1. 1
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
Źródło: www.mays–friseur.de/leistungen/
KURS Zasady zabiegów fryzjerskich
MODUŁ
Różnice w strukturze włosów po koloryzacji
i rozjaśnianiu
2. 2
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
4 Różnice w strukturze włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu
4.1 Stan włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu
Włosy zbudowane są z części, która tkwi w skórze – mianowicie korzenia, oraz
części wystającej ponad jej powierzchnię – łodygi.
4.1.1 Budowa włosa1
Trzon łodygi jest martwą częścią włosa, której warstwa zewnętrzna składa się
z osłonki zwanej łuskami i wewnętrznej kory. Osłonka włosa jest zbudowana z łusek,
które zachodzą na siebie „dachówkowo”, tworząc jego strukturę.
Kora włosa jest jego główną częścią. Zbudowana jest z keratyny, która stanowi
80% ogólnej części włosa. W komórkach i między nimi znajdują się ziarenka barwnika
zwanego pigmentem.
Ze względu na stan włosów można wyróżnić włosy normalne, zniszczone,
przetłuszczające się i mieszane. Włosy normalne są to włosy zdrowe, gładkie, sprężyste
i puszyste.
W strukturze zewnętrznej włosa łuski zachodzą na siebie dachówkowato
i przylegają do siebie. W ten sposób ochraniają one korę włosa przed działaniem
szkodliwych czynników zewnętrznych, urazami mechanicznymi i odparowaniem wody.
4.1.2 Określenie rodzaju włosa2
Chcąc określić poszczególne rodzaje włosów, powinno się uwzględnić ich
budowę i strukturę, czyli:
rozciągliwość;
grubość;
wytrzymałość na zerwanie;
higroskopijność;
zdolności sorpcyjne (chłonność).
Powodem braku elastyczności, sprężystości czy wytrzymałości włosa jest
niedobór wody w jego korze. Natomiast uszkodzenia włókien keratynowych prowadzą
do obniżenia wytrzymałości włosa i ich zerwania, zwiększa się również jego
1 Sumirska Z., Technologia fryzjerstwa. Stylizacja. Zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2006.
2 www.hairstore.pl/rodzaje–wlosow–i–sposoby–ich–pielegnacji–r102.html
3. 3
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
higroskopijność i chłonność. Wpływ na to mają agresywnie działające preparaty
fryzjerskie wykorzystywane podczas zabiegów chemicznych.
Rysunek 4.1. Określenie rodzaju włosa
Źródło: www.pl.fotolia.com/id/56880736
4.1.3 Trichogram
Do precyzyjnej oceny przyczyn występowania chorób skóry głowy – głównie
łysienia – służy trichogram. Badanie to polega na mikroskopowej ocenie około 100
włosów pobranych z czterech lub pięciu okolic owłosionej skóry głowy. Oceniane są
mieszki włosowe i łodygi. Wnioski wynikające z badania są pomocne w ustaleniu
przyczyny łysienia (służą temu pewne charakterystyczne cechy dla poszczególnych form
utraty włosów), a w konsekwencji prawidłowego sposobu leczenia (np. odpowiedni
dobór składników do mezoterapii, leczenie miejscowe i ogólne). Przed badaniem nie
wolno myć włosów przez 3-4 dni ani też stosować preparatów leczniczych, środków
stylingujących oraz wykonywać zabiegów chemicznych. Włosy poddane np. farbowaniu
powinny mieć przynajmniej 1 cm odrostu3.
3 www.epi–centrum.pl/
4. 4
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
Rysunek 4.2. Łysienie
Źródło: www.pl.fotolia.com/id/40893677
4.1.4 Naturalny kolor włosa4
Włosy są naturalnie zabarwione przez pigment zwany melaniną, która stanowi
około 3% masy włosa. Wytwarzana jest ona w macierzy włosa przez konkretne komórki
– melanocyty. Zawartość melaniny wzrasta w warstwie korowej włosa od wewnątrz na
zewnątrz. Najwięcej jest jej w warstwie zewnętrznej, tuż pod łuską. Komórki osłonki nie
zawierają melaniny – są przezroczyste.
We włosie znajdują się dwa rodzaje melaniny:
eumelanina o barwie brązowoczarnego pigmentu (odpowiada za poziom
kolorystyczny włosów);
feomelanina o barwie żółtopomarańczowoczerwonego pigmentu (nadaje
konkretny odcień włosom).
Melaniny są związkami zbudowanymi głównie z pochodnych indolu. Tylko silne
utleniacze powodują całkowity rozpad melaniny, a łagodne – w środowisku zasadowym
– tylko rozjaśniają włosy. Melaniny chronią ich strukturę przed szkodliwym działaniem
promieniowania UV.
4 www.schwarzkopf.pl/skpl/pl/home/regeneracja/porady_i_wskazowki/wiedza–o–wlosach/leksykon–
wlosow.html
5. 5
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
Kolor włosów zależy od odcienia, rodzaju i ilości występujących w nich melanin.
Zawsze występują w nich jednocześnie oba rodzaje melanin. Włosy ciemne, brązowe
i czarne mają więcej eumelaniny, natomiast blond i rude – feomelaniny.
Jeżeli melanin nie ma w ogóle, włosy stają się siwe. Ich odcień zależy nie od ilości,
ale od proporcji eumelaniny i feomelaniny. Włosy, w których nie ma melaniny, są
bezbarwne, wydają się białe bądź jasnożółte.
Kolor włosów człowieka i czas siwienia w największym stopniu zależy od cech
genetycznych, ale uwarunkowany jest również czynnością hormonów. Produkcja
pigmentów maleje wraz z wiekiem. Tak zwany proces siwienia może rozpocząć się już
około 30. roku życia, ale może zajść wcześniej lub później. Obok naturalnie
zabarwionych włosów pojawiają się te pozbawione pigmentu, które fryzjer określa jako
„udział bieli we włosach” lub stopień siwienia.
Rysunek 4.3. Naturalny kolor włosa
Źródło: www.pl.fotolia.com/id/53870940
4.1.5 Koloryzacja chemiczna5
Farby do włosów są obecnie powszechnie stosowane. Służą nie tylko do
maskowania siwizny, ale także do nadania włosom żądango koloru, jego zmiany lub
nadania efektownego odcienia.
Należy pamiętać, że proces farbowania jest procesem chemicznym, w którym
biorą udział szkodliwe dla ustroju substancje. Polega on na otworzeniu łuski włosa
i wniknięciu do niej barwnika. Wewnątrz włosa znajduje się jego część żywa, która
powinna pozostać nienaruszona. Substancje wywołujące ten proces stanowią zagrożenie
zarówno dla struktury włosa, jak i skóry głowy.
5 www.fryzjerzy.pl/index.php?fr=porady&cn=3&co=5
6. 6
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
Jeśli zabieg ten zostanie wykonany w sposób profesjonalny, to nie powinien
spowodować żadnych negatywnych skutków zdrowotnych dla organizmu, włosów oraz
skóry głowy. Przed przystąpieniem do garbowania specjalista powinien najpierw
przeprowadzić wywiad z klientem odnośnie stanu jego włosów oraz próbę uczuleniową.
Następnie powinien wybrać odpowiedni preparat do barwienia, uwzględniając stan,
grubość włosa, jego kolor, jak i barwę, którą chce uzyskać. Bazując na obserwacji efektu
zabiegu, dostosowuje się czas trzymania farby, dbając o to, by nie wniknęła ona zbyt
głęboko, tzn. aby nie przeniknęła do łuski włosa, co uchroni go przed zniszczeniem.
Zabiegi chemiczne koloryzacji można podzielić na zabiegi rozjaśniające
i przyciemniające.
Rysunek 4.4. Koloryzacja chemiczna
Źródło: www.pl.fotolia.com/id/48508536
4.1.6 Rozjaśnianie włosów6
Zabieg rozjaśniania niszczy i rozprasza melaninę – naturalny pigment włosa.
W zależności od zachodzącej reakcji utleniającej uzyskujemy mniejsze bądź większe
odbarwienie włosa. Rozjaśnianie jest dla jego kondycji bardziej agresywne niż
farbowanie. Ze względu na niebezpieczeństwo uszkodzenia włosów powinno się
przeprowadzać ten zabieg, zachowując wszystkie środki ostrożności.
Środki do rozjaśniania obecne są w różnego rodzaju preparatach:
lotiony i toniki rozjaśniające mają słabe działanie utleniające, stosowany w nich
oksydant ma stężenie od 3 do 6%;
szampony rozjaśniające w połączeniu z oksydantem o stężeniu 6% dają efekt
rozjaśnienia o 3 tony;
6 Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa
2006.
7. 7
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
emulsje i żele – są to substancje o silnym działaniu alkalizującym. Zawierają
substancje ochronne i regenerujące strukturę włosa – lanolinę i jej pochodne,
hydrolizatory proteinowe oraz tłuszcze. Łącząc je się z oksydantem 6-9-proc.,
uzyskuje się rozjaśnienie o 4-5 tonów.
Proszki i pasty o mocnym działaniu rozjaśniającym są silnie alkalizujące. Stosuje
się w nich bowiem wzmacniacze rozjaśniania, nadsiarczany oraz nadtlenek magnezu,
który połączony z wodą wydziela dodatkową ilość nadtlenku wodoru. W przypadku tych
produktów używa się oksydantów o stężeniu 6, 9 i 12%.
Substancje utleniające alkalizujące działają na pigment włosa, jak również na
łańcuchy białkowe, w których zakotwiczane są barwniki. Uszkodzenie struktury włosa
podczas utleniania jest tym większe, im wyższe jest stężenie oksydantu i czas jego
działania. Utleniacze osłabiają włos, zmniejszając jego elastyczność i zwiększając jego
podatność na działanie płynów do ondulacji. Przyczyną tego jest rozerwanie wiązań
dwusiarczkowych pomiędzy łańcuchami keratynowymi.
Włosy po rozjaśnianiu mają obniżoną wytrzymałość mechaniczną, są łamliwe
i łatwiej wypadają. Z włosów o uszkodzonej strukturze szybciej też odparowuje woda,
a co za tym idzie – są suche w dotyku i sztywne. Fryzura się nie trzyma i jest bez
połysku. Włosy rozjaśnione mają tendencję, ze względu na zwiększoną porowatość, do
szybszego wchłaniania wszelkich zanieczyszczeń i wolnych rodników, co w
konsekwencji prowadzi do dalszej degradacji włókien białkowych. Zdarza się, że po
zabiegu rozjaśniania nie uzyskamy pożądanego efektu takiego zabiegu.
Aby poszerzyć wiedzę na ten temat, zapoznaj się z prezentacją pt.
„Niewłaściwe efekty rozjaśniania”.
4.1.7 Farbowanie włosów7
Farbowanie, w przeciwieństwie do rozjaśniania, jest zabiegiem mniej niszczącym
włosy ze względu na niższe stężenie oksydantów i rodzaj farb. W koloryzacji uzyskuje
się różne efekty kolorystyczne, które zależą od rodzaju zastosowanego preparatu.
Rodzaj farby wpływa też na trwałość koloru oraz stopień uszkodzenia włosów.
Koloryzacja krótkotrwała – nie wpływa niekorzystnie na strukturę włosa.
Pigmenty oblepiają włosy, ale nie wnikają w ich łuskę. Polimery syntetyczne nadają im
połysk i tworzą na powierzchni włosa filtr ochronny. Koloryzacja jest trwała do
pierwszego mycia. Koloryzacja półtrwała, w zależności od struktury włosów, osadza się
wewnątrz bądź na zewnątrz ich wierzchniej warstwy , czyli na łusce.
W przypadku włosów porowatych, z uchylonymi łuskami, preparat wniknie do
głębszych warstw łusek, ale ze względu na stopień zniszczenia włosa efekt trwałości
będzie krótki. Jako że są to preparaty jednoskładnikowe, nie zawierają silnych substancji
alkalicznych czy utleniaczy. W efekcie trwałość takiego koloru liczona jest do zaledwie
7 Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach, Wydawnictwo SUZI, Warszawa
2006.
8. 8
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
kilku myć. Przy dłuższym ich stosowaniu barwnik nie wypłukuje się do końca i w ten
sposób może pojawić się odrost na włosach.
Farby trwałe – mają barwniki pośrednie, są dwuskładnikowe, a uzyskany dzięki
nim kolor jest długotrwały.
Struktura włosów a zabiegi koloryzacji i rozjaśniania
Wszystkie preparaty do koloryzacji – czy to rozjaśniające, czy barwiące – mają
wpływ na kondycję włosów. Te po zabiegach chemicznych stają się bardziej szorstkie
i porowate. We włosach zdrowych w czasie farbowania nie dochodzi do tak dużych
zmian jak w procesie rozjaśniania. Ale mimo użycia substancji pielęgnacyjnych
wchodzących w skład preparatów rozjaśniających struktura takiego włosa też ulega
zniszczeniu.
Wrażliwość włosów zależy od ich stanu po wcześniejszej koloryzacji chemicznej
lub uszkodzonej struktury. Zła kondycja tej ostatniej sprawia, że włosy są bardziej
chłonne i podczas kolejnego farbowania czy rozjaśniania pęcznieją. Utrzymanie
barwników we włosie porowatym bezpośrednio po farbowaniu jest nietrwałe i przy
każdym następnym myciu zmywają się. Natomiast po zabiegu rozjaśniania pozostają we
włosie.
Grubość włosów i ich przekrój też wpływa na efekt koloryzacji. Na tym samym
poziomie kolorystycznym włosy delikatne szybciej się rozjaśniają i dają pofarbować, niż
włosy grube.
4.1.8 Przeciwskazania do koloryzacji
Koloryzacji nie powinno się wykonywać, gdy:8
występuje uczulenie na środki farbujące;
struktura włosów jest mocno zniszczona;
we włosie obecne są barwniki metaliczne i roślinne.
W sytuacji, gdy mimo przeciwwskazań zabieg farbowania zostanie wykonany
i doprowadzi do poważniejszych zniszczeń włosa, np. ich kruszenia się bądź urywania,
odpowiedzialność za szkody ponosi fryzjer.
8 Sumirska Z., Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2010.
9. 9
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
Rysunek 4.5. Przeciwskazania do koloryzacji włosów
Źródło: www.pl.fotolia.com/id/19171444
4.2 Literatura
4.2.1 Literatura obowiązkowa
Albinus I., Silke D., Nowe fryzjerstwo, Wydawnictwo REA, Warszawa 2012;
Fiest B., Kulikowska-Jakubik T., Richter M., Fryzjerstwo. Podstawy, Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2011;
Sumirska Z., Nowoczesna stylizacja, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2011;
Sumirska Z., Nowoczesne fryzjerstwo, wyd. 2., Wydawnictwo SUZI, Warszawa
2010.
4.2.2 Literatura uzupełniająca
Hülsken M., Kortekamp H., Wiggelinghoff B., Fryzjerstwo wraz z poradami
kosmetycznymi, Wydawnictwo REA, Warszawa 2006;
Sumirska Z., Bezpieczeństwo i higiena pracy w zawodzie fryzjer, Wydawnictwo
SUZI, Warszawa 2002;
Sumirska Z., Chemia preparatów fryzjerskich i ich działanie na włosach,
Wydawnictwo SUZI, Warszawa 2006;
Sumirska Z., Technologia fryzjerstwa. Stylizacja – zeszyt ćwiczeń, Wydawnictwo
SUZI, Warszawa 2006.
10. 10
Kurs: Zasady zabiegów fryzjerskich
4.2.3 Netografia
www.blogblondbunny.blogspot.com/2013/02/tonery.html;
www.mays–friseur.de/leistungen/;
www.pieknewlosy.pl/jak–zbudowana–jest–lodyga–wlosa/;
www.pl.fotolia.com/id/19171444;
www.pl.fotolia.com/id/40893677;
www.pl.fotolia.com/id/40893677;
www.pl.fotolia.com/id/48508536;
www.pl.fotolia.com/id/53870940;
www.pl.fotolia.com/id/56880736;
www.www.epi–centrum.pl/;
www.fryzjerzy.pl/index.php?fr=porady&cn=3&co=5;
www.hairstore.pl/rodzaje–wlosow–i–sposoby–ich–pielegnacji–r102.html;
www.schwarzkopf.pl/skpl/pl/home/regeneracja/porady_i_wskazowki/wiedza–
o–wlosach/leksykon–wlosow.html.
4.3 Spis tabel i rysunków
Rysunek 4.1. Określenie rodzaju włosa..................................................................................................3
Rysunek 4.2. Łysienie.....................................................................................................................................4
Rysunek 4.3. Naturalny kolor włosa........................................................................................................5
Rysunek 4.4. Koloryzacja chemiczna.......................................................................................................6
Rysunek 4.5. Przeciwskazania do koloryzacji włosów.....................................................................9
4.5 Spis treści
4 Różnice w strukturze włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu ................................................2
4.1 Stan włosów po koloryzacji i rozjaśnianiu.............................................................................................2
4.1.1 Budowa włosa.....................................................................................................................................................................2
4.1.2 Określenie rodzaju włosa ..............................................................................................................................................2
4.1.3 Trichogram...........................................................................................................................................................................3
4.1.4 Naturalny kolor włosa ....................................................................................................................................................4
4.1.5 Koloryzacja chemiczna ...................................................................................................................................................5
4.1.6 Rozjaśnianie włosów.......................................................................................................................................................6
4.1.7 Farbowanie włosów.........................................................................................................................................................7
4.1.8 Przeciwskazania do koloryzacji..................................................................................................................................8
4.2 Literatura.............................................................................................................................................................9
4.2.1 Literatura obowiązkowa................................................................................................................................................9
4.2.2 Literatura uzupełniająca................................................................................................................................................9
4.2.3 Netografia..........................................................................................................................................................................10
4.3 Spis tabel i rysunków...................................................................................................................................10