2. c
ÊÊ
Daftar Isi
Daftar Ê ÊÊ
rÊapan
ralatan ang DÊprlukan
ava Dvlopmnt Êt
ava untÊm nvÊrontmnt
tan D
Daar-Daar ahaa mrograman ava
rogram llo orld
Êp Data
arÊabl
prator
rcabangan
rulangan
rra
mrograman rorÊntaÊ bjk
bjct
la
akt
ntrfac
nnr la
la ava an
nanganan alahan
nangkap alahan
nanganan cara rtÊngkat
lontarkan cptÊon
mbuat la cptÊon
mbuat la untÊm cptÊon
lok Ênall
la la
4. c
ׄ rsiapan
×ׄ ralatan yang Diprlukan
ada platÊhan ava Daar ÊnÊ pralatan ang dÊprlukan adalah
„ ava Dvlopmnt Êt vrÊ kata
„ ava untÊm nvÊrontmnt vrÊ kata
„ tan D vrÊ kata
ׄ ava Dvlopmnt Kit
ava Dvlopmnt Êt mrupakan prangkat lunak ang dÊgunakan untuk
mlakukan pro kompÊlaÊ darÊ kod ava mnjadÊ ang dapat
dÊmngrtÊ dan dapat dÊjalankan olh ava untÊm nvÊrontmnt
ava Dvlopmnt Êt ajÊb trÊntall pada komputr ang akan mlakukan
pro pmbuatan aplÊkaÊ brbaÊ ava amun ava Dvlopmnt Êt tÊdak
ajÊb trÊntall dÊ komputr ang akan mnjalankan aplÊkaÊ ang dÊbangun
mnggunakan ava
ׄ ava Runtim Environtmnt
ava untÊm nvÊrontmnt mrupakan prangkat lunak ang dÊgunakan untuk
mnjalankan aplÊkaÊ ang dÊbangun mnggunakan java rÊ haru ama
atau lbÊh tÊnggÊ darÊ D ang dÊgunakan untuk mmbangun aplÊkaÊ agar
aplÊkaÊ dapat brjalan uaÊ dngan ang dÊharapkan
ׄ ŒtBans IDE
tan D mrupakan prangkat lunak ang dÊgunakan untuk mmbangun
prangkat lunak ang laÊn tan D dapat dÊgunakan untuk mmbangun
prangkat lunak brbaÊ ava tandard dÊtÊon ava ntrprÊ dÊtÊon ava
Êcro dÊtÊon ava ub !roov dan thon
5. c
„ Dasar-Dasar Bahasa mrograman ava
ׄ rogram Hllo World
„
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
„
„
ada kod dÊata kÊta tlah mmbuat buah program drhana ang
mnampÊlkan tulÊan llo orld͟ pada conolrdapat bbrapa aturan
dalam mmbuat program dalam ava aÊtu
„ ama fÊl haru ama dngan nama kla program Êal pada kod
dÊata nama klan a adalah llo orld maka nama fÊl haru
llo orldjava
„ an a bolh trdapat atu kla publÊc pada buah fÊl
„ la ang mnjadÊ program haru mmÊlÊkÊ mtod public static void
main(String[] args)
„ rmÊnal pada ava mnggunakan tanda # $tÊtÊk koma)
„ ip Data
rdapat bbrapa tÊp data prÊmÊtÊv ang ada dÊ ava aÊtu
è
tru atau fal
araktr
- -
- -
- -
- -
- -
- -
trÊng bukanlah mrupakan tÊp data dÊ ava trÊng mrupakan bjct amutn
trÊng mmÊlÊkÊ kunÊkan aÊtu trÊng dapat langung dÊbuat tanpa haru
mmbuat bjct
6. c
!
„ ariabl
arÊabl mrupakan uatu ang dÊgunakan untuk mnampung buah
data buah varÊabl haru ada dalam buah kla atau mtodmbuatan
buah varÊabl dÊ ava trlÊhat pada kod dÊbaah ÊnÊ
„
„ „
„
Êp varÊabl dapat brupa tÊp data atau kla mÊal
„
„„
„ ! „
„
%ntuk mnambahkan nÊlaÊ k buah varÊabl maka dapat mnggunakan tanda
$ama dngan) mÊal jÊka kÊta akan mnambahkan nÊlaÊ pada varÊabl nÊlaÊ
dan pada varÊabl Ênd ÊlaÊ maka dapat trlÊhat pada kod dÊbaah ÊnÊ
„
„„
„ ! „
„
„„#$$„
!„„%% „
„
tau dapat juga langung aat pmbuatan buah varÊabl
„
„„„#$$ „
„ !„„'( „
arat- arat pnamaan varÊabl adalah
„ aru dÊaalaÊ dngan huruf
„ Êdak bolh trdapat karaktr unÊk prtÊ ' () dan laÊn-laÊn
„ Êdak bolh mngandung karaktr putÊh $paÊ ntr tab)
„ prator
prator mrupakan buah karaktr khuu ang dÊgunakan untuk
mnghaÊlkan uatu nÊlaÊ
7. c #$ %
## ## '##
ׄ prator Aritmatika
-()* ) ( ()**
njumlahan
ngurangan
rkalÊan
mbagÊan
Êa pmbagÊan
ontoh
„
„„„#$„
„„„)„
„„„„*„ „
„
„
„
aÊl darÊ kod program dÊata adalah bukan al ÊnÊ dÊkarnakan dalam
ava jÊka kÊta mlakukan opraÊ pmbagÊan dngan tÊp data Êntgr maka
haÊln apun akan Êntgr dan Êntgr tÊdak dapat mngandung nÊlaÊ koma dalam
ava hÊngga jÊka akan mlakukan prkalÊan ang mnghaÊlkan nÊlaÊ koma
maka haru mnggunakan tÊp data doubl atau float
„ prator nugasan
-+,- , + +,--
mbrÊan nÊlaÊ
nambahan bÊlangan
ngurangan bÊlangan
rkalÊan bÊlangan
mbagÊan bÊlangan
mrolhan Êa bagÊ
ontoh
„
„„„#$„
„+„,„
„
„
„
8. c ./0 1
//. /2/ 3//.
aÊl darÊ opraÊ trbut adalah al ÊnÊ dÊkarnakan a ama dngan
a a dÊkarnakan a blumn a adalah maka Êtu brartÊ a
Êka akan mlakukan pnambahan atau pngurangan dngan nÊlaÊ maka dapat
dngan mudah mnggunakan karaktr untuk pnambahan atau -- untuk
pngurangan mÊal
„
„„„#$„
--„
„
„
„
aka haÊln a adalah
„ prator mbanding
-456 5 4 4566
ama dngan
! Êdak ama dngan
*bÊh darÊ ama dngan
# urang darÊ ama dngan
*bÊh darÊ
# urang darÊ
aÊl darÊ opraÊ pmbandÊng adalah boolan ru jÊka opraÊ pmbandÊng
trbut bnar dan fal jÊka opraÊ pmbandÊng trbut alah mÊal
„
„„„#$„„#$$ „
„
„
„
aÊl darÊ program dÊata adalah fal karna mmang tÊdak ama dngan
„ prator Logika
-789 8 7 7899
$$ Dan
tau
9. c :; =
;;: ;; ?;;:
prator logÊka dÊgunakan untuk mmbntuk uatu kadaan darÊ dua atau lbÊh
kondÊÊ trtntu oprator logÊka bÊaan a dÊgabungkan dngan oprator
pmbandÊng aÊl darÊ oprator logÊka adalah boolan
aÊl opraÊ logÊka dngan mnggunakan ++ adalah bagaÊ brÊkut
-@AB % -@AB 'B
(B @ al al
(B @ ru al
è @ al al
è @ ru ru
aÊl opraÊ logÊka dngan mnggunakan ,, adalah bagaÊ brÊkut
-@ % -@ '
( @ al al
( @ ru ru
è @ al ru
è @ ru ru
ontoh
„
„„„#$„„#$$„..„#$$„„#$$ „
„
„
„
aka haÊln a adalah tru
„ rcabangan
ׄ rcabangan if
rn ataan Êf mrupakan alah atu bntuk prn ataan ang brguna untuk
mngambÊl kputuan trhadap buah kmungkÊnan ntuk prn ataan Êf
brupa
„
/0 „
„„„„„**„„0„ 10 „
„
„
ontoh
10. c C D
„
„„„#$ „
„
/„„#$ „
„„„„ „
„
„
Êka program dÊata dÊjalankan maka haÊln a adalah tulÊan puluh͟ karna
kondÊÊ pada Êf brnÊlaÊ tru jÊka kondÊÊ brnÊlaÊ alah mÊal nÊlaÊ maka
program tÊdak akan mnghaÊlkan tulÊan apa-apa
„ rcabangan if-ls
rcabangan Êf-l mrupakan prcabangan ang ama dngan prcabangan Êf
namun mmÊlÊkÊ kondÊÊ fal artÊn a jÊka kondÊÊ pada Êf tÊdak trpnuhÊ maka
prÊntah pada l akan dÊjalankan ntuk prn ataan Êf-l brupa
„
/0 „
„„„„**„10„10„0 „ „
„
„„„„**„10„10„0 „/ „
„
„
Êal
„
„„„2 „
„
/„„#$„
„„„„ „
„
„„„„ 30„ „
„
„
Êka program dÊata dÊjalankan maka haÊln a adalah tulÊan ukan puluh͟
hal ÊnÊ dÊkarnakan nÊlaÊ brnÊlaÊ bukan
„ rcabangan if brsarang
rcabangan Êf brarang mrupakan gabungan bbrapa Êf dan dapat pula
dÊgabung dngan Êf-l ntuk prn ataan Êf brarang adalah baga brÊkut
„
/0 # „
„„„**„ „0 # „
12. c G H
„„„„„„„„**„10„ 0 „
„„„„„„„„ 0„**„ 0 „
„
„
ada prcabangan Êtch prtama dÊprlukan buah varÊabl tlah Êtu bada
bagÊan ca dÊbandÊngkan jÊka ama maka ÊntrukÊ akan dÊjalankan ampaÊ
mnmuÊ tanda brak Êal
„
„ „„, „
„
; „
„„„„ „#„
„„„„ „4„
„„„„ „)„
„„„„ „=„
„„„„ „,„
„„„„ „5„
„„„„„„„„ 30„ „ „
„„„„„„„„ 0„
„„„„ „7„
„„„„„„„„ „ „
„„„„„„„„ 0„
„„„„ /„
„„„„„„„„ „ 0„90 „
„„„„„„„„ 0„
„
„
Êka program dÊata dÊjalankan maka program akan mnghaÊlkan tulÊan ukan
arÊ *Êbur͟
„ rulangan
ׄ rulangan whil
rn ataan hÊl brguna untuk mlakukan pro prulangan untuk buah
kondÊÊ lama kondÊÊ trbut brnÊlaÊ bnar $tru) maka prulangan akan
tru brjalan dan trhntÊ ktÊka kondÊÊ brnÊlaÊ alah $fal) ntuk
prn ataan hÊl prtÊ brÊkut ÊnÊ
„
; 0 „
„„„„**„„ 0 „
„
„
Êal
13. c I J
„
„1„„# „
„
; 1„?„#$ „
„„„„ 1 „
„„„„1++„**„ 00„1 „
„
„
Êka program trbut dÊjalankan maka haÊln a adalah tulÊan darÊ no ampaÊ
Dan aat jumlah brnÊlaÊ maka prulangan akan trhntÊ dÊkarnakan
kondÊÊ brnÊlaÊ fal $ / )
„ rulangan do-whil
rulangan do-hÊl mrupakan prulangan ang hampÊr mÊrÊp dngan
prulangan hÊl namun prbdaann a pada prulangan do-hÊl maka
mÊnÊmal ÊntrukÊ akan dÊjalankan kalÊ ntuk prn ataan do-hÊl bagaÊ
brÊkut
„
„
„„„**„ 0„
; 0 „
„
Êal
„
„1„„#$$ „
„
„
„„„„ 1 „
„„„„1++„**„00„1 „
; 1„?„#$ „
„
Êka program trbut dÊjalankan maka akan mnghaÊlkan kluaran artÊn a
alaupun kondÊÊ alah namun mÊnÊmal ÊÊ ÊntrukÊ akan dÊjalankan kalÊ hal ÊnÊ
dÊkarnakan pro do-hÊl brbda dngan hÊl dÊmana do-hÊl prtama
mlakukan ÊntrukÊ baru mngck kondÊÊ dangkan hÊl prtama mngck
kondÊÊ baru mlakukan ÊntrukÊ
„ rulangan for
rulangan for mrupakan prulangan ang mmÊlÊkÊ varÊabl untuk mlakukan
pngkondÊÊan brbda dngan hÊl dan do-hÊl ang kÊta haru mmbuat
14. c K L
buah varÊabl dÊluar untuk mlakukan pnkondÊÊan pada prulangan for
dÊtmpatkan buah blok untuk mmbuat varÊabl dan mlakukan pro
pngkondÊÊan ntuk prn ataan for prtÊ brÊkut
„
/ „0 „ 0* „
„„„ 0„
„
„
Êal kÊta akan mnampÊlkan angka darÊ maka dapat mnggunakan
prulangan for
„
/ „„„#„„?„#$$„++ „
„„„„ „
„
„
„ rintah brak
rÊntah brak mrupakan prÊntah ang dapat dÊgunakan untuk mnghntÊkan
pro prulangan mÊal jÊka kÊta mmbuat program prtÊ brÊkut
„
/ „„„#„„?„#$$„++ „
„„„„ „
„„„„/„„,$„
„„„„„„„„ 0„
„„„„„
„
„
aka program han a akan mnampÊlkan angka darÊ ampaÊ karna pada
aat Ê mncapaÊ program dÊhntÊkan olh prÊntah brak
„ rintah continu
rÊntah contÊnu dapat dÊgunakan untuk mloncatÊ buah prulangan
makudn a adalah ÊntrukÊ ang harun a dapat dÊlat hal ÊnÊ brartÊ
ÊntruktÊ tÊdak akan dÊjalankan Êal
„
/ „„„#„„?„#$$„++ „
„„„„/„@„4„„$ „
„„„„„„„„ „
„„„„„
„„„„ „
15. c M N
„
„
Êka program dÊata dÊjalankan maka haÊln a akan mnampÊlkan angka-angka
ganjÊl aja hal ÊnÊ dÊkarnakan aat nÊlaÊ Ê mrupakan angka gnap maka prÊntah
contÊnu mmbuat program tÊdak mnampÊlkan angka gnap
„ Array
rra mrupakan objk ang dapat dÊgunakan untuk mn Êmpan jumlah
dataData ang dapat dÊtampung pada arra dapat brupa tÊp data ataupun
kla $objk)
ׄ åndklarasikan Array
%ntuk mmbuatan varÊabl arra pun brbda dngan mmbuat varÊabl
bÊaan a aÊtu bagaÊ brÊkut
„
„ „
„
DÊmana tÊp arra dapat brupa tÊp data bÊaa prtÊ Ênt char hort atau juga
kla prtÊ trÊng dan ang laÊnn a
„ åmbuat Array
tlah mndklaraÊkan rra maka prlu dÊbuat arra n a trlbÊh dahulu
blum arra trbut dÊgunakan caran a dngan mnggunakan prÊntah n
„
„ „
„
„„ ;„ 1 „
„
DÊmana jumlah arra mrupakan jumlah data ang dapat dÊtampung olh arra
„ åmanipulasi Data dalam Array
tlah mmbuat rra maka untuk mlakukan pro manÊpulaÊ prtÊ
mnambahkan data k rra mngubah data dÊ rra ataupun mngak data
dalam rra maka dÊprlukan buah Êndk dÊmana aat mmbuat buah
arra dngan jumlah data maka haÊln a akan trlÊhat prtÊ ÊnÊ
16. c O P
o ndk
rtÊn a data k dapat dÊak mnggunakan Êndk dan trun a Dan
untuk mlakukan pro manÊpulaÊ data dalam arra mnggunakan Êndk
dapat dÊgunakan dngan prÊntah
„
0 „
„
Êal
„
„„„ ;„, „
„
$„„4)=„
#„„5257„
4„„=4)=„
)„„,5=„
=„„4=4)„
„
$ „
# „
4 „
) „
= „
„
„ Array åultidimnsi
ava mndukung pmbuatan arra multÊdÊmnÊ makudn a kÊta dapat
mnambahkan data arra k dalam buah arra cara pmbuatann a adalah
bagaÊ brÊkut
„
„ „„ ;„ 11 „
„
17. c Q R
„ mrograman Brorintasi bjk
mrograman brorÊntaÊ objk mrupakan pmrograman ang mnjadÊkan
objk bagaÊ komponn utama dalam Êtmbjk mrupakan gabungan data
dan fungÊ dÊmana buah objk dÊbuat darÊ buah kla
ׄ bjct
bjk mrupakan haÊl darÊ buah kla jÊka dÊÊbaratkan bjk adalah ku
maka kla adalah ctakan kun a dÊmana ku dÊbuat mnggunakan ctakan
trbutDan buah ctakan ku dapat mmbuat bbrapa ku artÊn a buah
kla dapat mmbuat bbrapa objct
%ntuk mmbuat objk dalam ava dÊprlukan buah prÊntah n dÊmana cara
pmbuatann a ama dngan pmbuatan varÊabl
„
A 1 0„„ ;„A „
„
Êka dalam kla ang dÊbuat objk trbut trdapat atrÊbut maka dapat
dÊpanggÊl mnggunakan $tÊtÊk)
„
**„ „ „
1 0 „„ „
„
Êka dalam kla trbut mmÊlÊkÊ buah fungÊ $mtod) maka dapat dÊpanggÊl
mnggunakan $tÊtÊk) dan dÊakhÊrÊ dngan $)
„
**„ „/ „
1 0B „
„
„ lass
Dalam ava kla dÊdfÊnÊÊkan mnggunakan kata kuncÊ cla ontoh kla
drhana adalah bagaÊ brÊkut
„
„C„ „
„„„„ „„
„
18. c S T
„
ada kod dÊata kla ang tlah dÊbuat adalah kla anuÊa Dan nama
mrupakan atrÊbut ang dÊmÊlÊkÊ kla anuÊa trbut ontoh pmbuatan
objk untuk kla manuÊa adalah bagaÊ brÊkut
„
**„ „ 1 0„ „
C„„„ ;„C „
„
**„ „„ 1 0„ „
„„:0 „A ;„A „
„
ׄ åtod
Dalam java trdapat dua buah mtod
„ ungÊ mrupakan mtod ang mmÊlÊkÊ nÊlaÊ balÊk jÊka mtod trbut
dÊpanggÊl cara pmbuatan buah fungÊ adalah dngan cara
mnntukan nÊlaÊ balÊkn a lalu mmbuat nama mtodn a
„ rodur mrupakan mtod ang tÊdak mmÊlÊkÊ nÊlaÊ balÊk cara
pmbuatan produr ama dngan fungÊ namun bdan a nÊlaÊ balÊkn a
mnggunakan kata kuncÊ voÊd
ontoh
„
„C„ „
„
„„„„ „„
„
„„„„**„/„
„„„„ „!„ „
„„„„„„„„**„0„ 0„„0„0„0„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„**„ „
„„„„ „ !„ „
„„„„„„„„„„„
„„„„„
„
„
ada kod dÊata kla manuÊa mmÊlÊkÊ buah mtod aÊtu ambÊl ama$) dan
hapu ama$) DÊmana ambÊl ama$) mrupakan buah fungÊ karna
19. c U V
mngmbalÊkan nÊlaÊ trÊng dangkan hapu ama$) mrupakan produr
karna tÊdak mngmbalÊkan nÊlaÊ
aat mmbuat buah fungÊ maka untuk mngmbalÊkan nÊlaÊn a haru
mnggunakan kata kuncÊ rturn dÊÊkutÊ nÊlaÊ ang akan dÊkmbalÊkann a %ntuk
mngambÊl nÊlaÊ balÊk darÊ fungÊ dapat dÊlÊhat pada contoh bagaÊ brÊkut
„
C„„„ ;„C „
„„:0 „A ;„A „
„
**„ „„ „/ „
„„„! „
„
„ aramtr
aramtr mrupakan data ang dapat dÊtambahkan darÊ luar mtod mÊal jÊka
kÊta mmbuat buah mtod untuk mngubah nama pada kla anuÊa maka
patÊ kÊta mmrlukan nama baru untuk mnggantÊkan nama lama olh karna
Êtu dÊprlukan buah paramtr nama baru untuk mnggantÊkan nama trbut
ontoh paramtr dapat trlÊhat pada kla dÊbaah ÊnÊ
„
„C„ „
„
„„„„ „„
„
„„„„**„ „ „ „
„„„„ „! „3 „
„„„„„„„„„„3 „
„„„„„
„
„„„„ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ !„ „
„„„„„„„„„„„
„„„„„
„
„
ontoh pnggunaann a adalah bagaÊ brÊkut
„
C„„„ ;„C „
!:0 „A ;„A „
20. c W X
„
„„„! „
„
aat kod dÊata dÊkkuÊ maka varÊabl nama akan brnÊlaÊ ko urnÊaan
hannd ͟ uaÊ dngan nama baru ang tlah tÊdambahkan lat mtod
ubah ama$namaaru)#
buah mtod dapat mmÊlÊkÊ atu atau lbÊh paramtr untuk mnambahkan
paramtr dÊpÊahkan dngan mnggunakan tanda $koma) ontohn a
„
„C„„
„
„„„„ „„
„„„„ „ „
„
„„„„**„ „ „ „ „„ „
„„„„ „9 „3 D„ „3 „
„„„„„„„„„„3 „
„„„„„„„„„„3 „
„„„„„
„
„„„„**„ „ „„ „
„„„„ „! „3 „
„„„„„„„„„„3 „
„„„„„
„
„„„„ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ !„ „
„„„„„„„„„„„
„„„„„
„
„
ontoh pnggunaann a adalah bagaÊ brÊkut
„
C„„„ ;„C „
9:0 D„ „
„
„ Kata Kunci this
ata kuncÊ thÊ dÊgunakan dalam buah kla dan dÊgunakan untuk mn atakan
objk karang ontoh mÊal aat kÊta mmbuat buah paramtr ang ama
dngan nama atrÊbut ang ada dalam buah kla maka jÊka kÊta mnggunakan
21. c Y Z
paramtr trbut untuk mngubah atrÊbut pada kla maka prubahan tÊdak
akan trjadÊ
„
„C„ „
„
„„„„ „„
„„„„ „ „
„
„„„„ „9 „D„ „ „
„„„„„„„„„„„
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „! „ „
„„„„„„„„„„„
„„„„„
„
„
aat kÊta mnggunakan kla anuÊa dÊata pada program
„
C„„„ ;„C „
9:0 D„ „
„
„
„
„
tlah dÊjalankan maka program trbut akan mnghaÊlkan nÊlaÊ null ang
artÊn a nama dan alamat objk manuÊa tÊdak brubah mnjadÊ ko͟ dan
ubang͟ knapa? al ÊnÊ dÊkarnakan jÊka kÊta mmbuat buah paramtr
ang ama dngan nama atrÊbut lalu aat kÊta mmanggÊl nama atrÊbut trbut
maka bnarn a bukan atrÊbut ang kÊta panggÊl mlaÊnkan paramtr
gar kalahan trbut tÊdak trjadÊ maka dÊprlukan kata kuncÊ thÊ ang
dÊgunakan untuk mn atakan objk trbut jadÊ untuk mngubah atrÊbut ang
naman a ama dngan paramtr harulah bagaÊ brÊkut
„
„C„ „
„
„„„„ „„
„„„„ „ „
„
„„„„ „9 „D„ „ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
22. c [
„„„„ „! „ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„
aat program blumn a dÊjalankan kmbalÊ maka haÊln a tÊdak akan null lagÊ
„ isibilitas rivat dan ublic
ava mndukung vÊÊbÊlÊta aÊtu
ÊÊbÊlÊta trangan
prÊvat an a dapat dÊak olh kla Êtu ndÊrÊ
publÊc Dapat dÊak olh luruh kla
protctd an a dapat dÊak olh kla Êtu ndÊrÊ
dan kla turunann a
è an a dapat dÊak olh kla-kla ang
brada pada atu pakt
ÊÊbÊlÊta prÊvat mrupakan vÊÊbÊlÊta ang dapat dÊgunakan pada atrÊbut
mtod ataupun kla!unan a vÊÊbÊlÊta prÊvat adalah untuk mn mbun Êkan
atrÊbut mtod atau klatrÊbut mtod atau kla ang mnggunakan
vÊÊbÊlÊta han a dapat dÊak olh objk Êtu ndÊrÊ
ontoh atrÊbut ang mnggunakan vÊÊbÊlÊta prÊvat
„C„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „
„
„„„„ „9 „D„ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „! „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
ada kod dÊata atrÊbut nama mnjadÊ prÊvat hÊngga han a kla anuÊa
23. c ] ^
Êtu ndÊrÊ ang bÊa mngak atrÊbut nama hÊngga aat kla laÊn mngak
atrÊbut trbut maka akan trjadÊ rror
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„C„„„ ;„C „
„„„„„„„„9:0 D„ „
„
„„„„„„„„ „
„„„„„„„„ „
„„„„„
„
ada kod dÊata maka akan trjadÊ rror ktÊk kla llo orld mngak
atrÊbut nama objk manuÊa dÊkarnakan atrÊbut trbut brÊfat prÊvat
ÊÊbÊlÊta publÊc mrupakan vÊÊbÊlÊta ang dapat dÊtrapkan pada atrÊbut
mtod dan klaDngan vÊÊbÊlÊta publÊc maka atrÊbut mtod atau kla ang
mmÊlÊkÊ Êfat publÊc trbut dapat dÊak olh kla manapun dan darÊ packag
manapun
ontoh pada kod blumn a kÊta akan mnambah buah mtod publÊc
ang brnama ambÊl ama$) ang mngmbalÊkan nama mahaÊa
„C„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „
„
„„„„ „ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „9 „D„ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „! „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
Dngan dmÊkÊan untuk mngak atrÊbut nama karang kÊta dapat
mnggunakan mtod ambÊl ama$)
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„C„„„ ;„C „
24. c _ `
„„„„„„„„9:0 D„ „
„
„„„„„„„„ ! „
„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„ Konstruktor
ontruktor mrupakan mtod ang cara otomatÊ dÊpanggÊl ktÊka buah
objk dÊpanggÊl ara mmbuat mtod kontruktor adalah nama mtod haru
a a dngan nama kla dan tÊdak mngmbalÊkan nÊlaÊ balÊk dan tÊdak pula
mnggunakan kuncÊ voÊd ontoh
„C„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „
„
„„„„ „C„ „
EF1 0„C;„9GGGH „
„„„„„
„
„„„„ „ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „9 „D„ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „! „ „„
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
Dngan dmÊkÊan aat mmbuat buah objk ahaÊa maka kontruktor
trbut akan otomatÊ dÊpanggÊl Êal jÊka kÊta mmbuat buah objk
mahaÊa
C„„„ ;„C „
aka akan mnampÊlkan tulÊan bjk ahaÊa DÊbuat!!!͟
ontruktor juga mndukun pnggunakan paramtr mÊal aat mmbuat
buah objk manuÊa maka nama namuÊa trbut haru dÊtntukan maka
kÊta dapat mnambahkan buah paramtr nama dÊ kontruktor prtÊ brÊkut
25. c a b
„C„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „
„
„„„„ „C „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „9 „D„ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „! „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
Dngan bgÊtu maka aat mmbaut objk manuÊa maka kÊta haru
mnggunakan paramtr nama
C„„„ ;„C :0 „A ;„
„ vrloading Konstruktor
vrloadÊng mrupakan mkanÊm dÊmana kÊta dapat mmbuat lbÊh darÊ atu
buah kontruktor pada buah kla amun dngan ktntuan tÊap
kontruktor haru mmÊlÊkÊ paramtr ang brbda bÊa brbda jumlah
paramtrn a ataupun bÊa brbda tÊp data paramtrn a
Êal kÊta akan mngubah kla manuÊa trbut mnjadÊ mmÊlÊkÊ dua
konturktor dÊmana kontruktor prtama kÊta dapat mmbuat objk manuÊa
tanpa haru mnggunakan nama dan kontruktor kdua kÊta haru mnggunakan
nama untuk mmbuat objk mahaÊa
„C„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „
„
„„„„ „C„ „
„„„„„„„„**„ „ „
„„„„„
„
„„„„ „C „„ „
„„„„„„„„„„ „
26. c c d
„„„„„
„
„„„„ „ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „9 „D„ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „! „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
Dngan bgÊtu kÊta dapat mnggunakan dua cara untuk mmbuat objk darÊ
kla ahaÊa aÊtu tanpa paramtr dan mnggunakan paramtr nama
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„C„#„„ ;„C „
„„„„„„„„C„4„ „ ;„C:0 „A ;„A „
„„„„„
„
„ vrloading åtod
laÊn pada kontruktor ovrloadÊng juga bÊa dÊlakukan pada mtod mÊal kÊta
akan mmbuat dua buah mtod ubah mtod prtama mnggunakan
paramtr nama dan mtod kdua mnggunakan paramtr nama dan alamat
„C„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „C„ „
„„„„„„„„**„ „ „
„„„„„
„
„„„„ „C „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „ „D„ „ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ „
27. c e f
„„„„„
„
Dngan bgÊtu kÊta dapat mnggunakan mtod ubah untuk mngubah nama
ataupun untuk mngubah alamat
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„C„„„ ;„C „
„„„„„„„„:0 „ „
„„„„„„„„:0 „A ;D„ „
„„„„„
„
„ warisan Klas
arÊan mrupakan mkanÊm dÊmana buah kla dapat marÊÊ luruh
atrÊbut atau mtod mÊlÊk kla laÊn dngan ktntuan trtntu Êal ada
buah kla rang dngan atrÊbut nama dan alamat *alu ada kla gaaÊ
dngan atrÊbut nÊp nama dan alamat
„„F „ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „ „! „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ „ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „„ „
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
„„I ;„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „ „! „ „ „
28. c g h
„„„„„„„„ „„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „! „ „
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
„„„„ „ „! „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ „ „„ „
„„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ „„ „
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
ada kod dÊata bÊa bandÊngkan antara kla rang dan kla gaaÊ mmÊlÊkÊ
bbrapa atrÊbut dan mtod ang ama aÊtu nama alamat ubah ama$)
ambÊl ama$) ubahlamat$) dan ambÊllamat$) rtÊn a ban ak trjadÊ duplÊkaÊ
kod olh karna Êtu lbÊh baÊk kla trbut dÊgabungkan mnggunakan
parÊan aÊtu rang dÊturunkan mnjadÊ gaaÊ karna mua atrÊbut dan
mtod rang ada dÊ gaaÊ namun tÊdak mua atrÊbut dan mtod gaaÊ
ada dÊ kla rang
%ntuk mngatakan baha kla turunan darÊ kla 0 kÊta dapat mnggunakan
kata kuncÊ tnd Dngan bgÊtu kÊta han a prlu mngubah kla gaaÊ
mnjadÊ bagaÊ brÊkut
„„I ;„ „F „ „
„
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „ „! „ „ „
„„„„„„„„ „„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „! „ „
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
29. c i j
alaupun kla gaaÊ tÊdak mmÊlÊkÊ atrÊbut dan mtod untuk nama dan
alamat namun bnarn a gaaÊ trbut mmÊlÊkÊn a karna gaaÊ
mrupakan turunan darÊ rang hÊngga luruh Êfat darÊ rang ada pada
gaaÊ
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „„„„„„„„„ „
„„„„„„„„I ;„ ;„„ ;„I ; „
„
„„„„„„„„ ;!:0 „A ; „
„„„„„„„„ ; „
„„„„„„„„ ;! #$#$5$)# „
„„„„„
„
„
„ isibilitas protctd
blumn a kÊta tlah mmbaha tntang vÊÊbÊlÊta prÊvat dan publÊc kalÊ ÊnÊ
kÊta akan mmbaha tntang vÊÊbÊlÊta protctd trÊbut mtod atau kla
ang dÊtandaÊ dngan vÊÊbÊlÊta protctd han a dapat dÊak olh kla Êtu
ndÊrÊ dan turunann a Êal pada kla blumn a kÊta tlah mmbuat kla
rang dan gaaÊ
ada kla rang vÊÊbÊlÊta untuk atrÊbut nama dan alamat adalah prÊvat
artÊn a han a kla rang trbut ang dapat mngak atrÊbut trbut
alaupun kla gaaÊ mrupakan turunan darÊ kla rang ttap aja kla
gaaÊ tÊdak dapat mngak atrÊbut nama dan alamat darÊ kla rang
„„I ;„ „F „ „
„
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „ „! „ „ „
„„„„„„„„ „„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „! „ „
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
„„„„ „ „ „
„„„ „
„„„„„
„
Êka kÊta mnggunakan kod dÊata untuk mngak atrÊbut nama darÊ kla
rang maka patÊ akan trjadÊ rror amun jÊka kÊta mngubah vÊÊbÊlÊta
30. c k l
namamnjadÊ protctd maka atrÊbut nama dapat dÊak olh kla turunann a
aÊtu kla gaaÊ
„„F „„
„
„ „„
„ „ „
„
„„„„ „ „! „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „!„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ „ „„ „
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „„ „
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
„„I ;„ „F „ „
„
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „ „! „ „ „
„„„„„„„„ „„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „ ! „„
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
„„„„ „ „ „
„„„„„„„„**„ „
„„„„„„„„ „„„ „
„„„„„„„„ „„„ „
„„„„„
„
ׄ vrriding
vrrÊdÊng tÊdak ama dngan ovrloadÊng ovrrÊdÊng mrupakan mkanÊm
dÊmana buah mtod dapat dÊdklaraÊkan ulang pada kla turunann a
Êal ada dua kla aÊtu a Ê dan Daa pada kla ba Ê tbut trdapat
mtod larÊ$) ang mmrÊntahkan untuk larÊ
„„3„ „
31. c m n
„
„„„„ „ „ „ „
0 „3„„
„„„„„
„
tlah Êtu kla Daa mrupakan kla turunan darÊ kla a Ê
„„9 ;„ „3 „
„
„
tlah Êtu jÊka kÊta coba buat buah objk kla Daa dan mn uruhn a larÊ
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„9 ;„ ;„„ ;„9 ; „
„„„„„„„„ ; „
„„„„„
„
„
aka haÊln a adalah Êdak Êa $͟ artÊn a mtod larÊ$) ang dÊpanggÊl
bnarn a mÊlÊk kla a Ê ang patÊn a tÊdak dapat brlarÊ karang jÊka
dÊanggap kla Daa dapat brlarÊ maka kÊta haru mnggubah mtod larÊ$)
trbut agar dapat brlarÊ caran a adalah dngan mlakukan pndklaraÊan
ulang $ovrrÊdÊng) aran a adalah dngan mmbuat mtod ang ama dngan
mtod ang dÊarÊÊn a
„„9 ;„ „3„ „
„
„„„„ „ „ „ „
GGGG „
„„„„„
„
aka jÊka program t blumn a dÊjalankan kmbalÊ maka klauarann a
patÊ *arÊ!!!!͟ artÊn a mtod larÊ$) mÊlÊk kla Daa ang dÊpanggÊl
×ׄKata Kunci supr
ata kuncÊ upr mrupakan kata kuncÊ ang dÊgunakan untuk mngak kla
parnt $ ang dÊturunkan) mÊal jÊka kÊta mnggunakan kata kuncÊ upr pada
kla Daa artÊn a upr trbut mrujuk pada kla a Ê
„„9 ; „ „3„ „
33. c q r
ׄKata Kunci final
ata kuncÊ fÊnal mrupakan kata kuncÊ ang dapat dÊgunakan untuk mnandaÊ
baha uatu atrÊbut mtod atau kla udah fÊnal artÊn a tÊdak dapat dÊubah
lagÊ
šs t t
trÊbut tÊdak dapat dÊdklaraÊkan lagÊ
t arÊabl tÊdak dapat dÊdklaraÊkan lagÊ
tod tÊdak dapat dÊdklaraÊkan $ovrrÊdÊng) lagÊ
la tÊdak dapat dÊturunkan
Êka kÊta mnambahkan buah atrÊbut dngan kata kuncÊ fÊnal maka atrÊbut
trbut haru langung dÊdklaraÊkan mÊal prtÊ ÊnÊ
„„8 „ „
„
„„„„ „/„ „ „„9 „
„
Êka tÊdak dÊdklaraÊkan langung maka akan trjadÊ kalahan $rror) tau jÊka
kÊta mlakukan pndklaraÊan ulang atrÊbut trbut maka akan trjadÊ rror
„„8 „„
„
„„„„ „/„ „ „„9 „
„
„„„„ „ „9 „ „
„„„„„„„„**„ „
„„ „
„„„„„
„
ׄKlas Abstract
la abtract mrupakan kla dÊmana mmÊlÊkÊ mtod-mtod namun tÊdak
dÊdklaraÊkan pndklaraÊann a trjadÊ pada kla turunann a %ntuk
mmbuat kla abtract ama dngan mmbuat kla bÊaan a namun dÊaalÊ
dngan kuncÊ abtract pada klan a dan dÊaalÊ dngan kata kuncÊ abtract
pada mtod ang akan dÊbuat namun tÊdak akan dÊdklaraÊkan tod ang
abtract tÊdak prlu brÊÊkan dklaraÊn a
Êal kÊta mmbuat kla abtract an lalu turunann a# ucÊng ambÊng dan
njÊng la han trbut mmÊlÊkÊ mtod bÊcara$) ang mn uruh an
34. c u
trbut bÊcara$) namun karna tÊap han bÊaan a brbda nada bÊcaran a
maka kÊta buat mtod bÊcara$) trbut mnjadÊ abtract
„ „„ ;„ „
„
„„„„ „ „ „ „
„
„
„„1„ „ ; „
„
„„„„ „ „ „ „
K „ „
„„„„„
„
„
„„A„ „ ; „
„
„„„„ „ „ „ „
: „
„„„„„
„
„
„„A„ „ ; „
„
„„„„ „ „ „ „
C „
„„„„„
„
„
Êka kla turunan darÊ an tÊdak mndklaraÊkan mtod bÊcara$) maka akan
trjadÊ rror kcualÊ kla trbut juga kla abtract
ׄ olimorfism
olÊmorfÊm mrupakan kmampuan untuk buah kla mmÊlÊkÊ ban ak kla
turunan tÊap kla turunan mmÊlÊkÊ dklaraÊ maÊng-maÊng ang unÊk dan
dapat brbagÊ fungÊonalÊta ang ama dngan kla parnt $ ang dÊturunkan)
ontoh polÊmorfÊm adalah kla an ang blumn a tlah dÊbuat
„„ „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„ ;„ ;#„„ ;„1 „
„„„„„„„„ ;# „
35. c v
„
„„„„„„„„ ;„ ;4„„ ;„A „
„„„„„„„„ ;4 „
„
„„„„„„„„ ;„ ;)„„ ;„A „
„„„„„„„„ ;) „
„„„„„
„
„ akt
Dalam ava bbrapa kla dapat dÊgabungkan dalam buah unÊt brnama
pakt $packag) nggunaan pakt angat dÊanjurkan agar kla-kla trlÊhat
lbÊh tratur
%ntuk mndklaraÊkan pakt han a prlu mnggunakan kuncÊ packag pada
bagÊan ata fÊl java dÊÊkutÊ nama pakt ama pakt tÊdak bolh dÊaalÊ dngan
nomor dan tÊdak bolh mnganduk karaktr unÊk dan paÊ akt bÊaan a
brtÊngkat untuk mmbrÊkan tÊngkatan pada pakt kÊta dapat mngunakan
tanda $tÊtÊk) mÊal
(
) aplÊkaÊdata
) aplÊkaÊdataba
) aplÊkaÊform
DÊanjurkan jÊka kÊta mmbangun buah Êtm ang bar maka dÊprlukan
pnglompokkan jnÊ-jnÊ kla dalam pakt Êal untuk kla-kla tabl
dapat dÊ maukkan k pakt data kla-kla form bÊa dÊmaukkan k pakt
form dan laÊn-laÊn
0 „ 0 „
„
„„A ;„ „
„
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „ „
„„„„ „ „ „
„
„
Êka kÊta akan mnggunakan kla dngan lokaÊ pakt ang ama kÊta dapat
mnggunakann a langung namun jÊka kÊta akan mnggunakan kla dngan
pakt ang brbda maka kÊta prlu mnggunakan Êmport dÊrtaÊ lokaÊ pakt
dan nama klan a
36. c
0 „ 0 „
„
„ 0 A ; „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„A ;„0 ;„„ ;„A ; „
„„„„„
„
„
ׄ isibiliti Dfault
blumn a tlah dÊbaha tntang vÊÊbÊlÊtÊ prÊvat publÊc dan protctd
bnarn a ada atu lagÊ vÊÊbÊlÊt aÊtu dfault namun tÊdak mnggunakan kata
kuncÊ dfault mlaÊnkan tÊdak prlu mnggunakan kata kuncÊ $koong)
Êka buah atrÊbut mtod atau kla dÊtandaÊ dngan vÊÊbÊlÊtÊ dfault maka Êtu
artÊn a atrÊbut mtod atau kla trbut han a dapat dÊak olh kla-kla
ang ada dalam atu pakt Êka akan dÊak darÊ luar pakt maka akan trjadÊ
rror
ontoh vÊÊbÊlÊtÊ dfault
0 „ 0 „
„
„„C;„ „
„
„„„„ „„
„„„„ „„
„
„
„ Intrfac
ntrfac mrupakan mkanÊm dÊmana kÊta dapat mnntukan mtod-
mtod ang haru ada pada kla ntrfac hampÊr mÊrÊp dngan kla abtrak
namun ada bbrapa prbdaan pada Êntrfac dan kla abtrak
„ la abtrak bÊa mngandung mtod abtrak dan mtod tÊdak
abtrak dangkan pada Êntrfac haru mua mtod abtrak
„ la abtrak dapat mmÊlÊkÊ atrÊbut dangkan Êntrfac tÊdak bolh
mmÊlÊkÊ atrÊbut
„ la abtrak dÊgunakan olh kla laÊn mnggunakan parÊan
$tnd) dangkan Êntrfac mnggunakan ÊmplmntaÊ
$Êmplmnt)
37. c
ׄ åndklarasikan Intrfac
ntrfac mÊrÊp dngan la han a ang mmbdakan adalah kata kuncÊ ang
dÊgunakan bukan cla mlaÊnkan Êntrfac ontoh drhana buah Êntrfac
0 „ 0 „
„
„ / „0„„
„
„„„„ „ „ „ 0 „
„
„
cara dfault luruh mtod ang ada dalam Êntrfac Êtu brÊpat abtract
dan publÊc hÊngga kÊta dapat mnghapun a mnjadÊ lbÊh drhana prtÊ
brÊkut
0 „ 0 „
„
„ / „0„ „
„
„„„„ „ 0 „
„
„
rlu dÊÊngat baha mtod dalam Êntrfac tÊdak dapat prÊvat
„ warisan Intrfac
Dalam hal parÊan Êntrfac ama dngan cla han a ang mmbdakan
adalah Êntrfac dapat marÊÊ lbÊh darÊ atu Êntrfac dangkan cla han a
dapat marÊÊ atu kla
0 „ 0 „
„
„ / „ „ „
„
„„„„ „ „
„
„
0 „ 0 „
„
„ / „I0„ „
„
„„„„ „ 0 „
„
„
38. c
0 „ 0 „
„
„ / „0„ „ D„I0 „
„
„
„
„ ånggunakan Intrfac
buah kla dapat mnggunakan Êntrfac mlaluÊ kata kuncÊ Êmplmnt
brbda dngan tnd buah kla dapat mnggunakan bbrapa Êntrfac
mnggunakan Êmplmnt
0 „ 0 „
„
„ 0 0 „
„
„„8 0„ „0 „
„
„„„„ „ „ „ „
„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „ 0„ „
„„„„„„„„ I0 „
„„„„„
„
„
arna Êntrfac kÊ mrupakan turunan darÊ Êntrfac ndangan dan ukulan
maka mua kla ang mngÊmplmntaÊ Êntrfac kÊ haru
mndklaraÊkan luruh mtod ang ada pada Êntrfac kÊ ndangan dan
ukulan
„ Innr lass
ava mndukung pmbuatan kla dÊ dalam kla ara mmbuat kla dÊ dalam
kla ama dngan mmbuat kla prtÊ bÊaan a han a lokaÊn a brada
dalam buah badan kla mÊal
0 „ 0 „
„
„„ „ „
„
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „ „9 „ „ „
„„„„„„„„ „„ „
„„„„„
„
„„„„ „ „9„ „
39. c
„„„„„„„„ „ „
„„„„„
„
„„„„ „„9„ „
„
„„„„„„„„ „ „ „
„
„„„„„„„„ „ „8 „ „ „
„„„„„„„„„„„„ „„ „
„„„„„„„„„
„
„„„„„„„„ „ „8 „ „
„„„„„„„„„„„„ „ „
„„„„„„„„„
„„„„„
„
ׄ Anonymous lass
la anonÊmou mrupakan kla ang dÊdklaraÊkan tanda nama bÊaan a
kla ÊnÊ dÊbuat ktÊka mndklaraÊkan buah varÊabl ontoh
0 „ 0 „
„
„ 0 I0 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „„
„
„„„„„„„„I0„ 0„„ ;„I0„ „
„
„„„„„„„„„„„„ „ „ 0„ „
I0„ „
„„„„„„„„„„„„„
„„„„„„„„„
„
„„„„„„„„ 0 0 „
„„„„„
„
kÊla pada kod dÊata kÊta han a mmÊlÊkÊ kla rogram adahal bnarn a
trdapat dua kla aÊtu dngan kla non mou ang mrupakan turunan darÊ
Êntrfac ukulan nggunaan kla anonÊmou ÊnÊ bÊaa dÊlakukan ktÊka kÊta
han a akan mmbuat buah kla ang han a kalÊ pakaÊ aja
„ Kata Kunci static
ata kuncÊ tatÊc bnarn a mrupakan pn lngan darÊ konp
pmrograman brorÊntaÊ objkDngan mnggunakan kata kuncÊ tatÊc kÊta
dapat mngak buah atrÊbut atau mtod darÊ kla cara langung tanpa
40. c
haru mmbuat objk kla trbut hÊngga ÊnÊ mn alahÊ aturan
pmrograman brorÊntaÊ objk ang mn atakan baha untuk mngak
buah atrÊbut atau mtod haru mlaluÊ objk
ata kuncÊ tatÊc bÊaan a dÊgunakan jÊka kÊta akan mmbuat buah kla
utÊlÊta hÊngga kÊta dapat dngan mudah mnggunakan mtod-mtod ang
ada dalam kla trbut tanpa mmbuat objkn a Êal
0 „ 0 „
„
„„BC 0„ „
„
„„„„ „„„„D„„„ „
„„„„„„„„„„„„+„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „„„0„D„„„ „
„„„„„„„„„„„„L„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
Dngan bgÊtu kÊta dapat langung mngak mtod kalÊ dan tambah tanpa
mmbuat objk ungÊatmatÊka prtÊ
0 „ 0 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„„„„#$„
„„„„„„„„„„„#$„
„
„„„„„„„„„„„BC 00D„ „
„„„„„
„
rlu dÊÊngat jÊka mtod tatÊc han a dapat mmanggÊl mnggunakan atrÊbut
atau mtod tatÊc laÊnn a artÊn a jÊka kÊta mmanggÊl mtod non tatÊc dalam
mtod tatÊc cara langung maka akan trjadÊ rror
0 „ 0 „
„
„„B C 0„ „
„
„„„„ „„„0„D„„„ „
„
„
„
„„„„„„„„„„„„L„ „
41. c
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ „ „
„„„„„„„„**„„ „
„„„„„
„
„ Klas / ava Ban
la atau ava an mrupakan kla dÊmana buah kla mmÊlÊkÊ
atrÊbut dan mmÊlÊkÊ mtod gttr dan ttrDÊmana atrÊbutn a brÊfat prÊvat
dan mtod gttr dan ttr n a brÊfat publÊctod gttr dÊgunakan untuk
mndapatkan nÊlaÊ atrÊbut trbut dangkan mtod ttr dÊgunakan untuk
mngubah nÊlaÊ atrÊbut
namaan kla mÊrÊp prtÊ punuk untaÊal
Œ
ΠnamaDpan
Πnamalakang
lamat
è š tanggal*ahÊr
c contohtrÊbutanjang kalÊ
dangkan untuk pnamaan gttr dan ttrn a pun mÊrÊp prtÊ punuk unta
mÊal
c
gt amaDpan t amaDpan
gtlamat tlamat
š gtanggal*ahÊr tanggal*ahÊr
amun ada bbrapa pngcualÊan jÊka tÊp atrÊbutn a adalah boolan maka
gttr n a bÊa dÊgantÊ darÊ gt mnjadÊ Ê hÊngga prtÊ ÊnÊ
è
boolan Ê udahnÊkah
1mua tÊp1 gt ama
ontoh kla ahaÊa ang mmÊlÊkÊ nÊm nama dan alamat
0 „ 0 „
„
43. c
„ nanganan Ksalahan
da dua jnÊ kalahan prtama kalahan pada aat kompÊlaÊ ada pula
kalahan ada aat brjalan Êaan a kalahan kompÊlaÊ dapat langung trjadÊ
ktÊka pro kompÊlaÊ hÊngga pro kompÊlaÊ akan dÊbatalkan amun jÊka
kalahann a trbut adalah kalahan aat brjalan maka program akan
brhaÊl brjalan namun aat kalahan trbut trjadÊ maka program akan
mnjadÊ rror
ontoh kalahan mÊaln a
0 „ 0 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„„„„#$„
„„„„„„„„„„„$„
„„„„„„„„„„„#$„*„ „
„
„„„„„„„„ „
„„„„„
„
kÊla mungkÊn tÊdak ada ang alah dngan kod dÊata up dan kod
dÊatapun dapat dÊkompÊl dngan baÊk amun aat dÊjalankan akan trjadÊ
rror aÊtu rror karna trjadÊ pmbagÊan dÊmana haÊl darÊ pmbagÊan
adalah tÊdak trdfÊnÊÊkanlh karna Êtu prlu dÊlakukan pnanganan
kalahan
ׄ ånangkap Ksalahan
gar kalahan ang trjadÊ dapat dÊ dÊtangkap maka kÊta dapat mnggunakan
tr catch
„
„„„**„„„ 00„ „
1 „ „
„„„**„ 10„10„ 1 „ „
„
Êal pada kod blumn a kÊta tlah mmbuat buah program ang
mlakukan pro pmbagÊan ang mn babkan rror maka kÊta dapat
mlakukan pnanganan kalahnn a
0 „ 0 „
44. c
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„„„„„„„„„„„#$„
„„„„„„„„„„„„„„„$„
„„„„„„„„„„„„„„„#$„*„ „
„
„„„„„„„„„„„„ „
„„„„„„„„„„ ; „ „ „
„„„„„„„„„„„„ J D„ 1 „ „ „
„„„„„„„„„„„„ C „
„„„„„„„„„
„„„„„
„
Êka program dÊata dÊjalankan maka akan mnghaÊlkan kluaran %p trjadÊ
rror b 2ro͟
la hroabl mrupakan kla kalahan ang palÊng tÊnggÊ jadÊ kÊta dapat
mnanganÊ luruh kalahan mnggunakan kla hroabl
„ nanganan Scara Brtingkat
r catch tÊdak han a dapat dÊtanganÊ olh atu kla cptÊon dapat juga
dÊtanganÊ olh bbrapa kla cptÊon prtÊ brÊkut
„
„„„**„ 0„„ 00„ 1 „ „
1 „ „# „
„„„**„10„1 „ „#„ 1 „
1 „ „4 „
„„„**„10„1 „ „4„ 1 „
1 „ „) „
„„„**„10„1 „ „)„ 1 „
„
nanganan cara brÊngkat haru brtÊngkat pula jnÊ kla rror n a palÊng
baah harulah kla cptÊon ang palÊng tÊnggÊ mÊal kla hroabl
„ ålontarkan Excption
adang ada kalan a kÊta prlu mmbuat kalahan Êal aat kÊta mmbuat
buah kla ahaÊa maka nÊm ajÊb dÊmaukkan lalu jÊka nÊm tÊdak
dÊmaukkan maka dÊanggap alah
0 „ 0 „
„
„„C;„ „
45. c
„
„„„„ „ „„
„
„„„„ „ „ !„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ „ ! „„ ;„ ; „„
„
„„„„„„„„/„„„„ „
;„ ;„ ; !„ „9 „
„„„„„„„„„
„
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
%ntuk mlontarkan kalahan kÊta haru mnggunakan kuncÊ thro dan mtod
ang mmungkÊnkan mlontarkan kalahan haru mmÊlÊkÊ thro dÊÊkutÊ
dngan kla cptÊon n a
Dngan bgÊtu jÊka kÊta akan mngubah nÊm maka haru dÊtanganÊ kalahann a
mnjadÊ prtÊ ÊnÊ
0 „ 0 „
„
„ 0 C; „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„„„„„„„„C;„;„„ ;„C; „
„„„„„„„„„„„„; ! „
„„„„„„„„„„ ; „ „ „
„„„„„„„„„„„„ J D„ 1 „ „ „
„„„„„„„„„„„„ C „
„„„„„„„„„
„„„„„
„
„ åmbuat Klas Excption
la cptÊon mrupakan kla rror ang dapat dÊgunakan untuk mmbangun
kla cptÊon ang haru dÊtanganÊ rror ÊnÊ bÊa dÊbÊlang compÊlatÊon cptÊon
artÊn a ajÊb dÊtanganÊ
%ntuk mmbuat kla cptÊon kÊta han a prlu mmbuat kla turunan darÊ
kla cptÊon
0 „ 0 „
46. c
„
„„: 1„ „: „„
„
„„„„ „: 1 „ „ „
„„„„„„„„ „
„„„„„
„
„ åmbuat Klas RuntimExcption
la untÊm cptÊon mrupakan kla rror ang rrorn a trjadÊ ktÊka
aplÊkaÊ brjalan artÊn a rror jnÊ ÊnÊ tÊdak prlu langung dÊ catchÊrÊp dngan
pmbagÊan dngan Êta dapat tÊdak mnangkap rror trbut%ntuk mmbuat
rror jnÊ ÊnÊ kÊta dapat mmbuat kla turunan darÊ untÊm cptÊon
„„K03 A „ „M : „ „
„
„„„„ „K03 A „ „„
„„„„„„„„ „
„„„„„
„
Êal kÊta ubah rror pada nÊm kla ahaÊa mnjadÊ rror trbut
0 „ 0 „
„
„ 0 K03 A „
„
„„C;„ „
„
„„„„ „ „ „
„
„„„„ „ „ !„ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„
„
„„„„ „ „ ! „„ ;„K03 A „ „
„
„„„„„„„„/„„„„ „
„„„„„„„„„„„„ ;„ ;„K03 A !„ „9 „
„„„„„„„„„
„
„„„„„„„„„„ „
„„„„„
„
Dngan dmÊkÊan tanpa mnangkap rrorpun kÊta dapat langung mmanggÊl
mtod t Êm$nÊm)
0 „ 0 „
„
47. c
„ 0 C; „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„C;„;„„ ;„C; „
„„„„„„„„; !#$#$5$)# „
„„„„„
„
„ Blok Finally
lok fÊnall mrupakan blok ang lalu dÊjalankan pada pro tr catch baÊk Êtu
trjadÊ rror ataupun tÊdak lok fÊnall trdapat pada bagÊan akhÊr tr catch
ontoh
0 „ 0 „
„
„ 0 C; „
„ 0 K03 A „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„„„„„„„„C;„;„„ ;„C; „
„„„„„„„„„„„„; !#$#$5$)# „
„„„„„„„„„„K03 A „ „ „
„„„„„„„„„„„„ 1 „: „„ „
„„„„„„„„„„„„ C „
„„„„„„„„„/„„
„„„„„„„„„„„„ I„910 „
„„„„„„„„„
„„„„„
„
Êka program dÊata dÊjalankan maka akan kluar tulÊan atÊ DÊjalankan͟ dan
alaupun kÊta maukkan data alah
0 „ 0 „
„
„ 0 C; „
„ 0 K03 A „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„„„„„„„„ „„
„„„„„„„„„„„„C;„;„„ ;„C; „
„„„„„„„„„„„„; ! „
„„„„„„„„„„K03 A „ „ „
„„„„„„„„„„„„ 1 „: „„ „
„„„„„„„„„„„„ C „
48. c
„„„„„„„„„/„„
„„„„„„„„„„„„ I„910 „
„„„„„„„„„
„„„„„
„
aka blok fÊnall akan lalu dÊjalankan alaupun program dÊata rror
49. c
„ Klas Ȃ Klas
ׄ String
prtÊ ang tlah dÊbaha pada matrÊ tÊp data trÊng bukanlah tÊp data
trÊng adalah buah kla amun kla trÊng mmÊlÊkÊ kunÊkan aÊtu kÊta dapat
mnggunakan trÊng tanpa mndklaraÊkann a trlbÊh dahulu
„
„ „„ „
„
adÊ tÊdak prlu mmbuat buah trÊng dahulu
„ „„ ;„ „
DÊkarnakan trÊng mrupakan kla hÊngga trÊng pun mmÊlÊkÊ ban ak
mtod ang dapat kÊta gunakan untuk mlakukan pro manÊpulaÊ trÊng
trbut prtÊ mnjadÊkan luruh hurufn a bar $uppr) kcÊl $uppr) dan
laÊn-laÊn
ontoh
„ „„ „
„
„„„ J 8 „
„
„
aÊl darÊ prÊntah dÊata adalah uppr darÊ hhh͟ aÊtu ͟
×ׄ ånggabungkan String
trÊng mrupakan objk ang unÊk bahkan kÊta dapat mnggabung dua buah
trÊng atau lbÊh da dua cara mnggabungkan trÊng aÊtu mnggunakan tanda
$tambah)
„
„„„„„+„ „„+„„„+„ „
„
tau dapat mnggunakan mtod concat agar lbÊh trlÊhat brorÊntaÊ objk
„
„„„ „
50. c
„ „ „ „
ׄ åmbandingkan String
adang ada kalan a kÊta mlakukan prbandÊngkan trÊng mÊal
0 „ 0 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„
„„„„„„„„ „ #„„„+„ „
„„„„„„„„ #„„ #„+„ „
„
„„„„„„„„ „ 4„„ „
„
„„„„„„„„/„ #„„ 4„ „
„„„„„„„„„„„„ #„+„„„ „„+„ 4 „
„„„„„„„„„ „„
„„„„„„„„„„„„ #„ +„ „ 0„ „ „ „ +„
4„
„„„„„„„„„
„
„„„„„
„
aat dÊjalankan maka haÊln a adalah abc tÊdak ama dngan abc͟ *ho
kok?adahal abc patÊ ama dngan abc $
n ataan a adalah prbandÊngan han a dapat dÊgunakan untuk
mmbandÊngkan tÊp data tÊdak dapat dÊgunakan untuk mmbandÊngkan kla
karna trÊng adalah kla maka tÊdak dapat dÊbandÊngkan mnggunakan tanda
%ntuk mmbandÊngkan objk maka kÊta haru mnggunakan mtod ual$)
mÊlÊk kla trbut jadÊ harun a mmbandÊngkan trÊng adalah bagaÊ
brÊkut
0 „ 0 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„
„„„„„„„„ „ #„„„+„ „
„„„„„„„„ #„„ #„+„ „
„
„„„„„„„„ „ 4„„ „
„
„„„„„„„„/„ # N 4 „„
51. c
„„„„„„„„„„„„ #„+„„„ „„+„ 4 „
„„„„„„„„„ „„
„„„„„„„„„„„„ #„ +„ „ 0„ „ „ „ +„
4„
„„„„„„„„„
„
„„„„„
„
Êka program dÊata dÊjalankan maka haÊln a adalah abc ama dngan abc͟
„ Dat
Dat mrupakan rprntaÊ untuk tanggal dalam ava la Dat brapa pada
pakt javautÊlontoh mmbuat tanggal karang
0 „ 0 „
„
„19 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„
„„„„„„„„9 „ „„ ;„9 „
„„„„„„„„ „
„
„„„„„
„
a angn a alaupun Dat mrupakan rprntaÊ tanggal dalam ava namun
ban ak mtod-mtod mÊlÊk kla Dat ang udah dprcatd $tÊdak
dÊanjurkan untuk dÊgunakan) olh karna Êtu dÊprlukan kla laÊn untuk
mlakukan manÊpulaÊ Dat aÊtu alndar
„ alndar
alndar hampÊr mÊrÊp dngan Dat kla ÊnÊ mrupakan rprntaÊ tanggal
dalam ava ara mmbuat alndar tÊdak mlaluÊ buah kontruktor
mlaÊnkan mnggunakan mtod tatÊc
0 „ 0 „
„
„18 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„
„„„„„„„„8 „ „„8 O „
„
52. c
„„„„„
„
ׄ ångubah alndar
Êka kÊta akan mlakukan pngubah tanggal atau aktu buah calndar baÊk Êtu
mnÊt dtÊk jam harÊ bulan dan tahun maka kÊta dapat mnggunakan mtod
t$)
„
/ D„ „
„
DÊmana fÊld n a adalah
(
) šš c -Œ ngubah data mÊlÊkon
)c -Œ ngubah data dtÊk
) Œ è ngubah data mnÊt
)'- ngubah data jam
)-(-Œè' ngubah data harÊ dalam bulan
)-( ngubah data harÊ dalammÊnggu
)-( ngubah data harÊ dalam tahun
)-Ώ' ngubah data bulan
) ngubah data tahun
ontohn a
0 „ 0 „
„
„18 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„
„„„„„„„„8 „ „„8 O „
„
„„„„„„„„ 8 P:MD„#Q22 „
„„„„„„„„ 8 CF!D„8 9:8:C3:M „
„„„„„„„„ 8 9PRFBRCF!D„4Q „
„
„„„„„
„
%ntuk bulan valu ang dÊmaukkan bukanlah angka mlaÊnkan bulan ang ada
dalam alndar mÊal alndarD
53. c
„ ånambah dan ångurangi alndar
laÊn mngubah cara manual mnggunakan t$) alndar juga mmÊlÊkÊ
mtod add$) ang dÊgunakan untuk mnambah atau mngurangÊ data calndar
trbut formatn a adalah bagaÊ brÊkut
„
/ D„ „
„
DÊmana fÊld pada mtod add$) ama dngan fÊld pada mtod t$) ontoh
0 „ 0 „
„
„18 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„
„„„„„„„„8 „ „„8 O „
„
„„„„„„„„**„ „#$„ „
8 9PRFBRCF!D„#$ „
„
„„„„„
„
Êka akan mnguraÊ data cukup mmaukkan data ngatÊf mÊal
0 „ 0 „
„
„18 „
„
„„I „ „
„
„„„„ „„ „ „ „ „
„
„„„„„„„„8 „ „„8 O „
„
„„„„„„„„**„ „#$„ „
8 9PRFBRCF!D„ -#$„
„
„„„„„
„
54. c
è uliw
Ê î x* x y
czx+z šÊ Ê
{ Ê
Ê ÊvÊ
Ê
ÊÊ Ê j Ê î |
,|
Ê c Ê
Ê Ê ÊÊ
Ê Ê
Ê Ê Ê Ê Ê Ê
ÊÊ Ê š Ê Ê
- }
j . Ê Ê Œ /
Ê ÊÊ Ê
a„ c Êc
a„ Ê c
a„ c c
