bisfenol eta parabenen buruzko lan txiki bat

1. Bisfenol A eta Parabenak

2. Bisfenol A edo BPA
1891. Urtean sintestizatu egin zen lehen aldiz
baina 50-ren hamarkadan. Baina atera ahal
zitzaion probetxu gehiena polikarbonatoen eta
epoxi-resinetaen eraketarekin.
Asko erabiltzen da ezaugarri asko eta onak
dituelako. Gardena da, apurtzeko saila, arina…

3. Zertarako erabiltzen da BPA
erabiltzen da duela polikarbonato-fabrikaziorako osagaia
eta erretxina epoxiak-fenolikoak. bezala urte askotatik
Polikarbonatoa da elikagai-ontziak, edarietako,
biberoietako, baxerako (plater eta katilu) eta ontzietako
itzultzeko botila bezala, egiteko erabiltzen den plastiko
zurrun gardeneko mota bat. Erretxina epoxiak-fenolikoak
darabilte estaltzeetan eta kontserbetako eta elikagaietako
eta edarietako gordailuetako estalduretan.

4. BPA txarra ahal da?
Duela ia laurogei urte, estalgabetu zenez gero, A bisfenol-ak
zientzialariak aurkitzen ditu osasun-profesionalen mira puntuan, baina
inoiz beharrezko une honetara arte aurkitu zuten aipaturiko
konposatuak garraia ditzakeen arriskuak berretsi zituzten datuetako
halako kantitatearekin. A bisfenol-a aurkitzen da gure eguneroko
bizitzan policarbonado-a plastikoaren, elikagai zehaztuko ontziak
osatzen dituenaren, parte denez gero darabilgun produktuetako
kopuru handian CD edo, barne haurren biberoiak. Astearte honetan
berean, Frantziaren (Anses-en) Osasun-Segurtasuneko Nazio-Agentziak
txosten kezkagarrienetako bat argitaratu du bereziki bularreko
minbiziari dagokionez BPA-ri buruz, oso etorkizuneko
belaunaldietarako kaltegarria izan daitekeela ziurtatzen duenari. Gradu
handiago edo txikiagoan, pertsona guztien organismoan aurkitzen
duen, eta pixan zehar ezabatzen den konposatua da.
Baina ere esan beharra dago A Bisfenola ez dela toxikoa
cancirigenoa baizik.

5. Parabenak
Parabenoak, edo parabenes-a normalean industria kosmetiko
eta farmazeutikoetan erabilitako konposatu kimikoko mota bat
dira. Kontserbagarri bezala era eraginkorrean jokatzen dute
formula kimikoko tipo askotan. Bere ezaugarri bakterizida eta
fungizidek konposatu hauek eta bere gatzak darabiltzate batez
ere. Botika topiko eta parenteralak aurki daitezke
xanpuetan, krema hidratatzaileetan, ilemozterako geletan, labaingarri
sexualetarako, autobeltzarantzaile eta hortzetako.

6. Zertarako erabiltzen da?
Interferente endokrino hau -Espainian baimenduta- aurrean
dago 400 produktu farmazeutiko baino
gehiagotan, elikadurako eta kosmetikako. Paracetamol-ak
parabenoak dauzka.
400 espezialitate farmazeutiko inguru -gehiengoa
oso komunak -daukate parabenoak, zeinen efektu toxiko eta
kantzerigenoak eztabaida zientifikoa arrazoi diren eta NazioBatzar frantziarrak debekatzea bozkatu zuen kontserbagarri
batzuk joan den maiatzaren 3an (Le Monde-k ezarritako
zerrenda ikus bedi), eta bai hortz-kremak bai minbiziaren
kontrako kimioterapian erabilitako botikak sartzen dituela.

7. Txarra ahal da?
parabenoak edo parabenes-ak oso erabiliak dira
kosmetikoetan.oso merkea denez merkatuan asko erabiltzen da.
Nahiz eta erreakzio alergikoa eragiteko beste osagai batzuk baino
aukera handiagoa ditu bere osaera gaitik.
Hala ere, batzuk susmoaren azpian daude. Organismoaren oreka
hormonala, disruptora endokrino bezala ezagutzen
den eraginaren, alda dezaketela planteatzen duena dago.