1. l
ROBERTO VIDAL
BOLAÑO
Traballo de 3ºeso na materia de iniciación
aos medios audiovisuais
2. Traballo sobre Roberto Vidal Bolaño
Contenido
Premios Gañados ...................................................................................................................... 3
Índice ......................................................................................................................................... 4
Traxectoria ................................................................................................................................ 5
Representacións ........................................................................................................................ 6
Teatro ........................................................................................................................................ 7
Audiovisual ................................................................................................................................ 8
Obra ........................................................................................................................................... 9
Teatro .................................................................................................................................... 9
Ensaio .................................................................................................................................. 10
Colectivas ............................................................................................................................ 10
Premios e recoñecementos..................................................................................................... 11
Galería de imaxes .................................................................................................................... 12
Notas ....................................................................................................................................... 13
Bibliografía .............................................................................................................................. 14
Outros artigos.......................................................................................................................... 15
Ligazóns externas .................................................................................................................... 16
3. Roberto Vidal Bolaño
Nacemento 31 de xullo de 1950 - Santiago de
Compostelahttp://gl.wikipedia.org/wiki/Galicia
Falecemento 11 de setembro de 2002
Profesión dramaturgo
Cónxuxe(s) Laura Ponte Santasmarinas,Belén Quintáns López
Fillo(s) Roi Vidal Ponte,Carme Vidal Quintáns
4. Premios Gañados
Roberto Vidal Bolaño, nado en Santiago de Compostela o 31 de xullo de 1950 e falecido na
mesma cidade o 11 de setembro de 2002, foi un autor e actor de teatro galego, pioneiro da
dramaturxia profesional en Galicia. En 2013 adicaráselle o Día das Letras Galegas.[1]
5. Índice
1 Traxectoria
2 Representacións
o 2.1 Teatro
o 2.2 Audiovisual
3 Obra
o 3.1 Teatro
o 3.2 Ensaio
o 3.3 Colectivas
4 Premios e recoñecementos
5 Galería de imaxes
6 Notas
7 Véxasetamén
o 7.1 Bibliografía
o 7.2 Outrosartigos
o 7.3 Ligazóns externas
6. Traxectoria
Empregado de banca, en 1974 fundou xunto a Laura Ponte Santasmarinas, actriz galega nada
en Buenos Aires, o Grupo de Teatro Antroido. Con Antroido acudiu ás Mostras de Teatro
Abrente de Ribadavia (1973-1980), onde se deu a coñecer como dramaturgo e escenógrafo,
isto último co pseudónimo de JuliaBrens.
Debido a ser despedido en 1977 do banco no que traballaba, viuse na obriga de converter o
Grupo Antroido na primeira compañía teatral galega. Tamén foi un dos primeiros directores
que participaron do teatro institucional, levando ao taboado co Centro Dramático Galego en
1984 a obra da súa autoría Agasallo de sombras. No ano 2001, representou, tamén co Centro
Dramático Galego, a Rosalía que Ramón Otero Pedrayo escribira en 1958.
Cultivou, alén da dramática, o audiovisual, realizando guións para Televisión de Galicia e a
Televisión Española, con traballos como Malos tratos, Novo de Parmiude ou Morosos varios.
Tamén levou á pantalla relatos de grandes escritores galegos do século XX, como Ánxel Fole
(Cara de Lúa) e Eduardo Blanco Amor (O Noxo).
Participou como actor en películas como Sempre Xonxa (mestre) ou A lingua das bolboretas, e
series televisivas como Mareas vivas ou Un mundo de historias.
En 1991 creou a compañía Teatro do aquí, que dirixiu ata o seu pasamento.
Eu son un home... un señor maior con sombreiro e bigote, que de xeito absolutamente
irresponsable, persiste na estúpida teima de vivir por e para unha das profesións, hoxe en día,
máis absurdas do mundo e sen embargo por iso máis grandiosas.
Vidal Bolaño.
Faleceu de cancro de pulmón tras dous anos de enfermidade.[2]
7. Representacións
Vidal Bolaño destacou como actor, director, escenógrafo e iluminador. Entre outras, podemos
citar:
Roberto Vidal Bolaño naceu en Santiago de Compostela en 1950 e faleceu na mesma cidade
en 2002. Formou parte do denominado "Grupo Abrente" que, a partir da década dos 70,
renovou e actualizou tanto a escrita como as representacións dramáticas galegas. Todas as
súas actividades xiraron sempre, e en exclusiva, arredor do teatro: desde a creación do "Grupo
Antroido", en 1975, até a súa compañía actual "Teatro do Aquí", pasando pola breve
experiencia da cooperativa "Teatro do Estaribel". En 1978 deu o paso definitivo que levou ás
xentes do teatro galego a se transformaren en profisionais, superando de vez a pantasma de
"amador" que pairara sempre sobre a historia do noso teatro.
A súa produción está caracterizada polo compromiso co país e a lingua, a experimentación
estética, e o diálogo coa tradición, tanto culta como popular, literaria e histórica, social e
política. O feito de que Vidal Bolaño escribise para a súa compañía, coa urxencia que esixe a
obrigada estrea anual e a atención dedicada ao texto espectacular, non empeceu en absoluto a
calidade literaria dos seus textos dramáticos, nos que as resonancias de Otero Pedrayo e Valle
Inclán se transforman en esmaltes que enriquecen a súa literatura e agasallan ao lector.
A pesar de que xa nas décadas dos setenta e oitenta lograra diversos premios ("Abrente",
"O Facho" e "Ciudad de Valladolid"), como aconteceu con outros integrantes do "Grupo
Abrente", o recoñecemento artístico de Vidal Bolaño non se produciu até os anos noventa,
cando a obtención de premios institucionais, galegos e portugueses ("Rafael Dieste", "Alvaro
Cunqueiro", "Xacobeo 92", "Eixo Atlántico", "María Casares"...), normalizou tanto a publicación
das súas obras como o seu coñecemento por parte da prensa e, en consequencia, do público.
A súa forte personalidade deixou unha profunda pegada nos dramaturgos máis novos,
cuxas consecuencias se verán co trancorrer do tempo.
A figura e a obra de Roberto Vidal Bolaño foron fundamentais na construción dun teatro
nacional galego.
[Febreiro, 2002]
8. Teatro
Neste artigo hai que completar diversas tarefaspendentes
Neste apartado: Transformar a relación en redacción.
Aviso: os artigos que inclúan este marcador
clasifícansenaCategoría:Artigostarefaspendentes.
Laudamuco, señor de Ningures (1976)[3]
Presentación dunha representación de Bailadela da morte ditosa en Ribeira.
Bailadela da morte ditosa (1980)
A casa dos afogados (de Miguel Anxo Fernán-Vello)
Rosalía (de Ramón Otero Pedrayo) (1985)
Caprice des Dieux (1985)
Anxeliños. Comedia satánica (1996)
Mar revolto (2001)
9. Audiovisual
Ano Título Papel Notas
1987 Novo de Parmuíde Telefilme. Director
1989 Os outrosfeirantes Serie de televisión
1989 SempreXonxa D. XoséLuís Filme
1990 Morosos Director
1991 O resplandor da morte Curtametraxe
1991 Memorias dun parado Curtametraxe
1992 Un café de ollos verdes Telefilme
1997 A noiva de medianoite Pedro Filme
1999 A lingua das bolboretas Boal Filme
1999 Amor Serrano Amadeo Curtametraxe
2000 Un mundo de historias Serie de televisión. Tamén guionista
10. Obra
A obra de Roberto Vidal Bolaño está marcada pola estética da derrota e a crítica da
modernidade. Tal vez influído por Ramón Otero Pedrayo, defende unha certa recuperación do
popular. Cultivou igualmente, como Otero, o teatro histórico, arredor da figura de Rosalía de
Castro, obras que constitúen verdadeiros ensaios sobre a vida e obra da nosa poeta máis
universal. Porén, unha das súas maiores influencias foi o teatro de Ramón María del Valle-
Inclán, a quen menciona varias veces ao longo da súa obra.
As súas obras recollen e mesturan as correntes estéticas do realismo, simbolismo, surrealismo
e expresionismo. Nas súas pezas cóidase o diálogo co público.
Teatro
Se algún dos membros das Irmandades da Falacoñecese
hoxe a situación do teatro galego, poderíachegaraoorgasmo.
Porqué están satisfeitas, en moitos aspectos con creces, as
cousas que eles soñaban.
—Entrevista[1]naTelevisión de Galicia.
Laudamuco, señor de Ningures (1976, Pico Sacro) ISBN 978-84-85170-16-6.
Bailadela da morte ditosa (1980, 1992, Sotelo Blanco) ISBN 84-86021-97-9.
Agasallo de sombras (1992, El Correo Gallego) ISBN 978-84-85553-97-6.
Cochos (1992, Sotelo Blanco) ISBN 978-84-7824-071-5.[4]
Días sen gloria (1992, Deputación da Coruña) ISBN 978-84-86040-63-5.
Saxo tenor (1993, Xerais) ISBN 978-84-7507-715-4.
As actas escuras (1994).[5]
Touporroutou da lúa e do sol (farsada choqueira para actores e bonecos, ou viceversa)
(1996, AS-PG) ISBN 84-921126-0-3.
Doentes (1998, Deputación da Coruña, levada ao cinema en 2011 co título homónimo
de Doentes).
A ópera de a patacón: versión libre para charanga e comediantes pouco ou nada
subsidiados (1998, Xerais) ISBN 84-8302-277-X.
Rastros (1998, Positivas) ISBN 978-84-87783-50-0.[6]
11. O público
(en relación á "escrita dramática" e á "escrita escénica")
[...]
obxecto do discurso, caixa de resonancia ou rego farturento
no que tanto unha escrita coma a outra se han reflectirou
da que han ser reflexo para ser e saberse vivas.
[...]
—Vidal Bolaño, Perspectivas do teatro galego actual (2002).
O día que os chífanos deixaron de zoar.
A burla do galo (2000, Xunta de Galicia) ISBN 978-84-453-2735-7.[7]
Mar revolto (2001, Xunta de Galicia) ISBN 978-84-453-3079-1.
Integral (2003, Embora) ISBN 978-84-95460-23-3.
Ensaio
Perspectivas do teatro galego actual (2002).[8]
Colectivas
O circo de medianoite; Maremia; Actas escuras, con M. Lourenzo e E. Ruibal (1998)
ISBN 84-89679-50-9.
Daquel abrente, con Francisco Taxes (2003, Xunta de Galicia) ISBN 978-84-453-3503-1.
Animaliños, con Luís Alonso Girgado (2003, Follas Novas) ISBN 978-84-85385-77-5.
12. Premios e recoñecementos
Placa de rúa adicada en Santiago.
Abrente (1976), con Laudamuco señor de Ningures.
O Facho (1977). Mención honorífica con Xaxara, Paniogas, Tarelo, o Rapaz e o
Cachamón ou trocar en rato pequeno o meirande xigantón.
Abrente (1978) Mención Especial (Memorias de mortos e ausentes).
O Facho (1979) Mención honorífica con Ruada das papas e do unto.
Abrente (1980), con Bailadela da Morte Ditosa.
Medalla de ouro (Premio cidade de Valladolid) (1983-1984) por unha adaptación
teatral de textos de Xosé Luís Méndez Ferrín.
Premio Álvaro Cunqueiro.
Premio Xacobeo (1992).
Premios Rafael Dieste 1992 e 1997 da Deputación da Coruña.
Premio María Casares da AAAG en catro ocasións (1998, 1999, 2001 e 2003).[9]
Méndez Ferrín anuncia que Vidal Bolaño será o homenaxeado en 2013; Euloxio Ruibal e
Margarita Ledo explican os motivos.
Premio Eixo Atlántico.
Premio Maruxa Villanueva (2001) do concello de Padrón.[10]
Premios Max de Teatro (2001) (mellor texto de teatro en lingua galega pola súa obra
Criaturas).
Rúas en Santiago de Compostela e Perillo, Oleiros, levan o seu nome.
Día das Letras Galegas 2013.
14. Notas
Fernández Castro co seu libro A obra dramática de Roberto Vidal Bolaño.
1. ↑Día das Letras Galegas a Roberto Vidal Bolaño, Real Academia Galega,
23/06/12.
2. ↑A morte de Vidal Bolaño priva a Galicia do seu maior dramaturgo, La Voz de
Galicia o 11/09/2002.
3. ↑Cartel de Laudamuco, señor de Ningures
4. ↑María Liñeira, Pigging in Germany: Emigration and GenderedSubalternity in
Roberto Vidal Bolaño’s Cochos(en inglés).
5. ↑Dossier de prensa e caderno pedagóxico, Centro Dramático Galego.
6. ↑ Fragmento lido por Camilo Franco.
7. ↑ Fragmento na Biblioteca Virtual Galega.
8. ↑Perspectivas do teatro galego actual (texto íntegro).
9. ↑Relación de premiados na páxina de Asociación de actores e actrices de
Galicia.
10. ↑Culturagalega.org
15. Bibliografía
Fernández Castro, Xosé M. (2011). A obra dramática de Roberto Vidal Bolaño.
Laiovento. ISBN 978-84-453-5008-9.
Becerra, Vilariño e Abuín (2002). Roberto Vidal Bolaño, escritor escénico: estudios
críticos seguidos da comedia "Anxeliños". Tris Tram. ISBN 84-89377-37-5.
Varios. "Vidal Bolaño, Roberto" (en liña). Enciclopedia Galega Universal. Vigo: Ir Indo
Edicións.
Quintáns, M.; Dobao, A.; Ruibal, R. (2005). "Roberto Vidal Bolaño". Revista das Letras
(Galicia Hoxe) (n.º 596).
Vieites, Manuel F. (2007). Literatura dramática. Unha introdución histórica. Galaxia.
ISBN 978-84-9865-048-8.
