การเกิดฝาแฝด

1. 1
งานนาเสนอ
การเกิดฝาแฝด
งานนาเสนอนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา 4 (ว30244)
ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2562
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

2. นายวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ครูชานาญการ (คศ.2) สาขาวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 1 กรุงเทพมหานคร
ครูผู้สอน
2

3. 1.นางสาวกนกรดา แซ่โซว เลขที่ 1
2.นางสาวณิชนันทน์ สดเสมอ เลขที่ 8
3.นางสาวพีรดา บุญเกษมสันติ เลขที่ 17
4.นางสาวอัญพัชร์ ธนาสินบวรฉัตร์ เลขที่ 27
กลุ่มนักเรียน ม.5 ห้อง 343 (กลุ่ม 4)
3

4. สื่อนาเสนอชิ้นนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา 4 จัดทาขึ้นเพื่อให้ความรู้และเสริมสร้างความเข้าใจเกี่ยวการเกิดฝาแฝดใน
รูปแบบที่สามารถเข้าใจได้ง่ายสาหรับบุคคลทั่วไป ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับการเกิดฝาแฝด รูปแบบของฝาแฝด ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง เรื่องน่า รู้ของฝา
แฝดรวมถึงฝาแฝดอิน-จัน
คณะผู้จัดทาหวังว่าข้อมูลเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยแก่ผู้ที่สนใจและสามารถนาไปประยุกต์ใช้ต่อไปได้
คณะผู้จัดทา
4
คานา

5.  ครูผู้สอน 2
 กลุ่มนักเรียน 3
 คานา 4
 สารบัญ 5
 ฝาแฝด 6
 แฝดที่เกิดจากการปฏิสนธิของไข่ 1 ใบ (Identical twins) 7
 แฝดที่เกิดจากการปฏิสนธิของไข่มากกว่า 1 ใบ (Fraternal twins) 9
 ท่าของทารกในครรภ์แฝด 12
 ปัจจัยเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์แฝด 13
 ที่สุดของฝาแฝดในโลก 14
 แฝดสยาม อิน-จัน: ฝาแฝดชาวไทย ชื่อเสียงไปไกลถึงต่างแดน 16
 บรรณานุกรม 17
 กิตติกรรมประกาศ 18
 ภาคผนวก 19
5
สารบัญ

6. การตั้งครรภ์แฝด (Multiple pregnancy) หมายถึง การตั้งครรภ์ครั้งเดียวแต่มีทารกในครรภ์มากกว่า 1 คน หรือตั้งแต่ 2 คนขึ้น
ไป ซึ่งอาจมีทารกในครรภ์ 2 คน เรียกว่า "แฝดสอง" หรืออาจมีมากกว่านั้นเป็น แฝดสาม แฝดสี่ แฝดห้า แฝดหก ตามจานวนของทารกใน
ครรภ์ แต่มักจะเรียกรวมๆ กันว่า "ครรภ์แฝด" ทั้งนี้การตั้งครรภ์แฝดถือเป็นความผิดปกติอย่างหนึ่งทางสูติกรรม เนื่องจากเป็นการตั้งครรภ์ที่
มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนหรือผลข้างเคียงต่างๆ ทั้งในระหว่างการตั้งครรภ์และในระยะหลังคลอด ยิ่งมีจานวนทารกในครรภ์
มากขึ้น น้าหนักตัวของทารกก็จะลดลงเรื่อยๆ และมีโอกาสเสียชีวิตได้มากขึ้น
โดยทั่วไป ฝาแฝดแบ่งเป็น แฝดแท้ และแฝดเทียม
ฝาแฝด
6

7.  หรืออาจเรียกว่า แฝดแท้, แฝดร่วมไข่ หรือ แฝดเหมือน (Single ovum twins/ Monozygotic twins)
 เกิดจากเชื้ออสุจิ 1 ตัวเข้าไปปฏิสนธิกับไข่เพียงใบเดียว ต่อมาไข่ที่ถูกผสมแล้วเกิดการแบ่งแยกตัวเองเป็น 2 ใบในภายหลัง ซึ่งส่วนใหญ่
จะเกิดหลังการฝังตัวในโพรงมดลูก
 เด็กที่เกิดมาจะมีเพศเดียวกัน และลักษณะเหมือนกันทุกอย่างทั้งรูปร่างหน้าตา สีผม รวมถึงกรุ๊ปเลือด
 จากสถิติพบแฝดชนิดนี้ประมาณ 1 ใน 3 หรือราวร้อยละ 30 ของการตั้งครรภ์แฝดทั้งหมด
 มีโอกาสในการเกิดเท่ากันทั้งในการตั้งครรภ์แรกและครรภ์หลัง ไม่ว่าจะมีเชื้อชาติ เผ่าพันธุ์ หรืออายุเท่าใดก็ตาม
 ตัวอ่อนอาจใช้รกและถุงน้าคร่าร่วมกันหรือไม่ก็ได้ โดยหากใช้รกและถุงน้าคร่าแยกกันจะเรียกว่า Dichorionic Diamniotic (DCDA) ซึ่ง
แยกย่อยได้อีกเป็น Fused Placenta กับ Separate Placenta, หากใช้รกร่วมกันแต่ถุงน้าคร่าแยกกันจะเรียกว่า Monochorionic
Diamniotic (MCDA), และหากใช้ทั้งรกและถุงน้าคร่าร่วมกันจะเรียกว่า Monochorionic Monoamniotic (MCMA) ซึ่งการยิ่งต้องใช้
อะไรร่วมกันมากเท่าไร โอกาสที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนก็มีมากขึ้นเท่านั้น เช่น อยู่ใน ถุงน้าคร่าเดียวกันอาจเกิดสายสะดือพันกัน ทาให้
ทารกเสียชีวิตทั้งคู่, ใช้รกร่วมกันอาจมีเลือดไปเลี้ยงได้ไม่เท่ากัน ทาให้ทารกคนหนึ่งตัวเล็ก อีกคนหนึ่งอาจบวมน้า หัวใจวาย และเสียชีวิต
ได้ เป็นต้น
 แฝดที่มีส่วนของร่างกายติดกัน (Conjoined twins) เช่น ทรวงอก ศีรษะ และลาตัว เกิดจากแฝดแท้ที่มีการแบ่งตัวช้า คือ ภายหลังจาก
วันที่ 13 ของการปฏิสนธิ ซึ่งเลยระยะที่ทารกจะสร้างแกนโครงสร้างหลักของร่างกาย
แฝดที่เกิดจากการปฏิสนธิของไข่ 1 ใบ (IDENTICAL TWINS)
7

8. 8

9.  หรืออาจเรียกว่า แฝดเทียม, แฝดต่างไข่, แฝดไม่เหมือน, แฝดคนละใบ หรือ แฝดจากไข่สองใบหรือมากกว่า (Double ovum twins/
Dizygotic twins)
 เกิดจากเชื้ออสุจิ 2 ตัวหรือมากกว่า เข้าไปผสมกับไข่ 2 ใบหรือมากกว่า ทาให้แฝดกลุ่มนี้อาจมีเพศ หน้าตา และกรุ๊ปเลือดเหมือนกัน
หรือไม่ก็ได้ เป็นเสมือนเพียงพี่น้องที่มีการเจริญเติบโตอยู่ในโพรงมดลูกในเวลาเดียวกัน
 ไข่ที่ถูกผสมอาจเกิดขึ้นในรอบเดือนเดียวกันหรือคนละรอบเดือนก็ได้ ทารกในครรภ์จึงอาจมีอายุแตกต่างกันได้ประมาณ 4 สัปดาห์ ซึ่ง
ทารกส่วนใหญ่จะไม่ค่อยมีปัญหาในระหว่างการตั้งครรภ์
 จากสถิติพบแฝดชนิดนี้ได้ประมาณ 2 ใน 3 หรือราวร้อยละ 70 ของการตั้งครรภ์แฝดทั้งหมด
แฝดที่เกิดจากการปฏิสนธิของไข่มากกว่า 1 ใบ (FRATERNAL TWINS)
9

10.  พบได้มากในครรภ์หลังๆ หรือในคุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีอายุมากๆ ซึ่งเกิดจากการทางานของรังไข่ที่ผิดปกติ หรือคุณแม่กินยากระตุ้นให้รังไข่
ทางาน ไข่จึงตกมากกว่าครั้งละ 1 ใบ
 พบได้บ่อยในบางเชื้อชาติ เช่น นิโกร รองลงมาคือคนผิวขาว ส่วนคนผิวเหลืองอย่างชาวเอเชียจะพบได้น้อยกว่า
 อิทธิพลทางพันธุกรรมก็มีส่วนทาให้เกิดลูกแฝดชนิดนี้ได้มาก โดยฝ่ายแม่มีอิทธิพลมากกว่า
 การใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ที่แพทย์จะย้ายตัวอ่อนเข้าไปในโพรงมดลูกหลายๆ ตัวเผื่อเอาไว้ เป็นอีกทางหนึ่งที่ทาให้เกิดแฝดเทียม
ได้ แต่หากตัวอ่อนเกิดมีการเจริญเติบโตดีพร้อมกันทุกตัว จะทาให้คุณแม่ตั้งครรภ์แฝดสาม สี่ หรือมากกว่า ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงในระหว่าง
การตั้งครรภ์ และการที่เด็กแฝดคลอดออกมาหลายๆ คนแล้วทุกคนแข็งแรงปลอดภัยดีนั้นเกิดขึ้นได้น้อย จึงไม่ควรไม่ใส่ตัวอ่อนมากเกินไป
10
แฝดที่เกิดจากการปฏิสนธิของไข่มากกว่า 1 ใบ (FRATERNAL TWINS)

11. 11

12. เนื่องจากโพรงมดลูกมีขนาดที่จากัดและโดยธรรมชาติเหมาะสาหรับการตั้งครรภ์เดี่ยว เมื่อมีทารก 2 คนหรือมากกว่า ก็ต้องแย่งที่
อยู่กัน เกิดท่าที่ทารกในครรภ์นอนอยู่ด้วยกันได้หลายท่า เช่น ท่าเอาหัวลงทั้งคู่ ซึ่งโอกาสที่คุณแม่จะคลอดเองได้จะมีมากที่สุด แต่
ขณะเดียวกันเมื่อคลอดคนแรกแล้ว ท่าของทารกคนที่ 2 อาจเปลี่ยนไปได้ ทาให้ในบางรายแพทย์ต้องผ่าตัดทาคลอดทารกคนที่ 2, ท่าเอาหัว
ขึ้นทั้งคู่, ท่าทารกคนหนึ่งเอาหัวขึ้นส่วนทารกอีกคนเอาหัวลง, ท่าทารกคนหนึ่งอยู่ในลักษณะขวางส่วนทารกอีกคนเอาหัวลง, ท่าทารกอยู่ใน
ลักษณะขวางทั้งคู่ เป็นต้น
ในกรณีที่ทารกแฝดอยู่ในท่าผิดปกติตั้งแต่แรกหรือคิดว่าอาจจะเกิด
ความผิดปกติระหว่างการคลอด (3 ท่าหลัง) แพทย์อาจพิจารณาผ่าคลอดให้เลย
เพื่อความปลอดภัยของทั้งเด็กและตัวคุณแม่
12
ท่าของทารกในครรภ์แฝด

13.  กรรมพันธุ์และเชื้อชาติ ชนชาติแอฟริกันจะมีโอกาสตั้งครรภ์แฝดได้มากกว่าคนผิวขาว และคนผิวขาวมากกว่าคนผิวเหลือง
 อายุและจานวนครรภ์ จากการศึกษาพบว่า อายุของแม่และจานวนครั้งของการตั้งครรภ์มีส่วนอย่างยิ่ง เนื่องจากยิ่งอายุและจานวนครั้ง
ของการตั้งครรภ์มากเท่าไร ไข่จะมีโอกาสตกเยอะขึ้น โดยเฉพาะคุณแม่ที่มีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป อาทิเช่น ในประเทศไนจีเรีย หญิง
ตั้งครรภ์จะมีโอกาสเป็นแฝดได้ร้อยละ 2 แต่หญิงที่ตั้งครรภ์ครั้งที่ 6 หรือมากกว่าจะมีโอกาสตั้งครรภ์แฝดได้ถึงร้อยละ 6.6
 น้าหนักตัว หญิงที่มีน้าหนักตัวมากโดยสาเหตุมาจากการกินเยอะ จะมีโอกาสตั้งครรภ์แฝดมากกว่าหญิงรูปร่างผอม ที่เกิดจากภาวะ ทุพ
โภชนาการหรือขาดอาหาร ซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความสมบูรณ์พร้อมของร่างกาย
 ยาคุมกาเนิด โดยเฉพาะเมื่อทานเป็นเวลานานเกิน 3 ปี เนื่องจากยาคุมมีฤทธิ์ไปกดต่อมฮอร์โมนใต้สมองไม่ให้ไข่ตก เมื่อหยุดใช้ ฮอร์โมน
ที่ถูกกดไว้ก็เป็นอิสระ อาจทาให้ตกไข่ได้ทีละหลายใบ
 การใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ เช่น การทาเด็กหลอดแก้ว หรือการใช้ยากระตุ้นให้ไข่สุกและตกไข่ครั้งละหลายๆ ใบ เช่น กลุ่มยา
ฮอร์โมน
13
ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดครรภ์แฝด

14. เท่าที่มีการบันทึกและยืนยันได้ของข้อมูลจาก Encyclopedia of Multiple Birth Records (2008) พบว่ามีสถิติในโลกที่
น่าสนใจเกี่ยวกับฝาแฝด ดังนี้
 คุณพ่อลูกฝาแฝดที่มีอายุน้อยที่สุดในโลกชาวอังกฤษ อายุ 13 ปี ชื่อ James Sutton โดยในปี พ.ศ.2542 ภรรยาของเขาได้ให้กาเนิดฝา
แฝดเพศชายชื่อ Leah และ Louise ซึ่ง James ตัวคุณพ่อเองก็เป็นฝาแฝดเช่นกัน
 คุณแม่ลูกฝาแฝดที่มีอายุมากที่สุดในโลกชาวโรมาเนีย ชื่อ Adriana Iliescu เมื่ออายุ 67 ปี ให้กาเนิดลูกฝาแฝดในปี พ.ศ.2548 ซึ่งรอด
ชีวิตมาเพียงคนเดียว คือ Eliza Maria
 คุณพ่อลูกฝาแฝดที่มีอายุมากที่สุดในโลกชาวสหรัฐอเมริกา อายุ 78 ปี ชื่อ Thomas James Lambert โดยในปี พ.ศ.2491 ภรรยาของ
เขาได้ให้กาเนิดฝาแฝดเพศชายชื่อ Dale และ Dean
ที่สุดของฝาแฝดในโลก
14

15.  การเกิดฝาแฝดหลายชุดมากที่สุด มีการบันทึกไว้ในช่วงปี พ.ศ. 2243 โดยคุณแม่ชาวรัสเซียชื่อ Fyodor Vassilyev มีลูกแฝดสาม 7 ครั้ง
และแฝด 4 อีก 4 ครั้ง รวมทั้งสิ้น 37 คน
 จานวนฝาแฝดที่รอดชีวิตมากที่สุดจากการคลอดคราวเดียวกัน เกิดขึ้นที่รัฐเท็กซัส ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม
พ.ศ.2541 โดยการคลอดครั้งนี้มีการเสียชีวิตเพียงแค่คนเดียวจากจานวนฝาแฝดทั้งหมด 8 คน รู้จักกันในชื่อ “Chukwu octuplets”
 คุณแม่ลูกฝาแฝดที่มีอายุน้อยที่สุดในโลกเป็นชาวบราซิล เธออายุเพียง 11 ปี คลอดลูกฝาแฝดเพศชาย 2 คน เมื่อปี พ.ศ.2543
15
ที่สุดของฝาแฝดในโลก

16. “แฝดสยาม อิน-จัน” (Siamese Twins) คือ ฝาแฝดที่ตัวติดกันตลอดชีวิตของทั้งคู่ ด้วยท่อน
เนื้อยาวที่หน้าอก ขนาด 6 นิ้ว ทั้งสองเกิดที่ประเทศไทย เมื่อปี พ.ศ.2354
ในปี พ.ศ.2372 พ่อค้าชาวต่างชาติ ชื่อ มิสเตอร์ โรเบิร์ต ฮันเตอร์ ได้นาฝาแฝดคู่นี้ไปที่
ประเทศสหรัฐอเมริกาเพื่อไปแสดงโชว์ตัว จนกระทั่งปี พ.ศ. 2382 ทั้งคู่ได้แต่งงานกับสองสาวพี่น้องชาว
ชนบทที่เมานด์แอนรี รัฐนอร์ทแคโรไลนา โดยถือนามสกุลของเฟรดและวิลเลี่ยม บังเกอร์ ซึ่งทั้งสองให้
ความนับถือ
อิน-จัน บังเกอร์ ให้กาเนิดบุตรทั้งหมด 21 คน ที่น่าสนใจคือ อิน-จัน บังเกอร์ มีทายาทถึง
1,500 คน ในสหรัฐอเมริกา
ความเป็นฝาแฝดของอิน-จันเป็นกรรมพันธุ์ที่ตกทอดสู่ทายาทในตระกูลของเขา โดยตระกูล
บังเกอร์ให้กาเนิดทายาทฝาแฝดถึง 11 คู่ ทั้งหมดมีร่างกายปกติ และเหลนแฝดคู่แรกของตระกูลบังเกอร์
ยังใช้ชื่อว่า อิน-จัน บังเกอร์ เหมือนบรรพบุรุษของเขา ปัจจุบันเหลนแฝดคู่นี้มีอายุ 66 ปี
อิน-จัน ได้เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2417 เมื่ออายุ 63 ปี โดยจันเสียชีวิตไปก่อนด้วยอาการหัวใจ
วาย หลังจากนั้นประมาณสองชั่วโมง อินก็เสียชีวิตตามไปเช่นเดียวกัน
ในทุกๆ ปี ตระกูลบังเกอร์ได้มาพบกันที่เมืองเมานด์แอนรี ในรัฐนอร์ทแคโรไลนาจนถึงทุกวันนี้
16
แฝดสยาม อิน-จัน: ฝาแฝดชาวไทย ชื่อเสียงไปไกลถึงต่างแดน

17.  https://medthai.com/การตั้งครรภ์แฝด
 https://www.student.chula.ac.th/~58370886/twins.html
 http://www.ipsr.mahidol.ac.th/IPSR/AnnualConference/ConferenceIV/Articles/Article 14_6.htm
 https://www.insideedition.com/headlines/22685-couple-has-3-sets-of-twins-all-born-on-the-same-day-what-are-the
 https://www.psypost.org/2019/07/birth-control-pills-may-make-women-less-likely-to-remember-negative-information-54096
 https://freedesignfile.com/441826-smiling-women-of-different-nationalities-stock-photo-08/
 https://www.express.co.uk/news/uk/1205400/mum-pregnancy-twins-conceived-week-apart
 http://www.strangehistory.net/2016/07/10/twin-countries/
 https://www.manchestereveningnews.co.uk/news/greater-manchester-news/baby-faced-dad-follows-jamie-910475
 https://historydaily.org/valentina-vassilyev-69-children
 https://www.today.com/slideshow/famous-multiples-36801061
 https://eatinfor3.wordpress.com/
 https://www.bbc.co.uk/news/resources/idt-sh/Wales_conjoined_twins
 https://www.cbsnews.com/pictures/conjoined-twins-warning-graphic-images/
บรรณานุกรม
17

18. งานนาเสนอชิ้นนี้สาเร็จลุล่วงไปได้ด้วยความช่วยเหลือของครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ครูรายวิชาชีววิทยา ซึ่งได้ให้ความรู้และคาแนะนา
ในการจัดทางานนาเสนอชิ้นนี้ และขอบคุณสมาชิกกลุ่มทุกคนที่ช่วยกันจัดทางานจนสาเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี
คณะผู้จัดทา
18
กิตติกรรมประกาศ

19. ภาพแสดงการจัดทางานนาเสนอในรูปแบบ Powerpoint ภาพแสดงการจัดทางานนาเสนอในรูปแบบโปสเตอร์
19
ภาคผนวก

20. ภาพแสดงตัวอย่างงานนาเสนอในระหว่างกระบวนการทางานและออกแบบผลงาน
20
ภาคผนวก

21. 21
Thank You