7. Energia magnitude bat da; lana egiteko materiaren ahalmena da, beroa
sortu, argia egin eta mugimendua eragitea ahalbidetzen duena.
Nazioarteko Sisteman joulea da energia-unitatea, baina beste unitate batzuen
bidez ere adieraz daiteke.
Zientziari dagokionez izari abstraktua da, sistema itxi baten estatu
dinamikoarekin lotuta dagoena eta denboran zehar aldaezin agertzen dena.
Esate-baterako zera esan daiteke: energia zinetikorik gabeko sistemak geldi
daude.
Sistema bat hasierako egoera batetik geroko egoera batera eramateko behar
den lana, magnitudeari dagokionez, sistema horrek izan duen energiaren
aldakuntzaren parekoa da.
·Nola sortzen da etxean
darabilgun energia?
8. ·Gure ustean hauek dira handienetik
txikienera hurrengo sektoreen energia
kontsumoa gehien kontsumitzen
dutena.
Industria, garraioa,etxea,
nekazaria…
9. EZAGUTZEN DITUGUN ENERGIA-
FORMAK HAUEK DIRA.
·*Argi energia:
-Lur planetan dagoen argi gehiena eguzkitik dator.
-Gauean, elektrizitatea erabiltzen dugu argia lortzeko.
*Energia termikoa:
-Eguzkiak, argiaz aparte, beroa ematen digu.
-Erregai fosiletan dagoen energia ere erabiltzen dugu
gure etxea berotzeko.
-Elektrizitatea makinak funtzionarazteko balio du.
10. *Energia kimikoa:
-Hau da energia kimiko bat gertatzen denean askatzen den
energia.
-Auto batek petrolioa erretzen duenean, erreakzio kimiko
bat gertatzen da petrolio eta oxigenoaren artean.
*Soinu energia:
-Soinu energia, bibrazioen bidez eginiko energia da.
- Bibrazio hauek, airetik doaz gure belarrietara iritsi arte.
*Energia zinetikoa:
-Objektu bat mugitzen denean, energia zinetikoa du.
-Auto gehienek bere energia petroliotik lortzen dute,
beste batzuek baterietatik.
*Energia elektrikoa:
-Zientzialariek deskubritu dute zelan energia
transformatu ahal den energia.
12. Energia berriztagarria
iturri naturaletatik sortzen
den energia mota da. Energia
mota honek erabiltzen dituen
baliabide naturalak oso ugariak
dira baina garrantzitsuenak
hauek dira:eguzkia, haizea
eta ura.
Iturri natural hauek,
agortezinak dira daukaten
energia kantitate
izugarriagatik eta neurri
naturalak erabiliz birsortzeko
gai direlako.
13. ENERGIA EZ BERRIZTAGARRIAK
Energia ez berriztagarriak gizakiok erabiltzen ditugun heinean
agortu egiten direnak dira. Beraz amaitu egin ahal dira, eta behin
amaituz gero ezin dira berriro lortu.
Energia berriztagarrien guztiz kontrakoa da. Energia mota honek,
kantitate finko batean naturan aurkitzen diren energia iturriei
erreferentzia egiten dio.
Gainera, hauek agortzen direnean, ezin dira ordezkatu, horretarako
baliagarria den produkzio sistemarik existitzen ez delako.
14. BI MOTATAN BEREIZTEN DIRA ENERGIA EZ
BERRIZTAGARRIAK:
ERREGAI FOSILAK:
Hauen artean ikatza,
petrolioa eta gas naturala
aurkitzen dira. Erregai
fosilak zuzenean erre
daitezke eta lortzeko ,
berogailuetan, galdaratan
Hauek sortzeko ere
zentral termikoetan erabili
daitezke.
ERREGAI NUKLEARRAK:
Hauen artean plutonioa eta
uranioa aurki ditzakegu.
hauek energia sortu
dezakete bidez. Energia
nuklearra energia sortzeko
erabiltzen da.
16. ENERGIA EZ BERRIZTAGARRIEN
ALDE ONAK ETA TXARRAK
ABANTAILAK:
* Denbora txikian energi
asko sortzen da.
* Ez da oso garestia.
* Erabiliak izaten diren
bitartean ez dute gas
txarrak sortzen ezta
berotegi efektua ere ez.
ARAZOAK:
* Agortzen dira.
* Sortzen duen
erradioaktibitatea milaka
urte irauten du.
* Haiekin istripuak izanez
gero hondamendi naturalak
sortzen ditu.
* Batzuk ez daude
teknologikoki oso garatuta,
esaterako altzairua.
18. GAINONTZEKO ENERGIA
PRIMARIOAK ERABILTZEN DIRA
● PETROLIOA:Kopururik handiena garraioan
kontsumitzen da eta beste kopuru industrian
eta etxe bizitzan.
● GAS NATURALA:Industrian eta etxe bizitzetan
erabilia.
● Ikatza, nuklearra,eroiloa eta eguzkitikoa ia
erabat elektrizitatea sortzeko.
