Is หรือ isis คือ

1. IS หรือ ISIS คือ
จากเหตุความไม่สงบในพื้นที่ตะวันออกกลางที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเหตุการณ์ล่าสุดที่ทาให้คนทั้งโลกตกอยู่ในความตื่นตระหนก
และโศกสลดที่สุด คือการสังหาร 2 ตัวประกันชาวญี่ปุ่น และการเผาทั้งเป็นตัวประกันนักบินจอร์แดน เป็นความเหี้ยมโหดของทั้งสอง
เหตุการณ์เกิดขึ้นโดยฝีมือกลุ่มคนที่อ้างตัวเป็นกลุ่มไอซิส (ISIS) หรือ กลุ่มรัฐอิสลามในอิรักและซีเรีย (Islamic State of
Iraq and Syria) เพื่อให้เข้าใจถึงที่มาที่ไปของกลุ่มคนที่ทั่วโลกกาลังขนานนามว่าเป็นกลุ่มผู้ก่อการร้ายที่เหี้ยมโหดที่สุด และสาเหตุ
ของการฆ่าฟันที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน มาย้อนดูถึงจุดกาเนิดของกลุ่มไอซิสตามข้อมูลที่สานักข่าวซีเอ็นเอ็น ได้นาเสนอเอาไว้กัน
นางสาวปาริชาต พันธ์ธรรม นักศึกษาภาค กศ.พบ. 29
รหัสนักศึกษา 5530123315049

2. กำเนิดกลุ่ม ISIS
• ย้อนกลับไปในปี 2549 กลุ่มอัลกออิดะห์ในอิรักซึ่งอยู่ภายใต้การนาของ อาบู มูซาบ อัล-ซาคาวี มีเป้ าหมายสาคัญคือการรวมกลุ่มผู้ทา
สงครามต่อต้านชาวมุสลิมชีอะห์เข้าด้วยกัน และก็ประสบผลอย่างน่าพอใจเมื่อสามารถระเบิดมัสยิดอัล-อัสกอรี มัสยิดสาคัญของชาวชีอะห์ใน
เมืองซามาร์ราได้สาเร็จ
แต่ในเวลาต่อมา อัล-ซาคาวี ถูกสังหารโดยกองกาลังสหรัฐฯ ทาให้กลุ่มนักรบอัลกออิดะห์ในอิรักพลอยแตกฉานซ่านเซ็นและอ่อนแอ
ลงจนแทบถูกทาลายราบคาบ แต่ก็ไม่เป็นเช่นนั้น เมื่อในที่สุดกองทัพสหรัฐฯ ได้จากอิรักไปพร้อมกับผู้เชี่ยวชาญสถานการณ์สงครามและการ
รับมือกลุ่มนักรบอิสลาม ความขาดแคลนทหารมากประสบการณ์ของอิรัก ประกอบกับการแบ่งแยกย่อยของกองทัพไปตามแนวเขตแดนต่าง ๆ
ความขาดแคลนยุทโธปกรณ์สาหรับใช้ในยามจลาจล และความหย่อนประสิทธิภาพของการลาดตระเวน ทาให้ในเวลาเพียงไม่นานกลุ่มอัล
กออิดะห์ก็ก่อตัวขึ้นใหม่ ภายใต้ชื่อ ISI (กลุ่มรัฐอิสลามในอิรัก) ก่อนจะ เพิ่ม ซีเรีย (Syria) เข้าไปในภายหลัง กลายเป็น ISIS อย่างที่
เรารู้จักในปัจจุบัน
กลุ่ม ISI ใช้ประโยชน์จากความหวาดวิตกชาวมุสลิมสุหนี่ ที่เกรงว่าพวกตนจะถูกข่มเหงกดดันจากรัฐบาลของนายนูริ อัล-มาลิกิ ซึ่ง
เป็นชาวมุสลิมชีอะห์ ประกอบกับการจับนักการเมืองอาวุโสที่เป็นชาวสุหนี่และการปราบปรามการลุกฮือของชาวสุหนี่ คอยปลุกระดมและ
รวบรวมพรรคพวกภายใต้แนวคิดเดียวกันขึ้นมา

3. ใครคือผู้นำของ ISIS ?
อาบู บัค อัล-บัค
ดาดี ผู้นากลุ่ม
ISIS
ผู้นาเดิมของ ISI คือ อาบู โอมาร์ อัล-บัคดาดี ซึ่งถูกสังหารระหว่างการปะทะกับกองกาลังผสมสหรัฐฯ-อิรัก และ
ในที่สุด ISI ก็ได้ผู้นาใหม่ในปี 2553 คือนาย อาบู บัค อัล-บัคดาดี ซึ่งมีอายุ 39 ปีในขณะนั้น ข้อมูลส่วนตัวเกี่ยวกับ
อาบู บัค อัล-บัคดาดี ไม่ค่อยเป็นที่เปิดเผยมากนัก เบื้องต้นทราบเพียงว่าศึกษาจบทางด้านอิสลามศึกษาจาก
มหาวิทยาลัยอิรัก เคยสร้างกองกาลังของตัวเองขึ้นในเมืองซามาร์ราและดิยาลามาก่อน และถูกจับเข้าคุกทหารอเมริกัน
ที่เมืองบุคคา ทางตอนใต้ของอิรักอยู่นาน 4 ปี ในฐานก่อกบฏ และถูกปล่อยตัวออกมาในปี 2552
อาบู บัค อัล-บัคดาดี ขึ้นเป็นผู้นาในช่วงที่ ISI กาลังอ่อนแอ แต่เมื่อสหรัฐฯ ถอนกาลังกลับไปเขาก็สามารถ
เรียกความยิ่งใหญ่ของกลุ่มนักรบอิสลามกลับคืนมา

4. เป้ ำหมำยของ ISIS
• เป้ าหมายของกลุ่มนักรบอิสลามนี้คือการจัดตั้งรัฐอิสลามขึ้นมา ISIS ได้สร้างกฎหมายของ
ตนเองที่เรียกว่า กฎชารีอะห์ (Sharia law) อันตราขึ้นจากบัญญัติศาสนาอิสลาม เพื่อ
ควบคุมผู้คน ชารีอะห์เป็นกฎหมายที่เข้มงวดกวดขัน ลงโทษกันอย่างรุนแรงจริงจัง และควบคุม
ครอบคลุมทุกด้านของชีวิต ไม่ใช่เพียงมิติทางศาสนา

5. แหล่งเงินทุนของ ISIS มำจำกไหน ?
• ในช่วงเริ่มแรกที่ ISIS ยังไม่แกร่งกล้า กลุ่มนักรบอิสลามดูไม่ต่างอะไรกับแก๊งอันธพาลกวนเมือง โดยมีวิธีการ
หาเงินเข้ากลุ่มด้วยการปล้นทรัพย์ ตลอดจนการขู่เก็บค่าคุ้มครองจากธุรกิจต่าง ๆ เมื่อเงินเริ่มมีมากก็เริ่ม
เปลี่ยนแปลงวิธีการโจมตี เป็นทั้งการระเบิดชีพหรือการลอบสังหาร โดยฆ่าทั้งเจ้าหน้าที่รัฐและตารวจ
ลาดตระเวนแน่นอนว่าได้ยึดเอาอาวุธของทางการมาครอบครองด้วย นอกจากนี้ยังมีการโจมตีคุกเพื่อ
ปลดปล่อยนักโทษแล้วดึงเข้ามาเป็นพวกตน
ในที่สุด อาบู บัค อัล-บัคดาดี ก็ได้ปรับยุทธวิธีให้กลุ่ม ISIS สามารถแสวงหาทรัพยากรได้อย่างสูงสุด
คือการยึดและครอบครองดินแดนนั่นเอง

6. อะไรคือสิ่งที่ทำให้ ISIS ยืนหยัดขึ้นมำได้ถึงปัจจุััน ?
• อาบู บัค อัล-บัคดาดี หลีกเลี่ยงที่จะก่อความผิดพลาดเช่นเดียวกับที่ อาบู มูซาบ อัล-ซาคาวี อดีตผู้นาอัลกออิ
ดะห์คนเก่าเคยก่อไว้ ที่ได้พยายามกาจัดผู้นาคนสาคัญของกลุ่มในพื้นที่ที่บุกเข้ายึดครอง แทนที่จะกาจัด อัล-
บัคดาดี กลับจะยกบุคคลนั้นไว้เสมอเดิม ดังเช่นการเข้ายึดเมืองฟัลลูจาห์เมื่อเดือนมกราคม 2557 แทนที่ ISIS
จะปักธงดาอันเป็นสัญลักษณ์ของการยึดครองเมือง ทางกลุ่มกลับประสานเพื่อทางานร่วมกันกับผู้นากลุ่มคนใน
พื้นที่แทน
นอกจากนี้ISIS ยังพยายามซื้อใจคนในพื้นที่ ด้วยการจัดตั้งกลุ่มที่ให้ความช่วยเหลือในด้านต่าง ๆ
ขึ้นมา ทั้งสวัสดิการสังคม จัดกิจกรรมสาหรับเด็ก ๆ แจกจ่ายอาหารและข้าวของที่จาเป็น ตลอดจนเปิดคลินิก
รักษาขึ้นในพื้นที่นั้น ๆ แต่ทุกอย่างยังคงดาเนินไปภายใต้การปกครองด้วยกฎหมายชารีอาห์อย่างเข้มงวด

7. เหตุใดซีเรียจึงตกเป็นเป้ ำยึดครองของกลุ่ม ?
• ดังที่ได้กล่าวไปแล้วว่าเดิมทีกลุ่มไอซิสยังเป็นเพียง ISI ที่หมายจัดตั้งรัฐอิสลามขึ้นในอิรักเท่านั้น แต่ในเวลา
ต่อมาก็ได้พบว่าซีเรียสามารถเป็นฐานที่ตั้งที่ดีของกลุ่มได้ หน่วยงานต่อต้านก่อการร้ายของสหรัฐฯ เคยได้
วิเคราะห์ไว้ว่า กลุ่มนักรบอิสลามได้พบว่าทั้งอิรักและซีเรียสามารถเป็นสนามรบของกลุ่มตนที่สามารถถ่ายเททั้ง
กองกาลังและทรัพยากรสู่กันได้โดยง่าย ผ่านทางแนวพรมแดนของทั้งสองประเทศที่อยู่ติดกัน และจะเป็นที่มั่นที่
เสริมสร้างความแข็งแกร่งให้กับกลุ่ม
เมื่อสงครามกลางเมืองในซีเรียที่ปะทุขึ้น จึงยิ่งเป็นผลดีต่อ ISI ประธานาธิบดีบาชาร์ อัล-อัสซาด ของ
ซีเรีย เริ่มสูญเสียการปกครองพื้นที่ส่วนใหญ่ทางตอนเหนือและตลอดแนวพรมแดนที่ประชิดกับอิรักไป ISI จึง
เริ่มคืบเข้ายึดครองพื้นที่เพื่อใช้เป็นฐานที่มั่นในการรวบรวมพลพรรคนักรบต่างชาติ เพื่อจัดตั้งกองกาลัง
ตลอดจนเพื่อใช้เป็นที่หลบภัยจากกองทัพอิรัก และในที่สุดสามารถเข้ายึดครองเมืองรัคกา ฮอมส์ และอเลปโป
ได้แล้ว

8. แผนที่แสดงพื้นที่ยึดครองของ ISIS

9. ควำมเกี่ยวข้องระหว่ำง ISIS และกลุ่มอัลกออิดะห์อื่น
• มีช่วงเวลาหนึ่งซึ่ง ISIS อันนับเป็นหนึ่งในกลุ่มนักรบอัลกออิดะห์ เกือบจะไม่ลงรอยกับกลุ่มอัลกออิดะห์อื่น ๆ โดยในปี 2556 ที่
ISIS เข้ายึดครองพื้นที่บางส่วนในซีเรียได้สาเร็จ และได้ประกาศดึงขบวนการแนวร่วมประชาชนของซีเรียหรือกองกาลังอัล-
นุสรา (al-Nusra Front) ที่มีจุดประสงค์ล้มล้างรัฐบาลชีอะห์ของนายบาชาร์ อัล-อัสซาด เข้ามาเป็นพวก แต่กลุ่มอัล-
นุสรา กลับไม่ยินยอม จนมีการปะทะระหว่างกลุ่มทั้งสอง ซึ่งต่างก็มองตนเองเป็นนักรบอัลกออิดะห์เกิดขึ้น
ผู้นาใหญ่ของอัลกออิดะห์ นายอัยมาน อัล-ซาวาฮีรี ที่คาดว่าน่าจะซ่อนตัวอยู่ในอัฟกานิสถานหรือปากีสถาน เคยมีความ
พยายามในการช่วยไกล่เกลี่ยความขัดแย้งของทั้งสองฝ่าย แต่แล้วก็ล้มเลิกความตั้งใจไป หลังจากที่ ISIS ไม่ยินยอมที่จะมุ่งยึด
ครองแค่อิรักเพียงประเทศเดียว
และแทนที่จะพยายามปรองดอง ISIS ได้บอกกับนายอัล-ซาวาฮีรี ว่า "ชีคอุซามะห์ (อุซามะห์ บิน ลาดิน) ได้รวม
เหล่านักรบไว้ภายใต้คาว่า มูจาฮิดีน ทว่าท่านได้สร้างความแตกแยก ท่านทาให้เหล่ามูจาฮิดีนเศร้าโศก และทาให้ศัตรู
ของมูจาฮิดีนยินดีเพราะท่านสนับสนุนคนทรยศ.." โดยท่านที่ ISIS กล่าวถึงนี้คือ อาบู โมฮัมเหม็ด อัล-โจลานิ ผู้นากลุ่ม
อัล- นุสรา นั่นเอง
จากถ้อยแถลงอย่างเชื่อมั่นในตนเองของ ISIS นี้สามารถโน้มน้าวนักรบต่างชาติจานวนมากเข้ามาเป็นพวกได้ ส่งผลให้
การปะทะกับกลุ่มอัล-นุสรา ยังคงดาเนินต่อไป ในขณะที่ ISIS เองก็เตรียมการรุกรานอิรักขนานใหญ่ไปพร้อม ๆ กัน

10. ยุทธวิธีกำรโจมตีของ ISIS
• ISIS มีกลยุทธ์โจมตีที่ชาญฉลาด ดังเช่นเมื่อเข้ายึดเมืองฟัลลูจาห์ได้แล้ว ก็ยังก่อกวนโจมตีเมืองข้างเคียงใน
จังหวัดอันบาร์ซึ่งอยู่ทางตะวันตกของอิรักไปด้วย เพื่อดึงกองกาลังทหารจากทางตอนเหนือลงมา หมายให้
สอดคล้องกับแผนการที่ใหญ่กว่า คือเข้ายึดเมืองโมซูลในจังหวัดนิเนเวห์ที่อยู่ทางตอนเหนือของประเทศต่อไป
และก็ประสบผลสาเร็จดังคาด
นอกจากนี้ก็ยังมีกลยุทธ์การปะทะและจุดระเบิดพลีชีพในเมืองเป้ าหมายหลาย ๆ แห่งที่กองทัพกาลัง
เฝ้ าระวังอยู่พร้อม ๆ กัน เพื่อสร้างความระส่าระสายทั้งโจมตีและทาลายความเชื่อมั่นของกองทัพไปพร้อม ๆ
กัน

11. จุดอ่อนของ ISIS
• นักวิเคราะห์จากหน่วยงานต่อต้านก่อการร้ายของสหรัฐฯ เผยกับสานักข่าวซีเอ็นเอ็นว่า ส่วนที่สามารถเป็นจุดอ่อนของ ISIS ได้
คือ การแผ่ขยายกาลังออกไปอย่างรวดเร็วและการหมายครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมดของอิรัก เสี่ยงจะทาให้ทุกอย่างอยู่เกินความ
ควบคุมของกลุ่ม ตลอดจนการเข้ายึดครองเมืองโมซูล ซึ่งเป็นพื้นที่จับจ้องของทั้งชาวอิรักและชาวเคิร์ด จะทาให้ ISIS ต้องรับมือ
ศึกจากทั้งสองทาง ทั้งจากกองทัพอิรักเองและจากนักรบมากประสบการณ์ของชาวเคิร์ดด้วย
นอกจากนี้ยังระบุว่า ISIS ไม่สามารถชักนาหรือครอบงาชุมชนชาวมุสลิมสุหนี่ใด ๆ ได้เลย ไม่ว่าจะในอิรักหรือซีเรียก็
ตาม
อย่างไรก็ตามความอ่อนแอของทั้งรัฐบาลอิรักและซีเรีย ซึ่งกาลังเผชิญหน้ากับกลุ่ม ISIS ที่นับวันจะยิ่งแข็งแกร่งขึ้น จาก
การรวมหมู่กันของนักรบทั้งในอิรักและซีเรียเอง ตลอดจนชาติอาหรับอื่น ๆ จะทาให้สงครามในตะวันออกกลาง ซึ่งเริ่มมีหลาย
ประเทศเข้ามาเกี่ยวข้องพัวพัน จะเข้มข้นรุนแรงขึ้นและคงยังไม่มีทีท่าว่าจะสงบลงในเร็ววันนี้