1. ITALIE –SUCCESVOLLE NIEUWE SAMENWERKINGSVORM VOOR HET MKB
Sinds juli 2010 is er in Italië een innovatieve ondernemingsvorm van kracht waar het MKB grote baat bij
heeft: de zgn Reti d’Impresa ofwel vrij vertaald Enterprise Clustersof Networks geven bedrijven de kans
concreet samen te werken zonder hun autonomie te verliezen of te moeten fuseren. De doelstelling die
het Italiaans Ministerie voor Economische Ontwikkeling voor ogen heeft bij deze nieuwe
samenwerkingsvorm is het MKB meer slagkracht te geven bij innovatie en/of internationalisatie projecten.
De ‘twee kunnen meer dan één’ gedachte geldt sterk bij de Reti d’Impresa en daar waar bedrijven door
samenwerking toegevoegde waarde genereren die elk deelnemend bedrijf alléén niet had kunnen
bereiken, heeft de Enterprise Cluster zin.
Hoe werkt het: bedrijven die besluiten een Rete d’Impresa aan te gaan sluiten officieel een Enterprise
Cluster Contract ofwel Contratto di Rete af bij de notaris, schrijven gezamenlijk een Programma di Rete
wat lijkt op een business plan, storten een gezamenlijk vermogen en stellen een gezamenlijk bestuurlijk
orgaan aan, dat elke 2 jaar wisselt. Meestal wordt ook een Manager di Rete aangesteld. De Rete d’Impresa
wordt vervolgens ingeschreven bij de KvK en krijgt een gezamenlijk ‘SOFI’ nummer, waarmee het Network
belastingvoordeel kan krijgen, een bankrekening kan openen, en ook kan deelnemen aan tenders.
Op dit moment zijn er in Italiëal 180 Reti d’Impresa opgericht, en het aantal zal in 2011 zekertoenemen tot
200. Dit mede dankzij de vele instanties in Italië die op dit moment de oprichting van deze Enterprise
Networks stimuleren en ondersteunen: van het Ministerie en de Industrievereniging Confindustria, tot
KvK’s, Brancheorganisaties en zelfs Universiteiten die een speciale opleiding ingericht hebben tot Manager
di Rete. De meest internationale Bankgroep van Italië, Unicredit, heeft zich recent tot speciale taak gesteld
de Reti d’Impresa te ondersteunen met nieuwe vormen van financiering en ratingmodellen en hen via hun
kantoren in het buitenland te ondersteunen bij internationalisering.
Belangrijk nieuws is dat Antonio Tajani, vicevoorzitter van de Europese Commissie en verantwoordelijk
voor Industrie en Ondernemerschap, zich sterk inzet om de Reti d’Impresa open te stellen voor deelname
van buitenlandse bedrijven, waardoor deze vorm van samenwerking binnenkort ook op internationaal
niveau mogelijk zal zijn.
Een aantal concrete voorbeelden van Reti d’Impresa:
Azimut Benetti, superjacht-bouwer van topniveau, die zijn toeleveranciers heeft geclusterd
Esaote, Italiaanse multinational op het gebied van medische instrumenten, met een belangrijke productie-
unit in Maastricht, die zijn supply chain heeft samengevoegd om gezamenlijk beter te kunnen inkopen en
met de deelnemende toeleveranciers gezamenlijk nieuwe patenten te ontwikkelen
Farmaflor, samengaan van parafarmaceutische producenten die een gezamenlijk R&D center hebben
opgericht voor de ontwikkeling van nieuwe producten
Rete Leonardo, dat multidisciplinaire management consultants samenvoegt met als doel o.a. het innoveren
en internationaliseren van Reti d’Impresa.
Wellicht binnenkort meer details en ontwikkelingen over dit snel groeiende fenomeen dat nu al voor de
deelnemende Italiaanse MKB bedrijven resulteert in een betere rating bij hun Bank en meer export naar
opkomende markten waar zij alleen te klein voor zouden zijn geweest.
Godelieve Cooymans is directeur van Proaxxes, business development consultancy te Florence voor
Nederlandse bedrijven op de Italiaanse markt, en tevens vice voorzitter van Rete Leonardo.