Sokrates Öncesi ve Sonrası - Francis Macdonald Cornford
Sanatın Öyküsü - Ernst H. Gombrich (Nebamun'un Bahçesi)
1. Mısır sanatında çarpık imgeler
Eski Yunan’ın medeniyet üzerinde etkisinin
olmadığı tek bir alan dahi, neredeyse, yoktur.
Sanat için de aynı şey elbette geçerlidir. Ama Yunan
ustaları da Mısır okullarının yollarından geçmişlerdir.
Filmlerde veya dergilerde görmüş olabilirsiniz;
papirüs veya duvar üzerine çizilen Firavun resimleri
biraz tuhaftır. Çünkü Mısır sanatında imgeleştirme
bizimkinden biraz daha farklıdır.
Bu Nebamun’un bahçesi adı verilen bir duvar
resmi. İçinde göl olan bir bahçe. Göl, balıklar ve
ağaçlar nasıl görünüyor? Resmin ustası bahçenin
neresinde durarak bunu çizmiştir.
3 Şubat 2021
https://artsandculture.google.com/asset/nebamun’s-garden-fragment-of-a-scene-from-the-tomb-chapel-of-nebamun/mQHQ1FORXD3L-w
Nebamun’un bahçesi (M.Ö. 1400 dolayları)
(Gombrich, E. H., 2002, Sanatın Öyküsü, 3. Baskı, Remzi Kitabevi, s. 55-61)
2. Mısır sanatında çarpık imgeler
Göle yukarıdan, balıklara yandan, ağaçlara da yandan bakmış ve
çizmiştir.
Mısırlılar için güzellik değil, resimlerin eksiksiz olması önemlidir.
Her şey, tüm özelliklerinin en açık ve belirgin bir şekilde
görünebileceği haliye çizilir.
Gölün biçimini en iyi görmek için yukarıdan bakmak gerekir. Balıkları
üsten (hatta diğer 1-2 kuş türü) çizerseniz ayrıntılar ve ne oldukları
anlaşılmaz, onları profilden yani yandan görüyormuş gibi çizmelidir.
Aynı şekilde ağaçların da biçimi ve özellikleri en iyi yandan bakılarak
çizilebilir.
Mısırlılar bu tuhaflığı bir sorun yapmamış, her nesneyi en
karakteristik açıdan göstererek çizmişlerdir.
(Yandan ağaç çizimine, tepeden balık görüntüsü eklesem kübizm olur mu :))
3 Şubat 2021
(Gombrich, E. H., 2002, Sanatın Öyküsü, 3. Baskı, Remzi Kitabevi, s. 55-61)
3. Mısır sanatında çarpık imgeler
Artık çizilen bu tip insan figürlerini daha iyi anlayabiliriz.
Baş yandan daha iyi göründüğünden, başı yandan çizerler.
(Önden de iyi görünebilirdi, galiba saçlar vs. için)
Göz önden daha iyi görüneceğinden, yandan çizilen bir yüze,
karşıdan görünen bir göz eklenir.
(Bu resimlerde bu pek fark edilmiyor, gerçek eser incelendiğinde görünebilir.)
Omuzlar önden, kollar ve bacaklar yandan çiziliyor.
Ayakların çiziminde de biraz sıkıntı yaşıyorlar, sanki 2 sol ayak varmış
gibi görünüyor.
Mısırlıların resimlerinin bize garip; yani düz ve çarpık
görünmesinin sebebi bu.
3 Şubat 2021
https://vejprty.com/hesire.htm (Gombrich, E. H., 2002, Sanatın Öyküsü, 3. Baskı, Remzi Kitabevi, s. 55-61)