1.3 Τα επίπεδα οργάνωσης της ζωής

1. 1.3 1.3 Τα επίπεδα οργάνωσης της ζωής
Οι οργανισμοί οργανώνονται, επικοινωνούν και αλληλεπιδρούν, τόσο μεταξύ
τους όσο και με το άβιο περιβάλλον τους.
Οι μονοκύτταροι οργανισμοί ζουν μεμονωμένοι
ή οργανώνονται σε αποικίες.
Υπάρχουν αποικίες στις
οποίες κάθε κύτταρο-
μέλος είναι όμοιο με τα
υπόλοιπα και λειτουργεί
αυτόνομα.
Σε άλλες αποικίες, οι μονοκύτταροι οργανισμοί
παρουσιάζουν μορφολογικές και λειτουργικές
διαφορές μεταξύ τους. Σχηματίζουν
μικρότερες ομάδες, καθεμιά από τις οποίες
επιτελεί ένα συγκεκριμένο έργο (π.χ. τη
διατροφή ή την αναπαραγωγή της αποικίας).
Υπάρχει δηλαδή καταμερισμός εργασίας.

2. Τα επίπεδα οργάνωσης των πολυκύτταρων
οργανισμών
Ένας πολυκύτταρος οργανισμός αναπτύσσεται:
1. Τα κύτταρά του αυξάνονται σε αριθμό.
2. Συμβαίνει διαφοροποίηση των κυττάρων:
τα κύτταρά του τροποποιούνται, οργανώνονται σε ιστούς και
εξειδικεύονται σε συγκεκριμένες λειτουργίες.
Οι ανώτεροι ζωικοί οργανισμοί διαθέτουν διάφορα συστήματα.

4. Μερικά από τα Συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού
Κάθε σύστημα αποτελείται από όργανα που συνεργάζονται για την επιτέλεση
συγκεκριμένου έργου. Κάθε όργανο συγκροτείται από διαφορετικούς ιστούς,
δηλαδή ομάδες κυττάρων που έχουν παρόμοια μορφή και επιτελούν την ίδια
λειτουργία.
Τα συστήματα αυτά ελέγχονται και συντονίζονται από το νευρικό σύστημα και
τις ορμόνες, ώστε ο οργανισμός να λειτουργεί αρμονικά ως ένα ενιαίο σύνολο
και όχι σαν άθροισμα πολλών ανεξάρτητων κυττάρων.

5. Τα είδη των ζωικών ιστών
ερειστικός ιστός

6. Η οργάνωση των έμβιων όντων – Τα οικοσυστήματα
Οι σχέσεις που οι οργανισμοί αναπτύσσουν μεταξύ τους και
με το άβιο περιβάλλον τους αποτελούν το αντικείμενο
μελέτης της οικολογίας.
Κατάταξη των οργανισμών σε πέντε μεγάλες ομάδες
(βασίλεια):
• Ζώα,
• Φυτά,
• Μύκητες,
• Πρώτιστα (ευκαρυωτικοί μονοκύτταροι οργανισμοί που
συμπεριλαμβάνονταν τα φύκη και τα πρωτόζωα π.χ.
αμοιβάδα)
• Μονήρη (είναι οι απλούστερες μορφές ζωής. Υπάρχουν 2
κυριά είδη. Τα βακτήρια και τα κυανοφύκη. Δεν έχουν
πυρήνα.)

7. • Είδος: Τα άτομα που ανήκουν στο ίδιο είδος παρουσιάζουν μεγάλες
ομοιότητες στην εξωτερική μορφή και στην εσωτερική οργάνωση.
Διασταυρώνονται μεταξύ τους και δημιουργούν γόνιμους απογόνους.
Υπάρχουν είδη, όπως ο άνθρωπος, που παρουσιάζουν μεγάλη γεωγραφική
εξάπλωση, και άλλα, όπως το κοάλα, που συναντώνται μόνο σε
συγκεκριμένες περιοχές.
• Πληθυσμός: Οι οργανισμοί του ίδιου είδους που κατοικούν στην ίδια περιοχή,
σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, συγκροτούν έναν πληθυσμό. Για
παράδειγμα, όλα τα κουνέλια της Γης ανήκουν στο ίδιο είδος, ενώ τα κουνέλια
της Μεσογείου μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν έναν πληθυσμό.
• Βιότοπος: Ονομάζεται η περιοχή στην οποία διαφορετικοί πληθυσμοί (π.χ.
κουνέλια, καρότα, άνθρωποι και αλεπούδες) συνυπάρχουν σ αυτήν με
ευνοϊκές περιβαλλοντικές συνθήκες για την επιβίωση αυτών των πληθυσμών.

8. • Ανάμεσα στα άτομα του ίδιου ή διαφορετικών πληθυσμών ενός βιότοπου
αναπτύσσονται σχέσεις συνεργασίας, ανταγωνισμού, τροφικές,
αναπαραγωγικές κτλ.
• Οι οργανισμοί που ανήκουν σε διαφορετικούς πληθυσμούς (π.χ. γεράκια,
ποντίκια, έλατα) και κατοικούν στον ίδιο βιότοπο συγκροτούν βιοκοινότητες.
• Οι οργανισμοί ενός βιότοπου (βιοτικοί παράγοντες), το άβιο περιβάλλον
(αβιοτικοί παράγοντες) και όλες οι μεταξύ τους σχέσεις αποτελούν
ένα οικοσύστημα (π.χ. δάσος).