Բարձրագույն կրթության հայկական նախաձեռնություն, ամառային դպրոց 2015

1. Քաղաքական զարգացում և
ժողովրդավարություն
ԲԿՀՆ ամառային դպրոց 2015 թ.
Համազասպ Դանիելյան

2. Ինչից ենք խոսելու
• Սահմանում,
• Ժողովրդավարացման գործընթաց,
• Պայմանավորող հիմնական
գործոնները

3. Սահմանումների բազմազանություն
•Հարյուրավոր գիտական սահմանումներ և
մրցակցություն դրանց հեղինակների միջև,
• Ածականների տեղատարափ
– Լիբերալ – ոչ լիբերալ,
– Ներկայացուցչական – ուղղակի,
– Ընտրական (մինիմալիստական),
– Կոնսոլիդացված (համախմբված),
– Քննարկային (դելիբերատիվ)ս,
– Մեծամասնական – կոնսոցիոնալ և այլն...

4. ...ժողովրդավարությունը
Ինչ է Ինչ չէ
Մրցակցություն քաղաքացիների
խմբերի միջև՝ այլոց ձայների համար
Տնտեսապես ավելի արդյունավետ
կառավարման ձև
Մեծամասնությամբ ընդունվող
որոշումներ, փոքր. իրավունքներ
Վարչարարության առումով ավելի
արդյունավետ կառավարման ձև
Համագործակցություն, քաղաքաց.
հասարակության առկայություն
Առավել կայուն համակարգ և
կառավարելի համակարգ
Ընտրովի պաշտոնների
գերակայություն, հաշվետվողական.
Ավելի բաց և ազատ շուկայական
հարաբերություններ
Սուվերենություն, ինքնուրույն
որոշում կայացնելու ունակություն

5. Պատմություն
Քանի՞ ժողովրդավարական պետություն
կար 150 տարի առաջ:
0
Հանդես գալու գործոնների խմբերը՝
• Գաղափար-մշակույթ,
• Տնտեսական հասարակական զարգացում,

6. Պատկերացումներ և իրականություն
Պետություն Օրենք
Ժողովրդավա-
րություն
Տնտեսական
աճ
Գաղափարներ/
Լեգիտիմություն
Հասարակ.
մոբիլիզացիա
Սմիթ
Մարքս,Մուր

7. Հիմնական խաղացողները
Միջին խավ, բուրժուազիա, որոշակի մասնագիտական և
կրթական հատկանիշներ ունեցող-ների խումբ, լիբերալիզմի
կողմնակից,
Աշխատավոր դաս, առավել հետաքրքված էին
ժողովրդավարությամբ և սեփականության վերաբաշխմամբ,
քան լիբերալիզմով և օրենքով:
Խոշոր հողատերեր, ավտորիտարիզմի կողմնակիցներ,
որոնք հազվադեպ են դաշնակցում նախորդ խմբի հետ:
Գյուղացիություն, ավելի հաճախ պահպանողականության
կողմնակիցներ, որոնք երբեմն կարող են ռադիկալ դառնալ և
միավորել իրենց ջանքերը աշխատավոր դասի հետ:
Արժեքների փոփոխություն՝ Ինեգելհարթ
(ինքնապահպանությունից դեպի ինքնարտահայտում)

8. Պատկերացումներ և իրականություն
Պետություն Օրենք
Ժողովրդավա-
րություն
Տնտեսական
աճ
Գաղափարներ/
Լեգիտիմություն
Հասարակ.
մոբիլիզացիա
Կուսակցություն

9. Կասկածամիտներն և քննադատները
• Ջ. Ս. Միլ...նպատակահարմարություն
բոլորին կառավարման իրավունք տալ,
• Մոսկա... մտացածին լինելը, քաղաքական
դասի շարունակական գերակայությունը,
• Պարետո...էլիտաների գերակայություն, 20
%-ի կոմից 80 % հարստության տիրանալը,
• Մարքս...անգամ քաղաքական իրավունք-
ների ընդլայնումը չի փոխի աշխատավոր-
ներ սոցիալական իրավիճակը:

10. Անկանխատեսելի զարգացումներ
• Պահպանողականների ղեկավարությամբ
«ժողովրդավարականացում»,
• Սոցիալական խավից բացի այլ գործոններ,
որ ազդում են քաղաքական մոբիլիզացիայի
վրա (կրոն, ազգայնականություն),
• Կուսակցությունների «ստեղծագործ»
մոտեցումները,
• Հարստացած, կրթված, իրավունքներ և քաղ.
իշխանություն ունեցող աշխատ. խավ,

11. Միջին խավ աշխատավորի
փոխարեն
Ժողովրդավարության ջատագով
– Տնտեսական զարգացման և արդյունքի
բաշխման հարցը,
– Կլիենտելիզմի անկում շնորհիվ միջին խավի,
– Մերիտոկրատիայի կողմնակիցներ, որ
նպաստում են քաղ. ծառայության կայացմանը,
Տնտեսական անվտանգության, քանակի և սոց.
կարգավիճակի խնդիրը միջին խավին
ներգրավելու հարցում

12. Ինչպես գտնել միջին խավին
Սոցիոլոգներ ընդդեմ տնտեսագետների
եկամտի աղբյուրը եկամտի չափը
աշխատանքի բնույթ (0.5-1.5 անգամ միջին եկամուտ,
կրթություն եկամուտի բաշխվածության միջին 2/4,
սեփականություն համեմատ. համար՝ սպառման ծավալը
սուբյեկտիվ ընկալումը չափելու փորձեր

13. Ժողովրդավարության ալիքները
• 1-ին,
• 2-րդ,
• 3-րդ,
• 4-րդ (?)

14. 1848 և 2011
Ընդհանրություններ
• Ժողովրդավարական փորձի բացակայություն,
• Սոցիալ-տնտ. փոփոխություններ և դրանք
արտացոլող քաղաքական մոբիլիզացիա,
• Կարճաժամկետ և սահմանափակ հաջողություն,
• Ինստիտուտներ չստեղծելը, աստիճանականութ.
Տարբերություններ
• Կրոնի գերակայությունը արաբ.երկրներում,
• Ժողովրդավարության գաղափարի արժեզրկում,
նաև արտաքին գործոնների ազդեցության տակ:

15. Ժողովրդավարության ապագան
• Ապաինդուստրալիզացիա,
• անհավասարության աճ,
• նոր տեսակի խմբերի հանդես գալ (միգրանտներ)
Անհետացող միջին դասակարգի խնդրի լուծումը
որպես հարցի պատասխան