İL Üniversitesi - 1.1.Cahiliyye Dönemi_Asr-i Saadet_Islam Tarihi

1. I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
B Ö L Ü M Ü

2. ICINDEKILER
1. GIRIS
2. PUTLARA TAPARLARDI
3. ICKI ICERLERDI
4. KUMAR OYNARLARDI
5. TEFECILIK YAPARLARDI
6. FAIZ ORANLARI COK BÜYÜKTÜ
7. FUHUS COK BÜYÜK ORANDAYDI
8. KIZLARI DIRI DIRI TOPRAGA GÖMERLERDI
9. HAYVANLARLA ILGILI ADETLERI
10. DIGER ADETLERI
11. SONUC
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

3. GIRIS
Bilgisizlik, gerçegi tanimama. Islâm, tam bir aydinlik ve bilgi devri oldugu için,
Arabistan'da Islâmiyet'in yayilmasindan önceki devre, daha dar anlami ile Hz.
Isa'dan sonra peygamberimizin gelmesine kadar geçen zamana "cahiliyye" devri
adi verilmistir.
Cahiliyye, insanin Allah'i geregi gibi tanimamasi, ona kulluk etmekten
uzaklasmasi, onun ilâhî hükümlerine degil de kisinin kendi hevâ ve hevesine
uymasi, insanlarin koydugu emir ve yasaklara, siyasî sistem ve düsüncelere
inanmasidir. Kur'an-i Kerîm'de: "Onlar hâlâ Cahiliyye devri hükmünü mü
istiyorlar? Gerçegi bilen bir millet için Allah'dan daha iyi hüküm veren kim var?"
(el-Mâide, 5/50) buyurulur. Islâm'in hakim olmadigi ortamlar Cahiliyye çaglaridir.
Çünkü ilâhî bilginin kaynagindan yoksun olan ortamlardir. Islâm'in gelisinden
önceki dönemde yasayan müsrikler Allah'a isyan etmis onun hükümlerine sirt
çevirmis bir toplum olarak son derece ilkel ve cahil hayat sürüyorlardi. Cahiliyye
Araplari'nin sürdügü hayattan ve içinde yasadiklari ortamdan bazi örnekleri söyle
siralamak mümkündür:
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

4. KUMAR OYNARLARDI
Cahiliyye çaginda kumar da çok yaygindi. Cahiliyye Araplari kumar oynamakla
övünürlerdi. Öyle ki kumar meclislerine katilmamak ayip sayilirdi. Onlarin
sairlerinden biri karisina söyle vasiyette bulunur:
"Ben ölürsem, sen, aciz ve konusma bilmeyen, iki yüzlü ve kumar bilmeyen birini
isteme.“
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

5. ICKI ICERLERDI
Sarap içmek adeti çok yaygindi. Sairleri her zaman içki ziyafetinden bahseder,
içki siirleri edebiyatlarinin büyük bir kismini teskil ederdi. Hatta Enes b. Mâlik
(r.a.)'in bildirdigine göre Islâm'da içki, Mâide Suresi'nin doksan ve doksanbirinci
ayetleriyle kesin olarak haram kilinmis, Hz. Peygamber (s.a.s) tellal bagirttirarak
bunu ilân ettiginde Medine sokaklarinda sel gibi içki akmistir (Müslim, Esribe, 3)
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

6. TEFECILIK YAPARLARDI
Tefecilik almis yürümüstü. Para ve benzeri seyleri birbirlerine borç verirler; kat kat
faiz alirlardi. Borç veren kimse, borcun vadesi bitince borçluya gelir: "Borcunu
ödeyecek misin, yoksa onu artirayim mi?" derdi. Onun da ödeme imkâni varsa
öder, yoksa ikinci sene için iki katina, üçüncü sene için dört kat ina çikarir ve
artirma islemi böylece kat kat devam ederdi. Tefecilik ve faizin her çesidini haram
kilan Allah, özellikle Araplar'in bu kötü âdetlerine dikkati çekerek "-Ey iman
edenler! Kat kat faiz yemeyin." (Âli Imrân,3/130) buyurmustur.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

7. FAIZ ORANLARI COK BÜYÜKTÜ
Faizcilik Araplar arasinda o kadar yerlesmisti ki ticaretle onun arasini
ayiramiyorlar; "Faiz de tipki alis-veris gibi" diyorlardi. Bunun üzerine inen ayette:
"Allah alis-verisi helâl, faizi ise haram kilmistir. " (el-Bakarâ, 2/275) buyrulmustur.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

8. FUHUS COK BÜYÜK ORANDAYDI - 1
Cahiliyye Araplar'i arasinda fuhus da nadir seylerden degildi. Cariyelerini zorla
fuhusa sürükleyenler vardi. Kur'an-i Kerîm'de bu hususa isaretle: "Iffetli olmak
isteyen cariyelerinizi fuhsa zorlamayin. " (en-Nûr, 24/33) buyurulur.
Kocanin birkaç metresi oldugu gibi, kadinin da baskalariyla iliskide bulunmasi,
bazi çevrelerce nefretle karsilanmayan bir davranisti. Fuhusla ilgili Cahiliyye
Araplarinin su adetlerini zikredebiliriz:
Kadin âdetinden temizlendikten sonra kocasi ona "su adama git ve ondan hamile
kal" derdi. Kadin istenilen adamla beraber olduktan sonra kocasi hamileligi belli
oluncaya kadar ona yaklasmazdi. Sonra yaklasabilirdi. Bu, iyi bir çocuga sahip
olmak için yapilirdi.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

9. FUHUS COK BÜYÜK ORANDAYDI - 2
Sayilari üç ila on arasinda degisen bir grup erkek kadinin evine girerek, sirasiyla
hepsi de onunla cinsi münasebette bulunurdu. Kadin hamile kalip da dogum
yaparsa dogumdan bir kaç gün sonra bu erkekleri çagirir, erkekler de zorunlu
olarak bu davete istirak ederlerdi. Sonra onlara: "Olanlari biliyo rsunuz, dogum
yaptim" içlerinden birine isaret ederek "çocugun babasi sensin" derdi. O da
bundan kaçinamazdi.
Bazi fuhus yapan kadinlar da taninmalari için kapilarina bayrak asarlardi. Bu tür
kadinlardan biri dogum yaptigi zaman teshis heyeti toplanip çocugun kime ait
oldugunu tespit ederdi. O da çocugun babasi oldugunu kabul etmek zorunda
kalirdi. (Buhârî, Nikah, 36)
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

10. FUHUS COK BÜYÜK ORANDAYDI - 3
Kadina deger verilmez, hak ve hukuku taninmaz, adeta bir esya gibi telakki edilip
miras alinirdi. Biri ölüp karisi dul kalinca ölenin varislerinden gözü açik biri hemen
elbisesini kadinin üzerine atardi. Kadin daha önce kaçip bu halden kurtulamazsa
artik onun olurdu. Dilerse mehirsiz olarak onunla evlenir, dilerse onu bir
baskasiyla evlendirerek mihrini almaya hak kazanir ve kadina bundan birs ey
vermezdi. Dilerse, kocasindan kendisine kalan mirasi elinden almak için onu
evlenmekten menederdi. Bunun üzerine inen ayette: "Ey inananlar! Kadinlara
zorla mirasci olmaya kalkmaniz size helâl degildir. " (en-Nisâ, 4/19)
buyurulmustur. (Sevkânî, Fethu'l-Kadir, I, 440).
Yiyeceklerin bazisi yalniz erkeklere ait olup kadinlara yasak ediliyordu. "Onlar: Bu
hayvanlarin karinlarinda olan yavrular yalniz erkeklerimize mahsus olup,
eslerimize yasaktir. Ölü dogacak olursa hepsi ona ortak olur" dediler (En'âm,
6/139)
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

11. KIZLARI DIRI DIRI TOPRAGA GÖMERLERDI - 1
Cahiliyye Araplari'nin kötü adetlerinden biri de kiz çocuklarini diri diri topraga
gömmeleriydi. Onlar bunu namuslarini korumak veya ar telakki ettikleri için,
bazilari da sakat ve çirkin olarak dogduklarindan yapiyorlardi. Kur'an-i Kerîm'de
su ayetlerde buna isaret edilir: "Onlardan birine Rahman olan Allah'a isnat ettikleri
bir kiz evlâd müjdelense içi öfkeyle dolarak yüzü simsiyah kesilirdi. " (ez-Zuhruf,
43/17), " Diri diri topraga gömülen kiz çocugunun hangi suç la öldürüldügü
soruldugu zaman... " (Tekvir, 81/8-9), "Ortak kostuklari Seyler müsriklerden
çoguna çocuklarini öldürmeyi süslü gösterirdi. "(el-En'âm, 6/137)
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

12. KIZLARI DIRI DIRI TOPRAGA GÖMERLERDI - 2
Ekin ve hayvanlarini iki kisma ayiriyor bir kismini Allah'in böyle emrettigini sanarak
Allah'a veriyor ve bir kismini da Allah'a es kostuklari putlarina ayiriyorlardi. Onlar
bu batil inanç ve adetlerinde biraz daha ileri giderek Allah'in payina düseni
aliyorlar, onu es kostuklari putlarin payina ekliyorlardi. Ama putlarinin payindan
alip öbürüne ilâve ettikleri görülmüyordu. "Allah'in yarattigi ekin ve hayvanlardan
O'na pay ayirdilar ve kendi iddialarina göre: "Bu Allah'indir, Su da ortak
kostuklarimizindir" dediler. Ortaklari için ayirdiklari Allah için verilmezdi. Fakat
Allah için ayirdiklari ortaklar i için verilirdi. Bu hükümleri ne kötüydü!" (el-En'âm,
6/136).
Bir kisim hayvanlarla ekinlerin bazisini dilediklerinden baskasina yasakliyorlardi.
Ayrica bir kisim hayvanlara binerken ve keserken Allah'in adinin anilmasina engel
oluyorlardi. (el-En'âm, 6/138).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

13. HAYVANLARLA ILGILI ADETLERI
Deve bes batin dogurup besincisinde erkek dogurursa kulagini çentip serbest
birakirlardi. Artik ona binmeyi ve sütünü sagmayi haram kabul ederlerdi. Buna
"Bahîra"* derlerdi.
Saibe*; dilegi yerine gelen kimsenin putlara adadigi deve idi. Buna da binilmez ve
sütü sagilmazdi.
Vasîle*; koyun disi dogurursa kendileri için; erkek dogurursa putlari için olurdu.
Sayet biri erkek, biri disi olmak üzere ikiz dogurursa, disinin hatiri için erkegi de
kesmezler ve buna "Vasîle" derlerdi.
Hâm* ; bir erkek devenin soyundan on döl alinirsa onun sirti haram sayilir, su ve
otlakta serbest birakilirdi. Kimse ona dokunmazdi.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

14. DIGER ADETLERI - 1
Bütün bunlardan baska müsrikler atalarindan devraldiklari birtakim adetleri devam
ettirme konusunda direniyor ve hatta bunlarin bazilarinin, kendilerini Allah (c.c.)'a
daha çok yaklastirdiklarini ileri sürüyorlardi.
Ibn Ishak sunlari aktariyor: "Kureys, ya Fil olayindan evvel veya daha sonra
meydana geldigini tahmin ettigim bir bid'at ortaya çikardi ki, tarihte (Hums) diye
anilip, asalet-i diniye iddiasindan ibarettir." Bunlar: "Biz, Ibrahim'in evladiyiz, ehl-i
Harem biziz, Beyt'in sahibiyiz, Mekke'nin de sâkini bulunuyoruz. Arap
kabilelerinden hiçbir kabîle, bizim sahip oldugumuz bu se ref ve itibara sahip
degildir. Binaenaleyh biz, bu müstesna mevkiimizin seref ve itibarini korumaliyiz.
Bundan sonra Harem haricinde hiçbir seye tazim etmeyip bütün ihtiramatimizi
Harem dahilinde hasretmeliyiz. Meselâ, Arafat'ta halk ile bir sirada, yan yana,
omuz omuza durup vakfe etmek, sonra halk ile geri dönüp gelmek bizim kadrimizi
tenzil eder" diyorlardi.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

15. DIGER ADETLERI - 2
Ibn Ishâk devamla: "Kureysliler bu asalet fikrini ortaya koydu ve uygulamaya da
basladi. Arafat'a çikmayi, Arafat'tan ifazâyi terk ettiler. Herkes Arafat'ta vakfe
ederken, bunlar Müzdelife'ye giderler, orada dururlardi. Ve "Biz ehlullahiz, Harem-
i Serif'in hâdimleriyiz" diyerek, digerleriyle esitligi kabul etmezlerdi. Fakat bunlar,
Arafat'ta vakfe etmenin Ibrahim (a.s.)'in dini muktezasi oldugunu bili yorlardi.
Kinâne ile Hüzâaogulari da bu hususta Kureys'e iltihak etmislerdi.
Bunlar hac için, umre için gelen bedevîlere müdahaleye kadar ileri gitmislerdir.
Harem hâricinden gelen herkesin, Beyt'in ilk tavafi Siyab-i Hums ile tavaf
etmelerini kararlastirdilar ve uyguladilar. Bu kararin neticelerinden biri: Kim ki adi
bir elbise ile gelip tavaf ederse, tavaftan sonra o elbiseyi çikarip atmasi zarûrî idi.
Bu kararlarin ikinci neticesi ise; asilzadelere mahsus bir elbisesi olmayan bedevî
erkeklerin çiplak; kadinlarin da yalniz önü yirtmaçli kisa iç gömlegi ile tavafa
mecbur edilmesidir.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

16. DIGER ADETLERI - 3
Ibn Ishâk devamla: "Kureysliler bu asalet fikrini ortaya koydu ve uygulamaya da
basladi. Arafat'a çikmayi, Arafat'tan ifazâyi terk ettiler. Herkes Arafat'ta vakfe
ederken, bunlar Müzdelife'ye giderler, orada dururlardi. Ve "Biz ehlullahiz, Harem-
i Serif'in hâdimleriyiz" diyerek, digerleriyle esitligi kabul etmezlerdi. Fakat bunlar,
Arafat'ta vakfe etmenin Ibrahim (a.s.)'in dini muktezasi oldugunu bili yorlardi.
Kinâne ile Hüzâaogulari da bu hususta Kureys'e iltihak etmislerdi.
Bunlar hac için, umre için gelen bedevîlere müdahaleye kadar ileri gitmislerdir.
Harem hâricinden gelen herkesin, Beyt'in ilk tavafi Siyab-i Hums ile tavaf
etmelerini kararlastirdilar ve uyguladilar. Bu kararin neticelerinden biri: Kim ki adi
bir elbise ile gelip tavaf ederse, tavaftan sonra o elbiseyi çikarip atmasi zarûrî idi.
Bu kararlarin ikinci neticesi ise; asilzadelere mahsus bir elbisesi olmayan bedevî
erkeklerin çiplak; kadinlarin da yalniz önü yirtmaçli kisa iç gömlegi ile tavafa
mecbur edilmesidir.
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

17. DIGER ADETLERI - 4
Bu ve bunun gibi pek çok âdetler yürürlükte idi. Rasûlullah (s.a.s)'a iletilinceye
kadar da bu âdetler yürürlükte kalmaya devam etti. Daha sonra da A'râf suresinin
26, 27, 28, 31 ve 32. ayetlerinde, çiplak tavaf ile birlikte diger bid'atler de
yasaklanmistir.
Ebû Hüreyre (r.a.)'den gelen bir rivayete göre, Ebû Bekr es-Siddik (r.a.) Vedâ
Hacc'indan (bir sene) evvel, Hz. peygamber tarafindan Hac Emîri* olarak
(Mekke'ye) gönderildiginde, Ebû Bekr de Ebû Hureyre'yi Kurban Bayrami'nin ilk
günü Mina'da büyük bir cemaat içinde halka (su iki maddeyi) ilâna memur
kilmistir. (Ebu Hüreyre): "Ey Nas! Iyi biliniz, bu yildan sonra müsriklerin
haccetmeleri, çiplaklarin da Kâbe'yi tavaf etmeleri yasaktir" demistir. (Sahîh-i
Buhâri, Tecrid-i Sarih Tercümesi, VI,13) Fakat onlar bunu kabule yanasmamislar,
atalarini körükörüne taklide çalismislardir. "Onlara: Allah'in indirdigine ve
peygambere gelin dendigi zaman: Atalarimizi üzerinde buldugumuz sey bize
yeter' derler. Alalari bir sey bilmeyen ve dogru yolu da bulamayan kimseler olsalar
da mi?" (el-Mâide, 5/104). Islâm, topluma hakim olunca bütün bu cahilî sistemin
ilkel davranislarini tamamen yasaklamistir" (el-Mâide, 5/103).
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

18. SONUC
Bütün bunlara baktigimizda, Cahiliyye'nin bir inanma biçimi oldugunu görüyoruz.
Cahiliyye; bir seyi gerçegi disinda bilmek, anlamak ve buna göre amel etmek
demektir. Bu duruma göre Cahiliyye; insanin ve toplumun Islâm öncesi ve Islâm
disi bir yasayis biçimiyle yasamasi demektir.Dogru yolun ziddi, ilmin aksi olan,
eskiyen ve degisken olan, bölgelere, kavimlere ve anlayislara göre kurulan her
türlü Islâm disi rejimler; cahilî sistemler ve hükümlerdir.
Kaynak: Islam Tarihi
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
Cahiliyye
Dönemi

19. 113 Barksdale Professional Center
Newark DE-19711-3258 U.S.A.
phone +13022619241
email info@iluniversitesi.com
I L A H I Y A T F A K Ü L T E S I T A R I H
B Ö L Ü M Ü