Presentatie van Marijn Rijken (TNO) tijdens Workshop 2 datagedreven diensten energiesector

1. woensdag 1 april 20151 | Crossover Energie - Datagedreven Diensten
GEDRAG & ZELFORGANISATIE IN HET
ENERGIEDOMEIN
MARIJN RIJKEN, TNO

2. INTRODUCTIE: DE VERANDERENDE ROL
VAN DE EINDGEBRUIKER IN DE
ENERGIETRANSITIE

3. DE SAMENLEVING IS IN BEWEGING
3
Op basis van: Van der Steen et al., 2013. Pop-up publieke waarde; overheidssturing in de context van
maatschappelijke zelforganisatie. NSOB.

4. Als burger bij besluitvorming van
grootschalige duurzame infrastructuur
Als prosumer van lokale duurzame energie
Als stakeholder bij de lokale matching van
vraag/aanbod
Als initiatiefnemer in duurzaamheid en meer
algemeen well-being
…
DE OPMARS VAN GEBRUIKERS: NIEUWE
ROLLEN
4

5. ENERGIELANDSCHAP
(Nog) Niet ingericht op
participatie en
zelforganisatie:
Technologie = exclusief
Beleid = centralistisch
Markt = grote spelers
Sociaal = willen burgers
zich wel in energie
verdiepen?
5

6. ANDERE RELATIE EN INRICHTING
Identificeren van
value webs en
nieuwe business
modellen
De veranderende maatschappij vraagt om een
andere relatie tussen organisaties en eindgebruikers
en een andere inrichting.
Aanpassen van
beleid en regelgeving
Begrijpen én
veranderen van
menselijk gedrag
Opzetten
Samenwerking
(Publiek-Private, met
burgers, etc.)
6

7. THEORIE
woensdag 1 april 20157 | Crossover Energie - Datagedreven Diensten

8. SOORTEN GEDRAG: EEN INDELING
Reflexmatig gedrag
Gewoontegedrag
Beredeneerd
gedrag

9. MAAR OOK…
Bewust of intuïtief
Resultaatgericht of procesgericht
Normaal of afwijkend
Online of offline
Sociaal of individueel
Prosociaal of egocentrisch
Enz…

10. GEDRAG DOORGRONDEN
Twitter voorspelde
de winnaar van
Voice Kids

11. GEDRAG BEÏNVLOEDEN
Gedrags-
verandering
Informeren
Motivatie Overtuigen
Dwang
Feedback
Informatie over
consequenties
Rolmodellen Incentives
Schaarste
Nudge
Boetes
Faciliteren
En nog veel meer….
Informatie over
sociale normen

12. X don’t
√ do
VOORBEELD: DWANG MET BOETE VS.
OVERTUIGEN MET MORAAL

13. VOORBEELD: INFORMEREN VIA SOCIALE
NORM

14. VOORBEELD: INFORMEREN VIA FEEDBACK
Feedback: comparatief, normatief, historisch, collectief
Gebeurt veel in het energiedomein
Voorbeeld: https://www.eneco.nl/toon-thermostaat/#energieverbruik

15. UITKOMST ONDERZOEK NAAR
DRIJFVEREN VOOR PARTICIPATIE
HUISHOUDENS IN VRAAGSTURING
(FP7 ADVANCED PROJECT)
woensdag 1 april 201515 | Crossover Energie - Datagedreven Diensten

16. Zie http://www.advancedfp7.eu/ woensdag 1 april 201516 | Crossover Energie - Datagedreven Diensten

17. VOORBEELD ENERGIEDIENSTEN
woensdag 1 april 201517 | Crossover Energie - Datagedreven Diensten

18. BLEEVE
woensdag 1 april 201518 | Crossover Energie - Datagedreven Diensten

19. TEL DE ZON
woensdag 1 april 201519 | Crossover Energie - Datagedreven Diensten
Probleem:
Productiegevens zonnepaneelsystemen vaak onduidbaar voor gebruiker
Daarom geen monitoring op prestatie panelen.
Dienst:
Analyse en interpretatie van gegevens van vele
zonnepaneel systemen van huishoudens in Nederland
Resultaat
Inzicht in functioneren van systemen in de praktijk:
Generieke uitspraken en trends
feedback functioneren per huishouden
Bewustzijn verhoogd onder 100.000 PV eigenaren in Nederland
http://www.solardays.nl/evenement-organiseren/tel-de-zon

20. BEDANKT VOOR UW DEELNAME