SlideShare a Scribd company logo
1 of 73
Mai Văn Hùng, 2014 1
Chöông 3
Lyù
thuye
át
lôïi
ích
Lyù
thuyeát
phaân
tích
baèng
hình
HAI
CAÙ
CH
PHA
ÂN
TÍC
Ñònh
löôïng
Ñònh
tính
Mai Văn Hùng, 2014 2
NOÄI DUNG CUÛA CHÖÔNG
• Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hành
vi người tiêu dùng
• Tiếp cận mô hình toán để xác định lựa chọn
tiêu dùng cá nhân để tối đa hóa lợi ích
• Phân tích tác động thu nhập và tác động
thay thế đến lựa chọn tiêu dùng tối ưu
• Tính được đo lường độ co giãn cầu so với
giá
Mai Văn Hùng, 2014 3
I. PHAÂN TÍCH LÖÏA CHOÏN
TOÁI ÖU
1. THUYEÁT HÖÕU DUÏNG
2. THUYEÁT HÌNH HOÏC
Mai Văn Hùng, 2014 4
HAI KHAÙI NIEÄM CÔ
BAÛN TRONG
LYÙ THUYEÁT HÖÕU
DUÏNG
Toång höõu
duïng
Höõu duïng
bieân
Mai Văn Hùng, 2014 5
TOÅNG
HÖÕU
DUÏNG
Toaøn theå giaù
trò lôïi ích ng iườ
tieâu duøng ñaït
ñöôïc khi tieâu
duøng saûn
phaåm ñoù.vôùi moät soá
löôïng nhaát
ñònh
trong moät
khoaûng thôøi
gian xaùc ñònh
Mai Văn Hùng, 2014 6
TUmax
q* Q (Saûn löôïng)
ÑÖÔØNG TOÅNG HÖÕU DUÏNG
TU
Mai Văn Hùng, 2014 7
HÖÕU DUÏNG BIEÂN : laØ giaù
trò toång höõu duïng t ngă thêm
(hay gi m i) khiả đ tiêu dùng thêm (hay
tiêu dùng ít đi)1 ñv sp.
MUq+1 = TUq+1 − TUq
QUY LUAÄT HÖÕU DUÏNG BIEÂN
GIAÛM DAÀN : höõu duïng bieân
cuûa nhöõng ñôn vò saûn phaåm
tieâu duøng caøng veà sau caøng
Hay: MU = dTU/dQ = TU’Q
Mai Văn Hùng, 2014 8
Ví duï
Q TU MU
1 20.000 $ 20.000 $
2 35.000 $ 15.000 $
3 42.000 $ 7.000 $
4 42.000 $ 0 $
5 36.000 $ - 6.000 $
Mai Văn Hùng, 2014 9
TUmax
TUq+1
TUq
q* SL
SUY RA ÑÖÔØNG HÖÕU
DUÏNG BIEÂN TÖØ ÑÖÔØNG
TOÅNG HÖÕU DUÏNG
MU
MU
MUq+1 °
q+1 SL°q q+1 q*
Mai Văn Hùng, 2014 10
q* SL
MU
q* SL
MU
Ñöôøng höõu duïng
bieân cuûa A
Ñöôøng höõu duïng
bieân cuûa B
Ai thích saûn phaåm
X hôn ? B
LÖÏA CHOÏN PHOÁI HÔÏP
TOÁI ÖU
MUÏC
ÑÍCH
RAØNG
BUOÄC
Nga
ân
saùc
h
Gi
aù
ca
û
Toái ña hoaù
höõu duïng
Löïa
choïn
PHOÁI HÔÏP
TOÁI ÖU
Ngaân saùch : I = 7
ñoàng
Giaù : PS = PV = 1 ñoàng
RAØN
G
BUOÄ
C
SÔÛ
THÍC
H
SL MUS MUV
1 18 17
2 16 16
3 14 15
4 13 14
5 12 13
6 9 12
7 8 11
⇒ PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU : 3S &
NGUYEÂN TAÉC TOÁI ÑA
HOAÙ LÔÏI ÍCH
M
UY
MUX
PX
=
PY
= …
=
MUZ
PZ
X.PX + Y.PY + … + Z.PZ = I
Q Ñoïc
saùch
Xem
phimTUS
MUS
TUV
MU
V
0 0   0  
1 12 12 14 14
2 22 10 22 8
3 30 8 26 4
4 36 6 26 0
5 40 4 22 –4
6 42 2 14 –8
7 42 0 2 –
12
I = 36
PS = 3
PV = 6
S = ? ; V= ?
S= 6 ; V = 3
ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN ÑOÁI
VÔÙI SAÛN PHAÅM X
MUY
1
MUX1
PX1
=
PY1
Ba
n
ña
àu
I
PX1
PY1
Toái ña
hoaù
höõu
duïng
MU
X1
MUX
1PX2
<
PX1
Gia
ù
taê
ng
I
PX2
PY1
Tieáp
tuïc
mua X1
Höõu duïng bieân tính treân 1
ñvt cuûa X ñaõ giaûm ñi
Mai Văn Hùng, 2014 16
PX taêng
⇒
MUY
2PY1
MU
Y1PY1 MUY
2PY1
MUX
1PX2
<
MU
X1
MUX
1PX2
<
PX1
⇒
→ mua X1 nhö tröôùc→ IX taêng
→ IY giaûm → Y2 < Y1
>
Giaù X taêng ⇒ giaûm mua X
Mai Văn Hùng, 2014 17
Ở cầu cân bằng, sự lựa chọn Q1 và Q2 là
• a. MU1 = MU2
• b. MU1/Q1 = MU2/Q2
• c. MU1/P1 = MU2/P2
• d. P1 = P2
• e. Không câu nào đúng.
Mai Văn Hùng, 2014 18
Nếu phải trả tiền để uống bia với giá
10.000đ/cốc bia thì người tiêu dùng sẽ uống
đến cốc bia thứ n mà tại đó?
a. MUn = 10.000đ
b. MUn > 10.000đ
c. MUn < 10.000đ
d. MUn = 0đ
e. Không có phương án nào đúng
Mai Văn Hùng, 2014 19
Nếu không phải trả tiền để uống bia với giá
10.000đ/cốc bia thì người tiêu dùng sẽ uống
đến cốc bia thứ n mà tại đó?
a. MUn = 10.000đ
b. MUn > 10.000đ
c. MUn < 10.000đ
d. MUn = 0đ
e. Không câu trả lời nào đúng
Mai Văn Hùng, 2014 20
I. 2. PHAÂN TÍCH LÖÏA CHOÏN
TOÁI ÖU THEO THUYEÁT HÌNH
HOÏC
• * Giaû thieát cuûa moâ hình.
• 2.1 Ñöôøng ñaúng duïng .
• 2.2 Ñöôøng ngaân saùch.
• 2.3 Xaùc ñònh löïa choïn toái öu.
Mai Văn Hùng, 2014 21
A GIAÛ THIEÁT TRONG LYÙ THUYEÁ
PHAÂN TÍCH BAÈNG HÌNH HOÏC
1. Ngöøôi tieâu duøng coù lyù trí
2. Thích soá löôïng nhieàu hôn ít (vì laø
haøng
hoùa toát).
3. Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng coù tính
baéc caàu.
Mai Văn Hùng, 2014 22
2.1 ÑÖØÔNG ÑAÚNG DUÏNG
• Laø taäp hôïp cuûa caùc gioû
haøng hoùa maø ngöôøi tieâu
duøng coù theå löïa choïn sao cho
toång giaù trò höõu duïng laø nhö
nhau.
• Vì vaäy, coøn goïi laø ñöôøng
ñaúng ích (hay ñöôøng baøng
Mai Văn Hùng, 2014 23
ÑÖÔØNG
ÑAÚNG DUÏNG
Ba ñaëc
ñieåm :
1. Doác xuoáng
veà beân phaûi
2. Loài veà phía
goùc truïc toïa ñoä
3. Khoâng caét
nhau
Y1
Y2
Y3
Y4
0 X1 X2 X3 X4
Uo
•
•
•
•
U1
Y
X
Mai Văn Hùng, 2014 24
. Doác xuoáng veà beân phaûi
A
B
Mai Văn Hùng, 2014 25
ÑAËC ÑIEÅM 2: Ñöôøng ñaúng
duïng höôùng maët loài veà goác
O.
• Laø do tæ leä thay theá bieân
giöõa haøng hoùa X vaø
haøng hoùa Y (MRSxy:
Marginal ratio substitution of X
for Y)
• MRSxy = ΔY/ ΔX = MUx/MUy
Mai Văn Hùng, 2014 26
Tyû leä thay theá bieân giöõa 2 saûn phaåm
X vaø Y (MRS xy)(MRS xy) laø soá löôïng saûn
phaåm Y phaûi giaûm ñi ñeå söû duïng theâm
1 sp X, sao cho toång höõu duïng laø khoâng
thay ñoåi.Phoái hôïp Soá löôïng saûn
phaåm
MRS xy
X Y
A 1 13
B 2 8 −5
C 4 4 −2
D 7 2 −2/3
E 10 1 −1/3
Mai Văn Hùng, 2014 27
Vì höõu duïng bieân coù quy
luaät giaûm daàn neân MRS xy
cuõng giaûm daàn (xeùt veà trò
tuyeät ñoái)
• Caùc baïn haõy thöû veõ ñoà thò
höôùng maët loài ra ngoài vaø lyù
giaûi !
Mai Văn Hùng, 2014 28
Y
0 X
•
•
•
A
B
C
A, C cuøng thuoäc
U1
TU A = TU C
B, C cuøng thuoäc
U2
TU B = TU C
Theo tính chaát baéc
caàu:
TU A =TU B : sai
Vaäy : caùc ñuôøng
ñaúng duïng khoâng
caét nhau.Khi coù moät taäp hôïp caùc ñöôøng ñaúng
duïng, ñöôøng naøo caøng rôøi xa goác O
thì toång höõu duïng maø ngöôøi tieâu duøng
Mai Văn Hùng, 2014 29
MOÄT SOÁ DAÏNG
ÑAËC BIEÄT CUÛA
ÑÖÔØNG ÑAÚNG
DUÏNGY
X
Y
X
Mai Văn Hùng, 2014 30
MOÄT SOÁ DAÏNG ÑAËC
BIEÄT CUÛA ÑÖÔØNG
ÑAÚNG DUÏNG
Y
X
0
Mai Văn Hùng, 2014 31
ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH
Laø taäp hôïp cuûa caùc gioû
haøng hoùa maø ngöøôi tieâu
duøng coù theå löïa choïn söû
duïng trong moät khoûan ngaân
saùch nhaát ñònh, vaø giaù caùc
loïai haøng hoùa ñaõ xaùc ñònh.
Mai Văn Hùng, 2014 32
PHÖÔNG TRÌNH ÑÖÔØNG NGAÂN
SAÙCH
X.PX + Y.PY
= I
HOAËC :
Y =
PX
PY
X +−
I
PY
Mai Văn Hùng, 2014 33
ÑÖÔØNG NGAÂN
SAÙCH
Ñoä doác cuûa
ñöôøng ngaân saùch
laø :
PX
PY
−
Y
I /PY
I /PX
X
Y
I/Px: soá löôïng haøng hoùa X toái ña ngöôøi tieâu
duøng coù theå mua khi khoâng tieâu duøng haøng hoùa
Y.
Mai Văn Hùng, 2014 34
I /PY
Y
I /PX
X
Y
I /PY
I /PX
X
ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH
THAY ÑOÅI
Thu nhaäp thay ñoåi Giaù thay ñoåi
Mai Văn Hùng, 2014 35
• 1. Ràng buộc ngân sách chỉ ra rằng lượng chi tiêu vào hàng
hoá dịch vụ không thể vượt thu nhập.
• 2. Độ dốc của ràng buộc ngân sách biểu thị sự đánh đổi
giữa hai hàng hoá.
• 3. Thu nhập xác định độ dốc của ràng buộc ngân sách.
• 4. Lượng tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng trả cho cà phê
gọi là ích lợi cận biên của cà phê.
• 5. Lượng tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng trả cho một cốc
cà phê bổ sung là ích lợi cận biên của cốc cà phê.
• 6. Một người tiêu dùng hợp lý sẽ tăng tiêu dùng một hàng
hoá cho đến tận khi ích lợi cận biên của đơn vị cuối cùng
bằng giá.
ĐÚNG HAY SAI?
Mai Văn Hùng, 2014 36
PHỐI HỢP GIỮA NGÂN SÁCH VÀ TIÊU
DÙNG
• MUÏC TIEÂU : TU max
• ÑIEÀU KIEÄN :
M
UY
MUX
PX
=
PY
X.PX + Y.PY = I
Mai Văn Hùng, 2014 37
•
X
Y
U3
U2
U1
B
A•
•
C
PHOÁI HÔÏP TIEÂU
DUØNG TOÁI ÖU
Y1
X1
Mai Văn Hùng, 2014 38
Mai Văn Hùng, 2014 39
Điều kiện cân bằng đối với người
tiêu dùng là:
• a. Đường ngân sách là tiếp tuyến của đường bàng
quan.
• b. Chi tiêu vào các hàng hoá bằng nhau.
• c. ích lợi cận biên của mỗi hàng hoá bằng giá của
nó.
• d. ích lợi cận cận biên của các hàng hoá bằng
nhau.
• e. a và c.
Mai Văn Hùng, 2014 40
II. XAÙC ÑÒNH ÑÖÔØNG
CAÀU
• 1. ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN
Khaùi nieäm : Laø taäp hôïp cuûa
caùc möùc saûn löôïng toái öu maø
ngöôøi tieâu duøng quyeát ñònh löïa
choïn taïi moãi möùc giaù khi thu nhaäp
vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc
khoâng thay ñoåi.
Mai Văn Hùng, 2014 41
SUY
RA
ÑÖÔØ
NG
CAÀU
CAÙ
NHAÂ
N TÖØ
ÑOÀ
THÒ
CAÂN
•
•
Gi
aù
X
X2
E2
•
Ñöôøng tieâu
duøng theo
giaù
X
Y
Y1 E1•
X1
Y2
X2
P1
P2
X1
Mai Văn Hùng, 2014 42
Ñöôøng tieâu duøng theo giaùÑöôøng tieâu duøng theo giaù
• Laø taäp hôïp cuûa caùc löïa choïn
toái öu cuûa ngöôøi tieâu duøng
khi giaù haøng hoùa thay ñoåi,
coøn thu nhaäp vaø giaù caùc
haøng hoùa khaùc laø khoâng
ñoåi.
Mai Văn Hùng, 2014 43
X
Y
Y1
Y2
E1 E2•
•
X1 X2
Y2 <
Y1
⇒ ED >1
⇒ IY giaûm⇒ IX taêng
PX giaûm
Mai Văn Hùng, 2014 44
Y
E1
U2
U1
X1 X2 X
X1 X2 X
•
E2•
I2 •
I1 •
Ñöôøng
EngelX laø haøng
thoâng thöôøng
Ñöôøng tieâu
duøng theo thu
nhaäpY2
Y1
I
Mai Văn Hùng, 2014 45
Ñöôøng tieâu duøng theo thu
nhaäp
• Laø taäp hôïp cuûa caùc löïa choïn toái
öu cuûa ngöôøi tieâu duøng khi thu
nhaäp thay ñoåi , coøn giaù haøng
hoùa thì khoâng ñoåi.
• Ñöôøng caàu theo thu nhaäp (ñöôøng caàu
Engel): Laø taäp hôïp cuûa caùc saûn
löôïng maø ngöôøi tieâu duøng löïa
choïn taïi moãi möùc thu nhaäp, khi
giaù haøng hoùa khoâng thay ñoåi.
Mai Văn Hùng, 2014 46
ÑÖÔØNG CAÀU THÒ
TRÖÔØNG
• Khaùi nieäm: Ñöôøng caàu thò tröôøng
laø taäp hôïp cuûa caùc möùc saûn
löôïng maø taát caû caùc caù nhaân
trong thò tröôøng muoán mua taïi moãi
möùc giaù nhaát ñònh .
• Ñoà thò: Nhìn treân ñoà thò ,ñöôøng
caàu thò tröôøng laø toång cuûa caùc
ñöôøng caàu caù nhaân, coäng theo
phöông ngang.
Mai Văn Hùng, 2014 47
SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU THÒ
TRÖÔØNG TÖØ CAÙC ÑÖÔØNG
CAÀU CAÙ NHAÂN
Q1B Q2B
Ñöôøng caàu cuûa B
Q1 Q2
Ñöôøng caàu thò tröôøng
P0
P1
P2
Q1A Q2A
Ñöôøng caàu cuûa A
Mai Văn Hùng, 2014 48
Thaëng dö ngöôøi tieâu duøng
CS: Consumer Surplus
• Laø giaù trò maø ngöôøi tieâu duøng
nhaän ñöôïc do coù söï cheânh leäch
giöõa giaù maø ngöôøi tieâu duøng
saün loøng chi traû vaø giaù maø hoï
thöïc teá phaûi traû ñeå mua haøng
hoùa dòch vuï ñoù.
• Nhìn treân ñoà thò, laø phaàn dieän
tích naèm döôùi ñöôøng caàu vaø treân
Mai Văn Hùng, 2014 49
P =
2
THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG
Gia
ù
5
4
3
6
1 2 3 4 5 6 Soá löôïng
Mai Văn Hùng, 2014 50
Giaù
P
Q
D
Soá löôïng
THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG
Mai Văn Hùng, 2014 51
ÄNG THAY THEÁ & TAÙC ÑOÄNG THU
Giaù saûn phaåm X
taêng
Thu nhaäp danh
nghóa khoâng ñoåi
Thu nhaäp
thöïc teá
giaûm
Giaù saûn phaåm thay
theá khoâng ñoåi
Mua saûn
phaåm thay
theá
Mai Văn Hùng, 2014 52
TAÙC ÑOÄNG THAY THEÁ
Khi giaù cuûa moät haøng hoùa taêng
leân, maø thu nhaäp vaø giaù caùc
haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi,
ngöôøi tieâu duøng nghó raèng caùc
haøng hoùa khaùc reû hôn, neân hoï
giaûm löôïng caàu ñoái vôùi haøng
hoùa taêng giaù.
Mai Văn Hùng, 2014 53
TAÙC ÑOÄNG THU NHAÄP
Khi giaù cuûa moät haøng hoùa taêng
leân, maø thu nhaäp vaø giaù caùc
haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi,
ngöôøi tieâu duøng nghó raèng thu
nhaäp thöïc teá cuûa hoï ñaõ giaûm ,
neân hoï giaûm löôïng caàu ñoái vôùi
haøng hoùa taêng giaù.
Mai Văn Hùng, 2014 54
5. Độ co giãn
• Độ co giãn là khái niệm xuất phát từ tính đàn hồi vật lý
• Độ co giãn đo lường mức độ nhạy cảm của biến số phụ
thuộc theo sự thay đổi nhỏ của biến số độc lập.
• Độ co giãn được định nghĩa như là tỷ lệ phần trăm thay
đổi của biến số phụ thuộc với phần trăm thay đổi của
biến số độc lập.
• Độ co giãn có thể được đo lường với hai biến số liên
quan bất kỳ.
Mai Văn Hùng, 2014 55
5. Co dãn của cầu (Elastricity of demand: ED)
5.1. Co dãn của cầu theo giá (Price-elastricity of
demand)
a. Khái niệm
* Mục đích tính: so sánh thay đổi lượng cầu với các
mức giá, phản ứng của cầu với các hàng hoá khác
nhau ca đơn vị vật lý khác nhau, so sánh tỷ lệ %
không phải thay đổi tuyệt đối.
Nhận xét:  EpD < 0 do P, Q quan hệ tỷ lệ
nghịch
 EpD không phụ thuộc vào đơn vị
* Khái niệm: Là sự thay đôỉ % của lượng cầu chia
cho sự thay đổi % của các yếu tố quyết định cầu.
Mai Văn Hùng, 2014 56
b. Cách tính hệ số co dãn:
* Co dãn khoảng (đoạn) (Arc Elasticity of
demand) là co dãn trên một khoảng hữu hạn của
đường cầu hoặc cung.
Công thức EDp = %∆Q
%∆PP
0
Q
A2
A1
P2
P1
Q2 Q1
D
Mai Văn Hùng, 2014 57
Ví dụ: Tính EDp (A1A2) khi P2=75, P1=50,
Q2=25, Q1=50
áp dụng công thức ca: EDp (A1A2) =(Q2-Q1)/
(P2-P1) =-25/25=-1
* Co dãn điểm: (Point Elastricity of demand): là
sự co dãn tại 1 điểm trên đường cầu.
Công thức: EDp =%∆Q/%∆P=dQ/Q:dP/P
= dQ/dP x P/Q = Q’(p).P/Q
Mai Văn Hùng, 2014 58
hay, ep ≡
% ∆ Q
% ∆ P
Tại một điểm trên đường cầu, độ co giãn
được xác định bởi:
ep =
Q2 - Q1
Q1
P2 - P1
P1
Q2 - Q1 = ∆ Q
P2 - P1 = ∆ P
=
∆ Q
Q1
∆ P
P1
ep ≡
% thay đổi lượng cầu
% thay đổi giá
Mai Văn Hùng, 2014 59
Ví dụ: Tính hệ số co dãn của cầu tại điểm P =10, Q
=5
Hàm cầu: Q = 10 – 4P
Ep = (10 – 4P)’.P/Q = -4. 10/5 = -8
=> Khi P tăng 1% thì lượng cầu giảm 8%.
 Nhận xét:
 Hệ số co dãn điểm chỉ xét tại một mức giá
duy nhất.
Mọi điểm trên đường cầu tuyến tính có độ co
dãn khác nhau
 Hệ số co dãn khoảng liên quan đến 2 mức
giá ở hai đầu khoảng
Mai Văn Hùng, 2014 60
c. Phân loại hệ số co dãn:
Nghiên cứu sự co dãn cầu theo giá ta chia ra các
trường hợp (EDp ở đây lấy trị tuyệt đối)
 Edp >1, cầu co dãn tương đối theo giá, đường
cầu thoải thể hiện một sự thay đổi nhỏ của giá
khiến lượng cầu thay đổi lớn
P
0
Q
Q1 Q2
P2
P1
D
Mai Văn Hùng, 2014 61
 Edp <1: lúc này đường cầu dốc, khi giá thay đổi
nhi uề thì lượng cầu thay đổi Ut.
D
Q0
P
Q1 Q2
P
2
P1
Mai Văn Hùng, 2014 62
 EDp =1, cầu co dãn đơn vị, đường cầu tạo với trục
hoành góc 45°, giá và lượng thay đổi như nhau
0
Q
P
Q1 Q2
P1
P2
D
Mai Văn Hùng, 2014 63
0
Q
P
 EDp = 0, cầu không co dãn, đường cầu là
đường thẳng đứng song song với trục giá, khi giá
thay đổi thì lượng cầu không thay đổi.
Q1
P
1
P2
D
Mai Văn Hùng, 2014 640
Q
P
 EDp =+, cầu co dãn hoàn toàn, đường cầu
nằm ngang song song với trục lượng cầu (Q),
lúc này khi giá tăng thì lượng cầu bằng không.
D
Q1 Q2
P1
Mai Văn Hùng, 2014 65
d. Các nhân tố ảnh hưởng đến co dãn của cầu theo giá
* Lượng thu nhập chi cho hàng hoá (tỷ trọng
giá trên thu nhập)
* Sự sẵn có của hàng hoá thay thế:
* Thời gian
Ví dụ: thời gian dài có thể bỏ được thói quen tiêu dùng
và chuyển sang dùng loại hàng hoá khác , nên cầu co
dãn theo giá nhi uề hơn.
Ví dụ: giá vé máy bay và giá thuốc đánh răng
Ví dụ: có rất nhiều loại bia có thể thay thế cho
nhau nên cầu co dãn theo giá nhiều hơn khi không
có loại bia nào có khả năng thay thế.
Mai Văn Hùng, 2014 66
e. Vận dụng co dãn cầu theo gía:
* Ước tính sự thay đổi của tổng doanh thu (TR total
revenues)
Lo ¹ i c o d · n P t¨ ng P gi¶m
Ep > 1 TR gi¶m TR t¨ ng
Ep < 1 TR t¨ ng TR gi¶m
Ep = 1 TR kh«ng ®æi TR kh«ng ®æi
Mai Văn Hùng, 2014 67
* Ước tính sự thay đổi của giá cả để loại bỏ sự
dư thoa hay thiếu hụt của thị trường
T×n h t r ¹ n g
t h Þt r ­ ê n g
Ep > 1 Ep < 1
D­ t h õ a P gi¶m Ýt P gi¶m nhiÒu
Th iÕu h ô t P t¨ ng Ýt P t¨ ng nhiÒu
Mai Văn Hùng, 2014 68
5.2. Co dãn của cầu theo thu nhập
(Income elastricity of demand: EDI)
* Khái niệm: là sự thay đổi % của cầu chia cho
sự thay đôỉ % của thu nhập.
Công thức: EDI =%∆Q/%∆I=dQ/Q:dI/I
= dQ/dI x P/Q = Q’(I).I/Q
EDI < 0: hàng hoá thứ cấp như ngô, khoai
sắn, . .
0 < EDI < 1: hàng hoá thiết yếu, hàng hoá bình
thường: gạo, …
EDI > 1: hàng hoá xa xỉ hàng hoá cao cấp, tủ
lạnh, điện thoại di động. . .
Mai Văn Hùng, 2014 69
5.3. Co dãn chéo của cầu đối với giá hàng hoá khác
(Cross price elastricity of demand)
* Khái niệm: Là sự thay đổi tính theo % của lượng
cầu chia cho sự thay đôỉ % của giá hàng hoá ca liên
quan.
* Công thức: EDPy =%∆Qx/
%∆Py=dQ/Q:dPy/Py
= dQ/dPy. Py/Qx =
Q’(Py).Py/Q EDPy > 0 khi X, Y là các hàng hoá thay thế
 EDPy < 0 khi X, Y là các hàng hoá bổ sung
 EDPy = 0 khi X, Y là hai hàng hoá độc lập.
Mai Văn Hùng, 2014 70
Nếu cầu về một hàng hoá giảm khi
thu nhập giảm thì
• a. Hàng hoá đó là hàng hoá bình thường.
• b. Hàng hoá đó là hàng hoá cấp thấp.
• c. Co dãn của cầu theo thu nhập nhỏ hơn 0.
• d. Co dãn của cầu theo thu nhập ở giữa 0 và 1.
• e. b và c.
Mai Văn Hùng, 2014 71
ĐÚNG HAY SAI?
• 1. Giảm cầu cùng với giảm cung nhất thiết sẽ làm
giảm cả giá và lượng cân bằng.
• 2. Nếu cung giảm và thu nhập của gia đình giảm
thì có thể làm cho lượng cầu giữ nguyên.
• 3. Hiệu suất giảm dần hàm ý đường cầu dốc lên.
• 4. Với cung không co dãn, tăng Q làm giảm tổng
doanh thu.
• 5. Nếu 2% tăng P làm Q tăng 3% thì cầu là co dãn.
• 6. Khi cầu là co dãn đơn vị thì doanh thu bằng
nhau ở mọi giá
Mai Văn Hùng, 2014 72
THẢO LUẬN
• Anh Hoàng dành 12 giờ mỗi tuần để giải trí. Hai
loại hình giải trí anh thích nhất là xem bóng đá và
ca nhạc. Nhà anh ở xa sân vận động nên để xem
mỗi trận bóng đá anh mất đến 4giờ; Trong khi đó
để xem một suất ca nhạc anh chỉ mất 2 giờ. Giả
sử giá vé xem bóng đá và ca nhạc như nhau và
bằng 100 ngàn đồng/vé. Ngân quỹ dành cho giải
trí mỗi tuần của anh Hoàng là 500 ngàn đồng.
• a) Trên hệ trục tọa độ 2 chiều, mỗi trục đo
lường số lần xem bóng đá hoặc ca nhạc,
anh/chị hãy vẽ hai đường ngân sách ràng buộc về
thời gian và thu nhập.
• b) Mỗi tuần anh Hoàng sẽ xem mấy trận bóng đá
và mấy lần xem ca nhạc?
Mai Văn Hùng, 2014 73
THẢO LUẬN
• Thịt lợn (l) và thịt gà (g) là hai loại thịt mà gia đình chị Hoa
thường ăn. Hàm thỏa dụng của nhà chị Hoa có dạng Cobb –
Douglas U(l, g) = l.g, còn ngân sách chi tiêu cho hai loại thực
phẩm này của gia đình chị là 120 đồng; giá thị trường của
thịt lợn và thị gà lần lượt là pl = 3 đồng và pg = 4 đồng.
• a) Hãy vẽ đường ngân sách cho gia đình chị Hoa
• b) Hãy tìm điểm tiêu dùng tối ưu (l*, g*) của gia đình chị
Hoa.
• c) Bây giờ giả sử giá thịt gà giảm xuống còn 2 đồng. Để đơn
giản hóa phân tích, giả sử giá của thịt lợn không đổi. Hãy vẽ
đường ngân sách và tìm điểm tiêu dùng tối ưu mới (l*1, g*1)
của gia đình chị Hoa.
• d) Hãy phân tích cả về mặt định tính (bằng đồ thị) và định
lượng (bằng con số) tác động thu nhập, tác động thay thế,
và tổng của hai tác động đến lượng cầu thịt gà của việc giá
thịt gà giảm từ 4 xuống còn 2 đồng.

More Related Content

Featured

How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 

Featured (20)

2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot2024 State of Marketing Report – by Hubspot
2024 State of Marketing Report – by Hubspot
 
Everything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPTEverything You Need To Know About ChatGPT
Everything You Need To Know About ChatGPT
 
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 

Chương 3

  • 1. Mai Văn Hùng, 2014 1 Chöông 3 Lyù thuye át lôïi ích Lyù thuyeát phaân tích baèng hình HAI CAÙ CH PHA ÂN TÍC Ñònh löôïng Ñònh tính
  • 2. Mai Văn Hùng, 2014 2 NOÄI DUNG CUÛA CHÖÔNG • Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi người tiêu dùng • Tiếp cận mô hình toán để xác định lựa chọn tiêu dùng cá nhân để tối đa hóa lợi ích • Phân tích tác động thu nhập và tác động thay thế đến lựa chọn tiêu dùng tối ưu • Tính được đo lường độ co giãn cầu so với giá
  • 3. Mai Văn Hùng, 2014 3 I. PHAÂN TÍCH LÖÏA CHOÏN TOÁI ÖU 1. THUYEÁT HÖÕU DUÏNG 2. THUYEÁT HÌNH HOÏC
  • 4. Mai Văn Hùng, 2014 4 HAI KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN TRONG LYÙ THUYEÁT HÖÕU DUÏNG Toång höõu duïng Höõu duïng bieân
  • 5. Mai Văn Hùng, 2014 5 TOÅNG HÖÕU DUÏNG Toaøn theå giaù trò lôïi ích ng iườ tieâu duøng ñaït ñöôïc khi tieâu duøng saûn phaåm ñoù.vôùi moät soá löôïng nhaát ñònh trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh
  • 6. Mai Văn Hùng, 2014 6 TUmax q* Q (Saûn löôïng) ÑÖÔØNG TOÅNG HÖÕU DUÏNG TU
  • 7. Mai Văn Hùng, 2014 7 HÖÕU DUÏNG BIEÂN : laØ giaù trò toång höõu duïng t ngă thêm (hay gi m i) khiả đ tiêu dùng thêm (hay tiêu dùng ít đi)1 ñv sp. MUq+1 = TUq+1 − TUq QUY LUAÄT HÖÕU DUÏNG BIEÂN GIAÛM DAÀN : höõu duïng bieân cuûa nhöõng ñôn vò saûn phaåm tieâu duøng caøng veà sau caøng Hay: MU = dTU/dQ = TU’Q
  • 8. Mai Văn Hùng, 2014 8 Ví duï Q TU MU 1 20.000 $ 20.000 $ 2 35.000 $ 15.000 $ 3 42.000 $ 7.000 $ 4 42.000 $ 0 $ 5 36.000 $ - 6.000 $
  • 9. Mai Văn Hùng, 2014 9 TUmax TUq+1 TUq q* SL SUY RA ÑÖÔØNG HÖÕU DUÏNG BIEÂN TÖØ ÑÖÔØNG TOÅNG HÖÕU DUÏNG MU MU MUq+1 ° q+1 SL°q q+1 q*
  • 10. Mai Văn Hùng, 2014 10 q* SL MU q* SL MU Ñöôøng höõu duïng bieân cuûa A Ñöôøng höõu duïng bieân cuûa B Ai thích saûn phaåm X hôn ? B
  • 11. LÖÏA CHOÏN PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU MUÏC ÑÍCH RAØNG BUOÄC Nga ân saùc h Gi aù ca û Toái ña hoaù höõu duïng Löïa choïn PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU
  • 12. Ngaân saùch : I = 7 ñoàng Giaù : PS = PV = 1 ñoàng RAØN G BUOÄ C SÔÛ THÍC H SL MUS MUV 1 18 17 2 16 16 3 14 15 4 13 14 5 12 13 6 9 12 7 8 11 ⇒ PHOÁI HÔÏP TOÁI ÖU : 3S &
  • 13. NGUYEÂN TAÉC TOÁI ÑA HOAÙ LÔÏI ÍCH M UY MUX PX = PY = … = MUZ PZ X.PX + Y.PY + … + Z.PZ = I
  • 14. Q Ñoïc saùch Xem phimTUS MUS TUV MU V 0 0   0   1 12 12 14 14 2 22 10 22 8 3 30 8 26 4 4 36 6 26 0 5 40 4 22 –4 6 42 2 14 –8 7 42 0 2 – 12 I = 36 PS = 3 PV = 6 S = ? ; V= ? S= 6 ; V = 3
  • 15. ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN ÑOÁI VÔÙI SAÛN PHAÅM X MUY 1 MUX1 PX1 = PY1 Ba n ña àu I PX1 PY1 Toái ña hoaù höõu duïng MU X1 MUX 1PX2 < PX1 Gia ù taê ng I PX2 PY1 Tieáp tuïc mua X1 Höõu duïng bieân tính treân 1 ñvt cuûa X ñaõ giaûm ñi
  • 16. Mai Văn Hùng, 2014 16 PX taêng ⇒ MUY 2PY1 MU Y1PY1 MUY 2PY1 MUX 1PX2 < MU X1 MUX 1PX2 < PX1 ⇒ → mua X1 nhö tröôùc→ IX taêng → IY giaûm → Y2 < Y1 > Giaù X taêng ⇒ giaûm mua X
  • 17. Mai Văn Hùng, 2014 17 Ở cầu cân bằng, sự lựa chọn Q1 và Q2 là • a. MU1 = MU2 • b. MU1/Q1 = MU2/Q2 • c. MU1/P1 = MU2/P2 • d. P1 = P2 • e. Không câu nào đúng.
  • 18. Mai Văn Hùng, 2014 18 Nếu phải trả tiền để uống bia với giá 10.000đ/cốc bia thì người tiêu dùng sẽ uống đến cốc bia thứ n mà tại đó? a. MUn = 10.000đ b. MUn > 10.000đ c. MUn < 10.000đ d. MUn = 0đ e. Không có phương án nào đúng
  • 19. Mai Văn Hùng, 2014 19 Nếu không phải trả tiền để uống bia với giá 10.000đ/cốc bia thì người tiêu dùng sẽ uống đến cốc bia thứ n mà tại đó? a. MUn = 10.000đ b. MUn > 10.000đ c. MUn < 10.000đ d. MUn = 0đ e. Không câu trả lời nào đúng
  • 20. Mai Văn Hùng, 2014 20 I. 2. PHAÂN TÍCH LÖÏA CHOÏN TOÁI ÖU THEO THUYEÁT HÌNH HOÏC • * Giaû thieát cuûa moâ hình. • 2.1 Ñöôøng ñaúng duïng . • 2.2 Ñöôøng ngaân saùch. • 2.3 Xaùc ñònh löïa choïn toái öu.
  • 21. Mai Văn Hùng, 2014 21 A GIAÛ THIEÁT TRONG LYÙ THUYEÁ PHAÂN TÍCH BAÈNG HÌNH HOÏC 1. Ngöøôi tieâu duøng coù lyù trí 2. Thích soá löôïng nhieàu hôn ít (vì laø haøng hoùa toát). 3. Sôû thích cuûa ngöôøi tieâu duøng coù tính baéc caàu.
  • 22. Mai Văn Hùng, 2014 22 2.1 ÑÖØÔNG ÑAÚNG DUÏNG • Laø taäp hôïp cuûa caùc gioû haøng hoùa maø ngöôøi tieâu duøng coù theå löïa choïn sao cho toång giaù trò höõu duïng laø nhö nhau. • Vì vaäy, coøn goïi laø ñöôøng ñaúng ích (hay ñöôøng baøng
  • 23. Mai Văn Hùng, 2014 23 ÑÖÔØNG ÑAÚNG DUÏNG Ba ñaëc ñieåm : 1. Doác xuoáng veà beân phaûi 2. Loài veà phía goùc truïc toïa ñoä 3. Khoâng caét nhau Y1 Y2 Y3 Y4 0 X1 X2 X3 X4 Uo • • • • U1 Y X
  • 24. Mai Văn Hùng, 2014 24 . Doác xuoáng veà beân phaûi A B
  • 25. Mai Văn Hùng, 2014 25 ÑAËC ÑIEÅM 2: Ñöôøng ñaúng duïng höôùng maët loài veà goác O. • Laø do tæ leä thay theá bieân giöõa haøng hoùa X vaø haøng hoùa Y (MRSxy: Marginal ratio substitution of X for Y) • MRSxy = ΔY/ ΔX = MUx/MUy
  • 26. Mai Văn Hùng, 2014 26 Tyû leä thay theá bieân giöõa 2 saûn phaåm X vaø Y (MRS xy)(MRS xy) laø soá löôïng saûn phaåm Y phaûi giaûm ñi ñeå söû duïng theâm 1 sp X, sao cho toång höõu duïng laø khoâng thay ñoåi.Phoái hôïp Soá löôïng saûn phaåm MRS xy X Y A 1 13 B 2 8 −5 C 4 4 −2 D 7 2 −2/3 E 10 1 −1/3
  • 27. Mai Văn Hùng, 2014 27 Vì höõu duïng bieân coù quy luaät giaûm daàn neân MRS xy cuõng giaûm daàn (xeùt veà trò tuyeät ñoái) • Caùc baïn haõy thöû veõ ñoà thò höôùng maët loài ra ngoài vaø lyù giaûi !
  • 28. Mai Văn Hùng, 2014 28 Y 0 X • • • A B C A, C cuøng thuoäc U1 TU A = TU C B, C cuøng thuoäc U2 TU B = TU C Theo tính chaát baéc caàu: TU A =TU B : sai Vaäy : caùc ñuôøng ñaúng duïng khoâng caét nhau.Khi coù moät taäp hôïp caùc ñöôøng ñaúng duïng, ñöôøng naøo caøng rôøi xa goác O thì toång höõu duïng maø ngöôøi tieâu duøng
  • 29. Mai Văn Hùng, 2014 29 MOÄT SOÁ DAÏNG ÑAËC BIEÄT CUÛA ÑÖÔØNG ÑAÚNG DUÏNGY X Y X
  • 30. Mai Văn Hùng, 2014 30 MOÄT SOÁ DAÏNG ÑAËC BIEÄT CUÛA ÑÖÔØNG ÑAÚNG DUÏNG Y X 0
  • 31. Mai Văn Hùng, 2014 31 ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH Laø taäp hôïp cuûa caùc gioû haøng hoùa maø ngöøôi tieâu duøng coù theå löïa choïn söû duïng trong moät khoûan ngaân saùch nhaát ñònh, vaø giaù caùc loïai haøng hoùa ñaõ xaùc ñònh.
  • 32. Mai Văn Hùng, 2014 32 PHÖÔNG TRÌNH ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH X.PX + Y.PY = I HOAËC : Y = PX PY X +− I PY
  • 33. Mai Văn Hùng, 2014 33 ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH Ñoä doác cuûa ñöôøng ngaân saùch laø : PX PY − Y I /PY I /PX X Y I/Px: soá löôïng haøng hoùa X toái ña ngöôøi tieâu duøng coù theå mua khi khoâng tieâu duøng haøng hoùa Y.
  • 34. Mai Văn Hùng, 2014 34 I /PY Y I /PX X Y I /PY I /PX X ÑÖÔØNG NGAÂN SAÙCH THAY ÑOÅI Thu nhaäp thay ñoåi Giaù thay ñoåi
  • 35. Mai Văn Hùng, 2014 35 • 1. Ràng buộc ngân sách chỉ ra rằng lượng chi tiêu vào hàng hoá dịch vụ không thể vượt thu nhập. • 2. Độ dốc của ràng buộc ngân sách biểu thị sự đánh đổi giữa hai hàng hoá. • 3. Thu nhập xác định độ dốc của ràng buộc ngân sách. • 4. Lượng tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng trả cho cà phê gọi là ích lợi cận biên của cà phê. • 5. Lượng tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng trả cho một cốc cà phê bổ sung là ích lợi cận biên của cốc cà phê. • 6. Một người tiêu dùng hợp lý sẽ tăng tiêu dùng một hàng hoá cho đến tận khi ích lợi cận biên của đơn vị cuối cùng bằng giá. ĐÚNG HAY SAI?
  • 36. Mai Văn Hùng, 2014 36 PHỐI HỢP GIỮA NGÂN SÁCH VÀ TIÊU DÙNG • MUÏC TIEÂU : TU max • ÑIEÀU KIEÄN : M UY MUX PX = PY X.PX + Y.PY = I
  • 37. Mai Văn Hùng, 2014 37 • X Y U3 U2 U1 B A• • C PHOÁI HÔÏP TIEÂU DUØNG TOÁI ÖU Y1 X1
  • 38. Mai Văn Hùng, 2014 38
  • 39. Mai Văn Hùng, 2014 39 Điều kiện cân bằng đối với người tiêu dùng là: • a. Đường ngân sách là tiếp tuyến của đường bàng quan. • b. Chi tiêu vào các hàng hoá bằng nhau. • c. ích lợi cận biên của mỗi hàng hoá bằng giá của nó. • d. ích lợi cận cận biên của các hàng hoá bằng nhau. • e. a và c.
  • 40. Mai Văn Hùng, 2014 40 II. XAÙC ÑÒNH ÑÖÔØNG CAÀU • 1. ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN Khaùi nieäm : Laø taäp hôïp cuûa caùc möùc saûn löôïng toái öu maø ngöôøi tieâu duøng quyeát ñònh löïa choïn taïi moãi möùc giaù khi thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi.
  • 41. Mai Văn Hùng, 2014 41 SUY RA ÑÖÔØ NG CAÀU CAÙ NHAÂ N TÖØ ÑOÀ THÒ CAÂN • • Gi aù X X2 E2 • Ñöôøng tieâu duøng theo giaù X Y Y1 E1• X1 Y2 X2 P1 P2 X1
  • 42. Mai Văn Hùng, 2014 42 Ñöôøng tieâu duøng theo giaùÑöôøng tieâu duøng theo giaù • Laø taäp hôïp cuûa caùc löïa choïn toái öu cuûa ngöôøi tieâu duøng khi giaù haøng hoùa thay ñoåi, coøn thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc laø khoâng ñoåi.
  • 43. Mai Văn Hùng, 2014 43 X Y Y1 Y2 E1 E2• • X1 X2 Y2 < Y1 ⇒ ED >1 ⇒ IY giaûm⇒ IX taêng PX giaûm
  • 44. Mai Văn Hùng, 2014 44 Y E1 U2 U1 X1 X2 X X1 X2 X • E2• I2 • I1 • Ñöôøng EngelX laø haøng thoâng thöôøng Ñöôøng tieâu duøng theo thu nhaäpY2 Y1 I
  • 45. Mai Văn Hùng, 2014 45 Ñöôøng tieâu duøng theo thu nhaäp • Laø taäp hôïp cuûa caùc löïa choïn toái öu cuûa ngöôøi tieâu duøng khi thu nhaäp thay ñoåi , coøn giaù haøng hoùa thì khoâng ñoåi. • Ñöôøng caàu theo thu nhaäp (ñöôøng caàu Engel): Laø taäp hôïp cuûa caùc saûn löôïng maø ngöôøi tieâu duøng löïa choïn taïi moãi möùc thu nhaäp, khi giaù haøng hoùa khoâng thay ñoåi.
  • 46. Mai Văn Hùng, 2014 46 ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG • Khaùi nieäm: Ñöôøng caàu thò tröôøng laø taäp hôïp cuûa caùc möùc saûn löôïng maø taát caû caùc caù nhaân trong thò tröôøng muoán mua taïi moãi möùc giaù nhaát ñònh . • Ñoà thò: Nhìn treân ñoà thò ,ñöôøng caàu thò tröôøng laø toång cuûa caùc ñöôøng caàu caù nhaân, coäng theo phöông ngang.
  • 47. Mai Văn Hùng, 2014 47 SUY RA ÑÖÔØNG CAÀU THÒ TRÖÔØNG TÖØ CAÙC ÑÖÔØNG CAÀU CAÙ NHAÂN Q1B Q2B Ñöôøng caàu cuûa B Q1 Q2 Ñöôøng caàu thò tröôøng P0 P1 P2 Q1A Q2A Ñöôøng caàu cuûa A
  • 48. Mai Văn Hùng, 2014 48 Thaëng dö ngöôøi tieâu duøng CS: Consumer Surplus • Laø giaù trò maø ngöôøi tieâu duøng nhaän ñöôïc do coù söï cheânh leäch giöõa giaù maø ngöôøi tieâu duøng saün loøng chi traû vaø giaù maø hoï thöïc teá phaûi traû ñeå mua haøng hoùa dòch vuï ñoù. • Nhìn treân ñoà thò, laø phaàn dieän tích naèm döôùi ñöôøng caàu vaø treân
  • 49. Mai Văn Hùng, 2014 49 P = 2 THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG Gia ù 5 4 3 6 1 2 3 4 5 6 Soá löôïng
  • 50. Mai Văn Hùng, 2014 50 Giaù P Q D Soá löôïng THAËNG DÖ TIEÂU DUØNG
  • 51. Mai Văn Hùng, 2014 51 ÄNG THAY THEÁ & TAÙC ÑOÄNG THU Giaù saûn phaåm X taêng Thu nhaäp danh nghóa khoâng ñoåi Thu nhaäp thöïc teá giaûm Giaù saûn phaåm thay theá khoâng ñoåi Mua saûn phaåm thay theá
  • 52. Mai Văn Hùng, 2014 52 TAÙC ÑOÄNG THAY THEÁ Khi giaù cuûa moät haøng hoùa taêng leân, maø thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi, ngöôøi tieâu duøng nghó raèng caùc haøng hoùa khaùc reû hôn, neân hoï giaûm löôïng caàu ñoái vôùi haøng hoùa taêng giaù.
  • 53. Mai Văn Hùng, 2014 53 TAÙC ÑOÄNG THU NHAÄP Khi giaù cuûa moät haøng hoùa taêng leân, maø thu nhaäp vaø giaù caùc haøng hoùa khaùc khoâng thay ñoåi, ngöôøi tieâu duøng nghó raèng thu nhaäp thöïc teá cuûa hoï ñaõ giaûm , neân hoï giaûm löôïng caàu ñoái vôùi haøng hoùa taêng giaù.
  • 54. Mai Văn Hùng, 2014 54 5. Độ co giãn • Độ co giãn là khái niệm xuất phát từ tính đàn hồi vật lý • Độ co giãn đo lường mức độ nhạy cảm của biến số phụ thuộc theo sự thay đổi nhỏ của biến số độc lập. • Độ co giãn được định nghĩa như là tỷ lệ phần trăm thay đổi của biến số phụ thuộc với phần trăm thay đổi của biến số độc lập. • Độ co giãn có thể được đo lường với hai biến số liên quan bất kỳ.
  • 55. Mai Văn Hùng, 2014 55 5. Co dãn của cầu (Elastricity of demand: ED) 5.1. Co dãn của cầu theo giá (Price-elastricity of demand) a. Khái niệm * Mục đích tính: so sánh thay đổi lượng cầu với các mức giá, phản ứng của cầu với các hàng hoá khác nhau ca đơn vị vật lý khác nhau, so sánh tỷ lệ % không phải thay đổi tuyệt đối. Nhận xét:  EpD < 0 do P, Q quan hệ tỷ lệ nghịch  EpD không phụ thuộc vào đơn vị * Khái niệm: Là sự thay đôỉ % của lượng cầu chia cho sự thay đổi % của các yếu tố quyết định cầu.
  • 56. Mai Văn Hùng, 2014 56 b. Cách tính hệ số co dãn: * Co dãn khoảng (đoạn) (Arc Elasticity of demand) là co dãn trên một khoảng hữu hạn của đường cầu hoặc cung. Công thức EDp = %∆Q %∆PP 0 Q A2 A1 P2 P1 Q2 Q1 D
  • 57. Mai Văn Hùng, 2014 57 Ví dụ: Tính EDp (A1A2) khi P2=75, P1=50, Q2=25, Q1=50 áp dụng công thức ca: EDp (A1A2) =(Q2-Q1)/ (P2-P1) =-25/25=-1 * Co dãn điểm: (Point Elastricity of demand): là sự co dãn tại 1 điểm trên đường cầu. Công thức: EDp =%∆Q/%∆P=dQ/Q:dP/P = dQ/dP x P/Q = Q’(p).P/Q
  • 58. Mai Văn Hùng, 2014 58 hay, ep ≡ % ∆ Q % ∆ P Tại một điểm trên đường cầu, độ co giãn được xác định bởi: ep = Q2 - Q1 Q1 P2 - P1 P1 Q2 - Q1 = ∆ Q P2 - P1 = ∆ P = ∆ Q Q1 ∆ P P1 ep ≡ % thay đổi lượng cầu % thay đổi giá
  • 59. Mai Văn Hùng, 2014 59 Ví dụ: Tính hệ số co dãn của cầu tại điểm P =10, Q =5 Hàm cầu: Q = 10 – 4P Ep = (10 – 4P)’.P/Q = -4. 10/5 = -8 => Khi P tăng 1% thì lượng cầu giảm 8%.  Nhận xét:  Hệ số co dãn điểm chỉ xét tại một mức giá duy nhất. Mọi điểm trên đường cầu tuyến tính có độ co dãn khác nhau  Hệ số co dãn khoảng liên quan đến 2 mức giá ở hai đầu khoảng
  • 60. Mai Văn Hùng, 2014 60 c. Phân loại hệ số co dãn: Nghiên cứu sự co dãn cầu theo giá ta chia ra các trường hợp (EDp ở đây lấy trị tuyệt đối)  Edp >1, cầu co dãn tương đối theo giá, đường cầu thoải thể hiện một sự thay đổi nhỏ của giá khiến lượng cầu thay đổi lớn P 0 Q Q1 Q2 P2 P1 D
  • 61. Mai Văn Hùng, 2014 61  Edp <1: lúc này đường cầu dốc, khi giá thay đổi nhi uề thì lượng cầu thay đổi Ut. D Q0 P Q1 Q2 P 2 P1
  • 62. Mai Văn Hùng, 2014 62  EDp =1, cầu co dãn đơn vị, đường cầu tạo với trục hoành góc 45°, giá và lượng thay đổi như nhau 0 Q P Q1 Q2 P1 P2 D
  • 63. Mai Văn Hùng, 2014 63 0 Q P  EDp = 0, cầu không co dãn, đường cầu là đường thẳng đứng song song với trục giá, khi giá thay đổi thì lượng cầu không thay đổi. Q1 P 1 P2 D
  • 64. Mai Văn Hùng, 2014 640 Q P  EDp =+, cầu co dãn hoàn toàn, đường cầu nằm ngang song song với trục lượng cầu (Q), lúc này khi giá tăng thì lượng cầu bằng không. D Q1 Q2 P1
  • 65. Mai Văn Hùng, 2014 65 d. Các nhân tố ảnh hưởng đến co dãn của cầu theo giá * Lượng thu nhập chi cho hàng hoá (tỷ trọng giá trên thu nhập) * Sự sẵn có của hàng hoá thay thế: * Thời gian Ví dụ: thời gian dài có thể bỏ được thói quen tiêu dùng và chuyển sang dùng loại hàng hoá khác , nên cầu co dãn theo giá nhi uề hơn. Ví dụ: giá vé máy bay và giá thuốc đánh răng Ví dụ: có rất nhiều loại bia có thể thay thế cho nhau nên cầu co dãn theo giá nhiều hơn khi không có loại bia nào có khả năng thay thế.
  • 66. Mai Văn Hùng, 2014 66 e. Vận dụng co dãn cầu theo gía: * Ước tính sự thay đổi của tổng doanh thu (TR total revenues) Lo ¹ i c o d · n P t¨ ng P gi¶m Ep > 1 TR gi¶m TR t¨ ng Ep < 1 TR t¨ ng TR gi¶m Ep = 1 TR kh«ng ®æi TR kh«ng ®æi
  • 67. Mai Văn Hùng, 2014 67 * Ước tính sự thay đổi của giá cả để loại bỏ sự dư thoa hay thiếu hụt của thị trường T×n h t r ¹ n g t h Þt r ­ ê n g Ep > 1 Ep < 1 D­ t h õ a P gi¶m Ýt P gi¶m nhiÒu Th iÕu h ô t P t¨ ng Ýt P t¨ ng nhiÒu
  • 68. Mai Văn Hùng, 2014 68 5.2. Co dãn của cầu theo thu nhập (Income elastricity of demand: EDI) * Khái niệm: là sự thay đổi % của cầu chia cho sự thay đôỉ % của thu nhập. Công thức: EDI =%∆Q/%∆I=dQ/Q:dI/I = dQ/dI x P/Q = Q’(I).I/Q EDI < 0: hàng hoá thứ cấp như ngô, khoai sắn, . . 0 < EDI < 1: hàng hoá thiết yếu, hàng hoá bình thường: gạo, … EDI > 1: hàng hoá xa xỉ hàng hoá cao cấp, tủ lạnh, điện thoại di động. . .
  • 69. Mai Văn Hùng, 2014 69 5.3. Co dãn chéo của cầu đối với giá hàng hoá khác (Cross price elastricity of demand) * Khái niệm: Là sự thay đổi tính theo % của lượng cầu chia cho sự thay đôỉ % của giá hàng hoá ca liên quan. * Công thức: EDPy =%∆Qx/ %∆Py=dQ/Q:dPy/Py = dQ/dPy. Py/Qx = Q’(Py).Py/Q EDPy > 0 khi X, Y là các hàng hoá thay thế  EDPy < 0 khi X, Y là các hàng hoá bổ sung  EDPy = 0 khi X, Y là hai hàng hoá độc lập.
  • 70. Mai Văn Hùng, 2014 70 Nếu cầu về một hàng hoá giảm khi thu nhập giảm thì • a. Hàng hoá đó là hàng hoá bình thường. • b. Hàng hoá đó là hàng hoá cấp thấp. • c. Co dãn của cầu theo thu nhập nhỏ hơn 0. • d. Co dãn của cầu theo thu nhập ở giữa 0 và 1. • e. b và c.
  • 71. Mai Văn Hùng, 2014 71 ĐÚNG HAY SAI? • 1. Giảm cầu cùng với giảm cung nhất thiết sẽ làm giảm cả giá và lượng cân bằng. • 2. Nếu cung giảm và thu nhập của gia đình giảm thì có thể làm cho lượng cầu giữ nguyên. • 3. Hiệu suất giảm dần hàm ý đường cầu dốc lên. • 4. Với cung không co dãn, tăng Q làm giảm tổng doanh thu. • 5. Nếu 2% tăng P làm Q tăng 3% thì cầu là co dãn. • 6. Khi cầu là co dãn đơn vị thì doanh thu bằng nhau ở mọi giá
  • 72. Mai Văn Hùng, 2014 72 THẢO LUẬN • Anh Hoàng dành 12 giờ mỗi tuần để giải trí. Hai loại hình giải trí anh thích nhất là xem bóng đá và ca nhạc. Nhà anh ở xa sân vận động nên để xem mỗi trận bóng đá anh mất đến 4giờ; Trong khi đó để xem một suất ca nhạc anh chỉ mất 2 giờ. Giả sử giá vé xem bóng đá và ca nhạc như nhau và bằng 100 ngàn đồng/vé. Ngân quỹ dành cho giải trí mỗi tuần của anh Hoàng là 500 ngàn đồng. • a) Trên hệ trục tọa độ 2 chiều, mỗi trục đo lường số lần xem bóng đá hoặc ca nhạc, anh/chị hãy vẽ hai đường ngân sách ràng buộc về thời gian và thu nhập. • b) Mỗi tuần anh Hoàng sẽ xem mấy trận bóng đá và mấy lần xem ca nhạc?
  • 73. Mai Văn Hùng, 2014 73 THẢO LUẬN • Thịt lợn (l) và thịt gà (g) là hai loại thịt mà gia đình chị Hoa thường ăn. Hàm thỏa dụng của nhà chị Hoa có dạng Cobb – Douglas U(l, g) = l.g, còn ngân sách chi tiêu cho hai loại thực phẩm này của gia đình chị là 120 đồng; giá thị trường của thịt lợn và thị gà lần lượt là pl = 3 đồng và pg = 4 đồng. • a) Hãy vẽ đường ngân sách cho gia đình chị Hoa • b) Hãy tìm điểm tiêu dùng tối ưu (l*, g*) của gia đình chị Hoa. • c) Bây giờ giả sử giá thịt gà giảm xuống còn 2 đồng. Để đơn giản hóa phân tích, giả sử giá của thịt lợn không đổi. Hãy vẽ đường ngân sách và tìm điểm tiêu dùng tối ưu mới (l*1, g*1) của gia đình chị Hoa. • d) Hãy phân tích cả về mặt định tính (bằng đồ thị) và định lượng (bằng con số) tác động thu nhập, tác động thay thế, và tổng của hai tác động đến lượng cầu thịt gà của việc giá thịt gà giảm từ 4 xuống còn 2 đồng.

Editor's Notes

  1. &amp;lt;number&amp;gt;
  2. &amp;lt;number&amp;gt;