Een van de basisbegrippen van het recht van verenigingen en vennootschappen is het concept rechtspersoon (-lijkheid). Dit is een slidedeck om de basis daarvan te kunnen uitleggen.
Opmerking, suggesties, vragen, ... geef ze aub door.
N.B. Verschil met fiscale transparantie. Soms kan de fiscale wetgeving bepalen dat voor de fiscus (die dan een specifieke derde is) de rechtspersoonlijkheid NIET of NIET VOLLEDIG werkt.
(vb. 843 W.Venn.)
Schuldeiser van de individuele vennoot:
Verhaal op het vermogen de vennoot-schuldenaar zelf
Verhaal op het (onverdeelde) aandeel van de individuele vennoot-schuldenaar in de vennootschap (dus niet op het geheel), maar door beslag kan wel alles geblokkeerd zijn tot het aandeel bepaald is
Schuldeiser van de vennootschap:
Verhaal op het vermogen de vennoot (in commerciële vennootschap: voor het geheel van de schuld = “hoofdelijkheid”, in een burgerlijke vennootschap: voor zijn aandeel in de vennootschap) in voorkomend geval kan de hoofdelijke aangesproken vennoot zich op zijn beurt verhalen op de individuele mede-vennoten; hij is dan wel degene die het risico loopt van insolvabiliteit van een of meer van de mede-vennoten
Verhaal op het (onverdeelde) vermogen van de vennootschap, samengesteld door de individuele inbrengen van de individuele vennoten in de vennootschap
N.B. De vennoten kunnen op zich ook vennootschappen zijn.
Carnaval-foto: carnavalaalstkoentje.blogspot.com
http://www.fenvlaanderen.be/nieuws/dramatische-gevolgen-voor-een-carnavalsvereniging-na-brand-een-loods-te-aalst
https://lirias.kuleuven.be/bitstream/123456789/422623/1/Wannes+Vandenbussche+
FEITEN
In de nacht van 22 op 23 februari 2004 ontstaat er een brand in een opslagplaats gelegen te Aalst. De gevolgen zijn niet te overzien: de gestockeerde goederen van verschillende opslagruimtes worden beschadigd, een aantal machines en materialen van de stedelijke groendienst gaan in de vlammen op en een opleidingscentrum moet gedurende een zekere periode de deuren sluiten. De schade loopt op tot ongeveer 1,5 miljoen euro. Er wordt een deskundige aangesteld die tot de vaststelling komt dat de oorsprong van de brand gelegen is bij de oude tractor van een feitelijke carnavalsvereniging, die de dag voordien had deelgenomen aan de carnavalsstoet in Aalst. Een vastgelopen alternator was oververhit geraakt en door de warmtestuwing in de holle figuren boven de tractor hadden de licht ontvlambare materialen van de praalwagen vuur gevat.
EERSTE AANLEG
De rechtbank van eerste aanleg beslist dat de tractor met een ‘gebrek’ was behept. Hoewel de huurovereenkomst van de opslagplaats enkel door de voorzitter was ondertekend, stelt de rechter alle dertig leden van de feitelijke vereniging aansprakelijk als bewaarders van de gebrekkige zaak (artikel 1384, lid 1 BW). Toch spaart de eerste rechter het privé vermogen van de carnavalisten, want hij beslist dat de WAM-verzekeraar van de stad Aalst dekking moet verlenen. De Stad Aalst had immers een motorrijtuigenverzekering afgesloten voor alle voertuigen die deelnamen aan de carnavalsstoet. Aangezien er volgens de rechter een onbetwistbare causaliteit bestaat tussen de deelname van de praalwagen aan het verkeer en de nadien ontstane schade, balt het schadegeval onder het toepassingsgebied van de WAM-wet.
De verzekeraar is het daar echter niet mee eens en tekent hoger beroep aan.
BEROEP
Het Gentse hof van beroep bevestigt dat het bestaan van het gebrek aan de tractor de enige mogelijke verklaring is voor de brand. Ook het oorzakelijk verband staat vast: door het gebrek heeft de praalwagen vuur gevat, met de gekende brand -, rook- en roetschade tot gevolg. Net zoals de eerste rechter meent het hof van beroep dat alle leden
van de feitelijke vereniging als bewaarders van de gebrekkige zaak moeten worden beschouwd. De tractor behoorde immers tot de zogenaamde ‘collectieve eigendom’ van de feitelijke carnavalsvereniging. Alle leden hadden zeggenschap over de praalwagen en de tractor, gebruikten de voertuigen voor het genot van de feitelijke vereniging en konden
toezicht, leiding en bewaking uitoefenen.
Anders dan de eerste rechter is het hof van beroep van oordeel dat de WAM-verzekeraar van de Stad Aalst geen dekking moet verlenen. De verzekeringswaarborg strekte
Zich immers enkel uit voor schade die zich voordeed ‘tijdens de deelname aan de stoet’ en de weg van en naar de garage. Aangezien de schade in deze zaak onmiskenbaar de brand is die ontstaan is een paar uur nadat de tractor de loods was binnen gereden en niet het verhit geraken van de motor, valt die dus niet onder het gedekte risico.
Ten slotte waren verschillende leden van de feitelijke vereniging overgegaan tot dagvaarding in gedwongen tussenkomst en vrijwaring van hun familiale verzekeraars, maar
ook deze laatste strohalm kon geen redding brengen. Het hof onderzoekt de verschillende polissen en stelt vast dat ze allemaal bepaalden dat de schade veroorzaakt door brand in een gehuurd gebouw niet moest worden gedekt. De reden waarom het brandrisico contractueel buiten de dekking van de familiale verzekering kan worden gehouden
(art. 6, 11° van het KB BA -privéleven 1984), is dat het als eigenaar, huurder of bewoner mogelijk is om een brandverzekeringspolis af te sluiten, wat de carnavalsgroep echter niet gedaan heeft.
CASSATIE ?? (2014)
VOF: W.Venn.: art. 2, art. 201, 203-205, 208, 209
Art. 201 W.Venn. De vennootschap onder firma is een vennootschap die wordt aangegaan tussen hoofdelijk aansprakelijke vennoten en die tot doel heeft, (...) een burgerlijke activiteit of een handelsactiviteit uit te oefenen.
CVOA (soms CVOHA): W.Venn.: art. 2, 350-389 en 435-436
Art. 352. In de statuten moet uitdrukkelijk worden aangegeven of de vennoten van de coöperatieve vennootschap beperkt of onbeperkt aansprakelijk zijn. Wanneer de coöperatieve vennootschap kiest voor de onbeperkte aansprakelijkheid, zijn de vennoten persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap en draagt zij de naam van coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid; wanneer de coöperatieve vennootschap kiest voor de beperkte aansprakelijkheid, staan de vennoten slechts in voor de schulden van de vennootschap ten belope van hun inbrengen en draagt zij de naam van coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Art. 353. In de statuten kan geen onderscheid worden gemaakt tussen de vennoten met betrekking tot hun aansprakelijkheid.
http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/loi_a1.pl?imgcn.x=13&imgcn.y=15&DETAIL=1999050769%2FN&caller=list&row_id=1&numero=1&rech=3&cn=1999050769&table_name=WET&nm=1999A09646&la=N&chercher=t&dt=WETBOEK+VAN+VENNOOTSCHAPPEN&language=nl&choix1=EN&choix2=EN&fromtab=wet_all&nl=n&sql=dt+contains++%27WETBOEK%27%2526+%27VAN%27%2526+%27VENNOOTSCHAPPEN%27and+actif+%3D+%27Y%27&tri=dd+AS+RANK+&trier=afkondiging#LNK0172
ESV: W.Venn. Art. 2 en 839 e.v.
art. 843 W.Venn. § 1.) De leden van het samenwerkingsverband dragen jaarlijks bij om tekorten aan te zuiveren voor zover bepaald in de overeenkomst of, bij gebreke daarvan, voor gelijke delen. Behoudens hetgeen in de artikelen 848 en 852 wordt bepaald, zijn de leden van een samenwerkingsverband hoofdelijk aansprakelijk voor alle verbintenissen van het samenwerkingsverband.Leden kunnen niet persoonlijk worden veroordeeld op grond van verbintenissen van het samenwerkingsverband zolang deze niet zelf is veroordeeld. § 2. In afwijking van artikel 2, § 2, worden de overeenkomstig dit Wetboek opgerichte samenwerkingsverbanden geacht geen rechtspersoonlijkheid te bezitten voor de toepassing van de inkomstenbelastingen.Deze samenwerkingsverbanden worden als dusdanig niet aan deze belastingen onderworpen. De verdeelde of onverdeelde winst of baten alsmede de opnemingen der leden worden als winst of baten beschouwd en ten name van bedoelde leden belast overeenkomstig het stelsel dat terzake van toepassing is.Deze winst of baten worden geacht te zijn betaald of toegekend aan de leden op de datum van afsluiting van het boekjaar waarop zij betrekking hebben; het gedeelte van de niet uitgekeerde winst of baten wordt voor elk lid vastgesteld overeenkomstig de bepalingen van het contract of, bij gebreke daarvan, volgens het hoofdelijk aandeel.
Comm.V: W.Venn.: art. 2 , 202, 203, 206-207, 208, 209
art. 202 W.Venn.De gewone commanditaire vennootschap is een vennootschap die wordt aangegaan tussen één of meer hoofdelijk aansprakelijke vennoten, beherende vennoten genoemd, en één of meer geldschieters, stille vennoten genoemd.
Comm.VA: W.Venn. Art. 2, 654-660
art. 654 W.Venn: De commanditaire vennootschap op aandelen is een vennootschap die wordt aangegaan tussen een of meer hoofdelijk (aansprakelijke) vennoten, beherende vennoten genoemd, en één of meer (stille vennoten die de hoedanigheid hebben van aandeelhouder en die slechts een bepaalde inbreng verbinden.
http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/loi_a1.pl?imgcn.x=13&imgcn.y=15&DETAIL=1999050769%2FN&caller=list&row_id=1&numero=1&rech=3&cn=1999050769&table_name=WET&nm=1999A09646&la=N&chercher=t&dt=WETBOEK+VAN+VENNOOTSCHAPPEN&language=nl&choix1=EN&choix2=EN&fromtab=wet_all&nl=n&sql=dt+contains++%27WETBOEK%27%2526+%27VAN%27%2526+%27VENNOOTSCHAPPEN%27and+actif+%3D+%27Y%27&tri=dd+AS+RANK+&trier=afkondiging#LNK0331
LV: art. 789 W.Venn.
art. 793 W.Venn. De beherende vennoten zijn onbeperkt aansprakelijk voor alle verbintenissen van de vennootschap. De stille vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng.
VME: art. 577-3 e.v. Burgerlijk Wetboek
Art. 577-5 § 1. De vereniging van medeëigenaars verkrijgt rechtspersoonlijkheid wanneer de volgende twee voorwaarden vervuld zijn : 1° het ontstaan van de onverdeeldheid door de overdracht of de toekenning van ten minste een kavel; 2° de overschrijving van de basisakte en van het reglement van medeëigendom op het hypotheekkantoor. De plannen van het gebouw kunnen daarbij in de vorm van een door de notaris voor eensluidend verklaard afschrift als bijlage worden gevoegd.
Art. 577-5 § 4. Onverminderd artikel 577-9, § 5, kan de tenuitvoerlegging van beslissingen waarbij de vereniging van medeëigenaars wordt veroordeeld, worden gedaan op het vermogen van iedere medeëigenaar naar evenredigheid van zijn aandeel in de gemeenschappelijke gedeelten.
Schuldeiser van de individuele vennoot:
Verhaal op het vermogen de vennoot-schuldenaar zelf
GEEN verhaal op het (onverdeelde) aandeel van de individuele vennoot-schuldenaar in de vennootschap (dus niet op het geheel), dus geen beslag op rekening van de organisatie mogelijk
Schuldeiser van de vennootschap:
Verhaal op het vermogen van de vennootschap-schuldenaar, samengesteld door de individuele inbrengen van de individuele vennoten in de vennootschap (om te beginnen) en wat er door de vennootschap is verdiend.
Verhaal op het vermogen de individuele vennoot (in commerciële vennootschap: voor het geheel van de schuld = “hoofdelijkheid”, in een burgerlijke vennootschap: voor zijn aandeel in de vennootschap) in voorkomend geval kan de hoofdelijke aangesproken vennoot zich op zijn beurt verhalen op de individuele mede-vennoten; hij is dan wel degene die het risico loopt van insolvabiliteit van een of meer van de mede-vennoten
N.B. De vennoten kunnen op zich ook vennootschappen zijn.
Comm.V en LV
Schuldeiser van de individuele vennoot:
Verhaal op het vermogen de vennoot-schuldenaar zelf
GEEN verhaal op het (onverdeelde) aandeel van de individuele vennoot-schuldenaar in de vennootschap (dus niet op het geheel), dus geen beslag op rekening van de organisatie mogelijk
Schuldeiser van de vennootschap:
Verhaal op het vermogen van de vennootschap-schuldenaar, samengesteld door de individuele inbrengen van de individuele vennoten in de vennootschap (om te beginnen) en wat er door de vennootschap is verdiend.
Verhaal op het vermogen de individuele niet-stille vennoot (in commerciële vennootschap: voor het geheel van de schuld = “hoofdelijkheid”, in een burgerlijke vennootschap: voor zijn aandeel in de vennootschap) in voorkomend geval kan de hoofdelijke aangesproken vennoot zich op zijn beurt verhalen op de individuele mede-vennoten; hij is dan wel degene die het risico loopt van insolvabiliteit van een of meer van de mede-vennoten
GEEN Verhaal op het vermogen de individuele STILLE vennoot
N.B. De vennoten kunnen op zich ook vennootschappen zijn.
BVBA: W.Venn.: art. 2, 210 e.v.
Art. 210 W.Venn. De vennoten van een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid verbinden slechts hun inbreng, en hun rechten kunnen alleen worden overgedragen onder bepaalde voorwaarden.
http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/loi_a1.pl?imgcn.x=13&imgcn.y=15&DETAIL=1999050769%2FN&caller=list&row_id=1&numero=1&rech=3&cn=1999050769&table_name=WET&nm=1999A09646&la=N&chercher=t&dt=WETBOEK+VAN+VENNOOTSCHAPPEN&language=nl&choix1=EN&choix2=EN&fromtab=wet_all&nl=n&sql=dt+contains++%27WETBOEK%27%2526+%27VAN%27%2526+%27VENNOOTSCHAPPEN%27and+actif+%3D+%27Y%27&tri=dd+AS+RANK+&trier=afkondiging#LNK0095
NV: W.Venn.: art. 2, 437 e.v.
art. 437 W.Venn. De naamloze vennootschap is een vennootschap waarin de aandeelhouders slechts een bepaalde inbreng verbinden.
http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/loi_a1.pl?imgcn.x=13&imgcn.y=15&DETAIL=1999050769%2FN&caller=list&row_id=1&numero=1&rech=3&cn=1999050769&table_name=WET&nm=1999A09646&la=N&chercher=t&dt=WETBOEK+VAN+VENNOOTSCHAPPEN&language=nl&choix1=EN&choix2=EN&fromtab=wet_all&nl=n&sql=dt+contains++%27WETBOEK%27%2526+%27VAN%27%2526+%27VENNOOTSCHAPPEN%27and+actif+%3D+%27Y%27&tri=dd+AS+RANK+&trier=afkondiging#LNK0223
CVBA: W.Venn.: art. 2, 350-389 en 390-434, 435-436
Art. 352. In de statuten moet uitdrukkelijk worden aangegeven of de vennoten van de coöperatieve vennootschap beperkt of onbeperkt aansprakelijk zijn. Wanneer de coöperatieve vennootschap kiest voor de onbeperkte aansprakelijkheid, zijn de vennoten persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap en draagt zij de naam van coöperatieve vennootschap met onbeperkte aansprakelijkheid; wanneer de coöperatieve vennootschap kiest voor de beperkte aansprakelijkheid, staan de vennoten slechts in voor de schulden van de vennootschap ten belope van hun inbrengen en draagt zij de naam van coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. Art. 353. In de statuten kan geen onderscheid worden gemaakt tussen de vennoten met betrekking tot hun aansprakelijkheid.
http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/loi_a1.pl?imgcn.x=13&imgcn.y=15&DETAIL=1999050769%2FN&caller=list&row_id=1&numero=1&rech=3&cn=1999050769&table_name=WET&nm=1999A09646&la=N&chercher=t&dt=WETBOEK+VAN+VENNOOTSCHAPPEN&language=nl&choix1=EN&choix2=EN&fromtab=wet_all&nl=n&sql=dt+contains++%27WETBOEK%27%2526+%27VAN%27%2526+%27VENNOOTSCHAPPEN%27and+actif+%3D+%27Y%27&tri=dd+AS+RANK+&trier=afkondiging#LNK0172
VZW: wet van 27 juni 1921
Art. 1 VZW-wet: De vereniging geniet rechtspersoonlijkheid, onder de voorwaarden omschreven in dit hoofdstuk.
Stichting: wet van 27 juni 1921
Art. 27 VZW-wet: (..) Zij bezit rechtspersoonlijkheid onder de voorwaarden omschreven in deze titel. (…)
Schuldeiser van de individuele vennoot:
Verhaal op het vermogen de vennoot-schuldenaar zelf
GEEN verhaal op het (onverdeelde) aandeel van de individuele vennoot-schuldenaar in de vennootschap (dus niet op het geheel), dus geen beslag op rekening van de organisatie mogelijk
Schuldeiser van de vennootschap:
Verhaal op het vermogen van de vennootschap-schuldenaar, samengesteld door de individuele inbrengen van de individuele vennoten in de vennootschap (om te beginnen) en wat er door de vennootschap is verdiend.
GEEN Verhaal op het vermogen van de individuele vennoten.
N.B. De vennoten kunnen op zich ook vennootschappen zijn.