4. Duurzaam is ingewikkeld?
• Grondstoffen • Arbeidsomstandigheden
• Transport • Arbeidsvoorwaarden
• Productieprocessen • Dictatoriale regimes
• Keten- • Life cycle analysis
verantwoordelijkheid • Stakeholder-engagement
• Afvalmanagement • Klimaat
• Cradle to Cradle • Ecologische voetafdruk
• Biodiversiteit • Eco-design
• Eco-efficiency • License to operate
• Milieu-indicatoren • …
• Best in class
• Triple bottom line
5. Alle methoden zijn gelijk, maar
sommige zijn meer gelijk dan
andere….
BoVOS:1
• Bedenk, maak, ontwerp, produceer,
verkoop, bied aan…
• Alsof u zelf en uw kinderen…
• Volledig met de gevolgen van uw
keuzes worden geconfronteerd
1 BoVOS = BoerenVerstand Oude Stijl
6. 4 BoVOS-regels
1. Er is echt een groot probleem
2. Als u het niet aanpakt, wie dan wel?
3. Wat levert u nu eigenlijk?
4. Doe vervolgens uw huiswerk
7. Bovos 1: er is echt
een groot
probleem
• Krishnamurti: zien is
handelen
• Maar: durven we te
zien?
21. 1. Van de consument is geen wezenlijke
bijdrage aan een beter milieu te
verwachten
2. Van de burger wel
3. Er is géén relatie tussen
milieubewustzijn, percepties,
houdingen en motivaties t.a.v. natuur
en milieu etc etc en de feitelijke
ecologische footprint
22. 300
290
280
Energy requirement (GJ)
270 Average for all
consumers
260
250
240
reference
230
actual
220
210
200
u l s s d ts s d d
hf tiv
e is t nc
e is na
l
de e
it n al n nd
fa rv
a
ed
o l a ri s io m
i
m
i
i ng e H Ba a te e s d ly
ar o ns M ro
f
ro
a
c ia
l
C C P B
So
23. 4. De enige factor die de footprint
bepaalt is Inkomen, nl voor 60%
Energieverbruik (GJ/jaar)
1,000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
-
- 10,000 20,000 30,000 40,000 50,000 60,000 70,000 80,000
Netto huishoudelijk inkomen (euro/jaar)
24. 5. De consument realiseert zich zijn
prisoner’s dilemma en vraagt in zijn
rol als burger overheden maatregelen
te nemen
31. Bovos 4: doe uw huiswerk
1. Welke functie(s)?
2. Welke hard- en software nodig?
3. Hoe lang, gebruiksduur en –veranderingen?
4. Voor welke gebruiker(s)?
5. Wat gebeurt er na de gebruiksduur?
6. 0 CO2 of beter
7. 0 biodiversiteitsverlies of +
8. Afval = grondstof
9. Nieuwe arrangementen en coalities
33. Alle p’s zijn gelijk….
Maar sommige p’s zijn meer
gelijk dan andere
Kernvraag: wanneer maakt de ‘BV Wereld’ de
paradigma-omslag:
Profit (economie) eerst, schade aan planet en
people beperken
Planet + people eerst, economie veerkrachtig
genoeg om maatregelen op te vangen