ыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыыы

1. Сабақтың тақырыбы:Сабақтың тақырыбы:
Күкірт және оныңКүкірт және оның
қосылыстары.қосылыстары.

2.  МақсатыМақсаты: Күкірт және оның қосылыстарын: Күкірт және оның қосылыстарын
түсіндіре отырып, толық мағлұмат беру.түсіндіре отырып, толық мағлұмат беру.
Оқушылардың сабаққа, пәнге дегенОқушылардың сабаққа, пәнге деген
қызығушылығын арттыра отырып, сапалықызығушылығын арттыра отырып, сапалы
білім беру, олардың ізденіс, танымдықбілім беру, олардың ізденіс, танымдық
қабілеттерін қалыптастыру, ізгі тәрбие беру.қабілеттерін қалыптастыру, ізгі тәрбие беру.
 Әдісі:Әдісі: “Оқу мен жазу арқылы сын“Оқу мен жазу арқылы сын
тұрғысынан ойлауды дамыту” педагогикалықтұрғысынан ойлауды дамыту” педагогикалық
технологиясының элементтері.технологиясының элементтері.
 Көрнекілігі:Көрнекілігі: Д.И. Менделеевтің периодтықД.И. Менделеевтің периодтық
жүйесі, кестелер, әр түрлі тестілер, слайдтар,жүйесі, кестелер, әр түрлі тестілер, слайдтар,
реактивтер.реактивтер.

3. Үй тапсырмасын тексеру.
““Ат жүрісі” ойыны.Ат жүрісі” ойыны.
дыды дардар нуну рөлрөл
менмен ОтОт қақа дамдам арар
рара жажа кенкен атат
лілі тете аа ларлар үлүл
гінгін тіртір
шіші кк деде дыңдың

4. ““Химиялық лото” ойыны.Химиялық лото” ойыны.
++
++ ++
++ ++ ++ ++==
++++ ==
++ ==
++ ++ ++==
Керекті формулалар:Керекті формулалар: OO33 ;;HH22OO;;HH22SOSO44;; CaOCaO;;KK22MnOMnO44;; NaOH; ONaOH; O22 ;; KMnOKMnO44 ;; II22;;
CuSOCuSO44.5H.5H22OO;; BaSOBaSO44;; MnOMnO22;; HH22;; CaCa;; KIKI;; BaOBaO22;; CuSOCuSO44;; NaNa;; KOHKOH;;
““Химиялық лото” ойыны.Химиялық лото” ойыны.
++

5. ““Жұлдызды сәт” ойыны.Жұлдызды сәт” ойыны.
Осы затардың нөмірімен оқушылар сұрақтың ретіндеОсы затардың нөмірімен оқушылар сұрақтың ретінде
көтеріп отырады.көтеріп отырады.
O21. O32. H2O3. S4.
1. 1772 жылы швед химигі ашқан элемент.
2. Белсенді металдармен әрекеттесіп пероксид түзетін элемент.
3. Түссіз, иіссіз сұйықтық.
4. Жер қыртысында 49,13% кездесетін зат.
5. Озонатор арқылы алынатын зат.
6. Оттектің неше аллотропиялық түр өзгерісі бар, қандай.
7. Найзағайлы жаңбыр жауғанда ауада көп кездесетін газ.
8. 150 атм қысымда болат баллондарда сақталады.
9. Сіріңке өндірісінде колданылытын элемент.
10.Медицинада майлы дәрі жасайтын зат.

6. Жаңа сабақ түсіндіруге технологиялықЖаңа сабақ түсіндіруге технологиялық
карта.карта.
Мақсат қою.Мақсат қою. Игерілетін материал.Игерілетін материал. Стратегия.Стратегия.
Күкірт және оныңКүкірт және оның
қосылыстары.қосылыстары.
Жалпы күкіртЖалпы күкірт
қосылыстарына шолуқосылыстарына шолу
жасау.жасау.
Ой қозғау,Ой қозғау,
ассоциация.ассоциация.
КүкіртКүкірт
қосылыстарыныңқосылыстарының
жалпы қасиеттері.жалпы қасиеттері.
1.Алынуы.1.Алынуы.
2.Физикалық қасиеттері.2.Физикалық қасиеттері.
3.Химиялық қасиеттері.3.Химиялық қасиеттері.
4.Табиғаттатаралуы.4.Табиғаттатаралуы.
5.Қолданулуы.5.Қолданулуы.
АссациацияАссациация
сызбасы,сызбасы,
топтастырутоптастыру
слайдтары.слайдтары.
Пән аралық байланыс.Пән аралық байланыс. Физика. Биология.Физика. Биология.
Жаңа сабақты бекіту.Жаңа сабақты бекіту. Әр түрлі тестілер.Әр түрлі тестілер.
Есептер шығару.Есептер шығару.
Қызықтыру.Қызықтыру.

7. Күкірт қосылыстарын жинақтап, аттарын атапКүкірт қосылыстарын жинақтап, аттарын атап
шығайықшығайық
КүкіртКүкірт
SO2
Na2SO4
NaHSO4
H2SO3
H2SO4
SO3
H2S

8. SS
Бу күйіндегі
күкірт температураға
байланысты
S2 S4 S6 S∞
молекулаларынан
тұрады.
Түсі сары қатты
кристалды зат.
3 аллотропиялық түр
өзгерісі бар:ромбтық,
моноклинді және
пластикалық.
Едәуір тұрақтысы –
ромбтық күкірт.
Суда ерімейді, спирт пен эфирде
нашар ерейді, бензолда,күкіртті
көміртекте жақсы ериді.Қайнаған күкіртті
жылдам суыту
кезінде күкірт түсі
деп аталатын
ұнтақ түзіледі.
Ағаш қалыптарға құю
арқылы алынған түрі
таяқша күкірт деп
аталады.

9. H2S
Өте улы газ.
-600
C cұйық күйге
ауысады.
Шіріген
жұмыртқаның
иісі сияқты.
-860
С – та
қатаяды.

10. SO2
TТұншықтырғыш иісі
бар.
-100
C cұйық күйге
айналады.
1л суда бөлме
температурасы 40
көлем күкіртті газ
ерейді.
-730
С қатаяды.
SOSO22 алынуы. Күкіртті ауада жағу арқылы.алынуы. Күкіртті ауада жағу арқылы. S+OS+O22=SO=SO22

11. SO3
Ұшқыш сұйықтық.Ол ауада түтіндейді.
44,60
С қайнайды.
16,80
С мталдың
мөлдір масса
түрінде қатады.
500
С-тан жоғары
температурада
криталдары ерімей
бірден уланады.
SOSO33 алынуы: Католизатор (алынуы: Католизатор (Pt,VPt,V22OO55)) қатысындақатысында
ауадағы оттекпен күкірт ангидридіне дейін тотығады.ауадағы оттекпен күкірт ангидридіне дейін тотығады.
2SO2SO22+O+O22=2SO=2SO33

12. H2SO4
Суда жақсы ериді.
Қышқылды суға жайлап тамшылатып
және араластыра отырып құю керек.
Керісінше болмайды.
Еру кезінде көп мөлшерде
жылу бөлінеді.Ол дереу
буға айналады.
Өсімдік майы тәрізді.
Купорос майы деп атайды.
Түсі жоқ.
Тығыздығы-1,8г/мл.
HH22SOSO44 алынуы.алынуы.
Өнеркәсіпте:Өнеркәсіпте: FeSFeS22=SO=SO22=SO=SO33=H=H22SOSO44

13. Күкірт
қосылыстары.
SO2
S
SO3
H2S
Күкірт ангидриді
түрінде кездеседі.
Емдік қасиеті
бар минералды
суларда кездеседі
Табиғатта жанартау
атқылағанда газдардың
қүрамында болады.
Ауада 0,03%-дан
артық болса
адамды
улайды
Күкірті газ деп
аталады.
Жер қыртысында
1%.
Барит
BaSO4
Сульфаттар
Na2SO4
Сульфидтер
CuS, ZnS

14. Химиялық қасиеттері.Химиялық қасиеттері.
S
+H2
H2S
+O2
280C
SO2
+C
CS2
+Hg
Сынаптың ұсақ тамшылары төгілген жерге
күкірт ұнтағын себебі бұл процеті
демеркуризацияда.
HgS
2SO2+N2
+NO2
+H2SO4
3SO3 +2H2O
3SO3 +2KCL
K2SO4+K2S+3H2O
H2SO4+2NO
+2HNO3
+2KCLO3
+KOH
диспропорциялану реакциясы.диспропорциялану реакциясы.
+Hg
HgS

15. H2S
2H2O+2S
+O2
2H2O+2SO2
2HBr+S
S+2NO2+2H2O
KHS+H2O
+3O2
+Br2
+2HNO3
+KOH
гидросульфид
HgCL2
+2FeCL3
HgS +2HCL сульфдтер
2FeCL2+S +2HCL
Сілтілік металдар сульфидтері судаСілтілік металдар сульфидтері суда
ериді. Ауыр металдар сульфидтеріериді. Ауыр металдар сульфидтері
суда ерімейді.суда ерімейді. NaNa22S+HOHS+HOH
NaHS+NaOHNaHS+NaOH
SS22
+HOH HS+OH+HOH HS+OH сілтілік ортасілтілік орта
түзіледі.түзіледі.
3PbS+8HNO3PbS+8HNO33=3PbSO=3PbSO44+4H+4H22O+8NOO+8NO

16. SO2
SO3
2SO3
+O2
H2SO3
+H2O
K2SO3
+K2O
Na2SO3+H2O
+2NaOH
S+2H2O
H2S
H2SO4
+H2O
Na2SO4+H2O
NaOH
Pt.V2O5

17. H2SO4
K2SO4+2HNO3+2KNO3
Fe
+2NaCL
+Ca3(PO4)2
+CaF2
Na2SO4+2HCL
CaSO4+2HF
2H3PO4+3CaSO4
+S
конц
Hg
HgSO4+SO2 +H2O
Sn
FeSO4+H2
SnSO4+H2
+2KBr
+С
CO2 +2SO2+2H2O
3SO2 +2H2O
+8KI
Br2+SO2 +K2SO4+2H2O
4I2+H2S +4K2SO4+4H2O
Сулфат иондарғаСулфат иондарға
сапалық реакция барийсапалық реакция барий
тұздарының ерітіндісітұздарының ерітіндісі
реактив болыпреактив болып
табылады.табылады. BaBa2+2+
+SO+SO44
22
--
=BaSO=BaSO44 ақ тұнба.ақ тұнба.

18. S
Сіріңке өндірісіне Медицинада
майлар дайындауға.
Күкірткөміртек
өндіруге.
Күкірт қышқылын
өндіруге.
Өсімдік зиянкестеріне,
ауруларына қарсы
күреске.
Каучукті вулканизаци-
лауға.

19. H2S
Аналитикалық
химияда ерітіндіден
металл катиондарын
бөлуге анықтауға
қолданылады.
Минералды суларда
емдеу сауықтыру
мақсатында
қолданылады.

20. SO2
Мата, қағазды ағарту үшін.
Медицинада
дезинфикциялық зат
ретінде.
Көкөніс жеміс құймаларын
зарарсыздандыруға.
Тоқыма өнеркәсібінде.
Ветеринарияда.
SO3
H2SO4 алу үшінОлеум алу үшін.

21. H2SO4
Тұздар.
Бояғыш
заттар.
Мысты
электролиттік
жолмен алу.
Қопарғыш
зат алу.
Глюкоза.
Жасанды
жібек.
Қышқылдар
алу.
Мұнай өнімдерін
тазарту.
Минералды
тыңайтқыштар
алу.
Аккумулятордағы
электролиттер.

22. Сульфаттар.
CaSO4; CaSO4:2H2O гипс
2CaSO4:H2O алебастр.
Гипсті (150-1700
С) қыздырғанда
алебастрға айналады.
Медицинада сынықтардың сыртынан
қоршап таңуда және тіс протезін
дайындауда қолданады.
BaSO4 суда ЕМ. Асқазан
мен ішектің ренгеноскопиясында
қолданылады улы емес
(барийдің еритін тұздары күшті У).
Химия өнеркәсібінде бояу және
полиграфия өнеркәсібінде,резеңке
және қағаз өндірісінде,пиротехникада,
медицинада,ауыл шаруашылығында
және аз мөлшерле аккумулятор
өндірісінде қолданылады
Na2SO4,Na2SO4:10H2O
глаубер тұзы.
Медицинада глаубер
тұзын MgSO4 қатар
(ащы тұз),іш өткізетін
Дәрі ретінде қолданылады.
Ba және Pb тұздарыме
уланған жағдайда “У” қайтарғыш
ретінде қолданылады.
ZnSO4, ZnSO4:7H2O
дезинфекциялаушы зат
ретінде,металды бояған
кезде басытқы ретінде
қолданылады.
CuSO4 суда белсенді қосып
алып,CuSO4:5H2O түзеді.
Тотияйн минералды бояулар
дайындауда және өсімдіктерді
дәрілеуде қолданылады.

23. Сульфаттар.
FeSO4. FeSO4:7H2O Купоросы.
Сүректі консервілеу үшін,
сия және берлин көгілдірін
жасауда, ауыл
шаруашылығының
зианкестеріне қарсы
күресте қолданылады.
Әр түрлі ашутастар
қос сульфаттар, мысыла,
алюмоколий ашутасының
K2SO4:AL2(SO4)3:24H2O және
хромкалий ашутасының
K2SO4:Cr2(SO4)3:24H2O
маңызы зор. алюмокомий
ашутасын тері илеуде, бояу
ісінде де кеңінен
қолданылады.

24. Толғаныс.Толғаныс.
1.Сәйкестендіру кестесі.1.Сәйкестендіру кестесі.
NN формулаларформулалар аттарыаттары
1.1. HH22SOSO44 а) күкірт(Іа) күкірт(ІVV) оксиді) оксиді
2.2. SOSO22 ә) күкірт сутекә) күкірт сутек
3.3. SOSO33 б) күкірт қышқылыб) күкірт қышқылы
4.4. NaNa22SOSO44 в) күкірт (в) күкірт (VVІ) оксидіІ) оксиді
5.5. HH22SS г) натрий сульфатыг) натрий сульфаты

25. Толықтыру тестісі.Толықтыру тестісі.
1.1. Күкірт ------- қатты ------- зат.Күкірт ------- қатты ------- зат.
2.2. ------- иісі шіріген жұмыртқа тәрізді.------- иісі шіріген жұмыртқа тәрізді.
3.3. Күкірттің ------- аллотропиялық түр өзгерісіКүкірттің ------- аллотропиялық түр өзгерісі
бар.бар.
4.4. Күкірт қышқылын ------- араластыру үшін,Күкірт қышқылын ------- араластыру үшін,
------- суға аздап тамшылатып құю керек.------- суға аздап тамшылатып құю керек.
Керекті сөздер: Сары, суға, күкірт – сутек,Керекті сөздер: Сары, суға, күкірт – сутек,
кристалды, қышқылды, үш.кристалды, қышқылды, үш.

26. 1.1. Лабраториялық жағдайда азот, хромсутек,Лабраториялық жағдайда азот, хромсутек,
фторсутек қышқылдарын алу үшін қай қышқылфторсутек қышқылдарын алу үшін қай қышқыл
қолданылады. А)қолданылады. А)HH33POPO44 Ә)Ә)HH22SOSO44 Б)Б)HH22SOSO33 В)В)HH22COCO33 Г)Г)
HH22SiOSiO33
2.2. Сұйытылған күкірт қышқылымен әрекеттесіпСұйытылған күкірт қышқылымен әрекеттесіп
сутегін ығыстыратын металдар. А)сутегін ығыстыратын металдар. А)Cu, FeCu, Fe Ә)Ә)Fe, SnFe, Sn
Б)Б)Fe, Hg B)Au, CuFe, Hg B)Au, Cu Г)Г)Sn, CuSn, Cu
3.3. Сульфат иондарға сапалық реакция қай металдыңСульфат иондарға сапалық реакция қай металдың
тұздары.А)тұздары.А)BaSOBaSO44 Ә)Ә)AgCLAgCL Б)Б)NaNONaNO33 В)В)CaCLCaCL22
Г)Г)CaSOCaSO44
Дұрыс жауабын тапДұрыс жауабын тап..

27. Сәйкестендіру тестісі.Сәйкестендіру тестісі.
NN ФормуласыФормуласы АттарыАттары
1.1. NaNa22SOSO44:10H:10H22OO А) көкжарА) көкжар
2.2. MgSOMgSO44:7H:7H22OO Ә) ғанышӘ) ғаныш
3.3. CaSOCaSO44:2H:2H22OO Б) глаубер тұзБ) глаубер тұз
4.4. CuSOCuSO44:5H:5H22OO В) ащы тұзВ) ащы тұз
5.5. FeSOFeSO44:7H:7H22OO Г) тотияйынГ) тотияйын

28. Толықтыру тестісі.Толықтыру тестісі.
Күкірт ----- концентрлі ---- қышқылында ериді, ------ депКүкірт ----- концентрлі ---- қышқылында ериді, ------ деп
аталатын ерітінді түзеді. ------- күкірт ------- мөлшері 60аталатын ерітінді түзеді. ------- күкірт ------- мөлшері 60%%
ке дейін жетеді.ке дейін жетеді.
Керекті сөздер: Олеум, ангидриді, күкірт, олеумдегі,Керекті сөздер: Олеум, ангидриді, күкірт, олеумдегі,
ангидридініңангидридінің..
NN Формуласы.Формуласы. Өнімдері.Өнімдері.
11
22
33
44
55
Fe+HFe+H22SOSO44
сұйыт.сұйыт.
2NaCl+H2NaCl+H22SOSO44==
FeS+2HCl=FeS+2HCl=
S+Hg=S+Hg=
PbS+HNOPbS+HNO33
А)А)PbSOPbSO44+4H+4H22O+8NOO+8NO33
Ә)Ә)HgSHgS
Б)Б)FeSOFeSO44+H+H22
В)В)NaSONaSO44+2HCl+2HCl
Г)Г)FeClFeCl22+H+H22SS

29. Үй тапсырмасы: 8 тарау. 15, 16, 17, 18.Үй тапсырмасы: 8 тарау. 15, 16, 17, 18.
ФормулаФормула
ларлар
Физика –Физика –
лықлық
қасиеті.қасиеті.
Алынуы.Алынуы. ТабиғатТабиғат
тата
кездесуі.кездесуі.
Химия –Химия –
лықлық
қасиеті.қасиеті.
ҚолданыҚолданы
–луы.–луы.
БиохимиБиохими
ялықялық
рөлі.рөлі.
ЕсептерЕсептер
шығарушығару
11 SS
22 HH22SS
33 SOSO22
44 SOSO33
55 H2SOH2SO44
66 тұздарытұздары