1. Η ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΙΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης
Νικόλας Δεπούντης
Γ1
ΘΕ6 Ελπίδα και αγώνας για την μεταμόρφωση του κόσμου
2. Η ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Η Χριστιανική θρησκεία είναι θρησκεία της ελπίδας και της χαράς.
Σε αντίθεση με το Βουδισμό και τις άλλες θρησκείες της Ανατολής,
που έχουν χαρακτηριστικό τη θλίψη και την απαισιοδοξία.
Μάλιστα, όσοι βιώνουν σωστά και έντονα τη θρησκευτική πίστη
Χριστιανοί, ό,τι κι αν τους συμβεί, ενισχύονται από το Χριστό, και
πάντοτε είναι χαρούμενοι και αισιόδοξοι.
Ό,τι δηλαδή συμβαίνει πάντοτε με τους αγίους μάρτυρες. Γιατί τα
ίχνη του Χριστού, τα λόγια και οι επαγγελίες, η αγάπη, είναι
ελπιδοφόρα και ζωοφόρο. Ο Χριστός θέλει να έχομε χαρά. Και η
χαρά μας να είναι πλήρης «πεπληρωμένη». «Ίνα η χαρά υμών η,
πεπληρωμένη».
Και ο Τίμιος Πρόδρομος έχαιρε μέσα ακόμη από τη μήτρα της
μητέρας του (Λουκ. Ι, 41) και αργότερα για τον ερχομό και το έργο
του Λυτρωτή (Ιω. 3, 29). Τη χαρά την πνευματική, την ονομάζει ο
Χριστός δική Του. Την χαράν την εμήν. Αυτή η χαρά είναι του
Θεού, η Ευαγγελική χαρά. Η ελπίδα μας δίνει χαρά.
3. Η ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΟΝ ΙΟΥΔΑΙΣΜΟ & ΣΤΟΝ ΙΣΛΑΜΙΣΜΟ
Ο Ιουδαϊσμός δέχεται την πίστη και την ελπίδα, με την ελπίδα του να
στρέφεται περισσότερο προς ένα κοσμικό όραμα (αν και πιστεύει
μακροπρόθεσμα σε ανάσταση νεκρών) το οποίο είναι η
πραγματοποίηση του μεσσιανικού βασιλείου μετά την έλευση του
Μεσσία και την οικοδόμηση του Τρίτου Ναού...δεν δέχεται όμως την
αγάπη και επιμένει στο μωσαϊκό νόμο, στο οφθαλμό αντί οφθαλμού και
στο οδόντα αντί οδόντος...
β) Το Ισλάμ επίσης δέχεται την πίστη και την ελπίδα, με την ελπίδα του
να μοιράζεται μεταξύ παγκόσμιας επικράτησης (ακόμη και με ένοπλη
Τζιχάντ αν χρειαστεί) και ενός υλιστικού παραδείσου. Δεν δέχεται όμως
την αγάπη, το κοντινότερο που αντιλαμβάνεται σε σχέση με την αγάπη
είναι η έμπρακτη υποστήριξη σε όλα τα μέλη της ισλαμικής κοινότητας
και ιδιαίτερα προς τους φτωχούς, τους αδύνατους, τους αρρώστους, τις
χήρες και τα ορφανά. Αυτή όμως η αγάπη δεν έχει οικουμενική
διάσταση, δεν μπορεί να αγκαλιάσει τον αλλόθρησκο όπως για
παράδειγμα πρότεινε ο Ιησούς στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη και
όχι μόνο...
4. ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ
Οι Ινδουιστές βλέπουν τη θέση που έχουν στην παρούσα ζωή τους με βάση τις
πράξεις τους στην προηγούμενη ζωή τους. Αν η συμπεριφορά τους ήταν κακή
στην προηγούμενη ζωή τους, τότε μπορεί να υποφέρουν τρομακτικές δυσκολίες
στην τωρινή ζωή τους. Ο σκοπός ενός Ινδουιστή είναι να ελευθερωθεί από το
νόμο του κάρμα - να ελευθερωθεί δηλαδή από τις συνεχείς μετενσαρκώσεις.
Υπάρχουν τρεις δυνατοί τρόποι για να τελειώσει αυτός ο κύκλος του κάρμα: 1.
Να αφοσιωθεί κανείς με αγάπη σε κάποιον ή κάποια από τις θεότητες των
Ινδουιστών. 2. Να αυξήσει τη γνώση του για τον Βράχμαν (την ολότητα) μέσα
από το διαλογισμό – να κατανοήσει δηλαδή ότι οι περιστάσεις της ζωής δεν είναι
πραγματικές, ότι ο εαυτός είναι μια αυταπάτη και ότι μόνο ο Βράχμαν είναι
αληθινός. 3. Να αφιερώσει τον εαυτό του σε διάφορες θρησκευτικές τελετές και
ιεροτελεστίες.
Στον Ινδουισμό το άτομο έχει την ελευθερία να επιλέξει με ποιον τρόπο θα
φτάσει στην πνευματική τελειότητα. Ο Ινδουισμός επίσης έχει μια πιθανή
εξήγηση για τον πόνο και το κακό στον κόσμο. Σύμφωνα με τον Ινδουισμό, οι
κακουχίες που υποφέρει κάποιος, είτε πρόκειται για αρρώστια, ή πείνα, ή
καταστροφή, οφείλονται στις κακές πράξεις που έκανε ο ίδιος, συνήθως σε μια
προηγούμενη ζωή του. Μόνο η ψυχή έχει σημασία, η οποία κάποια μέρα θα
ελευθερωθεί από τον κύκλο των μετενσαρκώσεων και θα αναπαυθεί.
5. Η ΕΛΠΙΔΑ ΣΤΟΝ ΒΟΥΔΙΣΜΟ
Οι περισσότεροι Βουδιστές πιστεύουν ότι ένας άνθρωπος έχει
απεριόριστες μετενσαρκώσεις, οι οποίες αναπόφευκτα κάποια στιγμή
συμπεριλαμβάνουν και πόνο μέσα τους. Ένας Βουδιστής προσπαθεί να
δώσει τέλος σε αυτές τις μετενσαρκώσεις. Οι Βουδιστές πιστεύουν ότι
αυτό που προκαλεί τις μετενσαρκώσεις είναι οι επιθυμίες, οι αντιπάθειες
και οι αυταπάτες ενός ανθρώπου. Επομένως, ο σκοπός ενός Βουδιστή
είναι να εξαγνίσει την καρδιά του και να εγκαταλείψει όλες τις επιθυμίες
του για σαρκικές απολαύσεις, καθώς επίσης και την αγάπη για τον εαυτό
του.
Οι Βουδιστές ακολουθούν μια λίστα από θρησκευτικές αρχές και είναι
πολύ αφοσιωμένοι στο διαλογισμό. Όταν ένας Βουδιστής διαλογίζεται,
δεν είναι το ίδιο όπως όταν κάποιος προσεύχεται ή επικεντρώνει την
προσοχή του σε έναν θεό, είναι περισσότερο πράξη αυτοπειθαρχίας.
Μέσα από το διαλογισμό μπορεί κάποιος να φτάσει στη Νιρβάνα – «την
απελευθέρωση» από τη φλόγα της επιθυμίας.
Ο Βουδισμός προσφέρει κάτι που είναι αλήθεια για τις περισσότερες
θρησκείες στον κόσμο: πειθαρχία, αξίες και οδηγίες, με βάση τις οποίες
κάποιος θα ήθελε να ζήσει.
6. ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Η επιστήμη έχει μια δυναμική στάση και ψάχνει
απεγνωσμένα την ανακάλυψη ενώ η θρησκεία με την
παθητική της στάση περιμένει την αποκάλυψη. Και οι δυο
τους πιστεύουν σε μια αλήθεια που υπάρχει κατά κάποιο
τρόπο ανεξάρτητα. Όμως η μία θέλει να την φτάσει κι η
άλλη περιμένει τον ερχομό της. Από αυτήν τη διαφορετική
αντίληψη προκύπτουν κι οι χαρακτηριστικές έννοιες της
καθεμιάς.
Θεωρώντας ότι η αλήθεια αποτελεί μια τέλεια οντότητα,
προσπαθώντας να την φτάσει η επιστήμη βλέπει τον εαυτό
της σαν μια προσπάθεια τελειοποίησης, ενώ η θρησκεία
ξέροντας ότι η ίδια δεν θα μπορέσει ποτέ από μόνη της να
γίνει τέλεια, περιμένει από την τελειότητα να εισαχθεί σε
μία καινούργια δομή. Έτσι ενώ η επιστήμη μετατρέπεται
συνεχώς σαν μια πρωτεϊκή μορφή, η θρησκεία παραμένει
7. ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ
Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της διαφοράς είναι
το θέμα της ελπίδας. Η θρησκεία βασιζόμενη στην
ύπαρξη του θεού ελπίζει, ενώ η επιστήμη μη γνωρίζοντας
έναν αποδεικτικό τρόπο της ύπαρξης του θεού δεν
ελπίζει.
Όμως το να μην ελπίζεις δεν σημαίνει απελπισία. Διότι αν
ξέρεις ότι κάτι δεν μπορεί να εξελιχθεί ώστε να γίνει κάτι
άλλο, δεν είναι ανάγκη να το ελπίζεις κι ούτε αυτό σου
προκαλεί απελπισία. Κι όταν δεν ελπίζεις κάτι, πρέπει να
το κάνεις εσύ. Άρα η μη ελπίδα προκαλεί μια δυναμική
αντίληψη του κόσμου που δεν συμπίπτει με το
θρησκευτικό ύφος της θεολογίας. Το ερώτημα που
παραμένει όμως είναι το εξής. Αν δύο μέθοδοι οδηγούν
στο ίδιο αποτέλεσμα, μπορούμε να τις θεωρήσουμε
διαφορετικές όσον αφορά στην ολότητά τους;
