2. Sendagaiak:
·Gaixotasun bat sendatzeko, arintzeko, prebenitzeko edo diagnostikatzeko erabiltzen diren produktuak.
·Sendagai batek farmako bat edo gehiago izan ditzake, beraz, farmakoak sendagaien osagai aktiboak dira.
·Sendagai batzuek kontrako ondorioak (kaltegarriak) → Sendagaia merkaturatu aurretik,onura gehiago dituela kontrako
ondorioak baino egiaztatu behar.
·Sendagaien dosi egokiak hartu behar bestela…
-Gehiegikeriak kontrako ondorioak agertzeko aukera handitu.
-Zenbait farmako batera hartu ezkero batak bestearen eragina baliogabetu dezake.
3. Nola jarduten dute farmakoek?
·Farmakoak organismoaren barruko molekulekin (errezeptoreak) elkartu.
·Farmako bat gure gorputzera sartzen denetik errezeptorera iristen den arte, zenbait hesi
zeharkatu behar (digestio-aparatuaren pareta, gibela, odol-hodien paretak…).
·Hesi horiek ekiditzeko, modu desberdinetan hartu:
4. AHOTIK Pilulak, kapsulak...
MIHIPETIK Konprimituak,mihi azpian jatzen
dienak...
IPURDITIK Supositorioak.
INJEKZIOAK Larruazalpekoak, gihar barnekoak
edo zain barnoak.
SUDURRETIK Sendagaia langargailuz har daiteke.
LARRUAZALETIK Pomadak
5. Farmazia-industria: patenteak eta generikoak:
Farmakoen inguruko ikerketa gehiena farmazia-industrian egin eta irabazi handiak lortu enpresa multinazional handietan.
Bertan farmakoak sortu eta beraiekin hainbat saiakera egin.
Sendagai bat merkaturatzeko osasun-arloko agintariek onartu egin behar dute, hainbat pauso jarraitu behar dira:
1) Zenbait saiakuntza egin behar dira (animaliekin).
2) Emaitza onak lortzen badira, saiakuntza klinikoaren fasea igaro (pertsona osasuntsuekin).
3) Aurreko frogak sendagaia ona eta segurua dela frogatu eta gero, merkaturatzeko prest dago.
6. Enpresa batek farmako berri bat sortzerakoan, patente bat eskatu → enpresa horrek soilik izatea farmako hori egiteko eta
saltzeko ahalmena.
10-20 urte pasata, beste laborategi batzuk has daitezke farmakoa egiten.
Beste enpresak sortuko duten farmako horri farmako generikoa deritzo → Osagai aktibo bera dute baina ekonomikoagoak
dira pazientearentzat eta herrialdeko ekonomiarentzat.
7. Galderak:
1.- Aipatu diagnostikoa egiterakoan dauden faseak.
2.- Zer da historia klinikoa?
3.- Aipatu azterketa osagarririk erabilienetako lau.
4.- Sendagaiak eta farmakoak gauza bera dira? Zergatik?
5.- Enpresa bat patente bat eskatzen duenean, beraz, zer ari da eskatzen?
Eta zer da farmako generikoa?
