Είδη προς εξαφάνιση - μόλυνση θαλασσών

1. Η γωνιά της θάλασσας
Χαραλάμπης
Στυλιανός
Mιχάλης

2. Μόλυνση παραλιών
• Πλέον χαρακτηρίζεται αρκετά
κρίσιμη η κατάσταση των θαλασσών.
Η γεωργία με τα λιπάσματα, η
βιομηχανία με τα απόβλητα και οι
κατοικίες με τα λύματα, τα
φυτοφάρμακα και τα ζιζανιοκτόνα
έχουν μολύνει τα υπόγεια υδροφόρα
κοιτάσματα, με αποτέλεσμα να έχει
μειωθεί η ποσότητα του πόσιμου
νερού και να καθίστανται οι
θάλασσες λιγότερο κατάλληλες για
την υδρόβια ζωή. Το πρόβλημα
επιδεινώνεται από την υπερεντατική
αλιεία.

3. Πετρελαιοκηλίδες

4. • Ποσότητες πετρελαίου που λόγω ατυχήματος ή
ανθρώπινης αμέλειας διαρρέουν και
εξαπλώνονται στην επιφάνεια της θάλασσας,
αποτελώντας μία από τις σοβαρότερες αιτίες
ρύπανσης και καταστροφής της χλωρίδας και της
πανίδας στην έκταση που καταλαμβάνουν.
Πετρελαιοκηλίδες μπορούν να προκληθούν από
ατυχήματα σε πετρελαιοφόρα δεξαμενόπλοια,
από τον παράνομο καθαρισμό των δεξαμενών
καυσίμου των πλοίων στην ανοιχτή θάλασσα και
την απόρριψη χρησιμοποιημένων λιπαντικών
και υπολειμμάτων καύσης, από ατυχήματα σε
εξέδρες υποθαλάσσιων γεωτρήσεων πετρελαίου
κ.λπ. Η Ελλάδα διατρέχει μεγάλο κίνδυνο από τη
διακίνηση και αποθήκευση των πετρελαιοειδών.

5. Αντιμετώπιση της μόλυνσης
 Νέα μελέτη του ΙΜΟ για τις εκπομπές αερίων
θερμοκηπίου από τα πλοία,
 Νέες τεχνολογίες για βελτίωση της ενεργειακής
απόδοσης των πλοίων το πρόγραμμα TARGETS,
 Απώλεια εμπορευματοκιβωτίων στη θάλασσα,
επιπτώσεις και μέτρα πρόληψης, και
 Βέλτιστες πρακτικές για την ασφαλή λειτουργία
του εξοπλισμού απορρύπανσης πετρελαίου στη
θάλασσα.

6. • Οι παράκτιες εγκαταστάσεις διακίνησης
πετρελαιοειδών και τα εμπορικά πλοία υποχρεούνται
να διαθέτουν σχέδια έκτακτης ανάγκης για την
καταπολέμηση περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας
που να είναι εναρμονισμένα με το τοπικό σχέδιο του
οικείου Γ. Α .Θ. Ε / Υ. Γ. Φ. Π. Π και κατ' επέκταση με το
εθνικό σχέδιο.
• Σε μεγάλης έκτασης σοβαρά περιστατικά ρύπανσης
ενεργοποιείται σε εθνική κλίμακα το δυναμικό
καταπολέμησης της ρύπανσης της θάλασσας.
Ενημερώνονται τα κέντρα διεθνούς συνεργασίας και,
εφόσον κριθεί αναγκαίο, αιτείται η συνδρομή
άλλων χωρών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (
Ενεργοποίηση MIC και πλοίων πετρελαϊκής
απορρύπανσης του EMSA )
Πλωτά και εναέρια μέσα της Δημοκρατίας.

7. • Σύστημα παράκτιων ραντάρ ελέγχου θαλάσσιας
κυκλοφορίας VTMIS στο Τ. Ε. Ν. ,
• EMSA Clean Sea Net Service – σύστημα
δορυφορικής επιτήρησης της θάλασσας για τον
εντοπισμό και ποινικοποίηση πλοίων που προβαίνουν
σε παράνομες απορρίψεις πετρελαίου,
• Έλεγχος πλοίων σε κυπριακά και σε λιμάνια Ε. Ε.
• Μέσα μηχανικής ανάκτησης πετρελαίου (oil
skimmers),
Απορροφητικές πετσέτες και φράγματα,
• Μικρά σκάφη πολλαπλής χρήσης,
• Γεννήτριες,
• Αντλίες, κινητές δεξαμενές, χημικά διασκορπιστικά
πετρελαίου.
•

8. • Συμπέρασμα
• Δεν πρέπει να μολύνουμε τις θάλασσες
γιατί μετά οι επιπτώσεις που θα έχουμε θα
είναι μεγάλες και σοβαρές, όπως θάνατος
πολλών θαλάσσιων ειδών (ψάρια, χελώνες,
φώκιες, κτλ) και διατάραξη των
οικοσυστημάτων. Όμως το να επουλώσει
κανείς τα προβλήματα δεν είναι εύκολο,
χρειάζεται πολύς κόπος αλλά και χρήματα. Το
να δημιουργήσει κάποιος ένα από αυτά τα
προβλήματα δεν είναι δύσκολο έτσι πρέπει
να προσέχουμε στο να μην τα
δημιουργήσουμε.

9. Γόνοι
• Το ελληνικό ψάρι έγινε είδος πολυτελείας και κινδυνεύει να χαθεί από τις
θάλασσες και τη διατροφή μας. Χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, οι μηχανότρατες
οργώνουν τις θάλασσές μας καταστρέφοντας ευαίσθητα οικοσυστήματα.
Συχνά ψαρεύουν παράνομα σε απόσταση αναπνοής από την ακτή,
σπαταλούν τη θαλάσσια ζωή πετώντας πίσω στη θάλασσα τη μισή ψαριά
τους και διοχετεύουν παράνομα ψάρια σε μικρό μέγεθος (γόνο) στην
αγορά.
• Αυτές οι καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές απειλούν το παρόν και το
μέλλον των ελληνικών ψαριών και χιλιάδων ανθρώπων, οι οποίοι βασίζουν
το επάγγελμα και την επιβίωσή τους στο ψάρι (όπως οι παράκτιοι αλιείς, οι
ιχθυοπώλες, ακόμα και οι ιδιοκτήτες ταβερνών, αλλά και οι ίδιοι οι
εργαζόμενοι στις μηχανότρατες). Επιπλέον, επηρεάζουν αρνητικά τον
ελληνικό τουρισμό που συνδέεται άμεσα με τις θάλασσές μας.

19. Δελφίνι
• Ταστικά, που ανήκουν στην ίδια οικογένεια με
τις φάλαινες. Υπάρχουν περίπα δελφίνια είναι
θαλάσσια θηλου 17 γένη δελφινιών και 40
είδη. Η ονομασία αναφέρεται κυρίως στα
"γνήσια δελφίνια" της υπο-οικογένειας των
Δελφινιδών, που όμως επεκτείνεται και σε
άλλα είδη ("μη γνήσια δελφίνια"), όπως αυτά
της οικογένειας των Πλατανιστιδών και των
Στενιδών

23. Χελώνα καρέτα-καρέτα
• Η καρέτα καρέτα (Caretta caretta) ή χελώνα καρέτα
(γράφεται και με δύο τ, καρέτα) είναι είδος θαλάσσιας
χελώνας με παγκόσμια κατανομή. Ανήκει στην
οικογένεια των χελωνιειδών. Οι χελώνες κατά μέσο
όρο έχουν μήκος 90 cm όταν αναπτυχθούν πλήρως, αν
και έχουν ανακαλυφθεί μεγαλύτερα δείγματα έως 280
cm. Η ενήλικη χελώνα ζυγίζει περίπου 135 kg, με τα
μεγαλύτερα δείγματα να ζυγίζουν περισσότερο από
450 kg. Το χρώμα του δέρματος κυμαίνεται από
κίτρινο έως καστανό και το κέλυφος είναι συνήθως
κοκκινωπό-καφέ. Δεν είναι ορατές εξωτερικές
διαφορές ως προς το φύλο μέχρις ότου η χελώνα
ενηλικιωθεί. Η πιο προφανής διαφορά είναι ότι τα
ενήλικα αρσενικά έχουν πιο χοντρές ουρές και
μικρότερο πλάστρο από τα θηλυκά.

24. • Η Caretta caretta απαντά στον Ατλαντικό, τον
Ειρηνικό και τον Ινδικό Ωκεανό, καθώς επίσης και
τη Μεσόγειο Θάλασσα. Περνάει το μεγαλύτερο
μέρος της ζωής της σε θαλασσινό νερό και
εκβολές, με τα θηλυκά να βγαίνουν για λίγο στην
ξηρά για να γεννήσουν τα αυγά. Η Caretta
caretta έχει χαμηλό ρυθμό αναπαραγωγής τους:
τα θηλυκά γεννούν κατά μέσο όρο τέσσερις
ομάδες αυγών και στη συνέχεια να γίνονται
ανενεργές και δεν μπορούν να ξανά ωοτοκήσουν
για τα δύο έως τρία έτη. Η Caretta caretta
φθάνει στη σεξουαλική ωριμότητα σε ηλικία 17-
33 ετών και έχει διάρκεια ζωής 47-67 χρόνια.[3]

25. • Η Caretta caretta είναι παμφάγα και τρέφεται
κυρίως με ασπόνδυλα του βυθού. Τα μεγάλα
και ισχυρά σαγόνια της χρησιμεύουν ως ένα
αποτελεσματικό εργαλείο για να κομματιάσει
το θήραμά του. Τα μικρά έχουν
πολυάριθμους εχθρούς: τα αυγά είναι
ιδιαίτερα ευάλωτα σε χερσαίους θηρευτές.
Μόλις οι χελώνες ενηλικιωθούν, το μεγάλο
μέγεθός τους έχει ως αποτέλεσμα μόνο
μεγάλα θαλάσσια ζώα, όπως οι καρχαρίες, να
τις κυνηγούν.

26. • Οι χελώνες Caretta caretta θεωρούνται είδος υπό
εξαφάνιση και προστατεύονται από τη Διεθνή Ένωση για
τη Διατήρηση της Φύσης. Ο παρατημένος αλιευτικός
εξοπλισμός είναι υπεύθυνος για πολλούς θανάτους
χελωνών. Οι χελώνες μπορούν επίσης να πάθουν ασφυξία
εάν είναι παγιδευμένες σε αλιευτικές τράτες. Οι ειδικές
συσκευές έχουν τοποθετηθεί στα δίκτυα στο πλαίσιο των
προσπαθειών για τη μείωση της θνησιμότητας,
παρέχοντας μια οδό διαφυγής για τις χελώνες. Η απώλεια
των κατάλληλων παραλιών ωοτοκίας και η εισαγωγή νέων
αρπακτικών έχουν επίσης επηρεάσει το πληθυσμών των
χελωνών. Οι προσπάθειες για την αποκατάσταση του
αριθμού τους απαιτούν διεθνή συνεργασία, δεδομένου ότι
οι χελώνες περιφέρονται τεράστιες εκτάσεις του ωκεανού
και οι παραλίες ωοτοκίας είναι διασκορπισμένες σε
διάφορες χώρες.

28. Λευκός καρχαρίας
• Ο λευκός καρχαρίας είναι μεγάλος λευκός,
λευκός θάνατος ή και σκέτο καρχαρίας, είναι
ένας εξαιρετικά μεγάλος καρχαρίας που
βρίσκεται στα παράκτια νερά κοντά στην
επιφάνεια σε όλους τους σημαντικούς
ωκεανούς.

30. Φυσητήρας
• Η φάλαινα φυσητήρας ανήκει στην κατηγορία των
θηλαστικών "κήτη" όπως και οι υπόλοιπες φάλαινες. Έχει
μήκος 11-18 μ. Κατέχει το ρεκόρ κατάδυσης των φαλαινών,
καθώς μπορεί να καταδυθεί σε βάθος 1000 μ.
• περιγραφή
• Η φάλαινα φυσητήρας έχει μια γκρι απόχρωση σε όλο της
το σώμα. Το κεφάλι της είναι στρογγυλό, με το στόμα της
να βρίσκεται κάτω από τη μέση του κεφαλιού. Μετά το
κεφάλι της, το σώμα της είναι ρυτιδωμένο, έως λίγο πριν
την ουρά της. Η ουρά της είναι κάπως χοντρή, όπως
άλλωστε και το υπόλοιπο σώμα της. Τα πτερύγιά της
βρίσκονται αρκετά μπροστά, και είναι σχετικά μικρά σε
σχέση με το πελώριο σώμα της. Κινείται όπως όλες η
φάλαινες, ανεβοκατεβάζοντας