Efectos da minería con cianuro. Mina de ouro de Corcoesto

1. MINERÍA CON
CIANURO: POR QUE
ESTAMOS EN CONTRA

2. QUE É A MINARÍA CON
CIANURO?
• No proceso de extracción de ouro trabállase así:
Primeiro hai que remover a capa superficial da montaña,
para acceder aos xacementos onde está a rocha con
mineral. Despois, con voladuras, desfacer esa rocha.
• As rochas que conteñen o ouro son trituradas e
convertidas nun granulado que se leva a unha pileta de
decantación.
• Alí régase con cianuro sódico e outros tóxicos. O cianuro
é o que permite separar o ouro do resto do mineral.
Utilízase gran cantidade de cianuro, unha substancia
altamente tóxica para todos os seres vivos, xa que
inhibe o proceso de respiración celular.

3. •Para obter gramo e medio de ouro, hai que triturar
unha tonelada de roca co mineral. E para obter esa
roca que contén o ouro, primeiro hai que extraer
varias toneladas de rocas que non conteñen ouro.
•Así prodúcense moitas toneladas de residuos
mineiros. No documento inicial fálase de 20 millóns de
metros cúbicos de estériles de mina.
•Parte dos residuos son inocuos, pero os desperdicios
que foron rociados con cianuro, poden conter cianuro
e compostos de cianuro.
•Os residuos líquidos contaminados van a unha balsa,
que permanece despois de abandoada a explotación.

4. • O cianuro tamén tende a reaccionar fácilmente con moitos
outros elementos químicos, producindo una unha ampla
variedade de compostos tóxicos
Aspersores regando coa disolución de cianuro sódico unha pila de lixiviación

5. O CONSUMO DE AUGA
• A minaría de ouro con cianuro
consume enormes cantidades de auga
para o tratamento do mineral. Este
consumo pode afectar as fontes
subterráneas, e provocar escaseza
nelas. Diminúe, polo tanto, a cantidade
de auga dispoñible para outros usos.

6. AFECCIÓNS Á AUGA
• Contaminación: Aínda que o cianuro na auga
descomponse rápidamente – en presencia da luz do sol-
en substancias maiormente inofensivas, tamén tende a
reaccionar fácilmente con moitos outros elementos
químicos, formando centenares de compostos diferentes
con diferentes graos de perigosidade, como cianatos e
tiocianatos, que permanecen na auga.
• Cambio do pH das augas. Especialmente significativa
adoita ser a acidificación da auga a consecuencia do
drenaxe ácido de mina.
mina

7. • Afectación das augas subterráneas ou freáticas: as
xeomembranas colocadas debaixo dos embalses de
residuos tóxicos permiten filtracións a través de
roturas, que pasan ao chan, podendo chegar ás augas
roturas
subterráneas.
Membrana rota, mina Bellavista, Costa Rica
• Afectación das augas superficiais: os
residuos sólidos finos provintes da explotación poden
dar lugar a unha elevación da capa de sedimentos nos
ríos. Diques e balsas de residuos mal construídas ou
mal mantidos, ou inadecuado manexo, almacenamento
ou transporte de insumos (como combustibles,
lubricantes, reactivos químicos e residuos líquidos)
líquidos
poden contaminar as aguas superficiais.

8. • Ademais, os embalses de
almacenamento están diseñados para
resistir grandes crecidas e fortes
chuvias, pero non sempre impiden os
desbordamentos, ou as roturas dos
muros de contención (como ocorreu en
Aznalcóllar). Nese caso, os metais
pesados e a auga contaminada con
cianuro pode dar lugar a gravísimos
accidentes, afectando á flora e á fauna,
e contaminando a auga.
auga

9. • O cianuro pode permanecer por períodos de
tiempo moi longos nas augas subterráneas
porque o sol e o osíxeno que se precisan para
descompoñelo en outras substancias non se
encontran alí. A contaminación das augas
subterráneas é a forma máis importante de
contaminación con cianuro nestas minas,
porque os sistemas diseñados para previr estes
sucesos non son impermeables e teñen grandes
probabilidades de sufrir danos estructurais
(pinchaduras ou grietas). Un informe científico
titulado "Inseguridades do cianuro", realizado en
1998 chegaba á conclusión de que o cianuro
pode formar compostos que son tóxicos
para a vida acuática, poden permanecer
durante longos períodos de tempo, e
acumularse nos tecidos de plantas e peixes.

10. A BALSA DE RESIDUOS
TÓXICOS
• Á balsa onde vai parar o líquido contaminado despois de
ser usado para a lixiviación, é un perigo, por conter
moitos residuos tóxicos e contaminantes. Estes poden
pasar ao medio ambiente por filtración ou por
desbordamento.
desbordamento
• Estes escapes causan daños á flora e fauna que ten
contacto con concentracións letais da solución de
cianuro (especialmente aos peixes, máis sensibles a
este produto), e representan unha amenaza a longo
prazo para as augas subterráneas (freáticas).

11. IMPACTO SOBRE A POBOACIÓN
• Ruídos das voladuras
• Afeccións das voladuras ás construcións
próximas á mina
• Expropiacións.

12. CONTAMINACIÓN DO AIRE
• O aire pode resultar contaminado con
impurezas sólidas, por exemplo polvo e
combustibles tóxicos ou inertes, capaces de
penetrar ata os pulmóns, provintes de diversas
fases do proceso.
• Tamén pode contaminarse o aire con vapores
ou gases de cianuros contidos en gases
residuais, procesos de combustión incompleta
ou emanacións de charcos ou lagoas de
augas non circulantes con materia orgánica en
descomposición.

13. EFECTOS SOBRE O CHAN
• Xeneración de drenaxe ácido producido pola oxidación dos
sulfuros contidos nas rochas. Isto facilita a mobilización
dos metais pesados, e a disolución das súas sales.
sales
• Desertización: deforestación, erosión, pérdida de solo fértil.
• Modificación do relevo, alteración da dinámica dos procesos
de ladeira.
• Cambio do relevo-aumento da escorrentía-erosión
• Peligros xeotécnicos: Desestabilización de ladeiras por
sobrecargas e/ou excavacions e alteracions no nivel freático.

14. • Contaminación por metais pesados
xenerada por efluentes líquidos e sólidos.
• Acidificación por acumulación e oxidación
de sulfuros e drenaxe ácido.
• Adición de sales ao solo (sulfatos).

15. O ABANDONO DAS INSTALACIÓNS UNHA
VEZ FINALIZADA A EXPLOTACIÓN
• As empresas mineiras son as empresas con maior
experiencia no testaferrato
• “...a minería con cianuro crea pouco emprego e só por
un período de entre oito e dezaseis anos, pero pode
anos
provocar enormes danos ecolóxicos que, polo xeral,
non son compensados polas empresas explotadoras
responsables, que adoitan desaparecer ou ir á creba,
creba
senón polo Estado afectado, é dicir, polos contribuíntes”
• Quen afirma iso? Os chalados de
Greenpeace? Os tolos de Adega? Os
chiflados de Verdegaia?
• Non: O PARLAMENTO EUROPEO

16. AFECCIÓN DE FLORA E FAUNA
• O río Anllóns, rede natura, pasa no seu curso pola área de
explotación prevista no documento inicial do proxecto.
• A fauna do río pode verse afectada se hai vertidos a este
• Se accidentalmente un animal resulta contaminado por cianuro
e morre, outro animal que o coma verase contaminado tamén,
pasando o cianuro á cadea trófica.
• Afección á capa vexetal no momento inicial, que non chega
inicial
a recuperarse por completo.
• Moitos dos subproductos que se orixinan a partir do cianuro,
que xeralmente son menos tóxicos que o cianuro orixinal, son
moi tóxicos para os organismos acuáticos. Ademais, poden
acuáticos
persistir no medio ambiente durante largos periodos, e existe
evidencia de que algúns destes compostos pódense acumular
nos tecidos das plantas (Eisler, 1991) e peixes (Heming,
1989).

18. IMPACTO PAISAXÍSTICO
• Debido á gran cantidade de rocha que hai
que extraer ata chegar ao mineral, a
minería de ouro ten un gran impacto
paisaxístico. Deixa enormes cráteres nos
sitios onde antes había agradables
paisaxes.
Mina de Aguablanca (Badajoz)

19. Verqu
id o tóxic
POSIBLES ACCIDENTESdiamar
n o Gu
a
o mine
iro
• Derrames
• Verquidos
• Accidentes no transporte de substancias altamente
contaminantes.
• Desbordamentos
• Rotura ou deterioro da membrana que aílla os residuos
Xeomembrana “irrompible”, rota
do chan
ía
oH ungr
o tóxic
Ve rquid

20. ACCIDENTES HABIDOS
• Colorado, E.E.U.U.: En Colorado, derramamentos de
cianuro e outros contaminantes da mina de ouro
Summitville, posuída por Galactic Resources Lta,
contribuíron a graves problemas ambientales nunha
parcela de 17 millas ao longo do Río Alamosa. A mina
foi aberta en 1986, e abandonada en 1992.
• Montana, E.E.U.U.: Pegasus Corporation pechou
recentemente a mina de ouro Zortman-Landusky en
Montana. Aberta en 1979, foi a primeira mina de
lixiviación en pilas con cianuro de larga escala nos
Estados Unidos. A mina experimentou varias fugas e
descargas de cianuro durante a súa vida de operación, o
que resultou en mortes da fauna silvestre e unha seria
contaminación de correntes e da auga subterránea.

21. • Nevada, E.E.U.U.: Desois do fracaso dunha estrutura de lixiviación
en 1997, a mina Gold Quarry en Nevada derramou
aproximadamente 245 000 galóns de desperdicio de cianuro en
dous regatos locais. En 1989 e 1990, unah serie de oito fugas de
cianuro ocurriu na mina de oro Echo Bay Company’s McCoy/Cove
en Nevada, derramando un total de case 450 kilos de cianuro ao
medio ambiente.
• Dakota del Sur, E.E.U.U.: O 29 de maio de 1998, entre seis e sete
toneladas de tailings de cianuro da Mina Homestake foron
derramadas no regato Whitewood Creek nas Black Hills (Montañas
Negras) de Dakota do Sur, o que resultou nunha matanza
sustancial de peixes. Probablemente o río tardará anos en
recuperar enteiramente.
• Kirgistan: O 20 de maio de 1998, un camión transportando
cianuro á mina Kumtor en Kirgistan caeu dunha ponte, derramando
casi dúas toneladas de cianuro de sodio (1762 kilos) nas augas
superficiais locais.

22. • Guyana: En 1995, máis de 860 millóns de galóns de
tailings de cianuro foron derramados nun río principal en
Guyana cando unha presa se derrubou na mina de ouro
Omai da compañía mineira Cambior.
• España: Unha presa da mina de cinc Los Frailes
(Aznalcóllar) en Andalucía, rompeu en abril de 1998,
derramando unha cantidade estimada de 1.3 billóns de
galóns de tailings de metal ácidos nun río principal e
sobre as terras das granxas adxacentes. Mentres os
informes de prensa da matanza masiva de peixes
asociada non mencionaron o cianuro ou produtos
relacionados entre os desperdicios, a súa presenza é
máis que probable dada a natureza dos metais extraídos
neste sitio.

23. E OS POSTOS DE TRABALLO,
QUE?
• O maior atractivo da mina de ouro son os postos
de traballo que crea. Estes son provisionais
• Que pasa cos postos de traballo que se poden
chegar a destruír?
destruír
• Subvencións millonarias ás empresas
mineiras. Con esas subvencións poderíanse
crear postos de traballo sustentables e
duradeiros na comarca, sen poñer en risco o
seu medio.