1. 1)ΠΙΘΟΣ. Ο πίθοσ ιταν ζνα μεγάλο αγγείο, ςυνικωσ χωρίσ
διακόςμθςθ, που χρθςίμευε για τθν αποκικευςθ
προϊόντων, π.χ. λαδιοφ, ςιτθρϊν, δθμθτριακϊν.
2. • Αμφορζασ πανακθναίκοσ. Ευρφ ςϊμα, ςτενόσ λαιμόσ
και ςτενό πόδι είναι τα κφρια χαρακτθριςτικά του
πανακθναϊκοφ αμφορζα.
Ήταν διακοςμθμζνοσ με τθ μελανόμορφθ τεχνικι. Στθ μία
πλευρά εικονιηόταν θ κεά Ακθνά με τθν επιγραφι «των
Ακινθκεν άκλων», ενϊ ςτθν άλλθ το αγϊνιςμα για το οποίο
δινόταν ωσ ζπακλο.
Εμφανίςτθκε γφρω ςτα 560 π.Χ. και διατθρικθκε μζχρι το 2ο
αιϊνα..
3. • Αμφορζασ. Αμφορζασ Η ονομαςία του αγγείου
προζρχεται από τισ λζξεισ αμφί + φζρω. Πρόκειται για ζνα
μεγάλο αγγείο με δφο κατακόρυφεσ λαβζσ που ξεκινοφν από
το χείλοσ και καταλιγουν ςτο ςϊμα του. Χρθςίμευαν για τθν
αποκικευςθ λαδιοφ, οίνου, μικρϊν καρπϊναλλά και για τθ
μεταφορά νεροφ.
4. • Κρατιρασ. Οι αρχαίοι ςπάνια ζπιναν ανζρωτο κραςί.
Ο κρατήρασ ιταν το αγγείο μζςα ςτο οποίο ανακάτευαν το
νερό με το κραςί. Με το πζραςμα των χρόνων υπιρχαν
πολλζσ παραλλαγζσ του αγγείου όμωσ τα κφρια
χαρακτθριςτικά του ιταν θ ςτενι βάςθ το φαρδφ ςϊμα και
τα δυο χεροφλια.
5. • Λζβθσ.
Ο λζβθσ ιταν ζνα βακφ και ανοιχτό αγγείο, ςυνικωσ χωρίσ
λαβζσ, με μεγάλθ καμπφλθ ςτουσ ϊμουσ που ςτζνευε ςτο
λαιμό, ο οποίοσ ιταν χαμθλόσ και είχε χείλθ που προεξείχαν.
Χρθςίμευε για τθν ανάμειξθ του κραςιοφ (όπωσ και ο
κρατιρασ) ι ςτο μαγείρεμα, ιδίωσ οι χάλκινοι. Στθριηόταν ςε
μια ανεξάρτθτθ βάςθ ι ςε τρίποδα. Από τισ απεικονίςεισ ςε
αγγεία προκφπτει ότι δίνονταν ωσ βραβεία ςε αγωνίςματα ι
ότι χρθςιμοποιοφνταν ωσ αγγεία ςερβιρίςματοσ ςτα
ςυμπόςια.
Η ονομαςία δίνοσ αποδόκθκε λανκαςμζνα ςτο αγγείο από
τουσ διάφορουσ μελετθτζσ. Ο δίνοσ πρζπει να ιταν αγγείο
πόςθσ.
6. • Κφακοσ.
Ο κφαθοσ (ι αρφταινα ι αντλθτιριον) ιταν μια κουτάλα ςτο
ςχιμα κυπζλλου με πόδι και ψθλι προσ τα πάνω καμπφλθ
λαβι. Το μζςο μικοσ του ιταν περίπου 13 εκ. Μάλλον τθν
επινόθςε ο αγγειοπλάςτθσ Νικοςκζνθσ, γφρω ςτα 530 π.Χ. Η
προζλευςι του είναι μάλλον ετρουςκικι και προζρχεται από
ανάλογο χάλκινο ςκεφοσ.Χρθςίμευε ωσ ςκεφοσ για τθν
άντλθςθ του οίνου από τον κρατιρα, ωσ μζτρο για τθν
ανάμειξθ του οίνου με το νερό ι ωσ αγγείο πόςθσ, χωρίσ τθν
ψθλι λαβι.
7. • Οινοχόθ.
Η ονομαςία του αγγείου προζρχεται από τισ
λζξεισ οίνοσ + χζω. Είναι από τα πιο ςυνθκιςμζνα αγγεία και
διακρίνεται για τθν πλθκϊρα διαφορετικϊν τφπων.
Διακρίνονται 8 τφποι ενϊ ο John Beazleyδιακρίνει 10
διαφορετικοφσ τφπουσ.
• Το ςτόμιο μπορεί να είναι τριφυλλόςχθμο ι κυκλικό. Το ςϊμα
ςε άλλεσ περιπτϊςεισ είναι λεπτοκαμωμζνο ενϊ ςε άλλεσ
ζχει το ςχιμα βολβοφ. Ο λαιμόσ και ο ϊμοσ μπορεί να είναι
ξεχωριςτοί ι να ςχθματίηουν ενιαία καμπφλθ με το ςϊμα.
8. • Υδρία. Η υδρία ιταν ζνα αγγείο με τρεισ λαβζσ, δφο για τθ
μεταφορά και μία για το ςερβίριςμα. Εκτόσ από τθ χριςθ τθσ
ωσ αγγείο μεταφοράσ ι ςερβιρίςματοσ νεροφ θ υδρία
χρθςιμοποιικθκε και ωσ κάλπθ ψθφοφορίασ ι ακόμθ ωσ
τεφροδόχοσ.
9. • Κάνκαροσ τφπου Α. Ο κάνθαροσ τφπου Α διακρίνεται
από το υψθλό πόδι, το οποίο διακρίνεται από το ςϊμα με
ζνα δακτφλιο. Το ςϊμα είναι βακφ. Οι καμπυλωτζσ κάκετεσ
λαβζσ ξεκινοφν χαμθλά από το ςϊμα, υπερβαίνουν το φψοσ
του αγγείου και επανζρχονται ςχθματίηοντασ κθλιά, για να
καταλιξουν ςτο χείλοσ.
10. • Αλάβαςτρο.
Το αλάβαςτρο ιταν ζνα επίμθκεσ αγγείο με κυλινδρικι βάςθ,
ςτενό λαιμό που κατζλθγε ςε μικρό άνοιγμα, κακιςτϊντασ το
κατάλλθλο για τθ μεταφορά αρωμάτων. Δεν είχε λαβζσ, αλλά
μερικζσ φορζσ φζρει τοξωτζσ οπζσ ςτισ οποίεσ περνοφςε
λουρί ι «ϊτα» (αυτιά).
Καταςκευαηόταν από διάφορα υλικά, όπωσ πθλό, γυαλί,
αλάβαςτρο κ.ά.
Τα κορινκιακά κεραμικά αλάβαςτρα διζκεταν παχφ χείλοσ και
ςτενό λαιμό. Τα αττικά διζκεταν ευρφ χείλοσ με υψθλό λαιμό.
11. • Λουτροφόροσ.
Η λουτροφόροσ είναι ζνα αγγείο ςχιματοσ ωοειδοφσ με
υψθλό λαιμό ςε ςχιμα χοάνθσ και δφο λαβζσ που ξεκινοφν
από το ανϊτερο ςθμείο του ςϊματοσ του αγγείου και
καταλιγουν ςτα χείλθ, καλφπτοντασ όλο το λαιμό. Υπάρχει
και ο τφποσ τθσ λουτροφόρου-υδρίασ με τρεισ λαβζσ.
Χρθςίμευε για τθ μεταφορά ι τθν αποκικευςθ νεροφ. Από
τισ εικονογραφιςεισ ςε αγγεία μποροφμε να ςυμπεράνουμε
ότι το χρθςιμοποιοφςαν ςε επικιδειεσ και αργότερα ςε
γαμιλιεσ τελετζσ. Στθν Αττικι τθ χρθςιμοποιοφςαν για τθ
μεταφορά νεροφ από τθν κρινθ Καλλιρρόθ για το γαμιλιο
λουτρό.
Το ςχιμα του αγγείου παραπζμπει ςτουσ αμφορείσ τθσ
φςτερθσ γεωμετρικισ περιόδου και κακϊσ εξελίςςεται με τθν
πάροδο του χρόνου παρατθρείται μια ςτζνωςθ του λαιμοφ.
Ο όροσ λουτροφόροσ είναι ςφγχρονοσ.
Στον 5ο αιϊνα ςυναντάμε και μαρμάρινουσ λουτροφόρουσ
ςτα ακθναϊκά κοιμθτιρια.
12.
13. • Λικυνκοσ κυλινδρικι.
Η λήκυθοσ (ή ληκφθιον) ήηαν
ένα αγγείο με μία λαβή,
ζηενό λαιμό, βαθύ ζηόμιο
και κςλινδπικό ζςνήθωρ
ζώμα. Χπηζίμεςε κςπίωρ
για ηη θύλαξη ηων
απωμαηικών ελαίων ηων
γςναικών και ηων αθληηών.
Επίζηρ σπηζιμοποιήθηκαν
ωρ δοσεία πποζθοπάρ ηος
λαδιού ζηοςρ νεκπούρ
(λεςκέρ λήκςθοι) ή ωρ
ζήμαηα ζε ηάθοςρ
14. • Αρφβαλλοσ. Ο Αρφβαλλοσ ιταν ζνα μικρό φιαλίδιο με
φψοσ μζχρι 10 εκατοςτά με φαρδφ κυκλικό ςϊμα και ςτενό
άνοιγμα. Ήταν από τα πιο φθμιςμζνα κορινκιακά αγγεία με
παραςτάςεισ που κάλυπταν μια ηϊνθ περίπου 5 εκατοςτϊν.
Το ςχιμα του αγγείου πρωτοεμφανίςτθκε περίπου ςτα 720
π.Χ. Πικανόν να προζρχεται από τα φλαςκιά τθσ Ανατολισ
που είχαν μακρφτερο λαιμό, αλλά χρθςιμοποιοφνταν για τον
ίδιο λόγο, τθ φφλαξθ αρωματικϊν ελαίων. Ζνα προϊόν
πολυτελείασ χρειάηεται και το ανάλογο αγγείο, γι' αυτό και θ
καταςκευι του αγγείου και θ διακόςμθςι του ιταν ιδιαίτερα
επιμελθμζνθ.
15. • Φιάλθ.
Η φιάλη ιταν ζνα ευρφ, αβακζσ αγγείο, με ι χωρίσ πόδι.
Συχνά είχε ζνα κεντρικό «ομφαλό». Ο ομφαλόσ χρθςίμευε ωσ
υποδοχι των δακτφλων, κατά τθ χοι, αν βζβαια το αγγείο δεν
είχε λαβζσ.Πρωτοεμφανίςτθκε ςτθν Κόρινκο ςτισ αρχζσ του
6ου αιϊνα κι αργότερα ςτθν Αττικι. Συνικωσ ιταν
μεταλλικό.
16. • Κφλιξ. Ζνα από τα πιο δθμοφιλι ποτιρια ιταν και θ κφλιξ.
Χρθςιμοποιόταν κυρίωσ ςτα ςυμπόςια και πολλζσ φορζσ οι
οικοδεςπότεσ τα παράγγελναν από τουσ κεραμείσ και τουσ
αγγειογράφουσ με ςυγκεκριμζνεσ παραςτάςεισ. Η διάδοςι τθσ
ξεπζραςε τα ελλθνικά ςφνορα κι ιταν ζνα από τα προϊόντα που
εξάγονταν και ς' άλλουσ λαοφσ, κυρίωσ ςτουσ Ετροφςκουσ.
17. • Λεκανίσ.
Η λεκανίσ ιταν ζνα χαμθλό, πλατφ αγγείο που
ςτθριηόταν ςε χαμθλι και ςτενι βάςθ. Αποτελοφνταν από δφο
τμιματα. Το κατϊτερο κυλινδρικό τμιμα μετά τθ βάςθ
φάρδαινε βακμιαία και ενωνόταν με το ανϊτερο το οποίο
ζμοιαηε με ηϊνθ και ςτθριηόταν κάκετα πάνω ςτο κατϊτερο. Σ’
αυτό το τμιμα ιταν ςτερεωμζνεσ οι δφο οριηόντιεσ λαβζσ ςε
ςχιμα κορδζλασ. Το αγγείο κατζλθγε ςε χείλθ κατάλλθλα
προςαρμοςμζνα για να δεχτοφν κάλυμμα. Το κάλυμμα ιταν
ζνασ οριηόντιοσ με ελαφριά καμπφλθ κυλινδρικόσ δίςκοσ ςτθν
κορυφι του οποίου ορκωνόταν ζνασ κυλινδρικόσ μίςχοσ· ςτθν
άκρθ του μίςχου ενωνόταν ζνασ μικρότεροσ δίςκοσ που
χρθςίμευε ωσ λαβι.
18. • Πινάκιον. Τα πινάκια ζχουν ςχιμα πιάτου αλλά
παρουςιάηουν πολλζσ ποικιλίεσ: με ςτζλεχοσ και δφο λαβζσ,
τετράγωνα ι κυκλικά, αβακι ι βακιά.
