Derste gösterilebilecek, uygulama ve test barındıran bir sunum.

2. Bir i , bir olu , bir hareket bildiren kelimelereş şBir i , bir olu , bir hareket bildiren kelimelereş ş
verilen ad. Fiilin, ahıs ve zaman bildirmeden,şverilen ad. Fiilin, ahıs ve zaman bildirmeden,ş
yalnız i , hareket, olu anlamı ta ıyan ve -ş ş şyalnız i , hareket, olu anlamı ta ıyan ve -ş ş ş mekmek
ekiyle söylenen biçimineekiyle söylenen biçimine mastarmastar denir. Birdenir. Bir
mastarın sonundaki -mastarın sonundaki -mekmek çıkarılınca geriyeçıkarılınca geriye
kalan bölümünekalan bölümüne fiilin köküfiilin kökü veyaveya gövdesigövdesi denir.denir.
Mesela:Mesela: BakıyorumBakıyorum fiilinin mastarıfiilinin mastarı
BakmakBakmak, kök veya gövdesi, kök veya gövdesi bakbaktır. Mastar, fiilintır. Mastar, fiilin
ismidir. Onun için mastarlar isimler gibiismidir. Onun için mastarlar isimler gibi
çekilirlerçekilirler

3. in, hareketin, içinde geçti i, geçece i;İş ğ ğin, hareketin, içinde geçti i, geçece i;İş ğ ğ
olu un içinde oldu u, olaca ı süreyeş ğ ğolu un içinde oldu u, olaca ı süreyeş ğ ğ fiilinfiilin
zamanızamanı denir.denir.
Fiillerin bildirdi i i i, hareketi yapan veyağ şFiillerin bildirdi i i i, hareketi yapan veyağ ş
bir olu un içinde bulunan varlı aş ğbir olu un içinde bulunan varlı aş ğ fiilinfiilin
ahsışahsış veya veya özneözne denir. denir.

4.  Fiiller de isim soylu kelimeler gibi yapıFiiller de isim soylu kelimeler gibi yapı
bakımından üçe ayrılır:bakımından üçe ayrılır:
1-Basit Fiiller1-Basit Fiiller
2- Türemi Fiillerş2- Türemi Fiillerş
3- Birle ik Fiillerş3- Birle ik Fiillerş

6.  Yapım eki almamı , bir tek kelimedenşYapım eki almamı , bir tek kelimedenş
olu an, yani kök hâlindeki fillerdir.şolu an, yani kök hâlindeki fillerdir.ş
Ço unlukla tek hecelidir. Çok hecelilerğÇo unlukla tek hecelidir. Çok hecelilerğ
de vardır. Fiil kökünden sonra bir tirede vardır. Fiil kökünden sonra bir tire
i areti getirilerek ifade edilir.şi areti getirilerek ifade edilir.ş
 Gel-, yaz-, oku-, sev-, kıvır-, çevir-,Gel-, yaz-, oku-, sev-, kıvır-, çevir-,
kavu -...şkavu -...ş

7.  NotNot:Tire i areti kullanılmaz da nokta veyaş:Tire i areti kullanılmaz da nokta veyaş
ünlem kullanılırsa emir çekimi olur. Bu,ünlem kullanılırsa emir çekimi olur. Bu,
bütün fiiller için geçerlidir: Gel! Oku.bütün fiiller için geçerlidir: Gel! Oku.
Yaz!...Yaz!...
Basit Fiiller

8.  Dilimizde hem isim hem de fiil köküDilimizde hem isim hem de fiil kökü
olarak kullanılan kelimeler vardır kiolarak kullanılan kelimeler vardır ki
bunlara seste kökler denir:A rı, a rı-;ş ğ ğbunlara seste kökler denir:A rı, a rı-;ş ğ ğ
boya, boya-, tat, tat-, eski, eski-...boya, boya-, tat, tat-, eski, eski-...
Basit Fiiller

9. sim veya fiil kökleriyle yansımalardan,İsim veya fiil kökleriyle yansımalardan,İ
yapım ekleriyle türetilmi fiillerdir.şyapım ekleriyle türetilmi fiillerdir.ş
BunlaraBunlara fiil gövdesifiil gövdesi ((tabanıtabanı) denir.) denir.
Ben-imse-, açık-la, mor-ar, av-la-, ince-l-,Ben-imse-, açık-la, mor-ar, av-la-, ince-l-,
çat-la-, pat-la-, gür-le-, ırıl-da-, hav-la-,şçat-la-, pat-la-, gür-le-, ırıl-da-, hav-la-,ş
me-le-, fısıl-da-, kov-ala-, ba -la-t, uç-ur-,şme-le-, fısıl-da-, kov-ala-, ba -la-t, uç-ur-,ş
yat-ı- -, ak-ı-t-, dü -ü-r-, sev-in-...ş şyat-ı- -, ak-ı-t-, dü -ü-r-, sev-in-...ş ş

10. Türemi Fiillerş
HAV - LA - MAK
F LİİF Lİİ
TABANITABANI

11.  a) sim soyu kelimelerden türetilen fiillerİ
 b)Fiil kök ve gövdelerinden türetilen
fiiller

12. e-i-a(l)e-i-a(l): az-al-mak, düz-el-mek, kör-el-mek, do ru-l-ğ: az-al-mak, düz-el-mek, kör-el-mek, do ru-l-ğ
mak, sivri-l-mek, e ri-l-mek, dar-al-mak...ğmak, sivri-l-mek, e ri-l-mek, dar-al-mak...ğ
Not:Not: Bu ek, "k" ile biten kelimelere gelince "k" dü er:şBu ek, "k" ile biten kelimelere gelince "k" dü er:ş
küçü(k)-l-mek, alça(k)-l-mak, yükse(k)-l-mek...küçü(k)-l-mek, alça(k)-l-mak, yükse(k)-l-mek...
-la/-le-la/-le: ot-la-mak, yem-le-mek, ba -la-mak, yavru-la-ş: ot-la-mak, yem-le-mek, ba -la-mak, yavru-la-ş
mak, tek-rar-la-mak, bayat-la-mak, tuz-la-mak, zayıf-mak, tek-rar-la-mak, bayat-la-mak, tuz-la-mak, zayıf-
la-mak, ba ı -la-mak...ğ şla-mak, ba ı -la-mak...ğ ş
Not:Not: Bu ekle, ünlemlerden üf-le-mek, of-la-mak...; sesBu ekle, ünlemlerden üf-le-mek, of-la-mak...; ses
taklidi için kullanılan kelimelerden gür-le-mek, ar-ştaklidi için kullanılan kelimelerden gür-le-mek, ar-ş
la-mak, zır-la-mak, hav-la-mak, hor-la-mak...la-mak, zır-la-mak, hav-la-mak, hor-la-mak...
biçiminde de fiiller türetilirbiçiminde de fiiller türetilir..
Türemi Fiillerş

13. -la /-le :ş ş-la /-le :ş ş haber-le -mek, mektup-la -mak, güzel-le -mek, iyi-le -mek,ş ş ş şhaber-le -mek, mektup-la -mak, güzel-le -mek, iyi-le -mek,ş ş ş ş
a ır-la -mak....ğ şa ır-la -mak....ğ ş
-ar/-er/-r:-ar/-er/-r: ba -ar-mak, mor-ar-mak, kara-r-mak, ye (ya )-er-mek,ş ş şba -ar-mak, mor-ar-mak, kara-r-mak, ye (ya )-er-mek,ş ş ş
gö(gök)er-mek, boz-ar-mak....gö(gök)er-mek, boz-ar-mak....
-a/-e:-a/-e: ya -a-mak, kan-a-mak, tün-e-mek, uzun: uz-a-mak, oyun:oyn-a-şya -a-mak, kan-a-mak, tün-e-mek, uzun: uz-a-mak, oyun:oyn-a-ş
mak...mak...
-sa/-se:-sa/-se: benim-se-mek, su-sa-mak, garip-se-mek...benim-se-mek, su-sa-mak, garip-se-mek...
-da/-de:-da/-de: Ses taklidi için kullanılan kelimelerden:Ses taklidi için kullanılan kelimelerden: gümbür-de-mek, takır-gümbür-de-mek, takır-
da-mak, hırıl-da-mak, inil-de-mek, ırıl-da-mak, u ul-da-mak...ş ğda-mak, hırıl-da-mak, inil-de-mek, ırıl-da-mak, u ul-da-mak...ş ğ
-kir (-kır/-kur/-kür):-kir (-kır/-kur/-kür): Yansımalardan fiil türetir:Yansımalardan fiil türetir: püs-kür-mek, hay-kır-püs-kür-mek, hay-kır-
mak, fı -kır-mak, hıç-kır-makşmak, fı -kır-mak, hıç-kır-makş
Türemi Fiillerş

14. -(a)la/-(e)le-(a)la/-(e)le:e -ele-mek, kov-ala-mak....ş:e -ele-mek, kov-ala-mak....ş
-(i):-(i):sür-ü-mek, kaz-ı-maksür-ü-mek, kaz-ı-mak
-(i)l:-(i)l:dik-il-mek, yak-ıl-mak, üz-ül-mak...dik-il-mek, yak-ıl-mak, üz-ül-mak...
-(i)n:-(i)n:sil-in-mek, kaç-ın-mak, gör-ün-mek...sil-in-mek, kaç-ın-mak, gör-ün-mek...
-(i) :ş-(i) :ş gir-i -mek, kız-ı -mak, böl-ü -mek...ş ş şgir-i -mek, kız-ı -mak, böl-ü -mek...ş ş ş
-(i)t:-(i)t:eri-t-mek, oyna-t-mak, yürü-t-mek...eri-t-mek, oyna-t-mak, yürü-t-mek...
-d(i)r:-d(i)r:çiz-dir-mek, yaz-dır-mak, ör-dür-çiz-dir-mek, yaz-dır-mak, ör-dür-
mek, aç-tır-mak, kes-tir-mek...mek, aç-tır-mak, kes-tir-mek...

15. 1)1) u fiillerin kök ve gövdelerini bulunuz:Şu fiillerin kök ve gövdelerini bulunuz:Ş
bilirlerdi, ilerliyorlardı, kımıldamasınlar.bilirlerdi, ilerliyorlardı, kımıldamasınlar.
2)2) "biriktirmek, küçümsemek, gecikmek,"biriktirmek, küçümsemek, gecikmek,
haykırmak, yükselmek, kısalmak, ba lamak"şhaykırmak, yükselmek, kısalmak, ba lamak"ş
mastarlarının köklerini, eklerini, köklerinmastarlarının köklerini, eklerini, köklerin
çe itlerini ayırıp gösteriniz.şçe itlerini ayırıp gösteriniz.ş

16. Birden fazla kelimeden olu an fiillerdir.şBirden fazla kelimeden olu an fiillerdir.ş
Birle ik fiili olu turan kelimeler biri veyaş şBirle ik fiili olu turan kelimeler biri veyaş ş
her ikisi fiil olabilir. Amaher ikisi fiil olabilir. Ama en az biri fiilen az biri fiil
olmalıdır.olmalıdır.

17. 1)1) Kurallı birle ik fiillerşKurallı birle ik fiillerş
--YeterlilikYeterlilik
--TezlikTezlik
--SüreklilikSüreklilik
--Yakla maşYakla maş
2)2)Yardımcı fiille yapılan birle ik fiillerşYardımcı fiille yapılan birle ik fiillerş
3)3)Anlamca kayna mı (ş şAnlamca kayna mı (ş ş deyimle miş şdeyimle miş ş))
birle ik fiillerşbirle ik fiillerş
Birle ik Fiillerş

18. Herhangi bir fiilleHerhangi bir fiille "yazmak, vermek, bilmek, durmak,"yazmak, vermek, bilmek, durmak,
gelmek"gelmek" yardımcı fiillerinden olu ur.şyardımcı fiillerinden olu ur.ş
Bu yardımcı fiilleri kendi anlamlarını tamamen yitirir,Bu yardımcı fiilleri kendi anlamlarını tamamen yitirir,
"yeterlilik, tezlik, sürerlik ve yakla ma"ş"yeterlilik, tezlik, sürerlik ve yakla ma"ş olmak üzereolmak üzere
dört anlam ifade eder.dört anlam ifade eder.
Yapılı ekilleri unlardır:ş ş şYapılı ekilleri unlardır:ş ş ş
Fiil + yardımcı fiil + Ki i EkişFiil + yardımcı fiil + Ki i Ekiş
Birle ik Fiilş

19. Fiil + "-E" + bil- eklinde yapılır.şFiil + "-E" + bil- eklinde yapılır.ş
AnlamAnlam::
Ahmet bu i i ba arabilir. Ba armaya gücü yeter. Yeterlilikş ş şAhmet bu i i ba arabilir. Ba armaya gücü yeter. Yeterlilikş ş ş
Bu imkân ve erait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. EtmesişBu imkân ve erait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. Etmesiş
olası. Yeterlilik Olasılıkolası. Yeterlilik Olasılık
Yanınıza gelebilir miyim? zin verir misiniz? Yeterlik - stek isteme,İ İYanınıza gelebilir miyim? zin verir misiniz? Yeterlik - stek isteme,İ İ
rica etmerica etme
Herkes kendi i iyle ilgilenebilir. Buna izin var - yeterlik - izinşHerkes kendi i iyle ilgilenebilir. Buna izin var - yeterlik - izinş
vermeverme
Olumsuzu öyledir:şOlumsuzu öyledir:ş
Gücü yetmezlik anlamı katıyorsa:Gücü yetmezlik anlamı katıyorsa:
Ba ar-a-bil-i-r > ba ar-a-ma-zş şBa ar-a-bil-i-r > ba ar-a-ma-zş ş
Aç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-mAç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-m
Oku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-mOku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-m
Gel-e-bil-i-r-iz > gel-e-me-y-izGel-e-bil-i-r-iz > gel-e-me-y-iz
B RLE K F Lİ Şİ İİ
Kurallı Birle ik Fiillerş
BaşarabilirimBaşarabilirim

20. Gücü yetmezlik ihtimali içeriyorsa:Gücü yetmezlik ihtimali içeriyorsa:
Yaz-a-bil-i-r-im > yaz-a-ma-y-a-Yaz-a-bil-i-r-im > yaz-a-ma-y-a-
bil-i-r-imbil-i-r-im
Oku-y-a-bil-i-r-ler > oku-y-a-ma-y-Oku-y-a-bil-i-r-ler > oku-y-a-ma-y-
a-bil-i-r-lera-bil-i-r-ler
ste e ba lı olu ta ihtimalin yüzde elliİ ğ ğ şste e ba lı olu ta ihtimalin yüzde elliİ ğ ğ ş
oldu u belirtiliyorsa:ğoldu u belirtiliyorsa:ğ
Do -a-bil-i-r > do -ma-y-a-bil-i-rğ ğDo -a-bil-i-r > do -ma-y-a-bil-i-rğ ğ
Ol-a-bil-i-r > ol-ma-y-a-bil-i-rOl-a-bil-i-r > ol-ma-y-a-bil-i-r
Birle ik Fiilş
Yeterlilik
Ne i oş
yapabil
.

21. Fiil + "- " + ver- ve Fiil + "- " + gel- eklinde yapılır.İ İ şFiil + "- " + ver- ve Fiil + "- " + gel- eklinde yapılır.İ İ ş
AnlamAnlam::
Bana bir çay alıver. Tezlik, çabuklukBana bir çay alıver. Tezlik, çabukluk
Birden kar ısına çıkıverdi. ApansızınşBirden kar ısına çıkıverdi. Apansızınş
Onu bir kenaraOnu bir kenara atıvermi ler Önemsememe, geli igüzel yapmaş şatıvermi ler Önemsememe, geli igüzel yapmaş ş
Beklemedi imiz bir anda çıkageldi . ApansızınğBeklemedi imiz bir anda çıkageldi . Apansızınğ
OlumsuzuOlumsuzu::
Kapıyı açıvermedi açmadı -tezlikKapıyı açıvermedi açmadı -tezlik
Kapıyı açmayıver açma -önemsememeKapıyı açmayıver açma -önemsememe
B RLE K F Lİ Şİ İİ
Kurallı Birle ik Fiillerş
Güvercin
Uçuverdi

22. Bir ak am uyudu;şBir ak am uyudu;ş
uyanmayıverdi. uyanmayıverdi.
aldılar, götürdüler. aldılar, götürdüler.
yıkandı, namazı kılındı, gömüldü. yıkandı, namazı kılındı, gömüldü.
duyarlarsa öldü ünü alacaklılar ğduyarlarsa öldü ünü alacaklılar ğ
haklarını helâl ederler elbet. haklarını helâl ederler elbet.
alaca ına gelince... ğalaca ına gelince... ğ
alaca ı yoktu zaten rahmetlinin.ğalaca ı yoktu zaten rahmetlinin.ğ

23. Fiil + "-E" + kal-Fiil + "-E" + kal-
Fiil + "-E" + gel-Fiil + "-E" + gel-
Fiil + "-E" + dur- eklinde yapılır.şFiil + "-E" + dur- eklinde yapılır.ş
AnlamAnlam::
Çocuk oturdu u yerde uyuyakalmığ şÇocuk oturdu u yerde uyuyakalmığ ş
Bakakalırım giden her geminin ardındanBakakalırım giden her geminin ardından
Sen vitrinlere bakadur, ben birazdan gelirimSen vitrinlere bakadur, ben birazdan gelirim
Eskiden beri böyle anlatılagelmi .şEskiden beri böyle anlatılagelmi .ş
Bu birle ik fiil tekrar birle ik fiil yapılabilir.ş şBu birle ik fiil tekrar birle ik fiil yapılabilir.ş ş
Çocuk oturdu u yerde uyuyakalabilirğÇocuk oturdu u yerde uyuyakalabilirğ
Beni burada alıkoyamazsınız.Beni burada alıkoyamazsınız.
Sürerlik anlamını ba ka çekimler de verebilir:şSürerlik anlamını ba ka çekimler de verebilir:ş
Geçen arabalara bakıp durdu.Geçen arabalara bakıp durdu.
Oldu umuz yerde dönüp duruyoruz.ğOldu umuz yerde dönüp duruyoruz.ğ
Olumsuzu az da olsa yapılır:Olumsuzu az da olsa yapılır:Uyuyakalmamı , yol kapalı oldu u için gecikmi .ş ğ şUyuyakalmamı , yol kapalı oldu u için gecikmi .ş ğ ş
B RLE K F Lİ Şİ İİ
Kurallı Birle ik Fiillerş
Kırlarda uzanırken uyuyakalmışım.Kırlarda uzanırken uyuyakalmışım.

24. Bakakalırım giden geminin ardındanBakakalırım giden geminin ardından
Atamam kendimi denize,Atamam kendimi denize,
dünya güzeldünya güzel
Serde erkeklik var,Serde erkeklik var,
ağlayamam.ağlayamam.
Orhan Veli KanıkOrhan Veli Kanık

25. Fiil + "-E" + yaz-Fiil + "-E" + yaz-
Anlam:Anlam:
Merdivenden inerken dü eyazdı. Az kalsınşMerdivenden inerken dü eyazdı. Az kalsınş
dü üyordu / Az daha dü üyordu / Az kaldı kiş şdü üyordu / Az daha dü üyordu / Az kaldı kiş ş
dü üyordu / Dü mesine az kaldı.ş şdü üyordu / Dü mesine az kaldı.ş ş
Manzarayı seyredeyim derken
uçurumdan düşeyazdım.
Birle ik Fiilş

27. A a ıdaki köpekler mamaya ula abilmek için yüklemiş ğ şA a ıdaki köpekler mamaya ula abilmek için yüklemiş ğ ş
birle ik zamanlı ve birle ik yapılı eylem olan bir cümleş şbirle ik zamanlı ve birle ik yapılı eylem olan bir cümleş ş
kurmak zorundadır, sizce hangi köpek mamayı yemeyikurmak zorundadır, sizce hangi köpek mamayı yemeyi
hak etmi tir ?şhak etmi tir ?ş
Büyükbabam
Çomar her
sabah
horozlar
öterken
kalkardı.
Elindeki
de ne eğ ğ
yaslanarak
bahçede
dola ırdı.ş
Onun
söylediklerini
benden
ba kasış
anlayamazdı.
Nedense
beni di erğ
torunlarından
daha çok
severdi.
Ya landıkçaş
bahçede
dola maktanş
da vazgeçti.
Onun söylediklerini
benden başkası
anlayamazdı.

28. Birle ik fiili olu turan kelimelerden birinin veya tümünün anlam kaybetmesiş şBirle ik fiili olu turan kelimelerden birinin veya tümünün anlam kaybetmesiş ş
ve kelimelerin anlamca kayna arak tamamen yeni ve farklı bir anlamşve kelimelerin anlamca kayna arak tamamen yeni ve farklı bir anlamş
kazanmaları sonucu olu an birle ik fiillerdir.ş şkazanmaları sonucu olu an birle ik fiillerdir.ş ş
u yollarla yapılır:Şu yollarla yapılır:Ş
Gerçek anlamında bir isim + gerçek anlamının dı ında bir fiilşGerçek anlamında bir isim + gerçek anlamının dı ında bir fiilş
kendini kaybetmek, ho una gitmek, para yemek, ehit dü mek, de erş ş ş ğkendini kaybetmek, ho una gitmek, para yemek, ehit dü mek, de erş ş ş ğ
biçmek, deniz tutmak, hasta dü mek, kural koymak, ö üt vermek...ş ğbiçmek, deniz tutmak, hasta dü mek, kural koymak, ö üt vermek...ş ğ
Gerçek anlamının dı ında bir isim + gerçek anlamında bir fiilşGerçek anlamının dı ında bir isim + gerçek anlamında bir fiilş
gözünü korkutmak, bile ine güvenmek, aya ına gelmek...ğ ğgözünü korkutmak, bile ine güvenmek, aya ına gelmek...ğ ğ
Tümü gerçek anlamının dı ındaşTümü gerçek anlamının dı ındaş
tası tara ı toplamak, deliye dönmek, ba kaldırmak, kalpğ ştası tara ı toplamak, deliye dönmek, ba kaldırmak, kalpğ ş
kırmak,elvermek,varsaymak, öngörmek, ba vurmak, vazgeçmek, kanşkırmak,elvermek,varsaymak, öngörmek, ba vurmak, vazgeçmek, kanş
a lamak, kafa tutmak, göze girmek, abayı yakmak, fele in çemberindenğ ğa lamak, kafa tutmak, göze girmek, abayı yakmak, fele in çemberindenğ ğ
geçmek...geçmek...

30. 1. Aşağıdakilerin hangisinde addan türemiş
bir eylem kullanılmıştır?
A) Ben öyle söyleyince gülümsedi.
B) Sana çok kırılmış Ayla teyzem.
C) Yeniden öykü yazmaya başladı.
D) Zekice cevaplar verince şaşırdık.
E) Bundan iki yıl önce görüşmüştük.
2. Aşağıdakilerin hangisinde eylem birden
çok yapım eki almıştır?
A) Gülüşü bana annemi anımsattı.
B) Bize güzel haberler getirmişti.
C) Gökyüzü birden bulutlandı.
D) Yapılacakları tek tek yazdırdı.
E) Çocuk babasının boynuna sarıldı.
3. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem
görevindeki sözcük türemiş eylem değildir?
A) Perdeyi aralayıp caddeyi gözledi.
B) Çocuklar bahçede oynuyordu.
C) Düşen çocuğun burnu kanadı.
D) Arkadaşları hemen başına toplandı.
E) Çocuk elindeki yarayı gösterdi.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde
birleşik yapılı bir eylem kullanılmamıştır?
A) En sevdiği arkadaşını bile aramaz oldu.
B) Akşamüstü hava kapandı, yağmur
başlayıverdi.
C) Ne zaman eve biri gelse çenesi düşer bu
adamın.
D) Adamın söylediği her şeyi elindeki küçük
deftere yazıyordu.
E) Oğlum artık okuluna yalnız gidebiliyor.
5. Aşağıdakilerin hangisinde yansıma bir
sözcükten türetilmiş eylem vardır?
A) Bu gürültü de ne böyle?
B) Gördün mü, tomurcuklar patlamış.
C) Kuşların ötüşü duyulmuyor artık.
D) Kendini nasıl da yıpratmış annem.
E) Fısıltıyla konuşurduk geceleri.
6. Aşağıdakilerin hangisinde özel (kurallı)
birleşik eylem kullanılmamıştır?
A) Sen gidince öleyazdı tüm çiçekler.
B) Işıyıverdi gökyüzü sen gülünce.
C) Neler söylenmişti şu gök kubbe altında.
D) Sensiz yapamam demiştim sana.
E) Kalakaldım ıssızlığımın ortasında.

31. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem yapısı
bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) Buranın insanlarını pek sevmez.
B) Onun için huysuzdur diyemem.
C) Hava kapalı olunca evden çıkmaz.
D) Ailem dışında kimseyi aramam.
E) Derdini de kimseye söylemez.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem,
yardımcı eylemle yapılan birleşik eylem değildir?
A) Nemrut'ta güneşin doğuşunu da seyrettik.
B) Kendisine yapılan iş teklifini reddetmiş.
C) Ağlamaya başlayınca geceyi zehretti bana.
D) Söylenenleri hiç üşenmeden yapıverdi çocuk.
E) O yaramaz çocuk yine kaybolmuştu.
9. (I) İlk aşkını kimse unutamaz. (II) Yeniden yanıp tutu­
şur aklına gelince sevgilinin gözleri. (III) Hep en güzel
anlar gelir gözlerin önüne. (IV) Yeniden onu görmek
geçer içimizden. (V) Sonra hüzünleniriz bunların
imkânsızlığını görüp.
Bu parçada, numaralanmış cümlelerin hangi
ikisinde, deyim biçiminde birleşik eylem yoktur?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) I. ve V.
D) III. ve IV. E) II. ve V.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi, basit
eylemdir?
A) Sabaha kadar seni dinleyebilirim.
B) Penceremde kuşlar ötüşür.
C) Adını duyunca bakıverdi camdan.
D) Onun öldüğünü duyunca yıkıldım.
E) Senin yazdıklarını henüz okumamıştım.
11. "Etmek" sözcüğü, aşağıdakilerin hangisinde yardımcı
eylem olarak kullanılmamıştır?
A) insan susuz edemez.
B) Sana hep yardım ettim.
C) Bunu hak etmemişti.
D) Kimseye anlatmayacağına yemin et.
E) Bu saatte rahatsız edilmez ki insan.
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, kökünün türü
bakımından ötekilerden farklıdır?
A) Biz giderken anneannemin gözleri yaşarır.
B) İşe yaramayan sayfaları koparırdı.
C) Her gün sokak kedilerini doyururmuş.
D) Kardeşini orada görünce şaşırmıştı.
E) Sıkı çalışıp okulunu birincilikle bitirmiş.
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, diğerlerinden
farklı bir eylem öbeğidir?
A) O arkadaşını kimsenin gözü tutmadı.
B) Yapılan suçlamaların hepsini kabul etmiş.
C) Kızdığımı anlayınca lafı ağzında kaldı.
D) Eli biraz para görünce burnu büyüdü.
E) Önünde sonunda işlerimiz yoluna girecek.

32. 14. Aşağıdakilerin hangisinde yüklem, birleşik
zamanlı, birleşik yapılı bir eylemdir?
A) Her sabah horozlar öterken kalkardı Vehbi dedem.
B) Elindeki değneğe yaslanarak bahçede dolaşırdı.
C) Onun söylediklerini benden başkası anlayamazdı.
D) Nedense beni diğer torunlarından daha çok severdi.
E) Yaşlandıkça bahçede dolaşmaktan da vazgeçti.
15. Aşağıdakilerin hangisinde "olmak" sözcüğü
yardımcı eylem olarak kullanılmıştır?
A) Bu yıl kirazlar erken olmuştu.
B) Bu gömlek o pantolonla olmamış.
C) Onunla görüşmeyeli altı yıl olmuş.
D) Tanıştığımıza memnun oldum.
E) Senden bana yâr olmaz, demiş.
16. Aşağıdakilerin hangisinde yansımadan
türemiş bir eylem yoktur?
A) Sesi kulaklarımızda çınlıyor hâlâ.
B) Dedem başı önüne düşmüş, horluyor.
C) Yanan parmağına üflüyordu.
D) Hortumun delik yerinden su fışkırdı.
E) Rüzgârın uğultusu doldurdu odayı.
17. (I) En sonunda beyler toplandılar. (II) Paşa laftan
anlamıyordu. (III) Köyleri boş gördükçe deliye dönüyo
du. (IV) Bu böyle sürüp gidemezdi. (V) Daha uzun bi
süre de dolaşamazlardı Ağrı'da.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi­nin
yüklemi yapıca ötekilerden farklı bir eylemdir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
18. Aşağıdakilerin hangisinde olumsuzluk eki
almış eylem, yapıca diğerlerinden farklıdır?
A) Kıyamaz ki annesi oğluna.
B) Bilmezler nasıl korku verir sessizlik.
C) Dayanamam senin yokluğuna.
D) Vuramam sazımın tellerine.
E) Soramam kimselere seni.
19. Boynu bükük bir papatya Olduğuma bakıp sakın
kanma Yedi kat yerin altından örgütlenip Takılıverdim
saçının arasına
Bu parçadaki eylemlerin yapısı aşağıdakilerin
hangisinde sırasıyla verilmiştir?
A) Basit ­ türemiş B) Türemiş ­ türemiş
C) Basit ­ birleşik D) Türemiş ­ birleşik
E) Basit – Basit

33. 20. Aşağıdaki cümlelerin yüklemleri
yapılarına göre eşleştirilirse hangisi
dışta kalır?
A) Rüzgârla dalgalanan otların arasına
karıştı.
B) Akşama kadar sokaklarda dolaşmıştım.
C) Bana kızmasının nedenini
anlayamadım.
D) Sonunda o uzak ülkeden dönmüştü.
E) Televizyon izlerken yine uyuyakalmış.

34. 1.C 2.A 3.E 4.D 5.B 6.C 7.B
8.D 9.C 10.E 11.A 12.A 13.B
14.C 15.D 16.E 17.A 18.B 19.C
20.B