1. ARGIA
ETA
SOINUA
Argi iturriak:
ARGIA
Gorputz batzuk argia igorteko propietatea
daukie, horregaitik argi iturri esaten jake, eta
naturalak edo artifizialak izan daitekez.
Sua: maila bitan sailkatu daikete: batzuetan
gizakiak sortutakoa da; besteetan, berez
sortzen da, adibidez sumendietan.
Argi iturri artifizialak: (adibidez, bonbilek)
gizakien parte-hartzea behar dabe argia
igorteko.
2. Argiaren hedapena:
Argiaren jatorria edozein dala ere, argia beti
uhin moduan hedatzen, eta bidean aurkitzen
dauzan gorputzak argitzen dauz.
Argia norabideguztietan hedatzen da,
horregaitik, ilumpean dagoan gela baten
lanpara bat izioten dogunean, gela guztia
argitzen da.
Argia zuzen hedatzen da, horregaitik,ilumpean
dagoan gela baten besaulki bat eski-argi batez
argituta ere, besaulkiaren atzean dagoana
ilunpetan egongo da oraindik.
Argiaren hedapenaren abiadurea argiaz
zeharkatzen dauan ingurunearen araberakoa
da.
Gorputz ez-argidunak:
3. Argia argi iturrietatik gorputz ezargidunetara hedatzen da, adibidez,
arroketara, uretara edo izaki
bizidunengana.
Gorputz gardenek, adibidez, erakuslehio
batekobeirak edo aire garbiak argi izpiei
pasatze izten neutsee.
Gorputz zeharrargiek, adibidez,hainbat
beirak eta plastikok, argi izpi bztzuei
bakarrik izten deutsee pasatzen
Gorputz opakuek (adibidez egurrak edo
arrokek) ez deutsee argi izpiei pasatzen
izten.
ISLAPENA, XURGATZEA
ETA
4. ERREFRAKZINOA
Agiaren islapena:
Argiak gorputz bategaz talka egiten dauanean,
argi izpi batzuk errebotatu egiten dabe edo,
beste modu batera esanda, argia islatu egiten
da.
Egitureari jagokonez ,gainazal leunek,
adibidez, baldosek, izpiak norabide bakar
baten islatzen dabez.
Koloreari jagokonez, gorputz argiek (adibidez,
edurrak) jasoten daben argiaren parterik
handiena islatzen dabe.
Argia xurgatzea:
Argiak gorputz bategaz talka egiten dauanean,
izpi batzuk gorputzak xurgatzen dauz.
Gorputz gardenek oso gitxi xurgatzen dabe,
5. gorputz opakuekostera jasoten dabezan ia izpi
guztiak xurgatzen dabez.
Argiaren errefrakzinoa:
Argia ingurune garden batetik bestera
igarotean (adibidez, airetik uretara)abiadurea
eta norabidea zeozertxo aldatzen dira.
Lenteak argi izpiak errefraktatzen dabezan
gorputz gardenak dira eta horreen bidez
ikusten doguzan objetuen neurria aldatzen
dabe.
Lente konbergenteak erdialdean zabalaboak
dira, eta argi izpiak kontzentratzendabez.
Lente dibergenteak zabalagoak dira ertzetan
erdigunean baino, eta argi izpiak sakabanatzen
dabez.
6. SOINUA
Soinuaren hedapena:
Soinu uhinak, argi uhinen antzera, soinuaren
igorpen iturritik edatzen dira.
Soinuaren hedapenak honango ezaugarri
honeek daukaz:
soinua norabide guztietan eta zuzen hedatzen
da.
Hedapen abiadurea uhinek zeharkatzen daben
ingurunearen araberakoa da.
Soinuaren ezaugarriak:
Telefono dei bat jasoten dogunean, beste
aldean nor dagoanikusi ez arren askotan
pertsona hori identifikatzeko gai gara.
Itentsitatearen eta bolumenaren bidez soinu
7. ozenak eta soinu ahulak bereizten dira.
Tonuaren bidez soinu baxuak eta altuak
bereiztu daitekez.
Tinbrea soinua
igorten dauan gorputzaren araberako
ezaugarria da.
Ohiartzuna:
Ohiartzuna soinu uhinek gorputz bategaz zut
talka egiten dabenean sortzen da.
Soinua eta Zaratea:
Emon dagigun zure logelan zagozala, etxeko
beharrak egiten, eta, bitartean, hormearen
beste aldean, auzokoa musikea oso ozen
entzuten dagoala. Hori zaratea da.
Sarritan, zaratak soinuaren intentsitateagaz
dauka zerikusia.