2. Standart: 2.2.4 Tənlikləri və bərabərsizlikləri məsələStandart: 2.2.4 Tənlikləri və bərabərsizlikləri məsələ
həllində tətbiq edir.həllində tətbiq edir.
Mövzu:Mövzu: “Tənlik qurmaqla məsələ həlli”.“Tənlik qurmaqla məsələ həlli”.
DDərsin tipi:ərsin tipi: DeduktivDeduktiv
Məqsəd:Məqsəd:
** Sadə tənlikləri həll edir.Sadə tənlikləri həll edir.
** ŞŞagirdlərin “Tənlik qurmaqla məsələagirdlərin “Tənlik qurmaqla məsələ həlli”həlli”
haqqındakı biliklərini genişləndirmək, onlarıhaqqındakı biliklərini genişləndirmək, onları
zənginləşdirərəkzənginləşdirərək yeni biliyə çevirməkyeni biliyə çevirmək..
** ŞŞagirdlərin qruplaagirdlərin qruplardarda qarşılıqlı fəaliyyətləriniqarşılıqlı fəaliyyətlərini
inkişaf etdirmək.inkişaf etdirmək.
İş forması: böyük və kiçik qruplar.İş forması: böyük və kiçik qruplar.
İş üsulu: BİBO, müzakirə.İş üsulu: BİBO, müzakirə.
Resurs: Dərslik, işçi vərəqələri.Resurs: Dərslik, işçi vərəqələri.
8. Bildiklərimiz İstəyirik bilək Öyrəndiklərimiz
1.Tənlik
ədədlərindən biri
naməlum olan
bərabərlikdir.
2. Tənlikdə
bərabərliyin sağı
və solu
bərabərdir.
3. Tənlikdə
məhcul ədəd
axtarılır.
?? Görəsən
burada
nə olacaq?
10. 3
1
2
4
18-x=7
CavablarCavablar 14+x=21
Aysel atasından 14 manat pul aldıqdan sonra 21 manat
pulu oldu. Onun əvvəlcə neçə manat pulu vardı?
18 kitab satıldıqdan sonra 7 kitab qaldı. Neçə kitab var idi?
Sinifdə 22 şagird oxuyurdu dərs ili ərzində sinfə bir-neçə şagird
gəldi. Dərs ilinin sonunda sinifdə 29 şagird oldu. Əvvəlcədən
sinifdə neçə şagird vardı?
22+x=29
X-28=32
Fikrimdə bir ədəd tutdum və 28 çıxdım. Nəticədə 32 aldım
Fikrimdə hansı ədədi tutmuşdum?
11. 1
Cismin nə qədər tez
və ya
gecirəliləməsini
göstərir.
Sürət
hərəkətdir.
Sual: Sürət dedikdə
nə başa düşürsünüz?
Zaman
çoxaldıqca
sürət
azalır.4
2
3
Qət edilən yol
sürətdən
asılıdır.
12. 1)60 km/saat * 4saat = 240 km
2) 320 km : 80 km/saat = 4 saat
3) 420 km : 6 saat = 70 km/saat
13. Məsələ 1Məsələ 1
Fikrində bir ədəd tut. Üzərinə 10 gəl.Fikrində bir ədəd tut. Üzərinə 10 gəl.
Cəmi 2-yə vur. Hasili 5-ə böl.Cəmi 2-yə vur. Hasili 5-ə böl.
Nəticədən 2-i çıx. Cavab 4 alınır.Nəticədən 2-i çıx. Cavab 4 alınır.
Fikrimdə hansı ədədi tutmuşam.Fikrimdə hansı ədədi tutmuşam.
14. Fikrimdə x ədədi tutdum.Fikrimdə x ədədi tutdum.
cəm ---- (x+10)cəm ---- (x+10)
hasil ---- ((x+10)*2)hasil ---- ((x+10)*2)
qismət ---- (((x+10)*2):5)qismət ---- (((x+10)*2):5)
Nəticə:Nəticə:
(((x+10)*2):5)-2=4(((x+10)*2):5)-2=4
(((x+10)*2):5=6(((x+10)*2):5=6
((x+10)*2=30((x+10)*2=30
x+10=15x+10=15
X=5X=5
15. Məsələ 2
İki məntəqə arasındakı məsafəni velosipedçi
18 km/saat sürətlə getdi və 15 km/saat sürətlə geri
qayıtdı. O geri qayıdanda getdiyindən 20 dəqiqə
çox vaxt sərf etdi. Məntəqələr arasındakı məsafəni
tapın.
A_______________________________B
16. Həlli:
A məntəqəsi B məntəqəsi
Vg = 18 km/saat Vq = 15 km/saat
tg = x saat tq = x + 20 dəq = x+ 1/3 saat
Sg = S q olduğundan, Vg * tg = Vq * tq olar.
18 * x = 15 * (x + 1/3)
18 * x – 15 * x = 5
3 * x = 5
x = 5/3
S= V * t = 18 km/saat * 5/3 saat = 30 km
17. Məsələ 3
Teploxod iki körpü arasındakı məsafəni çayın
axını ilə 4 saata, çayın axınına qarşı 5 saata
getmişdir. Çayın axma sürəti 2 km/saat olarsa,
bu körpülər arasndakı məsafəni tapın.
18. Həlli
Ikörpü 80km II körpü
ta = 4 saat tq = 5 saat
Va = x + 2 Vq = x - 2
S= V * t, sa = sq olduğundan Va * ta = Vq* tq olar.
4 * (x + 2) = 5 * (x-2)
4x + 8 = 5x – 10
x = 18
S = V* t = 4 * (x + 2) = 4 * (18 + 2) = 80 km
20. 5
2
1
3
Fikrində bir ədəd tut. Üzərinə 8 gəl. Cəmi 4-ə vur.
Nəticədən 2-ni çıх. 38 аlınır. Fikrində tutduğun
ədəd nеçədir?
T nlik komandasıəT nlik komandasıə
Bir neçə tənlik yazın.
Məsələ tərtib edin.
Tənlik hansı hərflə ifadə olunur.
İki şəhər аrаsındаkı məsаfə 392 km-dir. Bu
şəhərlərdən еyni zаmаndа qаrşı-qаrşıyа hərəkət
еdən 2 аvtоbus 4 sааtdаn sоnrа görüşdü.
Аvtоbuslаrdаn
birinin sürəti 50 km/sааt оlursа, ikinci аvоbusun
sürətini tаpın.
4
21. Vеlоsipеdçi şəhər ilə qəsəbə аrаsındаkı məsаfəni 10
km/sааt sürətlə 4 sааtа gеtdi. Gеri qаyıdаrkən həmin
məsаfəni 5 sааtа gеtdi. Vеlоsipеdçi gеri qаyıdаrkən
hаnsı sürətlə gеdirdi?
Bir neçə tənlik yazın.1
Zaman hansı hərflə ifadə olunur.
Məsələ tərtib edin.
Zaman komandası
5
4
2
3
Fikrində bir ədəd tut. Üzərinə 7 gəl. Cəmi 4-ə bölüb.
Nəticədən 2-ni çıх. 1 аlınır. Fikrində tutduğun ədəd
nеçədir?
22. Bir neçə tənlik yazın.
M kankomandasıəM kankomandasıə
Məsələ tərtib edin.
1
2
4
3 Gedilən yol hasnı hərflə ifadə olunur.
Fikrində bir ədəd tut. Ədədi 3 dəfə artır. Hasildən 4
çıx. Nəticənin üzərinə 2 gəl. 10 аlınır. Fikrində
tutduğun ədəd nеçədir?
İki limаn аrаsındаkı məsаfəni tеplохоd bir istiqаmətdə
10 sааtа, əks istiqаmətdə isə 8 sааtа gеtmişdir.
Limаnlаr аrаsındаkı məsаfə çаy bоyuncа 400 km
оlаrsа, tеplохоdun öz sürətini və çаyın ахmа sürətini
tаpın.
23. Sür t komandasıə
5
4
3
2
1 Bir neçə tənlik yazın.
Məsələ tərtib edin.
Gedilən yol hasnı hərflə ifadə olunur.
Çаy bоyuncа iki məntəqə аrаsındаkı məsаfə 80 km-dir.
Mоtоrlu qаyıq bir məntəqədən digər məntəqəyə gеdib
qаyıdır. Qаyığın öz sürəti sааtdа 13 km, çаyın ахmа
sürəti sааtdа 3 km оlаrsа, bütün yоlа nə qədər vахt sərf
оlunmuşdu?
Fikrində bir ədəd tut. Ədədi 3 dəfə azalt. Qismətdən 4
çıx. Nəticənin üzərinə 2 gəl. 6 аlınır. Fikrində tutduğun
ədəd nеçədir?
