2. I.1 A actividade económica non é neutral. Non se desenvolve mediante mecanismos automáticos, involuntarios ou inintencionais. Toda decisión económica é, en último termo, unha decisión ética, asumida desde un marco determinado de conviccións e con consecuencias que favorecen a uns e prexudican a outros. I. POR QUE UNHA BANCA ÉTICA
6. Un banco na actualidade I. POR QUE UNHA BANCA ÉTICA Xestoras de fondos - Seguros Grupo industrial Inmobiliaria … Capital (accións) Débeda (bonos…) Aforro “clásico”: Líquido (libretas, contas) Depósitos Fondos de inversión e pensións Intermediación financeira Servizos (comisións) Depositoría Domiciliacións / remesas Tarxetas Compra directa en bolsa Xestión de carteiras Comercialización productos bancarios de terceiros Avais e garantías Xestión de cobros … Préstamos e liñas de crédito Carteira industrial e inmobiliaria Carteira de negociación - Accións - Derivados - Divisas - Materias primas - Metais preciosos - Bonos BANCO SOCIEDADES DO GRUPO Mercados
7. I.3. Cuestionamento ético da banca Desta complexización do sistema financeiro deriva unha serie de puntos críticos que o cuestionan integramente: 1) Destino dos cartos - Predominio de carteira de negociación (especulación) + paraísos fiscais. - Abandono do negocio tradicional (préstamo). - Financiación de proxectos non sustentables: non avaliación social e ambiental dos proxectos. - Excesivo endebedamento familiar (prácticas predatorias no crédito). I. POR QUE UNHA BANCA ÉTICA
8. 2) Exclusión bancaria - Sur: Concentración do crédito en grandes empresas e ricos. - Norte: A falta de acceso ao servizo bancario (crédito) é factor de exclusión (por exemplo dos inmigrantes). I. POR QUE UNHA BANCA ÉTICA
9. 3) Falta de transparencia - No destino das inversións (caixanegra). - Na explicación de produtos aos clientes (burbulla bursátil). - Nas comisións por servizos (cada vez máis importantes no beneficio bancario). 4) Distancia respecto do tecido social - Crecemento e desvinculación ao territorio. I. POR QUE UNHA BANCA ÉTICA
10. 5) Mal goberno - Conflitos de interese, remuneración de directivos vinculada ao valor en bolsa – stock-options…). - Intereses políticos. 6) Orixe escura do capital - Branqueo de diñeiro. I. POR QUE UNHA BANCA ÉTICA
11. I.4. Consecuencias do crecemento e complexidade - Mercados financeiros con vida propia, desvinculados da “economía real”. - Contrapoder: perda de independencia regulatoria dos gobernos (débeda externa…). Insuficiente vixiancia dos mercados. - Risco sistémico (Arxentina, Uruguai…). - Capacidade para provocar crises (tigres asiáticos, libra, México, Brasil, Rusia…). - Perda de soberanía monetaria. I. POR QUE UNHA BANCA ÉTICA
12. Ante esta realidade xorden preguntas como as seguintes: • Cobre o sistema bancario actual as nosas demandas como aforradores, consumidores e inversores? • Encontran as organizacións sociais e os seus usuarios resposta nas entidades financeiras tradicionais? • Onde e desde que criterios invirten o noso diñeiro as institucións financeiras? • Responden as entidades financeiras ás demandas das nosas sociedades e especialmente ás que proveñen dos sectores máis desfavorecidos? • Existe un modelo alternativo de banca que sitúe esas demandas no centro da súa misión, visión e valores? II. QUE É A BANCA ÉTICA
13. A esas preguntas pretende dar resposta satisfactoria a Banca Ética Fronte á banca convencional a Banca Ética: - é un tipo de entidade financeira, - que combina beneficios sociais e medioambientais coa rendibilidade económica. E distínguese: - pola natureza social dos proxectos que financia, - polo filtro ético das empresas nas que invirte, - e pola transparencia das súas accións. II. QUE É A BANCA ÉTICA
14. O PROXECTO FIARE nace como unha iniciativa de banca ética cun dobre obxectivo: - Financiar actividades económicas que teñan un impacto social positivo . - Ofrecer ao aforrador e inversor responsable a posibilidade de apoiar este tipo de actividades, canalizando os seus desexos de decidir conscientemente sobre o uso dos seus cartos. III. O PROXECTO FIARE
15. O proxecto está en mans daquelas persoas e entidades comprometidas coa rexeneración das nosas sociedades inxustas, porque elas saben das necesidades reais. 1) Identidade: constituída por redes cidadáns Principios básicos do proxecto Fiare III. O PROXECTO FIARE
16. Principios básicos do proxecto Fiare 2) Ao servizo da xustiza Significa apoiar empresas e proxectos: - de cooperación ao desenvolvemento. - de inserción social de persoas en situación ou risco de exclusión. - dedicadas á sostibilidade medioambiental - e de difusión de valores sociais solidarios e transformadores. III. O PROXECTO FIARE
17. Principios básicos do proxecto Fiare 2) Ao servizo da xustiza prestando especial atención en poñer os recursos ao alcance das persoas máis pobres e das organizacións que traballan con e para elas, tanto no Norte coma no Sur. III. O PROXECTO FIARE
18. Ningunha persoa ou grupo que participa nas tomas de decisións se pode beneficiar persoalmente dos excedentes económicos que se puideran xerar no proceso de intermediación financeira. 3) Non lucratividade Principios básicos do proxecto Fiare III. O PROXECTO FIARE
19. Principios básicos do proxecto Fiare 4) Insuficiencia A Banca Ética (BE) chega a unha conclusión “paradoxal”: Un sistema de BE non pode facer só intermediación financeira garantida. III. O PROXECTO FIARE
20. 5) Acción significativa - Transformar a orientación dos intercambios financeiros con efectos a escalas globais. - Xerar unha proposta realmente elixible “como primeira opción” (e non a menos mala) polo conxunto da cidadanía. Principios básicos do proxecto Fiare III. O PROXECTO FIARE
21. Un instrumento bancario que estea en mans e ao servizo da cidadanía e das súas organizacións , un proxecto no que a transparencia e a participación son os seus acenos de identidade . 6) Aforro responsable, participación e transparencia Principios básicos do proxecto Fiare III. O PROXECTO FIARE
22. Estes principios concrétanse nunha práctica operativa que contempla: • Unha información detallada do destino do diñeiro dos aforradores e dos custos implicados nas operacións bancarias. • Unha estrutura de prezos e condicións deseñada no diálogo cos destinatarios da actividade financeira e guiada pola sinxeleza, a transparencia, a flexibilidade e a sustentabilidade económica e social. • O traballo nos diferentes territorios baseado no respecto e a colaboración coas redes locais existentes. III. O PROXECTO FIARE
23. • A selección como proveedores preferentes de suministros e servizos a empresas de inserción. • Unha estrutura organizativa que promove a participación efectiva das personas e entidades socias e a estabilidade do proxecto. • O establecemento de ratios salariais na escala de 1 a 3 na plantilla profesional de Fiare, e acordes en cuantía aos niveis salariais das entidades que promoven o proxecto FIARE. III. O PROXECTO FIARE
25. O punto de partida (2001) Pode pensarse nunha Banca Ética no noso medio? Primeiros pasos: posta en marcha da Fundación Fiare (2003-2004) 52 organizacións sociais vascas crean a Fundación Inversión y Ahorro Responsable. Redes doutros territorios (Navarra, Catanlunya) achéganse ao proxecto e comezan un proceso de construcción conxunta. II. O PROXECTO FIARE
26. Deseño da “Folla de Ruta” (2005) Establécense os seguintes pasos: • Busca e selección dun socio europeo. • Elaboración do Plan de Viabilidade da entidade. • Posta en marcha da entidade (como SL), apoiándose inicialmente nun socio europeo (BpE). • Modelo de construcción do proxecto sobre a base da incorporación doutras redes territoriais de todo o estado. • Constitución e consolidación dunha entidade financeira autónoma. III. O PROXECTO FIARE
27. O presente (2009-2010): - Axentes de Banca Popolare Etica (FIARE SL). - Constitución da Cooperativa FIARE (26 de outubro de 2009). III. O PROXECTO FIARE
28. A Estrutura Xurídica de Fiare Asociacións territoriais Fundación Fiare Fiare SL Cooperativa Fiare Cooperativa de Crédito Europea 2003 2003-2010 (proceso abierto) 2009 (xa realizado) 2009-2011 (PROCESO ABERTO) 2011 (decisión pendente) Cooperativa de Crédito Estatal + CAPITAL SOCIAL Actividade Financieira (Axente da Banca Popolare)
29. POR QUE AXENTES DA BANCA POPOLARE ETICA? III. O PROXECTO FIARE
30. QUE SIGNIFICA SER AXENTES DA BpE? - Nesta etapa de transición, FIARE promove produtos financeiros da BpE baixo a supervisión dos Bancos Centrais de Italia e España. - Trátase de produtos financeiros en sentido estricto (non son donativos, non teñen riscos e son retribuídos), coas mesmas esixencias e garantías que calquera outro. - FIARE realiza a preinstrución ética, social e económica das solicitudes de préstamos que serán aprobados por Banca Popolare Etica a proposta de FIARE. III. O PROXECTO FIARE
31. PRODUCTOS DE AFORRO OFERTADOS HOXE POR FIARE COMO AXENTE DA BpE. III. PROXECTO FIARE
32. Evolución actividade: Volume de Depósitos por Oficina (€) Evolución actividade: Depósitos (nº de clientes) 30 de Setembro de 2009: 900 Operacións 17.000.000 € DEPÓSITOS
33. Crecemento Crecemento Operacións Volume Evolución actividade: Préstamos 30 de Setembro de 2009 : 76 Operacións 10.671.100 € 2007 PRÉSTAMOS
36. Camiño actual e futuro: - Busca da integración xurídica do maior número posible de organizacións dos movementos sociais. - Constitución e consolidación dunha entidade financeira autónoma. - Aproximación a outras realidades de banca ética europea (La Nef, en Francia, e Banca Popolare Etica, en Italia) para a creación dunha cooperativa de crédito europea. III. O PROXECTO FIARE
37. CAMPAÑA CAPTACIÓN DE CAPITAL SOCIAL Importes mínimos • A partir de 300 euros para persoas físicas • A partir de 600 euros para entidades sociais • Aportacións bloqueadas nunha conta especial. • Nominativas. En calquera momento se pode solicitar o seu retorno. • En caso de que non se constitúa a Cooperativa, retórnanse. II. O PROXECTO FIARE
40. 30 de Setembro de 2009: 926.000 Euros 300 Organizacións 500 persoas físicas Euskadi 394.000 Navarra 85.000 Valencia 48.000 Catalunya 235.000 Centro 85.000 Sur 79.000 Situación Actual Capital Social
41. O proxecto FIARE ten unha estrutura de tipo cooperativo, articulada en áreas territoriais de socios. Cada área territorial é dinamizada por redes de organizacións, que: - promoven o desenvolvemento do proxecto no territorio (recollida de capital social), - crean grupos de implantación local, - traballan na sensibilización respecto da economía solidaria. IV. INCORPORACIÓN AO PROXECTO FIARE DE REDES TERRITORIAIS
42. Compromisos que asumen as Territoriais ao integrarse no proxecto Fiare: - Crear unha Comisión de Avaliación Ético Social para as solicitudes de financiación do territorio. - Incorporarse á Xunta de Socios de Fiare, SL. - Asumir Compromisos de Captación de Capital Social para a Cooperativa. - Asumir compromisos de gastos de constitución. - Participar nas reunións da Xunta estatal de socios. IV. INCORPORACIÓN AO PROXECTO FIARE DE REDES TERRITORIAIS
43. FIARE GALIZA A territorial FIARE Galiza está en proceso de constitución: - prevese a data do 16 de xaneiro de 2010 para a constitución da asociación Fiare GZ, que terá a súa sede en Santiago. IV. INCORPORACIÓN AO PROXECTO FIARE DE REDES TERRITORIAIS
44. Compromisos das organizacións ao integrarse nunha territorial: Cada organización integrada en Fiare Galiza debe compartir o ideario do proxecto nas súas finalidades e adquire o compromiso de: - facer a súa achega ao capital social e aos gastos de constitución, - acudir ás reunións, - traballar na difusión do proxecto e dos principios da economía solidaria. IV. INCORPORACIÓN AO PROXECTO FIARE DE REDES TERRITORIAIS
45. FIARE GZ. Aportacións de asociacións ao capital social MODO NORMAL: 600 euros para capital social de FIARE. 300 euros gastos de constitución (a fondo perdido). - COMPROMISO FORTE: 600 euros para capital social de FIARE. 400-600 gastos de constitución. - COMPROMISO POR NECESIDADE: 600 euros (unicamente capital social). IV. INCORPORACIÓN AO PROXECTO FIARE DE REDES TERRITORIAIS