1. 1
King Mongkut s University of Technology North Bangkok
!" GMP (Good Manufacturing Practice)
( "
" ) * +, -. +/01 ก3
)4567 85
1. ( ;),< = >* ? ; ,! @4( 51-6616-008-4
2. ก <*) ) )4 5 HI @4( 51-6616-302-1
3. ( ;" "/3 ) ก,) @4( 51-6616-363-3
4. " / 4ก3* ,! 6;K @4( 51-6616-017-5
IM-4RA
KP QR (0; @ S! T" ;,- 614382 QUALITY ASSURANCE
= [;,- ก )45ก "/<( @ก 1 [> 6[8 8I K]Iก )45ก "/<( @ก 1
1@ ;,6 I4 6[8 8I K+ )"1 กI^ + [ @ " Q_ก `Sก3 2/2554

2. 2
[7 7
ก ก QUALITY ASSURANCE 614382
ก !"#$ ก %ก& ' GMP (Good Manufacturing Practice) 9 : ก$ "; < :
# ก; ก %ก& = &#>": =ก = ; ? GMP
ก !"#$ #$ :>": = @:9 A $ = : ก %ก& >": : !:
! B C; D@: ; >
D@:!"#$

3. 3
( b4c
@ ^
# 9 $ E 1
9 กก GMP 1
GMP #%># 2
ก = = : GMP ; กH 2
# #A@ก= = : : GMP 4
: ก$ " GMP ก& # > 6
: ก$ " GMP $ = B 8
B C ก #$ GMP 9
; E ก& C GMP 10
; = &##>": =ก = ; ? GMP 11

4. 4
GMP (Good Manufacturing Practice)
6K!1 ]I[; 1(7 [4c
#!$ $ = &C ##$ : &C ; @ >":
A: " ;? 9 " ' =B :> ก ! >": = B C ;N #! ก
9;A: > "> " กN !ก : ก" ; ; ;>": # #! ก ;?
9 =D" = D@: ก =ก ก D; ' ก $ ก ก OC Pก #"
ก D ; ' GMP (Good Manufacturing Practice) : ก D ; Q = ก ก "=
; ? ก D ;9 ;? " ก 9 D "#: ! ;ก @ก=D@:= B
! #$ :D@:= B >":= B # B C9 "
[; 1@1 ]I@I4กก T" GMP
GMP (Good Manufacturing Practice) A ก ก OC Pก #" ก D ; Q
ก OC ' : ก$ " ' ? #!$ ก D ;9 = ' :D@:D ; R=;; 9 #$ : A
D ; >": " B" : ก S ก 9 !" "< #! #$ : &
; ' ก" > " 9กD@:= B B" = T!! #ก": # ก : ; 9;B :
' ? ==ก D ;#" ก = ก D ;# " 9 >": ; ?
#ก ; =; 9; ;: 9D ก D ; == = = #ก : @ ; ! = 9 ;"; D
D ; OC ' :A ' D@:= B ! 9 GMP == ก ' ? ก #! $ > @
== ก ' <# @ ก ; > HACCP (Hazards Analysis and Critical Control Points)
9 ISO 9000 ก": ก OC " ก ! กก #" R=;9 @ ! C 9 : ! กก ก ก
": # B ก A: AD ; >":; ก OC" ก ! #$ : ก" " 9
# ' A' =! กD@:= B
GMP 2 #"
- GMP ก& # > ' General GMP ก ก OC# $ > : R=; $ =
#ก #

5. 5
- GMP ` D ; OC ' Specific GMP : ก$ "# ; ! ก GMP # > ' :
' 9 " 9; D ; OC ` ก
GMP d Q 6`e6
$ = #%># $ ก ก ก 9 ( .) = # :# ก
; ! = == GMP #%># # : # ก ; !;"; ก R=;
D@: ก =ก 9 $ "' ># : ก R=; : " : ก= GMP #= = :; กH
== GMP : #% 9 # @:!ก 9ก c .%. 2529 ;:9D e -
% &?ก!9 9 ;`==# 6 9 ; " ก' = 20 c#D $ ก ก ก -
9 >":"$ ก ก ก= == GMP " ! กก = # ก=D@: ก =ก 9 !: :#
? : : ! กก == !"#$ B ก ก "= ; ? ก D ; #; <
$ ก ก ก 9 >": $ == GMP : e A #D ; #%
9 ก ก& 9 ก "= ; ? ก D ; ; ก 9กD@: ก =ก
9== ! ;:9D e % &?ก!9 9 ;`==# 6 9 ; " ก' = 20 c#D
$ ก ก ก 9 >":"$ ก ' ; ; $ "=ก ' !ก
!"#$ B ก ' : ! : N = ก ก OC GMP #%; <B" !" $ "=
$ E D ; OC# ; ก = B 9 ; % &?ก! #% $=B ' "'
: "' 9 ก f ;: !"ก ghก = :ก=D@: ก =ก 9 !: :# ? : : !
กก == ก! ก ก ; ! =ก 9 ก = : @: : # ก
D 9 ก = ก ;=; : ' 9 !@ !Q ก "$ ก # " ' 9
ก ;: D@: ก =ก : !#! e A #D ; ; '
!ก c 2535 ;: $ ก ก ก 9 B" ก = >":
;ก :ก = == GMP (Certificate GMP) 9กD@: ก =ก ก& !
ก b4 [4bd-^ GMP < 1กf@1
GMP # $ ; ก = = : กH >": $ 9 # : ก$ " Codex
ก;C : Q # = ก 9; ก = "= "N ' = :

6. 6
(Simplify) ' : ก=%ก D@:D ; #% : A R=;>":! 9;
: ก$ "# กก # $ E ' ก= Codex 9; A $> :>":ก= A ก =ก #ก
"#ก ##กD ; OC; ก C #%>#
ก! ก ก e ;? @ ! ก ก ก OC ' ? (Minimum Requirement)
# $ ก ก ก 9 : ก ! E ;D ;! ก OCQ # D@: ก =ก
9 !: : # @:!ก : ก "9 R=;ก @9 : 9;;: ก R=; "= "N
# "9 ! ! ก Q !ก >": GMP ก& # > D@: ก =ก A $>
R=;; >": ! # R=; #กH = = : = = กก $ E ' A'
"= ก
$ = GMP ` D ; OC (Specific GMP) $ ก ก ก 9
>":ก$ " : $=B D ; OC "9 ก#D@: ก =ก ! ;: R=;; GMP ` ' !ก
ก D ; ก = ก #> Q=Q: 9 # > @ # D@: ก =ก $ "' T!!=
!$ ก ! กก ; ! =!$ D@: ก =ก #>": = E ;! ก $ ก ก ก 9
9 $ ก P ! "# #% c 2546 4,000 # #% Q E
D@: ก =ก ก D ;B" > $ A " D@:= B #$ : ก" TE ก op
' ! # C D ; OC #$ :D ; OC> " ; D@:= B
$ ก ก ก 9 ! N !$ #! ;: ;ก 9 Pก 9ก:> 9
S ก ' ! ! ก # ! : ก = A #9 ก = ก D ; B" : กก
GMP ` D ; OC : ก ก OC= =# กH ' :D@:D ; $ = B ; ก
ก = ; ! =9 N $ E ' ;? 9 " D ; OC
กก GMP $ = B #># = = : กH ! :9 # กH ก #ก$ "
@ Code of Federal Regulation title # 21 Part 129 Processing and botting of bottled drinking water
9 ;? ก Codex (Code of Hyfiene for Bottled/Packaged Drinking Waters) Q " : ก=
GMP ก& # > B" ก ' "# ก ก=ก = ก D ; : > ; ; #
A@ก;: D ; OC $ = B ' :D@:D ; A = >": =A: #ก!" ก D; ก

7. 7
GMP # กH = = : #%># ": ก 2 `== '
1. ก %ก # P (`==#193) .%. 2543 9 (`==#239) .%. 2544 ' Pก D ;
' ' ' : ก D ;9 ก กN= ก& (GMP ก& # > )
2. ก %ก # P (`==#220) .%. 2544 ' $=B = ! y" # (`==#3)
(GMP $ = B )
Q =6T" " @ 6K!?gกb4 [4bd@^d-^ GMP
"; > #ก$ " : R=;; ก %ก # P (`==# 193)
.%.2543 ' Pก D ; ' ' ' : ก D ; 9 ก กN= ก& 9 ก %ก #
P (`==# 239) .%.2544 ' 9ก:> ; ก %ก # P (`==# 193)
.%.2543
1. # ก9 @; ; ' $ =# ก9 "Nก
2. $ =# ก9 "Nก Nก
3. ""9 $ =# ก9 ""9 @; ; ' $ =# ก9 "Nก Nก
4. $9 N
5. $=B = !# y" #
6. ' "' = !# y" #
7. = !# y" #
8. B
9.
10. > %ก
11. 9;
12. D ; OC
13. ;A !'
14. D
15. ;A# : 9;

8. 8
16. BQ " Q ;9 # BQ " Q ;
17. $ =D@:#;: ก = $ ก
18.
19. ก 9{
20. $
21. $ 9 P ;
22. $ : @
23. $ 9 >
24. $ A
25.
26. $
27.
28. 9N
29. ก
30. #
31. ก $ N! @
32. Q = "
33. $ C
34. $ :
35. ' "' ก ' 9
36. $ A ' = !# y" # ( ก : # A #D ;#> : ก& B ;
กH ": B )
37. N กBก9 ;
38. 9 C " = !# y" #
39. # ;A C %&
40. > :
41. 9 D ; OC

9. 9
42. D ; OC #>":! กก B ; A '
43. $ D ( ก : # A #D ;#> : ก& B ; กH ": B )
44. : ; ;
45. 9 S : ก :
46. $ ก '
47. Q = !# y" #
48. T
49. กg 9 @ก
50. : $ N! @ 9
51. D ; OCก #
52. D ; OC! ก ' ; C
53. ;A9; ก
54. 9 ' ก9 N #>":D ก ; (prepared) 9 'ก 9 @ (processed)
T^"ก7 @ 5 GMP (/TI4ก3>64!;eQ
1. A #; 9 D;
2. ' ' ' !ก 9 ก C ก D;
3. ก = ก = ก D;
4. ก =
5. ก =$ ก& 9 ก #$ "
6. = ก9 ก&
9; : ก$ " ;A C ก ' : D@: D ; ;ก S ก ก op ;
# # ": ! # C 9 ก @D ; OCQ ! !ก 9" : ; ' !ก ก C
# : ก "$ 9; ; ก D ; A ก !"ก ": #
" ก =$ ก& 9 D@: R=;
1. A #; 9 D;
A #; ; 9 #ก : ;: @ ##! > #$ : #D ; ก"ก op >":

10. 10
B" = B" =! ;: " ก 9 " : # B ก ก : ก"ก op ก=
9 PC ; C 9 ก = # g| ก= $# 9 > ก :9 &
ก ก > >": D@: D ;! ;: ; ก S ก ก op ! ก ก : @= D ;
#P
D ; " ก ก9==9 ก : ก& # 9กก =$ ก&
"9 "ก ก R=; B" ก ก : # # #$ "9 Q 9Q : @
#" 9 ก= D ; 9 # @ % " ;ก S ก ; C9 9 > : :
= D ; ก !" " = > ; D ;9 == 9 9 ก = ก %#
;:
2. ' ' ' !ก 9 ก C ก D;
' ' ' !ก 9 ก C ก D ; ;: ; ก R=; #ก ก9==
;"; 9กก #$ " S ก ก op 9 B C! ก ' ' ก C
3. ก = ก = ก D;
ก "$ ก #ก ; ! ;: ก = " # ": ;A"= ;
ก D ; "# : $ $9 N 9 > $ ก = ก D ;# D ก= ;:
;? ; ก %ก # P ; "! ก !"#$ = #ก ;:
4. ก =
ก !" ; 9 ก9== $ " ก; < A ก =ก : > ;
ก = #" ก !" ; $ : : $ : ' : ก C #$ "#
=@ D: N" ' B" !" ; # ก= D@: R=;ก "A@ก ก& 9 # $ E
;: @ # : >": # ก "$ ก ": == S ก 9 ก$ !" ; C9 9 ==ก$ !"
9 == = $; ;:

11. 11
5. ก =$ ก& 9 ก #$ "
ก !"ก "@9 ก& 9 ==#$ " ' : A # ก C ก D ; ; "!
" ก C; < # ก : #ก 9 ก D ; : @ # " A@ก ก& $
# ก =$ ก& T!! ก D ;; < : @ # : >": #P ; "
6. = ก9 ก&
D@: R=; = D ;;: > B ;"; ; #ก$ "B" กHก # ' = "9D
!ก : ก"ก op D ; OC ;ก = : !: : # R=; #ก
"$ ก D ;9 ก D B" ; ก= : R=;; กH = = ก 9; ก ; ก&
#" " ก ' D: ' A ' ก ' D: # ">
' "=; < ;: : };ก ; < #> 9 !ก : ก"ก op
ก @== > ! 9 = ' < #;: :> ก = ก D ; กN ;: R=;; " ก
ก ghก = !: : #D@: R=; : @: : ! ก ก= ก& # > ก = 9
@:# > ก D ;#"; ;:
T^"ก7 @ 5 GMP P7 b ,8=[
1. A #; 9 D;
2. ' ' ' !ก 9 ก Cก D ;
3. 9 $
4. ก = $
5. = !
6. #$ "9 ~ '
7. ก = !
8. ก = ;?
9. ก =
10. = ก9 ก& D@: R=;
11. = #ก9

12. 12
$ = ;A C 9; : ก$ " " ก= GMP ก& # > 9; GMP
$=B ! : "N ก = ก = ก ก D ; $ = B B" " ก =
' S ก ก op "! ; 9; : 3-8 Q ; ก D ;9 ก ;
= #ก9 ' : D@: D ; N $ E9 B C ก กN = : @ = #ก
#ก : D C9 $9 D ; OC ;: Q ! S ก ' 9ก:> ' ก" TE
ก=D ; OC>":
Q 8 - *T" ก 67 GMP
1. % ก 9 D ; OC " ; D@:= B
2. : "ก " ; D@: R=; R=;
3. ก = 9 ก& ; ? " 9 A@ก ก& B
4. " ก9 ; ก ;"; : @
5. ; ก "@9 ก !"ก 9 ก B
6. " ' ! กก D" " ก R=; Q! D : ก" D D ; :ก=
7. : #% ;#" 9 A@ก;: 9กD@: R=;

13. 13
<4;" 0 (4cI4ก3>*T" GMP

14. 14
<4;" 0 b ,3466K!e5^ 4bก " 4b1 < . GMP
b ,346 ) ,c8=[=4>h*" @ (CPF) )7 ก45(1@ - )
ก "$ P ก! ก&; ; ก ": ก ; C9 D ; ! ก ' ; C#
#%9 ; #% B" ก "$ P ก! E @ #%>#
ก "$ P ก! ก&; ; ก = ! #%># Q "$ ก B" Q {9
= &# #%># P ก!# ;: ; 9;ก !" ;A"= ' : ก D ; ;C
ก PC ; C ก ;C Cก 9 @ ' ; C! ก # A ก D ; $ N! @
ก ก
;:ก 9 B ก e C9 ;: ก D@:= B # B ก# ก D@:= B
;: ก = : ก =>":A 9 # 9 " Q = &# ! EB OC
!$ ก"( ) ' Q { : #! =ก 9 "ก B" D ก !"9 N
D@: $ ": ก D ;9== = ! # % ; C 9 ;C $ : ก= == ก #
9 N 9ก = ก D ; #$ : == ก Q { 9== = !
! ก{ C @D@:= B 9#:! Q ก = ; A Q { ก : !
:ก=D@:= B # B ก": 9 " ; "# BQ
! Q { ; 9;{ C ! A D@: = B ; " ก D ;9
ก !$ = ;ก ก > >":!$ ก" @ ` ' " # ก9;
A $ A ": ;9 # B ก ": # Aก " ' ก ;A"= 9 D@:D ;
= ก D ;ก 9 ก !$ : ! A ' D@:= B
== ; ? 9 "
D@:= B ; ;: ก ' #= B "9 " Q {; กA
$ E" ก ! >":!"#$ == ; ? 9 " # # = "=
;Q A == ; ? ; ก D ; #" (GMP), == C ; 9
= !" ก}; (HACCP), === (ISO9001 9 ISO22000) ก! ก == % ; C
9 ก !"ก ": !">": ! ก ก D ; Q { ' ก= ==

15. 15
; ! = : ก = 9 ก !"ก " # #P 9 : #$ := &# A!"ก
ก= TE ": " N # == ก ' :# #P @

16. 16
b > /ก 1
$ ก ก ก 9 ก # P . •ก D ; ; ก ก OC Pก #"€.
http://www.dei.ac.th,2545
Chulalongkorn University: Students…Homepages. •Good Manufacturing Practice (GMP)k
http://www.student.chula.ac.th/~51373154/GMP.htm,2554
= &# ! EB OC !$ ก"( ). •ก ก € http://www.cpfworldwide.com,2554