Mga Sayop sa Pagsulat ug Pagsibya sa Cebuano

1
Mga Sayop sa PagsulatMga Sayop sa Pagsulat
ug Pagsibya sa Cebuanoug Pagsibya sa Cebuano
““A True Story”A True Story”

2
Paghubad (Translation)Paghubad (Translation)
• No literal translationNo literal translation
Superbalita:Superbalita:
““MopatidMopatid karong Dominggo ang Aboitiz Football Cupkarong Dominggo ang Aboitiz Football Cup
diha sa … “diha sa … “

3
Sunstar Daily:Sunstar Daily:
““The Aboitiz Football CupThe Aboitiz Football Cup kicks offkicks off this Sunday atthis Sunday at
the…. “the…. “

4
Sunstar Daily:Sunstar Daily:
““The Aboitiz Football CupThe Aboitiz Football Cup kicks offkicks off this Sunday atthis Sunday at
the…. “the…. “
““MagsugodMagsugod karong Dominggo ang Aboitiz Footballkarong Dominggo ang Aboitiz Football
Cup diha sa…. “Cup diha sa…. “

5
• Relax the Cebuano rule forRelax the Cebuano rule for
NumbersNumbers
1 – Usa (1 – Usa (unouno)) 6 – Unom (6 – Unom (saissais))
2 – Duha (2 – Duha (dosdos)) 7 – Pito (7 – Pito (sietesiete))
3 – Tulo (3 – Tulo (trestres)) 8 – Walo (8 – Walo (ochoocho))
4 – Upat4 – Upat ((cuatrocuatro)) 9 – Siyam (9 – Siyam (nuevenueve))
5 – Lima5 – Lima ((cincocinco)) 10 – Napulo (10 – Napulo (diezdiez))

6
NumbersNumbers
11 – Napulo’g usa (11 – Napulo’g usa (onseonse) 20 – Kawhaan () 20 – Kawhaan (bentebente))
12 – Napulo’g duha (12 – Napulo’g duha (dosedose) 21 – Kawhaa’g usa) 21 – Kawhaa’g usa
13 – Napulo’g tulo (13 – Napulo’g tulo (tresetrese) 22 – Kawhaa’g duha) 22 – Kawhaa’g duha
14 – Napulo’g upat (14 – Napulo’g upat (katorsekatorse))
15 – Napulo’g lima (15 – Napulo’g lima (kinsekinse))

7
NumbersNumbers
30 – Kat’loan (30 – Kat’loan (trentatrenta) 80 – Kawaloan () 80 – Kawaloan (ochentaochenta))
40 – Kap-atan40 – Kap-atan (cuarenta)(cuarenta) 90 – Kasiyaman (90 – Kasiyaman (nobentanobenta))
50 – Kalim-an (50 – Kalim-an (singkuwentasingkuwenta) 100 – Usa ka gatos) 100 – Usa ka gatos
60 – Kaunoman (60 – Kaunoman (sais sientasais sienta) 200 – Duha ka gatos) 200 – Duha ka gatos
70 – Kapitoan (70 – Kapitoan (sietentasietenta)) 300 – Tulo ka gatos300 – Tulo ka gatos

8
NumbersNumbers
128 = Usa ka gatos ug kawhaan ug walo128 = Usa ka gatos ug kawhaan ug walo

9
NumbersNumbers
((Siento bente ochoSiento bente ocho))

10
NumbersNumbers
1989 = Usa ka libo siyam ka gatos ug kawaloa’g1989 = Usa ka libo siyam ka gatos ug kawaloa’g
siyam ka tuigsiyam ka tuig

11
NumbersNumbers
1989 = Usa ka libo siyam ka gatos ug kawaloa’g1989 = Usa ka libo siyam ka gatos ug kawaloa’g
siyam ka tuigsiyam ka tuig
((Mil nueve sientos ochenta y nueveMil nueve sientos ochenta y nueve))

12
• Position/Designation first beforePosition/Designation first before
namename
Cebu City Police Director Sr. Supt. PatricinioCebu City Police Director Sr. Supt. Patricinio
Comendador has ordered the manhunt of….Comendador has ordered the manhunt of….

13
• Position/Designation first beforePosition/Designation first before
namename
Cebu City Police Director Sr. Supt. PatricinioCebu City Police Director Sr. Supt. Patricinio
Comendador has ordered the manhunt of….Comendador has ordered the manhunt of….
Gimando sa hepe sa kapolisan sa Dakbayan saGimando sa hepe sa kapolisan sa Dakbayan sa
Sugbo--Sr. Supt. Patrocinio Comendador angSugbo--Sr. Supt. Patrocinio Comendador ang
pagpangita sa…pagpangita sa…

14
• abUsing “abUsing “arar”, “”, “erer” as suffixes” as suffixes
accommodate +accommodate + arar = akomodar= akomodar
resolve +resolve + arar = resolbar= resolbar
falsify +falsify + arar = palsipikar= palsipikar
to delay +to delay +arar = delatar= delatar
attend +attend + erer = attender= attender
distributedistribute ++ erer = distribuwer= distribuwer

15
• abUsing “abUsing “arar”, “”, “erer” as suffixes” as suffixes
accommodate +accommodate + arar = akomodar (= akomodar (pagdawatpagdawat))
resolve +resolve + arar = resolbar (= resolbar (paghusay, pagsulbadpaghusay, pagsulbad))
falsify +falsify + arar = palsipikar (= palsipikar (ilegal nga pag-usabilegal nga pag-usab))
to delay +to delay +arar = delatar (= delatar (paglanganpaglangan))
attend +attend + erer = attender (= attender (pagtagadpagtagad))
distributedistribute ++ erer = distribuwer (= distribuwer (pag-apod-apodpag-apod-apod))

16
• Retain the English wordsRetain the English words
naytklab = night clubnaytklab = night club
drayberdrayber = driver= driver
pirslabpirslab = first love= first love
plaslaytplaslayt = flash light= flash light
obertaym = overtimeobertaym = overtime
adbentyur = adventureadbentyur = adventure
to slide 32to slide 32

17
““Inappropriate” Use of WordsInappropriate” Use of Words
• Collective Nouns don’t need “Collective Nouns don’t need “mgamga””
kapolisankapolisan katilingbankatilingban
katawhankatawhan kahayopankahayopan
kababayenankababayenan kalasangankalasangan
kalalakin-ankalalakin-an kakahoyankakahoyan
kabatan-onankabatan-onan kalungsorankalungsoran
kabomberohankabomberohan kapariankaparian
kadagatankadagatan kasundalohankasundalohan
kabukirankabukiran kaparyentihankaparyentihan

18
• Collective Nouns don’t need “Collective Nouns don’t need “mgamga””
“…“…hilabi na sa atonghilabi na sa atong mgamga
kapolisankapolisan dinha…”dinha…”

19
• 5 Ws & 1H5 Ws & 1H
Diin o Asa = WhereDiin o Asa = Where
Kanus-aKanus-a = When= When
NgaNga = Which= Which
KinsaKinsa = Who= Who
NganoNgano = Why= Why
UnsaonUnsaon = How= How

20
• 5 Ws & 1H5 Ws & 1H
Diin o Asa = WhereDiin o Asa = Where
Kanus-aKanus-a = When= When
NgaNga = Which= Which
KinsaKinsa = Who= Who
NganoNgano = Why= Why
UnsaonUnsaon = How= How
“…“…and signing saand signing sa
commitment wallcommitment wall
diindiin… sa hitabo…”… sa hitabo…”
“…“…gitiwas anggitiwas ang
hamubong programahamubong programa
kung diinkung diin gisugdangisugdan
kini sa pag-kini sa pag-
bendisyon…bendisyon…

21
• Useless phrases and wordsUseless phrases and words
– Sa laing balita… (Sa laing balita… (in another newsin another news))
– Sa laing bahin (Sa laing bahin (meanwhilemeanwhile))
– Samtang (Samtang (whilewhile))

22
• Useless phrases and wordsUseless phrases and words
– Sa laing balita… (Sa laing balita… (in another newsin another news))
– Sa laing bahin (Sa laing bahin (meanwhilemeanwhile))
– Samtang (Samtang (whilewhile))
• (correct use of “(correct use of “SamtangSamtang”)”)
““Usa ka nursing student ang nabiktima sa pagpanulisUsa ka nursing student ang nabiktima sa pagpanulis
SAMTANG nagsakay og jeep.”SAMTANG nagsakay og jeep.”
• (correct use of “(correct use of “SamtangSamtang”)”)
“…“…aron makuha ang ilang Tatakbo Ka shirt ug electionaron makuha ang ilang Tatakbo Ka shirt ug election
pins SAMTANG ang mga politiko nga andampins SAMTANG ang mga politiko nga andam
mosalmot naghinam-hinam sab…”mosalmot naghinam-hinam sab…”

23
Always use the V-S-O formAlways use the V-S-O form
S-V-O formatS-V-O format
““Gatosan ka mgaGatosan ka mga
magsisibya sa radyo ugmagsisibya sa radyo ug
telebisyontelebisyon angang
nagtapoknagtapok sa labingsa labing
unang higayon ngaunang higayon nga
Broadcaster’s Congress.”Broadcaster’s Congress.”
V-S-O formatV-S-O format
““Pormal nang gibuksanPormal nang gibuksan
kagahapon angkagahapon ang
kasaulogan sakasaulogan sa
Broadcaster’s MonthBroadcaster’s Month
dinhi sa Sugbo.”dinhi sa Sugbo.”

24
Sentence StructureSentence Structure
S-V-O vs. V-S-O:S-V-O vs. V-S-O:
S V OS V O
I am going to the Carbon Market.I am going to the Carbon Market.

25
S V OS V O
Ako moadto sa Carbon Market.Ako moadto sa Carbon Market.

26
S V OS V O
Ako moadto sa Carbon Market.Ako moadto sa Carbon Market.
V S OV S O
Moadto ko sa Carbon MarketMoadto ko sa Carbon Market

27
NasunogNasunog ang usa ka tindahan nga nahimutang saang usa ka tindahan nga nahimutang sa
barangay Paknaan niadtong Sabado sa kadlawon.barangay Paknaan niadtong Sabado sa kadlawon.
NadawatNadawat sa Mandaue City Fire Department angsa Mandaue City Fire Department ang
alarma… alas dose cuarenta y nueve niadtong Sabadoalarma… alas dose cuarenta y nueve niadtong Sabado
sa kadlawon.sa kadlawon.
Hinoon,Hinoon, wala kakatapwala kakatap ang kayo sa ubang mgaang kayo sa ubang mga
panimalay sa dapit… humanpanimalay sa dapit… human ma-controlma-control sa mgasa mga
bombero ang sunog… sulod lang sa usa ka minuto.bombero ang sunog… sulod lang sa usa ka minuto.
Gibana-banangGibana-banang mokabat sa baynte singko milmokabat sa baynte singko mil
pesos ang danyos diin gilambigit sa koryente angpesos ang danyos diin gilambigit sa koryente ang
hinungdan sa pag-ulbo sa sunog..hinungdan sa pag-ulbo sa sunog..

28
((wrongwrong))
Motorsiklo sa Cebu City Traffic OperationsMotorsiklo sa Cebu City Traffic Operations
Management o CITOMManagement o CITOM gituohang gisunoggituohang gisunog samtangsamtang
giparada sa may barangay Basak-San Nicolas, dakbayangiparada sa may barangay Basak-San Nicolas, dakbayan
sa Sugbo.sa Sugbo.

29
Age DOESn’t MatterAge DOESn’t Matter
Nakabsan gayud sa kinabuhi si Vedasto CorsigaNakabsan gayud sa kinabuhi si Vedasto Corsiga
Junior,Junior, baynte singko anyosbaynte singko anyos,, cook sa usa ka Koreancook sa usa ka Korean
restaurant sa da’an Ramos.restaurant sa da’an Ramos.

30
Age DOESn’t MatterAge DOESn’t Matter
Junior,Junior, baynte singko anyosbaynte singko anyos,, cook sa usa ka Koreancook sa usa ka Korean
restaurant sa da’an Ramos.restaurant sa da’an Ramos.
Junior, cook sa usa ka Korean restaurant sa da’anJunior, cook sa usa ka Korean restaurant sa da’an
Ramos.Ramos.

31
Nailhan na ang “Nailhan na ang “SuspetsadoSuspetsado””
AngAng wa’ mailhingwa’ mailhing suspetsado…suspetsado…

32
AngAng wa’ mailhingwa’ mailhing suspetsado…suspetsado…
Merriam-Webster Dictionary:Merriam-Webster Dictionary:
““Suspect,Suspect, n: one who is suspected (as of an: one who is suspected (as of a
crime)crime)

33
Naglakaw ang duha ka mga biktima gikan saNaglakaw ang duha ka mga biktima gikan sa
Larsian sa Fuente paingon unta sa ilang pinuy-Larsian sa Fuente paingon unta sa ilang pinuy-
anan sa Junquera Extension… dihang gitulis saanan sa Junquera Extension… dihang gitulis sa
duha kaduha ka wa’ mailhing mga lalakewa’ mailhing mga lalake sa dalansa dalan
Arlington.Arlington.

34
Nasikop atol sa follow-up operation saNasikop atol sa follow-up operation sa
kapolisan ang duha ka mga suspetsado nga sila sikapolisan ang duha ka mga suspetsado nga sila si
Junjie dela Calzada ug laing disi siete anyosJunjie dela Calzada ug laing disi siete anyos……
pulos taga Ward kuwatro, Minglanilla…pulos taga Ward kuwatro, Minglanilla…

35
Don’tDon’t translate everything!translate everything!
Gikiha ni Banilad Barangay Kapitan GlenGikiha ni Banilad Barangay Kapitan Glen
Bercide si Vice-Mayor Carlo Fortuna ogBercide si Vice-Mayor Carlo Fortuna og
Malversation of Public FundsMalversation of Public Funds..
Retain the English WordsRetain the English Words

36
Don’tDon’t translate everything!translate everything!
Gikiha ni Banilad Barangay Kapitan GlenGikiha ni Banilad Barangay Kapitan Glen
Bercide si Vice-Mayor Carlo Fortuna ogBercide si Vice-Mayor Carlo Fortuna og
Malversation of Public FundsMalversation of Public Funds..
(translation):(translation): Pagpangawkaw sa pundo sa gobierno.Pagpangawkaw sa pundo sa gobierno.

37
““Ceblish”Ceblish”
Ang mga election officers nga maoyAng mga election officers nga maoy
mo-conductmo-conduct sa seminar sa mgasa seminar sa mga
magtutudlo samagtutudlo sa unang quarter sa 2010unang quarter sa 2010……
Na-busy ‘ron ang COMELEC sa‘ron ang COMELEC sa
nagpadayongnagpadayong voter’s registrationvoter’s registration hangtudhangtud
sa Oktubre trenta y uno.sa Oktubre trenta y uno.

38
Alang ni John Lloyd…Alang ni John Lloyd… true lovetrue love
waitswaits…… Ugma na angUgma na ang showingshowing sa “sa “In MyIn My
LifeLife”…”…

39
Alang ni John Lloyd…Alang ni John Lloyd… true lovetrue love
waitswaits…… Ugma na angUgma na ang showingshowing sa “sa “In MyIn My
LifeLife”…”…
((translationtranslation))
Alang ni John Lloyd… makapa-abotAlang ni John Lloyd… makapa-abot
ang tinuoray nga gugma… Ugma, ipasalidaang tinuoray nga gugma… Ugma, ipasalida
na ang “In My Life”…na ang “In My Life”…

40
““KayKay” wa’y gamit” wa’y gamit
……apan kulang ug mabaw pa diay kaayoapan kulang ug mabaw pa diay kaayo
kinikini tungodtungod kaykay ang atong naandan ngaang atong naandan nga
pinulonganpinulongan kaykay nasagolan naman diay ognasagolan naman diay og
mga banyaga.mga banyaga.

41
““Matod paMatod pa” is vague” is vague
Matod paMatod pa sa ubang tawo, mas mo-sa ubang tawo, mas mo-
uswag ang usa ka nasod konuswag ang usa ka nasod kon
magkasinabtanay ang mga molopyo.magkasinabtanay ang mga molopyo.

42
““Matod paMatod pa” is vague” is vague
Matod paMatod pa sa ubang tawo, mas mo-sa ubang tawo, mas mo-
uswag ang usa ka nasod konuswag ang usa ka nasod kon
magkasinabtanay ang mga molopyo.magkasinabtanay ang mga molopyo.
Matod paMatod pa sa akong maestro….sa akong maestro….
Matod paMatod pa ni Judge Suerte…ni Judge Suerte…

Mga Sayop sa Pagsulat ug Pagsibya sa Cebuano

Recommended

Recommended

More Related Content

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Featured

Featured (20)

Mga Sayop sa Pagsulat ug Pagsibya sa Cebuano