2. Ֆիզիկան որպես բնության մասին
հիմնարար գիտություն
Ֆիզիկան (հունարեն` (ֆուզիս) «բնություն» բառից) գիտություն է, որը
ուսումնասիրում է բնության հիմնարար օրենքները, փորձում է
բացատրել դրանց տարբեր դրսևորումներըֈՏիեզերքի կառուցվածքը
միկրո- մակրո- և մեգաաշխարհներ: Ժամանակակից ֆիզիկայում
ընդունված է բնությունը բաժանել երեք մակարդակի կամ
<<աշխարհի>> միկրոաշխարհ, մակրոաշխարհ և մեգաաշխարհ:
Միկրոաշխարհը ատոմների ատոմային միջուկների տարական
մասնիկների զարմանահրաշ աշխարհ է:
Մակրոաշխարհը այն ամենն է, ինչ շրջապատում է մեզ երկրի վրա:
Մեգաաշխարհը տիեզերքն է իր բոլոր դիտելի օբեկտներով աստղերով
և գալակտիկաներով քվազարներով և այլ երկնային մարմիններով:
3. Գաղափար ժամանակի և
տարածության մասին
Բոլոր մարմինները շարժվում են ժամանակի ընթացքում և
տարածության մեջ, նրանց շարժման միջոցով են
դրսևորվում ժամանակի և տարածության
հատկությունները:
Ըստ Նյուտոնի ժամանակը գոյություն ունի ինքնիրեն և
նրա գոյությունը պայմանավորված չե ոչնչով, բայց
ժամանակի ընթացքին ենթարկվում են բնության բոլոր
մարմինները և բոլոր ֆիզիկական երևույթները:
4. …
Ժամանակի բոլոր պահերը հավասարազոր են և
միատեսակ. Ժամանակը համասեռ է:Ժամանակի ընթացքն
ամենուրեք միատեսակ է, ընդ որում այդ ընթացքը
միատեսակ հավասարաչափ է ինչպես անցյալում, այնպես
՝լ ներկայում և ապագայում:Ժամանակը ն աև միաչափ է;
Տարածության հատկությունները ամենուրեք միատեսակ
են իսկ տարածության կետերը հավասարազոր են
միատեսակ տարածությունը համասեռ է:
Հավասարազոր և միատեսակ են նաև տարածության բոլոր
ուղղությունները.այդ դեպքում ասում են, որ
տարածությունն իզոտոպ է:
5. Առօրյա փորձից հայտնի է ,որ այն տարածության մեջ,որտեղ
մենք ապրում ենք,երկու կամայական կետեր միացնեղ ուղղի
հատվածն ամենակարճն է:Այդպիսի տարածությունն
անվանում են եվկլիդեսյան,և ասում , որ տարածությունը
նկարագրվում է եվկլիդեսյան երկրաչափությամբպ:
Սակայն համաձայն ժամանակակից ֆիզիկայի
պատկերացումների,առանձին տարածության և առանձին
ժամանակ գոյություն չունեն.գոյություն ունի մեկ միասնական
<<տարածության-ժամանակ>> հասկացություն:
Ժամանակի ընթացքը տարբեր հաշվարկման
համակարգերում տարբեր է,այլ կերպ ասած ժամանակը
հարաբերական է:
Վերջապես ըստ ժամանակակից ֆիզիկայի, տարածությանյամանակը կապված է մատերիայի հետ; Ինչպես են
բաշխված մարմինները տարածության մեջև ինչպես են
շարժվում.այս ամենն ազդում է տարածության
երկրաչափական հատկություներ վրա:Վերջիններս,
փոփոխվելով,հակազդում են տարածության մեջ մարմինների
բաշխմանը և շարժմանը:
6. Նյութ և ֆիզիկական դաշտ
Այն ամենը ինչ մեզ շրջապատում է անվանում են մատերիա: Մատերիան
բաժանվում է 2 տեսակի՝ նյութ և ֆիզիկական դաշտ:
Նյութը մատերիայի այն տեսակն է, որը ունի <<հատիկային>> բնույթ,
այսինքն՝ կազմված է մասնիկներից:
Ի տարբերություն նյութի ֆիզիկական դաշտը մատերիայի այն տեսակն է,
որը չունի զանգված, բայց ունի որոշակի հատկություն: Օրինակ՝ նյութական
օբյեկտը կարող է շարժվել այն արագությամբ, որը փոքր է լույսի
արագությունից, մինչդեռ ֆիզիկական դաշտի տարածման արագությունը
հավասար է լույսի արագության: Յուրաքանչյուր ֆիզիկական դաշտ
համապատասխան հիմնարար փոխազդեցության կրողն է: Այդ
փոխազդեցությունները չորսն են՝ գրավիտացիոն, էլէկտրամագնիսական,
ուժեղ ևն թույլ: Դաշտի էական տարբերությունը մասնիկից նաև այն է, որ
դաշտը օժտված է փոխթափանցելիությամբ, այսինքն՝ ի տարբերություն
նյութին սահմանափակ տարածության մեջ միաժամանակ կարող է լինել մի
քանի հատ ֆիզիկական դաշտ:
Չնայած այդ տարբերություններին՝ նյութը և դաշտն ուներ մի շարք
ընդհանուր հատկություններ. Գոյություն ունեն ֆիզիկական մեծություններ,
որոնք ընդհանուր են ևնյութական օբյեկտներին, և դաշտերին, օրինակ՝
էներգիան, իմպուլսը և այլն:
8. Դիտարկենք 2 մեծ մտածողների՝ Արիստոտելի և Գալիլեյի
եզրահանգումները ազատ անկման մասին:
Դիտելով ծանր և թեթև մարմինների անկմանը՝
Արիստոտելը եկել էր այն եզրակացության, որ ծանր
մարմիններն ընկնում են ավելի արագ քան թեթևները:
Դրանում համոզվելու համար Գալիլեյը որոշեց ծանր և
թեթև մարմինները կապել իրար: Սակայն առաջացավ
հակասություն, մի կողմից մարմինները իրար կապելիս
նրանց զանգվածները գումարվում են և այն պետք է ավելի
շուտ ընկնի, բայց մյուս կողմից քանի որ թեթև մարմինը
ավելի դանդաղ է ընկնում այն կդանդաղեցնի ծանր
մարմնին և այն ավելի դանդաղ կնկնի: Այսպիսով
ստացվեց, որ Արիստոտելի եզրակացությունը սխալ էր: