6.sınıf madde ve ısı

2. MADDE VE ISI
Bir maddenin tüm moleküllerinin sahip olduğu enerjileri toplamına ‘ISI’ denir.
Maddenin kütlesi arttıkça sahip olduğu ısı miktarı da artar.
Sıcaklık bir enerji türü değildir.Bir maddenin tek bir molekülünün hareket enerjisinin
(kinetik enerji) bir ölçüsüdür.

4. SICAKLIK
Isının akış yönünü
belirleyen bir ölçektir.
Termometre ile öl-
çülür.
Birimi derecedir.
ISI
Enerji türüdür.
Kalorimetre ile öl-
çülür.
Birimi kaloridir.

5. İnsanlar bazen ısının ile-
tilmesi, bazen de yalıtılma-
sı için çaba harcarlar.
Isı iletimi ortama bağlı o-
larak 3 değişik yol ile yapı-
labilir.
İletim Yolu ile Yayılması
Konveksiyon yolu ile Ya-
yılması
Işınım Yolu ile Yayılması

7. İLETİM YOLU İLE YAYILMA
Isının bir maddede atom ya da moleküllerin titreşimi (gazlarla moleküllerin çarpışmaları)
aracılığı ile sıcak uçtan soğuk uca iletilmesidir.Bütün maddeler taneciklerden oluştuğu için katı,
sıvı ve gaz haldeki maddelere göre daha kolaydır.

9. KONVEKSİYON İLE YAYILMA
Isının konveksiyon yolu ile yayılması ancak sıvı ve gazlarda mümkündür. Sıvı ve gazlar kolay
hareket edebilen akışkan maddelerdir. Isınan sıvı ve gaz molekülleri genleştiğinden
yoğunluğu azalarak yükselirler. Boşalan yerlere daha soğuk moleküller taşınarak ısı enerjisi
hareket eden sıvı veya gaz molekülleri ile taşır. Soba ve kaloriferlerin odayı ısıtması bu yolla
gerçekleşir.

11. IŞINIM İLE YAYILMA
Isı enerjisinin iletim ve konveksiyon yolu ile yayılması için maddesel ortam gereklidir.
Ancak Isı boşlukta da yayılmaktadır. Boşlukta ısı enerjisi ışık ışınları ile taşınır.
Güneş’in Dünya’yı ısıtması bu yolla gerçekleşir. Ayrıca mikrodalga fırınlarda ve elektrik
ampulleri de ısı ışınım yolu İle yayılır.

14. ISININ TUTULMASI VE YAYILMASI
Güneş ışınlarının bir cisim tarafından yutul-
masına soğrulma denir.Koyu renkli cisimler,
üzerine düşen ışınlsrı soğurur.Açık renkli ci-
simler ise ışığı yansıtır.Bu yüzden yaz mevsi-
minde açık renkli kıyafetler tercih edilirler.

15. YALITIM
Isı yalıtımı amacıyla kullanılan ve ısıyı az ile-
ten maddelere yalıtım malzemeleri denir.
Plastik köpük,cam yünü,silikon
yünü,asbest,ahşap,asfalt,katran,somon vb. ya-
lıtım maddeleridir.

17. YAKITLAR
Yandıkları zaman etrafına ısı enerjisi yayabi-
len maddelere yakıt ya da yakacak denir.
Yakacaklar katı,sıvı ve gaz yakacaklar olmak
Üzere üç gruba ayrılılar.

18. YAKITLAR
Katı Yakıtlar Sıvı Yakıtlar Gaz Yakıtlar
-Odun -Fuel-oil -LPG
-Linyit -Benzin -Hava Gazı
-Taş kömürü -Motorin -Doğal Gaz
-Antrasit -Gaz yağı

19. Yakıtların yanan esas kısmı karbondur.Kar-
bonun oksijen gazıyla yanması sonucu ısı e-
nerjisi açığa çıkar.
KALİTELİ YAKITIN ÖZELLİKLERİ
Karbon oranı yüksek olmalı.
Yandığında ortama bıraktığı kül miktarı az
olmalıdır.
Yandığında ortama verdiği nem miktarı az
olmalıdır.
Birim haciminin ya da birim kütlesinin yan-
ması sonucu ortama verdiği ısı enerjisi mikta-
rı fazla olmalıdır.