Características en la creación de recursos educativos abiertos

1. Recursos Educativos Abertos Dixitais
Para Ambientes Virtuais de Aprendizaxe
no ensino presencial do
IES Salvaterra de Miño

3. de máis a menos
Contidos: amplos e fáciles de modificar
propostas metodolóxicas
preparadas para a reutilización e o remix
Unir, desunir e crearCOPIANDO

5. Un bo REA non é só CONTIDO senón
que estará formado de xeito
inseparable por:

6. Un bo REA non é só CONTIDO senón que estará
formado de xeito inseparable por:
Contidos: todo tipo de material que sexa susceptible de
utilización no proceso de ensino - aprendizaxe;
formais (obxectos educativos con diferentes niveis de
agregación), non formais (destinados para o ensino non
regulado pero utilizables en ambos), externos
(recursos de medios de comunicación, artigos, contidos
audiovisuais...) e sociais (redes, coñecemento
colectivo, foros de debate...).

7. Un bo REA non é só CONTIDO senón que estará
formado de xeito inseparable por:
Contidos: todo tipo de material que sexa susceptible
de utilización no proceso de ensino - aprendizaxe;
formais (obxectos educativos con diferentes niveis
de agregación), non formais (destinados para o
ensino non regulado pero utilizables en ambas),
externos (recursos de medios de comunicación,
artigos, contidos audiovisuais...) e sociais
(redes, coñecemento colectivo, foros de debate...).
Ferramentas: software para poder desenvolver,
utilizar, reutilizar, modificar, mesturar e
entregar o contido, incluídos metadatos e
interrelacionado coas plataformas sociais
educativas de xestión, utilización, formación e
derivación de contidos, incluídas as traducións.

8. Un bo REA non é só CONTIDO senón que estará
formado de xeito inseparable por:
Contidos: todo tipo de material que sexa susceptible de
utilización no proceso de ensino - aprendizaxe;
formais (obxectos educativos con diferentes niveis de
agregación), non formais (destinados para o ensino non
regulado pero utilizables en ambas), externos
(recursos de medios de comunicación, artigos, contidos
audiovisuais...) e sociais (redes, coñecemento
colectivo, foros de debate...).
Ferramentas: software para poder desenvolver, utilizar,
reutilizar, modificar, mesturar e entregar o contido,
incluídos metadatos e interrelacionado coas
plataformas sociais educativas de xestión,
utilización, formación e derivación de contidos,
incluídas as traducións.
Licenzas: para promover a publicación aberta de
materiais

12. No primeiro nivel de agregación (nivel 1) atopamos
os obxectos de aprendizaxe máis pequenos;
denominados “medias e multimedia” ou Obxectos
Básicos (OB): imaxes, vídeos, audios, software,
hipertextos ou wikis pertencen a esta categoría. Non
terán unha funcionalidade nin unha cobertura
curricular clara pero deberán estar catalogados
seguindo a norma LOM-É para ser considerados como
obxectos de aprendizaxe. Serán os elementos a partir
dos cales se construirán o resto.

14. O segundo nivel de agregación (nivel 2) corresponde
ao dos Obxectos de aprendizaxe (OA). Os obxectos
deste tipo compóñense dun ou varios obxectos básicos
(nivel 1). Os OA son os elementos mais pequenos con
función didáctica (actividades de aprendizaxe,
avaliación, coñecementos previos, ..) e a súa
cobertura curricular é dun ou varios bloques de
coñecemento dun curso ou ciclo. Obviamente, a
estrutura, función e cobertura destes obxectos deberá
estar catalogada segundo LOM-É.

16. O terceiro nivel de agregación, as secuencias
didácticas (SD), estará formado por obxectos de nivel
2 (Obxectos de Aprendizaxe) e excepcionalmente
obxectos de nivel 1 (por exemplo o sistema de
navegación entre os obxectos de aprendizaxe). As
secuencias didácticas terán unha cobertura curricular
dunha subárea dun curso ou ciclo e tamén estarán
catalogadas.

18. O máximo nivel de agregación, denominado Programa de
formación (PF) terá o maior nivel de agregación e
corresponderá a un área completa dun nivel
educativo. Obviamente un PF será o resultado da
agregación de diferentes obxectos de nivel 3 e
excepcionalmente de nivel 2 e 1, e estará acompañado
do seu correspondente catalogación.

20. Desde un punto de vista conceptual, o
sistema de agregación e a estrutura modular
de xerarquía crecente era impecable. Hai
que ter en conta que a estandarización dos
modelos de produción faise totalmente
necesaria cando a propia produción é
distribuída entre axentes diferentes. Non
sería posible suscitarse proxectos de tal
envergadura sen uns criterios claros e
unhas normas a seguir.

21. Con todo, e dado que a realidade nas TIC é
cambiante, observaranse debilidades no
sistema inicial. Estas farán necesaria unha
reformulación de obxectivos e modelos que
permita a inclusión e a apertura aos
docentes desde un punto de vista de
produción, difusión, uso e dinamización.

22. 1. Se conceptualizan os contidos
dixitais como un apoio ao proceso de
ensino aprendizaxe e non como o prato
forte do mesmo.

23. 2. Unha concepción excesivamente
profesional no modelo de produción.
O docente como receptor de contidos e non como un
creador-adaptador dos existentes, xa que non conta
cos coñecementos técnicos necesarios.
•Docentes involucrados na introdución das TIC toman
alternativas máis flexibles como os blogs e as wikis de
carácter educativo.
•Aparecen as webquest como metodoloxía “innovadora” de
introdución das TIC no aula.
Todo evolucionará coa aparición da web 2.0, observándose o
uso de servizos na nube, redes sociais e a adaptación das
metodoloxías activas ao contexto TIC (aprendizaxe
colaborativo, cooperativo, ABP, PBL, flipped classroom,
design thinking, ...)

24. 3. Escasa diversidade nas metodoloxías
de ensino- aprendizaxe e curta
cobertura curricular.
Son en xeral estruturas dixitais que poden suscitar
diferentes propostas metodolóxicas, ás veces
contraditorias
No ecosistema existente atoparémonos de xeito
maioritario con Obxectos de Aprendizaxe cunha
cobertura curricular pequena, meramente expositivos,
cunha descrición teórica, simulacións xeométricas,
físicas químicas, de idiomas, unha serie de preguntas
e exercicios de autorresposta e unha de preguntas de
avaliación automatizadas finais cuxo único obxectivo
é a cualificación.

25. Existen pola contra moi poucos ODE con cobertura
curricular ampla nos que se realicen propostas
interactivas de investigación, traballos por
proxectos, avaliación dos procesos e competencias
básicas mediante rúbricas e interactividade entendida
desde un punto de vista conectista (en redes sociais
por exemplo).

26. É máis sinxelo presentar propostas
encamiñadas á creación dun xeito
horizontal e conectada de Recursos
Educativos Abertos, que conleven ao
mantemento dun ecosistema flexible,
áxil e vivo e que en definitiva
repercuta na calidade do ensino que
os alumnos do S. XXI requiren.

27. É moi importante diferenciar entre
continente e contido e discernir os
modelos metodolóxicos que mellor se
axusten á diversidade dos alumnos aos
que van dirixidos dentro do contexto
grupo aula. O coñecemento e
utilización das diversas metodoloxías
axudaranos a adaptarnos mellor á
realidade do noso aula e aos nosos
alumnos tamén desde un punto de vista
tecnolóxico.

28. de máis a menos
Contenidos: amplios e fáciles de
modificar
propostas metodolóxicas
preparadas para a reutilización e o remix
Unir, desunir ye crearCOPIANDO

29. Partir dun deseño curricular do recurso
acorde cunha orientación metodolóxica
baseada nunha pedagoxía de traballo en
Ecosistemas Virtuais
(competencias  tarefas  proxectos)
Escoller a tecnoloxía axeitada ó deseño
curricular
Aproveitar unha estrutura acolledora,
compiladora e con posibilidades para a
implementación docente do recurso:
plataforma e-learning (Moodle)
Crear a partir de copiar – modificar.
Crear o novo para compartir en rede

32. “Ecosistemas de Recursos Educativos Abiertos (REA). Objetos
Digitales Educativos”, , fecha de consulta 5 febrero 2015, en
http://cedec.ite.educacion.es/es/noticias-de-portada/1647-
ecosistemas-de-recursos-educativos-abiertos-rea-objetos-
digitales-educativos.
“Gertrudix_alvarez_galisteo_galvez.pdf”, , fecha de consulta
5 febrero 2015, en
http://www.uoc.edu/rusc/4/1/dt/esp/gertrudix_alvarez_galisteo
_galvez.pdf.
Manuel Torres Búa