Gaixotasun endokrinoak, nutrizionalak, metabolikoak eta kardiobaskularrak

1. GAIXOTASUN
ENDOKRINOAK,
NUTRIZIONALAK ETA
METABOLIKOAK
MADDI ETA NEREA

2. GAIXOTASUN ENDOKRINOAK,
NUTRIZIONALAK ETA METABOLIKOAK
METABOLISMOA
● Organismo bizidunetan
● Erreakzio kimikoen multzoa
● Anabolismoa
● Katabolismoa
ENTZIMA
● Erreakzio kimikoen habiadura handitu
HORMONA
● Guruin edo zelula espezializatuak ekoizten du
● Mezulari kimikoa
● Zelulen, ehunen, organoen eta aparatuen funtzioa
erregulatu.
GURUINA
● Behar-beharrezko substantziak sintetizatu (entzimak,
hormonak)
● Organo bat da
● Entzimak edo hormonak aldatu gaixotasunak sortu
Diabetes mellitusa Obesitatea

3. DIABETES MELLITUSA : gaixotasun kronikoa, intsulinarik ez edo gutxi.
INTSULINA
● Odoleko glukosa-kontzentrazioa
kontrolatzen duen hormona.
● Funtzioa zelulek glokosa xurgatzea,
glukosa kontzentrazioa ez handitzeko
HIPERGLUZEMIA
● Glukosa odolean pilatzen denean, intsulina
kantitatea nahikoa ez delako.
● Tratamendua:
- Dieta orekatua, ariketa fisikoa egin,
sendagaiak erabili… eta intsulina hartu.
- Ondorio txarrak, hala nola, zirkulazio-
arazoak, nerbio-sistemako arazoak...

4. OBESITATEA
● GANTZ gehiegi edukitzea
● Ondorio larriak sortzen ditu: - Diabetes mellitusa
- Garuneko edo miokardioko infartua
● Pisua galtzeko ezin da dieta miragarririk egin baizik eta kirol asko egin eta kaloria
gutxiko elikagaiak jan.

5. PISU EGOKIA DAUKAZU?
G.M.I ( GORPUTZ MASAREN INDIZEA) kalkulatu
G.M.I.= [Pisua (kg)]/ [Neurria (m)]2
Emaitzak:
G.M.I <18= pisu txikia
18<G.M.I<25= pisu egokia
25<G.M.I<30= gehiegizko pisua
G.M.I>30= obesitatea

6. GAIXOTASUN
KARDIOBASKULARRAK
MADDI ETA NEREA

7. GAIXOTASUN KARDIOBASKULARRAK
Bihotzeko zein odol-hodietako gaixotasunak
Ohikoenak: - MIOKARDIOKO INFARTUA
- GARUNEKO HODIETAKO ISTRIPUA

8. MIOKARDIOKO ISTRIPUA
GIHAR KARDIAKOaren zatiren bati odolik iristen ez zaionean gertatzen da

9. GARUNEKO HODIETAKO ISTRIPUA
Garunaren zati batean ODOL- ISURIA ETETEA, odolbildu batek garuneko arteria bat
buxatzen duenean.

10. GAIXOTASUN KARDIOBASKULARREN
ARRISKU-FAKTOREAK1. ALDAEZINAK:
- Adin asko
- Gizonezkoa izatea
- Familian aurrekariak egotea
2. ALDAGARRIAK:
- Tabako kontsumoa
- Arteria- hipertentsioa
- Diabetesa
- Kolesterola
- Obesitatea….