Bài trình bày tại hội thảo OpenDay 2015, ngày 18/04/2015 tại đại học Thăng Long, Hà Nội.

1. GIỚI THIỆU DỮ LIỆU MỞ - OPEN DATA
ĐẠI HỌC THĂNG LONG, HÀ NỘI
HÀ NỘI, 18/04/2015
NGƯỜI TRÌNH BÀY: LÊ TRUNG NGHĨA
VĂN PHÒNG PHỐI HỢP PHÁT TRIỂN MÔI TRƯỜNG KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ,
BỘ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vnfoss.blogspot.com/
http://letrungnghia.mangvn.org/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam:
http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/

2. NỘI DUNG
1. Dữ liệu mở là gì?
2. Dữ liệu mở - vì sao?
3. Dữ liệu mở - thế nào?
4. Dữ liệu mở rồi - làm gì?

3. DỮ LIỆU MỞ LÀ GÌ?
Dữ liệu mở không là dữ liệu cá nhân & không là bí mật nhà nước!
Dữ liệu mà bất kỳ ai cũng có quyền tự do để:
1. Sử dụng & sử dụng lại
2. Phân phối & phân phối lại
3. Tùy biến & pha trộn với các tập hợp dữ liệu khác
Chỉ có bổn phận nhiều nhất là:
1. Ghi công
2. Chia sẻ tương tự
Dữ liệu mở là nói về tính tương hợp - kết hợp được 2 tập hợp dữ liệu
từ 2 nguồn khác nhau

4. DỮ LIỆU MỞ - VÌ SAO?
Để có được các dịch vụ mới có giá trị gia tăng từ sự đổi mới,
sáng tạo dựa vào sự tùy biến các dữ liệu mở, vốn là có sẵn ở đâu
đó rồi, đặc biệt là trong khu vực chính phủ.
1. Có giá trị cho các công ty
- Google Translate; dữ liệu về ô tô và đường xá với bảo hiểm;
- Phân tích dữ liệu - nghề hot trong tương lai
2. Có giá trị cho bản thân chính phủ
- Bộ giáo dục Hà Lan và các dữ liệu mở - online về giáo dục →
làm giảm các câu hỏi, giảm tải, giảm chi phí & hiệu lực cao hơn
3. Có giá trị cho xã hội, cho các cộng đồng
- Finnish 'tax tree', UK 'Tiền của tôi đi đâu', findtoilet.dk,
openstreetmap.org, ...

5. DỮ LIỆU MỞ - THẾ NÀO? - 1
3 quy tắc chính đi kèm khi mở dữ liệu ra:
1. Đơn giản hóa việc mở dữ liệu - Không chắc thành công ngay.
2. Tiến hành sớm và thường xuyên với các 'trung gian thông tin'
3. Nhận diện ra điều quan trọng & giải quyết nỗi sợ hãi khi mở
4 bước mở dữ liệu:
1. Chọn (các) tập hợp dữ liệu để mở
- Tư vấn cộng đồng, tham khảo catalog dữ liệu mở nước khác;
- Cơ sở chi phí dữ liệu, nhiều khi người đóng thuế trả rồi;
- Dễ phát hành: nhỏ, dễ phát hành là sự khởi đầu tốt hơn.
- Dữ liệu mở là mới → nên vừa làm vừa tham khảo lĩnh vực khác.
2. Áp dụng một giấy phép mở cho dữ liệu. Nếu không, về bước 1.
3. Làm cho dữ liệu sẵn sàng (Tính mở kỹ thuật)
4. Làm cho dữ liệu dễ thấy

6. DỮ LIỆU MỞ - THẾ NÀO? - 2
4 bước mở dữ liệu:
1. Chọn (các) tập hợp dữ liệu để mở
2. Áp dụng một giấy phép mở cho dữ liệu. Nếu không, về bước 1.
- Xem http://opendefinition.org/licenses/
- Có thể thấy CC BY, CC BY-SA, CC0 cũng được chọn.
3. Làm cho dữ liệu sẵn sàng (Phải là mở về kỹ thuật & pháp lý)
- Sẵn sàng với chi phí = 0 (tải về từ Internet) hoặc <= chi phí tái tạo
- Số lượng lớn. Đăng ký theo luật định để tải về hơn là với các API
- Định dạng mở, máy đọc được - được ưu tiên vì giá thành se thấp
- Các phương pháp tải dữ liệu về từ Internet:
* Website của bạn;
* Website bên thứ 3: Infochimps.com, Talis.com, pachube.com
* Thông qua các máy chủ truyền tệp FTP
* Dạng như Bittorent; và * Dạng như các API (Lưu ý về chi phí)
4. Làm cho dữ liệu dễ thấy

7. DỮ LIỆU MỞ - THẾ NÀO? - 3
4 bước mở dữ liệu:
1. Chọn (các) tập hợp dữ liệu để mở
2. Áp dụng một giấy phép mở cho dữ liệu. Nếu không, về bước 1.
3. Làm cho dữ liệu sẵn sàng (Phải là mở về kỹ thuật & pháp lý)
4. Làm cho dữ liệu dễ thấy - Dữ liệu mở cần có người sử dụng
- Đặt trên các datahub, danh sách liệt kê các datahub
- Với chính phủ: như trên CKAN (Open Knowledge Foundation)
* Các catalog nên cho phép bổ sung, tùy biến, dẫn xuất dữ liệu
* Các catalog nên không phân biệt người truy cập
- Có các catalog dữ liệu không chính thống của các cộng đồng

8. DỮ LIỆU MỞ RỒI - LÀM GÌ?
Khuyến khích sử dụng và sử dụng lại các dữ liệu đã được mở
1. Nói cho thế giới biết
- Tìm & công bố đúng khán thính phòng người sử dụng có quan tâm
- Gửi dữ liệu lên site của bên thứ 3 - người trung gian thông tin
- Dữ liệu dễ dàng chia sẻ giữa những người sử dụng kỹ thuật
* Lưu ý: Nội dung chia sẻ cần được gắn với giấy phép mở
- Sử dụng phương tiện mạng xã hội để truyền thông điệp của bạn
* Trật tự ưu tiên có thể: Twitter (#opendata); LinkedIn; Facebook
* Các bộ tổng hợp dữ liệu: Reddit, Hacker News, Slashdot & Digg
2. Tổ chức các sự kiện mặt đối mặt
- Mục đích: xây dựng cộng đồng NSD, tìm sự quan tâm của NSD.
- Dạng: unconference, barcamp, meetup, speedgeek, lightning talk
3. Khuyến khích phát triển ứng dụng sử dụng dữ liệu mở, hackday
- Các cuộc thi xây dựng ứng dụng với các giải thưởng khuyến khích

9. DỮ LIỆU MỞ - VẠN SỰ KHỞI ĐẦU NAN!
Cảm ơn!
Hỏi đáp
LÊ TRUNG NGHĨA
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vnfoss.blogspot.com/
http://letrungnghia.mangvn.org/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/