Stefanie de Hair van TNO vertelt op het Nationaal Fietscongres over de oplossingen die TNO onderzoekt om ook in de toekomst de fietsveiligheid te optimaliseren.

1. TNO - Hoe ziet de toekomst eruit? 18-6-2015 19:26
1
Hoe ziet de toekomst eruit?
Oplossingen om in de toekomst fietsveiligheid te optimaliseren
Utrecht
18 Juni 2015
Stefanie de Hair
Mobiliteit Gezondheid
Veiligheid
Duurzaamheid
Gemak
Verstedelijking
Aandacht voor klimaat
Vergrijzing
Trends
Robotisering
Comfort
VERSTEDELIJKING
UITINGEN
Korte verplaatsingsafstanden
Druk op ruimte en dure vergunningen
Drukke fietspaden (zelfs fietsfiles)
OPLOSSINGEN
Fiets is logisch alternatief voor auto en ov
Elektrische fiets & Breed scala aan fietsen
Big data en Integrale aanpak fietsvriendelijke stad
Beleid
Gepersonaliseerde diensten voor fietsers
3
VERSTEDELIJKING
FIETSVRIENDELIJKE STAD
Vereist
Objectief inzicht in knelpunten en behoeften
Big data & internet of things
Op meerdere niveaus
Stad, straat, fietser, fiets
Op meerdere onderwerpen
Doorstroming, veiligheid, ..
Voor meerdere doelgroepen
Woon/werk, recreanten, ..
Stad
Corridor en straat
Fiets en Fietser
Adviseren
de fietser
beïnvloeden,
beleid
optimaliseren?
Interpreteren
Invloed van
weer, omgeving,
drukte en
veiligheid?
Meten
hoeveel fietsers
zijn waar,
wanneer en
waarheen?
STEDELIJK NIVEAU:
DOORSTROMING, VOORKEURSROUTES EN FIETSGEDRAG
road-
side
cycle-
side
user-side
Van Inzicht naar Aanpak
Meten
hoeveel
fietsers waar,
wanneer en
waarheen
Road &
car-side
cycle-
side
user-side

2. TNO - Hoe ziet de toekomst eruit? 18-6-2015 19:26
2
Interpreteren
Invloed van
weer, omgeving,
drukte en
veiligheid
TNO heeft een sterke focus
op data-integratie &
patroonherkenning
Grootheden:
Aantal trips
Reisduur
Reisafstand
Intensiteiten
Vertrektijden
reisafstandverdeling
Bereiken van verschillende type weggebruikers
Stimuleren van fietsgebruik
Promoten van fietsroutes
Fietsparkeren
Inzicht voor beleid
Optimalisatie fietswegennet
Implementatie ITS voor fietsers
Veiligheid
Milieu
Adviseren
de fietser
beïnvloeden,
beleid
optimaliseren
STRAAT/CORRIDOR NIVEAU:
GEDRAGSOBSERVATIES
Objectieve observatie en analyse conflicten
9
In stad van de toekomst is meer ruimte nodig voor de
fietser
VERSTEDELIJKING: STELLING 1
10
Meer en bredere fietspaden
Fietszones
Slim omgaan met ruimte
VERSTEDELIJKING: STELLING 2
Persoonlijke diensten en advies op maat zijn
de oplossing om een stad fietsvriendelijk te maken
11
Groene golf voor fietsers
Slimme routing
Aanpak Fiets parkeren
Investering in infra
AANDACHT VOOR KLIMAAT
UITINGEN
Focus duurzaamheid en leefkwaliteit
Aandacht voor luchtkwaliteit
OPLOSSINGEN
Alternatief schoon vervoer
bundelen transporten
Elektrisch vervoer: elektrische fiets en
elektrische auto
Ruimte en prioriteit voor de fietsers in de
stad: Auto luwe centra
Beleid en applicaties ter bevordering van
de luchtkwaliteit (schone fietsroutes)
12
AANDACHTVOORKLIMAAT

3. TNO - Hoe ziet de toekomst eruit? 18-6-2015 19:26
3
KOPENHAGEN INVESTEERT IN INTELLIGENT
VERKEERSSYSTEEM
Met als doel in 2025 ‘s werelds eerste co2-
neutrale stad te worden, trekt Kopenhagen
zo’n 8 miljoen euro uit voor een nieuw
intelligent verkeersysteem. De smartphone
wordt daarbij gebruikt als sensor, vooral om
fietser en bussen voorrang te geven.
Het systeem is al beproefd in een deel van
Kopenhagen en op sommige routes zijn de
reistijden met 30 procent gereduceerd.
Het systeem zal ook worden gebruikt rond
evenementen, om het publiek snel te laten
vertrekken.
BRON: Verkeersnet
13
560.000 inwoners
7432 inwoners/km2
30.000 fietsers per dag
36% fiets naar werk
28% bakfietsen
75% blijft fietsen in winter
AANDACHT VOOR KLIMAAT: STELLING 1
Een intelligent verkeerssysteem is de oplossing voor een
CO2 neutrale stad
14
AANDACHT KLIMAAT: STELLING 2
Het vervangen van snorfietsen door elektrische fietsen is
een goede maatregel om het leefklimaat en veiligheid in de
steden te verbeteren
16
VERGRIJZING
UITINGEN
Meer en oudere oude mensen
Grote groep actieve ouderen
Toename ernstige fietsgewonden
OPLOSSINGEN
(Aangepaste) Voorzieningen dicht bij huis (vb:
hoogte van stoepranden)
Passende individuele mobiliteitsoplossingen
(passend bij de rest van het verkeer)
De intelligente fiets
17
VERGRIJZING
ZWAARGEWONDEN
Focus
Enkelvoudige ongevallen
Oudere fietsers
Verhoogd risico op vallen
Verhoogde kans op lichamelijk letsel
18
Zwaargewonde fietsers: 60% enkelvoudige ongevallen, groot aandeel ouderen
Aandeel zwaargewonde fietsers 50% van totaal aantal zwaargewonden
AANPAK ENKELZIJDIGE FIETSONGEVALLEN
Inventarisatie
problematiek
2013
Testen met ouderen
2015
Technologie
ontwikkeling
2014

4. TNO - Hoe ziet de toekomst eruit? 18-6-2015 19:26
4
PROBLEMATIEK: BEPERKINGEN BIJ OUDER WORDEN
20
2013
• Oncomfortabel voelen in rommelige,
chaotische of onduidelijke verkeerssituaties
• Angst om te vallen
• Beperkt uithoudingsvermogen
• Verminderd gehoor/zichtvermogen
• Stijve/zere nek
• Algehele zwakte of krachtsverlies
• Pijnlijke knieën
PROBLEMATIEK: RISICOVOLLE SITUATIES
21
2013
LINKS AFSLAAN
OBSTAKELS
INGEHAALD WORDENKRUISINGEN
AFSTAPPEN
SLINGEREN
GLAD WEGDEK
OPSTAPPEN
ONVERWACHTE
SITUATIES
OPLOSSING: INNOVATIEVE TECHNOLOGIE
22
2014
GEVAAR VAN ACHTEREN
Achteruitkijk-
Assistent
Obstakel-
Detectie
OBSTAKELS VAN VOOR
VEILIGE ROUTE
Veilige Route
Adviessysteem
RISICOVOLLE SITUATIES OPLOSSING
Preventie: gedrag fietser dmv technologie tijdig beinvloeden/bijsturen
OPLOSSING: DE INTELLIGENTE FIETS (1E PROTOTYPE)
23
2014
Obstakeldetectie
Achteruitkijkassistent
VERGRIJZING: STELLING 1
De elektrische fiets is de ideale mobiliteits oplossing voor
ouderen
25
VERGRIJZING: STELLING 2
Als ouderen langer mobiel blijven resulteert dat in meer
verkeersslachtoffers
26

5. TNO - Hoe ziet de toekomst eruit? 18-6-2015 19:26
5
ROBOTISERING
UITINGEN
Veilige auto’s:
Fase 1: veiligheid en comfort voor inzittenden
(focus in auto - inzittenden)
Fase 2: geen dodelijke ongevallen meer
veroorzaken
(focus buiten auto - kwetsbare verkeersdeelnemers)
Afname totaal aantal verkeersdoden, maar dat geldt
niet voor aantal fietsdoden
OPLOSSING
Automatische remmende/rijdende auto
Intelligente kruising
27
ROBOTISERING
VERKEERSDODEN
Focus
Auto-fiets ongevallen
28
80% motorvoertuig – fiets
Aantal fietsslachtoffers is 2x zo hoog als aantal voetgangers
WEG NAAR VOORKOMEN AUTO-FIETS ONGEVALLEN
29
2012
2015
Airbag
AEB-fiets
Systemen en sensoren
in de auto
2014
systemen en sensoren
in de auto, op de fiets
en op de infrastructuur
Informeren Waarschuwen IngrijpenInformeren Waarschuwen Ingrijpen
Letsel verminderen Letsel voorkomenLetsel verminderen Letsel voorkomen
Cooperatieve AEB-fiets
Systeem prestaties is tradeoff
Betrouwbaarheid <> robuustheid
Systeem prestaties is tradeoff
Betrouwbaarheid <> robuustheid
ROBOTISERING: STELLING 1
Een fietsvriendelijkere auto is de aanpak voor verlagen
aantal dodelijke fietsslachtoffers
30
MIT WERKT AAN STAD ZONDER
VERKEERSLICHTEN
MIT Senseable City Lab werkt aan de stad van morgen, waar verkeerslichten zijn
vervangen door intelligente kruispunten. (Maar nog zonder rekening te houden
met fietsers en voetgangers.)
31
ROBOTISERING: STELLING 2
In de toekomst zijn verkeersregelinstallaties niet meer nodig
en kunnen auto’s en fietsers veilig door elkaar heen bewegen
32

6. TNO - Hoe ziet de toekomst eruit? 18-6-2015 19:26
6
SLEUTEL TOT SUCCES: FIETSVEILIGHEID
INTEGRALE AANPAK
Training
Beleid
Campagnes
communicatie
Technologie
Ontwerp
Infrastructurele
aanpassingen
INTEGRALEAANPAK
Verstedelijking
- Inzicht in fietsgedrag (micro en macro)
- Instrument voor beleid en gepersonaliseerde diensten
Aandacht voor klimaat
- Fiets is middel om doel te bereiken
- Juiste prioriteit voor fiets is belangrijk
Vergrijzing
- Fiets voorziet in mobiliteitsbehoefte ouderen
- Intelligente fiets biedt oplossing voor opschalen
veiligheidsniveau
Robotisering
- Potentie om fietsveiligheid te bevorderen
- Stelt hoge eisen aan technologie
- Toekomst gaat ons leren hoe fietsers hiermee omgaan
SAMENVATTING
Bedankt voor
jullie aandacht en inbreng!
Stefanie de Hair
Stefanie.dehair@tno.nl