2. MEIOSIA
Meiosia murrizketa-zatiketa da, zelula ama
diploide batetik lau zelula alaba haploide
sortzen dira; zelula alaba bakoitzak
zelula amaren ADN-a kantitatearen erdia
du.
3. MEIOSIA
Gonadetan gertatzen da
meiosia eta gametoak
sortzen dira prozesu
honetan eta sortzen
diren zelulak guztiz
desberdinak dira, hau
da, zelula haploideak.
4. MEIOSIA
Meiosiaren 1. zatia:
Interfase I ADN-a bikoiztu egiten
da.
I. profasea Kromosoma
ikusgaiak bikoteka
jartzen dira ADN zatiak
trukatuz.Mintz nuklearra
eta nukleoloa
desagertzen dira
5. MEIOSIA
I. Metafasea: Kromosomak binaka
jartzen dira zelularen
ekuatorean.
I. Anafasea: Ardatz mitotikoak
kromosoma homologoak
banandu eta zelularen
muturretara eramaten dituzte.
7. GAMETOAK
Ugalketa sexualean parte
hartzen duten zelulak
dira.
Gameto ar eta emearen
fusioa gertatzen denean,
ernalkuntza prozesuan,
zigoto izeneko zelula bat
sortzen da.
8. DNA
Organismo bizi bakoitzaren informazio
genetikoa gordetzen den lekua da,
informazio hori bere ondorengoei
transmititu egingo dena.
Osagaiak:
-Fosfato talde bat
-Base nitrogenatuak(adenina, guanina, zitosina
eta timina)
- D-erribosa
9. KROMOSOMAK
Kromosomak ADN-az osatuta
daude eta banako
bakoitzaren informazio
genetikoa gordetzen dute.
Guk 23 kromosoma pare
ditugu, hau da 46.
Emakumeak guztiak X
formakoak ditugu, gizonak,
ordea, bat Y formakoa.
10. GENEA
Kromosomen parte bat dira, eta gene hauek
dira banako horren ezaugarri fisikoak
zehaztuko dutenak.Geneak gure
gurasongandik heredatzen ditugu eta
horregatik hain antzekoak gara, baian baita
ahaide antzinengandik jaso ditzakegu eta
horrela zure gurasoek ez duten ezaugarri bat
izan.
11. DNA-tik PROTEINARA
DNA informazio genetikoa daukan kate
bikoitza da eta ARN-a kate bakarra,
hauetako 3 mota daude:
-ARN transferentea: aminoazidoekin lotu eta
erribosometara erman, proteinak eratzeko.
-ARN erribosomikoa: proteinekin lotzen da eta
erribosomak ertu, gero proteinak
12. ADN-tik PROTEINARA
Informazio genetikoa
ADNan dago, eta
transkripzio izeneko
prozesuaren bidez ARN
mezularira (ARN-m)
pasatzen da. ARN mota
honek proteinen sintesia
zuzentzen du, kodoi
izeneko hiru nukleotidoen
sekuentzien bitartez.
13. KODE GENETIKOA
Kode genetikoa azido
nukleikoetan dagoen eta
proteinen sintesia
ahalbidetzen duen
informazioaren multzoa
da.Bizidun batek dituen
proteinak espezifikoak dira,
beste bizidunek
dituztenetatik bereiziak. 20
aminoazido desberdin daude
eta horregatik hainbat
konbinazio ezberdin
agertzen dira.
14. HERENTZIA
Bi aleloek beren informazioa
proportzio berean adierazten
dutenean gertatzen da
bitarteko herentzia;
Fenotipoan bi aleloek
adierazitakoaren nahasketa
agertzen da. Ondorengoak
heterozigotoak dira eta
fenotipoan gurasoen tarteko
ezaugarriak daude, beraz,
alde batetik markatzen gaitu
gure arbasoetatik jasotzen
ditugulako ezaugarriak,
baina, bestetik, ausaz
15. MENDEL
Gregor Johann Mendel
abade eta zientzialari
austriarra zen.
Genetika modernoaren
aita dela esan
dezakegu; bere
ikerketekin biologiaren
atal honi oinarri
sendoak jarri
baitzizkion.
16. MENDELEN LEGEA
Mendelek ilarrak erabiliz burutu zituen bere
ikerketak.Lehenengo legea azaltzeko hazi
horiko ilarrak eta hazi berdekoak gurutzatu
zituen Mendelek. Horretarako, ilarraren
kolore bateko polena ilarraren beste
koloreko estigman sartu zuen, eta
gurutzatutako landareen haziak erein zituen.
Gero, ondorengoen haziaren kolorea aztertu
zuen.Haziaren kolore horia zehazten duen
genea A bada, eta kolore berdea zehazten
duena a, gurutzaketa honako hau izango da:
AA x aa. Gurutzaketa honetako ondorengo
guztiek Aa izango dute genotipoa, eta
fenotipo horia izango dute, A genea
gainartzailea baita.
17. DOMINANTZIA ETA KONDOMINANTZIA
Genetikan, alelo gainartzailea fenotipoan beti agertzen
dena da, organismoa homozigotoa izan ala
heterozigotoa izan. Alelo-pare bateko alelo
gainartzailea fenotipoan agertzen da beti.
Genetikan, bi aleloen artean kodominantzia dago indar
berarekin agertzen direnean fenotipoan, hots, alelo
gainartzaile edo azpirak orrik ez dagoenean. Alelo
kodominanteak dituzten bi landare homozigotoak
gurutzatzerakoan, esaterako, ondorengo edo hibrido
guztiek bikote sortzailearen tarteko fenotipoa izango
dute.
