olu q&marmifAodef;eefY
udkvSjrifhvJ yga&vdkY ajyma&/ a,eefYum; &yfxm;a&/ vrf;
xdyfudkvm;wGdyga&/
,if;ednOfh 2230-avmufrSm? udkvSjrifhum;eefY udkvSjrifh
tdrfudk vdkufygvm;a&/ um;xufudkwufvdkufpGmeefY q&m
armifAodef;u olUpmtkyfrSm trSmpm&D;zdkY ajymyga&/
rdrdu q&majympGmudk Mum;vdkufw,fydkif? rMum;vdkuf
w,fydkif a,mif0Da,mif0g; jzpfeDa&/
q&meefYwGda& ,if;ednOfh q&murdrdaqmif;yg;wdxJ
u tcsdKUudk Zmydkifysif&D;au ydkaumif;zdkYqdkpGmwdudk tMuHÓPf
wd yD;yga&/ ,if;ydkifeefY odkifacgifausmfvm;vDyga&/
q&mrSm ukefca& ESpfaygif; (20)avmufu um;wdkufcH
xm;&a& 'Pf&mu ay:csifa&vwf/ a,eefY qD;pm;NyD;au
tdyf&m0ifvdkufw,f/ xdkcsdefrSm nOfhwmum; cGufuyfrQusef
,m/
rdk;vif;a&tcg q&mu vD,mOfysHvufrSwf wifzdkYqdkNyD;
au vm;ca&/ rdrdvJ rlvwnf;cdk&m wmarGueDNyD;au oli,f
csif;[d&m '*kefNrdKUopf t&Sdykdif;wdkY a&mufvm;a&/
oli,fcsif; bk&m;aqmifrSm yef;csD&D;qGJcdkif;vdkY/ ,if;ydkif
eefY oli,fcsif;bufrSm yef;csD&D;qGJeDa&&ufwpf&uf (31-5-
98)nOfhcgzufom; udkatmifausmfpdef? udkarmifxGef;? udkvSjrifh
½dkU aygufcsvmvwfw,f/ ,if;edu rD;vmvSnfhr[kwf/ a,eefY
za,mif;wdkifrD; crIefcrGm;atmufrSmyif &D;qGJvufp yef;csD
taMumif;udk ajymeDpOf aygufvmjcif;jzpfw,f/
udkarmifxGef;u oltyg;awmftNrJ vG,ftdwfBuD;xJu
pmrlzdkifwpfxyfBuD;udk qGJxkwfNyD; bHk;ceJcsvdkufw,f/
q&marmifAodef; pmrlzdkifwGJBuD;/
tdrf;----wm0efBuD;wpfcku ycHk;xufrSm a&mufvm
vwf[mumvdkY wdk;wdwfpGm toHrJh ajymjzpfvm;a&/
rdrda& q&mhpmtkyfrSm trSmpm&D;&zdkYvwfa,/
ig ZmaumifvJ/
ighrSm Zmt&nftoGD; [dvdkYvJ/
rdrdb0wpfavQmuf trSmpm wpfcgvJ r&D;zl;/ &D;&atmif
vJ rdrdwpfckvJ taumifr[kwf/ a,'gvJ q&mu rdrdudk
tzufvkyfNyD;au trSmpm&D;zdkYqdka& wm0efudk yD;tyfcvDa&/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
8
8
8
8
8
Zmydkif&D;&ygzdkYvJa,/
(c)
(c)
(c)
(c)
(c)
pmwpfyk'fudk zwfaujzpfjzpf &D;aujzpfjzpf t*Fg 5-
csufudk wGdatmif &Sm&yga&vwf/ ,if; 5-csufudk 'SIMAC'
vdkY oHcdyfvkyfxm;pGmudk wGd&yga&/
'S' qdkpGm 'Situation'acwf tNcDteDvdkY tMurf;zsOf;zGifh
qdkyga&/ 'I' qdkpGmu 'Intention' pm&D;ol &nf&G,fcsuf? pm&D;ol
 apwem/ 'M' qdkpGmu 'Matter' taMumif;w&m;/ 'A' qdkpGmu
'Approach' csOf;uyfenf;? wpfenf;tm;jzifh ]aZmif;} yD;rI/ 'C'
uawmh 'Consistency' taMumif;tusdK; odkYr[kwf &SdaemufqD
avsmfjcif;? odkYr[kwf nDñGwfjcif;/
atpGmwdu zwfzwf&D;&D; wGdatmif&Sm&zdkY tcsuf
tvuf jzpfw,f/ atpGmwda& q&mpmtkyfxJrSm txif
t&Sm; ay:csifrSay:r,f/ r[dyJawmhreD/ rygr[d yg0ifvdrfh
r,f/ ,if;,Sifhudk rdrdwGda&ydkif pmzwfol½dkUvJ wGdEdkifzdkY&m/
q&mhpmtkyfrSm &cdkifeefYywfoufwJhtaMumif;t&m tif
wefpHka&/ ,if;taMumif;t&mwdudk Armt&D;tom;eefYvJ
&D;a&ydkif? &cdkift&D;tom;eefYvJ &D;a&/
q&maZmif;yD;rI a&ZmvJ/ udk,fhNcDaxmufeefYudk,f vrf;
avQmufzdkYtwGuf BudK;wef;oG,fyD;rIvdkYqdkau rSm;zdkYrxif;/ [kwf
vm; r[kwfvm; Munfh/ q&mhpmtkyfu ]&cdkifpm t&D;tom;
ESifhjyóemrsm;} vwf/ ]jyóemrsm;} qdka& trsm;jyudef;udk
Munfhau/ tjcm;tjcm; jyóemwdudkvJ wdG&a&/ pmt&D;
tom; jyóem &mr[kwfoD;/
a'pmtkyfa& q&mhwpfb0wm &D;jcpfxm;a&? toD;
tyGifhwd jzpfw,f/ ,if;toD;tyGifhwd t&om? teHYtouf?
yD;pGrf;Edkifa&U tm[m&"mwfwd ZmavmufxufjrufygvJ/
a'udpöa& pmzwfol½dkUu yD;vmzdkYtajzudk apmifh&vdrfhr,f/
q&mhpmtkyfudk zwfw,fcg q&m pdwf"mwf? q&m
apwemwdudk xif;xif;vif;vif; wGdEdkifyga&/ a,eefY &ifxJ
udk trD;ykpämwpfck0ifvma&/ q&m tpGmydkifvlvJ/
(*)
(*)
(*)
(*)
(*)
q&mudk rdrdrodyg/ odkYaomf q&meefY &if;ESD;rIuawmh
[dyga&/ q&ma& &cdkifpmyD Z*gxJrSm cHppfrSL;wpfa,mufvdkY/
&cdkifpmyD awmxJu {Pdom;aumif;wpfaumifvdkY/ odkYaomf
q&mhudk rdrd wpfcgrSvJ rqHkzl;/ jzLonf? ndKonfudkvnf;
rodawmhonfhtxJu rdrd/
q&mhudk rodauvJ q&mudk NcHKxJueDyem vufcJESufzl;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
9
9
9
9
9
yga&/ rdrdESufvdkuwJh vufcJudk aumufyem rdrdbufwdkY
a&mufvmyga&/
rdrdESufvdkufwJh vufcJu q&mhbufrSm bkwfceJusa&/
a,eefY tdyfeDa& q&mhudk rdrduvm; yemEId;ypfvdkufvdkY q&m
a& rdrdypfvdkufwJh usKwfcJudkaumufyem rdrd[da& tÍÆevD
nif; arSmf½Hka[0efwdkYxd vdkufygvwfw,f/ a,NyD;au ]tdyfeD
pGmudkEId;? azmf&a&a0;} vdkY aus;Zl;wifa&/ rdrduawmh tm;em
vdkY rqHk;/ ,if;upNyD;au q&m pdwf&if;apwem&if;udk
[if;vif;BuD;jrifwGdvdkuf&vdkY q&maumif;yDoa& pdwf"mwfudk
puwfcsfqGJxm;vdkufw,f/
rdrdudkvJ q&mpdwftm;xufoefa& bmomaA'Z*gxJ
udk vma&mufpdkufysdK;zdkY wdkufwGef;yga&/
rdrda& q&m ]&cdkifpm t&D;tom;jyóem} udk
wkefYjyefcsdeftxd bmomaA'qdka& pum;vHk;udk avmuf&m
Mum;zl;ol jzpfw,f/ bmomaA'eefY ywfoufNyD;au OD;wifvS
 ]bmomESifhpmay} armifomEdk; ]jrefrmpm jrefrmpum;}
avmufudk&m zwfzl;oljzpfw,f/ q&maqmif;yg;udk wHkYjyef&m
rSm usrf;udk;usrf;um; ryg/ rdrdoifzl;xm;a& ygVd? o'´genf;?
rdrdvdvmcsuf twåaemrwdavmufeefY wkefYjyefpGmjzpfw,f/
a,eefYtm;enf;csuf A&AGDocsFm [deDpGmudk aemufcgrS
&mod[dvmyga&/ ,if;ydkif odvmzdkYtwGuf jyKpkysdK;axmifol
rSm tjcm;vlr[kwf/ a'pmtkyfudk jyKpkolq&myif jzpfyga&/
q&ma& rdrdbufu jyefvm;NyD;au rdrdzwfzdkYtwGuf bmom
aA'usrf;wdudk pkaqmif;yD;vdkufyga&/ yD;a&tcgrSmvJ Zmpm
tkyfNyD;au? ZmpmtkyfzwfzdkY pm&if;jyKpkyD;yga&/ ,if;ydkif ,if;
ydkifeefY rdrda& bmomaA'qdka&pmtkyfwdudk jrifzl;wGdzl;vm;
vwfyga&/ odkYaomf zwfrSwfvdkYuawmh rdrdydkif ykpGefqdwfau
OD;aESmufeefY vdkufrrDpGmuawmh trSef,m/
q&mcwfyD;a&? bmomaA' rsufpdcwfqD;&nfaMumifh
jrLwdrfzHk;eDa&/ bmomaA'rsufpda& c&Dca&muawmh jrifwif
wif/ odkYaomf---- ZmvJvdkYuawmh ruGJjym;oD;/
a'pmtkyfxJrSm rdrdxdk;ESufcsufaqmif;yg; pmrsufESm
(4-5)rsufESmudk q&mujyefNyD; acsycsuf zl;puwf(32)rsufESm
[da& pmwrf;udkyg wGdU&ygvdrfhr,f/ ,if;acsycsufa& q&m
&cdkifpmyDeefY &cdkifpm t&D;tom;wdudk ZmydkifcH,lxm;vJqdkpGm
udk yGifhvif;pGm jrifwGduwfygvdrfhr,f/ q&meefY rdrda& Zmydkif
tuGmt0D;[dvJqdkpGmvJ oduwfygvdrfhr,f/
rdrdeefY q&mt,ltqwda& vHk;0xyfwlus [deDa&
vm;vdkY rD;p&m[dyga&/ rusEdkifyg/ ZmjzpfvdkYqdkau t,ltq
qdkpGm pdwfydkif;jzpfw,f/ emrfw&m; jzpfw,f/ pdwfapwoduf
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
10
10
10
10
10
qdka& emrfw&m;½dkUa& ½kyfw&m;xuf vsifjrefwwfyga&/ vsif
jrefwwfwJh emrfw&m;jzpfwJh t,ltq? tawGUtMuHK? t½I
tjrif½dkUa& pGJ,lvm&a& Oyg'gef; tuGmt0D;[doavmuf
uGmjcm;wwfw,fqdkpGmudkawmh jiif;r&/
q&meefY tjrifcsif;wlvm;qdkau a,bk,svu©Pm
t& wla&/ 0daoovu©Pmt&uawmh uGmvdrfhr,f/odkYaomf
udpör[d/ a,bk,susrIonfyif 0daoowlzkdYtwGuf tNcd
tjrpf r[kwfvm;av/
(i)
a'pmtkyfrSm q&mapwem? q&m ZGJvHkYv? q&m
tm;rmefwdkYudk wGdEdkifyga&/ ,if;apwem? vHkYv? tm;refwd
pGrf;tifa& a'pmtkyfvdkY qdk&ygvdrfhr,f/
,if;wGufeefY &cdkifpmt&D;tom;? &cdkifpmyD wdk;wufjrifh
rm;&D;twGuf a'pmtkyfa& ]vufpGJ} pmtkyfwpftkyfvdkY rqdk
0Hhonfhwdkifatmif &cdkifpmt&D;tom;eefY ywfoufvmau
awmhcg 0Jowfxm;vdkYr&/ rdypfxmvdkY r&a&/ pmtkyfwpftkyf
uawmh jzpfeDvdrfhr,fqdkpGmudk ,HkrSm;p&mrJh ,HkMunfrdyga&/
a'edtcsdeftcgrSm &cdkifpmt&D;tom;jyefvdkY &GufEkjyef
vmcsdef? emvHxvmcsdefrSm q&mhpmtkyf xGufvmjcif;a& ]wdkif;
xm;a&ruúvm rdk;&GmpGmeefY t&Sd&Sd} yg,m/
a,eefY a'pmtkyf xGufvmatmif pDpOfoludkvSjrifh xkwf
cGifhjyKol q&marmifAodef;½dkUudk &cdkifpmt&D;tom; tm;opf
vm&D;twGuf wm0efusDwwfw,f olwdygum;vdkY rk'dwmyGm;rd
yga&/
a,NyD;au a0zef&D;qD;cg;udk rsdKrusjzpfeDa& &cdkifpmyD
Z*gxJrSm a0zef&D;rsdK;pdu BuJcsvdkufw,f/ a,eefY a'pmtkyf
&cdkifpmyD rSwfwdkiftjzpf pdkufxlpGm ZmavmufcdkifrmrI[dvJ
qdkpGmudk tcsdefu tqHk;tjzwfyD;vdrfhr,f&m/
ompGav ---- /
&cdkifpmyD emvHx&D;odkY----/
yef;atmif
yef;atmif
yef;atmif
yef;atmif
yef;atmif
0190943? ZGef? 1998
0190943? ZGef? 1998
0190943? ZGef? 1998
0190943? ZGef? 1998
0190943? ZGef? 1998
1360? ,kefjynfh? 3-*g
1360? ,kefjynfh? 3-*g
1360? ,kefjynfh? 3-*g
1360? ,kefjynfh? 3-*g
1360? ,kefjynfh? 3-*g
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
11
11
11
11
11
udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf
udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf
udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf
udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf
udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
OD;vSjrifh(&cdkifom;BuD;pmyD)u ]]&cdkifqdkif&mpmtkyfwdudk
xkwfcsifyga&? pkyD;yg}} qdkvSmvdkY q&mBuD;OD;OD;omxGef; (&cdkif
y@dwf)? q&mOD;bpH ("npH)? ygarmu©csKyf OD;ausmf&if? q&m
OD;pHabmf (armifpHazmf)½dkU pmwdudk pkyD;cyga&? OD;vSjrifhu
wpftkyfNyD;wpftkyf pOfqufrjywf xkwfvdkufaw/ ,if;pmtkyf
wd xkwfvdkYukefa&cg olu ]]q&m&D;pGmwdudk av;aomhpkyD;yg/
pmtkyf xkwfyguwfar}} vdkY qdkjyefyga&/ OD;vSjrifhu apwem
xm;Asm tukeftuscH xkwfyD;arvdkY ajymvSma&cg ]]ighpmwdu
pmtkyfxkwfavmufatmif tqifhrDyg,ifhvm;}} udk,fhpmwdudk
jyefyemoHk;oyfMunfhyga&/ 1961-ck? touf(21)ESpf ausmif;
om;t&G,fuyif t*ktouf(50)ausmf t&G,fxd pm&D;ouf
wrf; (30)ausmfvm,m igZmpmrsdK;udk &D;cav;*k/ Zm&nf&G,f
csufeefY &D;cav;*k/ udk,fhpmwdudk oHk;oyfMunfhyga&/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
12
12
12
12
12
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
udk,fhpmwdudk pkMunfha&cg yxrqHk; &D;a&pmudk 1961-
ckESpfu xkwfaw ]]acwfa&SUaqmif}} pmapmifxJrvm;wGd&yg
a&/ touf(21)ESpft&G,f? vrf;avQmufwwfp uavmifaoQ
wpfacsmif;/ ,dkifyD,dkifyg;? r&D;wwf&D;wwf/ t&G,fwl ausmif;
eDbufoli,fcsif; atmifa&TxGef; (Ouúmrif;ndK)u ol OD;aqmif
wwfaw ]acwfa&SUaqmif} vrf;aoQxufrm udk,f&Sdu [efus
yefusvm; jya&cg udk,fuav;aomh tm;usyem avQmuf
Munfhyga&/ &cdkif½dk;&m0w¬KaoQwpfyk'f/ taoQcg tbmESr
t&D;oQif ajymjyzl;a& iysif;axG0w¬K/ &D;a&pm[efuav;
aomh &cdkif[ef/ &cdkifhwefaqmifr*¾Zif;? &cdkifpmyDu@rm&D;
a&[efrsdK/ &cdkifa0g[m&wdudk oHk;xm;a&/ oli,fcsif; atmif
a&TxGef;? ausmfpdk;½dk;eefY tjrifwla&twGuf t&D;tom;pm[ef
av;aomh wluwfaw/ tazmf[dau i&Jjynfudkawmif vm;0Hh
a&vdkY qdkuwfr[kwfygvm;/ &cdkifuavmifoQiftrsm;u rsuf
arSmufacwf jrefrmt&D;tom;udkyif udk,fhpmydkif vufcH&D;om;
eDuwfawcg udk,f½dkUu &cdkif[efyDoatmifvdkY enf;opfwpfck
udk oHk;MunfhuwfpGm jzpfyga&/ &cdkifhwefaqmif r*¾Zif;u
1957-ckrm pwifca& &cdkift&D;tom;aemufodkY vdkufysm&D;
uwfpGm jzpfaw/
acwfa&SUaqmif 'kwd,tkyfrm ]]azmufjyefeDaom &cdkif
pum;wcsdKU}} udk udk,fhbmompum; (? onftqHk;owf)
&cdkift&D;tom;eefYyif &D;vdkufyga&/ bmompum;taMumif;
udk ynm&yfwpfcktjzpf ravhvmzl;oD;/ bmompum;wdudk
odyHÜynm&yfwpfckydkif avhvmoif,l&a&qdkpGmudk Mum;yif
rMum;zl;oD;/ rsufpduef; wpDäraMumufqdkydkifygav;/ tuRef
av;aomh raMumufr&GHU udk,fhodpGmudk &D;csvdkufyga&/ Zm
twGuf &D;0efYav;qdkpGmudk jyefoHk;oyfMunfhyga&/ udk,fht½kyf
udk rSefrmMunfhau jrif&ydkif/ udk,fhyHk&dyfudkxif;vdkY jrif&yga&/
Zmjrif&av;qdkau? trdpum;udk tm;udk;a&tm;rmefaoQudk
jrif&yga&/ tuRefYudk zm;oli,feefY yHkcdkif;au? &Dtdkifudk yif;0g
ol trdajyma&pum; wpfenf; &oHyDoa&-18? 19-&mpk
&ckdifbmompum;tjzpf yHkcdkif;vdkyga&/ zm;oli,fa& &Drm
uRrf;usifyga&/ tuRefav;aomh trdyif;0gol ajyma&pum;
udk uRrf;yga&/ t*kajyma&pum;eefY ppfawGom;wd ajyma&
pum; (ppfawGc½dkif a'od,pum;) ausmufjzLom;wd ajym
a&pum; (ausmufjzL? &rf;NAJc½dkif a'od,pum;)udk EIdif;,SOf
Munfhyga&/ trdpum;oHrm &oHwdcdkifcHheDpGmudk wGd&yga&/
wGdpGmudk wGda&twdkif; &D;a&cg aMumufzdkYu rvdkyg/ jcaoFhrif;
yifjzpfauav;aomh &DtdkifudkrSDvdkY zm;oli,fu tefwkpum;
qdk0vDa&ydkif? tuRefav;aomh trdpum;udkrSDvdkY (bmomaA'
wwfwwf rwwfwwf) &cdkif&oH tNcD,dkifeDpGmudk &J&Jwif;wif;
wifjycpGm jzpfyga&/ atoabmudkyif tus,fcJsUyem &cdkif
r*¾Zif; 1982-rm wifjyzl;ygoD;a&/ a,'gav; taoQcg
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
13
13
13
13
13
&D;cpGmudkyif csJUxGifpGmavmuf&m jzpfyga&/
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
udk,f&D;zl;ca& aqmif;yg;wdxJrm &cdkiftu©&meefYqdkifpGm
wpfyk'fyg0ifyga&/ ]]atacwf &cdkifrm udk,fydkiftu©&mr[d?
udk,fydkifpmr[d? jrefrmpmudkyif &cdkifoHeefYzwfeDuwfpGmjzpf
aw}} vdkY jrefrmynmoQifwpfOD;u &cdkifwefaqmifr*¾Zif;
(1955)rm trSeftwdkif; axmufjyzl;yga&/ [kwfav;[kwf
aw&m tuRef½dkUuav; ,if;twdkif;jzpfeDpGmygudk/ ,if;
aqmif;yg;aMumifh xifyg,ifh/ wuúodkvf&cdkifausmif;om;
avmurm &a&mif;owfvm;yga&/ wuúodkvf &cdkiq&mwd
av;aomh ]tdyfaoma,musfm;? Edk;aomvm;odkY} qdka&ydkif rsuf
vHk;wdudk yGwfyemxygvwfuwfaw/ ]][dkuf--- &cdkifpmyD teD
txm;u aysmuf½kyf&Sifyif jzpfeD,mum;a'}} vdkY tmar'dwf
jyKvdkufuwfyem ]]&cdkifhwefaqmif}} r*¾Zif; qDrD;cGufaoQrm
]]&cdkifpmyDu@}} opfwpfckudk zGifhvdkufuwfyga&/ ,if;u@
rm &cdkiftu©&m &cdkifoifykef;BuD;udk azmfxkwfvdkufuwfaw/
&cdkifrm udk,fydkiftu©&m[daMumif; oufoDxljyuwfaw/ av;
NrdKUacwftu©&m? ajrmufOD;acwftu©&m avmifpmqDwpfpuf?
ESpfpuf? oHk;puf/ 1957-58-59 oHk;ESpfqufyem &cdkiftu©&m
udk yHkazmfuwfaw/ &cdkiftu©&m rD;a&mifvufvufaoQ
vif;vSma& uRJausmif;om;uAsmydkif ta&GUuAsmaoQudk azmf
xkwfyem &cddkifpmyD qDrD;udkn§dvdkufuwfaw/
]&cdkifwefaqmifr*¾Zif;} qdkpGm emrnfeefYvdkufatmifyif
&cdkifurf;ajrmifrm pmyDqDrD;a&mifudk xGef;ajymifpDa& r[kwf
ygvm;/ &cdkifvlrsdK;udk udk,fpm;jyKEdkifpGm ,if;r*¾Zif;wpfapmif
&m [dpGmygudk/ &cddkiftrsdK;om;½dkU OD;aESmufvdkY qdkEdkifygzdkY/
,if;r*¾Zif;xJrm xkwfcgpjrefrmu@? t*Fvdyfu@vdkY&m[dc
yga&/ t*k &cdkifpmyDu@vdkY oD;jcm;wpfckazmfjyNyD;au &cdkif
tu©&m? &cdkifoifykef;BuD;vdkY azmfxkwfvdkufuwfpGm jzpfaw/
,if;*,ufa& &cdkifurf;ajrmifwvsm;aoQrm tifwefavmuf
½dkufcwfvm;yga&/ &cddkiftu©&mqdkpGm ZmydkifpGmav;/ &cdkifpm
yDqdkpGm0g;/ jrefrmtu©&m? jrefrmpmyDeefYum; twlwlvm;/
uGJjym;jcm;em;vm;/ rD;cGef;wd xGufvSmyga&/ ppfawGNrdKUrm
]]"npmapmif}} pmyDvIdif;aoQwpfvHk; xvm;a&/ ,if;aemuf
rm ]]acwfa&SUaqmif}} pmyDvIdif;aoQwpfvHk;av;aomhxyfvdkY
xygoD;a&/ ]]½dk;rawmifndK uAsmwd}} emrnfeefY yg;yg;csyfcsyf
uAsmpmtkyfaoQwpftkyfav;aomh ppfawGNrdKUrmyif xkwfjzpf
uwfaw/ &cdkifpmyDvIyf,Sm;rIvIdif;aoQwdygAsmav/
&cdkifhwefaqmifr*¾Zif;u &cdkifpmyDu@a& &cdkiftu©
&meefYtwl &cdkifpmyDrD;a&mifudk vdyfvufvdyfvuf rIefrSDrIefrTm;
vif;eDa&umvrm EdkifiHa&;tajymif;tvJ vIdif;wHydk;BuD;wpfck
xvSmyga&/ ,if;vIdif;wHydk;atmufrm &cdkifwefaqmif jrKyfyg
vm;yga&/ ,if;eefYtwl &cdkifpmyDu@qdkpGmavh ed*Hk;csKyfvm;
ygESifh&m/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
14
14
14
14
14
a,cg pmyDorm;wdMum;rm rD;cGef;wpfckay:vSmyga&/
&cdkifwefaqmif xrf;ca& pmyDwm0efwpf&yfudk Zmolxrf;zdkY
av;/ a'uGufvyfBuD;udk jznfhzdkYtwGuf vli,fwd 0dkif;yem
tm;xkwfuwfawcg ]]&cdkifñGefYzl;}} emrnfeefY tñTefYaoQ
wpfñTefY? tzl;aoQwpfzl; xGufvSmygaxm/ &cdkifñGefYzl; pmyD
,Ofaus;rI aqmif;yg;pmtkyfxkwfzdkYtwGuf taygif;toif;wd
eefY vufwGJyem tuRefav;aomh tm;oGefcGefpdkuf yg0ifcyg
a&/ &cdkifhwefaqmif? &cdkifpmyDu@rm wifjyca& &cdkiftu©
&m azmfxkwfrIordkif;rSwfwdkifBuD;udk tuRefu pkpnf;yem rSwf
wrf;wifvdkufpGm jzpfyga&/ &cdkiftu©&m azmfxkwfca& yk*d¾Kvf
taygif;½dkU *kPfyk'fudk csD;ajr§mufcsifa&qE´aMumifhvdkY qdkcsifyg
a&/
(4)
(4)
(4)
(4)
(4)
&cdkiftu©&mtaMumif;udk &cdkifñGefYzl;rm rSwfwrf;wifa&
cg &D;a&pm[efu ]acwfa&SUaqmif} rm &D;ca& pm[efrsdK;jzpf
yga&/ ? onf-aemufquf oHk;a& pm[efrsdK;/ ,if;pm[ef
eefY wpfNydKifwnf;rmyif/ aw? a&-aemufquf oHk;a& aqmif;
yg;wpfckudkav;aomh uavmifcGJoHk;Asm &cdkifñGefYzl; &D;vdkufyg
a&/ ]]&cdkifjynfu jynfolUuAsm}} emrnfwyfxm;a& pmyDa0
zefa&;aqmif;yg;/ &cddkifñGefYzl;xGufvSma&cg oli,fcsif;udkapm
armif (uAsmq&m ppfawGapmaemif)u rD;yga&/ ]]vlwpf
a,mufwnf;? &D;[efu ESpfck? ZmrsdK;udk ydkBudKuf,Sif;}} tuRefu
ajzzdkYusygESifh&m/ ]]aw? a&}} udk ydkBudKufawvdkY ajzvdkufyga&/
aw? a& aemufqufoHk;&D;[efudk 1961-ckuyif q&m
OD;atmifpHa&T (rSJUeDaoQ)u acwfa&SUaqmifrm &D;zl;cygAsm/
q&mOD;bpH ("npH)av;awmh &cdkifhwefaqmif (1963)rm
&D;zl;c,m/ tuRefu&m Zm&D;[efydkaumif;zdkYav;vdkY awGa0eD
pGm jzpfaw/ &cdkifñGefYzl;xkwfuwfawcg rEÅav;om;wdu
&D;[efopfwpfckudk wifjyeDuwfqJ jzpfyga&/ ,if;udpöeefY
ywfoufvdkY jrefrmpmayavmurm &D;om;[efqdkif&m
uavmifppfyGJBuD;wpfck jzpfeDa&umvjzpfyga&/ tuRef½dkU
av;aomh ,if;*,uf t½dkufcH&a&vdkY qdk&zdkY/ rEÅav;om;wd
u acwfopfArmtajymudk tNcDcHvdkY pm&D;Edkufau? ig½dkUav;
aomh acwfopf&cdkiftajymudk tNcDcHvdkY &D;Edkifa&y/ r[kwf
vm;/ pmqdkpGm pum;udk tNcDcH&a& r[kwfygvm;/ ig½dkUtxJ
rm tajymudk tNcDcHvdkY &D;eDuwfaw q&mOD;bpHydkif yk*d¾Kvf
BuD;wd [deDAsmaxm/ igav;aomh vdkuf&D;&zdkY acwfa[mif;pm
xJrm pmqdkawmfBuD; OuúmysHzGJUca& ]]atmuftmumAGD}} &wk
eefY q,fhESpf&moD&wkBuD;rsdK;? taoQrdwdoDusL;a& ,dkif;
omjcif; (ta&GUuAsm)trsdK;rsdK;? wefcdk;q&mxGef;eefY q&m
atmifxGef;½dkU zGJUqka&omjcif;rsdK;wdudk erlemMunfh/ tm;vHk;
tajymudk tajccHxm;a& uAsmwdcsnf;Asm r[kwfvm;/ ig½dkU
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
15
15
15
15
15
pum; touf&SifzdkYtwGuf pmyDt&D;tzGJUwdeefY rSwfwrf;wif
xdef;odrf;zdkY rvdkvm;/ ,if;wm0efudk ig½dkUpmorm;wd 0dkif;Asm
,l uwf&zdkY}} tuRefu ,if;ydkifqifjcifrdyga&/ a,Zl;eefY
&cdkifñGefYzl;uAsm aemufydkif;&DvSma& &cdkifqdkif&m taMumif;
t&mwdudk trsm;tm;jzifh aw? a& aemufqufoHk;pm[efESifh
&D; jzpfvm;yga&/
a,'gav;aomh jrefrmpmzwfy&dowfeefY qufEG,feDpGm
udkawmhcg ? onf- aemufqufoHk; jrefrmpum;ajyeefYyif
&D;yga&/
,if;ydkif&D;a&cg ,if;&D;[efESifh qufEG,fAsm &cdkifeefY
jrefrmt&D;tom; wlnDrI? uGJjym;rIjyóemwd ay:vSmyga&/
&cdkifpum;eefY jrefrm (Arm)? pum;udk EIdif;Munfha&/ bmom
pum; ynm&yfudk em;vnfatmif q&mwdtultnDeefY BudK;
BudK;pm;pm; avhvm,lyga&/ ,if;avhvmcsufu tod(5)ck
&vSmyga&/ (1) &cdkifeefY jrefrmbmompum;rsdK;½dk;wla&/ (2)
acwfa[mif; t&D;tom;rm wlpGmwda&ydkif uGJjym;jcm;em;pGm
av;aomh [dca&/ (3) emrfeefYBud,m trsm;pkwla&/ (4)
toHrsm;pkuGJjym;a&;/ (5) o'´gudpörm ta&;yga& ypönf;
oHk;yHkuGJjym;a&;/ attodwdukd tNcDcHyem aqmif;yg;udpörm
ta&;yga& ypönf;oHk;yHkuGJjym;a&/ attodwdudk tNcDcHyem
aqmif;yg;tcsdKU &D;jzpfyga&/ (1) jrefrmeefY &cdkifbmom
pum;ESpfckudk EIdif;Munfhjcif;/ (2) &cdkifpm t&D;tom;jyó
em/ (3) ataqmif;yg;ESpfckrm bmomaA'twwfynmydkif;
tm;enf;csufwdygeDpGmudk rdwfaqGwpfa,mufu axmufjyzl;
yga&/
,if;aqmif;yg;xJu wpfck(&cdkift&D;tom;jyóem)
udkyef;atmifu &cdkifñGefYzl; (3)rm a0zefzl;yga&/ wHkYjyefcsuf
udk atpmtkyfrm azmfjyvdkufyg,ifh/ wHkYjyefpm a,bk,s
oabma& &nfrSef;csufwl olESpfOD;rdwfjiif;cHkrItoGifudk azmf
aqmifa& tm;xkwfcsufjzpfawvdkY qdkcsifyga&/
(5)
(5)
(5)
(5)
(5)
udk,fhpmwdrm taMumif;t&mydkif;t& Zmwdygav;vdkY
csKyfysmoHk;oyfMunfha&cg taMumif;t&m(6)rsdK;ygpGmudk wGd&
yga&/ (1)udk;uG,frI? (2) pmyD? (3) bmompum;? (4) ordkif;?
(5) ½dk;&m"avh (6) EdkifiHa&;½dkU jzpfyga&/
taMumif;t&m (6)rsdK;ygeDauav;aomh pmtkyfemrnf
udkuscg ]]&cdkift&D;tom;ESifh jyóemrsm;}} vdkY&m xkwf0Dol
OD;vSjrifhu yD;vdkufyga&/ pmtkyfemrnfeefY vdkufzufaw
aqmif;yg;u wpfckwnf;yg&m/ ]]&cdkifpm t&D;tom; jyóem}}
qdka& aqmif;yg;jzpfyga&/ a,auav;aomh ]]jyóem}} qdka&
pum;vHk;eefY vdkufzufaw aqmif;yg;(4)ck yg0ifeDyga&/ (1)
avmuom&ysdKUqdkif&m jyóem? (2) '*Fg;ordkif;jyóem? (3)
a0omvDordkif;jyóem? (4) udkvdkeD0g' qdk;arG(e,fpyfa'o
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
16
16
16
16
16
vl0ifrI jyóem)½dkU yg0ifeDyga&/ a,Zl;eefY pmtkyfemrnfudk
OD;vSjrifhu ]]jyóemrsm;}} vdkUyD;vdkufpGmjzpfyga&/ y&dowfav;
awmh ]]Zmjyóemav;*k}} vdkY pl;prf;csifvmvdrfharvdkY arQmfvifh
&yga&/
taMumif;t&mwpfckcsif;pDudk tcsKyfoabm oHk;oyf
Munfha&cg atydkifwGd&yga&/
udk;uG,frI/ / udk;uG,frItwGuf udk,fzefwD;vdkufaw
pma& uGif;qif;okawoeu &vSma& tusdK;tjrwfyif jzpf
yga&/ q&mBuD; OD;pHomatmif (ñTefcsKyf? txn) pwlygok
awoe qDrD;wdkifudk rSDcdktm;xm;Asm aygufawmNrdKUe,frSm
wGd&a& pwlygausmufwHk;apwDaoQ qDrD;wdkifudk tuRefu
xGef;n§dyD;EdkifcvdkY udk,fhpGmudk,f usDeyfrdyg,ifh/
pmyD/ &cdkifrm pmyD[d,ifhvm;/ &cdkifpmqdkpGm jrefrm
pmyDeefY wlvm;? uGJvm; qdkpGmwdudk avhvmpDppfMunfhvSmpGm
ESpf(40)eD;yg;yif [dvmyg,m/ &cdkifpmyDudk yHkMurf;qGJMunfhyg
a&/ qGJMunfhauav;aomh yDyDooyHkray:yg/ tpdwfpdwftrTm
rTm uGJvm;a&NrD tdk;wpfvHk;udk rlvtdk;yHkay:atmif qufpyf
MunfhpGmeefY wleDa&vm;vdkY wcgw&H cHpm;rdyga&/ &cdkifpmyD
ordkif;wpfapmif&D;csifa&qE´ [dauav;aomh 0r[dyJ 0dvkyf
csifa& vlydkif jzpfeDa&um;vdkY udk,fhudk,fudk oHk;oyfysm xdef;
csKyfxm;yga&/ Zmydkifyifjzpfjzpf &cdkifpmyDeefYywfoufvdkY udk,f
odpGmaoQwdudk BudK;pm;wifjycyga&/ trsm;tm;jzifh pmyD
ordkif;twGuf toHk;0ifEdkifa& rSwfwrf;qefqef t&D;tom;
tcsdKUeJY pmyDa0zefa&; r[kwfw[kwf wpfyk'fESpfyk'fudk BudK;
pm;wifjyzl;cyga&/
bmompum;/ &cdkifbmompum;udk wdAufvlrsdK;½dk;
jrefrm bmompum;tkyfpk0if a'od,pum; (a'ouGJjrefrm
pum;) jzpfawvdkY ynmoQifwdu qdkuwfyga&/ ,if;tqdkxJ
rm rsdK;½dk;wlpGmudk rjiif;omyg/ a,'gav;aomh a'od,pum;
&m jzpfawvdkY aumufcsufcspGmudkawmhcg vufrcHcsifvdkY
bmompum;ESpfck (jrefrm? &cdkif)udk ,SOfAsmoHk;oyfjyyga&/
atjynfaxmifpkrm &cdkifa& vlrsdK;wpfrsdK;jzpfawtwGuf udk,f
ydkifpum; udk,fydkifpm[daMumif; BudK;pm;oufoDxla& pmrsdK;udk
&D;zl;cyga&/
ordkif;/ ordkif;bmom&yfa& aumif;aumif;e,fus,f
yga&/ &cddkifordkif;udk topfzefwD;EdkifzdkYtwGuf okawoee,f
y,foHk;ck (pmtkyfpmwrf;? uGif;qif;? wl;azmf)rm usifvnfzl;
&ygzdkY/ tuRefu pmtkyfpmwrf;xJu okawoeudk&m r[kwf
w[kwf vkyfzl;ca&twGuf udk,fzwfzl; rSwfzl;a&pmwdudk&m
usrff;udk;jyKyem ordkif;a0zefpm r[kwfw[kwf wpfyk'fESpfyk'f
udk vGefca& ESpf(20)avmufu &D;zl;cyga&/ udk,f&D;ca&pm
udk topfzwf& rSwf&a& pmwdeefY csdefxdk;oHk;oyfMunfha&cg
udk,fhpmwd rjynfhpHk rcdkifvHkaMumif; wGd&yga&axm/ udk,fhudk,f
udk a0zefa&;pmrsdK;udkawmif &D;csifa&qE´ rMumrMum ay:rd
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
17
17
17
17
17
yga&/
½dk;&m"avh/ &cdkif½dk;&m"avh trsm;BuD;[dpGmxJrm
0w¬Kajym"avheefY yef;0Suf"avha& rdrdvlrsdK; ,Ofaus;rI
tqifh jrifhrm;pGmudk azmfaqmifEdkifa& trGeftjrwf "avh
aumif;wdyif jzpfawvdkY oHk;oyfrdyga&/ ,if;tzdk;wef"avh
udk udk,fwEdkifaoQ BudK;pm;azmfxkwfxm;yg,ifh/
EdkifiHa&; / q&mawmfOD;OwårtaMumif;udk tm;vHk;
oduwfauav;aomh azmfxkwfzdkY usefeDpGmaoQwpfckudk wifjy
zl;yga&/
NAdwdoQudkvdkeDacwfu qdk;rGDwpfckjzpfaw jrefrmEdkifiH
taemufbufe,fpyfa'o vl0ifrIjyóemwpfckudkav;aomh
a0zefoHk;oyf wifjyzl;yga&/ ,if;qdk;rGDudpö acsycsuf
aqmif;yg;wpfckudk uvsmr*¾Zif;odkY ydkYa&cg zl;puwfpmrsuf
ESm (23)rsufESm [dyga&/ pmwnf;u ]]usHKUyD;yg}} qdkvdkY q&m
OD;pHazmf (armifpHazmf)udk ]]wpfcsufaoQulygq&m}} vdkY awmif;
yefa&cg q&mu zl;puwf (6)rsufESmjzpfatmif tmabmf
rysuf usHKUyD;yga&/ q&mtultnDygvdkY&m atacsycsuf
aqmif;yg;udk uvsmr*¾Zif;y&dowfwd zwf&pGm jzpfyga&/
xnfhoGif;azmfjyyD;a& uvsmpmwnf;tzGifhudkav;aomh aus;
Zl;wif&yga&/
pmtkyfygpmwdudk ]tm;vHk;csKyfMunfhvdkufau udk,f&D;zl;
ca& pmwdudk &cdkifqdkif&m pmwdcsnf;jzpfaMumif; wGd&yga&/
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
25-5-98
25-5-98
25-5-98
25-5-98
25-5-98
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
18
18
18
18
18
armifbodef; (1940- )
armifbodef; (1940- )
armifbodef; (1940- )
armifbodef; (1940- )
armifbodef; (1940- )
taemufjynf yif;0gZmwd OD;rJarmif-a':jrvSOD;½dkU
&ifoGD;oHk;a,mufxJrm ti,fqHk;om; armifAodef;a& yif;0g
q&mawmfbk&m; b'´EÅ£E´m0Ho0HoNcDawmf&if;rm pwif
ynmoifyg a&/ ppfawGNrdKU t-x-u(2)rm 'kwd,wef;uyif
ausmif;xGuf vufrSwf&a&xd oif,lNyD;au wuúodkvf
0ifwef;udk 1961-ckESpfrm OD;atmifvSZH tvGwfynmoif
ausmif;u atmifjrif cyga&/ ausmufjzL Oypmaumvdyf?
&efukef bDtdkpDaumvdyf ½dkUrm qufysm ynmoifyga&//
Oypm 0dZÆmwef;atmifNyD;au 1965-ckrm rlvwef;
q&mtjzpf vdkufpm;yga&/ taygif;toif;wd vufwGJac:vdkY
ppfawGNrdKUxkwf ]]acwfa&SUaqmif}} pmapmifrm 1961-cku
pwifpm&D;cyga&/ ]]&cdkifñGefYzl;}} (1968)xkwfuwfawcg
wufwuf<u<uyg0ifvkyfudkif &D;om;cyga&/
1960-ckavmufuyif &cdkifpmyD? &cdkifordkif;½dkUudk
avhvmrSwfom; qnf;yl;vmyga&/ ausmif;q&mb0eefY
&efukefNrdKUrm wm0efxrf;eDa&cg &cdkifordkif;? &cdkifpmyD½dkUudk
wuúodkvf A[dkpmMunfhwdkuf? trsdK;om; pmMunfhwdkuf½dkUrm
BudK;BudK;pm;pm; avhvmqnf;yl; rSwfom;zl;yga&/ udk,fha'o
wdkY 1968-ckrm ausmif;q&mb0eefY ajymif;vmNyD;au &cdkif
qdkif&m pmyD? bmompum;? ordkif;½dkUudk taygif;toif;wdeefY
qufyem avhvmqnf;yl; azmfxkwfyga&/ udk,fha'oxkwf
pmapmif? r*¾Zif;½dkUrm yg0if&D;om;yga&/ trsm;tm;jzifh
emrnf&if;eefY &D;yga&/ wcgw&D uavmifcGJ (armifwef&Sif?
atmifjr? armifjrodef;? armifvS&SD? armif&cdkif)emrnfwdeefY
av;aomh &D;yga&/
aygufawmNrdKUrm ynma&;Xme wm0efxrrf;eDa&cg NrdKU
e,fjzpfpOfordkif;jyKpkpGmrm yg0ifcyga&/ qHawmf&SifapwDawmf
ordkif; jyKpkcgav;aomh tm;oGefcGefpdkuf aqmif&Gufcyga&/
&cdkifjynfe,fjynfolUaumifpDu wm0efyD;a&twGuf jynfe,f
jzpfpOfordkif;jyKpkuwfawcg tzGJU0iftjzpfeefY yg0ifcNyD;au
ynma&;u@udk jyKpk&yga&/ &cddkifa0g[m&tbd"mef jyKpkcg
av;aomh tzGJU0iftjzpf aqmif&Gufcyga&/
t*ktcg ZeD;om;orD;av;OD;eefYtwl ppfawGNrdKUrm eDyg
a&/ ynma&;Xme wm0efudkxrff;&if;yif &cdkifpmyD? bmom
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
19
19
19
19
19
pum;? ordkif;½dkUudk wpfoufwm vkyfief;tjzpf taygif;toif;
wdeefY vufwGJAsm qufvufavhvmqnf;yl;azmfxkwf &D;om;eD
yga&/
pwlygokawoetjznfh
pwlygokawoetjznfh
pwlygokawoetjznfh
pwlygokawoetjznfh
pwlygokawoetjznfh
]]pwlyg}} qdka&pum;vHk; t"dyÜm,fudk tbd"mefrm
]]apwD}} vdkY azmfjyyga&/ ataqmif;yg;rm azmfjyvdka& pwl
yga& trsm;olig wGdjrifylaZmfeDus apwDrsdK; r[kwfyg/ tjrifh
av;ayausmfavmuf[da& ausmufwHk;udk atmufydkif;rm av;
rsufESmxkxnf xkqpfNyD;au ,if;txufrm cg;ywfyga&
qvdef'g (Cylinder) yHkxkxnfudk,ftwGufausmufxD;aoQeefY
wpfqufwnf; xGif;xkxm;aom ausmufwHk;apwDaoQ jzpfyg
a&/ ,if;ausmufwHk;udk trsm;tm;jzifh av;axmifhatmufcH
ausmufzdeyfjym;rm tHudkufxGif;xk wnfxm;wwfyga&/ zdeyf
jym;uawmhcg pwlygausmufwHk;rsufESmjyifxuf wpdaoQBuD;
yga&/
uRefawmfwifjyvdka& pwlygapwDaoQrsdK; trSwfrxif
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
20
20
20
20
20
wGdjrifzl;uwfzdkY xifyga&/ odkYaomf ]apwD} jzpfawvdkY uRef
awmf½dkU rodcuwf/ uRefawmf½dkU wGdjrifeDus odrforkwfwdkif
wdeefY qifwleDa&twGuf odrffwdkifvdkY&m xifcuwfaw/
pwlygapwDaoQwd taMumif;udk vufrGeftp owdjyK
avhvmwifjyoluawmhcg uG,fvGefol txufwef;ynmOD;pD;
Xme ñTefMum;a&;rSL;csKyf q&m OD;pHomatmif jzpfyga&/ q&m
&GD;a& ]]tmeE´pjE´? 8&mpk &cdkifa0omvDrif;}} pmtkyfrm pwlyg
ausmufapwDaoQyHk* uRefawmf½dkU tpqHk; wGd&yga&/ q&mu
]]rif;ygbk&ifaumif;rIawmf oQpfaomif;ykxdk;a&/ a0omvD
acwfrm xkqpfylaZmfca& pwlygausmufapwDaoQwdudk yHkpH
,lAsmwnfxm;aom bk&m;jzpfzdkYxifa&}}0
vdkY ,if;pmtkyfrm
azmfjyxm;yga&/
,if;pmtkyfxkwfNyD;au pwlygtaMumif;udk q&mquf
ysm okawoe vkyfyga&/ topfwGdpGmwdudk q&maemufqHk;
xkwfca& ]]&Sda[mif;&cdkifjynf Ak'¨tEkynm}} (t*Fvdyfbm
om)pmtkyftcef; 5rm "mwfyHkwdeefY wcrf;wem; azmfjycyg
a&/ atpmtkyfaMumifh &Sda[mif;&cdkifjynfrm Ak'¨tEkynmvuf
&m xGef;um;cyHk? pwlyg ausmufapwDaoQwdudk xkqpfylaZmf
uwfyHktaMumif;jcif;&m½dkUudk wdk;vdkYodvm&yga&/ uRefawmf
½dkUu odrfwdkifvdkY xifeDuwfaw ausmufwdkifaoQwda& odrf
wdkifwdkY r[kwf/ pwlygapwDaoQwd&m jzpfawvdkY uRefawmf½dkU
cGJcGJjcm;jcm; odvmuwfaw/ atpmtkyfa& pwlygapwDaoQwd
avhvmrIeefY ywfoufvdkY uRefawmf½dkUtwGuf vrf;ñTefvufpGJ
pmtkyf jzpfvmyga&/
q&mhpmtkyf EId;qGvHIUaqmfrIaMumifh ajriluRef; (taemuf
z½HkumuRef;)rm wnf[da& pwlygapwDaoQwdtaMumif;udk
uRefawmf½dkU avhvmjzpfcDyga&/ jriluRef; wpfywfc&D;xGufNyD;
au okawoevkyf rSwfwrf;wifjzpfcyga&/ ataqmif;yg;
a& ajriluRef;rm wGd&a& pwlygausmufapwDaoQwdtaMumif;
udk pkaygif;wifjyxm;a& aqmif;yg;wpfck jzpfyga&/
ajriluRef;
ajriluRef;
ajriluRef;
ajriluRef;
ajriluRef;
ajriluRef;a& &cdkifbk&ifrif;zavmif; (at'D 1571-
1593) wnfaom ar;il"mwfapwDawmfudk tpGJjyKvdkYac:a&
uRef;jzpfaw/ ]]ar;il}} qdka& pum;u ]]ajril}} qdka&pum;odkY
tac:ajymif;&GdvmpGm jzpfyga&/ jrefrmEdkifiHajryHkudk Munfhau
&cdkifurf;½dk;wef;rm b½HkumuRef; wGd&ygzdkY/ ,if;oHk;uRef;xJrm
taemufb½HkumuRef;a& ajriluRef;yif jzpfyga&/ atuRef;udk
&Sdcgu b½kupäuRef;vdkY ac:aMumif; tpOftvmpum;t&
od&yga&/ b½kupäu b½HkumodkY tac:ajymif;&Gda& qdkyga&/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
21
21
21
21
21
ajriluRef;a& ajrmufbufu awmifbufodkY tvsm;vdkuf
wnfeDyga&/ ajrmufbufrm pdaoqus,fNyD;au? awmifbuf
odkY wqwfqwf oG,fvm;yga&/ atuRef;t&Sdbufrm tv,f
b½HkumuRef; (ydEJéacsmif;uRef;)[dyga&m taemufbufeefY
awmifbufrSm b*Fvm;yifv,f[dNyD;au? ajrmufbufr/
ukvm;wefjrpf0 [dyga&/
ajriluRef;a& "n0wDNrdKUawmf? a0omvDNrdKUawmf ajrmuf
OD;NrdKUawmf½dkUwnfeD&meefY tvSrf;twef0D;a& uRef;wpfuRef;
jzpfyga&/ "n0wDNrdKUawmfeefY 65rdkifavmuf? a0omvDNrdKUawmf
eefY rdkif 50avmuf? ajrmufOD;NrdKUawmfeefY 45rdkifavmuf
0D;yga&/ ,if;ydkif tvSrf;0D;auav;aomh? ajriluRef;rm
a0omvDacwf vuf&mvdkY ,lq&a& pwlygausmufapwDaoQ
wdudk tifweftrsm; wGd&yga&/
pwlygapwDwdtaMumif;udk rwifjycif ,if;pwlygwdudk
wGdatmifom;aumifvdkufawrkqdk;ydkif wpfawm0if? wpfawmif
wufAsm? Zmydkif&Smuwf&av;qdkpGmudk wpdaoQwifjyvdkyga&/
ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D;
ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D;
ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D;
ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D;
ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D;
ajriluRef;rm qHawmf&SifapwDwnf[dyga&/ qHawmf&Sif
apwDawmf awmifxufwpfrdkifausmfavmufrm odrfawmf&m
[dyga&/ ,if;odrfawmf&mrm pwlygapwDaoQwd wpkwa0;[d
yga&/ tuRef½dkUu ,if;pwlygapwDaoQwdudk odrfwdkifwdvdkY
xifcuwfaw/ q&mOD;pHomatmif pmtkyfudk zwf&cgNyD;
r&m? ,if;ausmufwdkifwdudk pwlygapwDvdkY odvmuwfyga&/
ajriluRef;rm odrfawmf&mu pwlygapwDwdydkif ausmuf
qpfvuf&m[da& apwDwd uRef;tESHYrm [doD;a&vdkY q&mawmf
OD;u0dE´ (qHawmf&Sifa*gyutzGJU em,u q&mawmfbk&m;)
u uRefawmf½dkUudk rdefYMum;zl;yga&/ ajriluRef; t&Sdbufurf;
'dkif;csyfac:a&eD&m? taemufbufurf; <udjyif&Gmtem;u
eD&m½dkUrm ausmufqpfvuf&m wd[da&vdkY qdkyga&/ uRefawmf
½dkUu ,if;owif;udk ajryHkydkifoabmxm;NyD;au tyifyef;cH
Asm &SmuwfpGm jzpfyga&/
q&mawmfbk&m; rdefYMum;zl;a& owif;ESpfckxJu 'dkif;csyf
owif;udk t,iftaumiftxnfazmfzdkY uRefawmf½dkUtpDtpOf
csuwfyga&/ ,if;uwpfqifh awmifausmfAsm odrfawmf&modkY
vm;zdkYNyD;au <uDjyif&GmodkY qufvm;zdkY owfrSwfuwfyga&/
'dkif;csyft&yfa& vlolreD;a& awmifNcDjrpfurf;em;wpfck
jzpfyga&/ vlreD;a&twGuf a&mufzl;ol cyf,Sm;,Sm;/ awmif
NcDjrpfurf;em;rm ausmufaqmifwd jynfheDa&twGuf avmif;
rqdkufEdkif 'dkif;csyfodkYvm;au ukvm;odefydkufpcef;uwpfqifh
NcDusifvm&yga&/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
22
22
22
22
22
uRefawmf½dkUa& ajriluRef;acsmif;0&Gmrm t,ifqHk;
penf;emNyD;au pdk;rJusDqdyf(pdk;rJusD&Gm)odkY ukwdk;bkwfaoQeefY
vm;uwfyga&/ pdk;rJusDuwpfqifh ukvm;odrf;ydkufpcef;odkY
NcDusifavQmufuwf&yga&/ c&D;aumif;aumif;Murf;yga&/
vrf;wpfavQmufrm ausmufwHk;? ausmufaqmif? ausmifapmif;?
ausmufx&Hwd jynfheDyga&/ ausmufuEÅm& jrpfurf;yg;c&D;
Murf;vdkY qdkEdkifyga&/ rdk;&moDvm;zdkY cJ,Of;yga&/ uRefawmf½dkU
c&D;vm;csdefu aqmif;&moD? Zefe0g&DvjzpfvdkY c&D;Murf;vm;
zdkY toifhawmfqHk;tcsdef jzpfyga&/
ukvm;odefydkufpcef;odkYa&mufawcg uRefawmf½dkUudk 'dkif;
csyfba&mufvdkufydkYEdkifzdkYqdka& OD;apmvSOD;qdkoludk vdkuf&Smuwf
yga&/ OD;apmvSOD;u c&D;vGefeDvdkY ydkufpcef;rm r[d/ uRefawmf
½dkUu 'dkif;csyfodkY vdkufydkYEdkifzdkYvludk ydkufwJwdrm [dcsif[dEdkifa&
vdkY oabmxmAsm wpfwJ0if? wpfwJxGuf vdkuf&Smuwfyga&/
odkYaomf wpfa,mufav;r[d/ a,auav;aomh uRefawmf½dkU
u vufravsmhuwf/ ydkufpcef;rm wpfnem;NyD;au? pwlygwd
udk vdkufjyEdkifzdkY vlwGdEdk;Edk;eefY penf;emzdkY qHk;jzwfvdkufuwfyg
a&/ uRefawmf½dkU okawoetzGJU0if acsmif;0&Gmom; q&mBuD;
OD;omvSu atukxm;oefpcef;tem;rm acsmif;0&Gmom;
bBuD;OD;pHa&T[daMumif;? atrm tdrfaxmifyifpdkuftNrJeDNyD;au
O,smOfcspm;aMumif;? bBuD;u tMuHaumif;? ÓPfaumif;yD;
EdkifzdkYxifaMumif; ajymjyyga&/ uRefawmf½dkUav; q&mBuD;
OD;omvS qE´twdkif; bBuD;OD;pHa&Tyg;udk vm;uwfyga&/
bBuD;OD;pHa&T(75)ESpfeefY wGda&cg uRefawmfu tusdK;
taMumif; ajymjyNyD;au toifhaqmif,lvma& q&mOD;pHom
atmif ]]a&S;a[mif;&cdkifjynf Ak'¨tEkynm}} pmtkyfxJu
pwlyg"mwfyHkwdudk jyyga&/ xdk"mwfyHkwdudk jrifjrifcsif;bBuD;
u atausmufapwDaoQwd 'dkif;csyfrm[daMumif;? 'dkif;csyfrm&m
r[kwf atukvm;odefydkufpcef;tem; qm;iefajrmifab;
rmav;[daMumif; ajymjyyga&/ pwlygwd[da&eD&mudk vdkufjy
EdkifzdkUvl? bBuD;tdrfeD;csif;crD;trsdK;om; armifausmfat;qdkol
udk bBuD;uyif ac:,lqufoG,fyD;yga&/
uRefawmf½dkUa& aemufwpf&uf rdk;aomufxrm bBuD;
qufoG,fyD;a& vli,farmifausmfat;eefYtwl qm;iefajrmif
odkY vm;uwfyga&/ armifausmfat; vdkufjya&twGuf pwlyg
aoQwdudk qm;iefajrmifteD; zmvmawmxJrSm tvG,faoQ
eefYvm; wGd&yga&/ pwlygoHk;qleefY atmufzdeyfjym;udk wGdyg
a&/ pwlygwdrm txuf xD;wdusdK;eDygAsm/ zdeyfoHk;ckrm wpfck
u oHk;jcrf;uGJeDyga&/ pwlygeefY zdeyfjym;½dkUa& wpkwa0;wnf;
[deDuwfpGm r[kwfyg/ xdkrm wpfvHk;? a'rmwpfjcrf;? z½dk;z&m
Muif;Asm[deDuwfyga&/ uRefawmf½dkUu pwlygwd? zdeyfjym;wd
eDom;wusjzpfatmif tm;pdkufcGefpdkuf wdk;vdkY&TDuwfyga&/ "mwf
yHk½dkufuGuf&atmif awm,Sif;uwfyga&/ tm;vHk;teDusNyD;r
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
23
23
23
23
23
rSwfwrf;wif"mwfyHk ½dkuf,luwfyga&/
xdkuwqifh uRefawmf½dkUa& 'dkif;csyfodkY c&D;qufuwfyg
a&/ rdepf 20avmuf vm;&a&/ pwlygESpfvHk;udk awmifNcDcsHK
awmxJrm cufcufcJcJ&SmvdkY wGdcDyga&/ ukvm;odefrmydkif
tydkif;ydkif; tjywfjywf jzpfeDuwfaw/ uRefawmf½dkUav; aemuf
wpfBudrf tm;pdkuf? cGefpdkuf? acR;xGufoH,dk? tyifyef;cHAsm
teDusatmif &Tduwfaw/ awm,Sif;uwfaw/ tm;vHk;teD
txm;usNyD;r "mwfyHk½dkuf rSwfwrf;wifuwfyga&/
pwlygausmufapwDaoQwdudk ukvm;odefrmwpfacguf?
'dkif;csyfrmwpfacguf tm;pdkufcGefpdkuf wdk;&&TD&a&twGuf
uRefawmf½dkUtm;vHk; vufyef;NcDyef;usvm;uwfyga&/ a,'g
av;aomh uRefawmf½dkU aysmfeDuwfaw/ uRefawmf½dkU &nfrSef;
csuf atmifjrifa&;twGuf? yifyef;pGmudk uRefawmf½dkU
rdvm;uwfaw/ atpwlygwdudk wGda&twGuf tultnDyD;ol
q&mBuD;OD;omvS? bBuD;OD;pHa&T? armifausmfat;½dkUudk
uRefawmfpdwfrm aus;Zl;wifeDa&/ atc&D;udk xGufjzpfatmif
owif;yD;a& q&mawmfbk&m; OD;u0dE´ESifh pwlygtaMumif;
OD;aqmifvrf;jyca& q&mOD;pHomatmif½dkUudkav; owd&
aus;Zl;wifeDrdyga&/
awmifausmfc&D;w owif;xl;
awmifausmfc&D;w owif;xl;
awmifausmfc&D;w owif;xl;
awmifausmfc&D;w owif;xl;
awmifausmfc&D;w owif;xl;
'dkif;csyfrm"mwfyHk½dkuf rSwfwrf;wifNyD;au? uRefawmf½dkU
ukvm;odefydkufpcef;odkY jyefvSnfhvmuwfyga&/ ukvm;odefrm
rdk;x? xrif;pm;NyD;au? odrfawmf&modkY awmifausmfc&D;eefY
vm;&zdkY jzpfaw/ ukvm;odefeefY odrfawmf&mu ausmcsif;uyf
vdkY wnf[da&/ Mum;rm awmifwef;[da&/ uRefawmf½dkU ,if;
awmifwef;udk ausmf&zdkYjzpfaw/
uRefawmf½dkUtzGJUa& awmifausmfc&D;twGuf odrfawmf
&modkYvm;zdkY c&D;azmfudk pHkprff;uwfyga&/ uHaumif;axmufr
vdkY odrfawmf&mteD;rm ,mvkyfpm;eDa& OD;armifapmvS
touf(62)ESpfqdkol bBuD;wpfOD;eefY wGdUa&wGuf 0rf;omtm;
& vdkufygvm;uwfaw/
awmifausmfvrf;um; rwfrwfapmufapmuf jzpfyga&/
eDcif;aMumifawmifjzpfvdkY eDuav;qmygatmifyla&/ awmif
wufc&D; tvdtusifhr[da&twGuf uRefawmf½dkUa& udk,fhxuf
touft&G,fBuD;a& bBuD;OD;armifapmvSudk rDatmifrwuf
Edkifuwf/ bBuD;u&SdaqmifAsm pum;wajymajymeefY uRefawmf
½dkUudk apmifhvdkY? apmifhvdkY wufyga&/ uRefawmf½dkUu wqwf
qwf aemufuvdkufuwfaw/ awmifxdyfodkYa&mufawcg
uRefawmf½dkUu awmif;yefa&twGuf tyif&dyfwpfckyrm
tanmif;ajzzdkY watmifhaoQem;uwfyga&/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
24
24
24
24
24
uRefawmf½dkUc&D;pOfeefY &nf&G,fcsufudk bBuD;urD;vdkY
ajymjy&yga&/ a,cg bBuD;u odrfawmf&mrm[da& ausmuf
wdkifrsdK; rdrd,mwJem;rmav; [daMumif; ajymjyyga&/ at
owif;udk uRefawmf½dkU rarQmfvifhcuwf/ &DiwfeDa&vl aomuf
&DtD;udk wGda&ydkifa,Smif uRefawmf½dkU aumif;aumif;0rf;om
vm;uwfyga&/ uRefawmfu q&mOD;pHomatmif ]Ak'¨tEk
ynm} pmtkyfudk ausmydk;tdwfu csufcsif;xkwfNyD;au? pwlyg
"mwfyHkwdudk jyyga&/ bBuD;u ]]at;---at;? [kwfaw? a'yHk
twdkif;Asm? i½dkUwJ&Sdu awmifukef;aoQxufrm[da&? igvdkuf
jyar}} vdkY ajymyga&/ uRefawmf½dkU xckefrwwf 0rf;omvm;
uwfaw/ awmifwufvdkY anmif;pGmwdyif jy,fvm;a&ydkif
wGdyga&/ uRefawmf½dkUa& udk,fhtxkyfudk 0rf;od0rf;om aumuf
ydk;Asm bBuD;aemifu waysmfwyg;vdkufygvm;uwfyga&/
ausmufpmysufav;vHk;
ausmufpmysufav;vHk;
ausmufpmysufav;vHk;
ausmufpmysufav;vHk;
ausmufpmysufav;vHk;
bBuD;vrf;ñTefvdkY uRefawmf½dkUa& aemufwpf&ufrm
bBuD;½dkUwJ t&Sdbufawmifukef;rm[da& pwlygav;qludk wGd
&yga&/ wpkwa0;awmh r[kwfyg/ xdkwpfvHk; a'wpfvHk;Muif;
vdkY wGd&a&/ ,if;pwlygav;qltxJu pwlygtuGJwpfql
av;axmifhrsufESmrm NAJ[D®yGm; ausmufpmysuf av;vHk;udk
wGd&a&twGuf uRefawmf½dkU aumif;aumif;0rf;omuwfyga&/
atausmufpmysuf av;vHk;aMumifh ajriluRef;u pwlyg
apwDwda& a0omvDacwfu vuf&mwdjzpfawvdkY uRefawmf
½dkU cefYrSef;rduwfaw/ atausmufpmudk riful;,lNyD;au uRrf;
usifolwdudk jy&zdkYoD;/ ausmufpmwGda&twGuf uRefawmfu
q&mOD;pHomatmifudk vm;owd&yga&/ q&mOD;pHomatmif
&m t<udrapmcqdkau? pwlygwGdaMumif;? ausmufpmwGdaMumif;
½dkUudk uRefawmf½dkUu owif;aumif;yg;EdkifczdkY r[kwfygvm;/
atydkifowd&rda&twGuf q&mt<uDapm&pGmudk ESajrmwo
jzpf&yga&/
bBuD;OD;armifapmvSñTefjya& pwlygwdtjyif bBuD;
qufoG,fyD;vdkY crD;trsdK;om; OD;a&Tpdefqdkol ulnDñTefjya&
pwlygwpfqleefY ausmufqpfvuf&mtcsdKUudkav; uRefawmf
½dkU xyfwGdygoD;a&/ ,if;vuf&mwdtm;vHk;udk uRefawmf½dkU rSwf
wrf;wif"mwfyHk ½dkuf,luwfyga&/ ,if;uwqifh uRefawmf½dkU
a& rlv&nfrSef;csuftwdkif; <uDjyif&GmodkY c&D;qufuwfyga&/
<uDjyifra&mufcif jyifbkwf&GmteD;u v,fuGif;xJrmav;
bBuD;ajymvdkufawtwdkif; pwlygausmufapwDaoQwd wGd&vdkY
"mwfyHk½dkufrSwfwrf;wifuwfyga&/ <uDjyifodkY a&mufawcg
av; pwlyg[da&eD&mudk odol bBuD;OD;[def;'kwf vdkufjyvdkY
pwlygESpfqludk "mwfyHk½dkuf rSwfwrf;wifEdkifcyga&/
uRefawmf½dkU avhvmrSwfwrf;wifEdkifca& pwlygwd?
wjcm;ausmufqpf vuf&mwdudk pkaygif;pm&if;csMunfhau?
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
25
25
25
25
25
ajriluRef;rm pwlyg (7)ql[dNyD;au/ uRef;taemufbufjcrf;
rm pwlyg (22)qleefY xlygaoQ(2)ql [dyga&/ att&DtwGuf
a& uRefawmf½dkU wGd&a&qDavmuf&m jzpfyga&/ awmcsHKwdMum;
rm ykef;uG,feDa& pwlygwdav; usefcsifusefvdkufygzdkY? awm
eif;Asmvdkuf&Smau wGdpaumif; wGdEdkifygoD;a&/
pwlygokawoe aumufEkwfcsuf
pwlygokawoe aumufEkwfcsuf
pwlygokawoe aumufEkwfcsuf
pwlygokawoe aumufEkwfcsuf
pwlygokawoe aumufEkwfcsuf
ajriluRef;rm wGd&a& a0omvDacwfu vuf&mwdjzpf
awvdkY ,lqEdkifaMumif; txufrm &GD;cyga&/ a0omvDacwf
u vuf&mwdjzpfawvdkY ZmtwGuf qdkEdkifygav;/ atydkifrD;
pGm atmufygtaMumif;jycsuf oHk;ckeefY ajzEdkifzdkY xifyga&-
(1) ajriluRef;u pwlygwda& OD;pHomatmif om"u
tjzpf wifjyzl;a& ausmufawmfu pwlygwd*eefY
wpfyHkpHwnf; jzpfaw/
(2) ajriluRef;u pwlygtusdK;wpfckrm a0omvD
acwfoHk; jA[D®yGm; ausmufpmudk wGd&a&/
(3) pwlyg xkvkyfylaZmfrI tavhtxa& a0omvD
acwfrm&m [dca&/
attcsufoHk;csufaMumifh ajriluRef;u pwlygwda&
a0omvDacwfrm xGif;xkca& pwlygwd jzpfawvdkY ajymEdkifyg
a&/
atydkifajymvdkufawtwGuf ajriluRef;rm pwlygxkvkyf
ylaZmfrI tavhtx xGef;um;ca&vdkY qdk&ma&mufyga&/ Ak'¨
bmomtrsm;tjym; eDxdkifcuwfawvdkYav; t"dyÜm,fa&muf
yga&/ rSefyga&/ ylaZmf&m0w¬Kypönf;wGdau ,if;ypönf;udk
ylaZmfolav;aomh trSef[dc&zdkYjzpfaw/ ylaZmfol tenf;aoQ
vm;? trsm;BuD;vm;qdkpGmudk&m uRefawmf½dkU qifjcifMunfh&zdkY
jzpfyga&/
qifjcifa&cg ajriluRef;rm pwlygwdwnf[da&eD&mudk
oHk;oyfMunfhzdkY vdkyga&/ txufrm wifjyca&twdkif;? ajril
uRef;a& ajrmufbufrm us,fNyD;au awmifbufodkY wqwf
qwf oG,fqif;vm;a& uRef;wpfck jzpfyga&/ pwlyg (29)ql
txJu (22)ql wGd&aom eD&ma& qHawmf&SifapwD awmif
buf uRef;zsm;eD&m jzpfyga&/ ,if;uRef;zsm;eD&ma& qHawmf
&SifapwDu awmifbufuRef;qHk;xd (4)rdkif&m [da&/ tv,f
aumifrm awmifwef;wd eD&m,lxm;a&/ vkyfudkifpm;aomuf
Edkifa& v,f,mqdkvdkY rajympavmuf&m [dyga&/ pwlyg(5)
qlwnf[da& uRef;zsm;t&Sdbufurf;rm atedvlreDEdkifyg/ pwl
yg (18)ql wnf[da& uRef;zsm; taemufbufurf;rm&m
v,form;rdom;pk oHk;pkeDxdkifuwfyga&/ bBuD;OD;armifapmvS
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
26
26
26
26
26
rdom;pk? orufOD;armifpHom rdom;pkeefY? crD;trsdK;om; OD;a&T
pdef rdom;pk½dkU jzpfyga&/
a,Zl;eefYatedwGd&a& yx0DteDtxm;t& qdkygau/
pwlygtrsm;tjym;wnf[daom uRef;zsm;eD&ma& vltrsm;
tjym; vkyfudkifpm;aomufeDxdkifEdkifa&eD&mwpfck rjzpfEdkifyg/
a,NyD;au atuRef;rm uRefawmf½dkU wwfEdkifa& qD? ajr
ay: okawoejyKcsufwdudk tNcDcHvdkY ajym&zdkYqdkau? pwlyg
ausmufapwDaoQwduvGJvdkY atuRef;rm a0omvDacwfeefY
qdkifa& wjcm;oufoDcH taxmuftxm;wpfck aoQav;rwGd
&ygod/ attcsufuav; atuRef;rm vltrsm;tjym; &yfBuD;
&GmBuD;wnfaxmifvdkY reDxdkifcuwfqdkpGmudk axmufjyeDyga&/
0D&pjE´rif;ausmufpm
0D&pjE´rif;ausmufpm
0D&pjE´rif;ausmufpm
0D&pjE´rif;ausmufpm
0D&pjE´rif;ausmufpm
txufygtqdktwdkif; uRef;zsm;rm vltrsm;tjym; &yf&Gm
wnfvdkY reDcuwfqdkau? t*kwGd&a& pwlygapwDaoQudk Zmol
½dkUu ZmtaMumif;eefY Zmtcsdefrm vma&mufxkqpfcuwfaw
av;/
attyD;twGuf xnfhoGif;qifjcifMunfhzdkY tcsuf(2)ck
[dyga&/ wpfcku 0D&pjE´rif;ausmufpm jzpfyga&/ 0D&pjE´rif;
a& (tmeE´pjE´rif; ausmufpmtvdkt&) a'GifpjE´rif;BuD;
pwifwnfaxmifcaom? a0omvD'kwd,acwfrif;(13)yg;
txJu q,fqufajrmufrif;jzpfaw/ at'D-555u 558xd
(a'gufwmqm;um;u 575 u 987xd) pdk;pHa&/ 1
atrif;a&
pwlygapwDaygif; wpf&mvSL'gef;ca&/ udk,fhtvSLudk ausmuf
pmxdk;Asm rSwfwrf;wifca&/ 0D&pjE´rif;ausmufpmudk q&mOD;
pHomatmifu atydkif jrefrmjyefyga&/
2
]]("ar®eoare) w&m;ojzifh xD;eef;udk qufcHpdk;pHaom
olwpfyg;tusdK;udk o,fydk;aqmif&Guf&ef &nfoefvsuf&Sd
aom oD&d0D&pjE´a'0rif;onf rdrdydkif aMu;aiGwdkYudk tukef
tuscHí opömw&m;udk ouf0if,HkMunfcspfjrwfEdk;onfh
tavsmuf urÇmtqif;wefqmjzpfaom apwDtqlaygif;
wpf&mwdkYudk wnfafqmufawmfrlonf/}}
atausmufpmudk avhvmqifjcifMunfhau? a0omvD
acwfrm pwlygxkvkyfvSL'gef;cJhrIqdka& tcsufeefY yk*d¾KvfwpfOD;
wnf;u pwlygtrsm;tjym; vSL'gef;Edkifa&qdkpGmudk oabm
aygufrdzdkY jzpfyga&/ ajriluRef;rmav;tvSLoQif wpfOD;wnf;
u jzpfpD? tvSL&Siftrsm;ujzpfpD pwlygwdxkvkyfwnfxm;
ylaZmfcpGmrsdK; jzpfEdkifyga&/
qifjcifMunfhzdkY 'kwd,tcsufu? a0omvDNrdKUawmfu
ausmufqpfynmonfwd ajriluRef;odkYvmAsm pwlygxkqpfvD
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
27
27
27
27
27
uwfzdkYqdka& ,lqcsufjzpfyga&/ ajriluRef; taemufbufurf;
a& yifv,furf; jzpfyga&/ ausmufaqmifausmufwHk;wd
aumif;aumif;yGm;yga&/ pwlygxkqpfaw oJausmufrm
ausmufwHk;rsdK;udk vdka&qD &Edkifa&/ ,if;ausmufwHk;rsdK;udk "n
0wDNrdKUawmf? a0omvDNrdKUawmf ywf0ef;usif½dkUrm vdka&qD
aygaygrsm;rsm;? vG,fvG,fulul r&Edkif? a0omvDacwfrm pwl
ygxkvkyfvSL'gef;vdkol½dkUa&? ausmufqpfynmonf½dkUudk ajril
uRef;odkY &Gwfysm? vdka&qD xkqpfpDzdkY/ xkqpfNyD;pGmwdudk avmif;
BuD;wdeefY ajymif;,lvm;uwfzdkY/ vSL'gef;uwfzdkY/ ajriluRef;rm
av; vSLcsifau vSLvDuwfzdkY/ ajymif;&TDr,lEdkifbJ usefeDvdkuf
pGm wdav;[d vDzdkY/ attaMumif;wdaMumifh ajriluRef;rm
pwlygtrsm;tjym; wGd&pGmjzpfawvdkYav; uRefawmf½dkU qifjcif
MunfhEdkifyga&/
ajriluRef;rmwGd&a& pwlygwdeefY ywfoufNyD;au NcHKAsm
ajym&zdkYqdkygau/ vufwGduGif;qif; okawoejyKcsuft&/ ajr
iluRef;tESHYrm ausmufwdkifi,f (29)ck wGd&a&/ qHawmf&Sif
apwDawmfawmifbufrm ausmufwdkifi,f (10)ck wpfpkwnf;
wGd&a&twGuf? trsm;olig½dkUudk odrfwdkifwdxifAsm odrfawmf
&mvdkY owfrSwfac:a0:eDuwfaw/
q&mOD;pHomatmif okawoejyKcsufeefY wdkufqdkifn§d
EIdif;Asm ajym&zdkYqdkygau? atausmufwdkifwda& odrfwdkifwd
jzpfzdkYxuf? a0omvDacwfu xkqpfa& pwlygapwDaoQwd
jzpfzdkYu ydkrsm;yga&/ ausmufwdkifusdK;wpfck av;axmifhwpf
rsufESmrm wGd&a& jAm[D®yGm;ausmufpmav;vHk;uav;? atwdkif
wda& a0omvDacwfrm xkqpfca&wdkifwdjzpfawvdkY oufoD
cHeDyga&/ atwdkifwdudk oufoDxlNyD;au? a0omvDacwfuyif
ajriluRef;rm Ak'¨bmom0ifwd vDuwfzdkYvdkY ,lqEdkifyga&/
at,lqcefYrSef;csufwdrSefa&? rSm;a&qdkpGmudk &Sda[mif;okaw
oeXmeu&m oifhawmfa&eD&mwdudk wl;azmfMunfhAsm qHk;jzwf
EdkifzdkY jzpfyga&/
ataqmif;yg;tprm azmfjyygca&ydkif? pwlygapwDaoQ
wdtaMumif;udk tOD;tzsm; owdjyKavhvmwifjyoluawmh
cg q&mOD;pHomatmif jzpfyga&/ q&m okawoejyKcsufwd
udk rSDcdktm;xm;NyD;au? uRefawmf½dkUu tyifyef;cHAsm? okaw
oequfvkyfuwfawtwGuf? pwlygapwDaoQwdudk wGdvmpGm
jzpfca&/ q&m pwlygokawoevkyfief;udk uRefawmf½dkUu
tcsufopfacswdeefY wpfpGef;wpfp tm;jznfhyD;EdkifcvdkY 0rf;om
tm;&jzpfyga&/ a,'gav;aomh uRefawmf½dkUtm;xkwfcsufudk
todtrSwfjyKzdkY q&mr[dAsmjzpfvdkY 0rf;enf;&yga&/ q&m
t<uDapmrIudk ESajrmwrf;w jzpf&yga&/ wrvGefaumif;&m
ok*wd&m? uRefawmf½dkU tm;xkwfcsufudk q&m0rf;ajrmufom"k
ac:EdkifygpDvdkY qkawmif;&yga&/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
28
28
28
28
28
* pHomatmif? tmeE´pjE´&Spf&mpk &cdkifa0omvDrif;
(1974)yHk3-½I/
1/ ,if;pm? pm(8)½I/
* xHk;ó
1/ OD;pHomatmif? at'Dajcmuf&mpkESifh ,if;rwdkifrD &cdkif
jynfoHk; tu©&mudk yPmravhvmcsuf? Z,m;-4
(1973)
2/ ,if;pm pm-13
(ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/)
(ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/)
(ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/)
(ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/)
(ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/)
(&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck)
(&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck)
(&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck)
(&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck)
(&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck)
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf
aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf
aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf
aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf
aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf
taxmuftxm;rsm;
taxmuftxm;rsm;
taxmuftxm;rsm;
taxmuftxm;rsm;
taxmuftxm;rsm;
aygufawmNrdKUe,fonf a&S;acwf&cddkifNrdKUawmfa[mif;
rsm; wnf&SdcJhaom NrdKUe,fwpfck r[kwfacs/ odkYaomf a0omvD
acwf xGef;um;cJhpOfu Ak'¨bmomudk;uG,frItavhtxwpfck
jzpfaom pwlygausmufapwDi,f xkqpfudk;uG,frI taxmuf
txm;rsm;udk awGU&ygonf/ a,"r®m*gxm ouú#bmom
ausmufpmi,fwpfcsyfESifh wjcm;ausmufqpfvuf&m tusdK;
tyJhrsm;udkvnf; awGU&ygonf/ ,if;ausmufqpfvuf&m
taxmuftxm;rsm;udk rwifjyrD a0omvDacwftaMumif;udk
tenf;i,f&Sif;vif;zdkY vdkygrnf/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
29
29
29
29
29
&cdkifordkif;ü a0omvDacwfESifhywfoufí &cdkif&mZ0if
tqdkESifh acwfopfokawoDwdkYtjrif rwlnDMuacs/ &cdkif&mZ
0ifrsm;rSm ajrmufOD;acwfa&; rSwfwrf;rSwf&mrsm;udk tajccH
í a&;om;Mujcif;jzpfonf/ acwfopfokawoDwdkYurl a0om
vDacwfü oufqdkif&mrif;rsm; a&SUarSmufwGif a&;xdk;cJhMuaom
ausmufpm? '*Fg;pm? aMu;acgif;avmif;pm? aMu;eDjym;pmrsm;udk
zwf½Ií azmfxkwfwifjyMujcif; jzpfonf/ xdkYaMumifh acwfopf
okawoDwdkY wifjy,lqcsufu ydkícdkifvHkonf/
acwfopfokawoD t*FvdyfvlrsdK; a'gufwm*Refpwef?
tdEd´,vlrsdK; a'gufwmqm;um;wkdYu a0omvDacwfonf bDpD
(638)rS pwifcJhNyD; at'D(721)xd rif;(3)quf? rif;aygif;
(37)yg; tkyfcsKyfcJhonf[k qdkcJhMuygonf/ ajrmufOD;NrdKU oQpf
aomif;bk&m;0if0ü pdkufxlxm;aom tmeE´pjE´rif; a&;xdk;
cJhonfh ouú#bmomausmufpmwdkifudk tajccHí ,if;odkYqdkcJh
Mujcif; jzpfygonf/
aygufawmNrdKUe,fonf a0omvDNrdKUawmfa[mif;ESifh rdkif
(40)cefYom uGma0;onf/ aygufawmNrdKUe,fü a0omvDrif;
rsm; tkyfpdk;cJhpOfu xkqpfcJhonf[k ,lq&aom ausmufqpf
vuf&mrsm;udk awGU&ygonf/ awGU&Sd&aom ae&mrsm;rSm ydEJé
acsmif;uRef;ac: tv,fz½HkumuRef;? ajriluRef;ac: taemuf
z½HkumuRef;ESifh awmif&if;uRef;wdkY jzpfygonf/
ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm;
ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm;
ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm;
ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm;
ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm;
ydEJéacsmif;uRef;onf 28rdkif&Snfí tus,fqHk;ae&mrSm
(3.2)rdkif? tusOf;qHk;ae&mrSm (.2)rdkif &Sdonf/ þuRef;wGif
awmifwef;ESpfck &Sdonf/ awmifwef;ESpfckMum;vGifjyifonf
uRef;tus,fqHk;ae&m jzpfonf/ a0omvDacwfESifh ajrmuf
OD;acwf ausmufqpfvuf&mrsm;udk þvGifjyifwGif awGU&onf/
a&S;a[mif;vuf&mrsm; awGU&aom ae&mrsm;rSm oQif&Gm
 ajrmufbufESifh ta&SUbufwdkYü jzpfonf/ &Gmajrmufbuf
udkufig;&mcefYtuGm pm;usufuGif;&Sd apwDysufteD;ü &Gmom;
vli,f OD;pHausmf (24)ESpfu 1982-ckESpfwGif ausmufpmwpf
csyfawGUí aus;&GmaumifpDtzGJU Ouú|OD;pHxGef;vS (42-ESpf)
u aygufawmodkY vma&mufowif;ay;ojzifh oGm;a&mufavh
vmNyD; riful;,lcJhMuonf/ ¤if;riful;rludk a&S;a[mif;okaw
oeXme y@dwfq&mBuD;OD;omxGef;tm; zwfap&m NAJ[D®yGm;
tu©&m? ouú#bmomjzifh a&;xdk;xm;aom a,"r®m*gxm
awmfjzpfaMumif; od&onf/
ausmufpmrSm pmvHk;tcsdKU ysufaeí tjynfhtpHk zwf
r&awmhacs/ a,"r®m*gxmawmfudk atmufygtwdkif; pmoHk;
aMumif;jzifh a&;xdk;xm;onf/ ("mwfyHkrsm;udkvnf; ½Iyg/)
1/ --- --- --- --- --- a[wkjy
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
30
30
30
30
30
2/ --- --- --- --- --- aw oÍöa,med --- --- ---
3/ {0H 0g --- r[moQrP/
ygVdbmomjzifh þ*gxmawmf tjynfhtpkHrSm atmuf
ygtwdkif; jzpfygonf/
a,"r®m a[wkyÜb0g
awoHa[wk wxmuawmtm[m
awoÍöa,meda&m"m
{0H 0g'dr[moraPm/
þ*gxmawmf t"dyÜm,fudk q&mOD;pHomatmifu þ
odkY zGifhqdkxm;ygonf/
jrwfpGmbk&m;onf a&S;ujyKcJhaomtaMumif;w&m;
aMumifh jzpfay:vmukefaom tusdK;w&m;wdkYudk a[mawmfrl
/ xdktaMumif;tusdK;w&m;wdkY csKyfNidrf;&m w&m;wdkYudk
vnf; a[mawmfrl/ &[ef;Bud;jzpfaom jrwfpGmbk&m;onf
þodkY t,l&Sdawmfrl/ (pHomatmif at'Dajcmuf&mpkESifh
,if;rwdkifrD &cdkifjynfoHk; tu©&m? pm-183)
þa'oemawmfonf t&SiftóZdrax&fu t&Sifom
&dykwå&mavmif; Oywdótm; Am&mPoDNrdKUwGif;odkY qGrf;cH
0if&mü awGUqHkpOf a[mMum;awmfrlaom a'oemawmfjzpf
onf/ a&S;a[mif;&cdkifNrdKUawmfa[mif;rsm; jzpfaom "n0wD?
a0omvDwdkYüvnf;aumif; &cdkifjynftESHYüvnf;aumif; þ
*gxma&;xdk;xm;aom ouú#ESifhygVdbmomausmufpmrsm;?
pwlygausmufapwDi,frsm;udk awGU&ygonf/
txufoQif&Gm ausmufpmonfvnf; a0omvDacwf
xGef;um;pOf at'D(6)&mpkcefYu a&;xdk;cJhaom ausmufpm
jzpfonf[k qdkEdkifygonf/ þausmufpmaMumifh ydEJéacsmif;
uRef; (tv,fz½HkumuRef;) ü a0omvDacwfuyif vGefcJh
aomESpf(1400)cefYuyif vlaerI&SdcJhaMumif;? Ak'¨bmomudk;
uG,fMuaMumif; tcdkiftrmajymEdkifygonf/
þausmufpmtjyif oQif&Gmta&SUbuf udkufoHk;&mcefY
tuGm bk&m;ukef;[kac:aom ae&müvnf; a0omvDacwf
qif,ifxHk;zGJUrIESifh xkvkyfxm;aom ewf½kyfwpfck awGU&onf/
þewf½kyfuvnf; ydEJéacsmif;uRef;ü a0omvDacwf ,Ofaus;
rIxGef;um;cJhaMumif; axmufcHaeygonf/
ydEJéacsmif;uRef;ü aemufxyfawGU&aom a0omvDacwf
vuf&mrsm;rSm o&zlaqmif; aMu;qif;wkbk&m;rsm; jzpfonf/
carmif;acsmif;vGrf;OD;&Gm bkef;BuD;ausmif;ü ESpfql? ausmuf
awmif&Gm bkef;BuD;ausmif;ü wpfqljzpfygonf/ ¤if;aMu;vuf
&mrsm;rSm o,ful&vG,fulojzifh rlvuyif ,ckae&mrsm;ü
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
31
31
31
31
31
oGef;vkyfudk;uG,fcJhMuonf[kqdk&ef cufcJygonf/
ajriluRef;rS vuf&mrsm;
ajriluRef;rS vuf&mrsm;
ajriluRef;rS vuf&mrsm;
ajriluRef;rS vuf&mrsm;
ajriluRef;rS vuf&mrsm;
ajriluRef;onf rdkif(20)&Snfí tus,fqHk;ae&monf
(ESpfav;ydkif;wpfydkif;rdkif) tusOf;qHk;ae&monf (ig;ydkif;wpfydkif;
rdkif)om &Sdonf/ tv,fwGif awmifwef;u ae&m,lxm;onf/
þuRef;wGif a0omvDacwfvuf&m[lí ,lq&aom
pwlygausmufapwDi,f (29)ql awGU&onf/ uRef;ta&SUbuf
jcrf;&Sd NydKif;awmif&Gm? ukvm;odef? 'dkif;csyfwdkYü (7)ql? taemuf
bufjcrf; <uDjyif&Gm? jyifbkwf&Gm? qHawmf&SifapwDawmf awmif
bufodrfawmf&mESifh ,if;wdkYteD;ü (22)ql jzpfygonf/ odrf
awmf&mteD;awGU&aom pwlygwpfqlü ouú#ausmufpmysuf
tenf;i,f a&;xdk;xm;ygonf/
pwlygausmufapwDi,frsm;ESifh ywfoufí q&mBuD;
OD;pHomatmifu jznfh½HkpGm wifjyzl;ygonf/ OD;pHomatmif
azmfxkwfwifjyzl;aom pwlygausmufapwDi,f (tcsdKUü
ouú#bmom a,"r®m*gxmygonfwdkYonf ajriluRef;ü awGU
&aom pwlygrsm;ESifh wpfyHkpHwnf;jzpfygonf/ xdkYaMumifh ajril
uRef;üawGU&aom pwlygapwDi,frsm;onf a0omvDacwf
vuf&mrsm; jzpfonf[k ,lqEdkifygonf/ þ,lqcsufudk ydEJé
acsmif;uRef;rS a,"r®m*gxmxdk; ouú#ausmufpmu axmufcH
aeygonf/ taMumif;rSm ydEJéacsmif;uRef; (tv,fz½Hkum
uRef;)onf ajriluRef; (taemufz½HkumuRef;)ESifh jrpfwpfck
om uGmjcm;aomaMumifh jzpfygonf/
odkYaomf ajriluRef;onf ydEJéacsmif;uRef;uJhodkY r[kwfbJ
ajrjyefYvGifjyifenf;aomaMumifh vlaerIvnf; enf;cJhvdrfhrnf
[k ,lqoihfygonf/ pwlygapwDi,f trsm;tjym;awGU&jcif;
rSm ¤if;uRef;onf yifv,fuRef;jzpfí ausmufwHk;ausmuf
aqmifrsm;aomaMumifh ukodkvf&SifwdkYu wpfuGuf ausmufqpf
orm;wdkYu wpfuGuf apwDi,ftrsm;tjym; xkqpfay;cJhMu
jcif; jzpfEdkifonf/ ajriluRef;rSwpfqifh rdrdwdkYvdk&modkY avSrsm;
jzifh o,f,lydkYaqmifay;Mujcif; jzpfayvdrfhrnf/ ,ckawGU&
aom pwlygtcsdKUrSm ro,faqmifEdkifaom pwlygrsm;jzpfEdkif
ygonf/
awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm;
awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm;
awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm;
awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm;
awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm;
awmif&if;uRef;um; aygufawmNrdKUe,f tcsuftcsm
usaom uRef;jzpfonf/ awmifajrmuf q,frdkifceYf&Snfí ta&SU
taemuf &SpfrdkifcefY&Sdonf/ tv,fwGif wef;wifawmifwef;
u awmifajrmufoG,fwef; wnf&Sdonf/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
32
32
32
32
32
awmif&if;uRef;ü a0omvDacwfvuf&m pwlygausmuf
apwDi,f oHk;qlawGU&onf/ ¤if;uRef;rS BudrrfacGarmf&Gmom;
rlvwef;ausmif;tkyfq&mBuD; OD;atmifomxGef; (uG,fvGef)
u 1983-ckESpfwGif owif;ay;í oGm;a&mufrSwfwrf;wifEdkif
cJhjcif; jzpfygonf/ pwlygrsm;udk &Gmta&SUbufwpfrdkifcefYtuGm
wef;wifawmifwef; awmifpG,fusm;MuKwfawmifajc&if;ü
awGU&jcif; jzpfygonf/
pwlygoHk;qlteuf ESpfqlrSm ajriluRef;rS pwlygrsm;uJhodkY
tajymuftrGrf;rygacs/ usefwpfqlrSm awGU&orQpwlygrsm;
teuf vHk;ywfa&mtjrifhyg tBuD;qHk;jzpfonf/ ÓPfawmf
tjrifh ig;aywpfvufr &Sdonf/ av;axmifhrsufESmESpfbuf
ü vdkPfwGif;rkcfwpfckpDudk vHk;ywfausmufom;a&SUodkY xk ESpf
vufrcefY<uí xkqpfxm;cJh[ef wlygonf/ ,ckusdK;yJhaeygNyD/
("mwfyHk½I)
a0omvDacwf ausmufqpfvuf&mrsm;awGU&aom ydEJé
acsmif;uRef;? ajriluRef;? aomif&if;uRef;wdkYESifhywfoufí
tcsKyfoabm oHk;oyfwifjy&vQif ¤if;uRef;wdkYonf wpfckESifh
wpfck eD;eD;uyfuyf wnf&SdMuonf/ jrpfwpfjrpfom jcm;onf/
xdkYaMumifh tkyfcsKyfa&;? vlrIa&;? ,Ofaus;rIwdkY qufEG,frI
&Sdvdrfhrnf[k qdkEdkifonf/ awGU&Sd&aom ausmufqpfvuf&m
rsm; (pwlygausmufapwDi,f? ewf½kyf? ausmufpm)udkMunfhí
ajym&vQif aygufawmNrdKUe,fonf vGefcJhaomESpfaygif; 1400
cefYuyif ,Ofaus;rItqifh jrifhvmaom &cdkifvlUtzGJUtpnf;
&SdcJhNyD; yef;csD? yef;yk twwfynm xGef;um;cJhNyD; ausmufudk
Edkifeif;pGm xkqpfEdkifaom oHtrsdK;tpm;udk xkwfvkyfoHk;pGJwwf
NyD; jzpfygonf/ xdkoHql;rfsm;jzifh qif,ifxHk;zGJUrIygaom vl½kyf
wdkYudkvnf; ususee xkqpfzefwD;EdkifcJhMuNyD[k qdkEdkifygonf/
tcsKyfajym&vQif aygufawmNrdKUe,fonf a&S;&cdkifNrdKU
awmfa[mif;rsm;ESifh reD;aomfvnf; vGefcJhaomESpf (1600)cefY
uyif vlaerI&SdcJhNyD; Ak'¨bmomxGef;um;cJhaMumif; oufaocH
aeaom ouú#ausmufpmESifh pwlygausmufapwDi,frsm;
awGU&Sd&aom NrdKUe,fwpfck jzpfayonf/
&cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS
&cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS
&cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS
&cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS
&cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS
1994-ck? {NyDv
1994-ck? {NyDv
1994-ck? {NyDv
1994-ck? {NyDv
1994-ck? {NyDv
ppfawGNrdKU/
ppfawGNrdKU/
ppfawGNrdKU/
ppfawGNrdKU/
ppfawGNrdKU/
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
armifAodef;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
33
33
33
33
33
rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm
rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm
rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm
rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm
rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm
t,f'DwmcifAsm;/
1971-ck? Mo*kwfv rdk;a0r*¾Zif;wGif ]jrefrmpmay tbd
"mef} tcef;ü ]uefawmfrif;ausmif;q&mawmf} taMumif;udk
zwf½I&ygonf/ rdk;a0u ]q&mawmfa&;om;aom pmrsm;rSm
a&Teef;aMumh&SifxHoGif; arwåmpmESifh avmuom&ysdKUqHk;rpm
wdkY jzpfonf/ tcsdKUu avmuom&ysdKUudk &cdkifq&mawmfa&;
onf[k rSwf,lMuonf/ odkYaomf ysdKUed*Hk;wGif ]usifhxHk;rSwf&m?
oifhvSpGmudk? ynm&Sdol? rSwfpdrfh[lí? qk,lyw¬em? BudKuf&m&Sm
onf? xifpGmtausmf? uefawmfrif;ausmif;? jrwfeHavSmif;
om;? pkaygif;r[m? okynmvQif} [k qdkxm;ojzifh avmuom
&ysdKUudk uefawmfrif;ausmif; q&mawmfyif a&;aMumif;odom
xif&Sm;onf} [k taxmuftxm; wpfrsdK;wnf;udkjyí tqHk;
tjzwfay;xm;onfudk zwf½I&ygonf/
rdk;a0wifjyouJhodkY jrefrmpmayavmuwGif avmuom
&ysdKUESifhywfoufí t,ltqESpfrsdK; jzpfaeygonf/ uefawmf
rif;ausmif;q&mawmf a&;onf[laom t,ltqESifh &cdkif
q&mawmfa&;onf[laom t,ltqwdkY jzpfygonf/ olUt,l
tqESifhol taxmuftxm;tcdkiftvHkESifh wifjycsufrsm; &Sd
Muygonf/
t*¾r[my@dw q&mBuD; OD;vif;u ]]þavmuom&
ysdKUudk uefawmfrif;ausmif;q&mawmf a&;om;onf[lívnf;
aumif;? &wemyl& tif;0NrdKUrif;acgifBuD;q&m ]&Sif£E´*kwå}
bGJUcH &cdkifq&mawmfwpfyg; a&;om;onf[lívnf;aumif;
trSwftom;uGJjym;Mu&mrSmum; a&S;a&S;q&mawmfbk&m;BuD;
rsm;vufxufuyif pwifuGJjym;vmcJhaom t&mjzpfí rnf
onfhtrSwftom;u rSefonf[k twnfqHk;jzwf&ef cJ,Of;vS
/ tcsdKUaom avmuom&ysdKUrlrsm;rSm uefawmfrif;ausmif;
q&mawmfa&;aMumif; jyqdkonfh ed*Hk;yifyg&Sdae/ odkY&mwGif
xdked*Hk;vuFmudk Munfhaomtcg ysdKUpmom;vuFm? pmom;
toGm;tvmESifh ed*Hk;vuFmpmom;tajctae uGmjcm;vsuf
&Sdaeí usrf;jyKq&myifa&;om;aom ed*Hk;jzpfonf[k qdk&ef
cJ,Of;}} [lívnf;aumif;/
]]&cdkifq&mawmfonf ]avmuom&ysdKU} yif omru
]"r®om&ysdKU}udkyg ysdKUESpfapmifyif a&;om;awmfrlcJhonf/ odkY&m
wGif "r®om&ysdKUu wdrfjrKyfí avmuom&ysdKUom xif&Sm;ae
ygonf[laom trSwftom;udk twnfjyKvQifvnf; avmu
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
34
34
34
34
34
om&ysdKUrSm w&m;awmfESifh rqdkifvSonfhavmutaMumif;
tqDtESpfwdkYudkom jyonf[kqdk&rnfjzpf/ pifppfrSm avm
uom&ysdKU trSwf1 rSpí trSwf 10xd tydk'fwdkYrSm ukodkvf
w&m; tqDtESpfwdkYudkyg jyxm;/ txl;tm;jzifh trSwf
11 tydk'frSm ]]tedpöESifh 'ku© tewå}} ponfjzifh edAÁmefa&muf
aMumif; 0dyóem tqDtESpfudkyif jyxm;avonf/ usrf;jyK
q&mawmfudk,fwdkifuvnf; trSwf 47tydk'fwGif ]]avmuom
&? usrf;tpü (odkYr[kwf) avmuom&? usrf;*EÅü? "r®om&
tvuFmjzifh? wefqmvnf;qif? zGJUpD&ifvsuf}} [k a&;om;xm;
awmfrl/ trSwf 12 tydk'frSpíom v,fvkyfukefoG,fjcif;
ponfh ]]uRJ EGm; qdwf 0uf? 0rf;bJiSufESifh? Muufur<uif;?
odrf;arGUjcif;}} ponfh avmuDoufouf tusdK;0g'wdkYudk jy
awmfrlonf/ þtaMumif;rsm;udk axmufu &cdkifq&mawmf
a&;onf[laom trSwftom;om rSefuefonf[k qHk;jzwf&ef
vnf; cJ,Of;jyef[lívnf;aumif; t,ltqESpfrsdK;udk wifjy
NyD;aemuf-
]]xdkyk*d¾KvfBuD; 2-yg;vHk;yif ynm&SdBuD;rsm;omjzpfí
taotcsmqHk;jzwfEdkifcGifh r&Sdaom usrf;jyKq&mawmfudk qHk;
jzwfEdkif&ef MuHpnftm;xkwfjcif;rjyKbJ ysdKUpmxJwGifygonfh
Mo0g'taMumif;t&mwdkYudkom aumif;pGmem;vnfod&Sd tjcm;
usrf;*efwdkYESifhvnf; n§dum oifhjrwf&m vdkufemEdkifatmifom
BudK;pm;tm;xkwf&m}} [lí Mo0g'ay;zl;ygonf/
q&mrif;ok0Pfurl ]]rif;jzpfí wpfq,fhajcmufESpf&Sd
aomtcg rif;BuD;(rif;BuD;pGmapmfuJ)onf rdrdi,fq&m &cdkif
oljrwfudk owd&í aejynfawmfodkYyifhac:um r[moCF&mZm
[laom wHqdyfawmuyfvSLNyD;vQif udk;uG,fawmfrlavonf/
xdkr[moCF&mZmwHqdyfemrudk cH,lawmfrlonfh &cdkifoljrwf
onf rif;om;oHk;yg;udk pmaycspOftcgu avmuom&ysdKUudk
pDuHk;um rif;om;wdkYtm; oifMum;ay;avonf/ þum; OD;uk
vm;&mZ0if? "n0wDta&;awmfyHk? omoemvuFm&pmwrf;
wdkYESifh tnDjzpfaom avmuom&ysdKUESifh ysdKUq&mwdkY
tw¬KyÜwdåaywnf;}} [lí usrf;*efvm tqdkwdkYudk okawoejyK
wifjyxm;ygonf/
txufyg q&mBuD;OD;vif;ESifh q&mrif;ok0PfwdkY a&;
om;csufrsm;rSm ]]avmuom&ysdKUESifh ywfoufaom ESpfzuf
t,ltqtcsdKU jzpfygonf/ rdk;a0onf ESpfzuft,ltqtudk;
tum;rsm;udk ]]tbd"mefwm0efwpf&yf}} tjzpf pmzwfolwdkY
od&Sdatmif OD;pGmwifjyoifhygonf/ ESpfzuftqdkudk wifjyNyD;
rSom rdrdudk,fydkift,ltqudk azmfjyvdkygu azmfjyoifhyg
onf/ tqHk;tjzwfay;vdkuvnf; ay;Edkifygonf/ jyóem&Sd
aeygvsuf ESpfzuft,ltqtudk;tum;udk razmfjybJ rdrdESpf
ouf&m tudk;tum;udkom qGJxkwfazmfjyjcif;onf rvdkvm;
tyfaom azmfjyjcif;rsdK; jzpfygonf/ yk*d¾KvfpGJbufvdkufonf[k
qdkEdkifygonf/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
35
35
35
35
35
pmayavmuwGif vlwef;pm; &yfwnfcsufaMumifh zuf
vdkufjcif;rsdK; (t&if;rJhbufom;? t&if;&Sifbufom; ponfjzifh)
udk rnfodkYrQ ra0zefvdkyg/ vlwef;pm;udpöwGif bufvdkufrS
vnf; obm0usygonf/ rSefuefygonf/ odkYaomf yk*d¾KvfpGJ
vlrsdK;pGJ a'opGJ tp&Sdaom tpGJtvrf; wpfckckaMumifh zuf
vdkufjcif;rsdK;um; or®morwfrus}} [k qdkcsifygonf/ ]]tpGef;
xGufonf}} [kvnf; a0zefvdkygonf/
rdk;a0onf rGefjrwfaom pmaywm0efrsm;udk xrf;í
jrefrmpmaytqifhjrifhatmif tm;xkwfaeonf[k jrifygonf/
xdkodkYtm;xkwf&mü ]]jrefrmpmaytbd"mef}} u@rSm rdk;a0
BuD;av;aomvkyfief;BuD;wpfck jzpfonf[k jrifygonf/ þ
tbd"mefonf jrefrmpmayordkif;wGif xif&Sm;aomae&m
wpfckudk &,lrnfhtbd"mefjzpfygonf/ xdkYaMumifh tbd"mef
jyKpkolwGif BuD;av;aom wm0efrsm; tvdktavsmuf &Sdvmyg
onf/ owdvpf[if;í rjzpfyg/ tao;tzGJrSpí rwdrf;r
apmif;&atmif owd&Sd&rnf jzpfygonf/ ]]avmuom&ysdKU}}
[dpöwGif rdk;a0 a&;om;azmfjycsufonf ]]jyóemudk tav;
teufrawG;bJ ayghayghqq a&;om;azmfjycsufrsdK;jzpfonf}}
[k jrifí þodkYa0zefwifjy&jcif; jzpfygonf/
armifAodef;(ppfawG)
armifAodef;(ppfawG)
armifAodef;(ppfawG)
armifAodef;(ppfawG)
armifAodef;(ppfawG)
(rdk;a0pmayr*¾Zif;ESifh jrefrmpmaytbd"mefudk ,ckuJh
odkY pdwf0ifpm;pGm zwf½INyD; apwemjzifh axmufjya0zefonf
udk aus;Zl;wifygonf/ ,if;odkYjyKpk&mwGif taxmuftxm;
rsm; enf;yg;jcif;? tcsuftvufrluGJrsm;? taumuft,lrluGJ
rsm; &Sdjcif;wdkYaMumifh rsm;pGmrS tcuftcJ awGU&ygonf/ NyD;
qHk;oGm;aomtcgwGif udk;um;csuf &nfñTef;csufESifh aumuf
,lcsufrsm;udk jznfhpGufwifjyrnf jzpfygonf/ a&SUwGifvnf;
twdrf;tapmif;rsm;&Sdu a0zefaxmufjyMuyg&ef arwåm&yfcH
ygonf/
,ckaomf Aodef;(ppfawG)axmufjyaom avmuom&ysdKU
udpöwGifrl ]]acgif;pOf}} udk owdjyK&ygonf/ ,ckazmfjyjcif;rSm
]]uefawmfrif;ausmif; q&mawmf}} jzpfygonf/ ]avmuom&
ysdKU} r[kwfyg/ q&mawmfaMumif;a&;&mwGif q&mawmfa&;
aom (a&;onf[k avmuom&ysdKUacgif;pOfwGif taxmuf
txm;jyNyD;aom)avmuom&ysdKUtaMumif; azmfjyjcif; jzpfyg
onf/ ]]avmuom&ysdKUacgif;pOf}} wGifrl þysdKUESifhywfouf
orQaom tcsuftvufESifh taumuftuluGJrsm;udk azmfjy
NyD; cdkifvHkajyjypfaom aumuf,lcsufudk azmfjyrnfjzpfygonf/
(yk*d¾Kvf vlrsdK;pGJ? a'opGJudk rdk;a0u rESpfouf rusifh,l
yg/ jrefrmpmay tbd"mefonf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH
twGif;&Sd wdkif;&if;om;vlrsdK; tm;vHk;tusdK;udk a&S;½Iygonf/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
36
36
36
36
36
avmuom&ysdKESi
avmuom&ysdKESi
avmuom&ysdKESi
avmuom&ysdKESi
avmuom&ysdKESifffffhhhhh
&cdkiftaxmuftxm;rsm;
&cdkiftaxmuftxm;rsm;
&cdkiftaxmuftxm;rsm;
&cdkiftaxmuftxm;rsm;
&cdkiftaxmuftxm;rsm;
avmuom&ysdKUonf qHk;rpmtjzpf xif&Sm;/ ]]pmoif
ysdKEk? tajcjyK}} wdkYtm; oGefoif&ef ausmif;oifpmtjzpf toHk;
jyKcJhMu/
&cdkifbufü avmuom&ysdKUudk bkef;awmfBuD;ausmif;ü
vnf;aumif;? tdrfausmif;üvnf;aumif; oifcJhMuygonf/
i,fpOfumv pmayoif,lMuaomtcg a,musfm;uav;wdkY
onf bkef;awmfBuD;ausmif;ü oif&í rdef;uav;wdkYrSm tdrf
ausmif;üoifMu&onf[k tbdk;tbGm;wdkYxHrS Mum;emcJhzl;yg
onf/
&cdkifwdkY "avhxHk;pHt& a,musfm;uav;wdkYom q&m
bkef;awmfBuD;xH pmayoif,lcGifh&/ rdef;uav;wdkYum;
oif,lcGifhr&acs/ &GmxJü pmoifay;EdkifolxH tyfESHoif,lap
/ odkYr[kwfygu rdrdwdkYtdrfü tbdk;tbGm;wdkYyif oifay;Mu
ygonf/ wpfcgwpf&H OykofZ&yfü oDv&Sifrsm; aexdkifygu
rddef;uav;wdkYudk ac:,loifay;wwfMuygonf/
vGefcJhaom 15-ESpfu touf 85-ESpft&G,fü uG,fvGef
cJhol yif;0g(yef;0g)Zmwd uRefawmfhtbGm; a':vSolZmonf
&cdkifoifykef;BuD;udk EIwfwuf&oljzpf/ avmuom&ysdKU
pmydk'ftcsdKUudkvnf; uRefawmfwdkYtm; &GwfqdkjycJhzl;/ bGm;bGm;
 tbdk;xHrS i,fpOfu oif,lcJhonf[k qdkygonf/ bGm;bGm;
tbdk;onf rdrdajr;ESifh upm;azmfrdef;uav;wdkYudk pmoifay;
aomtcg OD;pGm oifykef;BuD;udk oifonf/ oifykef;BuD;ukefaom
tcg avmuom&ysdKUudk EIwfiHkcsay;onf/ xdkYaemuf r*Fvokwf
ESifh bk&m;&Sdcdk;wdkYudkcsay;onf[k tbGm;xHrS odcJh&ygonf/
uRefawmfhtbdk; yif;0gZmwd OD;&TDomatmifum; bkef;BuD;
ausmif;xGuf jzpf/ q&mbkef;awmfBuD;xHrS &cdkifoifykef;BuD;
udkyif oif,lcJh&/ oifykef;BuD;ukefaomtcg avmuom&
ysdKU? twGuftcsuf? o'´goN*ØK[fpaom Ak'¨pmaywdkYudk tqifh
qifhoif,l&cJhonf[k ajymjycJhzl;ygonf/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
37
37
37
37
37
avmuom&ysdKUudk oifaomtcg ysdKUed'gef;tjzpf ]]avm
uom&apmifudkcs? zwfMucg? rvdr®moli,fwdkY? ydk'f&if;v,fzsm;?
rSwfom;rodayaMumifh/ t&if;0,fvQif tp[defY? Mum;ydrfhol
jrwf? ouf&Snfvwf? oufBuD;vQiftdkrdbwnf;/}} [lí rdrdwdkY
oifcJh&aMumif; wpfydkif;wpfp &GwfqdkjycJhzl;ygonf/ tptqHk;
odvdkygonf[k uRefawmfylqmaomfvnf; rrSwfrdí ajr;
tvdkudk jznfhqnf;ray;EdkifcJh&Smay/
q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl
q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl
q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl
q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl
q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl
,Ofaus;rIXme jyu©'deftMuHay;tzGJY0ifq&mBuD; OD;xGef;
vScdkif (1906-1983)onf ykPÖm;uRef;NrdKUe,f wef;pG,f&Gm
Zmwdjzpf/ bkef;BuD;ausmif;xGuf vljyefawmfwpfOD; jzpf/
uRefawmfwdkY rdwfaqGwpfpkonf q&mBuD;xH jyu©'defwGufcsuf
enf;ynmudk oif,lMuaomtcg uRefawmfu avmuom&ysdKU
taMumif;udk rqDrqdkifar;Munfhzl;ygonf/ tbdk;xHü
uRefawmftvdkrjynfhcJhaom ]]avmuom&? apmifudkcs? zwfMu
cg}} tp&Sdaom &wkudkum; rdrdrarhao;aMumif; ajymjyygonf/
uRefawmfu ]]a&;ay;yg}} [k twefwefawmif;yefav&m
atmufygtwdkif; a&;ay;zl;ygonf/
*avmuom&? apmifudkcs? zwfMucg? rvdr®moli,fwdkY?
ydk'f&if;v,fzsm;? rSwfom;rodayaMumifh/ t&if;0,fvQif? tp
[defY? Mum;ydrfholjrwf(1)? ouf&Snfvwf(2)? oufBuD;vQiftdkrd
bwnf; (3)? qE´vQifa'go[d (4)? udk,fEIwfESvHk;? apmifhoHk;
NrJpGm? owå0gudk (5)? ynmvQifrsufpdESifh (6)? ygPmwdygwf
tedpö(7) (8)? avmbeyif (9)? tdkrdcif (10)? vsifvsifpwk
'DomrSmwnfh (11)? v,fvkyfumukefonfiSm (12)? xHk;wdem
vQif ab;bdk;quf (13)(14)? rysufolwumwnfh (15)? C
&mvQif0go[d (16)? av;uRef;xdyfacgif (17)? aphajrUaqmif
wwfc(18)? avmifvHkUvynmESifh (19)? aMumif;awmfrSc&D;
om (20)? ysLysLiSmiSm (21)? avmuomudk (22)? pOfvmrSwf
ukefMuav/*
þ&wkudk rnfonfhyk*d¾Kvf pDuHk;cJhaMumif;udkum; trSwf
tom;r&Sdí rod&ay/ rnfonfhacwfu
pDuHk;cJhoenf;[laom tar;udkrl xdk&wkESifh xdk&wkudk
oDqdka&;ul;ay;cJhol OD;&TDom atmifESifh OD;xGef;vScdkifwdkYudkyif
oufaoxm;NyD; aMumif;usdK; qufpyfum
cefYrSef;Munfh&ayrnf/
uRefawmfhtbdk; OD;&TDomatmif (1883-1967)onf
taemufjynf yif;0gZmwd jzpfygonf/ yif;0g (yef;0g)a'o
um; t*Fvdyfjrefrm yxrppfyGJrwdkifrDu ppfolBuD;r[mAE¨Kv
ppfcsDwufcJhzl;aom &mrl;ac: yef;0ga'o (,cifta&SU
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
38
38
38
38
38
b*Fvm;? ,ckb*Fvm;a'h&Sf) jzpfygonf/ OD;&TDomatmifonf
csif;ysHta&;tcif;aMumifh &cdkifjynfrS taemufjynfodkY (ta&SU
b*Fvm;odkY) 1784-ESifh 1824-Mum;umvü xGufajy;cJhMu
aom ppfab;'ku©onfrS qif;oufaygufzGm;vmol jzpfonf/
aESmif;ajrmufOD;acwf (1784-rwdkifrDumv) bkef;BuD;ausmif;
ynma&;udk qufcHcJhaom bkef;BuD;ausmif;xGufwpfOD; jzpf
onf/ txufyg&wkESifh avmuom&ysdKUwdkYudk oif,lcJhzl;ol
jzpfonf/
&cdkifjynf ykPÖm;uRef;NrdKUe,f wef;pG,f&GmZmwd OD;xGef;vS
cdkifvnf; OD;&TDomatmifuJhodkYyif bkef;BuD;ausmif;xGufwpfOD;
jzpf/ avmuom&ysdKUudk oifzl;/ txufyg&wkudk aumif;
pGmrSwfrdol jzpf/
txufyg yk*d¾KvfESpfOD;wdkY EIwfxGufrSwfwrf;udk udk;um;
í a&;&rnfqdkvQif avmuom&ysdKUESifh azmfjyyg&wkwdkYonf
&cdkifjynfüvnf;aumif;? taemufjynfüvnf;aumif; 1784-
rwdkifrDuyif &cdkifbkef;awmfBuD;ausmif;ü oif,lcJhMuaom
pmrsm;jzpfonf[k qdk&rnf jzpfygonf/ xdktpOftvmonf
'kwd,urÇmppf rjzpfrDumvxd &SdcJhao;aMumif; xdkyk*d¾KvfESpfOD;
u oufaocHaeMuayonf/
* acwfNydKiftaxmuftxm;
acwfNydKiftaxmuftxm;
acwfNydKiftaxmuftxm;
acwfNydKiftaxmuftxm;
acwfNydKiftaxmuftxm;
acwfopfordkif;okawoDwdkY vkyfxHk;vkyfenf;t& EIwf
xGufrSwfwrf;udk cdkifvHkaom taxmuftxm;tjzpf vufrcH
wwfMuacs/ cdkifvHkaomtcsuftvufrsm;rawGUrD ,m,Dtqdk
tjzpfum; todtrSwfjyKMuygonf/ xdkYaMumifh txufazmfjy
yg &wkudkvnf; EIwfxGufrSwfwrf;jzpfí rcdkifvHk[k qdkcsifvQif
qdkEdkifrnf xifygonf/ xdkEIwfxGufrSwfwrf; cddkifvHkaMumif;
oG,f0dkufaxmufcHrnfh oufaowpfckudk wifjyygrnf/
xdkoufaorSm EdkifiHjcm;rSwfwrff;wpfck jzpfygonf/ a&;
olrSm a*sav'ef (J. Leyden) jzpfygonf/ ¤if;onf umv
uwåm;NrdKUrS (1811)ckwGif xkwfa0aom tm&Swpf*sme,f
twGJ 10ü ]]tif'dkcsdKif;em;EdkifiHwdkY bmompum;ESifh pmay
ta&;tom;rsm;}} pmwrf;wpfapmifudk a&;om;cJhygonf/ xdk
pmwrf;ü &cdkifbmompum;ESifh pmaywdkYudk oHk;oyfxm;&m
olawGU&Sd&aom &cdkifpmayusrf;pmtkyfaygif; (79)udk azmfjy
xm;ygonf/ ,if;usrf;wdkYteuf trSwf(29)ü ]]avmuom&}}
(Logasava) udkvnf; azmfjyxm;ygonf/
a*sav'ef okawoevkyfaomtcsdefonf 1811-ck
rwdkifrDu jzpfonf/ bdk;awmfbk&m;ESifh bBuD;awmfbk&m;wdkY
onf &cdkifudk 1784-ckrS 1824ckxd tkyfpdk;cJhMu&m 1811-
ck rwdkifrDumv &cdkifjynfonf jrefrmbk&ifwdkY vufatmuf
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
39
39
39
39
39
üyif &Sdaeao;onf/ csif;ysHta&;aMumifh rNidrfroufjzpfae
aomumv jzpfonf/ xdkYaMumifh a*svef'ef okawoevkyf&ef
&cdkifjynfodkY vmEdkifrnf r[kwfacs/ umvuwåm;rSwpfqifh
vufvSrf;rD&m NAdwdoQydkifeufüom (&cdkifppfajy;'ku©onfrsm;
aexdkif&m ta&SUb*Fvm;üom) avhvmEdkifayrnf/ xdkYaMumifh
¤if;azmfjyaom ]]avmuom&}} usrf;onf ta&SUb*Fvm;
a&muf &cdkifwdkYxHü awGU&aom usrf;om jzpfayvdrhfrnf/
þtaxmuftxm;aMumifh taemufjynfac: ta&SU
b*Fvm;a&muf &cdkifwdkYonf avmuom&ysdKUudk 1784-aemuf
ydkif;rS pwifí yif;0g (yef;0g)Zmwd OD;&TDomatmifwdkY pmoif
onfhumvtxd oif,lcJhMuonfrSm xif&Sm;aeygonf/ odkYjzpf
vQif yifr&cdkifjynfüvnf; 1784 rwdkifrDumvrSpí ykPÖm;
uRef;NrdKUe,f wef;pG,f&GmZmwd OD;xGef;vScdkifwdkY pmoifonfh
umvxd avmuom&ysdKUudk oif,lcJhvdrfhrnf[k aMumif;usdK;
qufpyf qifjcif,lEdkifygonf/
txufwifjycsufwdkYudk tESpfcsKyfajym&vQif (1) avmu
om&ysdKUonf &cdkifü oli,fwdkYudk tpOftvmoifMum;ydkYcs
aom qHk;rpmwpfck jzpfonf/ (2) xdktpOftvmonf 1784-
rwdkifrDuyif &SdcJhonf/ (3) 1784 aemufydkif;wGifvnf; yifr
&cdkifjynfüvnf;aumif;? csif;ysHta&;tcif;aMumifh ppfajy;
'ku©onfrsm; cdkvIH&m? taemufjynfac: ta&SUb*Fvm;a'o
üvnf;aumif; wnf&SdcJhonfrSm 'kwd,urÇmppfrwdkifrD umv
txdjzpfonf[lí &vmygonf/ &nf&G,fcsufum; avmuom
&ysdKUudk ausmif;oifcef;pmtjzpf &cdkifwdkYtpOftvmoHk;pGJcJh
MuaMumif; ordkif;aMumif;avQmufí oufaoxljcif; jzpfyg
onf/
*avmuom&ysdKUpmqdk
avmuom&ysdKUpmqdk
avmuom&ysdKUpmqdk
avmuom&ysdKUpmqdk
avmuom&ysdKUpmqdk
avmuom&ysdKUpmqdkum; rnfolenf;/ tcsdKUu &cdkif
oljrwf[k qdkMuonf/ tcsdKUu uefawmfrif;ausmif;q&mawmf
[k ,lqMuonf/ þjyóemrSm a&S;acwfuyif &SdcJhonf[k
od&ygonf/
&cddkifoljrwf[k ,lqaomyk*d¾KvfwdkYu ]]Mum;ydrfholjrwf?
trsm;rSwfpdrfh}} [laom avmuom&ysdKU yxrydk'fyg ]]ol
jrwf}} pum;vHk;udk tajccHí OD;ukvm;r[m&mZ0ifBuD;? "n
0wDta&;awmfyHkomoemvuFm&pmwrf;wdkYESifh n§dumwifjy
Muygonf/ ]]Mum;ydrfholjrwf}} [laom rlvuAsmpmudk,füyg0if
onfh ]]oljrwf}} onf ]]&cdkifoljrwf}} jzpfaMumif; OD;ukvm;
r[m&mZ0ifu rnfuJhodkY axmufcHxm;ygoenf;/ OD;ukvm;
r[m&mZ0ifBuD; yxrwGJ ([Hom0wDrl)/ pm 348ü
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
40
40
40
40
40
]]&cdkifbk&if (rif;xD;)vnf; rif;vsifapm om;awmforD;
awmfwdkYESifh ,laví? &cdkifodkYa&mufvQif aumif;rGefpGmae&/
rif;vsifapmvnf; &cdkifodkYa&mufvQif om;awmfoHk;yg;wdkYudk
yd#uwfaA'ifwwfaom oljrwf0,f tyfav/ rif;om;oHk;
yg;vnf; yd#uwfaA'ifoifí wwfavaomf q&moljrwftdyf
rufjrifrufawmfrl}} [lívnf;aumif;/
]]bk&ifrif;BuD;pGmjzpfawmfrlí 16-ESpf&Sdaomtcg &cdkif
rSm q&mawmfonf rif;jzpfvQif ighudkarhavonf[lí bk&if
rif;BuD;pGmodkY apvm/ bk&ifrif;BuD;pGmvnf; q&mawmfudk
rsm;pGmaom ylaZmfouúm&u jyKawmfrlí ]]r[moCF&mZm}}
[laom wHqdyfudk vSLawmfrl/ (pm 362-363)[lívnf;
aumif; azmfjyxm;ygonf/
txufyg aumufEkwfcsufudkMunfhvQif rif;BuD;pGm
i,fq&monf &cddkifq&mawmf ]]oljrwf}} jzpfaMumif; awGUEdkif
ygonf/ bk&ifrif;BuD;pGmonf &cdkifq&mawmf ]]oljrwf}}udk
tif;0ü udk;uG,fcJhonfudkvnf; awGUEdkifygonf/ odkYaomf
rif;BuD;pGmtm; pmayydkYcspOf avmuom&ysdKUyg0ifonf ryg0if
onfudkum; aocsmpGm rajymEdkifacs/
"n0wDta&;awmfyHküum; &cdkifoljrwftaMumif;udk
vnf;aumif;? avmuom&ysdKU taMumif;udkvnf;aumif;
rawGU&/ &cdkifrif;xD;u oufrif;vsifapmtm; y&d,m,fjzifh
vG,fulpGmatmifjrifí &cdkifodkY aqmif,lcJhaMumif;udkom qdkyg
onf/ rif;vsifapm om;awmfrsm;taMumif; azmfjycsufrsm;
udk atmufwGifMunfhyg/
]]oifrif;BuD; om;tBuD;apmpHkudk uRJbJpm;? om;tvwf
apmjzLudk rD;pm;? om;ti,fapmwludk uif;pm;toD;oD;
olaumif;jyKí tyg;awmfwGifxm;&m av;NrdKUodkYtcsDwGif
ouú&mZf (725)ckESpf oufrif;om;oHk;a,muf av;NrdKUnm
zdk;acgifawmifudk vTJí ta&SUjynfudk ajy;avonf/
ta&SUjynfodkYa&mufaomf yef;,bpD;&Sif OZemxHae&m
tBuD;rSm jrifpdkif;NrdKUudk pm;&avonf/ nDawmfapmjzLrSm
ausmfpGmrif;vufxuf rif;&efaemiftrnfcHí jynfNrdKUudk
&jyefavonf/ nDti,f apmwlaomfum; ppfudkif;rif;w&m;
xHwGif aqmif&Gufaví tjrifhudkpm;&avonf/}} ("n0wD
ta&;awmfyHk? ta&;awmfyHk 6-apmifwGJ pm-36? eef;jrifhpmay?
1970)
þaumufEkwfcsufwdkYonf azmfjyxm;csufrsm;udk rl&if;
twdkif; wifjyoHk;oyfcJhMuygNyD/ ,ckwpfzef omoemvuFm&
pmwrf;tqdkudk pm½IolwdkY avhvmEdkifatmif olUrl&if;twdkif;
qufvufwifjyygrnf/
bBuD;awmfbk&m;vufxuf rif;wdkifyiftrwfBuD; r[m
"r®oMuð ajzqdkawmfrlaom omoemvuFm&pmwrf;wGif
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
41
41
41
41
41
atmufygtwdkif; azmfjyxm;ygonf/
]]ouú&mZf 730-jynfhESpfwGif rif;BuD;apmfuJ rif;jzpf
awmfrl/ xdktcg txuf&cdkifrSmaepOf nDaemifoHk;yg; rif;
jzpfrnfudk tdyfrufjrifaom q&mbkef;BuD;u rif;jzpfvQifyif
ighudkarhavonf[k ESvHk;rom&Sdojzifh bkef;awmfBuD;í ouf
awmf&Snfvdkaomf taemufawmifaxmifhü pnf;cHkwnfav[k
rSmvdkuf/
a&Tpnf;cHkwnfrdwGifyif t0NrdKUvHk; xdwfxdwfvefYvefY
&Sdacs/ taMumif;udk &cdkifq&mMum;avaomf ig&[ef;om;
jzpfonf/ roifhacs[k t0odkYvmí ukudúKyif? qifusHK;armfuGef?
o&ygwHcg;? &wem*lwnfí a&Tpnf;cHkESifh NydKifonfwGifrS
txdwfwvefYr&Sd ajyNidrf;/
rif;BuD;pGmvnf; q&mawmftm; rsm;pGmylaZmfouúm jyK
awmfrl/ ]]r[moCF&mZm}} [laom wHqdyfawmfudkvnf;
vSLawmfrl/
&cdkifrSm rif;oHk;yg;udk pmaycspOfuyif avmuom&
qHk;rpmudk &cdkifq&mawmf jyKonf/ &cdkifujyKcJhí t0odkY
vm&mwGif qufonfvnf; qdkMuonf/ (omoemvuFm&
pmwrf;? pm 136-137 [Hom0wDyHkESdyfwdkuf? &efukef 1956-
ck)
þaumufEkwfcsuft&qdkvQif avmuom&ysdKUudk a&;
zGJUawmfrlaom q&mawmfrSm &cdkifq&mawmfjzpfaMumif;
xif&Sm;aeygonf/ ]]Mum;ydrfholjrwf? trsm;rSwfpdrfh}} qdkaom
rlvpmudk,fyg ]]oljrwf}} rSmvnf; tjcm;r[kwf/ ]]&cdkifoljrwf}}
yifjzpfaMumif; odomonf/ OD;ukvm;r[m&mZ0ifBuD;ü azmf
jyaom ]]oljrwf}} rSmvnf; avmuom&ysdKUudk pDuHk;awmfrl
aom rif;BuD;pGmapmfuJ i,fq&mawmf ]]oljrwf}} yifjzpf
aMumif;udk aMumif;usdK;qufpyf qifjcifod&SdEdkifygonf/
xdkYaMumifh q&mrif;ok0Pfu ]]avmuom&ysdKUESifh ysdKU
q&m &cdkifoljrwfwdkY tw¬KyÜwdå}}udk a&;aomtcg (1) OD;uk
vm; r[m&mZ0if? (2) "n0wDta&;awmfyHk? (3) omoem
vuFm& pmwrf;wdkYudk udk;um;cJhjcif; jzpf[efwlygonf/
usrf;udk;usrf;um; t&um; avmuom&ysdKU pmqdkrSm
]]&cdkifoljrwf}} jzpfaMumif; xif&Sm;aeygNyD/ þtqdkudk
taxmuftyHhjyKrnfhtcsufrsm; &cdkifbufü &Sdygovm;[k
vufvSrf;rDorQ ar;jref;&SmazGMunfh&m ]]&mZom&}} udk awGU
ygonf/
* t&SifpudúE´xHrS &mZó&
t&SifpudúE´xHrS &mZó&
t&SifpudúE´xHrS &mZó&
t&SifpudúE´xHrS &mZó&
t&SifpudúE´xHrS &mZó&
]]&mZom&}} qdkonfrSm avmuom&ysdKU 'kwd,ydkif;
jzpfaom ]]rif;qHk;rcef;}} udk ay;xm;onfh trnfjzpfygonf/
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
42
42
42
42
42
avmuom&ysdKUESifhywfoufí &cdkif&mZ0ifESifh pmayokaw
oD toQifpudúE´xH csOf;uyfavQmufxm;aomtcg q&mawmf
bk&m;u rdrdawGUzl;aom rlwpfckudk xkwfjyygonf/ taemuf
jynfr½dk;om;&Gm bkef;BuD;ausmif;rS &&SdcJhonf[k qdkygonf/
u-tpum; tqHk;wpft*Fg&Sdaom ayrlrSul;,l&&SdcJhonf[k
rdefYygonf/
vufa&;rludkavhvmMunfh&m ayxkyftzHk; aycsyfü
]]t&Sifoljrwfpm}} þpmonf ]]&mZom&}}? [k wpfaMumif;pD
xufatmufpDwef;í a&;xm;aMumif; awGU&ygonf/ q&m
awmfu aypmrSm rpHkvifojzifh ayul;pfouú&mZfudk rawGU&
aMumif; rdefYygonf/ ay u-pmcsyf0rf;ü -----
]]earmwó b*0awm t&[awm or®morÁKówd}}
[k tpcsDNyD;---
]]jynfolUxG#fbHk? bkef;a&mifrHIom;? &Hikrfvkb? &mZnwdkif?
qkr®pOfvm? rSwfom;emavmh? urÇmtp? wnfOuvQif? e&xG#f
csm? r[mor'´? cwdå,wdk0f}} ponfjzifh azmfjyyg&Sdygonf/
aytqHk;um;csyfaMumü-
]]tcgwyg;? jrif;rdk&fzsm;udk? odMum;ae&m? ppfxdk;vSmaomf?
jyif;pGmrsuf[def? tok&drfudk? a'0defouú? pD;csif;&í}} ponf
jzifh awGU&ygonf/ ed*Hk;um; rygacs/
toQifpudúE´rlrS ]]toQifoljrwfpm}} [laom trSwf
tom;udkMunfhvQif avmuom&ysdKUudk ]]toQifoljrwf}} a&;cJh
aompm[k vufcHxm;aMumif; odomygonf/ þtrSwftom;
onf OD;ukvm;r[m&mZ0ifü azmfjyaom ]]oljrwf}} ? omoem
vuFm&pmwrf;üawGU&aom ]]&cdkifq&mawmf}} paom trSwf
tom;rsm;twGuf tm;jznfhay;onfh tcsufuav;wpfckyif
jzpfonf[k rSwf,lygonf/
toQifpudúE´rlü ]]t&Sifoljrwfpm}} [laomtrSwftom;
tjyif &cdkiftoHk;tEIef;[k ,lq&aom a0g[m&tcsdKUudkvnf;
pdppfawGU&Sd&ygonf/ ,if;wdkYudkatmufwGif qufvufwifjy
oGm;ygrnf/
&cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm;
&cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm;
&cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm;
&cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm;
&cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm;
a0g[m&taxmuftxm;rsm;udk rwifjyrD jrefrmESifh
&cdkifbmompum;taMumif;udk tenf;i,fxnfhí ajym&yg
rnf/
bmompum; ynm&SifwdkY tqdkt& jrefrmESifh&cdkif
wdkYonf wdAufw½kwfpum;yifrrS jzmxGufvmaom wdAuf
jrefrmrsdK;½dk;0if bmompum;rsm;jzpfonf[k qdkygonf/*
jrefrm bmompum;tkyfpkxJü jrefrm? &cdkif? tif;om;? "Ek?
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;
&cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;

 &cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
&cdkifom;BuD;pmay
43
43
43
43
43
a,m? zkef 2rsdK;? awmif½dk;ponfwdkY yg0ifonf[k L.F Tayior
u wifjyzl;ygonf/ ¤if;uyif+
]]vGefcJhaomESpfaygif;
wpfaxmifceYfupmtjzpf pwifajymif;vJcJhaom jrefrmpum;
ESifh þacwf&cdkif pum;wdkY wlnDaecsufudk xnfhoGif;qifjcifNyD;
jrefrmESifh&cdkif wdkYonf ESpfaygif;wpfaxmifausmfESpfaxmifcefY
u vrf;cGJcJhMuvdrfhrnf}} [k aumufcsufcszl;ygonf/
yk*Hausmufpmrsm;udk avhvmMunfhvQif a&S;OD;ausmufpm
wdkYü (&D;? yD;? &pD? tNcD? &Dc&m;) # ponfjzifh ,aeY&cdkifoH
twdkif; tDo&rsm;udk oHk;xm;aMumif; awGU&ygonf/ þtcsuf
udkMunfhí Taylor u ]]a&S;OD;jrefrmpm (yk*Hausmufpm)ESifh ,aeY
&cdkifoHwdkY wlonf}}/ [k qdkcJhjcif; jzpfayrnf/
,aeYtajctaeüum; jrefrmpum;ESifh &cdkifpum;wdkY
onf tcsdKUo&oHü uGJjym;jcm;em;aeMuonf/ & emrf? Bud,m?
Bud,m0daooe pum;vHk;trsm;tjym;ü wpfa,mufwpfrsdK;
pD oHk;aeMuonf/ o'´gudpöü ta&;ygaom ypönf; (Particle)
oHk;EIef;yHküvnf; ae&mrsm;pGmwGif rwlnDMuacs/
rsufarSmufacwf uJGjym;jcm;em;rIrsdK; a&S;acwfuyif &SdcJh
ygovm;[k ukef;abmifacwf? awmifilacwf? tif;0acwf
jrefrmpmayESifh &cdkifpmaywdkYudk ordkif;pOfavQmufí EIdif;,SOf
pdppfMunfhaomtcg tif;0acwfuyif &SdcJhaMumif; awGU&yg
onf/
&cdkifpmqdkawmf OuúmysH ]]atmuftmumAGD? 0ga,mwGD
í? vDxufum;&D? &DxufNrdESifh? yx0D[k}}x [lítpcsDaom
&wkü tDum&efrsm; jrefrmoHESifh uGJjym;onfudk awGU&onf/
OuúmysH wpfq,fhESpf&moD&wk? waygif;vzGJUwGifvnf;
]]<uDusyifw (um)? yk&pfEkaqmif? oDuHk;a,mifodkY? ajcmuf
a&mifpdrf;jcnf (jzm)vsuf? ½Iacs (aomf) vGrf;zG,f(wd)? yGifhoD
wum? yifwdkif;rSmonf? csdefcgtnD (n§d)odkY? Monfho(&Gd)? vGrf;
a,mif (zGD)? waygif;rif;vGif? &Gufusif&wk(vD)u? ukef;(oD)
[efES,frjym;}} [lí ]]um? jzm? aomf}} wdkYudk ]]tm}} um&ef
tjzpf ]]wd? n§d? &Gd}} wdkYudk ]]td}} um&eftjzpf? ]]zGD? vD? oD}} wdkY
udk ]]tD}} um&eftjzpf jrefrmoHESifh uGJjym;jcm;em;pGm a&;zGJU
xm;yHkudk awGU&ygonf/
oQifr[m&|om&uvnf; ]]wdkYjynfjyKAÁm? ta&SUrSmESifh?
oabmrwl? &cdkifrlum; * [lí jrefrmESifh&cdkifwdkY bmompum;
rwlaMumif; rSwfwrf;wifzl;ygonf/
þom"udkMunfhvQif jrefrmESifh&cdkifwdkYonf bmom
pum;? pmaywdkYü a,bk,stm;jzifh wlnDcJhMuonf[k ajymEdkif
apumrl uGJjym;jcm;em;rIrsm;vnf; tif;0acwfuyif &SdcJh
aMumif; xif&Sm;aeygonf/ þtcsufudk oufaoxlNyD; uREkfyf
wdkY rlvwifjyvdk&if;jzpfaom avmuom&ysdKU pum;pOfudk
jyefaumufygrnf/ tu,fí avmuom&ysdKUpmqdkonf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf
Arkan Writing.pdf

More Related Content

Recently uploaded

French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)Shankar Aware
 
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ، راپورتا مێژوی ، ژ...
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ،    راپورتا مێژوی ، ژ...، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ،    راپورتا مێژوی ، ژ...
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ، راپورتا مێژوی ، ژ...Idrees.Hishyar
 
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....سمير بسيوني
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...Nguyen Thanh Tu Collection
 

Recently uploaded (6)

French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)
 
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ، راپورتا مێژوی ، ژ...
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ،    راپورتا مێژوی ، ژ...، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ،    راپورتا مێژوی ، ژ...
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ، راپورتا مێژوی ، ژ...
 
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
 

Featured

PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 

Featured (20)

Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 

Arkan Writing.pdf

  • 1.
  • 2. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 2 2 2 2 2 armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef; &cdkifpmt&D;tom;ESi &cdkifpmt&D;tom;ESi &cdkifpmt&D;tom;ESi &cdkifpmt&D;tom;ESi &cdkifpmt&D;tom;ESifffff hhhhh jyóemrsm; jyóemrsm; jyóemrsm; jyóemrsm; jyóemrsm; rsufESmzHk;cGifhjyKcsuftrSwf - 835^96 (11) pmrlcGifhjyKcsuf trSwf - 544^95 (9) apmifa& - 500 wefzdk; - 350 usyf xkwfa0onfhtBudrf - yxrtBudrf xkwfa0onfhv - 1996-ck - xkwfa0ol - - xkwfa0ol - - xkwfa0ol - - xkwfa0ol - - xkwfa0ol - OD;&Jjrifh (NrJ-01049)? wufvrf;pmay? 967? ya'om&yfuGuf? apmfbGm;BuD;ukef;? tif;pdef? &efukefNrdKU/ - yHkESdyfol - - yHkESdyfol - - yHkESdyfol - - yHkESdyfol - - yHkESdyfol - a':cifa<u (-14780) &wemrÍÆLyHkESdyfwdkuf? 207? a0Z,EÅmvrf;? 16^2&yfuGuf? oCFef;uRef;? &efukefNrdKU/
  • 3. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 3 3 3 3 3 xkwf0Dol pum; xkwf0Dol pum; xkwf0Dol pum; xkwf0Dol pum; xkwf0Dol pum; usaemfxdk; ---- taoQ txufwef;ausmif;om;cgu q&mhbm;rSm ynm&ifEdkYaomuf BuD;jyif;vmc&a&olyg/ ,if;cguyif q&m&D;a&pm q&m &D;a&aqmif;yg;wdudk jrwfEdk;cHkrif vmca&olyg/ q&m&D;a& aqmif;yg;wdudk zwfrdvDwdkif; ]]vdyfOaysmufvdkY vdyfr&Sm}} qdka& pum;yHkudk ydkvdkY ydkvdkY cHpm;wwfvmyga&/ q&ma& jyóemudk &Smolr[kwfawydkif pdwful;,OfeDolavh r[kwfyg/ jyóemwdudk ajz&Sif;wwfoljzpfawydkif obm0usus cHpm;wwfolavh jzpfawvdkY usaemfem;vnfwwf vmyga&/ q&mudk ½dkaoav;pm;a&ydkif q&m vHkYvudkavh tm;usrdyga&/ ,if;aMumifhavh q&m &D;om;a& aqmif;yg;wdudk pkpnf;Asm,f wpfpkwpfaygif;wnf; xkwf0Dvdkufyga&/ &cdkifpmyD xGef;um;ygpD &cdkifpmyD xGef;um;ygpD &cdkifpmyD xGef;um;ygpD &cdkifpmyD xGef;um;ygpD &cdkifpmyD xGef;um;ygpD &cdkifvSjrifh &cdkifvSjrifh &cdkifvSjrifh &cdkifvSjrifh &cdkifvSjrifh &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 24-4-1996 24-4-1996 24-4-1996 24-4-1996 24-4-1996
  • 4. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 4 4 4 4 4 &cdkifñGe &cdkifñGe &cdkifñGe &cdkifñGe &cdkifñGefffffYYYYY zl; ynmoifqk zl; ynmoifqk zl; ynmoifqk zl; ynmoifqk zl; ynmoifqk 1/ &cdkifom;BuD;pmayrS wuúodkvf? aumvdyfrsm;wGif ynmoifMum;aeaom ynmxl;cRefolrsm;udk ]&cdkif ñGefYzl;ynmoifqk} tjzpf 1999-ckrSpí csD;jr§ifhyg rnf/ 2/ 1999-ck ynmoifESpftwGuf &cddkifñGefYzl;ynmoif qkudk wpfvvQif 3000-usyf csD;jr§ifhrnf/ 3/ &cdkifñGefYzl; ynmoifqkudk cHpm;vdkaom ynmxl; cRefol ausmif;om; ausmif;olrsm;onf- (u) rdbESpfyg;pvHk;rS rdrdwdkY ynmxl;cRefaom om;? orD;udk ynmoifqk cHpm;cGifh&vdkaMumif; axmufcH csuf ay;&rnf/ (c ) ynmxl;cRefoljzpfaMumif;udk ausmif;tkyfq&mBuD; odkYr[kwf twef;ydkifq&mxHrS axmufcHcsufay;& rnf/ 4/ &cdkifñGefYzl; ynmoifqkavQmufxm;vdkolrsm;onf owfrSwfyHkpHjzifhom avQmufxm;&rnf/ (avQmuf vTmyHkpHrsm;udk &cdkifom;BuD;pmayrS tcrJh awmif;,l yg/) 5/ rnfonfh ynmoifqkrsm;udkrqdk &&Sdxm;olrsm; vnf; ]&cdkifñGefUzl;ynmoifqk} pdwf0ifpm;ygu avQmufxm;Edkifonf/ 6/ ynmxl;cRefqk avQmufxm;olrsm;onf (1-9- 1999)aeY aemufqHk;xm;í avQmufxm;&rnf/ &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/ c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/ c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/ c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/ c^55? uRef;a&T0gvrf;? bk&ifhaemif? &efukef/ zkef;-680672? 681826 zkef;-680672? 681826 zkef;-680672? 681826 zkef;-680672? 681826 zkef;-680672? 681826
  • 5. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 5 5 5 5 5 rmwdum rmwdum rmwdum rmwdum rmwdum (u) udk;uG,frIqdkif&m (u) udk;uG,frIqdkif&m (u) udk;uG,frIqdkif&m (u) udk;uG,frIqdkif&m (u) udk;uG,frIqdkif&m 1/ pwlygokawoetjznfh 2/ aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf taxmuf txm;rsm; (c) pmaya&;&m (c) pmaya&;&m (c) pmaya&;&m (c) pmaya&;&m (c) pmaya&;&m 1/ rdk;a0odk tdwfzGifhay;pm 2/ avmuom&ysdKUESifh &cdkiftaxmuftxm;rsm; 3/ &cdkifjynfe,fu jynfolUuAsm 4/ pmqdkawmf OuúmysH 5/ aygufawmNrdKUe,f awmif&if;uRef;om; pmqdk (3)OD; 6/ aygufawmNrdKUe,f jym;uRef;qm;jyifom; pmqdk (2)OD; 7/ oHcsyfpmqdk OD;y@d 8/ ppfawGom; pmqdknDaemif 9/ pmqdk "nmjr 10/ ppfawGrS vGwfvyfa&;acwfOD; pmaytzGJU 11/ &cdkifjynf okawoe*sme,f 12/ jynfoloHk; ta&GUuAsm tajctae 13/ &cdkiftu©&m? &cdkifoifykef;BuD; (*) bmompum;a&;&m (*) bmompum;a&;&m (*) bmompum;a&;&m (*) bmompum;a&;&m (*) bmompum;a&;&m 1/ azmufjyefeDaom &cdkifpum;tcsdKU 2/ &cdkif&oHpDppfcsuf 3/ &cdkifpm t&D;tom;jyóem 4/ &cdkifpm t&D;tom;jyóem wHkYjyefpm 5/ jrefrm- &cdkif bmompum;rsm;udk EIdif;Munfh jcif; (jrefrm) 6/ jrefrm -&cdkif bmompum;rsm;udk EIdif;Munfh jcif; (&cdkif) 7/ &cdkif- jrefrm toHuGJyHkwpfck 8/ &cdkif tbd"mefjyKpka&; (C) ordkif;a&;&m (C) ordkif;a&;&m (C) ordkif;a&;&m (C) ordkif;a&;&m (C) ordkif;a&;&m 1/ '*Fg;oufao 2/ a0omvD ordkif;opfjyKpka&;
  • 6. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 6 6 6 6 6 3/ rSwfwrf;wifMuorQ a0omvDacwf taxmuf txm;rsm; (i ) EdkifiHa&;&m (i ) EdkifiHa&;&m (i ) EdkifiHa&;&m (i ) EdkifiHa&;&m (i ) EdkifiHa&;&m 1/ OD;xGef;pdef rSwfrdorQ q&mawmfOD;Owår 2/ udkvdkeD0g' qdk;arG (p ) ½dk;&m"avh (p ) ½dk;&m"avh (p ) ½dk;&m"avh (p ) ½dk;&m"avh (p ) ½dk;&m"avh 1/ aygufawmNrdKUe,frS yef;rsm;udkpkaqmif;jcif; 2/ rGdefYvDusmvD aZmufxdk;vD 3/ vdyfurÇmr (q) aemufqufwGJ wifjycsuf (q) aemufqufwGJ wifjycsuf (q) aemufqufwGJ wifjycsuf (q) aemufqufwGJ wifjycsuf (q) aemufqufwGJ wifjycsuf 1/ avmuom&ysdKUESifh &cdkiftaxmuftxm;rsm; Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum; Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum; Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum; Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum; Zmr[kwfolwpfa,muf omrefpum; rdrdwynfhaoQwdudk ausmif;tyfzdkYtwGuf &efukefodkY a&mufvm;yga&/ a&mufvdkY aemufwpf&ufrSm tqifoifhvdkY udkvSjrifh (&cdkifom;BuD;pmyD) bufodkYyg zkef;qufjzpfw,f/ rdrda&mufeDa&vdkY/ a,vJ ZmrSma&mufeDvJqdkpGm vdyfpmudk rajymjzpfvdkuf/ ,if;ydkifeefY eDvDpG--- eDvDpGm/ &ufaygif; 20-avmuf Mumvm;yga&/ taoQwdudk ausmif;tyfvdkYNyD;a&ed (23-5-98)rSm rdrd a& wpf&ufvHk;vm;xm;a&twGuf &deDanmif;eDvdkY apmapmpD; pD; tdyf&m0iftdyfvdkufw,f/
  • 7. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 7 7 7 7 7 tdyfvdkYaumif;wkef;rSm ]]x --- x? {nfhonfvma&}} EId;vdkY xvdkufw,f/ tolvJvdkY/ udkatmifausmfpdef &mrvm; a,/ olu ]]oDrem;a,? wpf&ufvHk;vdkuf&SmpGm? t*krSwGda&}} vdkY ajyma&/ eDcif; 12-em&Davmufwnf;u &SmpGmvwf? &efukefwpfNrdKUvHk;ukefa&vwf/ olu q&marmifAodef;eefY udkvSjrifhvJ yga&vdkY ajyma&/ a,eefYum; &yfxm;a&/ vrf; xdyfudkvm;wGdyga&/ ,if;ednOfh 2230-avmufrSm? udkvSjrifhum;eefY udkvSjrifh tdrfudk vdkufygvm;a&/ um;xufudkwufvdkufpGmeefY q&m armifAodef;u olUpmtkyfrSm trSmpm&D;zdkY ajymyga&/ rdrdu q&majympGmudk Mum;vdkufw,fydkif? rMum;vdkuf w,fydkif a,mif0Da,mif0g; jzpfeDa&/ q&meefYwGda& ,if;ednOfh q&murdrdaqmif;yg;wdxJ u tcsdKUudk Zmydkifysif&D;au ydkaumif;zdkYqdkpGmwdudk tMuHÓPf wd yD;yga&/ ,if;ydkifeefY odkifacgifausmfvm;vDyga&/ q&mrSm ukefca& ESpfaygif; (20)avmufu um;wdkufcH xm;&a& 'Pf&mu ay:csifa&vwf/ a,eefY qD;pm;NyD;au tdyf&m0ifvdkufw,f/ xdkcsdefrSm nOfhwmum; cGufuyfrQusef ,m/ rdk;vif;a&tcg q&mu vD,mOfysHvufrSwf wifzdkYqdkNyD; au vm;ca&/ rdrdvJ rlvwnf;cdk&m wmarGueDNyD;au oli,f csif;[d&m '*kefNrdKUopf t&Sdykdif;wdkY a&mufvm;a&/ oli,fcsif; bk&m;aqmifrSm yef;csD&D;qGJcdkif;vdkY/ ,if;ydkif eefY oli,fcsif;bufrSm yef;csD&D;qGJeDa&&ufwpf&uf (31-5- 98)nOfhcgzufom; udkatmifausmfpdef? udkarmifxGef;? udkvSjrifh ½dkU aygufcsvmvwfw,f/ ,if;edu rD;vmvSnfhr[kwf/ a,eefY za,mif;wdkifrD; crIefcrGm;atmufrSmyif &D;qGJvufp yef;csD taMumif;udk ajymeDpOf aygufvmjcif;jzpfw,f/ udkarmifxGef;u oltyg;awmftNrJ vG,ftdwfBuD;xJu pmrlzdkifwpfxyfBuD;udk qGJxkwfNyD; bHk;ceJcsvdkufw,f/ q&marmifAodef; pmrlzdkifwGJBuD;/ tdrf;----wm0efBuD;wpfcku ycHk;xufrSm a&mufvm vwf[mumvdkY wdk;wdwfpGm toHrJh ajymjzpfvm;a&/ rdrda& q&mhpmtkyfrSm trSmpm&D;&zdkYvwfa,/ ig ZmaumifvJ/ ighrSm Zmt&nftoGD; [dvdkYvJ/ rdrdb0wpfavQmuf trSmpm wpfcgvJ r&D;zl;/ &D;&atmif vJ rdrdwpfckvJ taumifr[kwf/ a,'gvJ q&mu rdrdudk tzufvkyfNyD;au trSmpm&D;zdkYqdka& wm0efudk yD;tyfcvDa&/
  • 8. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 8 8 8 8 8 Zmydkif&D;&ygzdkYvJa,/ (c) (c) (c) (c) (c) pmwpfyk'fudk zwfaujzpfjzpf &D;aujzpfjzpf t*Fg 5- csufudk wGdatmif &Sm&yga&vwf/ ,if; 5-csufudk 'SIMAC' vdkY oHcdyfvkyfxm;pGmudk wGd&yga&/ 'S' qdkpGm 'Situation'acwf tNcDteDvdkY tMurf;zsOf;zGifh qdkyga&/ 'I' qdkpGmu 'Intention' pm&D;ol &nf&G,fcsuf? pm&D;ol apwem/ 'M' qdkpGmu 'Matter' taMumif;w&m;/ 'A' qdkpGmu 'Approach' csOf;uyfenf;? wpfenf;tm;jzifh ]aZmif;} yD;rI/ 'C' uawmh 'Consistency' taMumif;tusdK; odkYr[kwf &SdaemufqD avsmfjcif;? odkYr[kwf nDñGwfjcif;/ atpGmwdu zwfzwf&D;&D; wGdatmif&Sm&zdkY tcsuf tvuf jzpfw,f/ atpGmwda& q&mpmtkyfxJrSm txif t&Sm; ay:csifrSay:r,f/ r[dyJawmhreD/ rygr[d yg0ifvdrfh r,f/ ,if;,Sifhudk rdrdwGda&ydkif pmzwfol½dkUvJ wGdEdkifzdkY&m/ q&mhpmtkyfrSm &cdkifeefYywfoufwJhtaMumif;t&m tif wefpHka&/ ,if;taMumif;t&mwdudk Armt&D;tom;eefYvJ &D;a&ydkif? &cdkift&D;tom;eefYvJ &D;a&/ q&maZmif;yD;rI a&ZmvJ/ udk,fhNcDaxmufeefYudk,f vrf; avQmufzdkYtwGuf BudK;wef;oG,fyD;rIvdkYqdkau rSm;zdkYrxif;/ [kwf vm; r[kwfvm; Munfh/ q&mhpmtkyfu ]&cdkifpm t&D;tom; ESifhjyóemrsm;} vwf/ ]jyóemrsm;} qdka& trsm;jyudef;udk Munfhau/ tjcm;tjcm; jyóemwdudkvJ wdG&a&/ pmt&D; tom; jyóem &mr[kwfoD;/ a'pmtkyfa& q&mhwpfb0wm &D;jcpfxm;a&? toD; tyGifhwd jzpfw,f/ ,if;toD;tyGifhwd t&om? teHYtouf? yD;pGrf;Edkifa&U tm[m&"mwfwd ZmavmufxufjrufygvJ/ a'udpöa& pmzwfol½dkUu yD;vmzdkYtajzudk apmifh&vdrfhr,f/ q&mhpmtkyfudk zwfw,fcg q&m pdwf"mwf? q&m apwemwdudk xif;xif;vif;vif; wGdEdkifyga&/ a,eefY &ifxJ udk trD;ykpämwpfck0ifvma&/ q&m tpGmydkifvlvJ/ (*) (*) (*) (*) (*) q&mudk rdrdrodyg/ odkYaomf q&meefY &if;ESD;rIuawmh [dyga&/ q&ma& &cdkifpmyD Z*gxJrSm cHppfrSL;wpfa,mufvdkY/ &cdkifpmyD awmxJu {Pdom;aumif;wpfaumifvdkY/ odkYaomf q&mhudk rdrd wpfcgrSvJ rqHkzl;/ jzLonf? ndKonfudkvnf; rodawmhonfhtxJu rdrd/ q&mhudk rodauvJ q&mudk NcHKxJueDyem vufcJESufzl;
  • 9. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 9 9 9 9 9 yga&/ rdrdESufvdkuwJh vufcJudk aumufyem rdrdbufwdkY a&mufvmyga&/ rdrdESufvdkufwJh vufcJu q&mhbufrSm bkwfceJusa&/ a,eefY tdyfeDa& q&mhudk rdrduvm; yemEId;ypfvdkufvdkY q&m a& rdrdypfvdkufwJh usKwfcJudkaumufyem rdrd[da& tÍÆevD nif; arSmf½Hka[0efwdkYxd vdkufygvwfw,f/ a,NyD;au ]tdyfeD pGmudkEId;? azmf&a&a0;} vdkY aus;Zl;wifa&/ rdrduawmh tm;em vdkY rqHk;/ ,if;upNyD;au q&m pdwf&if;apwem&if;udk [if;vif;BuD;jrifwGdvdkuf&vdkY q&maumif;yDoa& pdwf"mwfudk puwfcsfqGJxm;vdkufw,f/ rdrdudkvJ q&mpdwftm;xufoefa& bmomaA'Z*gxJ udk vma&mufpdkufysdK;zdkY wdkufwGef;yga&/ rdrda& q&m ]&cdkifpm t&D;tom;jyóem} udk wkefYjyefcsdeftxd bmomaA'qdka& pum;vHk;udk avmuf&m Mum;zl;ol jzpfw,f/ bmomaA'eefY ywfoufNyD;au OD;wifvS ]bmomESifhpmay} armifomEdk; ]jrefrmpm jrefrmpum;} avmufudk&m zwfzl;oljzpfw,f/ q&maqmif;yg;udk wHkYjyef&m rSm usrf;udk;usrf;um; ryg/ rdrdoifzl;xm;a& ygVd? o'´genf;? rdrdvdvmcsuf twåaemrwdavmufeefY wkefYjyefpGmjzpfw,f/ a,eefYtm;enf;csuf A&AGDocsFm [deDpGmudk aemufcgrS &mod[dvmyga&/ ,if;ydkif odvmzdkYtwGuf jyKpkysdK;axmifol rSm tjcm;vlr[kwf/ a'pmtkyfudk jyKpkolq&myif jzpfyga&/ q&ma& rdrdbufu jyefvm;NyD;au rdrdzwfzdkYtwGuf bmom aA'usrf;wdudk pkaqmif;yD;vdkufyga&/ yD;a&tcgrSmvJ Zmpm tkyfNyD;au? ZmpmtkyfzwfzdkY pm&if;jyKpkyD;yga&/ ,if;ydkif ,if; ydkifeefY rdrda& bmomaA'qdka&pmtkyfwdudk jrifzl;wGdzl;vm; vwfyga&/ odkYaomf zwfrSwfvdkYuawmh rdrdydkif ykpGefqdwfau OD;aESmufeefY vdkufrrDpGmuawmh trSef,m/ q&mcwfyD;a&? bmomaA' rsufpdcwfqD;&nfaMumifh jrLwdrfzHk;eDa&/ bmomaA'rsufpda& c&Dca&muawmh jrifwif wif/ odkYaomf---- ZmvJvdkYuawmh ruGJjym;oD;/ a'pmtkyfxJrSm rdrdxdk;ESufcsufaqmif;yg; pmrsufESm (4-5)rsufESmudk q&mujyefNyD; acsycsuf zl;puwf(32)rsufESm [da& pmwrf;udkyg wGdU&ygvdrfhr,f/ ,if;acsycsufa& q&m &cdkifpmyDeefY &cdkifpm t&D;tom;wdudk ZmydkifcH,lxm;vJqdkpGm udk yGifhvif;pGm jrifwGduwfygvdrfhr,f/ q&meefY rdrda& Zmydkif tuGmt0D;[dvJqdkpGmvJ oduwfygvdrfhr,f/ rdrdeefY q&mt,ltqwda& vHk;0xyfwlus [deDa& vm;vdkY rD;p&m[dyga&/ rusEdkifyg/ ZmjzpfvdkYqdkau t,ltq qdkpGm pdwfydkif;jzpfw,f/ emrfw&m; jzpfw,f/ pdwfapwoduf
  • 10. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 10 10 10 10 10 qdka& emrfw&m;½dkUa& ½kyfw&m;xuf vsifjrefwwfyga&/ vsif jrefwwfwJh emrfw&m;jzpfwJh t,ltq? tawGUtMuHK? t½I tjrif½dkUa& pGJ,lvm&a& Oyg'gef; tuGmt0D;[doavmuf uGmjcm;wwfw,fqdkpGmudkawmh jiif;r&/ q&meefY tjrifcsif;wlvm;qdkau a,bk,svu©Pm t& wla&/ 0daoovu©Pmt&uawmh uGmvdrfhr,f/odkYaomf udpör[d/ a,bk,susrIonfyif 0daoowlzkdYtwGuf tNcd tjrpf r[kwfvm;av/ (i) a'pmtkyfrSm q&mapwem? q&m ZGJvHkYv? q&m tm;rmefwdkYudk wGdEdkifyga&/ ,if;apwem? vHkYv? tm;refwd pGrf;tifa& a'pmtkyfvdkY qdk&ygvdrfhr,f/ ,if;wGufeefY &cdkifpmt&D;tom;? &cdkifpmyD wdk;wufjrifh rm;&D;twGuf a'pmtkyfa& ]vufpGJ} pmtkyfwpftkyfvdkY rqdk 0Hhonfhwdkifatmif &cdkifpmt&D;tom;eefY ywfoufvmau awmhcg 0Jowfxm;vdkYr&/ rdypfxmvdkY r&a&/ pmtkyfwpftkyf uawmh jzpfeDvdrfhr,fqdkpGmudk ,HkrSm;p&mrJh ,HkMunfrdyga&/ a'edtcsdeftcgrSm &cdkifpmt&D;tom;jyefvdkY &GufEkjyef vmcsdef? emvHxvmcsdefrSm q&mhpmtkyf xGufvmjcif;a& ]wdkif; xm;a&ruúvm rdk;&GmpGmeefY t&Sd&Sd} yg,m/ a,eefY a'pmtkyf xGufvmatmif pDpOfoludkvSjrifh xkwf cGifhjyKol q&marmifAodef;½dkUudk &cdkifpmt&D;tom; tm;opf vm&D;twGuf wm0efusDwwfw,f olwdygum;vdkY rk'dwmyGm;rd yga&/ a,NyD;au a0zef&D;qD;cg;udk rsdKrusjzpfeDa& &cdkifpmyD Z*gxJrSm a0zef&D;rsdK;pdu BuJcsvdkufw,f/ a,eefY a'pmtkyf &cdkifpmyD rSwfwdkiftjzpf pdkufxlpGm ZmavmufcdkifrmrI[dvJ qdkpGmudk tcsdefu tqHk;tjzwfyD;vdrfhr,f&m/ ompGav ---- / &cdkifpmyD emvHx&D;odkY----/ yef;atmif yef;atmif yef;atmif yef;atmif yef;atmif 0190943? ZGef? 1998 0190943? ZGef? 1998 0190943? ZGef? 1998 0190943? ZGef? 1998 0190943? ZGef? 1998 1360? ,kefjynfh? 3-*g 1360? ,kefjynfh? 3-*g 1360? ,kefjynfh? 3-*g 1360? ,kefjynfh? 3-*g 1360? ,kefjynfh? 3-*g
  • 11. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 11 11 11 11 11 udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf udk,fhpmxJu udk,hfyHk&dyf (1) (1) (1) (1) (1) OD;vSjrifh(&cdkifom;BuD;pmyD)u ]]&cdkifqdkif&mpmtkyfwdudk xkwfcsifyga&? pkyD;yg}} qdkvSmvdkY q&mBuD;OD;OD;omxGef; (&cdkif y@dwf)? q&mOD;bpH ("npH)? ygarmu©csKyf OD;ausmf&if? q&m OD;pHabmf (armifpHazmf)½dkU pmwdudk pkyD;cyga&? OD;vSjrifhu wpftkyfNyD;wpftkyf pOfqufrjywf xkwfvdkufaw/ ,if;pmtkyf wd xkwfvdkYukefa&cg olu ]]q&m&D;pGmwdudk av;aomhpkyD;yg/ pmtkyf xkwfyguwfar}} vdkY qdkjyefyga&/ OD;vSjrifhu apwem xm;Asm tukeftuscH xkwfyD;arvdkY ajymvSma&cg ]]ighpmwdu pmtkyfxkwfavmufatmif tqifhrDyg,ifhvm;}} udk,fhpmwdudk jyefyemoHk;oyfMunfhyga&/ 1961-ck? touf(21)ESpf ausmif; om;t&G,fuyif t*ktouf(50)ausmf t&G,fxd pm&D;ouf wrf; (30)ausmfvm,m igZmpmrsdK;udk &D;cav;*k/ Zm&nf&G,f csufeefY &D;cav;*k/ udk,fhpmwdudk oHk;oyfMunfhyga&/
  • 12. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 12 12 12 12 12 (2) (2) (2) (2) (2) udk,fhpmwdudk pkMunfha&cg yxrqHk; &D;a&pmudk 1961- ckESpfu xkwfaw ]]acwfa&SUaqmif}} pmapmifxJrvm;wGd&yg a&/ touf(21)ESpft&G,f? vrf;avQmufwwfp uavmifaoQ wpfacsmif;/ ,dkifyD,dkifyg;? r&D;wwf&D;wwf/ t&G,fwl ausmif; eDbufoli,fcsif; atmifa&TxGef; (Ouúmrif;ndK)u ol OD;aqmif wwfaw ]acwfa&SUaqmif} vrf;aoQxufrm udk,f&Sdu [efus yefusvm; jya&cg udk,fuav;aomh tm;usyem avQmuf Munfhyga&/ &cdkif½dk;&m0w¬KaoQwpfyk'f/ taoQcg tbmESr t&D;oQif ajymjyzl;a& iysif;axG0w¬K/ &D;a&pm[efuav; aomh &cdkif[ef/ &cdkifhwefaqmifr*¾Zif;? &cdkifpmyDu@rm&D; a&[efrsdK/ &cdkifa0g[m&wdudk oHk;xm;a&/ oli,fcsif; atmif a&TxGef;? ausmfpdk;½dk;eefY tjrifwla&twGuf t&D;tom;pm[ef av;aomh wluwfaw/ tazmf[dau i&Jjynfudkawmif vm;0Hh a&vdkY qdkuwfr[kwfygvm;/ &cdkifuavmifoQiftrsm;u rsuf arSmufacwf jrefrmt&D;tom;udkyif udk,fhpmydkif vufcH&D;om; eDuwfawcg udk,f½dkUu &cdkif[efyDoatmifvdkY enf;opfwpfck udk oHk;MunfhuwfpGm jzpfyga&/ &cdkifhwefaqmif r*¾Zif;u 1957-ckrm pwifca& &cdkift&D;tom;aemufodkY vdkufysm&D; uwfpGm jzpfaw/ acwfa&SUaqmif 'kwd,tkyfrm ]]azmufjyefeDaom &cdkif pum;wcsdKU}} udk udk,fhbmompum; (? onftqHk;owf) &cdkift&D;tom;eefYyif &D;vdkufyga&/ bmompum;taMumif; udk ynm&yfwpfcktjzpf ravhvmzl;oD;/ bmompum;wdudk odyHÜynm&yfwpfckydkif avhvmoif,l&a&qdkpGmudk Mum;yif rMum;zl;oD;/ rsufpduef; wpDäraMumufqdkydkifygav;/ tuRef av;aomh raMumufr&GHU udk,fhodpGmudk &D;csvdkufyga&/ Zm twGuf &D;0efYav;qdkpGmudk jyefoHk;oyfMunfhyga&/ udk,fht½kyf udk rSefrmMunfhau jrif&ydkif/ udk,fhyHk&dyfudkxif;vdkY jrif&yga&/ Zmjrif&av;qdkau? trdpum;udk tm;udk;a&tm;rmefaoQudk jrif&yga&/ tuRefYudk zm;oli,feefY yHkcdkif;au? &Dtdkifudk yif;0g ol trdajyma&pum; wpfenf; &oHyDoa&-18? 19-&mpk &ckdifbmompum;tjzpf yHkcdkif;vdkyga&/ zm;oli,fa& &Drm uRrf;usifyga&/ tuRefav;aomh trdyif;0gol ajyma&pum; udk uRrf;yga&/ t*kajyma&pum;eefY ppfawGom;wd ajyma& pum; (ppfawGc½dkif a'od,pum;) ausmufjzLom;wd ajym a&pum; (ausmufjzL? &rf;NAJc½dkif a'od,pum;)udk EIdif;,SOf Munfhyga&/ trdpum;oHrm &oHwdcdkifcHheDpGmudk wGd&yga&/ wGdpGmudk wGda&twdkif; &D;a&cg aMumufzdkYu rvdkyg/ jcaoFhrif; yifjzpfauav;aomh &DtdkifudkrSDvdkY zm;oli,fu tefwkpum; qdk0vDa&ydkif? tuRefav;aomh trdpum;udkrSDvdkY (bmomaA' wwfwwf rwwfwwf) &cdkif&oH tNcD,dkifeDpGmudk &J&Jwif;wif; wifjycpGm jzpfyga&/ atoabmudkyif tus,fcJsUyem &cdkif r*¾Zif; 1982-rm wifjyzl;ygoD;a&/ a,'gav; taoQcg
  • 13. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 13 13 13 13 13 &D;cpGmudkyif csJUxGifpGmavmuf&m jzpfyga&/ (3) (3) (3) (3) (3) udk,f&D;zl;ca& aqmif;yg;wdxJrm &cdkiftu©&meefYqdkifpGm wpfyk'fyg0ifyga&/ ]]atacwf &cdkifrm udk,fydkiftu©&mr[d? udk,fydkifpmr[d? jrefrmpmudkyif &cdkifoHeefYzwfeDuwfpGmjzpf aw}} vdkY jrefrmynmoQifwpfOD;u &cdkifwefaqmifr*¾Zif; (1955)rm trSeftwdkif; axmufjyzl;yga&/ [kwfav;[kwf aw&m tuRef½dkUuav; ,if;twdkif;jzpfeDpGmygudk/ ,if; aqmif;yg;aMumifh xifyg,ifh/ wuúodkvf&cdkifausmif;om; avmurm &a&mif;owfvm;yga&/ wuúodkvf &cdkiq&mwd av;aomh ]tdyfaoma,musfm;? Edk;aomvm;odkY} qdka&ydkif rsuf vHk;wdudk yGwfyemxygvwfuwfaw/ ]][dkuf--- &cdkifpmyD teD txm;u aysmuf½kyf&Sifyif jzpfeD,mum;a'}} vdkY tmar'dwf jyKvdkufuwfyem ]]&cdkifhwefaqmif}} r*¾Zif; qDrD;cGufaoQrm ]]&cdkifpmyDu@}} opfwpfckudk zGifhvdkufuwfyga&/ ,if;u@ rm &cdkiftu©&m &cdkifoifykef;BuD;udk azmfxkwfvdkufuwfaw/ &cdkifrm udk,fydkiftu©&m[daMumif; oufoDxljyuwfaw/ av; NrdKUacwftu©&m? ajrmufOD;acwftu©&m avmifpmqDwpfpuf? ESpfpuf? oHk;puf/ 1957-58-59 oHk;ESpfqufyem &cdkiftu©&m udk yHkazmfuwfaw/ &cdkiftu©&m rD;a&mifvufvufaoQ vif;vSma& uRJausmif;om;uAsmydkif ta&GUuAsmaoQudk azmf xkwfyem &cddkifpmyD qDrD;udkn§dvdkufuwfaw/ ]&cdkifwefaqmifr*¾Zif;} qdkpGm emrnfeefYvdkufatmifyif &cdkifurf;ajrmifrm pmyDqDrD;a&mifudk xGef;ajymifpDa& r[kwf ygvm;/ &cdkifvlrsdK;udk udk,fpm;jyKEdkifpGm ,if;r*¾Zif;wpfapmif &m [dpGmygudk/ &cddkiftrsdK;om;½dkU OD;aESmufvdkY qdkEdkifygzdkY/ ,if;r*¾Zif;xJrm xkwfcgpjrefrmu@? t*Fvdyfu@vdkY&m[dc yga&/ t*k &cdkifpmyDu@vdkY oD;jcm;wpfckazmfjyNyD;au &cdkif tu©&m? &cdkifoifykef;BuD;vdkY azmfxkwfvdkufuwfpGm jzpfaw/ ,if;*,ufa& &cdkifurf;ajrmifwvsm;aoQrm tifwefavmuf ½dkufcwfvm;yga&/ &cddkiftu©&mqdkpGm ZmydkifpGmav;/ &cdkifpm yDqdkpGm0g;/ jrefrmtu©&m? jrefrmpmyDeefYum; twlwlvm;/ uGJjym;jcm;em;vm;/ rD;cGef;wd xGufvSmyga&/ ppfawGNrdKUrm ]]"npmapmif}} pmyDvIdif;aoQwpfvHk; xvm;a&/ ,if;aemuf rm ]]acwfa&SUaqmif}} pmyDvIdif;aoQwpfvHk;av;aomhxyfvdkY xygoD;a&/ ]]½dk;rawmifndK uAsmwd}} emrnfeefY yg;yg;csyfcsyf uAsmpmtkyfaoQwpftkyfav;aomh ppfawGNrdKUrmyif xkwfjzpf uwfaw/ &cdkifpmyDvIyf,Sm;rIvIdif;aoQwdygAsmav/ &cdkifhwefaqmifr*¾Zif;u &cdkifpmyDu@a& &cdkiftu© &meefYtwl &cdkifpmyDrD;a&mifudk vdyfvufvdyfvuf rIefrSDrIefrTm; vif;eDa&umvrm EdkifiHa&;tajymif;tvJ vIdif;wHydk;BuD;wpfck xvSmyga&/ ,if;vIdif;wHydk;atmufrm &cdkifwefaqmif jrKyfyg vm;yga&/ ,if;eefYtwl &cdkifpmyDu@qdkpGmavh ed*Hk;csKyfvm; ygESifh&m/
  • 14. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 14 14 14 14 14 a,cg pmyDorm;wdMum;rm rD;cGef;wpfckay:vSmyga&/ &cdkifwefaqmif xrf;ca& pmyDwm0efwpf&yfudk Zmolxrf;zdkY av;/ a'uGufvyfBuD;udk jznfhzdkYtwGuf vli,fwd 0dkif;yem tm;xkwfuwfawcg ]]&cdkifñGefYzl;}} emrnfeefY tñTefYaoQ wpfñTefY? tzl;aoQwpfzl; xGufvSmygaxm/ &cdkifñGefYzl; pmyD ,Ofaus;rI aqmif;yg;pmtkyfxkwfzdkYtwGuf taygif;toif;wd eefY vufwGJyem tuRefav;aomh tm;oGefcGefpdkuf yg0ifcyg a&/ &cdkifhwefaqmif? &cdkifpmyDu@rm wifjyca& &cdkiftu© &m azmfxkwfrIordkif;rSwfwdkifBuD;udk tuRefu pkpnf;yem rSwf wrf;wifvdkufpGm jzpfyga&/ &cdkiftu©&m azmfxkwfca& yk*d¾Kvf taygif;½dkU *kPfyk'fudk csD;ajr§mufcsifa&qE´aMumifhvdkY qdkcsifyg a&/ (4) (4) (4) (4) (4) &cdkiftu©&mtaMumif;udk &cdkifñGefYzl;rm rSwfwrf;wifa& cg &D;a&pm[efu ]acwfa&SUaqmif} rm &D;ca& pm[efrsdK;jzpf yga&/ ? onf-aemufquf oHk;a& pm[efrsdK;/ ,if;pm[ef eefY wpfNydKifwnf;rmyif/ aw? a&-aemufquf oHk;a& aqmif; yg;wpfckudkav;aomh uavmifcGJoHk;Asm &cdkifñGefYzl; &D;vdkufyg a&/ ]]&cdkifjynfu jynfolUuAsm}} emrnfwyfxm;a& pmyDa0 zefa&;aqmif;yg;/ &cddkifñGefYzl;xGufvSma&cg oli,fcsif;udkapm armif (uAsmq&m ppfawGapmaemif)u rD;yga&/ ]]vlwpf a,mufwnf;? &D;[efu ESpfck? ZmrsdK;udk ydkBudKuf,Sif;}} tuRefu ajzzdkYusygESifh&m/ ]]aw? a&}} udk ydkBudKufawvdkY ajzvdkufyga&/ aw? a& aemufqufoHk;&D;[efudk 1961-ckuyif q&m OD;atmifpHa&T (rSJUeDaoQ)u acwfa&SUaqmifrm &D;zl;cygAsm/ q&mOD;bpH ("npH)av;awmh &cdkifhwefaqmif (1963)rm &D;zl;c,m/ tuRefu&m Zm&D;[efydkaumif;zdkYav;vdkY awGa0eD pGm jzpfaw/ &cdkifñGefYzl;xkwfuwfawcg rEÅav;om;wdu &D;[efopfwpfckudk wifjyeDuwfqJ jzpfyga&/ ,if;udpöeefY ywfoufvdkY jrefrmpmayavmurm &D;om;[efqdkif&m uavmifppfyGJBuD;wpfck jzpfeDa&umvjzpfyga&/ tuRef½dkU av;aomh ,if;*,uf t½dkufcH&a&vdkY qdk&zdkY/ rEÅav;om;wd u acwfopfArmtajymudk tNcDcHvdkY pm&D;Edkufau? ig½dkUav; aomh acwfopf&cdkiftajymudk tNcDcHvdkY &D;Edkifa&y/ r[kwf vm;/ pmqdkpGm pum;udk tNcDcH&a& r[kwfygvm;/ ig½dkUtxJ rm tajymudk tNcDcHvdkY &D;eDuwfaw q&mOD;bpHydkif yk*d¾Kvf BuD;wd [deDAsmaxm/ igav;aomh vdkuf&D;&zdkY acwfa[mif;pm xJrm pmqdkawmfBuD; OuúmysHzGJUca& ]]atmuftmumAGD}} &wk eefY q,fhESpf&moD&wkBuD;rsdK;? taoQrdwdoDusL;a& ,dkif; omjcif; (ta&GUuAsm)trsdK;rsdK;? wefcdk;q&mxGef;eefY q&m atmifxGef;½dkU zGJUqka&omjcif;rsdK;wdudk erlemMunfh/ tm;vHk; tajymudk tajccHxm;a& uAsmwdcsnf;Asm r[kwfvm;/ ig½dkU
  • 15. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 15 15 15 15 15 pum; touf&SifzdkYtwGuf pmyDt&D;tzGJUwdeefY rSwfwrf;wif xdef;odrf;zdkY rvdkvm;/ ,if;wm0efudk ig½dkUpmorm;wd 0dkif;Asm ,l uwf&zdkY}} tuRefu ,if;ydkifqifjcifrdyga&/ a,Zl;eefY &cdkifñGefYzl;uAsm aemufydkif;&DvSma& &cdkifqdkif&m taMumif; t&mwdudk trsm;tm;jzifh aw? a& aemufqufoHk;pm[efESifh &D; jzpfvm;yga&/ a,'gav;aomh jrefrmpmzwfy&dowfeefY qufEG,feDpGm udkawmhcg ? onf- aemufqufoHk; jrefrmpum;ajyeefYyif &D;yga&/ ,if;ydkif&D;a&cg ,if;&D;[efESifh qufEG,fAsm &cdkifeefY jrefrmt&D;tom; wlnDrI? uGJjym;rIjyóemwd ay:vSmyga&/ &cdkifpum;eefY jrefrm (Arm)? pum;udk EIdif;Munfha&/ bmom pum; ynm&yfudk em;vnfatmif q&mwdtultnDeefY BudK; BudK;pm;pm; avhvm,lyga&/ ,if;avhvmcsufu tod(5)ck &vSmyga&/ (1) &cdkifeefY jrefrmbmompum;rsdK;½dk;wla&/ (2) acwfa[mif; t&D;tom;rm wlpGmwda&ydkif uGJjym;jcm;em;pGm av;aomh [dca&/ (3) emrfeefYBud,m trsm;pkwla&/ (4) toHrsm;pkuGJjym;a&;/ (5) o'´gudpörm ta&;yga& ypönf; oHk;yHkuGJjym;a&;/ attodwdukd tNcDcHyem aqmif;yg;udpörm ta&;yga& ypönf;oHk;yHkuGJjym;a&/ attodwdudk tNcDcHyem aqmif;yg;tcsdKU &D;jzpfyga&/ (1) jrefrmeefY &cdkifbmom pum;ESpfckudk EIdif;Munfhjcif;/ (2) &cdkifpm t&D;tom;jyó em/ (3) ataqmif;yg;ESpfckrm bmomaA'twwfynmydkif; tm;enf;csufwdygeDpGmudk rdwfaqGwpfa,mufu axmufjyzl; yga&/ ,if;aqmif;yg;xJu wpfck(&cdkift&D;tom;jyóem) udkyef;atmifu &cdkifñGefYzl; (3)rm a0zefzl;yga&/ wHkYjyefcsuf udk atpmtkyfrm azmfjyvdkufyg,ifh/ wHkYjyefpm a,bk,s oabma& &nfrSef;csufwl olESpfOD;rdwfjiif;cHkrItoGifudk azmf aqmifa& tm;xkwfcsufjzpfawvdkY qdkcsifyga&/ (5) (5) (5) (5) (5) udk,fhpmwdrm taMumif;t&mydkif;t& Zmwdygav;vdkY csKyfysmoHk;oyfMunfha&cg taMumif;t&m(6)rsdK;ygpGmudk wGd& yga&/ (1)udk;uG,frI? (2) pmyD? (3) bmompum;? (4) ordkif;? (5) ½dk;&m"avh (6) EdkifiHa&;½dkU jzpfyga&/ taMumif;t&m (6)rsdK;ygeDauav;aomh pmtkyfemrnf udkuscg ]]&cdkift&D;tom;ESifh jyóemrsm;}} vdkY&m xkwf0Dol OD;vSjrifhu yD;vdkufyga&/ pmtkyfemrnfeefY vdkufzufaw aqmif;yg;u wpfckwnf;yg&m/ ]]&cdkifpm t&D;tom; jyóem}} qdka& aqmif;yg;jzpfyga&/ a,auav;aomh ]]jyóem}} qdka& pum;vHk;eefY vdkufzufaw aqmif;yg;(4)ck yg0ifeDyga&/ (1) avmuom&ysdKUqdkif&m jyóem? (2) '*Fg;ordkif;jyóem? (3) a0omvDordkif;jyóem? (4) udkvdkeD0g' qdk;arG(e,fpyfa'o
  • 16. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 16 16 16 16 16 vl0ifrI jyóem)½dkU yg0ifeDyga&/ a,Zl;eefY pmtkyfemrnfudk OD;vSjrifhu ]]jyóemrsm;}} vdkUyD;vdkufpGmjzpfyga&/ y&dowfav; awmh ]]Zmjyóemav;*k}} vdkY pl;prf;csifvmvdrfharvdkY arQmfvifh &yga&/ taMumif;t&mwpfckcsif;pDudk tcsKyfoabm oHk;oyf Munfha&cg atydkifwGd&yga&/ udk;uG,frI/ / udk;uG,frItwGuf udk,fzefwD;vdkufaw pma& uGif;qif;okawoeu &vSma& tusdK;tjrwfyif jzpf yga&/ q&mBuD; OD;pHomatmif (ñTefcsKyf? txn) pwlygok awoe qDrD;wdkifudk rSDcdktm;xm;Asm aygufawmNrdKUe,frSm wGd&a& pwlygausmufwHk;apwDaoQ qDrD;wdkifudk tuRefu xGef;n§dyD;EdkifcvdkY udk,fhpGmudk,f usDeyfrdyg,ifh/ pmyD/ &cdkifrm pmyD[d,ifhvm;/ &cdkifpmqdkpGm jrefrm pmyDeefY wlvm;? uGJvm; qdkpGmwdudk avhvmpDppfMunfhvSmpGm ESpf(40)eD;yg;yif [dvmyg,m/ &cdkifpmyDudk yHkMurf;qGJMunfhyg a&/ qGJMunfhauav;aomh yDyDooyHkray:yg/ tpdwfpdwftrTm rTm uGJvm;a&NrD tdk;wpfvHk;udk rlvtdk;yHkay:atmif qufpyf MunfhpGmeefY wleDa&vm;vdkY wcgw&H cHpm;rdyga&/ &cdkifpmyD ordkif;wpfapmif&D;csifa&qE´ [dauav;aomh 0r[dyJ 0dvkyf csifa& vlydkif jzpfeDa&um;vdkY udk,fhudk,fudk oHk;oyfysm xdef; csKyfxm;yga&/ Zmydkifyifjzpfjzpf &cdkifpmyDeefYywfoufvdkY udk,f odpGmaoQwdudk BudK;pm;wifjycyga&/ trsm;tm;jzifh pmyD ordkif;twGuf toHk;0ifEdkifa& rSwfwrf;qefqef t&D;tom; tcsdKUeJY pmyDa0zefa&; r[kwfw[kwf wpfyk'fESpfyk'fudk BudK; pm;wifjyzl;cyga&/ bmompum;/ &cdkifbmompum;udk wdAufvlrsdK;½dk; jrefrm bmompum;tkyfpk0if a'od,pum; (a'ouGJjrefrm pum;) jzpfawvdkY ynmoQifwdu qdkuwfyga&/ ,if;tqdkxJ rm rsdK;½dk;wlpGmudk rjiif;omyg/ a,'gav;aomh a'od,pum; &m jzpfawvdkY aumufcsufcspGmudkawmhcg vufrcHcsifvdkY bmompum;ESpfck (jrefrm? &cdkif)udk ,SOfAsmoHk;oyfjyyga&/ atjynfaxmifpkrm &cdkifa& vlrsdK;wpfrsdK;jzpfawtwGuf udk,f ydkifpum; udk,fydkifpm[daMumif; BudK;pm;oufoDxla& pmrsdK;udk &D;zl;cyga&/ ordkif;/ ordkif;bmom&yfa& aumif;aumif;e,fus,f yga&/ &cddkifordkif;udk topfzefwD;EdkifzdkYtwGuf okawoee,f y,foHk;ck (pmtkyfpmwrf;? uGif;qif;? wl;azmf)rm usifvnfzl; &ygzdkY/ tuRefu pmtkyfpmwrf;xJu okawoeudk&m r[kwf w[kwf vkyfzl;ca&twGuf udk,fzwfzl; rSwfzl;a&pmwdudk&m usrff;udk;jyKyem ordkif;a0zefpm r[kwfw[kwf wpfyk'fESpfyk'f udk vGefca& ESpf(20)avmufu &D;zl;cyga&/ udk,f&D;ca&pm udk topfzwf& rSwf&a& pmwdeefY csdefxdk;oHk;oyfMunfha&cg udk,fhpmwd rjynfhpHk rcdkifvHkaMumif; wGd&yga&axm/ udk,fhudk,f udk a0zefa&;pmrsdK;udkawmif &D;csifa&qE´ rMumrMum ay:rd
  • 17. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 17 17 17 17 17 yga&/ ½dk;&m"avh/ &cdkif½dk;&m"avh trsm;BuD;[dpGmxJrm 0w¬Kajym"avheefY yef;0Suf"avha& rdrdvlrsdK; ,Ofaus;rI tqifh jrifhrm;pGmudk azmfaqmifEdkifa& trGeftjrwf "avh aumif;wdyif jzpfawvdkY oHk;oyfrdyga&/ ,if;tzdk;wef"avh udk udk,fwEdkifaoQ BudK;pm;azmfxkwfxm;yg,ifh/ EdkifiHa&; / q&mawmfOD;OwårtaMumif;udk tm;vHk; oduwfauav;aomh azmfxkwfzdkY usefeDpGmaoQwpfckudk wifjy zl;yga&/ NAdwdoQudkvdkeDacwfu qdk;rGDwpfckjzpfaw jrefrmEdkifiH taemufbufe,fpyfa'o vl0ifrIjyóemwpfckudkav;aomh a0zefoHk;oyf wifjyzl;yga&/ ,if;qdk;rGDudpö acsycsuf aqmif;yg;wpfckudk uvsmr*¾Zif;odkY ydkYa&cg zl;puwfpmrsuf ESm (23)rsufESm [dyga&/ pmwnf;u ]]usHKUyD;yg}} qdkvdkY q&m OD;pHazmf (armifpHazmf)udk ]]wpfcsufaoQulygq&m}} vdkY awmif; yefa&cg q&mu zl;puwf (6)rsufESmjzpfatmif tmabmf rysuf usHKUyD;yga&/ q&mtultnDygvdkY&m atacsycsuf aqmif;yg;udk uvsmr*¾Zif;y&dowfwd zwf&pGm jzpfyga&/ xnfhoGif;azmfjyyD;a& uvsmpmwnf;tzGifhudkav;aomh aus; Zl;wif&yga&/ pmtkyfygpmwdudk ]tm;vHk;csKyfMunfhvdkufau udk,f&D;zl; ca& pmwdudk &cdkifqdkif&m pmwdcsnf;jzpfaMumif; wGd&yga&/ armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef; 25-5-98 25-5-98 25-5-98 25-5-98 25-5-98
  • 18. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 18 18 18 18 18 armifbodef; (1940- ) armifbodef; (1940- ) armifbodef; (1940- ) armifbodef; (1940- ) armifbodef; (1940- ) taemufjynf yif;0gZmwd OD;rJarmif-a':jrvSOD;½dkU &ifoGD;oHk;a,mufxJrm ti,fqHk;om; armifAodef;a& yif;0g q&mawmfbk&m; b'´EÅ£E´m0Ho0HoNcDawmf&if;rm pwif ynmoifyg a&/ ppfawGNrdKU t-x-u(2)rm 'kwd,wef;uyif ausmif;xGuf vufrSwf&a&xd oif,lNyD;au wuúodkvf 0ifwef;udk 1961-ckESpfrm OD;atmifvSZH tvGwfynmoif ausmif;u atmifjrif cyga&/ ausmufjzL Oypmaumvdyf? &efukef bDtdkpDaumvdyf ½dkUrm qufysm ynmoifyga&// Oypm 0dZÆmwef;atmifNyD;au 1965-ckrm rlvwef; q&mtjzpf vdkufpm;yga&/ taygif;toif;wd vufwGJac:vdkY ppfawGNrdKUxkwf ]]acwfa&SUaqmif}} pmapmifrm 1961-cku pwifpm&D;cyga&/ ]]&cdkifñGefYzl;}} (1968)xkwfuwfawcg wufwuf<u<uyg0ifvkyfudkif &D;om;cyga&/ 1960-ckavmufuyif &cdkifpmyD? &cdkifordkif;½dkUudk avhvmrSwfom; qnf;yl;vmyga&/ ausmif;q&mb0eefY &efukefNrdKUrm wm0efxrf;eDa&cg &cdkifordkif;? &cdkifpmyD½dkUudk wuúodkvf A[dkpmMunfhwdkuf? trsdK;om; pmMunfhwdkuf½dkUrm BudK;BudK;pm;pm; avhvmqnf;yl; rSwfom;zl;yga&/ udk,fha'o wdkY 1968-ckrm ausmif;q&mb0eefY ajymif;vmNyD;au &cdkif qdkif&m pmyD? bmompum;? ordkif;½dkUudk taygif;toif;wdeefY qufyem avhvmqnf;yl; azmfxkwfyga&/ udk,fha'oxkwf pmapmif? r*¾Zif;½dkUrm yg0if&D;om;yga&/ trsm;tm;jzifh emrnf&if;eefY &D;yga&/ wcgw&D uavmifcGJ (armifwef&Sif? atmifjr? armifjrodef;? armifvS&SD? armif&cdkif)emrnfwdeefY av;aomh &D;yga&/ aygufawmNrdKUrm ynma&;Xme wm0efxrrf;eDa&cg NrdKU e,fjzpfpOfordkif;jyKpkpGmrm yg0ifcyga&/ qHawmf&SifapwDawmf ordkif; jyKpkcgav;aomh tm;oGefcGefpdkuf aqmif&Gufcyga&/ &cdkifjynfe,fjynfolUaumifpDu wm0efyD;a&twGuf jynfe,f jzpfpOfordkif;jyKpkuwfawcg tzGJU0iftjzpfeefY yg0ifcNyD;au ynma&;u@udk jyKpk&yga&/ &cddkifa0g[m&tbd"mef jyKpkcg av;aomh tzGJU0iftjzpf aqmif&Gufcyga&/ t*ktcg ZeD;om;orD;av;OD;eefYtwl ppfawGNrdKUrm eDyg a&/ ynma&;Xme wm0efudkxrff;&if;yif &cdkifpmyD? bmom
  • 19. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 19 19 19 19 19 pum;? ordkif;½dkUudk wpfoufwm vkyfief;tjzpf taygif;toif; wdeefY vufwGJAsm qufvufavhvmqnf;yl;azmfxkwf &D;om;eD yga&/ pwlygokawoetjznfh pwlygokawoetjznfh pwlygokawoetjznfh pwlygokawoetjznfh pwlygokawoetjznfh ]]pwlyg}} qdka&pum;vHk; t"dyÜm,fudk tbd"mefrm ]]apwD}} vdkY azmfjyyga&/ ataqmif;yg;rm azmfjyvdka& pwl yga& trsm;olig wGdjrifylaZmfeDus apwDrsdK; r[kwfyg/ tjrifh av;ayausmfavmuf[da& ausmufwHk;udk atmufydkif;rm av; rsufESmxkxnf xkqpfNyD;au ,if;txufrm cg;ywfyga& qvdef'g (Cylinder) yHkxkxnfudk,ftwGufausmufxD;aoQeefY wpfqufwnf; xGif;xkxm;aom ausmufwHk;apwDaoQ jzpfyg a&/ ,if;ausmufwHk;udk trsm;tm;jzifh av;axmifhatmufcH ausmufzdeyfjym;rm tHudkufxGif;xk wnfxm;wwfyga&/ zdeyf jym;uawmhcg pwlygausmufwHk;rsufESmjyifxuf wpdaoQBuD; yga&/ uRefawmfwifjyvdka& pwlygapwDaoQrsdK; trSwfrxif
  • 20. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 20 20 20 20 20 wGdjrifzl;uwfzdkY xifyga&/ odkYaomf ]apwD} jzpfawvdkY uRef awmf½dkU rodcuwf/ uRefawmf½dkU wGdjrifeDus odrforkwfwdkif wdeefY qifwleDa&twGuf odrffwdkifvdkY&m xifcuwfaw/ pwlygapwDaoQwd taMumif;udk vufrGeftp owdjyK avhvmwifjyoluawmhcg uG,fvGefol txufwef;ynmOD;pD; Xme ñTefMum;a&;rSL;csKyf q&m OD;pHomatmif jzpfyga&/ q&m &GD;a& ]]tmeE´pjE´? 8&mpk &cdkifa0omvDrif;}} pmtkyfrm pwlyg ausmufapwDaoQyHk* uRefawmf½dkU tpqHk; wGd&yga&/ q&mu ]]rif;ygbk&ifaumif;rIawmf oQpfaomif;ykxdk;a&/ a0omvD acwfrm xkqpfylaZmfca& pwlygausmufapwDaoQwdudk yHkpH ,lAsmwnfxm;aom bk&m;jzpfzdkYxifa&}}0 vdkY ,if;pmtkyfrm azmfjyxm;yga&/ ,if;pmtkyfxkwfNyD;au pwlygtaMumif;udk q&mquf ysm okawoe vkyfyga&/ topfwGdpGmwdudk q&maemufqHk; xkwfca& ]]&Sda[mif;&cdkifjynf Ak'¨tEkynm}} (t*Fvdyfbm om)pmtkyftcef; 5rm "mwfyHkwdeefY wcrf;wem; azmfjycyg a&/ atpmtkyfaMumifh &Sda[mif;&cdkifjynfrm Ak'¨tEkynmvuf &m xGef;um;cyHk? pwlyg ausmufapwDaoQwdudk xkqpfylaZmf uwfyHktaMumif;jcif;&m½dkUudk wdk;vdkYodvm&yga&/ uRefawmf ½dkUu odrfwdkifvdkY xifeDuwfaw ausmufwdkifaoQwda& odrf wdkifwdkY r[kwf/ pwlygapwDaoQwd&m jzpfawvdkY uRefawmf½dkU cGJcGJjcm;jcm; odvmuwfaw/ atpmtkyfa& pwlygapwDaoQwd avhvmrIeefY ywfoufvdkY uRefawmf½dkUtwGuf vrf;ñTefvufpGJ pmtkyf jzpfvmyga&/ q&mhpmtkyf EId;qGvHIUaqmfrIaMumifh ajriluRef; (taemuf z½HkumuRef;)rm wnf[da& pwlygapwDaoQwdtaMumif;udk uRefawmf½dkU avhvmjzpfcDyga&/ jriluRef; wpfywfc&D;xGufNyD; au okawoevkyf rSwfwrf;wifjzpfcyga&/ ataqmif;yg; a& ajriluRef;rm wGd&a& pwlygausmufapwDaoQwdtaMumif; udk pkaygif;wifjyxm;a& aqmif;yg;wpfck jzpfyga&/ ajriluRef; ajriluRef; ajriluRef; ajriluRef; ajriluRef; ajriluRef;a& &cdkifbk&ifrif;zavmif; (at'D 1571- 1593) wnfaom ar;il"mwfapwDawmfudk tpGJjyKvdkYac:a& uRef;jzpfaw/ ]]ar;il}} qdka& pum;u ]]ajril}} qdka&pum;odkY tac:ajymif;&GdvmpGm jzpfyga&/ jrefrmEdkifiHajryHkudk Munfhau &cdkifurf;½dk;wef;rm b½HkumuRef; wGd&ygzdkY/ ,if;oHk;uRef;xJrm taemufb½HkumuRef;a& ajriluRef;yif jzpfyga&/ atuRef;udk &Sdcgu b½kupäuRef;vdkY ac:aMumif; tpOftvmpum;t& od&yga&/ b½kupäu b½HkumodkY tac:ajymif;&Gda& qdkyga&/
  • 21. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 21 21 21 21 21 ajriluRef;a& ajrmufbufu awmifbufodkY tvsm;vdkuf wnfeDyga&/ ajrmufbufrm pdaoqus,fNyD;au? awmifbuf odkY wqwfqwf oG,fvm;yga&/ atuRef;t&Sdbufrm tv,f b½HkumuRef; (ydEJéacsmif;uRef;)[dyga&m taemufbufeefY awmifbufrSm b*Fvm;yifv,f[dNyD;au? ajrmufbufr/ ukvm;wefjrpf0 [dyga&/ ajriluRef;a& "n0wDNrdKUawmf? a0omvDNrdKUawmf ajrmuf OD;NrdKUawmf½dkUwnfeD&meefY tvSrf;twef0D;a& uRef;wpfuRef; jzpfyga&/ "n0wDNrdKUawmfeefY 65rdkifavmuf? a0omvDNrdKUawmf eefY rdkif 50avmuf? ajrmufOD;NrdKUawmfeefY 45rdkifavmuf 0D;yga&/ ,if;ydkif tvSrf;0D;auav;aomh? ajriluRef;rm a0omvDacwf vuf&mvdkY ,lq&a& pwlygausmufapwDaoQ wdudk tifweftrsm; wGd&yga&/ pwlygapwDwdtaMumif;udk rwifjycif ,if;pwlygwdudk wGdatmifom;aumifvdkufawrkqdk;ydkif wpfawm0if? wpfawmif wufAsm? Zmydkif&Smuwf&av;qdkpGmudk wpdaoQwifjyvdkyga&/ ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D; ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D; ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D; ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D; ukvm;odefESifh 'dkif;csyfc&D; ajriluRef;rm qHawmf&SifapwDwnf[dyga&/ qHawmf&Sif apwDawmf awmifxufwpfrdkifausmfavmufrm odrfawmf&m [dyga&/ ,if;odrfawmf&mrm pwlygapwDaoQwd wpkwa0;[d yga&/ tuRef½dkUu ,if;pwlygapwDaoQwdudk odrfwdkifwdvdkY xifcuwfaw/ q&mOD;pHomatmif pmtkyfudk zwf&cgNyD; r&m? ,if;ausmufwdkifwdudk pwlygapwDvdkY odvmuwfyga&/ ajriluRef;rm odrfawmf&mu pwlygapwDwdydkif ausmuf qpfvuf&m[da& apwDwd uRef;tESHYrm [doD;a&vdkY q&mawmf OD;u0dE´ (qHawmf&Sifa*gyutzGJU em,u q&mawmfbk&m;) u uRefawmf½dkUudk rdefYMum;zl;yga&/ ajriluRef; t&Sdbufurf; 'dkif;csyfac:a&eD&m? taemufbufurf; <udjyif&Gmtem;u eD&m½dkUrm ausmufqpfvuf&m wd[da&vdkY qdkyga&/ uRefawmf ½dkUu ,if;owif;udk ajryHkydkifoabmxm;NyD;au tyifyef;cH Asm &SmuwfpGm jzpfyga&/ q&mawmfbk&m; rdefYMum;zl;a& owif;ESpfckxJu 'dkif;csyf owif;udk t,iftaumiftxnfazmfzdkY uRefawmf½dkUtpDtpOf csuwfyga&/ ,if;uwpfqifh awmifausmfAsm odrfawmf&modkY vm;zdkYNyD;au <uDjyif&GmodkY qufvm;zdkY owfrSwfuwfyga&/ 'dkif;csyft&yfa& vlolreD;a& awmifNcDjrpfurf;em;wpfck jzpfyga&/ vlreD;a&twGuf a&mufzl;ol cyf,Sm;,Sm;/ awmif NcDjrpfurf;em;rm ausmufaqmifwd jynfheDa&twGuf avmif; rqdkufEdkif 'dkif;csyfodkYvm;au ukvm;odefydkufpcef;uwpfqifh NcDusifvm&yga&/
  • 22. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 22 22 22 22 22 uRefawmf½dkUa& ajriluRef;acsmif;0&Gmrm t,ifqHk; penf;emNyD;au pdk;rJusDqdyf(pdk;rJusD&Gm)odkY ukwdk;bkwfaoQeefY vm;uwfyga&/ pdk;rJusDuwpfqifh ukvm;odrf;ydkufpcef;odkY NcDusifavQmufuwf&yga&/ c&D;aumif;aumif;Murf;yga&/ vrf;wpfavQmufrm ausmufwHk;? ausmufaqmif? ausmifapmif;? ausmufx&Hwd jynfheDyga&/ ausmufuEÅm& jrpfurf;yg;c&D; Murf;vdkY qdkEdkifyga&/ rdk;&moDvm;zdkY cJ,Of;yga&/ uRefawmf½dkU c&D;vm;csdefu aqmif;&moD? Zefe0g&DvjzpfvdkY c&D;Murf;vm; zdkY toifhawmfqHk;tcsdef jzpfyga&/ ukvm;odefydkufpcef;odkYa&mufawcg uRefawmf½dkUudk 'dkif; csyfba&mufvdkufydkYEdkifzdkYqdka& OD;apmvSOD;qdkoludk vdkuf&Smuwf yga&/ OD;apmvSOD;u c&D;vGefeDvdkY ydkufpcef;rm r[d/ uRefawmf ½dkUu 'dkif;csyfodkY vdkufydkYEdkifzdkYvludk ydkufwJwdrm [dcsif[dEdkifa& vdkY oabmxmAsm wpfwJ0if? wpfwJxGuf vdkuf&Smuwfyga&/ odkYaomf wpfa,mufav;r[d/ a,auav;aomh uRefawmf½dkU u vufravsmhuwf/ ydkufpcef;rm wpfnem;NyD;au? pwlygwd udk vdkufjyEdkifzdkY vlwGdEdk;Edk;eefY penf;emzdkY qHk;jzwfvdkufuwfyg a&/ uRefawmf½dkU okawoetzGJU0if acsmif;0&Gmom; q&mBuD; OD;omvSu atukxm;oefpcef;tem;rm acsmif;0&Gmom; bBuD;OD;pHa&T[daMumif;? atrm tdrfaxmifyifpdkuftNrJeDNyD;au O,smOfcspm;aMumif;? bBuD;u tMuHaumif;? ÓPfaumif;yD; EdkifzdkYxifaMumif; ajymjyyga&/ uRefawmf½dkUav; q&mBuD; OD;omvS qE´twdkif; bBuD;OD;pHa&Tyg;udk vm;uwfyga&/ bBuD;OD;pHa&T(75)ESpfeefY wGda&cg uRefawmfu tusdK; taMumif; ajymjyNyD;au toifhaqmif,lvma& q&mOD;pHom atmif ]]a&S;a[mif;&cdkifjynf Ak'¨tEkynm}} pmtkyfxJu pwlyg"mwfyHkwdudk jyyga&/ xdk"mwfyHkwdudk jrifjrifcsif;bBuD; u atausmufapwDaoQwd 'dkif;csyfrm[daMumif;? 'dkif;csyfrm&m r[kwf atukvm;odefydkufpcef;tem; qm;iefajrmifab; rmav;[daMumif; ajymjyyga&/ pwlygwd[da&eD&mudk vdkufjy EdkifzdkUvl? bBuD;tdrfeD;csif;crD;trsdK;om; armifausmfat;qdkol udk bBuD;uyif ac:,lqufoG,fyD;yga&/ uRefawmf½dkUa& aemufwpf&uf rdk;aomufxrm bBuD; qufoG,fyD;a& vli,farmifausmfat;eefYtwl qm;iefajrmif odkY vm;uwfyga&/ armifausmfat; vdkufjya&twGuf pwlyg aoQwdudk qm;iefajrmifteD; zmvmawmxJrSm tvG,faoQ eefYvm; wGd&yga&/ pwlygoHk;qleefY atmufzdeyfjym;udk wGdyg a&/ pwlygwdrm txuf xD;wdusdK;eDygAsm/ zdeyfoHk;ckrm wpfck u oHk;jcrf;uGJeDyga&/ pwlygeefY zdeyfjym;½dkUa& wpkwa0;wnf; [deDuwfpGm r[kwfyg/ xdkrm wpfvHk;? a'rmwpfjcrf;? z½dk;z&m Muif;Asm[deDuwfyga&/ uRefawmf½dkUu pwlygwd? zdeyfjym;wd eDom;wusjzpfatmif tm;pdkufcGefpdkuf wdk;vdkY&TDuwfyga&/ "mwf yHk½dkufuGuf&atmif awm,Sif;uwfyga&/ tm;vHk;teDusNyD;r
  • 23. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 23 23 23 23 23 rSwfwrf;wif"mwfyHk ½dkuf,luwfyga&/ xdkuwqifh uRefawmf½dkUa& 'dkif;csyfodkY c&D;qufuwfyg a&/ rdepf 20avmuf vm;&a&/ pwlygESpfvHk;udk awmifNcDcsHK awmxJrm cufcufcJcJ&SmvdkY wGdcDyga&/ ukvm;odefrmydkif tydkif;ydkif; tjywfjywf jzpfeDuwfaw/ uRefawmf½dkUav; aemuf wpfBudrf tm;pdkuf? cGefpdkuf? acR;xGufoH,dk? tyifyef;cHAsm teDusatmif &Tduwfaw/ awm,Sif;uwfaw/ tm;vHk;teD txm;usNyD;r "mwfyHk½dkuf rSwfwrf;wifuwfyga&/ pwlygausmufapwDaoQwdudk ukvm;odefrmwpfacguf? 'dkif;csyfrmwpfacguf tm;pdkufcGefpdkuf wdk;&&TD&a&twGuf uRefawmf½dkUtm;vHk; vufyef;NcDyef;usvm;uwfyga&/ a,'g av;aomh uRefawmf½dkU aysmfeDuwfaw/ uRefawmf½dkU &nfrSef; csuf atmifjrifa&;twGuf? yifyef;pGmudk uRefawmf½dkU rdvm;uwfaw/ atpwlygwdudk wGda&twGuf tultnDyD;ol q&mBuD;OD;omvS? bBuD;OD;pHa&T? armifausmfat;½dkUudk uRefawmfpdwfrm aus;Zl;wifeDa&/ atc&D;udk xGufjzpfatmif owif;yD;a& q&mawmfbk&m; OD;u0dE´ESifh pwlygtaMumif; OD;aqmifvrf;jyca& q&mOD;pHomatmif½dkUudkav; owd& aus;Zl;wifeDrdyga&/ awmifausmfc&D;w owif;xl; awmifausmfc&D;w owif;xl; awmifausmfc&D;w owif;xl; awmifausmfc&D;w owif;xl; awmifausmfc&D;w owif;xl; 'dkif;csyfrm"mwfyHk½dkuf rSwfwrf;wifNyD;au? uRefawmf½dkU ukvm;odefydkufpcef;odkY jyefvSnfhvmuwfyga&/ ukvm;odefrm rdk;x? xrif;pm;NyD;au? odrfawmf&modkY awmifausmfc&D;eefY vm;&zdkY jzpfaw/ ukvm;odefeefY odrfawmf&mu ausmcsif;uyf vdkY wnf[da&/ Mum;rm awmifwef;[da&/ uRefawmf½dkU ,if; awmifwef;udk ausmf&zdkYjzpfaw/ uRefawmf½dkUtzGJUa& awmifausmfc&D;twGuf odrfawmf &modkYvm;zdkY c&D;azmfudk pHkprff;uwfyga&/ uHaumif;axmufr vdkY odrfawmf&mteD;rm ,mvkyfpm;eDa& OD;armifapmvS touf(62)ESpfqdkol bBuD;wpfOD;eefY wGdUa&wGuf 0rf;omtm; & vdkufygvm;uwfaw/ awmifausmfvrf;um; rwfrwfapmufapmuf jzpfyga&/ eDcif;aMumifawmifjzpfvdkY eDuav;qmygatmifyla&/ awmif wufc&D; tvdtusifhr[da&twGuf uRefawmf½dkUa& udk,fhxuf touft&G,fBuD;a& bBuD;OD;armifapmvSudk rDatmifrwuf Edkifuwf/ bBuD;u&SdaqmifAsm pum;wajymajymeefY uRefawmf ½dkUudk apmifhvdkY? apmifhvdkY wufyga&/ uRefawmf½dkUu wqwf qwf aemufuvdkufuwfaw/ awmifxdyfodkYa&mufawcg uRefawmf½dkUu awmif;yefa&twGuf tyif&dyfwpfckyrm tanmif;ajzzdkY watmifhaoQem;uwfyga&/
  • 24. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 24 24 24 24 24 uRefawmf½dkUc&D;pOfeefY &nf&G,fcsufudk bBuD;urD;vdkY ajymjy&yga&/ a,cg bBuD;u odrfawmf&mrm[da& ausmuf wdkifrsdK; rdrd,mwJem;rmav; [daMumif; ajymjyyga&/ at owif;udk uRefawmf½dkU rarQmfvifhcuwf/ &DiwfeDa&vl aomuf &DtD;udk wGda&ydkifa,Smif uRefawmf½dkU aumif;aumif;0rf;om vm;uwfyga&/ uRefawmfu q&mOD;pHomatmif ]Ak'¨tEk ynm} pmtkyfudk ausmydk;tdwfu csufcsif;xkwfNyD;au? pwlyg "mwfyHkwdudk jyyga&/ bBuD;u ]]at;---at;? [kwfaw? a'yHk twdkif;Asm? i½dkUwJ&Sdu awmifukef;aoQxufrm[da&? igvdkuf jyar}} vdkY ajymyga&/ uRefawmf½dkU xckefrwwf 0rf;omvm; uwfaw/ awmifwufvdkY anmif;pGmwdyif jy,fvm;a&ydkif wGdyga&/ uRefawmf½dkUa& udk,fhtxkyfudk 0rf;od0rf;om aumuf ydk;Asm bBuD;aemifu waysmfwyg;vdkufygvm;uwfyga&/ ausmufpmysufav;vHk; ausmufpmysufav;vHk; ausmufpmysufav;vHk; ausmufpmysufav;vHk; ausmufpmysufav;vHk; bBuD;vrf;ñTefvdkY uRefawmf½dkUa& aemufwpf&ufrm bBuD;½dkUwJ t&Sdbufawmifukef;rm[da& pwlygav;qludk wGd &yga&/ wpkwa0;awmh r[kwfyg/ xdkwpfvHk; a'wpfvHk;Muif; vdkY wGd&a&/ ,if;pwlygav;qltxJu pwlygtuGJwpfql av;axmifhrsufESmrm NAJ[D®yGm; ausmufpmysuf av;vHk;udk wGd&a&twGuf uRefawmf½dkU aumif;aumif;0rf;omuwfyga&/ atausmufpmysuf av;vHk;aMumifh ajriluRef;u pwlyg apwDwda& a0omvDacwfu vuf&mwdjzpfawvdkY uRefawmf ½dkU cefYrSef;rduwfaw/ atausmufpmudk riful;,lNyD;au uRrf; usifolwdudk jy&zdkYoD;/ ausmufpmwGda&twGuf uRefawmfu q&mOD;pHomatmifudk vm;owd&yga&/ q&mOD;pHomatmif &m t<udrapmcqdkau? pwlygwGdaMumif;? ausmufpmwGdaMumif; ½dkUudk uRefawmf½dkUu owif;aumif;yg;EdkifczdkY r[kwfygvm;/ atydkifowd&rda&twGuf q&mt<uDapm&pGmudk ESajrmwo jzpf&yga&/ bBuD;OD;armifapmvSñTefjya& pwlygwdtjyif bBuD; qufoG,fyD;vdkY crD;trsdK;om; OD;a&Tpdefqdkol ulnDñTefjya& pwlygwpfqleefY ausmufqpfvuf&mtcsdKUudkav; uRefawmf ½dkU xyfwGdygoD;a&/ ,if;vuf&mwdtm;vHk;udk uRefawmf½dkU rSwf wrf;wif"mwfyHk ½dkuf,luwfyga&/ ,if;uwqifh uRefawmf½dkU a& rlv&nfrSef;csuftwdkif; <uDjyif&GmodkY c&D;qufuwfyga&/ <uDjyifra&mufcif jyifbkwf&GmteD;u v,fuGif;xJrmav; bBuD;ajymvdkufawtwdkif; pwlygausmufapwDaoQwd wGd&vdkY "mwfyHk½dkufrSwfwrf;wifuwfyga&/ <uDjyifodkY a&mufawcg av; pwlyg[da&eD&mudk odol bBuD;OD;[def;'kwf vdkufjyvdkY pwlygESpfqludk "mwfyHk½dkuf rSwfwrf;wifEdkifcyga&/ uRefawmf½dkU avhvmrSwfwrf;wifEdkifca& pwlygwd? wjcm;ausmufqpf vuf&mwdudk pkaygif;pm&if;csMunfhau?
  • 25. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 25 25 25 25 25 ajriluRef;rm pwlyg (7)ql[dNyD;au/ uRef;taemufbufjcrf; rm pwlyg (22)qleefY xlygaoQ(2)ql [dyga&/ att&DtwGuf a& uRefawmf½dkU wGd&a&qDavmuf&m jzpfyga&/ awmcsHKwdMum; rm ykef;uG,feDa& pwlygwdav; usefcsifusefvdkufygzdkY? awm eif;Asmvdkuf&Smau wGdpaumif; wGdEdkifygoD;a&/ pwlygokawoe aumufEkwfcsuf pwlygokawoe aumufEkwfcsuf pwlygokawoe aumufEkwfcsuf pwlygokawoe aumufEkwfcsuf pwlygokawoe aumufEkwfcsuf ajriluRef;rm wGd&a& a0omvDacwfu vuf&mwdjzpf awvdkY ,lqEdkifaMumif; txufrm &GD;cyga&/ a0omvDacwf u vuf&mwdjzpfawvdkY ZmtwGuf qdkEdkifygav;/ atydkifrD; pGm atmufygtaMumif;jycsuf oHk;ckeefY ajzEdkifzdkY xifyga&- (1) ajriluRef;u pwlygwda& OD;pHomatmif om"u tjzpf wifjyzl;a& ausmufawmfu pwlygwd*eefY wpfyHkpHwnf; jzpfaw/ (2) ajriluRef;u pwlygtusdK;wpfckrm a0omvD acwfoHk; jA[D®yGm; ausmufpmudk wGd&a&/ (3) pwlyg xkvkyfylaZmfrI tavhtxa& a0omvD acwfrm&m [dca&/ attcsufoHk;csufaMumifh ajriluRef;u pwlygwda& a0omvDacwfrm xGif;xkca& pwlygwd jzpfawvdkY ajymEdkifyg a&/ atydkifajymvdkufawtwGuf ajriluRef;rm pwlygxkvkyf ylaZmfrI tavhtx xGef;um;ca&vdkY qdk&ma&mufyga&/ Ak'¨ bmomtrsm;tjym; eDxdkifcuwfawvdkYav; t"dyÜm,fa&muf yga&/ rSefyga&/ ylaZmf&m0w¬Kypönf;wGdau ,if;ypönf;udk ylaZmfolav;aomh trSef[dc&zdkYjzpfaw/ ylaZmfol tenf;aoQ vm;? trsm;BuD;vm;qdkpGmudk&m uRefawmf½dkU qifjcifMunfh&zdkY jzpfyga&/ qifjcifa&cg ajriluRef;rm pwlygwdwnf[da&eD&mudk oHk;oyfMunfhzdkY vdkyga&/ txufrm wifjyca&twdkif;? ajril uRef;a& ajrmufbufrm us,fNyD;au awmifbufodkY wqwf qwf oG,fqif;vm;a& uRef;wpfck jzpfyga&/ pwlyg (29)ql txJu (22)ql wGd&aom eD&ma& qHawmf&SifapwD awmif buf uRef;zsm;eD&m jzpfyga&/ ,if;uRef;zsm;eD&ma& qHawmf &SifapwDu awmifbufuRef;qHk;xd (4)rdkif&m [da&/ tv,f aumifrm awmifwef;wd eD&m,lxm;a&/ vkyfudkifpm;aomuf Edkifa& v,f,mqdkvdkY rajympavmuf&m [dyga&/ pwlyg(5) qlwnf[da& uRef;zsm;t&Sdbufurf;rm atedvlreDEdkifyg/ pwl yg (18)ql wnf[da& uRef;zsm; taemufbufurf;rm&m v,form;rdom;pk oHk;pkeDxdkifuwfyga&/ bBuD;OD;armifapmvS
  • 26. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 26 26 26 26 26 rdom;pk? orufOD;armifpHom rdom;pkeefY? crD;trsdK;om; OD;a&T pdef rdom;pk½dkU jzpfyga&/ a,Zl;eefYatedwGd&a& yx0DteDtxm;t& qdkygau/ pwlygtrsm;tjym;wnf[daom uRef;zsm;eD&ma& vltrsm; tjym; vkyfudkifpm;aomufeDxdkifEdkifa&eD&mwpfck rjzpfEdkifyg/ a,NyD;au atuRef;rm uRefawmf½dkU wwfEdkifa& qD? ajr ay: okawoejyKcsufwdudk tNcDcHvdkY ajym&zdkYqdkau? pwlyg ausmufapwDaoQwduvGJvdkY atuRef;rm a0omvDacwfeefY qdkifa& wjcm;oufoDcH taxmuftxm;wpfck aoQav;rwGd &ygod/ attcsufuav; atuRef;rm vltrsm;tjym; &yfBuD; &GmBuD;wnfaxmifvdkY reDxdkifcuwfqdkpGmudk axmufjyeDyga&/ 0D&pjE´rif;ausmufpm 0D&pjE´rif;ausmufpm 0D&pjE´rif;ausmufpm 0D&pjE´rif;ausmufpm 0D&pjE´rif;ausmufpm txufygtqdktwdkif; uRef;zsm;rm vltrsm;tjym; &yf&Gm wnfvdkY reDcuwfqdkau? t*kwGd&a& pwlygapwDaoQudk Zmol ½dkUu ZmtaMumif;eefY Zmtcsdefrm vma&mufxkqpfcuwfaw av;/ attyD;twGuf xnfhoGif;qifjcifMunfhzdkY tcsuf(2)ck [dyga&/ wpfcku 0D&pjE´rif;ausmufpm jzpfyga&/ 0D&pjE´rif; a& (tmeE´pjE´rif; ausmufpmtvdkt&) a'GifpjE´rif;BuD; pwifwnfaxmifcaom? a0omvD'kwd,acwfrif;(13)yg; txJu q,fqufajrmufrif;jzpfaw/ at'D-555u 558xd (a'gufwmqm;um;u 575 u 987xd) pdk;pHa&/ 1 atrif;a& pwlygapwDaygif; wpf&mvSL'gef;ca&/ udk,fhtvSLudk ausmuf pmxdk;Asm rSwfwrf;wifca&/ 0D&pjE´rif;ausmufpmudk q&mOD; pHomatmifu atydkif jrefrmjyefyga&/ 2 ]]("ar®eoare) w&m;ojzifh xD;eef;udk qufcHpdk;pHaom olwpfyg;tusdK;udk o,fydk;aqmif&Guf&ef &nfoefvsuf&Sd aom oD&d0D&pjE´a'0rif;onf rdrdydkif aMu;aiGwdkYudk tukef tuscHí opömw&m;udk ouf0if,HkMunfcspfjrwfEdk;onfh tavsmuf urÇmtqif;wefqmjzpfaom apwDtqlaygif; wpf&mwdkYudk wnfafqmufawmfrlonf/}} atausmufpmudk avhvmqifjcifMunfhau? a0omvD acwfrm pwlygxkvkyfvSL'gef;cJhrIqdka& tcsufeefY yk*d¾KvfwpfOD; wnf;u pwlygtrsm;tjym; vSL'gef;Edkifa&qdkpGmudk oabm aygufrdzdkY jzpfyga&/ ajriluRef;rmav;tvSLoQif wpfOD;wnf; u jzpfpD? tvSL&Siftrsm;ujzpfpD pwlygwdxkvkyfwnfxm; ylaZmfcpGmrsdK; jzpfEdkifyga&/ qifjcifMunfhzdkY 'kwd,tcsufu? a0omvDNrdKUawmfu ausmufqpfynmonfwd ajriluRef;odkYvmAsm pwlygxkqpfvD
  • 27. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 27 27 27 27 27 uwfzdkYqdka& ,lqcsufjzpfyga&/ ajriluRef; taemufbufurf; a& yifv,furf; jzpfyga&/ ausmufaqmifausmufwHk;wd aumif;aumif;yGm;yga&/ pwlygxkqpfaw oJausmufrm ausmufwHk;rsdK;udk vdka&qD &Edkifa&/ ,if;ausmufwHk;rsdK;udk "n 0wDNrdKUawmf? a0omvDNrdKUawmf ywf0ef;usif½dkUrm vdka&qD aygaygrsm;rsm;? vG,fvG,fulul r&Edkif? a0omvDacwfrm pwl ygxkvkyfvSL'gef;vdkol½dkUa&? ausmufqpfynmonf½dkUudk ajril uRef;odkY &Gwfysm? vdka&qD xkqpfpDzdkY/ xkqpfNyD;pGmwdudk avmif; BuD;wdeefY ajymif;,lvm;uwfzdkY/ vSL'gef;uwfzdkY/ ajriluRef;rm av; vSLcsifau vSLvDuwfzdkY/ ajymif;&TDr,lEdkifbJ usefeDvdkuf pGm wdav;[d vDzdkY/ attaMumif;wdaMumifh ajriluRef;rm pwlygtrsm;tjym; wGd&pGmjzpfawvdkYav; uRefawmf½dkU qifjcif MunfhEdkifyga&/ ajriluRef;rmwGd&a& pwlygwdeefY ywfoufNyD;au NcHKAsm ajym&zdkYqdkygau/ vufwGduGif;qif; okawoejyKcsuft&/ ajr iluRef;tESHYrm ausmufwdkifi,f (29)ck wGd&a&/ qHawmf&Sif apwDawmfawmifbufrm ausmufwdkifi,f (10)ck wpfpkwnf; wGd&a&twGuf? trsm;olig½dkUudk odrfwdkifwdxifAsm odrfawmf &mvdkY owfrSwfac:a0:eDuwfaw/ q&mOD;pHomatmif okawoejyKcsufeefY wdkufqdkifn§d EIdif;Asm ajym&zdkYqdkygau? atausmufwdkifwda& odrfwdkifwd jzpfzdkYxuf? a0omvDacwfu xkqpfa& pwlygapwDaoQwd jzpfzdkYu ydkrsm;yga&/ ausmufwdkifusdK;wpfck av;axmifhwpf rsufESmrm wGd&a& jAm[D®yGm;ausmufpmav;vHk;uav;? atwdkif wda& a0omvDacwfrm xkqpfca&wdkifwdjzpfawvdkY oufoD cHeDyga&/ atwdkifwdudk oufoDxlNyD;au? a0omvDacwfuyif ajriluRef;rm Ak'¨bmom0ifwd vDuwfzdkYvdkY ,lqEdkifyga&/ at,lqcefYrSef;csufwdrSefa&? rSm;a&qdkpGmudk &Sda[mif;okaw oeXmeu&m oifhawmfa&eD&mwdudk wl;azmfMunfhAsm qHk;jzwf EdkifzdkY jzpfyga&/ ataqmif;yg;tprm azmfjyygca&ydkif? pwlygapwDaoQ wdtaMumif;udk tOD;tzsm; owdjyKavhvmwifjyoluawmh cg q&mOD;pHomatmif jzpfyga&/ q&m okawoejyKcsufwd udk rSDcdktm;xm;NyD;au? uRefawmf½dkUu tyifyef;cHAsm? okaw oequfvkyfuwfawtwGuf? pwlygapwDaoQwdudk wGdvmpGm jzpfca&/ q&m pwlygokawoevkyfief;udk uRefawmf½dkUu tcsufopfacswdeefY wpfpGef;wpfp tm;jznfhyD;EdkifcvdkY 0rf;om tm;&jzpfyga&/ a,'gav;aomh uRefawmf½dkUtm;xkwfcsufudk todtrSwfjyKzdkY q&mr[dAsmjzpfvdkY 0rf;enf;&yga&/ q&m t<uDapmrIudk ESajrmwrf;w jzpf&yga&/ wrvGefaumif;&m ok*wd&m? uRefawmf½dkU tm;xkwfcsufudk q&m0rf;ajrmufom"k ac:EdkifygpDvdkY qkawmif;&yga&/
  • 28. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 28 28 28 28 28 * pHomatmif? tmeE´pjE´&Spf&mpk &cdkifa0omvDrif; (1974)yHk3-½I/ 1/ ,if;pm? pm(8)½I/ * xHk;ó 1/ OD;pHomatmif? at'Dajcmuf&mpkESifh ,if;rwdkifrD &cdkif jynfoHk; tu©&mudk yPmravhvmcsuf? Z,m;-4 (1973) 2/ ,if;pm pm-13 (ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/) (ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/) (ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/) (ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/) (ataqmif;yg;eefY q&mOD;pHomatmifudk OD;ñGwfyga&/) (&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck) (&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck) (&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck) (&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck) (&cdkifr*¾Zif; trSwf-8? arv? 1984-ck) armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef; aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf aygufawmNrdKUe,frS a0omvDacwf taxmuftxm;rsm; taxmuftxm;rsm; taxmuftxm;rsm; taxmuftxm;rsm; taxmuftxm;rsm; aygufawmNrdKUe,fonf a&S;acwf&cddkifNrdKUawmfa[mif; rsm; wnf&SdcJhaom NrdKUe,fwpfck r[kwfacs/ odkYaomf a0omvD acwf xGef;um;cJhpOfu Ak'¨bmomudk;uG,frItavhtxwpfck jzpfaom pwlygausmufapwDi,f xkqpfudk;uG,frI taxmuf txm;rsm;udk awGU&ygonf/ a,"r®m*gxm ouú#bmom ausmufpmi,fwpfcsyfESifh wjcm;ausmufqpfvuf&m tusdK; tyJhrsm;udkvnf; awGU&ygonf/ ,if;ausmufqpfvuf&m taxmuftxm;rsm;udk rwifjyrD a0omvDacwftaMumif;udk tenf;i,f&Sif;vif;zdkY vdkygrnf/
  • 29. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 29 29 29 29 29 &cdkifordkif;ü a0omvDacwfESifhywfoufí &cdkif&mZ0if tqdkESifh acwfopfokawoDwdkYtjrif rwlnDMuacs/ &cdkif&mZ 0ifrsm;rSm ajrmufOD;acwfa&; rSwfwrf;rSwf&mrsm;udk tajccH í a&;om;Mujcif;jzpfonf/ acwfopfokawoDwdkYurl a0om vDacwfü oufqdkif&mrif;rsm; a&SUarSmufwGif a&;xdk;cJhMuaom ausmufpm? '*Fg;pm? aMu;acgif;avmif;pm? aMu;eDjym;pmrsm;udk zwf½Ií azmfxkwfwifjyMujcif; jzpfonf/ xdkYaMumifh acwfopf okawoDwdkY wifjy,lqcsufu ydkícdkifvHkonf/ acwfopfokawoD t*FvdyfvlrsdK; a'gufwm*Refpwef? tdEd´,vlrsdK; a'gufwmqm;um;wkdYu a0omvDacwfonf bDpD (638)rS pwifcJhNyD; at'D(721)xd rif;(3)quf? rif;aygif; (37)yg; tkyfcsKyfcJhonf[k qdkcJhMuygonf/ ajrmufOD;NrdKU oQpf aomif;bk&m;0if0ü pdkufxlxm;aom tmeE´pjE´rif; a&;xdk; cJhonfh ouú#bmomausmufpmwdkifudk tajccHí ,if;odkYqdkcJh Mujcif; jzpfygonf/ aygufawmNrdKUe,fonf a0omvDNrdKUawmfa[mif;ESifh rdkif (40)cefYom uGma0;onf/ aygufawmNrdKUe,fü a0omvDrif; rsm; tkyfpdk;cJhpOfu xkqpfcJhonf[k ,lq&aom ausmufqpf vuf&mrsm;udk awGU&ygonf/ awGU&Sd&aom ae&mrsm;rSm ydEJé acsmif;uRef;ac: tv,fz½HkumuRef;? ajriluRef;ac: taemuf z½HkumuRef;ESifh awmif&if;uRef;wdkY jzpfygonf/ ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm; ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm; ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm; ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm; ydEJéacsmif;uRef;rS vuf&mrsm; ydEJéacsmif;uRef;onf 28rdkif&Snfí tus,fqHk;ae&mrSm (3.2)rdkif? tusOf;qHk;ae&mrSm (.2)rdkif &Sdonf/ þuRef;wGif awmifwef;ESpfck &Sdonf/ awmifwef;ESpfckMum;vGifjyifonf uRef;tus,fqHk;ae&m jzpfonf/ a0omvDacwfESifh ajrmuf OD;acwf ausmufqpfvuf&mrsm;udk þvGifjyifwGif awGU&onf/ a&S;a[mif;vuf&mrsm; awGU&aom ae&mrsm;rSm oQif&Gm ajrmufbufESifh ta&SUbufwdkYü jzpfonf/ &Gmajrmufbuf udkufig;&mcefYtuGm pm;usufuGif;&Sd apwDysufteD;ü &Gmom; vli,f OD;pHausmf (24)ESpfu 1982-ckESpfwGif ausmufpmwpf csyfawGUí aus;&GmaumifpDtzGJU Ouú|OD;pHxGef;vS (42-ESpf) u aygufawmodkY vma&mufowif;ay;ojzifh oGm;a&mufavh vmNyD; riful;,lcJhMuonf/ ¤if;riful;rludk a&S;a[mif;okaw oeXme y@dwfq&mBuD;OD;omxGef;tm; zwfap&m NAJ[D®yGm; tu©&m? ouú#bmomjzifh a&;xdk;xm;aom a,"r®m*gxm awmfjzpfaMumif; od&onf/ ausmufpmrSm pmvHk;tcsdKU ysufaeí tjynfhtpHk zwf r&awmhacs/ a,"r®m*gxmawmfudk atmufygtwdkif; pmoHk; aMumif;jzifh a&;xdk;xm;onf/ ("mwfyHkrsm;udkvnf; ½Iyg/) 1/ --- --- --- --- --- a[wkjy
  • 30. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 30 30 30 30 30 2/ --- --- --- --- --- aw oÍöa,med --- --- --- 3/ {0H 0g --- r[moQrP/ ygVdbmomjzifh þ*gxmawmf tjynfhtpkHrSm atmuf ygtwdkif; jzpfygonf/ a,"r®m a[wkyÜb0g awoHa[wk wxmuawmtm[m awoÍöa,meda&m"m {0H 0g'dr[moraPm/ þ*gxmawmf t"dyÜm,fudk q&mOD;pHomatmifu þ odkY zGifhqdkxm;ygonf/ jrwfpGmbk&m;onf a&S;ujyKcJhaomtaMumif;w&m; aMumifh jzpfay:vmukefaom tusdK;w&m;wdkYudk a[mawmfrl / xdktaMumif;tusdK;w&m;wdkY csKyfNidrf;&m w&m;wdkYudk vnf; a[mawmfrl/ &[ef;Bud;jzpfaom jrwfpGmbk&m;onf þodkY t,l&Sdawmfrl/ (pHomatmif at'Dajcmuf&mpkESifh ,if;rwdkifrD &cdkifjynfoHk; tu©&m? pm-183) þa'oemawmfonf t&SiftóZdrax&fu t&Sifom &dykwå&mavmif; Oywdótm; Am&mPoDNrdKUwGif;odkY qGrf;cH 0if&mü awGUqHkpOf a[mMum;awmfrlaom a'oemawmfjzpf onf/ a&S;a[mif;&cdkifNrdKUawmfa[mif;rsm; jzpfaom "n0wD? a0omvDwdkYüvnf;aumif; &cdkifjynftESHYüvnf;aumif; þ *gxma&;xdk;xm;aom ouú#ESifhygVdbmomausmufpmrsm;? pwlygausmufapwDi,frsm;udk awGU&ygonf/ txufoQif&Gm ausmufpmonfvnf; a0omvDacwf xGef;um;pOf at'D(6)&mpkcefYu a&;xdk;cJhaom ausmufpm jzpfonf[k qdkEdkifygonf/ þausmufpmaMumifh ydEJéacsmif; uRef; (tv,fz½HkumuRef;) ü a0omvDacwfuyif vGefcJh aomESpf(1400)cefYuyif vlaerI&SdcJhaMumif;? Ak'¨bmomudk; uG,fMuaMumif; tcdkiftrmajymEdkifygonf/ þausmufpmtjyif oQif&Gmta&SUbuf udkufoHk;&mcefY tuGm bk&m;ukef;[kac:aom ae&müvnf; a0omvDacwf qif,ifxHk;zGJUrIESifh xkvkyfxm;aom ewf½kyfwpfck awGU&onf/ þewf½kyfuvnf; ydEJéacsmif;uRef;ü a0omvDacwf ,Ofaus; rIxGef;um;cJhaMumif; axmufcHaeygonf/ ydEJéacsmif;uRef;ü aemufxyfawGU&aom a0omvDacwf vuf&mrsm;rSm o&zlaqmif; aMu;qif;wkbk&m;rsm; jzpfonf/ carmif;acsmif;vGrf;OD;&Gm bkef;BuD;ausmif;ü ESpfql? ausmuf awmif&Gm bkef;BuD;ausmif;ü wpfqljzpfygonf/ ¤if;aMu;vuf &mrsm;rSm o,ful&vG,fulojzifh rlvuyif ,ckae&mrsm;ü
  • 31. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 31 31 31 31 31 oGef;vkyfudk;uG,fcJhMuonf[kqdk&ef cufcJygonf/ ajriluRef;rS vuf&mrsm; ajriluRef;rS vuf&mrsm; ajriluRef;rS vuf&mrsm; ajriluRef;rS vuf&mrsm; ajriluRef;rS vuf&mrsm; ajriluRef;onf rdkif(20)&Snfí tus,fqHk;ae&monf (ESpfav;ydkif;wpfydkif;rdkif) tusOf;qHk;ae&monf (ig;ydkif;wpfydkif; rdkif)om &Sdonf/ tv,fwGif awmifwef;u ae&m,lxm;onf/ þuRef;wGif a0omvDacwfvuf&m[lí ,lq&aom pwlygausmufapwDi,f (29)ql awGU&onf/ uRef;ta&SUbuf jcrf;&Sd NydKif;awmif&Gm? ukvm;odef? 'dkif;csyfwdkYü (7)ql? taemuf bufjcrf; <uDjyif&Gm? jyifbkwf&Gm? qHawmf&SifapwDawmf awmif bufodrfawmf&mESifh ,if;wdkYteD;ü (22)ql jzpfygonf/ odrf awmf&mteD;awGU&aom pwlygwpfqlü ouú#ausmufpmysuf tenf;i,f a&;xdk;xm;ygonf/ pwlygausmufapwDi,frsm;ESifh ywfoufí q&mBuD; OD;pHomatmifu jznfh½HkpGm wifjyzl;ygonf/ OD;pHomatmif azmfxkwfwifjyzl;aom pwlygausmufapwDi,f (tcsdKUü ouú#bmom a,"r®m*gxmygonfwdkYonf ajriluRef;ü awGU &aom pwlygrsm;ESifh wpfyHkpHwnf;jzpfygonf/ xdkYaMumifh ajril uRef;üawGU&aom pwlygapwDi,frsm;onf a0omvDacwf vuf&mrsm; jzpfonf[k ,lqEdkifygonf/ þ,lqcsufudk ydEJé acsmif;uRef;rS a,"r®m*gxmxdk; ouú#ausmufpmu axmufcH aeygonf/ taMumif;rSm ydEJéacsmif;uRef; (tv,fz½Hkum uRef;)onf ajriluRef; (taemufz½HkumuRef;)ESifh jrpfwpfck om uGmjcm;aomaMumifh jzpfygonf/ odkYaomf ajriluRef;onf ydEJéacsmif;uRef;uJhodkY r[kwfbJ ajrjyefYvGifjyifenf;aomaMumifh vlaerIvnf; enf;cJhvdrfhrnf [k ,lqoihfygonf/ pwlygapwDi,f trsm;tjym;awGU&jcif; rSm ¤if;uRef;onf yifv,fuRef;jzpfí ausmufwHk;ausmuf aqmifrsm;aomaMumifh ukodkvf&SifwdkYu wpfuGuf ausmufqpf orm;wdkYu wpfuGuf apwDi,ftrsm;tjym; xkqpfay;cJhMu jcif; jzpfEdkifonf/ ajriluRef;rSwpfqifh rdrdwdkYvdk&modkY avSrsm; jzifh o,f,lydkYaqmifay;Mujcif; jzpfayvdrfhrnf/ ,ckawGU& aom pwlygtcsdKUrSm ro,faqmifEdkifaom pwlygrsm;jzpfEdkif ygonf/ awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm; awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm; awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm; awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm; awmif&if;uRef;rS vuf&mrsm; awmif&if;uRef;um; aygufawmNrdKUe,f tcsuftcsm usaom uRef;jzpfonf/ awmifajrmuf q,frdkifceYf&Snfí ta&SU taemuf &SpfrdkifcefY&Sdonf/ tv,fwGif wef;wifawmifwef; u awmifajrmufoG,fwef; wnf&Sdonf/
  • 32. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 32 32 32 32 32 awmif&if;uRef;ü a0omvDacwfvuf&m pwlygausmuf apwDi,f oHk;qlawGU&onf/ ¤if;uRef;rS BudrrfacGarmf&Gmom; rlvwef;ausmif;tkyfq&mBuD; OD;atmifomxGef; (uG,fvGef) u 1983-ckESpfwGif owif;ay;í oGm;a&mufrSwfwrf;wifEdkif cJhjcif; jzpfygonf/ pwlygrsm;udk &Gmta&SUbufwpfrdkifcefYtuGm wef;wifawmifwef; awmifpG,fusm;MuKwfawmifajc&if;ü awGU&jcif; jzpfygonf/ pwlygoHk;qlteuf ESpfqlrSm ajriluRef;rS pwlygrsm;uJhodkY tajymuftrGrf;rygacs/ usefwpfqlrSm awGU&orQpwlygrsm; teuf vHk;ywfa&mtjrifhyg tBuD;qHk;jzpfonf/ ÓPfawmf tjrifh ig;aywpfvufr &Sdonf/ av;axmifhrsufESmESpfbuf ü vdkPfwGif;rkcfwpfckpDudk vHk;ywfausmufom;a&SUodkY xk ESpf vufrcefY<uí xkqpfxm;cJh[ef wlygonf/ ,ckusdK;yJhaeygNyD/ ("mwfyHk½I) a0omvDacwf ausmufqpfvuf&mrsm;awGU&aom ydEJé acsmif;uRef;? ajriluRef;? aomif&if;uRef;wdkYESifhywfoufí tcsKyfoabm oHk;oyfwifjy&vQif ¤if;uRef;wdkYonf wpfckESifh wpfck eD;eD;uyfuyf wnf&SdMuonf/ jrpfwpfjrpfom jcm;onf/ xdkYaMumifh tkyfcsKyfa&;? vlrIa&;? ,Ofaus;rIwdkY qufEG,frI &Sdvdrfhrnf[k qdkEdkifonf/ awGU&Sd&aom ausmufqpfvuf&m rsm; (pwlygausmufapwDi,f? ewf½kyf? ausmufpm)udkMunfhí ajym&vQif aygufawmNrdKUe,fonf vGefcJhaomESpfaygif; 1400 cefYuyif ,Ofaus;rItqifh jrifhvmaom &cdkifvlUtzGJUtpnf; &SdcJhNyD; yef;csD? yef;yk twwfynm xGef;um;cJhNyD; ausmufudk Edkifeif;pGm xkqpfEdkifaom oHtrsdK;tpm;udk xkwfvkyfoHk;pGJwwf NyD; jzpfygonf/ xdkoHql;rfsm;jzifh qif,ifxHk;zGJUrIygaom vl½kyf wdkYudkvnf; ususee xkqpfzefwD;EdkifcJhMuNyD[k qdkEdkifygonf/ tcsKyfajym&vQif aygufawmNrdKUe,fonf a&S;&cdkifNrdKU awmfa[mif;rsm;ESifh reD;aomfvnf; vGefcJhaomESpf (1600)cefY uyif vlaerI&SdcJhNyD; Ak'¨bmomxGef;um;cJhaMumif; oufaocH aeaom ouú#ausmufpmESifh pwlygausmufapwDi,frsm; awGU&Sd&aom NrdKUe,fwpfck jzpfayonf/ &cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS &cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS &cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS &cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS &cdkifñGefYzl; trSwf(2)rS 1994-ck? {NyDv 1994-ck? {NyDv 1994-ck? {NyDv 1994-ck? {NyDv 1994-ck? {NyDv ppfawGNrdKU/ ppfawGNrdKU/ ppfawGNrdKU/ ppfawGNrdKU/ ppfawGNrdKU/ armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef; armifAodef;
  • 33. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 33 33 33 33 33 rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm rdk;a0odkY tdwfzGifhay;pm t,f'DwmcifAsm;/ 1971-ck? Mo*kwfv rdk;a0r*¾Zif;wGif ]jrefrmpmay tbd "mef} tcef;ü ]uefawmfrif;ausmif;q&mawmf} taMumif;udk zwf½I&ygonf/ rdk;a0u ]q&mawmfa&;om;aom pmrsm;rSm a&Teef;aMumh&SifxHoGif; arwåmpmESifh avmuom&ysdKUqHk;rpm wdkY jzpfonf/ tcsdKUu avmuom&ysdKUudk &cdkifq&mawmfa&; onf[k rSwf,lMuonf/ odkYaomf ysdKUed*Hk;wGif ]usifhxHk;rSwf&m? oifhvSpGmudk? ynm&Sdol? rSwfpdrfh[lí? qk,lyw¬em? BudKuf&m&Sm onf? xifpGmtausmf? uefawmfrif;ausmif;? jrwfeHavSmif; om;? pkaygif;r[m? okynmvQif} [k qdkxm;ojzifh avmuom &ysdKUudk uefawmfrif;ausmif; q&mawmfyif a&;aMumif;odom xif&Sm;onf} [k taxmuftxm; wpfrsdK;wnf;udkjyí tqHk; tjzwfay;xm;onfudk zwf½I&ygonf/ rdk;a0wifjyouJhodkY jrefrmpmayavmuwGif avmuom &ysdKUESifhywfoufí t,ltqESpfrsdK; jzpfaeygonf/ uefawmf rif;ausmif;q&mawmf a&;onf[laom t,ltqESifh &cdkif q&mawmfa&;onf[laom t,ltqwdkY jzpfygonf/ olUt,l tqESifhol taxmuftxm;tcdkiftvHkESifh wifjycsufrsm; &Sd Muygonf/ t*¾r[my@dw q&mBuD; OD;vif;u ]]þavmuom& ysdKUudk uefawmfrif;ausmif;q&mawmf a&;om;onf[lívnf; aumif;? &wemyl& tif;0NrdKUrif;acgifBuD;q&m ]&Sif£E´*kwå} bGJUcH &cdkifq&mawmfwpfyg; a&;om;onf[lívnf;aumif; trSwftom;uGJjym;Mu&mrSmum; a&S;a&S;q&mawmfbk&m;BuD; rsm;vufxufuyif pwifuGJjym;vmcJhaom t&mjzpfí rnf onfhtrSwftom;u rSefonf[k twnfqHk;jzwf&ef cJ,Of;vS / tcsdKUaom avmuom&ysdKUrlrsm;rSm uefawmfrif;ausmif; q&mawmfa&;aMumif; jyqdkonfh ed*Hk;yifyg&Sdae/ odkY&mwGif xdked*Hk;vuFmudk Munfhaomtcg ysdKUpmom;vuFm? pmom; toGm;tvmESifh ed*Hk;vuFmpmom;tajctae uGmjcm;vsuf &Sdaeí usrf;jyKq&myifa&;om;aom ed*Hk;jzpfonf[k qdk&ef cJ,Of;}} [lívnf;aumif;/ ]]&cdkifq&mawmfonf ]avmuom&ysdKU} yif omru ]"r®om&ysdKU}udkyg ysdKUESpfapmifyif a&;om;awmfrlcJhonf/ odkY&m wGif "r®om&ysdKUu wdrfjrKyfí avmuom&ysdKUom xif&Sm;ae ygonf[laom trSwftom;udk twnfjyKvQifvnf; avmu
  • 34. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 34 34 34 34 34 om&ysdKUrSm w&m;awmfESifh rqdkifvSonfhavmutaMumif; tqDtESpfwdkYudkom jyonf[kqdk&rnfjzpf/ pifppfrSm avm uom&ysdKU trSwf1 rSpí trSwf 10xd tydk'fwdkYrSm ukodkvf w&m; tqDtESpfwdkYudkyg jyxm;/ txl;tm;jzifh trSwf 11 tydk'frSm ]]tedpöESifh 'ku© tewå}} ponfjzifh edAÁmefa&muf aMumif; 0dyóem tqDtESpfudkyif jyxm;avonf/ usrf;jyK q&mawmfudk,fwdkifuvnf; trSwf 47tydk'fwGif ]]avmuom &? usrf;tpü (odkYr[kwf) avmuom&? usrf;*EÅü? "r®om& tvuFmjzifh? wefqmvnf;qif? zGJUpD&ifvsuf}} [k a&;om;xm; awmfrl/ trSwf 12 tydk'frSpíom v,fvkyfukefoG,fjcif; ponfh ]]uRJ EGm; qdwf 0uf? 0rf;bJiSufESifh? Muufur<uif;? odrf;arGUjcif;}} ponfh avmuDoufouf tusdK;0g'wdkYudk jy awmfrlonf/ þtaMumif;rsm;udk axmufu &cdkifq&mawmf a&;onf[laom trSwftom;om rSefuefonf[k qHk;jzwf&ef vnf; cJ,Of;jyef[lívnf;aumif; t,ltqESpfrsdK;udk wifjy NyD;aemuf- ]]xdkyk*d¾KvfBuD; 2-yg;vHk;yif ynm&SdBuD;rsm;omjzpfí taotcsmqHk;jzwfEdkifcGifh r&Sdaom usrf;jyKq&mawmfudk qHk; jzwfEdkif&ef MuHpnftm;xkwfjcif;rjyKbJ ysdKUpmxJwGifygonfh Mo0g'taMumif;t&mwdkYudkom aumif;pGmem;vnfod&Sd tjcm; usrf;*efwdkYESifhvnf; n§dum oifhjrwf&m vdkufemEdkifatmifom BudK;pm;tm;xkwf&m}} [lí Mo0g'ay;zl;ygonf/ q&mrif;ok0Pfurl ]]rif;jzpfí wpfq,fhajcmufESpf&Sd aomtcg rif;BuD;(rif;BuD;pGmapmfuJ)onf rdrdi,fq&m &cdkif oljrwfudk owd&í aejynfawmfodkYyifhac:um r[moCF&mZm [laom wHqdyfawmuyfvSLNyD;vQif udk;uG,fawmfrlavonf/ xdkr[moCF&mZmwHqdyfemrudk cH,lawmfrlonfh &cdkifoljrwf onf rif;om;oHk;yg;udk pmaycspOftcgu avmuom&ysdKUudk pDuHk;um rif;om;wdkYtm; oifMum;ay;avonf/ þum; OD;uk vm;&mZ0if? "n0wDta&;awmfyHk? omoemvuFm&pmwrf; wdkYESifh tnDjzpfaom avmuom&ysdKUESifh ysdKUq&mwdkY tw¬KyÜwdåaywnf;}} [lí usrf;*efvm tqdkwdkYudk okawoejyK wifjyxm;ygonf/ txufyg q&mBuD;OD;vif;ESifh q&mrif;ok0PfwdkY a&; om;csufrsm;rSm ]]avmuom&ysdKUESifh ywfoufaom ESpfzuf t,ltqtcsdKU jzpfygonf/ rdk;a0onf ESpfzuft,ltqtudk; tum;rsm;udk ]]tbd"mefwm0efwpf&yf}} tjzpf pmzwfolwdkY od&Sdatmif OD;pGmwifjyoifhygonf/ ESpfzuftqdkudk wifjyNyD; rSom rdrdudk,fydkift,ltqudk azmfjyvdkygu azmfjyoifhyg onf/ tqHk;tjzwfay;vdkuvnf; ay;Edkifygonf/ jyóem&Sd aeygvsuf ESpfzuft,ltqtudk;tum;udk razmfjybJ rdrdESpf ouf&m tudk;tum;udkom qGJxkwfazmfjyjcif;onf rvdkvm; tyfaom azmfjyjcif;rsdK; jzpfygonf/ yk*d¾KvfpGJbufvdkufonf[k qdkEdkifygonf/
  • 35. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 35 35 35 35 35 pmayavmuwGif vlwef;pm; &yfwnfcsufaMumifh zuf vdkufjcif;rsdK; (t&if;rJhbufom;? t&if;&Sifbufom; ponfjzifh) udk rnfodkYrQ ra0zefvdkyg/ vlwef;pm;udpöwGif bufvdkufrS vnf; obm0usygonf/ rSefuefygonf/ odkYaomf yk*d¾KvfpGJ vlrsdK;pGJ a'opGJ tp&Sdaom tpGJtvrf; wpfckckaMumifh zuf vdkufjcif;rsdK;um; or®morwfrus}} [k qdkcsifygonf/ ]]tpGef; xGufonf}} [kvnf; a0zefvdkygonf/ rdk;a0onf rGefjrwfaom pmaywm0efrsm;udk xrf;í jrefrmpmaytqifhjrifhatmif tm;xkwfaeonf[k jrifygonf/ xdkodkYtm;xkwf&mü ]]jrefrmpmaytbd"mef}} u@rSm rdk;a0 BuD;av;aomvkyfief;BuD;wpfck jzpfonf[k jrifygonf/ þ tbd"mefonf jrefrmpmayordkif;wGif xif&Sm;aomae&m wpfckudk &,lrnfhtbd"mefjzpfygonf/ xdkYaMumifh tbd"mef jyKpkolwGif BuD;av;aom wm0efrsm; tvdktavsmuf &Sdvmyg onf/ owdvpf[if;í rjzpfyg/ tao;tzGJrSpí rwdrf;r apmif;&atmif owd&Sd&rnf jzpfygonf/ ]]avmuom&ysdKU}} [dpöwGif rdk;a0 a&;om;azmfjycsufonf ]]jyóemudk tav; teufrawG;bJ ayghayghqq a&;om;azmfjycsufrsdK;jzpfonf}} [k jrifí þodkYa0zefwifjy&jcif; jzpfygonf/ armifAodef;(ppfawG) armifAodef;(ppfawG) armifAodef;(ppfawG) armifAodef;(ppfawG) armifAodef;(ppfawG) (rdk;a0pmayr*¾Zif;ESifh jrefrmpmaytbd"mefudk ,ckuJh odkY pdwf0ifpm;pGm zwf½INyD; apwemjzifh axmufjya0zefonf udk aus;Zl;wifygonf/ ,if;odkYjyKpk&mwGif taxmuftxm; rsm; enf;yg;jcif;? tcsuftvufrluGJrsm;? taumuft,lrluGJ rsm; &Sdjcif;wdkYaMumifh rsm;pGmrS tcuftcJ awGU&ygonf/ NyD; qHk;oGm;aomtcgwGif udk;um;csuf &nfñTef;csufESifh aumuf ,lcsufrsm;udk jznfhpGufwifjyrnf jzpfygonf/ a&SUwGifvnf; twdrf;tapmif;rsm;&Sdu a0zefaxmufjyMuyg&ef arwåm&yfcH ygonf/ ,ckaomf Aodef;(ppfawG)axmufjyaom avmuom&ysdKU udpöwGifrl ]]acgif;pOf}} udk owdjyK&ygonf/ ,ckazmfjyjcif;rSm ]]uefawmfrif;ausmif; q&mawmf}} jzpfygonf/ ]avmuom& ysdKU} r[kwfyg/ q&mawmfaMumif;a&;&mwGif q&mawmfa&; aom (a&;onf[k avmuom&ysdKUacgif;pOfwGif taxmuf txm;jyNyD;aom)avmuom&ysdKUtaMumif; azmfjyjcif; jzpfyg onf/ ]]avmuom&ysdKUacgif;pOf}} wGifrl þysdKUESifhywfouf orQaom tcsuftvufESifh taumuftuluGJrsm;udk azmfjy NyD; cdkifvHkajyjypfaom aumuf,lcsufudk azmfjyrnfjzpfygonf/ (yk*d¾Kvf vlrsdK;pGJ? a'opGJudk rdk;a0u rESpfouf rusifh,l yg/ jrefrmpmay tbd"mefonf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH twGif;&Sd wdkif;&if;om;vlrsdK; tm;vHk;tusdK;udk a&S;½Iygonf/
  • 36. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 36 36 36 36 36 avmuom&ysdKESi avmuom&ysdKESi avmuom&ysdKESi avmuom&ysdKESi avmuom&ysdKESifffffhhhhh &cdkiftaxmuftxm;rsm; &cdkiftaxmuftxm;rsm; &cdkiftaxmuftxm;rsm; &cdkiftaxmuftxm;rsm; &cdkiftaxmuftxm;rsm; avmuom&ysdKUonf qHk;rpmtjzpf xif&Sm;/ ]]pmoif ysdKEk? tajcjyK}} wdkYtm; oGefoif&ef ausmif;oifpmtjzpf toHk; jyKcJhMu/ &cdkifbufü avmuom&ysdKUudk bkef;awmfBuD;ausmif;ü vnf;aumif;? tdrfausmif;üvnf;aumif; oifcJhMuygonf/ i,fpOfumv pmayoif,lMuaomtcg a,musfm;uav;wdkY onf bkef;awmfBuD;ausmif;ü oif&í rdef;uav;wdkYrSm tdrf ausmif;üoifMu&onf[k tbdk;tbGm;wdkYxHrS Mum;emcJhzl;yg onf/ &cdkifwdkY "avhxHk;pHt& a,musfm;uav;wdkYom q&m bkef;awmfBuD;xH pmayoif,lcGifh&/ rdef;uav;wdkYum; oif,lcGifhr&acs/ &GmxJü pmoifay;EdkifolxH tyfESHoif,lap / odkYr[kwfygu rdrdwdkYtdrfü tbdk;tbGm;wdkYyif oifay;Mu ygonf/ wpfcgwpf&H OykofZ&yfü oDv&Sifrsm; aexdkifygu rddef;uav;wdkYudk ac:,loifay;wwfMuygonf/ vGefcJhaom 15-ESpfu touf 85-ESpft&G,fü uG,fvGef cJhol yif;0g(yef;0g)Zmwd uRefawmfhtbGm; a':vSolZmonf &cdkifoifykef;BuD;udk EIwfwuf&oljzpf/ avmuom&ysdKU pmydk'ftcsdKUudkvnf; uRefawmfwdkYtm; &GwfqdkjycJhzl;/ bGm;bGm; tbdk;xHrS i,fpOfu oif,lcJhonf[k qdkygonf/ bGm;bGm; tbdk;onf rdrdajr;ESifh upm;azmfrdef;uav;wdkYudk pmoifay; aomtcg OD;pGm oifykef;BuD;udk oifonf/ oifykef;BuD;ukefaom tcg avmuom&ysdKUudk EIwfiHkcsay;onf/ xdkYaemuf r*Fvokwf ESifh bk&m;&Sdcdk;wdkYudkcsay;onf[k tbGm;xHrS odcJh&ygonf/ uRefawmfhtbdk; yif;0gZmwd OD;&TDomatmifum; bkef;BuD; ausmif;xGuf jzpf/ q&mbkef;awmfBuD;xHrS &cdkifoifykef;BuD; udkyif oif,lcJh&/ oifykef;BuD;ukefaomtcg avmuom& ysdKU? twGuftcsuf? o'´goN*ØK[fpaom Ak'¨pmaywdkYudk tqifh qifhoif,l&cJhonf[k ajymjycJhzl;ygonf/
  • 37. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 37 37 37 37 37 avmuom&ysdKUudk oifaomtcg ysdKUed'gef;tjzpf ]]avm uom&apmifudkcs? zwfMucg? rvdr®moli,fwdkY? ydk'f&if;v,fzsm;? rSwfom;rodayaMumifh/ t&if;0,fvQif tp[defY? Mum;ydrfhol jrwf? ouf&Snfvwf? oufBuD;vQiftdkrdbwnf;/}} [lí rdrdwdkY oifcJh&aMumif; wpfydkif;wpfp &GwfqdkjycJhzl;ygonf/ tptqHk; odvdkygonf[k uRefawmfylqmaomfvnf; rrSwfrdí ajr; tvdkudk jznfhqnf;ray;EdkifcJh&Smay/ q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl q&mOD;xGef;vScdkifxHrSrl ,Ofaus;rIXme jyu©'deftMuHay;tzGJY0ifq&mBuD; OD;xGef; vScdkif (1906-1983)onf ykPÖm;uRef;NrdKUe,f wef;pG,f&Gm Zmwdjzpf/ bkef;BuD;ausmif;xGuf vljyefawmfwpfOD; jzpf/ uRefawmfwdkY rdwfaqGwpfpkonf q&mBuD;xH jyu©'defwGufcsuf enf;ynmudk oif,lMuaomtcg uRefawmfu avmuom&ysdKU taMumif;udk rqDrqdkifar;Munfhzl;ygonf/ tbdk;xHü uRefawmftvdkrjynfhcJhaom ]]avmuom&? apmifudkcs? zwfMu cg}} tp&Sdaom &wkudkum; rdrdrarhao;aMumif; ajymjyygonf/ uRefawmfu ]]a&;ay;yg}} [k twefwefawmif;yefav&m atmufygtwdkif; a&;ay;zl;ygonf/ *avmuom&? apmifudkcs? zwfMucg? rvdr®moli,fwdkY? ydk'f&if;v,fzsm;? rSwfom;rodayaMumifh/ t&if;0,fvQif? tp [defY? Mum;ydrfholjrwf(1)? ouf&Snfvwf(2)? oufBuD;vQiftdkrd bwnf; (3)? qE´vQifa'go[d (4)? udk,fEIwfESvHk;? apmifhoHk; NrJpGm? owå0gudk (5)? ynmvQifrsufpdESifh (6)? ygPmwdygwf tedpö(7) (8)? avmbeyif (9)? tdkrdcif (10)? vsifvsifpwk 'DomrSmwnfh (11)? v,fvkyfumukefonfiSm (12)? xHk;wdem vQif ab;bdk;quf (13)(14)? rysufolwumwnfh (15)? C &mvQif0go[d (16)? av;uRef;xdyfacgif (17)? aphajrUaqmif wwfc(18)? avmifvHkUvynmESifh (19)? aMumif;awmfrSc&D; om (20)? ysLysLiSmiSm (21)? avmuomudk (22)? pOfvmrSwf ukefMuav/* þ&wkudk rnfonfhyk*d¾Kvf pDuHk;cJhaMumif;udkum; trSwf tom;r&Sdí rod&ay/ rnfonfhacwfu pDuHk;cJhoenf;[laom tar;udkrl xdk&wkESifh xdk&wkudk oDqdka&;ul;ay;cJhol OD;&TDom atmifESifh OD;xGef;vScdkifwdkYudkyif oufaoxm;NyD; aMumif;usdK; qufpyfum cefYrSef;Munfh&ayrnf/ uRefawmfhtbdk; OD;&TDomatmif (1883-1967)onf taemufjynf yif;0gZmwd jzpfygonf/ yif;0g (yef;0g)a'o um; t*Fvdyfjrefrm yxrppfyGJrwdkifrDu ppfolBuD;r[mAE¨Kv ppfcsDwufcJhzl;aom &mrl;ac: yef;0ga'o (,cifta&SU
  • 38. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 38 38 38 38 38 b*Fvm;? ,ckb*Fvm;a'h&Sf) jzpfygonf/ OD;&TDomatmifonf csif;ysHta&;tcif;aMumifh &cdkifjynfrS taemufjynfodkY (ta&SU b*Fvm;odkY) 1784-ESifh 1824-Mum;umvü xGufajy;cJhMu aom ppfab;'ku©onfrS qif;oufaygufzGm;vmol jzpfonf/ aESmif;ajrmufOD;acwf (1784-rwdkifrDumv) bkef;BuD;ausmif; ynma&;udk qufcHcJhaom bkef;BuD;ausmif;xGufwpfOD; jzpf onf/ txufyg&wkESifh avmuom&ysdKUwdkYudk oif,lcJhzl;ol jzpfonf/ &cdkifjynf ykPÖm;uRef;NrdKUe,f wef;pG,f&GmZmwd OD;xGef;vS cdkifvnf; OD;&TDomatmifuJhodkYyif bkef;BuD;ausmif;xGufwpfOD; jzpf/ avmuom&ysdKUudk oifzl;/ txufyg&wkudk aumif; pGmrSwfrdol jzpf/ txufyg yk*d¾KvfESpfOD;wdkY EIwfxGufrSwfwrf;udk udk;um; í a&;&rnfqdkvQif avmuom&ysdKUESifh azmfjyyg&wkwdkYonf &cdkifjynfüvnf;aumif;? taemufjynfüvnf;aumif; 1784- rwdkifrDuyif &cdkifbkef;awmfBuD;ausmif;ü oif,lcJhMuaom pmrsm;jzpfonf[k qdk&rnf jzpfygonf/ xdktpOftvmonf 'kwd,urÇmppf rjzpfrDumvxd &SdcJhao;aMumif; xdkyk*d¾KvfESpfOD; u oufaocHaeMuayonf/ * acwfNydKiftaxmuftxm; acwfNydKiftaxmuftxm; acwfNydKiftaxmuftxm; acwfNydKiftaxmuftxm; acwfNydKiftaxmuftxm; acwfopfordkif;okawoDwdkY vkyfxHk;vkyfenf;t& EIwf xGufrSwfwrf;udk cdkifvHkaom taxmuftxm;tjzpf vufrcH wwfMuacs/ cdkifvHkaomtcsuftvufrsm;rawGUrD ,m,Dtqdk tjzpfum; todtrSwfjyKMuygonf/ xdkYaMumifh txufazmfjy yg &wkudkvnf; EIwfxGufrSwfwrf;jzpfí rcdkifvHk[k qdkcsifvQif qdkEdkifrnf xifygonf/ xdkEIwfxGufrSwfwrf; cddkifvHkaMumif; oG,f0dkufaxmufcHrnfh oufaowpfckudk wifjyygrnf/ xdkoufaorSm EdkifiHjcm;rSwfwrff;wpfck jzpfygonf/ a&; olrSm a*sav'ef (J. Leyden) jzpfygonf/ ¤if;onf umv uwåm;NrdKUrS (1811)ckwGif xkwfa0aom tm&Swpf*sme,f twGJ 10ü ]]tif'dkcsdKif;em;EdkifiHwdkY bmompum;ESifh pmay ta&;tom;rsm;}} pmwrf;wpfapmifudk a&;om;cJhygonf/ xdk pmwrf;ü &cdkifbmompum;ESifh pmaywdkYudk oHk;oyfxm;&m olawGU&Sd&aom &cdkifpmayusrf;pmtkyfaygif; (79)udk azmfjy xm;ygonf/ ,if;usrf;wdkYteuf trSwf(29)ü ]]avmuom&}} (Logasava) udkvnf; azmfjyxm;ygonf/ a*sav'ef okawoevkyfaomtcsdefonf 1811-ck rwdkifrDu jzpfonf/ bdk;awmfbk&m;ESifh bBuD;awmfbk&m;wdkY onf &cdkifudk 1784-ckrS 1824ckxd tkyfpdk;cJhMu&m 1811- ck rwdkifrDumv &cdkifjynfonf jrefrmbk&ifwdkY vufatmuf
  • 39. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 39 39 39 39 39 üyif &Sdaeao;onf/ csif;ysHta&;aMumifh rNidrfroufjzpfae aomumv jzpfonf/ xdkYaMumifh a*svef'ef okawoevkyf&ef &cdkifjynfodkY vmEdkifrnf r[kwfacs/ umvuwåm;rSwpfqifh vufvSrf;rD&m NAdwdoQydkifeufüom (&cdkifppfajy;'ku©onfrsm; aexdkif&m ta&SUb*Fvm;üom) avhvmEdkifayrnf/ xdkYaMumifh ¤if;azmfjyaom ]]avmuom&}} usrf;onf ta&SUb*Fvm; a&muf &cdkifwdkYxHü awGU&aom usrf;om jzpfayvdrhfrnf/ þtaxmuftxm;aMumifh taemufjynfac: ta&SU b*Fvm;a&muf &cdkifwdkYonf avmuom&ysdKUudk 1784-aemuf ydkif;rS pwifí yif;0g (yef;0g)Zmwd OD;&TDomatmifwdkY pmoif onfhumvtxd oif,lcJhMuonfrSm xif&Sm;aeygonf/ odkYjzpf vQif yifr&cdkifjynfüvnf; 1784 rwdkifrDumvrSpí ykPÖm; uRef;NrdKUe,f wef;pG,f&GmZmwd OD;xGef;vScdkifwdkY pmoifonfh umvxd avmuom&ysdKUudk oif,lcJhvdrfhrnf[k aMumif;usdK; qufpyf qifjcif,lEdkifygonf/ txufwifjycsufwdkYudk tESpfcsKyfajym&vQif (1) avmu om&ysdKUonf &cdkifü oli,fwdkYudk tpOftvmoifMum;ydkYcs aom qHk;rpmwpfck jzpfonf/ (2) xdktpOftvmonf 1784- rwdkifrDuyif &SdcJhonf/ (3) 1784 aemufydkif;wGifvnf; yifr &cdkifjynfüvnf;aumif;? csif;ysHta&;tcif;aMumifh ppfajy; 'ku©onfrsm; cdkvIH&m? taemufjynfac: ta&SUb*Fvm;a'o üvnf;aumif; wnf&SdcJhonfrSm 'kwd,urÇmppfrwdkifrD umv txdjzpfonf[lí &vmygonf/ &nf&G,fcsufum; avmuom &ysdKUudk ausmif;oifcef;pmtjzpf &cdkifwdkYtpOftvmoHk;pGJcJh MuaMumif; ordkif;aMumif;avQmufí oufaoxljcif; jzpfyg onf/ *avmuom&ysdKUpmqdk avmuom&ysdKUpmqdk avmuom&ysdKUpmqdk avmuom&ysdKUpmqdk avmuom&ysdKUpmqdk avmuom&ysdKUpmqdkum; rnfolenf;/ tcsdKUu &cdkif oljrwf[k qdkMuonf/ tcsdKUu uefawmfrif;ausmif;q&mawmf [k ,lqMuonf/ þjyóemrSm a&S;acwfuyif &SdcJhonf[k od&ygonf/ &cddkifoljrwf[k ,lqaomyk*d¾KvfwdkYu ]]Mum;ydrfholjrwf? trsm;rSwfpdrfh}} [laom avmuom&ysdKU yxrydk'fyg ]]ol jrwf}} pum;vHk;udk tajccHí OD;ukvm;r[m&mZ0ifBuD;? "n 0wDta&;awmfyHkomoemvuFm&pmwrf;wdkYESifh n§dumwifjy Muygonf/ ]]Mum;ydrfholjrwf}} [laom rlvuAsmpmudk,füyg0if onfh ]]oljrwf}} onf ]]&cdkifoljrwf}} jzpfaMumif; OD;ukvm; r[m&mZ0ifu rnfuJhodkY axmufcHxm;ygoenf;/ OD;ukvm; r[m&mZ0ifBuD; yxrwGJ ([Hom0wDrl)/ pm 348ü
  • 40. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 40 40 40 40 40 ]]&cdkifbk&if (rif;xD;)vnf; rif;vsifapm om;awmforD; awmfwdkYESifh ,laví? &cdkifodkYa&mufvQif aumif;rGefpGmae&/ rif;vsifapmvnf; &cdkifodkYa&mufvQif om;awmfoHk;yg;wdkYudk yd#uwfaA'ifwwfaom oljrwf0,f tyfav/ rif;om;oHk; yg;vnf; yd#uwfaA'ifoifí wwfavaomf q&moljrwftdyf rufjrifrufawmfrl}} [lívnf;aumif;/ ]]bk&ifrif;BuD;pGmjzpfawmfrlí 16-ESpf&Sdaomtcg &cdkif rSm q&mawmfonf rif;jzpfvQif ighudkarhavonf[lí bk&if rif;BuD;pGmodkY apvm/ bk&ifrif;BuD;pGmvnf; q&mawmfudk rsm;pGmaom ylaZmfouúm&u jyKawmfrlí ]]r[moCF&mZm}} [laom wHqdyfudk vSLawmfrl/ (pm 362-363)[lívnf; aumif; azmfjyxm;ygonf/ txufyg aumufEkwfcsufudkMunfhvQif rif;BuD;pGm i,fq&monf &cddkifq&mawmf ]]oljrwf}} jzpfaMumif; awGUEdkif ygonf/ bk&ifrif;BuD;pGmonf &cdkifq&mawmf ]]oljrwf}}udk tif;0ü udk;uG,fcJhonfudkvnf; awGUEdkifygonf/ odkYaomf rif;BuD;pGmtm; pmayydkYcspOf avmuom&ysdKUyg0ifonf ryg0if onfudkum; aocsmpGm rajymEdkifacs/ "n0wDta&;awmfyHküum; &cdkifoljrwftaMumif;udk vnf;aumif;? avmuom&ysdKU taMumif;udkvnf;aumif; rawGU&/ &cdkifrif;xD;u oufrif;vsifapmtm; y&d,m,fjzifh vG,fulpGmatmifjrifí &cdkifodkY aqmif,lcJhaMumif;udkom qdkyg onf/ rif;vsifapm om;awmfrsm;taMumif; azmfjycsufrsm; udk atmufwGifMunfhyg/ ]]oifrif;BuD; om;tBuD;apmpHkudk uRJbJpm;? om;tvwf apmjzLudk rD;pm;? om;ti,fapmwludk uif;pm;toD;oD; olaumif;jyKí tyg;awmfwGifxm;&m av;NrdKUodkYtcsDwGif ouú&mZf (725)ckESpf oufrif;om;oHk;a,muf av;NrdKUnm zdk;acgifawmifudk vTJí ta&SUjynfudk ajy;avonf/ ta&SUjynfodkYa&mufaomf yef;,bpD;&Sif OZemxHae&m tBuD;rSm jrifpdkif;NrdKUudk pm;&avonf/ nDawmfapmjzLrSm ausmfpGmrif;vufxuf rif;&efaemiftrnfcHí jynfNrdKUudk &jyefavonf/ nDti,f apmwlaomfum; ppfudkif;rif;w&m; xHwGif aqmif&Gufaví tjrifhudkpm;&avonf/}} ("n0wD ta&;awmfyHk? ta&;awmfyHk 6-apmifwGJ pm-36? eef;jrifhpmay? 1970) þaumufEkwfcsufwdkYonf azmfjyxm;csufrsm;udk rl&if; twdkif; wifjyoHk;oyfcJhMuygNyD/ ,ckwpfzef omoemvuFm& pmwrf;tqdkudk pm½IolwdkY avhvmEdkifatmif olUrl&if;twdkif; qufvufwifjyygrnf/ bBuD;awmfbk&m;vufxuf rif;wdkifyiftrwfBuD; r[m "r®oMuð ajzqdkawmfrlaom omoemvuFm&pmwrf;wGif
  • 41. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 41 41 41 41 41 atmufygtwdkif; azmfjyxm;ygonf/ ]]ouú&mZf 730-jynfhESpfwGif rif;BuD;apmfuJ rif;jzpf awmfrl/ xdktcg txuf&cdkifrSmaepOf nDaemifoHk;yg; rif; jzpfrnfudk tdyfrufjrifaom q&mbkef;BuD;u rif;jzpfvQifyif ighudkarhavonf[k ESvHk;rom&Sdojzifh bkef;awmfBuD;í ouf awmf&Snfvdkaomf taemufawmifaxmifhü pnf;cHkwnfav[k rSmvdkuf/ a&Tpnf;cHkwnfrdwGifyif t0NrdKUvHk; xdwfxdwfvefYvefY &Sdacs/ taMumif;udk &cdkifq&mMum;avaomf ig&[ef;om; jzpfonf/ roifhacs[k t0odkYvmí ukudúKyif? qifusHK;armfuGef? o&ygwHcg;? &wem*lwnfí a&Tpnf;cHkESifh NydKifonfwGifrS txdwfwvefYr&Sd ajyNidrf;/ rif;BuD;pGmvnf; q&mawmftm; rsm;pGmylaZmfouúm jyK awmfrl/ ]]r[moCF&mZm}} [laom wHqdyfawmfudkvnf; vSLawmfrl/ &cdkifrSm rif;oHk;yg;udk pmaycspOfuyif avmuom& qHk;rpmudk &cdkifq&mawmf jyKonf/ &cdkifujyKcJhí t0odkY vm&mwGif qufonfvnf; qdkMuonf/ (omoemvuFm& pmwrf;? pm 136-137 [Hom0wDyHkESdyfwdkuf? &efukef 1956- ck) þaumufEkwfcsuft&qdkvQif avmuom&ysdKUudk a&; zGJUawmfrlaom q&mawmfrSm &cdkifq&mawmfjzpfaMumif; xif&Sm;aeygonf/ ]]Mum;ydrfholjrwf? trsm;rSwfpdrfh}} qdkaom rlvpmudk,fyg ]]oljrwf}} rSmvnf; tjcm;r[kwf/ ]]&cdkifoljrwf}} yifjzpfaMumif; odomonf/ OD;ukvm;r[m&mZ0ifBuD;ü azmf jyaom ]]oljrwf}} rSmvnf; avmuom&ysdKUudk pDuHk;awmfrl aom rif;BuD;pGmapmfuJ i,fq&mawmf ]]oljrwf}} yifjzpf aMumif;udk aMumif;usdK;qufpyf qifjcifod&SdEdkifygonf/ xdkYaMumifh q&mrif;ok0Pfu ]]avmuom&ysdKUESifh ysdKU q&m &cdkifoljrwfwdkY tw¬KyÜwdå}}udk a&;aomtcg (1) OD;uk vm; r[m&mZ0if? (2) "n0wDta&;awmfyHk? (3) omoem vuFm& pmwrf;wdkYudk udk;um;cJhjcif; jzpf[efwlygonf/ usrf;udk;usrf;um; t&um; avmuom&ysdKU pmqdkrSm ]]&cdkifoljrwf}} jzpfaMumif; xif&Sm;aeygNyD/ þtqdkudk taxmuftyHhjyKrnfhtcsufrsm; &cdkifbufü &Sdygovm;[k vufvSrf;rDorQ ar;jref;&SmazGMunfh&m ]]&mZom&}} udk awGU ygonf/ * t&SifpudúE´xHrS &mZó& t&SifpudúE´xHrS &mZó& t&SifpudúE´xHrS &mZó& t&SifpudúE´xHrS &mZó& t&SifpudúE´xHrS &mZó& ]]&mZom&}} qdkonfrSm avmuom&ysdKU 'kwd,ydkif; jzpfaom ]]rif;qHk;rcef;}} udk ay;xm;onfh trnfjzpfygonf/
  • 42. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 42 42 42 42 42 avmuom&ysdKUESifhywfoufí &cdkif&mZ0ifESifh pmayokaw oD toQifpudúE´xH csOf;uyfavQmufxm;aomtcg q&mawmf bk&m;u rdrdawGUzl;aom rlwpfckudk xkwfjyygonf/ taemuf jynfr½dk;om;&Gm bkef;BuD;ausmif;rS &&SdcJhonf[k qdkygonf/ u-tpum; tqHk;wpft*Fg&Sdaom ayrlrSul;,l&&SdcJhonf[k rdefYygonf/ vufa&;rludkavhvmMunfh&m ayxkyftzHk; aycsyfü ]]t&Sifoljrwfpm}} þpmonf ]]&mZom&}}? [k wpfaMumif;pD xufatmufpDwef;í a&;xm;aMumif; awGU&ygonf/ q&m awmfu aypmrSm rpHkvifojzifh ayul;pfouú&mZfudk rawGU& aMumif; rdefYygonf/ ay u-pmcsyf0rf;ü ----- ]]earmwó b*0awm t&[awm or®morÁKówd}} [k tpcsDNyD;--- ]]jynfolUxG#fbHk? bkef;a&mifrHIom;? &Hikrfvkb? &mZnwdkif? qkr®pOfvm? rSwfom;emavmh? urÇmtp? wnfOuvQif? e&xG#f csm? r[mor'´? cwdå,wdk0f}} ponfjzifh azmfjyyg&Sdygonf/ aytqHk;um;csyfaMumü- ]]tcgwyg;? jrif;rdk&fzsm;udk? odMum;ae&m? ppfxdk;vSmaomf? jyif;pGmrsuf[def? tok&drfudk? a'0defouú? pD;csif;&í}} ponf jzifh awGU&ygonf/ ed*Hk;um; rygacs/ toQifpudúE´rlrS ]]toQifoljrwfpm}} [laom trSwf tom;udkMunfhvQif avmuom&ysdKUudk ]]toQifoljrwf}} a&;cJh aompm[k vufcHxm;aMumif; odomygonf/ þtrSwftom; onf OD;ukvm;r[m&mZ0ifü azmfjyaom ]]oljrwf}} ? omoem vuFm&pmwrf;üawGU&aom ]]&cdkifq&mawmf}} paom trSwf tom;rsm;twGuf tm;jznfhay;onfh tcsufuav;wpfckyif jzpfonf[k rSwf,lygonf/ toQifpudúE´rlü ]]t&Sifoljrwfpm}} [laomtrSwftom; tjyif &cdkiftoHk;tEIef;[k ,lq&aom a0g[m&tcsdKUudkvnf; pdppfawGU&Sd&ygonf/ ,if;wdkYudkatmufwGif qufvufwifjy oGm;ygrnf/ &cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm; &cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm; &cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm; &cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm; &cdkifa0g[m& taxmuftxm;rsm; a0g[m&taxmuftxm;rsm;udk rwifjyrD jrefrmESifh &cdkifbmompum;taMumif;udk tenf;i,fxnfhí ajym&yg rnf/ bmompum; ynm&SifwdkY tqdkt& jrefrmESifh&cdkif wdkYonf wdAufw½kwfpum;yifrrS jzmxGufvmaom wdAuf jrefrmrsdK;½dk;0if bmompum;rsm;jzpfonf[k qdkygonf/* jrefrm bmompum;tkyfpkxJü jrefrm? &cdkif? tif;om;? "Ek?
  • 43. &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm; &cdkifpmt&D;tom;ESifh jyóemrsm;   &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay &cdkifom;BuD;pmay 43 43 43 43 43 a,m? zkef 2rsdK;? awmif½dk;ponfwdkY yg0ifonf[k L.F Tayior u wifjyzl;ygonf/ ¤if;uyif+ ]]vGefcJhaomESpfaygif; wpfaxmifceYfupmtjzpf pwifajymif;vJcJhaom jrefrmpum; ESifh þacwf&cdkif pum;wdkY wlnDaecsufudk xnfhoGif;qifjcifNyD; jrefrmESifh&cdkif wdkYonf ESpfaygif;wpfaxmifausmfESpfaxmifcefY u vrf;cGJcJhMuvdrfhrnf}} [k aumufcsufcszl;ygonf/ yk*Hausmufpmrsm;udk avhvmMunfhvQif a&S;OD;ausmufpm wdkYü (&D;? yD;? &pD? tNcD? &Dc&m;) # ponfjzifh ,aeY&cdkifoH twdkif; tDo&rsm;udk oHk;xm;aMumif; awGU&ygonf/ þtcsuf udkMunfhí Taylor u ]]a&S;OD;jrefrmpm (yk*Hausmufpm)ESifh ,aeY &cdkifoHwdkY wlonf}}/ [k qdkcJhjcif; jzpfayrnf/ ,aeYtajctaeüum; jrefrmpum;ESifh &cdkifpum;wdkY onf tcsdKUo&oHü uGJjym;jcm;em;aeMuonf/ & emrf? Bud,m? Bud,m0daooe pum;vHk;trsm;tjym;ü wpfa,mufwpfrsdK; pD oHk;aeMuonf/ o'´gudpöü ta&;ygaom ypönf; (Particle) oHk;EIef;yHküvnf; ae&mrsm;pGmwGif rwlnDMuacs/ rsufarSmufacwf uJGjym;jcm;em;rIrsdK; a&S;acwfuyif &SdcJh ygovm;[k ukef;abmifacwf? awmifilacwf? tif;0acwf jrefrmpmayESifh &cdkifpmaywdkYudk ordkif;pOfavQmufí EIdif;,SOf pdppfMunfhaomtcg tif;0acwfuyif &SdcJhaMumif; awGU&yg onf/ &cdkifpmqdkawmf OuúmysH ]]atmuftmumAGD? 0ga,mwGD í? vDxufum;&D? &DxufNrdESifh? yx0D[k}}x [lítpcsDaom &wkü tDum&efrsm; jrefrmoHESifh uGJjym;onfudk awGU&onf/ OuúmysH wpfq,fhESpf&moD&wk? waygif;vzGJUwGifvnf; ]]<uDusyifw (um)? yk&pfEkaqmif? oDuHk;a,mifodkY? ajcmuf a&mifpdrf;jcnf (jzm)vsuf? ½Iacs (aomf) vGrf;zG,f(wd)? yGifhoD wum? yifwdkif;rSmonf? csdefcgtnD (n§d)odkY? Monfho(&Gd)? vGrf; a,mif (zGD)? waygif;rif;vGif? &Gufusif&wk(vD)u? ukef;(oD) [efES,frjym;}} [lí ]]um? jzm? aomf}} wdkYudk ]]tm}} um&ef tjzpf ]]wd? n§d? &Gd}} wdkYudk ]]td}} um&eftjzpf? ]]zGD? vD? oD}} wdkY udk ]]tD}} um&eftjzpf jrefrmoHESifh uGJjym;jcm;em;pGm a&;zGJU xm;yHkudk awGU&ygonf/ oQifr[m&|om&uvnf; ]]wdkYjynfjyKAÁm? ta&SUrSmESifh? oabmrwl? &cdkifrlum; * [lí jrefrmESifh&cdkifwdkY bmompum; rwlaMumif; rSwfwrf;wifzl;ygonf/ þom"udkMunfhvQif jrefrmESifh&cdkifwdkYonf bmom pum;? pmaywdkYü a,bk,stm;jzifh wlnDcJhMuonf[k ajymEdkif apumrl uGJjym;jcm;em;rIrsm;vnf; tif;0acwfuyif &SdcJh aMumif; xif&Sm;aeygonf/ þtcsufudk oufaoxlNyD; uREkfyf wdkY rlvwifjyvdk&if;jzpfaom avmuom&ysdKU pum;pOfudk jyefaumufygrnf/ tu,fí avmuom&ysdKUpmqdkonf