SlideShare a Scribd company logo
1 of 22
Zwaarden, paarden, ziektekiemen




        N.a.v. § 4: Te weinig voedsel?
Deze les:

•   Over Jared Diamond
•   De vraag die centraal stond
•   Zwaarden
•   Paarden
•   Ziektekiemen
Jared Diamond

• Bioloog
• N.a.v. veldwerk in Papoea Nieuw Guinea rees
  de vraag:
  “Waarom heeft Europa de wereld weten te
  veroveren en zijn wij niet gekoloniseerd door
  bv Papoea Nieuw Guinea?”
• Jaren van onderzoek
• 3 oorzaken, ontstaan uit geografische ligging
Jared Diamond
De vraag:



•   Veel delen van de wereld bevolkt
•   Wat maakte de situatie in Europa uniek?
•   Oorzaken op wereldschaal -> Eurazië
•   Oorzaken op regionale schaal -> Zuid en West
    Europa
Hoe zat het ook al weer…

De mens verspreidde zich vanuit Azië over
 de rest van de wereld

De evolueerde parallel in Azië, Afrika en
 Amerika

De mens ontstond in Afrika en verspreidde
  zich via het Midden Oosten over de wereld

De mens ontstond in Europa, daardoor
  hebben we hier een voorsprong op de rest
Zwaarden



•   Materiaal voor handen (maori’s)
•   Wapenwedloop
•   Open grenzen
•   Europa v.s China
•   Het schrift!
Welk rijtje geeft de voordelen goed weer?


  Concurrentie om macht, aanwezigheid van
    grondstoffen, “zachte” grenzen

  De aanwezigheid van staal, slimmere
   ambachtslieden, rijke machtshebbers

  Open grenzen, gunstiger
   klimaat, wapenwedloop
Waarom Europa en niet China?



China heeft een ongunstig klimaat

China was naar binnen gekeerd en had
  sterke grenzen

China ontwikkelde zich pas veel later tot
  een economische wereldmacht
Paarden

•   Domesticeren:
-   Kuddedieren met hiërarchie
-   Niet zenuwachtig (zebra)
-   Efficiënte omzetting van voedsel (leeuw)
-   Snel slachtrijp (olifant)
Wat is geen goede reden dat gazelles niet gedomesticeerd zijn?




         Ze leven in kuddes


         Ze zijn zenuwachtig van aard


         Ze leveren weinig vlees
Aan welke voorwaarde hoeft een dier niet te voldoen?


      Leven in een kudde met hiërarchie


      Voedsel eten dat voorradig is


      Gemakkelijk kunnen voortplanten


      Bang zijn voor roofdieren
Paarden


•   Voordelen:
-   Voedsel
-   Kleding
-   Werkkracht (ploegen)
-   Militair voordeel
Ziektekiemen


• Gevolgen:
- Dierziekten slaan over op mensen
- Alle epidemische ziekten komen van de dieren
  (bv. mazelen van koeien)
- Resistentie na jaren van ziektegolven
- De nieuwe wereld kende deze ziekten niet
Welke ziekte is niet ontstaan door contact met dieren?


       Kanker


       Aids


       Pest


       Cholera
Waarom verliep de verovering van Amerika zo gemakkelijk?



      De Europeanen hadden wapens en
       paarden

      De inheemse bevolking was al gedecimeerd
       door ziekte uit Europa

      Europeanen kwamen met veel meer dan
        de indianen en hadden betere wapens
Conclusie:



Voordeel van Europa t.o.v de rest van de wereld
  waren een combinatie van factoren
Via deze powerpoint hebben we:

Meer begrepen en onthouden van het
 onderwerp door interactie

Meer begrepen en onthouden; de
 interactie was leuk, maar niet nodig

Niet meer geleerd dan van het boek en
  werkboek, maar het was wel leuk

Niet meer geleerd dan van het boek. Ik had de
  lestijd liever ingezet voor het werkboek

More Related Content

More from jvmensch

H1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappen
H1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappenH1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappen
H1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappen
jvmensch
 
H5 par4 5_voedsel en gezondheid
H5 par4 5_voedsel en gezondheidH5 par4 5_voedsel en gezondheid
H5 par4 5_voedsel en gezondheid
jvmensch
 
H6 p7 exogene_krachten_i
H6 p7 exogene_krachten_iH6 p7 exogene_krachten_i
H6 p7 exogene_krachten_i
jvmensch
 
H6 p7 exogene_krachten
H6 p7 exogene_krachtenH6 p7 exogene_krachten
H6 p7 exogene_krachten
jvmensch
 
H6 p6 levensloop_gebergte_i
H6 p6 levensloop_gebergte_iH6 p6 levensloop_gebergte_i
H6 p6 levensloop_gebergte_i
jvmensch
 
H6 p5 aardbevingen
H6 p5 aardbevingenH6 p5 aardbevingen
H6 p5 aardbevingen
jvmensch
 
H9 p7&8 eenwording_grenzen
H9 p7&8 eenwording_grenzenH9 p7&8 eenwording_grenzen
H9 p7&8 eenwording_grenzen
jvmensch
 
H9 p3 landbouw
H9 p3 landbouwH9 p3 landbouw
H9 p3 landbouw
jvmensch
 
H6 p4 vulkanen
H6 p4 vulkanenH6 p4 vulkanen
H6 p4 vulkanen
jvmensch
 
H6 p3 platentektoniek
H6 p3 platentektoniekH6 p3 platentektoniek
H6 p3 platentektoniek
jvmensch
 
H1 p4,5 cultuur_en_identiteit
H1 p4,5 cultuur_en_identiteitH1 p4,5 cultuur_en_identiteit
H1 p4,5 cultuur_en_identiteit
jvmensch
 
H5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerken
H5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerkenH5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerken
H5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerken
jvmensch
 
H5 p1 werelden_van_verschil
H5 p1  werelden_van_verschilH5 p1  werelden_van_verschil
H5 p1 werelden_van_verschil
jvmensch
 
H12 p1 randstad_wereldstad_m
H12 p1 randstad_wereldstad_mH12 p1 randstad_wereldstad_m
H12 p1 randstad_wereldstad_m
jvmensch
 

More from jvmensch (20)

5HAVO Aarde 1 hfst. 6
5HAVO Aarde 1 hfst. 65HAVO Aarde 1 hfst. 6
5HAVO Aarde 1 hfst. 6
 
Anw les 1
Anw les 1Anw les 1
Anw les 1
 
PO gesteenten herkennen
PO gesteenten herkennenPO gesteenten herkennen
PO gesteenten herkennen
 
H1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappen
H1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappenH1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappen
H1 p2,3 cultuur_en_cultuurlandschappen
 
H5 par4 5_voedsel en gezondheid
H5 par4 5_voedsel en gezondheidH5 par4 5_voedsel en gezondheid
H5 par4 5_voedsel en gezondheid
 
H3 p6 klimaatverandering
H3 p6 klimaatveranderingH3 p6 klimaatverandering
H3 p6 klimaatverandering
 
H3 p2 temperatuurverschillen
H3 p2 temperatuurverschillenH3 p2 temperatuurverschillen
H3 p2 temperatuurverschillen
 
Anw h1 23
Anw h1 23Anw h1 23
Anw h1 23
 
H6 p7 exogene_krachten_i
H6 p7 exogene_krachten_iH6 p7 exogene_krachten_i
H6 p7 exogene_krachten_i
 
H6 p7 exogene_krachten
H6 p7 exogene_krachtenH6 p7 exogene_krachten
H6 p7 exogene_krachten
 
H6 p6 levensloop_gebergte_i
H6 p6 levensloop_gebergte_iH6 p6 levensloop_gebergte_i
H6 p6 levensloop_gebergte_i
 
H6 p5 aardbevingen
H6 p5 aardbevingenH6 p5 aardbevingen
H6 p5 aardbevingen
 
H9 p7&8 eenwording_grenzen
H9 p7&8 eenwording_grenzenH9 p7&8 eenwording_grenzen
H9 p7&8 eenwording_grenzen
 
H9 p3 landbouw
H9 p3 landbouwH9 p3 landbouw
H9 p3 landbouw
 
H6 p4 vulkanen
H6 p4 vulkanenH6 p4 vulkanen
H6 p4 vulkanen
 
H6 p3 platentektoniek
H6 p3 platentektoniekH6 p3 platentektoniek
H6 p3 platentektoniek
 
H1 p4,5 cultuur_en_identiteit
H1 p4,5 cultuur_en_identiteitH1 p4,5 cultuur_en_identiteit
H1 p4,5 cultuur_en_identiteit
 
H5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerken
H5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerkenH5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerken
H5 p2 landen_in_ontwikkeling_kenmerken
 
H5 p1 werelden_van_verschil
H5 p1  werelden_van_verschilH5 p1  werelden_van_verschil
H5 p1 werelden_van_verschil
 
H12 p1 randstad_wereldstad_m
H12 p1 randstad_wereldstad_mH12 p1 randstad_wereldstad_m
H12 p1 randstad_wereldstad_m
 

H4 par4 diamond

  • 1. Zwaarden, paarden, ziektekiemen N.a.v. § 4: Te weinig voedsel?
  • 2. Deze les: • Over Jared Diamond • De vraag die centraal stond • Zwaarden • Paarden • Ziektekiemen
  • 3. Jared Diamond • Bioloog • N.a.v. veldwerk in Papoea Nieuw Guinea rees de vraag: “Waarom heeft Europa de wereld weten te veroveren en zijn wij niet gekoloniseerd door bv Papoea Nieuw Guinea?” • Jaren van onderzoek • 3 oorzaken, ontstaan uit geografische ligging
  • 5. De vraag: • Veel delen van de wereld bevolkt • Wat maakte de situatie in Europa uniek? • Oorzaken op wereldschaal -> Eurazië • Oorzaken op regionale schaal -> Zuid en West Europa
  • 6. Hoe zat het ook al weer… De mens verspreidde zich vanuit Azië over de rest van de wereld De evolueerde parallel in Azië, Afrika en Amerika De mens ontstond in Afrika en verspreidde zich via het Midden Oosten over de wereld De mens ontstond in Europa, daardoor hebben we hier een voorsprong op de rest
  • 7. Zwaarden • Materiaal voor handen (maori’s) • Wapenwedloop • Open grenzen • Europa v.s China • Het schrift!
  • 8. Welk rijtje geeft de voordelen goed weer? Concurrentie om macht, aanwezigheid van grondstoffen, “zachte” grenzen De aanwezigheid van staal, slimmere ambachtslieden, rijke machtshebbers Open grenzen, gunstiger klimaat, wapenwedloop
  • 9. Waarom Europa en niet China? China heeft een ongunstig klimaat China was naar binnen gekeerd en had sterke grenzen China ontwikkelde zich pas veel later tot een economische wereldmacht
  • 10. Paarden • Domesticeren: - Kuddedieren met hiërarchie - Niet zenuwachtig (zebra) - Efficiënte omzetting van voedsel (leeuw) - Snel slachtrijp (olifant)
  • 11. Wat is geen goede reden dat gazelles niet gedomesticeerd zijn? Ze leven in kuddes Ze zijn zenuwachtig van aard Ze leveren weinig vlees
  • 12. Aan welke voorwaarde hoeft een dier niet te voldoen? Leven in een kudde met hiërarchie Voedsel eten dat voorradig is Gemakkelijk kunnen voortplanten Bang zijn voor roofdieren
  • 13. Paarden • Voordelen: - Voedsel - Kleding - Werkkracht (ploegen) - Militair voordeel
  • 14.
  • 15. Ziektekiemen • Gevolgen: - Dierziekten slaan over op mensen - Alle epidemische ziekten komen van de dieren (bv. mazelen van koeien) - Resistentie na jaren van ziektegolven - De nieuwe wereld kende deze ziekten niet
  • 16. Welke ziekte is niet ontstaan door contact met dieren? Kanker Aids Pest Cholera
  • 17.
  • 18. Waarom verliep de verovering van Amerika zo gemakkelijk? De Europeanen hadden wapens en paarden De inheemse bevolking was al gedecimeerd door ziekte uit Europa Europeanen kwamen met veel meer dan de indianen en hadden betere wapens
  • 19. Conclusie: Voordeel van Europa t.o.v de rest van de wereld waren een combinatie van factoren
  • 20.
  • 21.
  • 22. Via deze powerpoint hebben we: Meer begrepen en onthouden van het onderwerp door interactie Meer begrepen en onthouden; de interactie was leuk, maar niet nodig Niet meer geleerd dan van het boek en werkboek, maar het was wel leuk Niet meer geleerd dan van het boek. Ik had de lestijd liever ingezet voor het werkboek