Sürdürülebilir Bir Ulaşım Sistemi Geliştirmede Londra Ulaşım İdaresi'nin (TfL...
1. hafta
1. . 1.HAFTA
ULAġTIRMA NEDĠR?
ULAġTIRMA SĠSTEMLERĠ VE
GELĠġĠMĠ.
TRAFĠĞĠN TANIMI VE
OLUġTURAN UNSURLAR
TÜRKĠYEDEKĠ VE DÜNYADAKĠ
TRAFĠK SORUNLARI
YASAL AÇIDAN TRAFĠĞE
BAKIġ
2. Ġnsanların yaĢamlarında gerçekleĢtirdikleri etkinlikler arasında önemli bir
yer tutan ULAŞTIRMA bir yarar sağlamak amacıyla kiĢinin ve eĢyanın
ekonomik, hızlı ve güvenli olarak yerlerinin değiĢtirilmesi, farklı yerlerde
bulunan etkinlik merkezlerini (iĢyeri, okul vb.) birleĢtirme olarak
tanımlanabilir.
Etkinlik merkezleri arasında insan ve yük taĢıma ihtiyacı, toplumların
geliĢmiĢlik düzeylerine, teknolojilerine, siyasi durumlarına, eğitim ve kültür
seviyelerine bağlı olarak değiĢiklik gösterir. GeliĢmiĢ ülkelerde taĢıma
ihtiyacı ve taĢıma çeĢitliliği çok fazla iken, geliĢmekte olan ya da
geliĢmemiĢ ülkelerde taĢıma ihtiyacı ve taĢıma çeĢitliliği azdır UlaĢtırma
sistemleri, insan ve yüklerin değiĢik mekânlar arasındaki hızlı, güvenli,
konforlu ve ekonomik eriĢimlerinin sağlanması amacıyla planlanır ve
iĢletilir.
UlaĢtırma, toplumların ekonomik, sosyal, kültürel ve politik yapılarının
temel taĢı ve bu nedenle de vazgeçilmez bir unsurudur.
4. Ulaştırmanın amaç fonksiyonları nelerdir?
UlaĢtırma, gerektiği yer ve zamanda mal ve hizmetleri kullanıma olanaklı
kılar.
UlaĢtırma, doğal kaynakların etkin kullanımına yardımcı olur.
UlaĢtırma, farklı endüstri kollarının tek merkezde toplanmasını gereksiz
kılarak, bölgesel uzmanlaĢmayı geliĢtirir.
UlaĢtırma, büyük miktarda üretim yapabilmek için bir zorunluluk olup,
böylece verimliliğin artmasına ve üretim maliyetlerinin azalmasına önemli
bir katkıda bulunur.
5. UlaĢtırma, çeĢitli malların tüketici kullanımına sunulabilmesi yoluyla
ticareti geliĢtirir.
UlaĢtırma, belirli bir pazardaki mal ve hizmetlerin düĢük fiyat ve yüksek
kalite düzeyinin korunabilmesi için rekabeti destekler.
UlaĢtırma, kültürel, sosyal ve boĢ zamanları değerlendirmek amacıyla
toplumlara devingenlik sağlar.
UlaĢtırma, devletlerin kendilerini savunmalarına katkıda bulunur.
UlaĢtırma, bir devletin sosyal ve politik bütünlüğünü destekler.
6. UlaĢtırma sektörü, karayolları, demiryolları, havayolları, denizyolları ve
bilgi ve iletiĢim altyapısı ile ülke ekonomisinin en temel unsurlarından
biridir. Ekonomik ve sosyal girdileriyle toplumu sürekli etkileyen bir
yapıya sahip olan ulaĢtırma sektörü, üretim sürecinin önemli bir parçasını
oluĢturması ve önemli yatırımların ekonomide yarattığı etkileri açısından,
ülkelerin ekonomik yapıları içinde ağırlıklı bir yere sahiptir. Ekonomisi
büyüyen ve zenginleĢen dünyada ön plana çıkan güvenli, dakik, daha kısa
sürede ve daha konforlu ulaĢım istekleri, son yıllarda ulaĢtırma sektörünün
önemini ve geliĢiminin giderek artmasına neden olmuĢtur.
7. Günümüz dünyasında insanlar, çevre kirlenmesine karĢı giderek
daha duyarlı hale gelmektedirler. Özellikle son dönemde, çevresel
sorunlar ile küresel iklim değiĢikliği olgusu karĢısında çevreye
uyumlu geliĢmeleri yönlendirecek “çevresel sürdürülebilir ulaĢtırma
politikaları”nın önem kazanması ile çevreye daha az zararlı
demiryolu, denizyolu ve içsuyolu taĢımalarının paylarının
arttırılmasına, karayolunun çok yüksek olan payını azaltarak
ulaĢtırma türleri arasında dengeli bir sistem oluĢturulmaya
çalıĢılmaktadır.
8. AB – 27 ABD JAPONYA ÇİN TÜRKİYE
Milyar yolcu-km
2010 2009 2010 2010 2010
Karayolu
5248,1 6318,5 853,7 1491,4 226,9
Denizyolu
38,1 0,6 4,3 7,2 0,5
Demiryolu
493,9 58 393 876,2 5,5
Havayolu
524,2 887,9 73,8 403,2 18
Ulaştırma türlerine göre yolcu trafiği
Kaynak: 10. Kalkınma Planı Çalışma Notları
9. Taşıma
Modu*
2007 % 2008 % 2009 % 2010 % 2011 %
Karayolu** 209.115 97 206.098 97,2 212.464 97,1 226.913 97,3 242.265 89,7
Havayolu** --- --- --- --- 18 .016 6,7
Denizyolu*
**
843 0,4 848 0,4 887 0,4 848 0,4 848 0,3
Demiryolu*
*
5.553 2,6 5.097 2,4 5374 2,5 5.491 2,3 8.882 3,3
Ulaşım Modlarına Göre Yolcu Taşıma 2006-2010 (26) yolcu-km (Milyon)
(Türkiye)
*Şehiriçi ve Uluslararası taşımacılık dahil değildir.
**Yolcu-km cinsindendir
***Yolcu-mil cinsindendir.
10. Taşıma Payları Yolcu-
Km (Yurtiçi Yolcu)
Mevcut Durum (%) 2023 Sonu Hedefi (%)
Karayolu % 89,59 %72
Demiryolu % 2,22 %10
Denizyolu % 0,37 %14
Havayolu % 7,82 %4
Taşıma Modları Arasındaki Pay Dağılımı ve 2023 Hedefi
Kaynak Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi- Hedef 2023, Ulaştırma, Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı, 15 Şubat 2011, Ankara
11. Karayolu Ulaşımı
Ülkemizde karayolları iĢlevlerine bağlı olarak otoyollar, devlet yolları, il yolları,
Ģehir içi yolları, köy yolları, turistik yollar ve orman yolları olarak adlandırılmakta
olup söz konusu yollar farklı kuruluĢların sorumluluğundadır. Toplam yol stoğu
içinde köy yolları % 82’lik önemli bir oran arz etmektedir. Son on yılda köy
yollarının üst ve alt yapı durumlarında önemli iyileĢmeler sağlanmıĢtır.
Bu yollardan otoyollar, devlet yolları ve il yolları Karayolları Genel Müdürlüğü
sorumluluğu altındadır.
12. Ülkemizde 01.01.2012 tarihi itibarıyla KGM’nin sorumluluğu altında, 31 372 km
Devlet Yolu, 31 558 km Ġl Yolu ve 2 119 km Otoyol olmak üzere toplam 65 049 km yol
ağı bulunmaktadır.
Ülkemizde hem ağır taĢıt trafiğinin yoğunluğu nedeniyle ortaya çıkan kazaların ve
zaman kayıplarının azaltılması hem de kullanıcılara konforlu ulaĢım hizmeti vermek
doğrultusunda bölünmüĢ yolların artırılması önemli hedeflerdendir. 2003 yılından
itibaren ise trafik yoğunluğu nedeniyle kapasitesinin artırılması gereken ana arterler
belirlenerek, bir program dahilinde bölünmüĢ yol çalıĢmalarına baĢlanmıĢtır. Temel
hedef inĢaatı baĢlamıĢ olan otoyolların dıĢında yeni yüksek standartlı yollar yapmak
yerine gereksinim duyulan kesimlerde daha düĢük maliyetli bölünmüĢ yolların
yapılması olarak belirlenmiĢtir.
13.
14. Demiryolu Ulaşımı
Ankara-Konya ve Ankara-EskiĢehir hızlı tren hatlarının ve Tekirdağ-Muratlı
demiryolu hattının tamamlanmasıyla birlikte bu hedefe ulaĢılmıĢ olup toplam
demiryolu ağı 11.940 km’ye çıkmıĢtır.
2010 sonu itibarıyla 1316 km yol yenilemesi yapılmıĢtır.
Ankara merkez olmak üzere Ġstanbul-Ankara-Sivas, Ankara-Afyonkarahisar-Ġzmir,
Ankara-Konya koridorlarından oluĢan çekirdek ağ üzerinde hızlı tren ile yolcu
taĢımacılığına baĢlanması hedefi doğrultusunda toplam 888 km hızlı tren hattı inĢa
edilerek Ankara-EskiĢehir ve Ankara-Konya hızlı tren hatlarında yolcu taĢımacılığına
baĢlanmıĢtır. 2010 sonu itibarıyla Ankara-EskiĢehir hızlı tren hattında 1 milyon 890
bin yolcu taĢınmıĢtır.
15. 15
CUMHURİYET ÖNCESİ DEMİRYOLU AĞI 4.136 km ANAHAT
CUMHURİYETİN İLK YILLARI (1923-1950) 3.764 km ANAHAT (Yılda Ortalama 134 km)
1951 DEN 2002 YE KADAR 945 km ANAHAT (Yılda Ortalama 18 km)
2003 DEN GÜNÜMÜZE KADAR (2010 dahil) 1.076 km ANAHAT (Yılda Ortalama 135 km)
İNŞAATI DEVAM EDEN 2.047 km ANAHAT
ĠSTANBUL
EDĠRNE
ESKĠġEHĠR
POLATLI
ANKARA
KONYA
ĠZMĠR
SĠVAS
AFYON
KAYSERĠ
BURSA ERZĠNCAN
ERZURUM
KARS
MERSĠN
ADANA GAZĠANTEP
DĠYARBAKIR
ELAZIĞ
MALATYA
ZONGULDAK
SAMSUN
BANDIRMA
VANTATVAN
2012 : 12.000 km ( Konvansiyonel +
Yüksek Hızlı )
Adapazarı
Türkiye Mevcut Demiryolu Ağı
16. 16
MEVCUT YHT HATLARI
MEVCUT KONVANSİYONEL HATLAR
2011- 2015 YHT HATLARI
2011- 2015 KONVANSİYONEL HATLAR
2016- 2023 KONVANSİYONEL HATLAR
2016- 2023 YHAT HATLARI
HALEP
Güllük
Sincan Yerköy
Karasu
Ereğli
Kartal
SapancaHalkalı
Turgutlu
Torbalı
Manavgat
Alanya
Aliağa
Karkamış
Habur
Ulukışla
Yenice
Boğazköprü
Polatlı
Gemlik
Nusaybin
Cizre
Narlı
Hanlı
Mürşitpınar
ANKARA
ESKİŞEHİR
KAYSERİ
KONYA
SİVAS
ERZİNCAN
İSTANBUL
İZMİR
BALIKESİR BURSA
AFYON
UŞAKMANİSA
KARAMANANTALYA
BARTIN
TRABZON
KARS
MALATYA
ELAZIĞ
DİYARBAKIR
MARDİN
GAZİANTEP
AYDIN
ADANA
MERSİN
ADAPAZARI
EDİRNE
ŞANLIURFA
SAMSUN
ERZURUM
BİLECİK
2023 Demiryolu Hedefleri
17. Havayolu Ulaşımı
Hızlı ulaĢtırmanın ekonomiye çarpan etkisi yaptığı, ekonomik geliĢmiĢlik ile
ulaĢtırma sistemleri arasında doğru ve yüksek bir korelasyon olduğu bilinmektedir.
Hızlı havacılık sektörünün direkt, endirekt ve katalitik olarak ekonomiye katkısı
%7,5 olarak hesaplanmaktadır.
Dünyada havacılık 2004 yılından günümüze %4,1 mertebesinde büyürken ülkemizde
iç hatların liberalleĢmesi, siyasi istikrarın getirdiği etki sonucu turist sayısındaki artıĢ
nedeniyle aynı dönemdeki büyüme dünya ortalamasının üç katı mertebesinde
olmuĢtur.
18. 2006 yılında 61,7 milyon olarak gerçekleĢen toplam havayolu(havalimanı) yolcu
trafiği 2010 yılında 102,8 milyona ulaĢmıĢtır.
ĠnĢaat çalıĢmaları devam eden Bingöl, Iğdır, Kastamonu ve Zafer Havaalanları ile
yeniden hizmete girecek olan Aydın-Çıldır Havaalanının da faaliyete geçmesi ile 2013
yılı sonunda, faaliyet gösteren havaalanı sayısının 52’ye ulaĢması beklenmektedir.
19. YOLCU UÇAKLARI
ÖZEL HAVAYOLLARI
YIL THY TOPLAM
Uçak Koltuk Uçak Koltuk Uçak Koltuk
2005 83 14109 80 16152 163 30261
2006 103 18239 105 19110 208 37349
2007 102 17594 131 19965 233 37559
2008 127 22238 135 20058 262 42296
2009 134 23549 127 24762 261 48311
2010 137 23702 158 30515 295 54217
2011 173 33007 158 30375 331 63382
2005-2011 Yıllar Arası Yolcu Uçağı Filo Değerleri
20. Denizyolu Ulaşımı
Kıtalar arası ticarette denizyolunun alternatifi bulunmamaktadır.
1950 yılında 500 milyon ton olan dünya deniz ticaret hacmi bugün 18 kat
artarak 9 milyar tona ulaşmıştır.
Hacim olarak dünya ticaretinin %75’i denizyoluyla, %16’sı demiryolu ve
karayoluyla, %9’u boru hattı ile ve %0,3’ü havayoluyla gerçekleĢtirilmektedir.
(Kaynak: The Global EnablingTrade Report 2012)
21. Türkiye’de dıĢ ticaretin %90’ı denizyolu ile gerçekleĢtirilmektedir.
Ülkemiz, Karadeniz’de 1785 km, Marmara Denizi’nde 1089 km, Ege Denizi’nde 2805
km, Akdeniz’de 1577 km ve Adalar’da 1067 km deniz kıyısına sahip olup (SayıĢtay,
2006), toplamda 8300 km üzerinde kıyı uzunluğu ve Avrupa ve Asya arasındaki jeopolitik
konumuyla büyük bir ticaret güzergahının kalbi durumundadır.
23. Trafiği Oluşturan Unsurlar Nelerdir?
– yol,
– insan,
– taĢıttır.
Trafik, yol, insan ve taĢıt
etkileĢimini içinde barındıran bir
sistemdir.
24. Trafik Nedir?
Trafiğin unsurları olan yol, insan ve araçla doğrudan veya dolaylı ilgisi olan tüm
bilim dalları trafik ile ilgili çalıĢmalar yapılan alanlar olarak tanımlanabilir.
Günümüzde giderek artan trafik ve onun yol açtığı sorunlar, psikolojiden sosyolojiye,
hukuktan tıbba, coğrafyadan çevreye, ekonomiden etik alana kadar çağdaĢ yaĢamın
merkezinde yer almaktadır. Trafik kazaları neden olduğu sorunlar nedeniyle kimi
zaman terör olarak bile nitelendirilmektedir.
Trafiğe iliĢkin olumlu-olumsuz sonuçlarını pek çok değiĢken etkiler.Yolun
mühendislik olarak yapısından, kullanılan aracın dizaynına, mevsimsel ve teknik
Ģartlara, sürücülerin ve diğer yol kullanıcıların davranıĢlarına, trafiğin gerçekleĢtiği
toplumun kültürel normlarına kadar pek çok değiĢken trafiği etkileyen
etmenlerdendir.
25. Türkiye'deki ve Dünyadaki Trafik Sorunları
GeliĢen ekonomi ile birlikte meydana gelen nüfus hareketliliğine
bağlı olarak araç sayısının artması nedeniyle çeĢitli trafik sorunları
baĢ göstermektedir. Bunların en baĢta gelenleri;
−Trafik kazaları
−Trafikte gecikme
−Hava kirliliği - Gaz salımları
−Su kirliliği
−Toprak kirliliği
−Gürültü kirliliği
−Stres
26. Tokyo
Bu büyük metropol Ģehrinde yaygın olarak
raylı sistemler ve diğer toplu taĢıma türleri
yer alsa trafik hala büyük bir sorun.
Metropolde 24 saat çalıĢan Tokyo Kontrol
Merkezi’nin bulunması bunun en açık
göstergesi. ġehirde herhangi bir trafik
sıkıĢıklığı oluĢtuğunda trafik ıĢıkları bu
merkezden yönlendiriliyor. Ayrıca
merkezin 17,000 ara detektörü bulunuyor.
Tokyo’nun dünyadaki en büyük Ģehir
olduğunu düĢünürsek bugünlerde diğer
büyük Ģehirlere göre daha az trafik
olduğunu söyleyebiliriz.
27. Los Angeles
Genellikle Los Angeles’ın
dünyanın en kötü trafiğine
sahip şehri olduğu söylenir.
Şehirde her ne kadar pek çok
otoban, çevre yolu ve diğer
ulaşım ağları bulunsa da, bu
şehir dünyanın en sıkışık
trafiğine sahip 10 bölgesi
arasında yer almaktadır.
28. São Paulo
Time dergisinin haberine göre
São Paulo dünyanın en kötü
trafiğine sahip. 9 Mayıs 2008
tarihinde 522 milde(835km) 166
mil (266km) uzunluğundaki araç
kuyruğu tarihi kayıtlara geçmiştir.
Bu trafik tıkanıklığının 2003’teb
bu yana trafikteki araç sayısının
artmasından kaynaklandığı
düşünülüyor. İnsanlar her gün
yaklaşık 1000 araba satın alıyor.