3. INTRODUCTIE OPDRACHT
• Blader door het hoofdstuk. Schrijf op welke
begrippen, stromingen, namen of kunstwerken
je al kent.
• Leg de titel van H11 uit.
4. Impressionisme contra
expressionisme
Impressionisme:
weergave van de uiterlijke
wereld zoals die op een
bepaald moment door de
toeschouwer wordt
waargenomen.
Expressionisme:
de uiterlijke representatie van de
menselijke innerlijke wereld, in het
bijzonder de elementaire emoties
van angst, liefde, haat en
onzekerheid.
6. Traumdeutung/droomduiding
• Boek van Sigmund Freud:
• Ideeën over dromen op basis van
psychoanalytische duiding
• Psychoanalyse: De wetenschap dat
onbewuste factoren de belevingswereld
en het gedrag van mensen meebepalen.
• Door Freud uitgedachte methode in de
psychologie om inzicht te krijgen wat
mensen bezighoudt. Dit bereikt men
bijvoorbeeld door het verklaren van
dromen en dergelijke. (Deze ideeën
vonden veel weerklank bij de
surrealisten)
• Achter de zichtbare en hoorbare wereld
gaat de werkelijkheid schuil
ONDERHUIDS
• Belangrijk is wat men
zich NIET meer
herinnert
• Wat men verdrongen
heeft
• Wat verzwegen moet
worden
• Wij vertonen
aangepast verdrag
7. Aangepast gedrag:
doen wat van ons wordt verlangd
• Vakkundig wegstoppen
van dierlijke driften /
verlangens/vaak seksueel
van aard
• Alledaags gedrag is
gecultiveerd masker met
daaronder: werkelijke
emoties, gevoelens,
driften: het ongetemde
beest
8. Alles onder controle!!!
• In de slaap/droom/ onder hypnose (maar
ook in een dronken bui!) valt de controle
weg
• Freud vindt dat interessant
• Door patient te laten praten over dromen
kan de psycholoog zich toegang
verschaffen tot de innerlijke drijfveren van
zijn menselijk gedrag
• Zo kun je achter het masker kijken naar de
echte emoties
9. Erwartung
WAT IS ER VOLGENS JOUW EXPRESSIONISTISCH AAN DIT MUZIEKSTUK?
het libretto is een soort
droom. De naamloze vrouw
van het drama zoekt haar
geliefde en treft hem dood in
het woud aan. Zij moet hem
uit haar bewustzijn
verdringen. Het verleden ligt
aan flarden en deze
geheugenflarden worden tot
een psychisch verward
heden ineengeschoven.
10. schoolvoorbeeld van expressionisme
● de gevolgen van verdringing zoals ze door Freud
werden beschreven
• een intense wanhoop
• en revolutionaire uitingsvormen.
• Muziek van uitersten
• contrasten
• vaak aan het waanzinnige
grenzende hartstocht
expressionisme in de muziek
11. Breken met muzikale wetten
• Nauwelijks melodisch
• Nauwelijks vast ritme
• Voortdurend
tempowisseling
• Sterke dynamiek
• Beetje “vals in de oren”
• Muzikale wetten
ontoereikend om
nachtmerrie tot
uitdrukking te brengen.
14. KLEUR ALS KLANK
Lees de paragraaf op blz. 150-151. Wat zie je nu in dit schilderij?
ONTSTAAN ABSTRACTE KUNST
15. Russische volkskunst en iconen
vormen inspiratie voor Kandinsky.
Vergelijk deze werken met afb. 11.5
op blz. 150. Welke overeenkomsten
zie je?
VOLKSKUNST
16. Wassily Kandinsky (1866-1944) speelt een belangrijke voortrekkersrol in de vernieuwing van
de schilderkunst. Zijn explosieve composities, waarbij hij zich laat inspireren door
experimentele muziek en primitieve volkskunst, roepen heftige emoties en onbegrip op bij
kunstcritici, publiek en medekunstenaars. Wanneer hij kennis maakt met Franz Marc,
ontmoet Kandinsky een zielsverwant die zijn interesse en opvattingen deelt in schilderkunst
en muziek. Twee dagen na hun eerste ontmoeting gaan ze al samen naar een concert van
Arnold Schönberg. Dit is het begin van een hechte vriendschap en in 1911 richten ze Der
Blaue Reiter op waarbij kunstenaars als Gabriele Münter, Alexej von Jawlensky, August
Macke, Marianne von Werefkin en Heinrich Campendonck zich aansluiten.
Deze groep kunstenaars is zeer gedifferentieerd, zowel wat stijl als wat samenstelling betreft.
Toch zijn er ook gemeenschappelijke kenmerken; het expressionisme van Der Blaue Reiter
is poëtisch en verraadt invloeden van Russische sprookjes en oude volksverhalen. De
kunstenaars werken vanuit hun gevoel, gebruiken veelal felle kleuren en zijn gefascineerd
door de natuur en dieren. Dit uit zich bijvoorbeeld in de met liefde weergegeven imposante
paarden van Franz Marc die als trots, beeldvullend onderwerp van een schilderij een grote
empathie oproepen bij de toeschouwer.
.
DER BLAUE REITER
EXPRESSIONISME
19. Rituele oerdans
l’apres midi d’un faune, een
mythologisch verhaal op
impressionistische muziek van Debussy
met moderne dans en kostuums
Le sacre du printemps
Igor Strawinksy wordt gevraagd om meer
expressieve muziek te schrijven. Nijinsky
schrijft een rituele oerdans,met veel
stampen en lichamen die ter aarde
storten.
20. The rite of spring, van Martha Graham uit 1984 is een bewerking van
Le Sacre du printemps. De overeenkomst is een dansstijl die gebruik
maakt van zwaartekracht. De bewegingen zijn vloeiender en de
vormgeving is eenvoudiger.
21. Jazz
Lees blz. 154 en 155 in De bespiegeling
Maak opdracht 6 (helemaal) in je werkboek op blz. 77 en 78
