Prezentacja z drugiego webinarium TuEuropeana 2017, dot. prawa autorskiego w kontkeście udostępniania zbiorów instytucji kultury on-line.
Nagranie wideo prezentacji: https://youtu.be/S97VztRhlWU?t=17m41s
2. Struktura licencyjna Europeany
Struktura licencyjna Europeany składa się z 4 elementów:
Data Exchange Agreement – umowa z dostawcą danych (instytucją);
Creative Commons Zero Universal Public Domain Dedication (CC0) –
warunki prawne dla metadanych;
Warunki zamieszczania obiektów przez użytkowników;
Europeana Data Model.
Wszelkie informacje dostępne są na stronie: pro.europeana.eu
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
3. METADANE - CC 0
Netherlands, Public Domain
c. 1800 - c. 1810, Rijksmuseum
Katsushika Hokusai
Kagamitogi
4. CC 0 – zrzeczenie się praw autorskich
W przypadku utworów w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach
pokrewnych działanie niezgodne nie tylko z polskim porządkiem prawnym:
Prawa autorskie osobiste nie podlegają zrzeczeniu;
Przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga formy pisemnej pod
rygorem nieważności, należy wskazać wyraźnie pola eksploatacji; nie
można przenosić praw do przyszłych pól eksploatacji;
W systemach prawnych, które nie uznają CC 0, staje się ona
automatycznie bezpłatną, niezbywalną, niewyłączną, nieodwołalną i
bezwarunkową licencją, bez prawa udzielania sublicencji, na korzystanie z
praw autorskich i praw pokrewnych na wszystkich terytoriach na całym
świecie, na maksymalny okres trwania (włącznie z przedłużeniami tego
okresu w przyszłości), w odniesieniu do jakiegokolwiek obecnego lub
przyszłego nośnika i do jakiejkolwiek liczby egzemplarzy, oraz dla
jakiegokolwiek celu, w tym m.in. dla celów komercyjnych, reklamowych lub
promocyjnych.
Jak rozwiązać problem CC 0:
Proste opisy obiektów;
Złożone opisy (np. opisy kuratorskie obiektów) – po przejściu na stronę
własną podmiotu dostarczającego.
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
5. Jak Domena Publiczna wygląda na Europeanie
w praktyce?
Alfons Mucha zmarł
14 lipca 1939 r.
Jego praca jest oznaczona
w Europeanie jak utwór
chroniony prawem
autorskim
Title here
CC BY-SA
Eté z cyklu Saisons | Alfons Mucha1896
Regionální muzeum v Chrudimi
CC BY
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
OZNACZENIA PRAWNE
United Kingdom, CC BY
The Wellcome Library
Luigi Garzi
The birth of Adonis and
the transformation of Myrrha
6. Najważniejsze informacje
Wykaz oznaczeń prawnych dla obiektów zmienia się;
Każde oznaczenie prawne, z wyłączeniem Domeny Publicznej,
wymaga ustalenia z uprawnionymi do oznaczanego utworu i ich
wyraźnej zgody;
Należy zapoznać się z warunkami licencji Creative Commons aby
prawidłowo dopasować je do możliwości wykorzystania danego
utworu;
Europeana zachęca do pozyskiwania zgód umożliwiających ponowne
wykorzystanie (re-use) utworów chronionych.
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
7. DOMENA PUBLICZNA
France, Public Domain
1921, National Library of France
Agence de presse Meurisse
Colombes : championnats de France d’Athlétisme :
rivière, le speaker
8. Czym jest Domena Publiczna?
Do Domeny Publicznej zaliczamy dwa rodzaje utworów:
Utwory, co do których autorskie prawa majątkowe wygasły, zazwyczaj
70 lat od śmierci ostatniego z twórców utworu – obecnie, co do
zasady, jeśli nastąpiło to przed 1947 r.
Przedmioty, które nie są objęte ochroną prawa autorskiego, akty
prawne, wyroki i orzeczenia administracyjne, krótkie informacje
prasowe.
Brak ochrony prawa autorskiego majątkowego nie oznacza
całkowitego braku ochrony ponieważ autorskie prawa osobiste nie
są ograniczone czasowo i są chronione również po śmierci
uprawnionego.
Utwory należące do Domeny Publicznej są oznaczone znakami:
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
9. Domena Publiczna a Europeana
Europeana jest propagatorem Domeny Publicznej.
Zgodnie z Kartą Domeny Publicznej:
Czas ochrony przez prawo autorskie majątkowe jest ograniczony i nie
powinien być wydłużany, ponieważ w Domenie Publicznej kryje się
wiedza i doświadczenie czasów mienionych, które pozwala na rozwój
społeczeństwa.
Obiekty, które znajdą się Domenie Publicznej powinny pozostać w
Domenie Publicznej. Nie można ustanawiać ponownej ochrony dla
tych obiektów z uwagi na działania techniczne lub ustalenia umowne i
ograniczać dostępu do zdigitalizowanych obiektów, które w
analogowej formie znajdują się już w Domenie Publicznej.
Użytkownicy powinni mieć prawo do bezpłatnego korzystania,
kopiowania i modyfikowania obiektów.
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
12. Europeana i prawo autorskie
Uznanie autorstwa 3.0 Polska – Licencja ta pozwala na
kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie i
wykonywanie utworu jedynie pod warunkiem oznaczenia
autorstwa. Jest to licencja gwarantująca najszersze swobody
licencjobiorcy.
Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska
– Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie,
rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu tak
długo, jak tylko na utwory zależne będzie udzielana taka sama
licencja. Jest to licencja używana przez Wikipedię i jej
siostrzane projekty.
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska –
Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie,
remiksowanie, rozprowadzanie, przedstawienie i
wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych.
Warunek ten nie obejmuje jednak utworów zależnych (mogą
zostać objęte inną licencją).
Licencje Creative Commons cd.
CREATIVE COMMONS POLSKA
CC BY-SA
13. Europeana i prawo autorskie
Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska – Ta
licencja zezwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i
wykonywanie utworu zarówno w celach komercyjnych i
niekomercyjnych, pod warunkiem zachowania go w oryginalnej
postaci (nietworzenia utworów zależnych).
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne - Na tych samych
warunkach 3.0 Polska – Licencja ta pozwala na
rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu
jedynie w celach niekomercyjnych oraz tak długo jak utwory
zależne będą również obejmowane tą samą licencją.
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne - Bez utworów
zależnych 3.0 Polska – Licencja ta zezwala na
rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu
jedynie w celach niekomercyjnych oraz pod warunkiem
zachowania go w oryginalnej postaci (nie tworzenia utworów
zależnych). Jest to najbardziej restrykcyjna z licencji.
LICENCJE CREATIVE COMMONS
cd. CREATIVE COMMONS POLSKA
CC BY-SA
14. DOMENA PUBLICZNA
France, Public Domain
1921, National Library of France
Agence de presse Meurisse
Colombes : championnats de France d’Athlétisme :
rivière, le speaker
POZOSTAŁE
OZNACZENIA
PRAWNE
Netherlands, Public Domain
1660 - 1625, Rijksmuseum
Anonymous
Arrival of a Portuguese ship
15. Europeana i prawo autorskie
Obiekt znajduje się w Domenie Publicznej, ale został
zdigitalizowany w efekcie partnerstwa publiczno-prywatnego.
Jednym z jego warunków jest ograniczenie możliwości
komercyjnego wykorzystania przez podmioty trzecie. Bez
uprzedniej zgody można kopiować, modyfikować, pokazywać i
wystawiać ten obiekt do celów niekomercyjnych. Obiekt można w
ten sposób oznaczyć tylko jeśli istnieje rzeczywiste porozumienie
w sprawie finansowania digitalizacji w formie umowy. Podmiot
udostępniający powinien dodatkowo wskazać rok, w którym
możliwe będzie, zgodnie z tą umową, rozpoczęcie eksploatacji
komercyjnej przez osoby trzecie.
Obiekt, zgodnie z zasadami dotyczącymi Domeny Publicznej.
powinien znajdować się poza ochroną autorskich praw
majątkowych, ale istnieją inne regulacje prawne w państwie, z
którego pochodzi dostawca obiektu. Podmiot udostępniający
musi dodatkowo wskazać link do odpowiednich regulacji
uniemożliwiających ponowne wykorzystywanie (re-use) obiektu.
Np. prawa autorskie majątkowe do Piotrusia Pana J.M. Barry’ego
należące do Great Ormond Street Hospital, które nie wygasną.
Ocena statusu prawnego obiektu nie została dokonana.
Utwory niechronione i nieznany status
CC BY-SA
No copyright - Non
Commercial Use Only
No Copyright - Other
Known Legal
Restriction
Copyright not
evaluated
16. Europeana i prawo autorskie
Obiekt jest udostępniany bez opłaty licencyjnej, ale nie może być
ponownie wykorzystywany bez dodatkowej zgody uprawnionego
– jeśli podmiot udostępniający nie ma prawa wyrażać zgody na
re-use obiektu.
Obiekt został zidentyfikowany przez podmiot udostępniający jako
dzieło osierocone zgodnie z przepisami Dyrektywy 2012/28/EU
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r.
- po przeprowadzeniu starannych poszukiwań i wpisaniu go do
bazy danych utworów osieroconych.
Obiekt jest dostępny online bez dodatkowych opłat, a uprawniony
wyraził zgodę na ponowne korzystanie z niego (re-use) wyłącznie
w celach edukacyjnych.
Utwory chronione
CC BY-SA
In Copyright
In
Copyright - EU
Orphan Work
In Copyright -
Educational Use
Permitted
18. Jak zamieszczać w Europeanie obiekty
użytkowników?
Użytkownicy mogą dodawać własne
obiekty do Europeany w ramach
zbiórek publicznych:
Obiekty muszą zostać
udostępnione na licencji CC-BY-
SA
Metadane obiektów muszą zostać
udostępnione na podstawie licencji
CC 0
Warto zawierać porozumienia z
użytkownikami na piśmie
Title here
CC BY-SA
Fotografia z przyjęcia w 1989 r.
Natalia Bugalska
CC BY-SA
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
19. Inne kwestie prawne
Poza prawami autorskimi trzeba przy udostępnianiu obiektów brać pod
uwagę również:
Prawo do ochrony wizerunku – zgoda na rozpowszechnianie;
Ochronę danych osobowych;
Ochronę korespondencji – zgoda adresata.
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA
20. Gdzie znaleźć informacje o prawie autorskim
prawoautorskie.gov.pl;
strony organizacji zbiorowego zarządzania;
legalnakultura.pl;
prawokultury.pl.
Europeana i prawo autorskie
CC BY-SA