2. ZER-NOLAKOA DA AIREA?
Lurraren inguruan airea
dago.
Airean zenbait gas daude
nahasita:
NITROGENOA.- ugariena da.
OXIGENOA.- Bigarren
ugariena da.
Landareek sortzen dute.
KARBONO DIOXIDOA.-gas
urria da.
Izaki bizidunek sortzen dute,
arnasa botatzen.
UR-LURRUNA.- Ura da gas
egoeran.
3. ZERTARAKO BALIO DU AIREAK?
Izaki bizidun gehienok behar-
beharrezkoa dugu airea arnasteko.
Beste gauza baztuetarako ere:
Hotsak entzuteko.
Hegan egiteko.
Sua egiteko.
4. ZER EZAUGARRI DITU AIREAK?
Aireak ez du kolorerik.
Ez inolako zaporerik.
Aireak pisua du.
Nolabaiteko lekua hartzen du,
Ez du berezko formarik.
5. ZER-NOLAKOA DA ATMOSFERA?
Lurraren inguruko gasek
geruza lodi-lodi bat eratzen
dute: atmosfera.
Geruza horretan bi alde
bereizten dira:
ATMOSFERAREN BEHEALDEA:
Guk arnasten dugun airea dago.
Haizea eta airea hemen sortzen dira.
ATMOSFERAREN GOIKO-GOIKO ALDEA:
Ez dago ia oxigenorik.
Oso nekeza da hemen arnasa hartzea.
7. EGURALDIA
Atmosfera leku eta une jakin batean nola
dagoen adierazten du.
Leku bateko eguraldia nolakoa
den esateko 3 alderdi erreparatu
behar dira:
TENPERATURA
PREZIPITAZIOA
HAIZEA.
8. PREZIPITAZIOAK
Zeruan
hodeiak Eta
izaten Hodeietatik prezipitazioak
dira. ura erortzen eratzen ditu
da lurrera.
EURIA. Hodeietatik eroritako ura
likidoa denean.
ELURRA. Hodeietatik eroritako
maluta zuri izoztuen itxura
duenean.
TXINGORRA. Hodeietatik
eroritako urak izotzezko
bolatxoen itxura duenean.
9. HAIZEA
Airea azkar-azkar mugitzen denean, haizea
dabilela esaten dugu.
Haizearen indarra:
HAIZE KIRRIA.- Haize leun-leuna da.
HAIZETEA.- Haize handia edo zakarra da.
URAKANA.- oso haize bortitza da
eta euria ere izaten da haizeaz batera.
10. KLIMA
Leku jakin batean zer-nolako klima duten
jakiteko, ondo aztertu behar da zer-nolako
eguraldia izan duten leku horretan zenbait
urtez.
11. KLIMA MOTAK
MENDIALDEKO KLIMA.-
tenperatura baxuak,
batez ere neguan.
Prezipitazio ugariak, elur moduan.
KOSTALDEKO KLIMA.-
tenperatura leunak urte
osoan.
BARNEALDKO KLIMA
tenperatura baxuak neguan
eta altuak udan.
Prezipitazio urriak.
12. EGURALDIA ETA URTAROAK
Urtaro bakoitzean eguraldi jakin bat izaten
da:
NEGUAN, hotz handia eta batzuetan elurra.
UDABERRIAN eta UDAZKENEAN tenperatura
leunak, eta euri ugari.
UDAN, bero handia eta ia batere euririk ez.
13. NEGUA
Urtarorik hotzena da.
Prezipitazioak elur modukoak izaten dira
batzuetan.
Neguaren hasieran,
-eguna motza izaten da.
-gaua luzea eta hotza.
Zuhaitz hostoerorkorrak,
batere hostorik gabe
egoten dira.
Abenduaren 21a
NEGUA hasten da.
14. UDABERRIA
Tenperaturak leunak izaten dira.
Prezipitazioak, ugariak.
Udaberriaren hasieran,
egunak eta gauak denbora berbera irauten
dute.
Zuhaitz askori
hostoak hazten zaizkie
berriro.
Martxoaren 21a
UDABERRIA hasten da.
15. UDA
Tenperatura altuak izaten dira.
Bero handia egiten du.
Oso-oso euri gutxi egiten du.
Udaren hasieran:
Eguna luzeena izaten da.
Udaren amaieran:
Egunak eta gauak denbora berbera.
Belarra asko lehortzen da.
Paisaiak
horixkagoak dira.
Ekainaren 21a
UDA hasten da.
16. UDAZKENA
Hasieran, tenperatura leunak.
Udazken amaieran, gero eta hotz handiagoa egiten
du.
Euria maiz izaten da.
Udazkenaren hasieran, egunak eta gauak ia
denbora bera irauten dute.
Ondoren, gaua luzatzen hasten da.
Hostoak, horiak eta marroiak bihurtzen dira.
Udazkenaren bukaeran ,
zuhaitz hostoerorkorrek
hosto huztiak galtzen dituzte.
Irailaren 23a
UDAZKENA hasten da.